PREDSIĘBIORCZOŚĆ 2009/2010
dr Urszula Skórzyńska-Sikora
WYKŁAD 1 ISTOTA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 06.10.09
Przedsiębiorczość jest słowem często używanym w języku potocznym, kojarzącym się z takimi określeniami jak:
„zmysł gospodarczy”,
„duch przedsiębiorczości”,
„postawy lub zachowania przedsiębiorcze”.
Sformułowania te opisują rodzaj aktywności, który charakteryzuje się dążeniem do:
osiągania jak najlepszych wyników we własnej pracy,
efektywnego, twórczego działania.
Przedsiębiorczość jest cechą lub sposobem zachowania się przedsiębiorcy.
Pojęcie przedsiębiorczości ma ścisły związek z własnością prywatną. Człowiek zainteresowany własną sytuacją życiową (przede wszystkim materialną) zyskuje większą motywację do uruchamiania swojej aktywności i pobudzania do efektywniejszej pracy ewentualnych podwładnych. Dla siebie robimy o wiele więcej aniżeli dla innych, nasza własność dopinguje nas do działania o wiele bardziej niż praca u kogoś obcego i na jego rachunek.
Typy przedsiębiorczości:
żywiołowa - wynikająca z cech charakterologicznych człowieka
ewolucyjna - będąca efektem rozwoju form przedsiębiorczych
systemowa - dotycząca gospodarki rozwiniętej i jest związana ze świadomym kształtowaniem przez państwo społeczeństwa przedsiębiorczego
Przejawy przedsiębiorczości
niezależność (samodzielność)
liczenie na własne siły
ambicja w dążeniu do osiągania jak najwyższych efektów
szukanie jak najlepszych rozwiązań w pracy zawodowej
efektywne gospodarowanie posiadanymi środkami (celem optymalnego gospodarowania posiadanymi środkami jest takie zarządzanie zasobami, aby uzyskiwać z nich dochody, czyli do posiadanych środków dołożyć wartość dodaną)
Pojęcie przedsiębiorczości:
a) W teorii ekonomii
Przedsiębiorczość - swoista forma pracy lub czwarty (obok pracy, ziemi i kapitału) czynnik produkcji.
Przedsiębiorczość - to cecha działania zmierzającego do zapewnienia racjonalnej i efektywnej koordynacji zasobów gospodarczych firmy
Przedsiębiorczość - cecha charakteru lub zespół cech w grupie i zachowań właściwych przede wszystkim dla przedsiębiorców.
b) W ujęciu przedmiotowym
Przedsiębiorczość - to aktywne działanie w sferze gospodarki np. prowadzenie własnej firmy
Przedsiębiorczość - to cecha, a właściwie zespół cech psychicznych warunkujących bycie dobrym przedsiębiorcą tzn. osiąganie sukcesów w kierowaniu przedsiębiorstwem.
Główne cechy przedsiębiorców:
umiejętność dostrzegania potrzeb i doskonalenia pomysłów,
zdolność do wykorzystywania nadarzających się okazji,
gotowość do podejmowania ryzyka.
Przedsiębiorczość człowieka wyróżnia się:
dynamizmem, aktywnością,
skłonnością do podejmowania ryzyka,
umiejętnością przystosowywania się do zmieniających się warunków,
postrzeganiem szans i ich wykorzystywaniem,
innowacyjnością i motoryką.
Przedsiębiorczość może wyrażać się we wszystkich dziedzinach działalności przedsiębiorstwa np. szybkiej realizacji postępu organizacyjno-technicznego czy dynamicznych działaniach na rynku. Przedsiębiorczość nie ogranicza się tylko do sfery gospodarczej - występuje w różnych sferach.
