Pytania z zerówki z tego roku...warto się bardziej przyjrzeć ;D

1.Czy dziadkowie adopcyjni (rodzice przysposabiających) mają prawo do kontaktu z dzieckiem adoptowanym?

Chodziło mu o adopcję niepełną, generalnie adopcja niepełna wywiera skutki jedynie między przysposobionym i jego zstępnymi a przysposabiającym , więc mogliby ubiegać się ustanowienia kontaktu z dzieckiem jedynie jako wspomniane przez ustawę inne osoby które sprawowały przez dłuższy czas pieczę nad osoba dziecka.

2. Alimenty dla małżonka

- można wyróżnić dwa rodzaje tego obowiązku:
-pierwszy - podobny do zwykłego obowiązku alimentacyjnego między krewnymi, powstaje w wyniku zaistnienia przesłanki niedostatku po stronie uprawnionego oraz przesłanki możliwości zarobkowo-majątkowych po stronie zobowiązanego małżonka; taki model istnieje gdy żadne z małż. nie jest wyłącznie winne rozkładu pożycia
-drugi - szerszy obowiązek alimentacyjny, obciąża małżonka wyłącznie winnego względem małżonka niewinnego; nie jest konieczne popadnięcie w niedostatek, wystarczy ustalenie, że rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie syt. materialnej małżonka niewinnego

Kazus 3. Czy rodzice naturalni dziecka adoptowanego przy minus plena mają prawo do kontaktów?

Art. 124 KRO- Skutki przysposobienia dotyczą TYLKO relacji między przysposobionym a przysposabiającym, lecz rozciągają się też na zstępnych przysposobionego. Naturalne pokrewieństwo w zasadzie się utrzymuje, z tym, że więzi prawne wynikające z pokrewieństwa NIE wygasają - tylko ulegają osłabieniu. Nie wyklucza się dziedziczenia, a tylko zmienia się jego porządek - w ostatniej kolejności dziedziczą rodzice naturalni po przysposobionych, to samo dotyczy obowiązku alimentacyjnego - zmienia się jego kolejność.

władza rodzicielska wygasa, przysługuje tylko rodzicom adopcyjnym, ale utrzymuje się prawo do kontaktu z dzieckiem - rodziców biologicznych.

4. Kazus Czy spadkobierca może rozporządzać udziałem w PRZEDMIOCIE bez zgody innych współspadkobierców. Czy taka umowa jest ważna, czy jest skuteczna?

Nie może. Art. 1036 KRO. W braku zgody któregoś z pozostałych spadkobierców rozporządzenie jest bezskuteczne o tyle, o ile naruszałoby uprawnienia przysługujące temu spadkobiercy na podstawie przepisów o dziale spadku. Tak więc brak zgody nie pociąga za sobą nieważności dokonanego rozporządzenia; możliwa jest jedynie bezskuteczność takiego rozporządzenia, która wystąpi, jeśli dokonane rozporządzenie narusza prawa współspadkobierców wynikające z przepisów o dziale spadku; polegać może ona na traktowaniu konkretnego przedmiotu, jakby nadal należał do spadkobiercy, który dokonał rozporządzenia (możliwe jest, aby przedmiot ten został przyznany jednemu ze spadkobierców w całości - jeśli temu, który dokonał rozporządzenia, rozporządzenia pozostanie skuteczne)

5. Kazus Zakres podmiotowy niegodnych dziedziczenia.

Zgodnie z art. 928 KC, za niegodnego może być uznany zarówno spadkobierca ustawowy, jak i testamentowy. Ponadto za niegdnego może też być uznany zapisobierca zwykły, jak również zapisobierca windykacyjny. Wg części doktryny ( J. Piątkowski) za niegodnego można uznać także uprawnionego do zachowku, nawet jeżeli w konkretnym stanie faktycznym osoba taka nie jest powołana do dziedziczenia ani nie otrzymała zapisu.

6. Wyjaśnij pojęcia: dziedziczenie in stirpes, podstawienie, przyrost

Dziedziczenie in stirpes- wg szczepów; następuje gdy w miejsce nieżyjących krewnych s-dawcy powołani zostaną ich zstępni, określenie wielkości należnego udziału odbywa się wg szczepów (in stirpes). - polega to na ustaleniu w 1 kolejności udziału jaki przypadłby nieżyjącemu krewnemu bliższego stopnia. Udział taki zostaje przeznaczony zstępnym zmarłego krewnego z reguły w częściach równych

Przyrost - art. 945 KC. Jeżeli spadkodawca powołał kilku spadkobierców testamentowych i jeden z nich nie chce lub nie może być spadkobiercą, przeznaczony dla niego udział, w braku odmiennej woli spadkodawcy, przypada pozostałym spadkobiercom testamentowym w stosunku do przypadających im udziałów.

Podstawienie- powołanie spadkobiercy na wypadek, gdyby osoba powołana jako spadkobierca ustawowy lub testamentowy nie chciała lub nie mogła być spadkobiercą (podstawienie zwykłe) postawienie powiernicze- zobowiązanie spadkobiercy do zachowania nabytego spadku i podstawienie go innej osobie- niedopuszczalne, ustawa każe traktować to jako podstawienie zwykłe

7. Przesłanki dopuszczalności zawarcia małżeństwa przez pełnomocnika

Reguluje to art. 6 KRO. Odstępstwo od jednoczesnej obecności małżonków przy składaniu oświadczeń. Z ważnych powodów sąd może zezwolić na zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika. Czy istnieją ważne powody, decyduje sąd, który wydaje stosowne zezwolenie. Chodzi tu o taką przyczynę która uniemożliwia jednoczesne stawienie w jakimkolwiek USC lub gdziekolwiek poza tym urzędem. Choroba, inwalidztwo, znaczna odległość nie jest wystarczającym powodem. Legitymowana do żądania zezwolenia na zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika jest tylko osoba, która chce udzielić takiego pełnomocnictwa. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym (forma ad solemnitatem) i wymienić osobę, z którą ma być zawarte małżeństwo. Chodzi tu o pełnomocnictwo w rozumieniu art. 95 i nast. KC, chociaż z pewnymi swoistymi cechami wynikającymi z prawno- rodzinnego charakteru pełnomocnictwa.

8. Czym się różni uznanie dziecka od uznania ojcostwa?

Uznanie ojcostwa to oświadczenie mężczyzny potwierdzone przez matkę dziecka, złożone w formie przewidzianej prawem i przed odpowiednim organem. Powoduje zmianę stanu cywilnego dziecka i uznającego go mężczyzny= powstaje między nimi stosunek prawno rodzinny ojciec- dziecko. Jest to akt wiedzy obojga rodziców, przeświadczonych iż dziecko od nich pochodzi. Źródłem stosunku pr. ojcostwa jest nie czynność prawna a zdarzenie polegające na złożeniu przez oboje rodziców oświadczeń, w których przyznają fakt, iż ojcem dziecka jest uznający mężczyzna. Głównym elementem tego zdarzenia jest naturalny fakt ojcostwa uznającego mężczyzny, a matka ten fakt potwierdza. Biologiczne pochodzenie od ojca jako jedyny i wyłączny motyw i podstawa powstania stosunku pr. o.

*”Uznanie ojcostwa a nie dziecka”! Chodzi więc o biologiczne stwierdzenie ojcostwa dziecka a nie tylko uznanie go za swoje. Przed nowelizacją z 2008 to była jednostronna cz. pr. o charakterze oświadczenia woli i przyznania faktu- oświadczenia wiedzy.

9. Co to jest opieka zakładowa?

Była uregulowana w art. 150 KRO <obecnie uchylony>. Był to wyjątek od zasady powierzania opieki osobom fizycznym. W przepisie tym przewidywano możliwość powierzenia opieki zakładom wychowawczym oraz innym instytucjom i organizacjom społecznym, przy czym wybierając taki wariant, sąd opiekuńczy mógł wyłączyć z zakresu obowiązków opiekuna zarząd majątkiem osoby pozostającej pod opieką, powierzając go ustanowionemu przez siebie kuratorowi. Opieka zakładowa nie była jednak w praktyce w ogóle wykorzystywana ze względu na brak przepisów wykonawczych. Przepis uchylono 13.06.2009r.

