1. Tempomat, 2. Zasada działania str. 1
TEMPOMAT
Elektronika
Tempomat
1.1 Określenie tempomatu
Tempomat to zbitka słów angielskich "tempo" i "automat" oznaczająca urządzenie zdolne do utrzymywania niezmiennej, zadanej przez kierowcę prędkości samochodu za pomocą automatycznego sterowania mocą silnika. W miarę rozwoju elektronicznych układów sterowania, tempomat staje się coraz powszechniejszy, podnosząc komfort długotrwałej jazdy. Zadajnik tempomatu jest urządzeniem przekazującym wolę kierowcy (odnoszącą się do prędkości jazdy) do elektronicznego układu sterowania silnikiem.
Budowa i zasada działania.
2.1 Budowa
Zadajnik tempomatu opisany zostanie na przykładzie elementu układu sterowania Motronic 3.8 firmy Bosch. Urządzenie składa się z przełącznika przesuwnego posiadającego trzy pozycje: ON - OFF - RES (reset - zerowanie) oraz z przycisku obsługującego funkcję SET - rysunek poniżej.
rys. 2.1 Schemat budowy i działania zadajnika tempomatu układu Motronic 3.8 firmy Bosch
2. Budowa i Zasada działania str. 2
2.2 Zasada działania
Przełącznik jest połączony trójprzewodowo ze sterownikiem, który identyfikuje położenie suwaka. Dodatkowy przewód pozwala na określenie chwili naciśnięcia przycisku.
Sygnał zadajnika tempomatu wykorzystywany jest przez sterownik do identyfikacji działań kierowcy:
- wyboru i zapamiętania prędkości SET
- włączenia programu prędkości jazdy ON
- wyłączenia programu OFF
- przywrócenia nastawień i prędkości RES.
Ustawianie następuje przy pomocy przełącznika umieszczonego na drążku sterowniczym, możliwa do zaprogramowania minimalna prędkość jazdy wynosi 45 km/h. Aby uruchomić program prędkości jazdy, w pierwszej kolejności należy rozpędzić samochód do żądanej prędkości, a następnie ustawić suwak w pozycji ON i nacisnąć przycisk SET. Jednostka sterująca zapamięta aktualną prędkość samochodu i zostanie uruchomiona funkcja tempomatu.
Jeżeli wybrana prędkość jest różna od pożądanej, można dokonać modyfikacji . Aby zwiększyć prędkość, suwak należy przesunąć w położenie RES, aż do chwilo osiągnięcia żądanej prędkości, jeżeli prędkość ma być zmniejszona, należy nacisnąć przycisk SET. Po uzyskaniu żądanej prędkości jednostka sterująca uaktywni program prędkości jazdy i będzie utrzymywać tę prędkość.
2.3 Aktywacja
Aktywacja tempomatu następuje jedynie wówczas, gdy wcześniej została nastawiona żądana prędkość jazdy. Może to być zrealizowane dwoma sposobami: poprzez wprowadzenie nowej wartości lub przez utrzymanie suwaka w pozycji RES przez 1 sekundę, a następne jego zwolnienie.
2.4 Dezaktywacja
Tempomat jest automatycznie dezaktywowany po naciśnięciu pedału sprzęgła lub pedału hamulca. Program prędkości jazdy jest także dezaktywowany przez umieszczenie suwaka w pozycji OFF. Gdy to nastąpi, zaprogramowana w jednostce sterującej prędkość jazdy zostanie usunięta z pamięci, co następuje także po wyłączeniu zapłonu.
3. Przełącznik położenia pedału sprzęgła str. 3
Przełącznik położenia pedału sprzęgła
rys.3.1 Schemat lokalizacji przełączników położenia pedału hamulca i pedału sprzęgła w układzie sterowania Motronic 3.8
Pojazdy z silnikami sterowanymi układem sterowania Motronic 3.8 wyposażone w tempomat - kontrolę prędkości jazdy posiadają dwa przełączniki położenia pedału hamulca zintegrowane w pojedynczej obudowie i umieszczone w mechanizmie pedału hamulca. W pozycji spoczynkowej, złącza jednego przełącznika są zwarte, natomiast złącza drugiego przełącznika są otwarte.
Przełącznik jest połączony szeregowo z przełącznikiem położenia pedału sprzęgła i rozłącza sygnał dodatni prowadzony do jednostki sterującej gdy zostaje naciśnięty pedał sprzęgła lub hamulca - rysunek powyżej.