Geneza przedsiębiorczości
Termin „przedsiębiorczość” po raz pierwszy pojawił się na przełomie XVIII i XIX w. Początki zainteresowań naukowych i badawczych nad przedsiębiorczością sięgają rewolucji przemysłowej oraz pionierów rodzącego się kapitalizmu. Związane to było z tworzeniem się w ówczesnym czasie nowych form gospodarowania, zarządzania oraz ekonomizacją życia społecznego poprzez odpowiednie wykorzystywanie potencjału kapitałowego, technicznego, surowcowego oraz ludzkiego. Alokacji kapitału towarzyszyło spore ryzyko. Wiązało się ono z szansą na szybkie zwielokrotnienie zysku, ale równie często powodowało także upadek i bankructwo. Przedsiębiorczość objaśniona została w dziełach przedstawicieli ekonomicznej i społecznej myśli liberalnej. Za prekursorów uznaje się: A. Smitha, J.B. Saya, J. Schumpetera.
Adam Smith - klasyk myśli ekonomicznej, starał się uporządkować podstawowe pojęcia z racjonalnym wykorzystaniem potencjału ekonomicznego. Uznawany za ojca współczesnej ekonomii dał podstawy do stworzenia ekonomii jako odrębnej dziedziny nauki. Jego prace są jednymi z najbardziej znanych i cenionych opracowań na temat gospodarki rynkowej, kapitalizmu i liberalizmu.
Jean-Baptiste Say - przedstawiciel nurtu ekonomii klasycznej, zajmował się podażą i popytem (prawo popytu i podaży)
Teorie przedsiębiorczości
Kinght (1921)- za przedsiębiorczość uważa korzyść z obcowania/znoszenia niepewności i ryzyka
Schumpeter (1934) - przeprowadzanie nowych kombinacji w organizacji firmy (nowe produkty, nowy serwis, nowe źródła surowców, nowe metody produkcji, nowe rynki, nowe struktury organizacji)
Hostelitz (1952) - koordynacja produktywnych źródeł (...) wprowadzenie innowacji oraz pomnażanie kapitału
Cole (1959) - celowe działanie mające na celu rozpoczęcie oraz rozwój biznesu ściśle zorientowanego na osiąganie zysków
McClelland (1961) - umiarkowane podejmowanie ryzyka
Casson (1961) - zdolności do podejmowanie decyzji i ocen dotyczących koordynacji rzadkich zasobów
Gartnet (1985) - umiejętność tworzenia nowych organizacji
Stevenson, Roberts i Grousbeck (1989) - poszukiwanie nowych możliwości bez względu na aktualnie zarządzane zasoby
Hart, Stevenson, Dail (1995) - poszukiwanie nowych możliwości bez względu na aktualnie zarządzane zasoby, jednakże ograniczone przez wcześniejsze decyzje właścicieli
Według A. Isachsena i C. Hamiltona „przedsiębiorczość jest ekonomicznym "pulsem" społeczeństwa, który odmierza rytm i sposób zaspokajania potrzeb.
Cechy przedsiębiorczości
- ekspansywność - dążenie do dorównania najsilniejszym i najlepszym. Wyznaczanie sobie ambitnych celów dla osiągnięcia większych korzyści;
- innowacyjność - wprowadzanie i ciągłe poszukiwanie wszelkich twórczych ulepszeń.
Przedsiębiorczość - pojęcia podstawowe
Przedsiębiorca - osoba przygotowana do kalkulacji ryzyka działalności gospodarczej, rozpoznawania i oceny szans i zagrożeń rynkowych, zakładania i prowadzenia własnej małej lub średniej firmy.
Menedżer - osoba dobrze rozumiejąca zasady funkcjonowania i rozwoju małego i średniego przedsiębiorstwa, zdolna do kierowania firmą dla uzyskania satysfakcji własnej i właściciela.
Doradca - osoba dobrze znająca zasady i warunki funkcjonowania małego i średniego przedsiębiorstwa, posiadająca wyspecjalizowaną wiedzę i umiejętności jej wykorzystania w doradztwie handlowym, podatkowym, inwestycyjnym i giełdowym.