10. Zasady wykładni testamentu

1.Wykładni może podlegać tylko treść ważnie sporządzonego testamentu. 
2.Należy dokonać takiej wykładni testamentu, aby wola zmarłego została w możliwie najpełniejszy sposób ustalona i zrealizowana. 
Gdy treść testamentu pozostaje nadal niejasna: 
3. Tzw. zasada  życzliwej interpretacji; z kilku możliwych tłumaczeń należy wybrać takie, które pozwala na utrzymanie rozrządzeń w mocy. Jeżeli w każdym przypadku testament pozostaje ważny, należy wybrać najodpowiedniejszą, najrozsądniejszą wykładnię. 
4.Nie można dokonywać wykładni testamentu zgodnie z powyższymi regułami , jeżeli ustawa zawiera reguły określające , w jaki sposób należy rozumieć sformułowania testamentu budzące wątpliwości (np. art. 967)

11.Czy wierzyciel alimentacyjny może dochodzić roszczeń z majątku wspólnego małżonków? Uzasadnij!

W odniesieniu do odpowiedzialności za długi małżonków należy odnieść się do podstawy odpowiedzialności. W tym wypadku mamy do czynienia z odpowiedzialnością za długi jednego z małżonków, które zostały określone w artykule 41. KRO. Zobowiązanie alimentacyjne należy do zobowiązań nie wynikających z czynności prawnych. Konsekwencją będzie możność dochodzenia roszczeń przez wierzyciela z:

• majątku osobistego małżonka będącego dłużnikiem,

• w ograniczonym stopniu z majątku wspólnego:

1. wynagrodzenie dłużnika za pracę lub dochody uzyskane z jego innej działalności zarobkowej

2. korzyści uzyskane z tytułu praw autorskich małżonka- dłużnika, praw pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz innych praw twórcy,

Nie istnieje ustrój majątkowy, który zezwalałby dochodzenia roszczeń przez wierzycieli z majątku osobistego drugiego małżonka.

12. Dyrektywy wyboru opiekuna dla małoletniego.

Na podstawie art. 149 KRO:

Decydującym kryterium przy wyborze jest dobro dziecka.

1. Kandydaci wskazani przez rodziców, jeżeli nie byli pozbawieni władzy rodzicielskiej.

2. Kandydaci wywodzący się spośród krewnych lub innych osób bliskich pozostającego pod opieką.

3. Kandydaci wskazani przez właściwą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej, placówkę opiekuńczo-wychowawczą, zakład poprawczy, schronisko dla nieletnich, rodzice zastępczy.

4. W razie potrzeby ustanowienia opieki dla małoletniego w formie pieczy zastępczej sąd powierza sprawowanie opieki przede wszystkim w przypadku:

-umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej- rodzicom zastępczym,

-umieszczenia dziecka w rodzinnym domu dziecka- osobom prowadzącym ten dom,

-umieszczenia dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego- osobom prowadzącym te placówkę,

- umieszczenia dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej socjalizacyjnej, specjalistyczno- terapeutycznej, interwencyjne lub regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej- osobom bliskim dziecka.

13. X i Y zawarli małżeństwo wyznaniowe ze skutkiem w prawie cywilnym. sporządzono akt małżeństwa w USC. potem okazało się, że celebrans nie miał uprawnień do udzielania ślubu wyznaniowego. czy małżeństwo cywilne jest ważne. Uzasadnij.

Mogą być 2 rozwiązania - I. Jeżeli miał święcenia kapłańskie, ale jeszcze nie miał uprawnień do udzielania ślubów to jest ważne, zgodnie z zasadą favor matrimonii. II. Jeżeli ich w ogóle nie miał wg. Konkordatu brak jest przesłanki konstytutywnej i małżeństwo będzie uważane za nieistniejące

14.. było sobie 3 spadkobierców, każdy miał po 1/3. sytuacja PRZED działem spadku. jeden z nich zbywa swój udział. co na to pozostali? czy czynność prawna wobec osoby trzeciej jest ważna? Uzasadnij.

Generalnie nie mogą przed działem spadku bez zgody współspadkobierców rozporządzać udziałem ani w spadku ani w przedmiocie należącym do spadku (nie mogą zbyć udziału w spadku, spadku, udziału w przedmiocie, przedmiotu). Takie jednak rozporządzenie będzie ważne wobec osoby trzeciej jeżeli nie narusza praw współspadkobierców przy podziale spadku.

15.Pojęcia: transmitent, system rezerwy, zapis naddziałowy

Transmitent- zmarły spadkobierca, który zmarł przed złożeniem oświadczenia o przyjęciu/ odrzuceniu spadku i przed upływem terminu do złożenia takiego oświadczenia

System rezerwy - polega na podzieleniu spadku na 2 części: rozrządzalną, którą spadkodawca może swobodnie dysponować i nierozrządzalną, czyli rezerwę, do dziedziczenia której dochodzą określone osoby z kręgu najbliższych krewnych. Jest to ograniczenie testatora.

Zapis naddziałowy art. 939 - obowiązek wydania małżonkowi spadkodawcy przedmiotów urządzenia domowego, które nie mogą ulec zaliczeniu do przysługującego małżonkowi spadkodawcy udziału. Obciążony zapisem jest jedynie spadkobierca ustawowy dziedziczący w zbiegu z uprawnionym małżonkiem. Jednak muszą być spełnione następujące przesłanki: 1)małżonek uprawniony musi być spadkobiercą ustawowym, 2) powołanie małżonka do dziedziczenia w testamencie sporządzonym przez spadkodawcę pozbawia go uprawnień z 939 KC, 3) uprawnienie nie przysługuje małżonkowi jeżeli wspólne pożycie ustało za życia spadkodawcy. Zapis naddziałowy należy do zaliczyć do długów spadkowych

16. Przesłanki obowiązku alimentacyjnego między powinowatymi

Są spory czy obowiązek ten wyprzedza obowiązek krewnych naturalnych (Smyczyński- tak, gdy przemawia za tym ZWS- trzeba to zbadać), czy powstaje w ostatniej kolejności (pozostali)

Do dwóch przesłanek (niedostatku oraz możliwości zobowiązanego) dochodzi przesłanka zgodności z zasadami współżycia społecznego. Bada się stosunek pasierba do zobowiązanego, sytuację rodzinną, oraz stan stosunków między rodzinami.

Ciąg Dalszy Skryptu

1.Przyjęcie spadku

a) przyjęcie wprost - najważniejszy skutek nieograniczona odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe, uprawnieni do złożenia oświadczenia - spadkobiercy ustawowi oraz testamentowi --> [Author:Mariusz] ), forma złożenia oświadczenia (przed sądem albo notariuszem - ustanie lub na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym- osobiście lub za pośrednictwem pełnomocnika --> [Author:Mariusz] ), w przypadku osoby nie mającej pełnej zdolności do czynności prawnych przyjęcie spadku wprost przez przedstawiciela ustawowego możliwe po uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego ad solemnitatem, termin złożenia oświadczenia - 6 miesięcy od dnia , w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania, oświadczenia nie może zostać złożone z zastrzeżeniem terminu oraz warunku ad solemnitatem, oświadczenie ma charakter nieodwołalny, skutki prawne prostego przyjęcia spadku następują również wtedy, gdy spadkobierca w ustawowym terminie nie złożył oświadczenia co do przyjęcia/odrzucenia spadku

b) przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza- ograniczenie odpowiedzialności spadkobiercy za długi spadkowe do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku, uprawnieni do złożenia oświadczenia - spadkobiercy ustawowi oraz testamentowi) forma złożenia oświadczenia (przed sądem albo notariuszem - ustanie lub na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym- osobiście lub za pośrednictwem pełnomocnika), termin złożenia oświadczenia - 6 miesięcy od dnia , w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania, oświadczenia nie może zostać złożone z zastrzeżeniem terminu oraz warunku ad solemnitatem, oświadczenie ma charakter nieodwołalny, skutki prawne przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza następują również wtedy, gdy spadkobierca w ustawowym terminie nie złożył oświadczenia co do przyjęcia/odrzucenia spadku i jednocześnie jest osobą nie mająca pełnej zdolności do czynności prawnych, osobą wobec której istnieją podstawy do ubezwłasnowolnienia całkowitego albo mamy do czynienia z osobą prawną, przyjmuje się również domniemanie że jeśli jeden ze spadkobierców przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza a pozostali nie złożyli w terminie żadnego oświadczenia woli to oni również przyjmują spadek z dobrodziejstwem inwentarza.