Jednostka sterująca wykorzystuje oba sygnały do odłączania tempomatu - kontroli prędkości jazdy i odcięcia dawki paliwa w czasie hamowania. Gdy sygnał nie dociera lub gdy stosunek sygnałów nie jest wiarygodny, tempomat nie działa i odcięcie dawki paliwa w czasie hamowania silnikiem.
Przełącznik położenia sprzęgła znajduje się na podpórce pedałów powyżej pedału sprzęgła. W pozycji spoczynkowej styki przełącznika są zwarte. Przełącznik położenia sprzęgła rozłącza sygnał dodatni prowadzony do jednostki sterującej gdy zostaje naciśnięty pedał sprzęgła.
Sterownik wykorzystuje sygnał do odcięcia dawki paliwa w czasie hamowania silnikiem oraz do odłączania programu kontroli prędkości jazdy. Gdy sygnał
4. Distronic str. 4
nie dociera, nie będzie działał tempomat i nie nastąpi odcięcie dawki w czasie hamowania silnikiem.
Distronic
Od roku 1999 zostanie w pojazdach zaproponowany dodatkowo system Distronic. Przyczyną wprowadzenie systemu jest głównie zagwarantowanie większego bezpieczeństwa dla kierowcy podczas stosowania tempomatu na zatłoczonych autostradach lub drogach szybkiego ruchu.
Podstawową częścią systemu jest nadajnik / odbiornik radarowy umieszczony pod osłoną chłodnicy. Przy włączonym systemie Distronic nadajnik emituje fale, które po odbiciu się od przeszkody (poprzedzający pojazd) wracają do odbiornika. Na podstawie precyzyjnych pomiarów określana jest odległość pomiędzy pojazdami, a przy wykorzystaniu prawa Dopplera względna prędkość obu pojazdów. Po ustaleniu tych wartości system przystępuje do części wykonawczej, która polega na zwolnieniu pojazdu (zmniejszająca się niebezpiecznie odległość) lub przyśpieszeniu pojazdu. Elementem wykonawczym jest system ESP, który przyhamowuje pojazd, zmniejsza prędkość (sterowanie silnika), steruje skrzynią biegów lub sygnalizuje optycznie i dźwiękowo niebezpieczeństwo.
Rys 4.1
Nadajnik / odbiornik radarowy umieszczony pod osłoną chłodnicy
Rys. 4.2
4. Distronic str. 5
Distronic ma zdolności regulacyjne w zakresie prędkości od 40 do 160 km/h. W celu bardziej obrazowej informacji na wyświetlaczu centralnym pojawia się scenografii sytuacji. Bezpieczną odległość można dowolnie programować. Przy niebezpiecznym zbliżeniu się pojazdu do pojazdu poprzedzającego zostanie zredukowana prędkość. Jeżeli regulacja (zmniejszanie / zwiększanie) prędkości nie jest możliwa system sygnalizuje to alarmem dźwiękowym, który wskazuje na zachowanie czujności i np. zmniejszenie prędkości poprzez naciśnięcie pedału hamulca. Alarm dźwiękowy na życzenie może być wyłączony.
5. Tempomaty w samochodach Mercedes-Benz str. 6
Tempomat w samochodach Mercedes-Benz.
Tempomat stosowany jest już od wielu lat w samochodach Mercedes-Benz wyposażonych w automatyczne skrzynie biegów. Za pomocą tempomatu można utrzymywać stałą (zapamiętaną poprzednio) prędkość jazdy nie używając pedału przyśpieszenia. Korzyści ze stosowania tego urządzenia są szczególnie widoczne przy pokonywaniu długich odcinków na płaskich jednostajnych autostradach, kiedy to kierowca może "wyłączyć" całkowicie prawą nogę ze sterowania pojazdem posiadając równocześnie utrzymanie stałej prędkości jazdy.
Do sterowania tempomatu służy dźwignia umieszczona po lewej stronie kolumny kierownicy.
Podstawowe funkcje tempomatu:
zapamiętanie aktualnej prędkości jazdy
przyspieszenie lub zwolnienie
wyłączenie działania tempomatu. Ostatnio utrzymywana prędkość jazdy pozostaje zapamiętana
wywołanie z pamięci zapamiętanej prędkości jazdy
Tempomat zaczyna działać po przekroczeniu 40 km/h. Dopiero wtedy można zaprogramować dowolną prędkość jazdy, którą urządzenie automatycznie utrzymuje.