Innowator - osoba szybko rozpoznająca zmiany zachodzące w otoczeniu przedsiębiorstwa, a także źródła tych zmian. Inicjator zmian wspomagający kierownictwo firmy we wdrażaniu innowacji oraz propagowaniu intraprzedsiębiorczości.
WYKŁAD 2 PRZEDSIĘBIORCA 13.10.09
Działalność gospodarcza jest to zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Inkubator przedsiębiorczości jest instytucją rozwoju ekonomicznego i socjalnego powołanego dla selekcji, organizowania oraz przyspieszenia wzrostu i sukcesu nowych, przedsiębiorczych firm poprzez kompleksowy program wspierania biznesu.
Intraprzedsiębiorczość to działalność przedsiębiorcza prowadzona wewnątrz istniejącej organizacji.
Można zatem przyjąć, że działania przedsiębiorcze możliwe są na każdym szczeblu kierownictwa i w każdej organizacji (małej, średniej i dużej), pod warunkiem uzyskania stosownych uprawnień decyzyjnych.
Menedżerowie realizujący przedsiębiorcze działania to intraprzedsiębiorcy.
Menedżer działa w sposób przedsiębiorczy, w następujących warunkach:
pełne zaangażowanie kierownictwa korporacji w sprawę wprowadzenia intraprzedsiębiorczości
wyraźnie określony model działań przedsiębiorczych
opracowanie odpowiedniego systemu nagradzania intraprzedsiębiorców
zmiana tradycyjnej kultury organizacyjnej na kulturę intraprzedsiębiorczą, np. nowe reguły umożliwiające rozwijanie wyobraźni, formułowanie perspektywicznych celów i planów działania.
Ta nietradycyjna kultura organizacji stworzy szansę pojawienia się w miejsce tradycyjnego menedżera (motywowanego głównie poprzez odpowiedni system zachęt materialnych) intraprzedsiębiorcy, kierujący się innym systemem wartości.
Preinkubator jest instytucją, która ma pomóc pomysłodawcy na działalność gospodarczą w podjęciu decyzji opartej na racjonalnych przesłankach. Preinkubator obejmuje swoim zasięgiem działania przypisane fazie założycielskiej, w tym okresie osoba mająca pomysł na zainicjowanie działalności gospodarczej ma czas i możliwość na podjęcie decyzji o założeniu firmy w oparciu o racjonalne przesłanki. Preinkubator, stanowiąc część większej organizacji takiej jak np. uczelnia wyższa, może prowadzić działalność na rzecz i w imieniu przyszłych przedsiębiorców. Osoby te są w czasie współpracy i z preinkubatorem otoczone opieką ekspertów z różnych dziedzin. Ze względu na charakter prowadzonej działalności, preinkubator powinien posiadać sieć dobrze rozwiniętych kontaktów z instytucjami reprezentującymi otoczenie firmy, np. firmy szkoleniowe, doradcze, finansowe, ubezpieczeniowe, itp.
Przedsiębiorstwo to zespół osobowych, rzeczowych oraz finansowych czynników wytwórczych zorganizowanych i skoordynowanych w celu prowadzenia działalności gospodarczej związanej z wytwarzaniem dóbr oraz świadczeniem usług - a zatem podejmowanym przedsięwzięciem gospodarczym - i wytwarzania w ten sposób nowych wartości, tworzących w sumie dochód narodowy.
Cechami charakteryzującymi przedsiębiorstwa są odrębności:
- ekonomiczna
- organizacyjna
- prawna
- techniczno- produkcyjna
jak również
- racjonalność ekonomiczna
- przedsiębiorczość
Osoba tworząca przedsiębiorstwo z rozproszonych i często pojedynczo nieproduktywnych składników zasobów gospodarczych jest określana mianem przedsiębiorcy.