2. Przesłanki konstytutywne przy zawieraniu małżeństwa wyznaniowego

1. płeć nupturientów (kobieta i mężczyzna)

2. jednoczesna obecność (wyjątek pełnomocnictwa!)

3. zgodność oświadczeń

4.obecność uprawnionego celebransa (w tym przypadku duchownego --> [Author:Mariusz] )

5. wyrażenie woli przez nupturientów jednoczesnego zawarcia małżeństwa podlegającego

prawu polskiemu

6. między nupturientami nie istnieją przeszkody wynikające z prawa polskiego [w ocenie Pana Profesora również brak przeszkód wynikających z prawa polskiego jest przesłanką konstytutywną małżeństwa konkordatowego. Tym samym, w razie zaistnienia jakiejkolwiek przeszkody, o której mowa w k.r.o., małżeństwo konkordatowe w ogóle nie powstanie. Jeśli małżeństwo przed duchownym będzie natomiast zawierane w innym kościele (takim, w którym nie obowiązuje konkordat), małżeństwo takie byłoby unieważnialne, chyba że uprzednio nastąpiła jego konwalidacja]

7. zawarcie małżeństwa zostało wpisane w aktach stanu cywilnego na wniosek przekazany Urzędowi Stanu Cywilnego w terminie pięciu dni od zawarcia małżeństwa; termin ten ulega przedłużeniu, jeżeli nie został dotrzymany z powodu siły wyższej, do czasu ustania tej przyczyny [czyli sporządzenie aktu małżeństwa ma konstytutywny charakter - jest to wyjątek od zasady, że akty stanu cywilnego mają charakter deklaratoryjny].

3. Zaprzeczenie ojcostwa przy sztucznym zapłodnieniu

Inseminacja homologiczna (nasienie męża zapłodnionej kobiety) - zaprzeczenie ojcostwa wydaje się być nieosiągalne, ponieważ mąż matki nie mógłby wykazać niepodobieństwa swojego ojcostwa, domniemanie ojcostwa męża matki nie opiera się na fakcie fizycznego współżycia, a na fakcie urodzenia się dziecka w czasie trwania małżeństwa --> [Author:Mariusz]

Inseminacja heterologiczna - nawet zgoda męża nie wyłącza jego roszczenia o zaprzeczenie ojcostwa, choć takie żądanie może zostać uznane za sprzeczne z art. 5 k.c., brak zgody męża na zabieg jest z kolei silną podstawą dochodzenia zaprzeczenia ojcostwa --> [Author:Mariusz]

4. Przesłanki odwołania uznania ojcostwa

Powództwem o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa(art. 17 pkt 1 kpc) można unicestwić dokonane skutecznie uznanie. W grę w chodzi jedna przesłanka materialnoprawna- wykazanie przez powoda że dziecko nie pochodzi (biologicznie) od mężczyzny, który je uznał (nie on jest ojcem). Wady oświadczenia woli nie stanowią przesłanek do wytoczenia powództwa o ustalenia bezskuteczności uznania ojcostwa!.

Z powództwem mogą wystąpić: mężczyzna, który dziecko uznał, matka oraz uznane dziecko --> [Author:Mariusz] . Powództwo o ustalenie bezskuteczności może również wytoczyć prokurator (bezterminowo). Po śmierci dziecka ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa nie jest dopuszczalne, z wyłączeniem sytuacji, gdy uznane ono zostało po śmierci , która nastąpiła, gdy dziecko było jeszcze małoletnie. Powództwo wytaczane jest wówczas przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd na miejsce dziecka nie później niż do dnia, w którym zmarłe dziecko uzyskałoby pełnoletniość.

5. Wymień przeszkody małżeńskie

1. Wg kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mowa jest o przesłankach:

• Wieku;

• Ubezwłasnowolnienia całkowitego;

• Choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego;

• Istniejącego związku małżeńskiego;

• Pokrewieństwa i powinowactwa;

• Przysposobienia

• Brak świadomości wyrażenia woli;

• Błąd co do tożsamości;

• Groźba.

• Wg kodeksu prawa kanonicznego

• Wieku;

• Niemocy płciowej;

• Węzła małżeńskiego;

• Różności religii;

• Święceń oraz profesji zakonnej;

• Uprowadzenia;

• Małżonkobójstwa;

• Pokrewieństwa;

• Powinowactwa;

• Przyzwoitości publicznej;

• Pokrewieństwa prawnego;

• Wady zgody małżeńskiej

6. Skutki prawne separacji

a) Małżeństwo trwa nadal - małżonek separowany nie może zatem zawrzeć drugie małżeństwo (bigamia), nie może także powrócić do poprzedniego nazwiska

b) Uchylony obowiązek wspólnego pożycia - konsekwencja wyłączenia domniemania pochodzenia dziecka od męża matki po upływie 300 dniu od orzeczenia separacji, konieczność rozstrzygnięcia o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków oraz o kosztach ich utrzymania

c)Sąd orzeka o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania oraz innych kwestiach związanych z mieszkaniem adekwatnie do art. 58 § 2 KRiO

d)Sad orzeka o winie rozpadu pożycia - kwestie alimentacji wzajemnej małżonków analogicznie do rozwodu z wyłączeniem art. 60 § 3 KRiO

e. Pozostaje obowiązek wzajemnej pomocy między małżonkami - kryterium(względy słuszności)

f. Uchylony zostaje obowiązek wierności i współdziałania dla dobra rodziny --> [Author:Mariusz]

g. Powstaje ustrój rozdzielności majątkowej jako ustroju przymusowego

h. Małżonek pozostający w separacji wyłączony jest z kręgu spadkobierców ustawowych

7. Test. Holograficzny - (własnoręczny) zaliczany do testamentów zwykłych, jest ważny gdy został napisany w całości pismem ręcznym własnoręcznie przez testatora podpisany i opatrzony datą. Brak daty nie pociąga za sobą zasadniczo nieważności testamentu hologr, chyba że wystąpią wątpliwości co do zdolności spadkodawcy co do sporządzenia testamentu, co do treści testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów

Podstawienie -

1. Zwykłe (subst. pospolita) - spadkodawca powołuje w testamencie spadkobiercę na wypadek gdyby inna osoba powołana jako spadkobierca ustawowy lub testamentowy nie chciała lub nie mogła być spadkobiercą, 963 k.c.

2. Powiernicze (fideikomis, subst. powiernicza) - spadkodawca zobowiązuje w testamencie spadkobiercę do zachowania spadku i przekazania go wskazanej osobie, wskazuje się że spadkobiercy podstawionemu przysługuje ekspektatywa do spadku, art. 964 k.c. eliminuje p. powiernicze z prawa spadkowego przekształcając je zasadniczo w podstawienie zwykłe

Transmitent - o transmitencie mówi się w syt. , gdy powołany do dziedziczenia spadkobierca umrze przed upływem terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, nie złożywszy takiego oświadczenia. Wówczas jego spadkobiercy(transmitariusze) wstępują w syt. Prawną swojego poprzednika i mogą złożyć oświat. O przyjęciu lub odrzuceniu spadku przypadającego transmitentowi.

8. Ile wynosi termin na złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku? Czy można częściowo przyjąć/odrzucić spadek?

- 6 miesięcy od dnia , w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania,(1015 §k.c.)