Naciśnięcie pedału hamulca zasadniczego lub przestawienie dźwigni zmiany biegów [skrzynia automatyczna] (podczas jazdy) w położenie N powoduje automatyczne wyłączenie tempomatu.
Rys. 5.1 Speedtronic - tempomat ze zmiennym ogranicznikiem prędkości
Wraz z pojawieniem się nowej generacji silników V6 i V8 w Klasie E wprowadzono nowy tempomat. Nowość polega na tym, że można programować graniczną prędkość w zakresie od 30 km/h do max. prędkością pojazdu. Włączenie ogranicznika wyklucza działanie tempomatu co jest logiczne ze względu na różne funkcje jakie pełnią te urządzenia.
5. Tempomaty w samochodach Mercedes-Benz. Str. 7
Ogranicznik działa przy normalnym użytkowaniu pedału przyśpieszenia i nie zostaje wyłączony po uruchomieniu hamulca zasadniczego. Zapamiętana prędkość graniczna zostaje zapamiętana po wyłączeniu zapłonu.
Włącznie ogranicznika prędkości (przycisk 5 zapala się dioda LIM)
Po włączeniu funkcji zmiennego ograniczenia prędkości jazdy - na dźwigni świeci się lampka kontrolna LIM, a na wyświetlaczu pojawia się prędkość graniczna np.: LIM = 40 km/h.
Prędkości jazdy ustalona przez zmienne ograniczenie może być przekroczone tylko wtedy, gdy pedał gazu będzie maksymalnie wciśnięty: wprowadzona funkcja Kick-down.
Wyłączenie funkcji zmiennego ograniczenia prędkości jazdy.
Podstawowe funkcje ogranicznika prędkości:
Zwiększanie lub zmniejszanie granicznej prędkości skokowo: co 10 km/h.
Wywołanie z pamięci zapamiętanej, granicznej prędkości jazdy.
Funkcja ograniczenia prędkości będzie aktywna jeżeli różnica pomiędzy prędkością pojazdu a wartością zapamiętaną nie jest większa niż 30 km/h. Krótkie naciśnięcie:
Jeżeli układ nie może utrzymać zapamiętanej prędkości (automatyczna redukcja na skrzyni nie jest wystarczająco skuteczna), pojazd jedzie szybciej (np.: stromy zjazd) - rozlegnie się ostrzegawczy sygnał akustyczny oraz zacznie migać kontrolka "LIM" w zestawie wskaźników.
Ze względów konstrukcyjnych prędkościomierz posiada pewne tolerancje wskazań. Dlatego mogą być widoczne różnice pomiędzy wskazaniami prędkościomierza i ustawionego zmiennego ograniczenia prędkości jazdy.
6. Podsumowanie str. 8
Podsumowanie.
Tempomaty są jednym z najnowszych rozwiązań technicznych stosowanych w szeroko rozwijającym się przemyśle samochodowym. Coraz więcej światowych koncernów wprowadza to udoskonalenie do swoich oferowanych samochodów. Jest to związane z wyjściem naprzeciw stale rosnącym wymaganiom klientów w stosunku do komfortu, wygody i bezpieczeństwa poruszania się pojazdami samochodowymi.
Są niezwykłym udogodnieniem, pozwalają na wygodne podróżowanie samochodem, a rola kierowcy w prowadzeniu pojazdu sprowadza się jedynie do kontroli i korekty ustawień tempomatu.
Tempomaty są doskonałym przykładem nowoczesnej techniki jaka zawitała do przemysłu samochodowego, w którym, jest już mnóstwo nowinek XXI wieku.
7. Literatura str. 9
7. Literatura.
Zasoby sieci komputerowej Internet
Katalogi reklamowe firmy Mercedes-Benz
Specjalistyczna dokumentacja firmy Bosch.
Spis treści
Spis treści
1. Tempomat str. 1
1.1 Określenie Tempomatu str. 1
2. Budowa i Zasada działania str. 1
2.1 Budowa str. 1
2.2 Zasada działania str. 2
2.3 Aktywacja str. 2
2.4 Dezaktywacja str. 2
3. Przełącznik położenia pedału sprzęgła str. 3
4. Distronic str. 4
5. Tempomaty w samochodach Mercedes-Benz str. 6
6. Podsumowanie str. 8
7. Literatura str. 9
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
Wyszukiwarka