Przedsiębiorca:
dostrzega wyjątkowe możliwości nawet w zwykłych rzeczach,
jest wizjonerem,
marzycielem,
energią kryjącą się za każdym ludzkim działaniem,
katalizatorem zmian,
żyje przyszłością, nigdy przeszłością i rzadko spotyka się z teraźniejszością,
pragnie swobodnie konstruować obrazy na zasadzie „co by było, gdyby” i zmieniać „gdyby” w „kiedy”,
to twórcza osobowość, która lepiej niż inne radzi sobie z nieznanym, wybiega w przyszłość, zamienia możliwości w zdarzenia o określonym prawdopodobieństwie i przekształca chaos w harmonię,
ma silną potrzebę panowania nad otoczeniem, żyjąc wizją przyszłości, przedsiębiorca musi kontrolować ludzi i zdarzenia w teraźniejszości - tylko wtedy może skoncentrować się na marzeniach.
Osobowość menedżera:
jest pragmatyczna
bez menedżera nie byłoby planowania, porządku ani przewidywalności
Przedsiębiorca a menedżer:
- przedsiębiorca żyje przyszłością, a menedżer przeszłością,
- przedsiębiorca chce kontrolować, a menedżer porządkować,
- przedsiębiorca dąży do zmian, a menedżer kurczowo trzyma się status quo,
- przedsiębiorca widzi w zdarzeniach możliwości, a menedżer dostrzega w nich problemy,
- menedżer buduje dom, a potem mieszka w nim przez resztę życia
- przedsiębiorca też buduje dom, lecz gdy tylko kończy, zaczyna myśleć o następnym,
- menedżer buduje porządek i układa rzeczy w rzędach,
- przedsiębiorca tworzy rzeczy, które menedżer porządkuje,
- menedżer to ktoś, kto wchodzi na scenę po przedsiębiorcy, sprząta bałagan,
- bez przedsiębiorcy nie byłoby bałaganu do sprzątania,
- bez menedżera nie byłoby firmy ani społeczeństwa,
- bez przedsiębiorcy nie byłoby innowacji.
Oni wzajemnie się uzupełniają.
Specjalista techniczny;
jest wykonawcą,
jego kredo brzmi: „Jeśli coś ma być zrobione dobrze, zrób to sam”,
specjalista uwielbia majsterkować: rozbierać rzeczy na części pierwsze i składać je z powrotem. Nie marzy o rzeczach - po prostu je robi,
przedsiębiorca żyje przyszłością, menedżer przeszłością, a specjalista teraźniejszością. Uwielbia szczegóły i to, że może nad nimi pracować,
jest stanowczym indywidualistą,
mocno stoi na nogach.
Menedżer jest przedsiębiorcą, jeżeli:
ma zdolność formułowania wizji i misji swojej firmy w długim czasie,
ma umiejętność szybkiego reagowania na zmiany w otoczeniu,
ma umiejętność doboru współpracowników, posiadających optymalne kwalifikacje z punktu widzenia celów firmy,
ma zdolność inspirowania współpracowników,
ma umiejętność koordynowania przedsięwzięć o dużym stopniu złożoności,
potrafi rozwiązywać konflikty,
jest dobrym negocjatorem,
odważnie podejmuje rudne decyzje,
posiada umiejętności interpersonalne,
wykorzystuje postawę asertywną.
Klasyfikacja przedsiębiorców:
W ustawie z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej wyróżnia się trzy kategorie przedsiębiorców:
- mikroprzedsiębiorcę
- małego przedsiębiorcę
- średniego przedsiębiorcę
Mikroprzedsiębiorca:
przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
zatrudniał średniorocznie poniżej 10 pracowników oraz
osiągnął roczne obroty netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczające równowartości w złotych 2 mln euro lub
suma aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyła równowartości w złotych 2 mln euro.
Mały przedsiębiorca:
przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
zatrudniał średniorocznie poniżej 50 pracowników oraz
osiągnął roczne obroty netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczające równowartości w złotych 10 mln euro lub
suma aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyła równowartości w złotych 10 mln euro.