- Zasadą jest że spadkobierca nie może częściowo przyjąć/odrzucić spadku (1014 § 3k.c.) - 2 wyjątki!!

a) spadkobierca może przyjąć lub odrzucić udział spadkowy przypadający mu z tytułu podstawienia niezależnie od przyjęcia lub odrzucenia udziału spadkowego przypadającego temu spadkobiercy z innego tytułu(1014 § 1 k.c.)

b) spadkobierca może odrzucić udział spadkowy przypadający mu z tytułu przyrostu, a przyjąć udział przypadający mu jako spadkobiercy powołanemu(1014 § 2 k.c --> [Author:Mariusz] .)

9. Wysokość udziałów przy dziedziczeniu testamentowym jeżeli nie określono ich wysokości?

Art. 960. K.c. Jeżeli spadkodawca powołał do spadku lub do oznaczonej części spadku kilku spadkobierców, nie określając ich udziałów spadkowych, dziedziczą oni w częściach równych.

10.Kazus
A i B przysposobili dziecko (adoptio minus plena). Rodzice naturalni wyrazili zgodę na adopcję. Do czasu adopcji byli jednak z dzieckiem bardzo związani i teraz chcieliby, aby sąd przyznał im prawo do 2-godzinnych spotkań z dzieckiem (raz w tygodniu). Przysposabiający są temu przeciwni. Co powinien orzec sąd? Uzasadnić.

ODP. Sąd powinien orzec możliwość spotkań rodziców naturalnych z dzieckiem. Adoptio minus plena nie wygasza stosunków prawnych przysposobionego z jego rodzina naturalną mimo tego, że ustaje władza rodzicielska rodziców naturalnych. Istnieje jednak niezależnego od władzy rodzicielskiej prawo i zarazem obowiązek rodziców do osobistej styczności z dzieckiem, i takie też prawo i obowiązek dziecka. Prawo dziecka do kontaktów z rodzicami jest elementem szerszego prawa dziecka do życia w rodzinie. Dopiero zagrożenie dobra dziecka może być powodem orzeczenia przez sąd zakazu osobistych kontaktów z dzieckiem czyli np. przebywania, spotkania, bezpośredniego porozumiewania się z nim przy pomocy środków technicznych.



11. Czy zobowiązany do świadczenia alimentacyjnego powinien sprzedać swój domek letniskowy, jeśli przesłanką obowiązku jest niedostatek uprawnionego? Uzasadnić.


ODP. Powinien sprzedać on swój domek letniskowy. Przy ocenie możliwości zarobkowo- majątkowych ochronie podlega substancja majątku dającego zobowiązanemu środki utrzymania np. warsztat pracy, dom mieszkalny przy czym każdy przypadek sąd powinien oceniać jednostkowo. Nie podlega wątpliwości, że domek letniskowy nie jest przedmiotem dającemu zobowiązanemu środki utrzymania, jest to raczej rzecz należąca do dóbr luksusowych, nie będąca niezbędną do zaspokajania podstawowych potrzeb zobowiązanego. Wg Justyńskiego co do zasady nie musi pozbywać się swojego majątku aby wywiązać się z obowiązku alimentacyjnego. Każdy przypadek powinien być jednak oceniony indywidualnie, więc w szczególnych przypadkach (np. choroba dziecka, która wymaga kosztownej operacji, posiadanie 2 domów) możliwa jest konieczność sprzedaży majątku.

12. Jakie przesłanki muszą być spełnione, aby można było orzec świadczenie alimentacyjne jako procentową część dochodu zobowiązanego?

ODP. Musi to być przesłanka podobnej stopy życiowej pomiędzy uprawnionym, a zobowiązanym, a więc co do obowiązku między rodzicami, a dziećmi oraz między małżonkami. Sąd przy orzekaniu bierze pod uwagę zakres potrzeb uprawnionego i możliwe do osiągnięcia dochody zobowiązanego. Dopiero od kwotowo ustalonych dochodów ustala się ich stosowny ułamek (procent) co pozwala na zachowanie przez dłuższy czas aktualności orzeczenia mimo zmieniających się dochodów dłużnika.

13. W jakim przypadku wygasają naturalne więzi między rodzicami a dziećmi oddanymi do adopcji?

ODP. Jest to przysposobienie pełne nierozwiązywalne. Co do adopcji pełnej rozwiązywalnej

Art 121 § 3. Ustają prawa i obowiązki przysposobionego wynikające z pokrewieństwa względem jego krewnych, jak również prawa i obowiązki tych krewnych względem niego. Trzeba jednak mieć na uwadze treść „art 121 1. § 1. Przepisu art. 121 § 3 nie stosuje się względem małżonka, którego dziecko zostało przysposobione przez drugiego małżonka, ani względem krewnych tego małżonka także w razie przysposobienia po ustaniu małżeństwa przez śmierć tego małżonka.”


14. Kiedy można mówić o zupełnym rozkładzie pożycia małżeńskiego?

ODP. Zupełność rozkładu pożycia jest jedna z materialnoprawnych przesłanek rozwodu oprócz trwałości rozkłądu.

Zupełność rozkładu pożycia polega na tym, że zanikły trzy zasadnicze więzi (wg wytycznych SN z 55 r.) tj.

-psychiczna(uczuciowa),

-fizyczna,

-gospodarcza.

Najdonioślejszym wydaje się brak więzi psychicznej, na który może wskazywać wrogi czy też nienawistny stosunek do siebie stron, choć brak manifestacji takich uczuć nie wskazuje, że stosunek ten jeszcze istnieje. Ważne jest subiektywne ujęcie rozkładu pożycia, duże znaczenie będzie miał tutaj dowód z przesłuchania stron. Z naturalnych przyczyn może zanikać pożycie fizyczne, a brak więzi gospodarczej może być usprawiedliwiony okolicznościami życiowymi. Z drugiej strony istnienie więzi gospodarczej np. wspólnego mieszkania jest sytuacja przymusową przy jednoczesnym ustaniu pozostałych więzi pomiędzy małżonkami.



15 A miała 2 córki. Zapisała w testamencie cały majątek (10.400zl) jednej z nich. Po doliczeniu darowizn substrat zachowku wynosi 32.000. Obliczyć jaką odpowiedzialność z tytułu zachowku przysługującego drugiej siostrze poniesie spadkobierca testamentowy-pierwsza córka.

ODP. Substrat zachowku 32.000 * ½ (udział stanowiący podstawę obliczenia zachowku-) * ½ (ułamek przyjmowany dla obliczania zachowku dla osób pełnoletnich i niebędących niezdolnymi do wykonywania pracy) =8.000 zł- zachowek przypadający każdej z sióstr

10.400 (wartość majątku)- 8.000 (wartość zachowku)= 2.400 zł - suma do której odpowiada siostra będąca spadkobiercą testamentowym (bo uprawniony do zachowku odpowiada tylko w granicach nadwyżki wartości objętego spadku ponad zachowek, który by mu przypadał)



16. Skutki stwierdzenia nabycia spadku.

ODP. W pewnych okolicznościach stwierdzenie nabycia spadku i akt poświadczenia dziedziczenia (sporządza notariusz) są jedynym dowodem, że określona osoba jest spadkobierca lub zapisobiercą windykacyjnym.

Względem osoby która nie rości sobie praw do spadku z tytułu dziedziczenia, spadkobierca może udowodnić swoje prawa tylko poprzez stwierdzenie nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia, jest to dowód legitymacji materialnej. (art 1027 Kc). Regulacja ta nie ma zastosowania gdy osoba trzecia dochodzi roszczeń przeciwko spadkobiercy i jeżeli os. trzecia rości sobie prawo do spadku. Nie jest także konieczne legitymowanie się stwierdzeniem nabycia spadku pomiędzy współspadkobiercami.

Stwierdzenie nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia niezbędne są także dla ujawnienia praw spadkobiercy w księdze wieczystej.

Ochrona osób trzecich:

Jeżeli osoba trzecia nabywa prawo lub zostaje zwolniona z obowiązku przez osobę legitymującą się stwierdzeniem nabycia spadku nabycie takie lub zwolnienie pozostaje skuteczne wobec rzeczywistego spadkodawcy. Analogiczna sytuacja występuje gdy os. trzecia nabywa od osoby legitymującej się stwierdzeniem nabycia spadku przedmiot zapisu windykacyjnego. Spadkobierca taki może dochodzić jedynie od osoby, która dokonała rozporządzenia roszczeń odszkodowawczych lub roszczeń z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. Ochrona osób trzecich obejmuje rozporządzenia zarówno pod tytułem darmym jak i odpłatnym, wykluczona zostaje jedynie, gdy nabywca pozostawał w złej wierze. Poprzez złą wiarę należy rozumieć pozytywną wiadomość, ze osoba legitymująca się stwierdzeniem nabycia spadku nie jest spadkobiercą oraz brak takiej wiedzy mimo że jej uzyskanie nie nastręczało trudności.

17. Czy małoletni, który nie złożył oświadczenia o przyjęciu spadku, będzie odpowiadał za długi spadkowe? (w jakim zakresie)

ODP. Małoletni, (tak więc osoba nie posiadająca pełnej zdolności do czynności prawnych) który nie złożył oświadczenia o przyjęciu spadku w terminie 6 miesięcy od dowiedzenia się o tytule swego powołania przyjmuje z mocy prawa spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Jest to odpowiedzialność całym majątkiem spadkobiercy ograniczona kwotowo do wysokości aktywów spadkowych tj. pro viribus hereditatis. Wysokość i skład aktywów spadkowych ustala się poprzez sporządzenie spisu inwentarza.

18. Przesłanki orzeczenia separacji

Podobnie jak w przypadku przesłanek orzeczenia rozwodu, rozróżniamy przesłanki o charakterze pozytywnym i negatywnym. Ich istnienie lub brak przesądza o możliwości lub niedopuszczalności wydania orzeczenia o separacji.

Przesłankę pozytywną stanowi stan zupełnego rozkładu pożycia Treść tej przesłanki odpowiada rozkładowi pożycia jako przesłanki rozwodowej. Zupełny rozkład pożycia powinien być wykazany w każdym przypadku orzekania separacji, bez względu na tryb postępowania. Małżonkowie nie muszą jednak dowodzić trwałości rozkładu. Brak wymogu trwałości przy orzeczeniu separacji pozwala na późniejszy powrót do małżeństwa.

Okolicznościami wyłączającymi orzeczenie separacji (przesłankami negatywnymi) są:

1. sprzeczność takiego rozstrzygnięcia z dobrem wspólnych małoletnich dzieci małżonków

2. sprzeczność odseparowania małżonków z ZWS

Pominięta została rozwodowa przesłanka wyłącznej winy rozkładu pożycia obarczającej małżonka żądającego separacji.

Mimo to, sąd ma powinność rozstrzygnięcia, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Wyjątki:

• orzeczenie separacji na podstawie dwóch zgodnych żądań małżonków

• zaniechanie takiego rozstrzygnięcia przez sąd na żądanie obojga małżonków zgłoszone w sprawie o separację, wszczętej przez jednego z małżonków.

19. Zakaz bigamii

Wynika bezpośrednio z zasady monogamii, dalej respektowanej w naszym kręgu kulturowym. W innych państwach dopuszczalna:

• poligamia - wielożeństwo

• poliandria - wielomęstwo

Zasada monogamii chroniona jest zarówno w systemie prawa rodzinnego (art. 13§1 k.r.o), jak i prawa karnego (art. 206 k.k.). Skutki stosowania tych przepisów mają odmienny charakter.

Na podstawie art. 13§3 k.r.o. związek bigamiczny może być konwalidowany przez:

1. ustanie poprzedniego małżeństwa, chyba że nastąpiło wskutek śmierci bigamisty

2. unieważnienie poprzedniego małżeństwa

Oznacza to możliwość zalegalizowania związku bigamicznego.

Śmierć bigamisty nie ma wpływu na status prawny późniejszego małżeństwa - w dalszym ciągu jest ono uznawane za nieważne.

Konwalidacja związku bigamicznego nie eliminuje automatycznie faktu popełnienia przestępstwa bigamii. W związku z tym dawny bigamista, pozostający w skonwalidowanym związku może odpowiadać karnie za przestępstwo z art. 206 k.k.

20. Adopcja niepełna

Adopcją niepełną nazywamy takie przysposobienie, które skutkuje powstaniem stosunków prawnym jedynie między przysposobionym i przysposabiającym, z wyłączeniem krewnych przysposabiającego. Stosunki te rozciągają się na zstępnych przysposobionego.

Adopcja niepełna ustanawiana jest na podstawie art. 124§1 k.r.o.:

3. orzeczeniem sądu,

4. na żądanie przysposabiającego,

5. za zgodą wszystkich osób, których zgoda konieczna jest do przysposobienia.

6. Na podstawie art. 124§2 k.r.o. nie można skutecznie żądać ustanowienia adopcji niepełnej, jeżeli rodzice dziecka wyrazili tylko zgodę blankietową

Można dokonać transformacji na adopcję pełną zwykłą (art. 124§3 k.r.o.):

• W zakresie małoletniości dziecka,

• Na żądanie usposabiającego,

• Za zgodą wszystkich osób, których zgoda jest konieczna dla orzeczenia adopcji.

Konsekwencje przysposobienia niepełnego:

2. między adoptowanym i adoptującym powstają takie więzy prawne jak przy adopcji pełnej zwykłej:

• władza rodzicielska, alimentowanie

• obowiązek uprawnienia dziecka do dziedziczenia po adoptującym z ustawy (art. 91 k.r.o.)

• nazwisko i imię dziecka

3. dziecko nie uzyskuje żadnych praw względem krewnych adoptującego

4. stosunki dziecka z krewnymi biologicznymi ulegają:

• zerwaniu (np. władza rodzicielska), lub

• modyfikacji:

• obowiązek alimentacji dziecka - zmienia się kolejność wypełniania obowiązku alimentacyjnego, adoptujący wyprzedza biologicznych wstępnych i rodzeństwo; biologiczni krewni dziecka mogą żądać alimentów od dziecka w ostatniej kolejności. WYJĄTEK: adopcja przez ojczyma lub macochę (art. 131§2 k.r.o.) )

• dziedziczenie ustawowe - w miejsce rodziców dziecka wchodzi przysposabiający; dziecko może jednak dziedziczyć po wszystkich swoich wstępnych, rodzeństwie i zstępnych

Adopcja niepełna podlega rejestracji przez zawarcie dodatkowej wzmianki w akcie urodzenia dziecka.

21.Pozorność małżeństwa

(wg podręcznika J. Strzebinczyka, Wolters Kluwer 2010)

Art. 15¹§1 k.r.o. stanowi że małżeństwo może zostać unieważnione, jeżeli oświadczenie o zawarciu małżeństwa zostało złożone:

1. w stanie wyłączającym świadome wyrażenie woli

2. pod wpływem błędu co do tożsamości drugiej osoby

3. pod wpływem groźby

Ustawodawca celowo pomija kwestię nieważności małżeństwa spowodowanej pozornością dokonywanej czynności prawnej. Wprowadzenie tego elementu godziłoby w trwałość małżeństwa stanowiąc łatwy sposób zniweczenia związku małżeńskiego, z obejściem przepisów rozwodowych.

22.Zakaz testamentów wspólnych

Zakaz testamentów wspólnych został ustanowiony w art. 942 k.c.: „Testament może zawierać rozrządzenia tylko jednego spadkodawcy.”

Testamentem wspólnym nazywamy taki testament, którego treść obejmuje rozrządzenia więcej niż jednego spadkodawcy. Prof. Skowrońska-Bocian zalicza do tej kategorii także testamenty sporządzone oddzielnie dla każdego ze spadkodawców, ale funkcjonalnie ze sobą powiązane.

Zakaz testamentów wspólnych wynika bezpośrednio z zasady testowania. Testament stanowi wyraz woli wielu spadkodawców. Jego zmiana wymaga więc zgodnych oświadczeń woli wszystkich wymienionych w nim spadkodawców. W przypadku śmierci jednego z nich - nie jest to już możliwe. Testamentu takiego nie można też odwołać.

Dopuszcza się sporządzanie kilku testamentów w ramach jednego dokumentu - każdy dotyczący jednego spadkodawcy.

Testamenty wspólne zostały w wąskim stopniu dopuszczone w niemieckim prawie spadkowym.