Średni przedsiębiorca:
przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
zatrudniał średniorocznie poniżej 250 pracowników oraz
osiągnął roczne obroty netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczające równowartości w złotych 50 mln euro lub
suma aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyła równowartości w złotych 43 mln euro.
Nie uważa się odpowiednio mikroprzedsiębiorcę, małego lub średniego przedsiębiorcy, w którym inni przedsiębiorcy, Skarb Państwa oraz jednostki samorządu terytorialnego posiadają:
25 % i więcej wkładów, udziałów lub akcji,
prawa do 25 % i więcej udziału w zysku,
25 % i więcej głosów w zgromadzeniu wspólników walnym zgromadzeniu akcjonariuszy albo walnym zgromadzeniu spółdzielni.
WYKŁAD 3 ZASADY PRZEDSIĘSBIORCZOŚCI 27.10.09
Zasady przedsiębiorczości:
Możliwości rzadko się znajduje, zazwyczaj trzeba je stworzyć lub zdobyć.
Strach przed porażką nowo otwartej firmy zwiększa skłonność do analizowania. Skłonność do analizowania zmniejsza prawdopodobieństwo wykorzystania okazji, ale zwiększa szansę powodzenia.
Strach przed utratą korzyści płynących z dobrej okazji skłania do działania. Chęć działania znacznie zwiększa prawdopodobieństwo wejścia na rynek, ale też często zmniejsza szanse sukcesu.
Przyjmując zasadę dopuszczalnej straty, przedsiębiorcy mogą zlikwidować napięcie między skłonnością do analizy
a skłonnością do działania.
Wszystkie kreatywne wysiłki tkwią w błędnym kole: brak produktu oznacza brak klientów, brak klientów oznacza brak przychodów, brak przychodów oznacza brak pieniędzy na inwestycje, brak inwestycji oznacza brak wiarygodności, brak wiarygodności oznacza brak zasobów, brak zasobów oznacza brak produktu.
Wyrwanie się z błędnego koła zależy od powszechnie dostępnych zasobów (kapitału ludzkiego, szczególnych umiejętności i kapitału społecznego).
Strategia stawiania na nogi to najlepszy sposób, żeby wyrwać się z błędnego koła rozruchu firmy.
Pieniądz rządzi. Najdroższy jest wtedy, gdy najbardziej go potrzebujesz.
Jeśli nie zabije cię brak środków pieniężnych, z pewnością zrobi to logistyka.
W każdej firmie istnieje od trzech do pięciu krytycznych elementów. Znajdź je i skoncentruj się na nich. Tworzenie firmy stanie się dzięki temu łatwiejsze.
Ad. 1) Możliwości rzadko się znajduje, zazwyczaj trzeba je stworzyć lub zdobyć.
Szanse rzadko leżą sobie na chodniku - trzeba je stworzyć za pomocą wyobraźni, ciężkiej pracy i oczywiście odrobiny szczęścia. To, co ogólnie nazywamy możliwościami przedsiębiorczego działania, to w rzeczywistości makro siły, takie jak trendy społeczne, zmiany demograficzne, przełomowe innowacje technologiczne i wynalazki oraz rewolucje polityczne, z których jednostki mogą „wykroić” dla siebie konkretny kawałek i przekształcić go w możliwość stworzenia czegoś nowego. Możliwości przedsiębiorczego działania rzadko pojawiają się w postaci gotowej do wykorzystania. Zazwyczaj muszą być zbudowane z trendów i sił znacznie potężniejszych niż te, które bezpośrednio kontrolujemy. Głównym źródłem możliwości przedsiębiorczego działania jest pojawienie się ważnych zmian w układzie sił:
społecznych,
politycznych,
demograficznych
ekonomicznych,
pozostających w dużej mierze poza kontrolą jednostek.