23.Sposoby odwołania testamentu

Testament może zostać odwołany poprzez:

• stworzenie nowego testamentu

• zniszczenie istniejącego testamentu w zamiarze odwołania - wystarczy uszkodzenie części warunkującej ważność testamentu, np. oderwanie podpisu.

Nie ma szczególnych wymogów dotyczących formy odwołania testamentu. Treść odwołania nie musi także podawać nowego rozrządzenia.

Odwołanie może mieć postać:

• wyraźną

• dorozumianą

• testament1 powołuje do spadku A, testament2 powołuje B,

• testament późniejszy odwołuje wcześniejszy,

• może go też uzupełniać, o ile ich postanowienia są do pogodzenia

24. Czy dziadkowie są spadkobiercami ustawowymi i kiedy dochodzą do dziedziczenia?

Dziadkowie są spadkobiercami ustawowymi, co wynika z art. 934 k.c.

Dochodzą oni do dziedziczenia w braku: małżonka, zstępnych, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa.

W takiej sytuacji spadek przypada dziadkom w całości, w częściach równych.

Jeżeli któryś z dziadków nie dożyje otwarcia spadku, jego część jest dziedziczona przez jego zstępnych według zasad podziału spadku między zstępnych spadkodawcy.

Jeżeli zmarły dziadek nie posiada zstępnych, przypadający mu udział przypada pozostałym dziadkom w częściach równych.

25.Zarzut plurium concubentium

Domniemanie excepio plurium concubentium związane jest z ustaleniem ojcostwa. Zgodnie z art. 85 § 1 KRO ojcem dziecka jest mężczyzna, który obcował z matką dziecka, w okresie koncepcyjnym między 300. A 181. Dniem przed urodzeniem się dziecka. Nie wlicza się tu dnia, w którym urodziło się dziecko. Domniemanie to jest domniemaniem wzruszalnym. Powód musi udowodnić ze doszło lub nie doszło do obcowania płciowego z matką w okresie koncepcyjnym. Powództwo określenie rodzaju żądania.

Przykład: Facet obcował z matką dziecka 6 m-cy przed urodzeniem, a biegły lekarz połoznik-ginekolog stwierdzi, że dziecko urodziło się w konkretnym czasie i w konkretnym czasie zostało poczęte.

Domniemanie excepio plurium concubatium stosuje się w sytuacji, kiedy kobieta współżyła w okresie koncepcyjnym z więcej, niż jednym mężczyzną. Często stosowane przy konkubinacie. Postępowanie ws. O ustalenie ojcostwa można wytoczyć tylko przeciwko 1 mężczyźnie, mimo ze podejrzewa się kilku. Do każdego następnego mężczyzny, należy wytoczyć kolejne powództwo.

Orzeczenie SN z 16 list. 1951- możliwe jest wytoczenie powództwa przeciwko mężczyźnie, który obcował z matką dziecka ponad 300 dni, od urodzenia się dziecka.

26.Umowa o zastępcze macierzyństwo. Ciąża kontraktowa.

Sytuacja, kiedy 1 kobieta rodzi w zastępstwie za drugą. W znaczeniu sensu largo- mówimy o każdym przypadku urodzenia dla innej kobiety, a strony z góry umawiają się na adopcję.

W znaczeniu sensu stricte- sytuacja kiedy wszczepiono embrion 2-giej kobiecie. Dziecko jest wtedy genetycznie związane z matką zamawiającą, a biologicznie związane z kobietą, która je urodziła.

Problemy prawne związane z umową o zastępcze macierzyństwo. W prawie polskim taki typ umów jest niedopuszczalny. Podnosi się tu sprzeczność z zasadami współżycia społecznego (art. 5 KC).

Kodeks cywilny art. 58 § 2 - czynność prawna sprzeczna z ZWS jest bewzglednie nieważna. W doktrynie podnosi się, że mogłoby to doprowadzić to handlu dziećmi, sprzedaży dziecka-matka dokonywałaby cz. Prawnej odpłatnej, w razie dokonania trudności z spełnienia roszczenia, gdyż umowa jest w świetle prawa nieważna, niemożność przymusowego spełnienia. Ponadto w świetle aspektu medycznego dziecko genetycznie obce dla kobiety, która je urodziła, może po urodzeniu mieć defekty medyczne.

Wg art. 61 ⁹ KRO - matką dziecka (zawsze) jest kobieta, która je urodziła. Zawiązuje się prawna więź macierzyństwa.

27.Obowiązek alimentacyjny pomiędzy powinowatymi.

Dziecko wobec męża swojej matki, oraz zony swego ojca może żądać świadczeń alimentacyjnych. Jeśli odpowiada to ZWS np. dziecko uczy się, albo mieszka z rodzicem i jego małżonkiem/małżonką i oczekuje pieniędzy na drobne wydatki etc.

Mąż matki dziecka, niebędący ojcem i żona ojca, niebędąca matką może żądać świadczeń alimentacyjnych, jeśli przyczynili się do utrzymania i wychowania dziecka a jego/jej żądanie odpowiada ZWS.

Zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego, jeśli żądanie. Nie dotyczy to rodziców względem ich małoletnich dzieci. Możliwość zarzucenia niegodności alimentacji.

28.Zasada subsydiarności opieki zagranicznej

Geneza: zjawisko adopcji przez osoby stale zamieszkujące za granicą, w tym również małoletnich, którzy mogliby z powodzeniem znaleźć adopcję w Polsce.

Problematyk przysposobienia- art. 114 KRO - przysposobić można osobę małoletnią, dla jej dobra. Wymagalność małoletniości wymagana jest w dniu złożenia wniosku o przysposobienie. Wcześniej było brak uregulowań odnośnie adopcji zagranicznej. Wcześniej przy braku uregulowań, osoby prywatne, instytucje, dyrektorzy placówek wychowawczych, nawiązywali kontakty z obcymi państwami (osobami zainteresowanymi). Na straży7 ochrony adopcji zagranicznych stoi Konwencja o Prawach Dziecka (20 lutego 1989r.) Zawarte są m.in. prawa dzieci i rodziców.

Mając na względzie dobro dziecka pierwszeństwo ma adopcja zagraniczna i zastępcze środowisko rodzinne, przed środkami typu zakładowego np. domu opiekuńczego. Podobnie, kiedy dziecko urodzi się ze względu na wady, z deformacją umysłową i ma perspektywę pozostania w placówkach opiekuńczych. Adopcja zagraniczna, nie może stać na przeszkodzie.

Również w przypadku niemożności znalezienia odpowiedniego miejsca, otwiera się opieka zagraniczna. Występują tutaj obawy o trudności językowe, zatracenie tożsamości kulturowej etc.

Gdy pomiędzy przysposabiającym i przysposobionym wyst. Więź pokrewieństwa, powinowactwa, ze względu na dobro dziecka, także gdy rodzeństwo jest adoptowane, adopcja zagraniczna nie stoi na przeszkodzie. Według art. 120 ¹ § 3 adopcja zagraniczna, Sąd wyznacza warunek okresowej styczności z dzieckiem, w miejscu zamieszkania dziecka, lub innej miejscowości na terenie RP, wyrażone w orzeczeniu, by unikać problemów z potrzebami dziecka i rozw. Adopcji (zagraniczna jest usprawiedliwiona).

29.Postulat równej stopy życiowej

Podmiotami są tutaj zarówno uprawniony i zobowiązany. Dziecko ma prawo do życia na takiej samej stopie życiowej jak rodzice, w szczególności gdy jest małoletnie. Przyznanie świadczenia alimentacyjnego powinno odbyć się w wysokości odzwierciedlającej pokrycie uzasadnionych potrzeb dla celów wychowawczych.

Cele wychowawcze są aksjomatem związanym z db wychowywaniem. Nie wchodzą tutaj luksusowe potrzeby dziecka, nawet gdyby rodziców byłoby stać na ich spełnienie np. wczasy pod Gruszą :D

30.Czy można zaprzeczyć ojcostwo dziecka sztucznie poczętego?