Takie makro siły określane są jako egzogeniczne, ponieważ pojawiają się one często poza granicami otoczenia firm i rzadko ulegają ich wpływom. W wyniku zmian egzogenicznych rodzą się nowe potrzeby w wielu dziedzinach, w tym w:
ochronie zdrowia,
edukacji,
rozrywce,
finansach,
mieszkalnictwie
turystyce.
Wynalazki i odkrycia dostarczają nowej wiedzy. Rozwój technologiczny dokonujący się w uniwersyteckich laboratoriach i innych instytucjach badawczych, w tym również korporacyjnych, oferuje nowe możliwości działalności gospodarczej. Niemal każdy przełom technologiczny zaczyna się od odkryć i wynalazków naukowych lub artystycznych. Aby mogły one być użyteczne dla społeczeństwa, muszą być przetworzone na produkty i procesy, które dałoby się wykorzystać w życiu codziennym. Gdy wiedza zostaje zawarta w produktach codziennego użytku, własność intelektualna artysty, naukowca lub laboratorium staje się towarem handlowym, który można z zyskiem sprzedać na rynku.
Tam, gdzie pojawiają się przełomowe dokonania artystyczne i naukowe, powstają warunki, żeby przetworzyć nową wiedze na produkty i procesy umożliwiające rozwiązywanie problemów, wywołanie nowych potrzeb i stworzenie odpowiednich rynków.
Ten proces przekształcania wiedzy artystycznej i naukowej…………..??????????
Trzecim źródłem możliwości przedsiębiorczego działania jest nieefektywność osadzona w strukturze ekonomicznej społeczeństwa. Nieefektywność często objawia się w postaci niedopasowania. Niedopasowanie to rozbieżność, dysonans pomiędzy tym, co jest a tym, co powinno być.
Niedopasowania pojawiają się, gdy:
występują sprzeczności w ramach realiów ekonomicznych branży (np. szybkiemu wzrostowi towarzyszy niska rentowność);
rzeczywistość danej branży jest niezgodna z założeniami (np. to, co wiedzą i myślą o sobie ludzie z branży nie jest zgodne z wyobrażeniami osób z zewnątrz);
pojawia się rozbieżność pomiędzy postrzeganymi a rzeczywistymi potrzebami i oczekiwaniami klientów;
istnieje luka pomiędzy tempem wprowadzania zmian w branży a tempem ich pojawiania się w otoczeniu.
Obserwować i oceniać zachodzące zmiany to jedno, a umieć wykorzystać pojawiające się dzięki nim możliwości to drugie. Jak stworzyć możliwość działania z materiału w postaci makro sił i trendów? W początkowych stadiach realizacji każdego nowego pomysłu efektywność jednostki jest niezwykła.
Możliwość - określony stan rzeczy pozwalający osiągnąć zamierzony cel lub urzeczywistnić jakiś zamiar.
Zanim pojawią się produkty i firmy, musi istnieć ludzka wyobraźnia a zanim pojawią się rynki, muszą istnieć ludzkie aspiracje. Wyklarowanie się przekonań i podjęcie działań wymaga z kolei informacji oraz chęci ich wykorzystania.
KONCEPCJA ROZPROSZONEJ WIEDZY - nie istnieją dwie osoby dysponujące taką samą wiedzą na temat otoczenia (Friedrich van Hayek).
Możemy wyróżnić dwa rodzaje wiedzy:
korpus wiedzy naukowej, który jest stały i którego dogłębną znajomością szczycą się eksperci z danych dziedzin;
rozproszone informacje odnoszące się do konkretnego miejsca i czasu, których ważność mogą ocenić jedynie osoby nimi dysponujące.
Rozproszenie ma bardzo ważne implikacje w przypadku przedsiębiorczego działania. Rozproszona informacja wyjaśnia,
w jaki sposób przedsiębiorcza osoba i ujawniające się siły oraz trendy tworzą kombinację, dzięki którym kształtują się możliwości stworzenia i eksploatacji nowych produktów na istniejących lub nowych rynkach.
Główne kategorie źródeł informacji:
źródła pierwotne - istnieją w nas: są to doświadczenia, wiedza i informacje osobiste,
źródła wtórne to doświadczenia innych ludzi i instytucji, których zdobycie również wymaga ciągłych poszukiwań.
Przedsiębiorcze działania pozwalają osiągnąć korzyści, ale też zawierają w sobie ryzyko straty. Przedsiębiorczość z definicji wymaga nakładów inwestycyjnych (czasu, wysiłku i pieniędzy) w teraźniejszości, bez pewności, jaki będzie przyszły wynik.
Możliwość przedsiębiorczego działania wiąże się przede wszystkim z niepewnością. Nie ma….????????
Ryzyko i niepewność przede wszystkim dają możliwość osiągnięcia korzyści. Szansa zarobku przyciąga wielu ludzi i czyni ich przedsiębiorcami.…….??????????
Poszczególne jednostki różnią się między sobą postrzeganiem:
ryzyka porażki,
możliwości osiągnięcia zysku oraz
swoich uzdolnień i umiejętności pozwalających radzić sobie z nimi.
Ludzie mają pewne skłonności i sposoby do radzenia sobie z ryzykiem i niepewnością. Można wyróżnić:
skłonność do analizy (myślę, później robię)
skłonność do działania (najpierw robię, później myślę).
Ad. 2) Strach przed porażką nowo otwartej firmy zwiększa skłonności do analizowania. Skłonność do analizowania zmniejsza prawdopodobieństwo wykorzystania okazji, ale zwiększa prawdopodobieństwo powodzenia.
Czasem ludzie skupiają się na rentowności przedsięwzięcia. Strach przed brakiem wzrostu skłania ich do szybkiego działania i wykorzystywania szansy. Chęć wyprzedzenia potencjalnych konkurentów może być przyczyną wejścia na rynek bez dobrze przemyślanej strategii, z wadliwymi produktami, nie dopracowanymi pomysłami i niewystarczającymi zasobami. Mimo że możliwość zdaje się być atrakcyjna, pośpiech w działaniu jest źródłem niepewności i zwiększa liczbę spraw, które mogą pójść źle. Choć odpowiednie zastanowienie, analiza i planowanie pozwalają poprawić jakość realizacji, strach przed utratą korzyści na rzecz realnych lub potencjalnych konkurentów skłania przedsiębiorcę do działania.
Sprzeczność Choć pośpiech w działaniu zwiększa prawdopodobieństwo wejścia na rynek z nowym produktem lub usługą, ten sam pośpiech zwiększa prawdopodobieństwo porażki spowodowanej niedopracowanym pomysłem lub niedbałą realizacją.
Ad. 3) Strach przed utratą korzyści płynących z dobrej okazji skłania do działania. Chęć działania znacznie zwiększa prawdopodobieństwo wejścia na rynek, ale często też zmniejsza szanse sukcesu.
W jaki sposób odnoszący sukcesy przedsiębiorcy radzą sobie z napięciem między skłonnością do analizy a skłonnością do działania, między strachem ….??????????
DOPUSZCZALNA STRATA - to pewna ilość osobistych zasobów, których poświęcenie na rzecz realizacji pomysłu nie powoduje dyskomfortu psychicznego u przedsiębiorcy.
Wybierając strategie i metody pozwalające osiągnąć szybkie przychody przy minimalnym zużyciu zasobów, takich jak czas, praca i pieniądze. Działania bez ….??????????
WYKŁAD 4 03.11.09
Ad. 4) Przyjmując zasadę dopuszczalnej straty, przedsiębiorcy mogą zlikwidować napięcie między skłonnością do analizy a skłonnością do działania.