Polski KRO nie rozstrzyga o problematyce macierzyństwa i ojcostwa dziecka w drodze sztucznej inseminacji (inseminatio artificialis), także nie rozstrzyga o tym, czy pochodzi ono od męża, czy od dawcy nasienia? Sąd Rzeszy z 4.VI.1908 przyjął stanowisko, że dziecko w wyniku inseminacji homologicznej (nasienie od męża matki) traktowane jest jako pochodzące od męża matki, a niedopuszczalne jest zaprzeczenie ojcostwa.

Na gruncie obecnie obowiązującego prawa, w przypadku inseminacji heterologicznej (nasienie od dawcy) w uchwale 7 sędziów z 27.X.1983 SN orzekła, że o prawa stanu cywilnego nie stosuje się art. 5 KC, a żądanie mężczyzny, który wcześniej wyraził zgodę, a domaga się uznania że nie jest ojcem dziecka, narusza ZWS- chroni się tu interes dziecka, poczętego w wyniku sztucznej inseminacji. Dziecko pozostawałoby bez ojca. Nastąpiłyby trudności ze znalezieniem dawcy nasienia, występuje tu zasada jego anonimowości.

31.Elementy obligacyjne wyroku rozwodowego:

Art. 58 KRO Sąd w wyroku rozwodowym rozstrzygnie obligatoryjnie o:

2. Kwestia winy

3. Władza rodzicielska nad wspólnym małoletnim dzieckiem

4. Kontakty rodziców z dziećmi

5. Wysokość kosztów utrzymania i wychowania dziecka obojga małżonków

6. Sąd uwzględnia porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej, utrzymaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeśli jest ono zgodne z dobrem dziecka, rodzeństwo powinno wychowywać się razem, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozwiązania,

7. Sposób korzystania z mieszkania wspólnie zamieszkiwanego przez rozwiedzionych, przez czas wspólnego zamieszkiwania. W razie nagannego zachowania 1 z małżonków, sąd może nakazać eksmisję na żądanie 2. Małżonka. Należy uwzględnić przede wszystkim: potrzeby dzieci, potrzeby małżonka któremu powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej.

32.Fakultatywne elementy wyroku rozwodowego:

4. Sposób rozstrzygnięcia wykonywania władzy rodzicielskiej- jednemu z rodziców, ograniczenie drugiemu do okr. Obowiązków, okr. Uprawnień w stosunku do dziecka, pozostawienie władzy obojgu rodziców na ich zgodny wniosek, jeśli przedstawią porozumienie, że będą współdziałać w sprawach dziecka.

5. Mieszkanie- podział wspólnego mieszkania, przyznanie mieszkania 1 z małżonków na zgodny wniosek storn, jeśli 2. z małżonków wyrazi zgodę na opuszczenie, bez lokalu zamiennego, o ile podział i przyznanie 1 z małżonków są możliwe.

6. Wspólny majątek- na wniosek 1 z małżonków. Podział majątku wspólnego jeśli przeprowadzenie nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.

7. Obowiązek alimentacyjny między małżonkami

33.Niegodność alimentacji.

Może być przyczyną ograniczenia obowiązku alimentacyjnego, sąd może oddalić powództwo w całości lub części, jeśli małoletni co prawda źle traktuje rodziców, ale SN stoi na stanowisku, ze jego zachowanie spowodowane jest przez niemoralne rodziców.

Naruszenie ZWS ipraw podmiotowych: rodzice nie interesowali się swymi dziećmi przez całe życie, opuścili dziecko, w momencie dobrobytu dziecka zgłaszają się po alimenty.

34.kazus: spadkobierca zbył udział w nieruchomości bez zgody współspadkobierców przed podziałem spadku. ocenić ważność tej czynności. 

kazus z udzialem w nieruchomosci nalezacej do spadku. Czy mozna zbyc przed dzialem spadku i bez zgody wspolspadkobiercow. 

ZBYCIE UDZIAŁU W PRZEDMIOCIE NALEŻĄCYM DO SPADKU

Współspadkobierca od chwili przyjęcia spadku może rozporządzać swobodnie swoim udziałem w spadku; Art. 1051. Spadkobierca, który spadek przyjął, może spadek ten zbyć w całości lub w części. To samo dotyczy zbycia udziału spadkowego.

Nie może jednak rozporządzić udziałem w przedmiocie należącym do spadku. Zgodnie z art. 1036 zd. 1 -musi mieć na to zgodę pozostałych współspadkobierców (może być ona wyrażona przed dokonaniem rozporządzenia, jednocześnie z rozporządzeniem lub nawet ex post ze skutkiem wstecznym).

SKUTKI BRAKU ZGODY - brak zgody nie pociąga za sobą nieważności dokonanego rozporządzenia; możliwa jest jedynie bezskuteczność takiego rozporządzenia (art. 1036 zd.2), która wystąpi, jeśli dokonane rozporządzenie narusza prawa współspadkobierców wynikające z przepisów o dziale spadku; polegać może ona na traktowaniu konkretnego przedmiotu, jakby nadal należał do spadkobiercy, który dokonał rozporządzenia (możliwe jest, aby przedmiot ten został przyznany jednemu ze spadkobierców w całości - jeśli temu, który dokonał rozporządzenia, rozporządzenia pozostanie skuteczne)

SKUTKI ROZPORZĄDZENIA - zbycie udziału nie wpływa na sytuację majątku spadkowego jako całości; istnieje nadal wspólność między spadkobiercami, która może ustać jedynie w drodze dokonania działu spadku; nie jest możliwe zniesienie, na żądanie nabywcy, współwłasności tylko tego konkretnego przedmiotu, w którym on nabył udział; nabywca nie ma szczególnych uprawnień, przysługuje mu jedynie uprawnienie do żądania odszkodowania od zbywcy na ogólnych zasadach, jeśli okaże się, że nabycie dotknięte było bezskutecznością;

UMOWA O ZBYCIE SPADKU LUB UDZIAŁU W SPADKU - prawo polskie dopuszcza zawarcie umowy, której przedmiotem jest całość lub część spadku, a także całość lub część udziału spadkowego (część musi być częścią ułamkową); zbycie spadku lub udziału w spadku pociąga za sobą przejście na nabywcę ogółu praw i obowiązków spadkobiercy (nabycie takie stanowi przykład sukcesji generalnej);

Umowa o zbycie spadku lub udziału jest umową o ch. kazualnym, o podwójnym skutku (zobowiązująco - rozporządzającym); w braku odmiennej woli stron samo zobowiązanie do przeniesienia spadku lub udziały w spadku przenosi spadek lub udział w nim na nabywcę;

35.Czy można zawrzeć umowę o zrzeczenie się dziedziczenia w ramach intercyzy przedmałżeńskiej.

Umowy dotyczące spadku reguluje tytuł IX k.r.o. Z zastrzeżeniem wyjątków tam zawartych umowa o spadek po osobie żyjącej jest nieważna. Spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim. Umowa taka powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

36. kazus: sąd umorzył postępowanie o ustalenie ojcostwa ze względu na uznanie ojcostwa przez innego mężczyznę w czasie toczącego się postępowania. czy sąd postąpił słusznie?

Nie, bowiem art. 72§2 stanowi: „uznanie ojcostwa nie może nastąpić, jeżeli toczy się sprawa o ustalenie ojcostwa.” Wynika z tego, że uznanie ojcostwa było nieskuteczne.

Wg autora podręcznika w takiej sytuacji każdy kto ma w tym interes prawny może żądać ustalenia, że stosunek prawny nie istnieje na podstawie art. 189 K.C.

37. w jakim ustroju majątkowym małżonkowie odpowiadają solidarnie

Solidarność przewidziana jest w sytuacji opisanej a w art. 30 KRO i nie ma w tym przypadku znaczenia ustrój majatkowy

Zgodnie z art.30 KRO: § 1. Oboje małżonkowie są odpowiedzialni solidarnie za zobowiązania zaciągnięte przez jednego z nich w sprawach wynikających z zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny.

§ 2. Z ważnych powodów sąd może na żądanie jednego z małżonków postanowić, że za powyższe zobowiązania odpowiedzialny jest tylko ten małżonek, który je zaciągnął. Postanowienie to może być uchylone w razie zmiany okoliczności.

§ 3. Względem osób trzecich wyłączenie odpowiedzialności solidarnej jest skuteczne, jeżeli było im wiadome.

Zwykłe potrzeby rodziny oceniać można ze względu na kryterium obiektywne lub subiektywne.

38. wymień dwa przykłady powinowatych dziecka

Powinowatymi dziecka są:

dziecko- małżonek rodzica( macocha, ojczym)

dziecko- małżonek rodzeństwa( szwagier, szwagierka)

39.W jakim ustroju majątkowym, małżonek odpowiada z majątku osobistego zadługi drugiego małżonka?

W żadnym. Każdy człowiek odpowiada za swoje zobowiązania dlatego nie ma możliwości odpowiadania majątkiem osobistym jednego małżonka za zobowiązania drugiego. Jedynym wyjątkiem jest art. 30 krio który przewiduje solidarną odpowiedzialność małżonków, ale za zobowiązania zaciągnięte dla zaspokojenia zwykłych potrzeb rodzinny.

40.Kazus z duchownym, który nie może udzielać sakramentu, ale udzielił i kierownik USC sporządził akt małżeństwa - ocenić sytuację

- jest to kwestia bardzo kontrowersyjna i problematyczna. Pozwolę więc sobie zacytować fragment skryptu z wykładu prof. Justyńskiego sprzed kilku lat: oświadczenie o jednoczesnym zawarciu małżeństwa podlegającego prawu polskiemu, małżeństwa cywilnego (składają oswiadczenie, że to małżeństwo ma jednocześnie wywierać skutki w prawie polskim); oświadczenie ma być złożone przed duchownym celebransem-czyli tym, który może udzielić ślubu wg prawa w danym Kościele, związku wyznaniowym. Dla wiedzy urzędników USC, te stanowiska zostały opublikowane w akcie prawnym wymieniającym te stanowiska. Tu jest identyczna sytuacja gdy ślubu udziela w USC osoba nieuprawniona. W praktyce to się nie zdarza, w literaturze podnosi się, że mogłoby się zdarzyć, że duchowny nie objął jeszcze formalnie tego stanowiska albo już nie może piastować. Ostrożnie się do tego podchodzi i przyjmuje się taką sytuację, że w ogóle nie będzie małżeństwa cywilnoprawnego, jeśli to absolutnie nie był celebrans. Ale jeżeli są to tego typu drobne uchybienia, to podobnie jak z tym zastępcą kierownika USC trzeba byłoby to widzieć in favorem matrimonium.

W tym przypadku trzeba również zwrócić uwagę, że przesłanką konstytutywną małżeństwa zawieranego przed duchownym jest sporządzenie przez kierownika USC aktu małżeństwa a ten zgodnie z treścią kazusu został sporządzony.

Wg poglądu dra Justyńskiego, nieważny związek małżeński wyznaniowy Nie ma wpływu na związek cywilnoprawny. (czyli wyznaniowy może być nieważny, ale cywilny będzie ważny i tak). Zgodne z zasadą rozdziału państwa od Kościoła.

41.Zakres podmiotowy niegodności dziedziczenia.

Niegodnym dziedziczenia może zostac uznany spadkobierca zarówno ustawowy jak i testamentowy. Może zostać uznany zapiskobierca zwykły jak i windykacyjny. Na zasadnie analogii należy stwierdzić, że niegodnym może zostać również uprawniony do zachowku.

42. Wartość stanu czynnego spadku.

Stan czynny spadku to wartość należących do majątku aktywów. Dla ustalenia stanu czynnego spadku sporządza się spis inwentarza.

43.Obowiązek alimentacyjny między małżonkami po rozwodzie - przesłanki

Możemy wyróżnić dwa rodzaje obowiązku alimentacyjnego między małżonkami: zwykły i obowiązek małżonka wyłącznie winnego.

Przesłankami zwykłego są:

5. Wystąpienie niedostatku - tutaj do przesłanek nie należy związek pomiędzy wystąpieniem niedostatku a orzeczonym rozwodem

6. Brak wyłącznej winy po stronie małżonka uprawnionego

7. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego

Natomiast przesłankami obowiązku wyłącznie winnego są:

8. Istotne pogorszenie się sytuacji małżonka niewinnego - występuje wtedy gdy struktura intersu małżonka jest wyraźnie mniej korzystna w porównaniu ze stanem rzeczy przed rozpadem rodziny

9. Związek przyczynowy pomiędzy rozwodem a pogorszeniem sytuacji małżonka niewinnego

10. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego

44.Kazus z duchownym, który nie może udzielać sakramentu, ale udzielił i kierownik USC sporządził akt małżeństwa - ocenić sytuację

W takiej sytuacji małżeństwo nie zostaje zawarte ponieważ nie spełnia ono przesłanek z art. 1 §2 i 3 krio i możliwa będzie skarga z art. 2 krio o ustalenie niestnienia małżeństwa. Małżeństwo może zostać zawarte jedynie przed osobą, którą określa prawo wewnętrzne danego kościoła lub związku wyznaniowego. Są to tzw duchowni celebransi. W konsekwencji skutki cywilne uzależnia się od tego czy rzeczywiści osoba ta była kompetentna do udzielania małżeństwa w rozumieniu przepisów prawa wewnętrznego danego związku wyznaniowego. Należy tą przesłankę zaliczyć do przesłanek koniecznych, a nie formalnych. Sąd będzie musiał zbadać prawo wewnętrzne danego związku wyznaniowego pod kątem czy dana osoba była kompetentna. W przypadku drobnych uchybień takich nie objęcie jeszcze nominowanego duchownego stanowiska należy zastosować regułę In favorem matrimonium podobnie jak w przypadku udzielania małżeństwa przez zastępce kierownika USC.

Należy pamiętać o szczególnym statusie prawnym Skarbu Państwa oraz gminy, które to po pierwsze nie mogą odrzucić spadku przypadającego z mocy ustawy, po drugie podmioty te nie składają oświadczenia o przyjęciu spadku -spadek uważa sięga przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza!!!

Forma pełnomocnictwa - na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym

WYKAZ STANOWISK, KTÓRYCH ZAJMOWANIE UPOWAŻNIA DO SPORZĄDZENIA ZAŚWIADCZENIA STANOWIĄCEGO PODSTAWĘ SPORZĄDZENIA AKTU MAŁŻEŃSTWA ZAWARTEGO W SPOSÓB OKREŚLONY W ART. 1 § 2 I 3 KODEKSU RODZINNEGO I OPIEKUŃCZEGO - obwieszczenie MSWiA z 21.02.2008 r.   1.   Kościół Katolicki: ordynariusz miejsca, proboszcz, administrator parafii, wikariusz w zastępstwie proboszcza, duchowny w zastępstwie proboszcza.   2.   Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny: biskup, proboszcz, wikariusz z upoważnienia proboszcza.   3.   Kościół Ewangelicko-Augsburski: biskup, proboszcz, administrator, wikariusz.   4.   Kościół Ewangelicko-Reformowany: wszyscy ordynowani duchowni.   5.   Kościół Ewangelicko-Metodystyczny: pastor parafii.   6.   Kościół Chrześcijan Baptystów: pastor.   7.   Kościół Adwentystów Dnia Siódmego: duchowni starsi.   8.   Kościół Polskokatolicki: ordynariusz diecezji, proboszcz, administrator parafii.   9.   Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich: rabin, podrabin.   10.  Kościół Starokatolicki Mariawitów: Biskup Naczelny, ordynariusz, biskup, proboszcz, administrator parafii.   11.  Kościół Zielonoświątkowy: pastor.

Smyczyński

dla zainteresowanych, do rozważenia kwestia zapłodnienia post mortem

szczegóły i terminy art. 82 KRiO

Smyczyński!

Ponadto, jeżeli spadkobierca jest powołany do dziedziczenia zarówno z testamentu jak i z mocy ustawy może odrzucić spadek jako spadkobierca testamentowy, a przyjąć spadek jako spadkobierca ustawowy(1022 k.c.)

---