Choć charakterystyczne spostrzeżenie i chęć realizowania pomysłów są niezbędne do osiągnięcia sukcesu, te same cechy są powodem innych problemów. W typowym scenariuszu przedsiębiorczy człowiek nie posiada ani nie kontroluje wszystkich zasobów potrzebnych do opracowania produktu, stworzenia rynku, zbudowania struktury łańcucha wartości i ostatecznie wyciągnięcia korzyści ze swojej wiedzy. Potencjalne grupy interesu muszą polegać na informacjach dostarczanych przez przedsiębiorcę, ale nie mając dostępu do jego specyficznych spostrzeżeń. W przypadku niemal każdego projektu przedsiębiorcy mają bogatsze informacje na temat rzeczywistych cech projektu i samych siebie niż jakakolwiek strona.
Ze względu na tę asymetrię….??????????
W rezultacie we wczesnej fazie działalności trudno zebrać odpowiednie zasoby. W takiej sytuacji nawiązanie współpracy może być trudne, jeśli przedsiębiorca nie będzie skłonny do wyraźnych i nieodwracalnych poświęceń na rzecz firm służących zbudowaniu wiarygodności. To zwiększa koszty, których nie można odzyskać i w związku z tym naraża przedsiębiorcę na potencjalne straty.
Błędne koło z zasady….??????????
Ad. 6) Wyrwanie się z błędnego koła zależy od powszechnie dostępnych zasobów (kapitału ludzkiego, szczególnych umiejętności i kapitału społecznego).
Choć zasada dopuszczalnej straty pozwala przedsiębiorcy utrzymać ryzyko na niskim poziomie, strategia rozpoczynania od tego, co już się posiada, w celu szybkiego zbudowania firmy, jest bardzo ważna, jeśli chcemy się wyrwać z błędnego koła. Wykorzystanie: swojego kapitału ludzkiego (talentu, wykształcenia i wiedzy), szczególnych umiejętności (kreatywności, zaradności, entuzjazmu i optymizmu) oraz kapitału społecznego (kontaktów z ludźmi i ich kontaktów) pozwala przedsiębiorcy na zastosowanie dźwigni i zwiększenie znaczenia posiadanych zasobów potrzebnych do wyrwania się z błędnego koła bez zwiększania ogólnego ryzyka porażki.
W literaturze dotyczącej przedsiębiorczości strategię wykorzystania powszechnie dostępnych zasobów w celu wyrwania się z błędnego koła nazywa się stawaniem na nogi. Stawanie na nogi zaczyna się od wykorzystania zasobów posiadanych przez przedsiębiorcę (zamiast pomysłu lub produktu) i pozwala stopniowo rozwijać firmę, klienta po kliencie, produkt po produkcie, pracownik po pracowniku.
Sarasvathy poszerza tę koncepcję, sugerując, że wielu dobrych przedsiębiorców nie zaczyna nawet od żadnego konkretnego pomysłu, ale rozwija koncepcję firmy w czasie trwania procesu kreacji - strategia wprowadzania w życie. W tym procesie przedsiębiorca próbuje ustalić jaką firmę może stworzyć, wykorzystując posiadane zasoby zamiast rozpoczynać działalność od konkretnego pomysłu na firmę.
Ad. 7) Strategia stawiania na nogi to najlepszy sposób, żeby wyrwać się z błędnego koła rozruchu firmy.
Strategia stawania na nogi składa się z co najmniej trzech elementów:
oszczędne wykorzystanie zasobów,
wzmacnianie znaczenia zasobów społecznych oraz
zaradność.
Analizując zachowania notorycznych przedsiębiorców (osób, które założyły po kilka nowych firm), stwierdzono, że ludzie ci bardzo oszczędnie wykorzystywali zasoby. Takie systematyczne podejście do działania w warunkach ograniczonych zasobów nazwano strategią oszczędności zasobów.
Zenas Block - podstawowa zasada strategii oszczędności brzmi: zainwestuj w wyobraźnię, zanim wydasz pieniądze.
Logika oszczędności zasobów polega na zastosowaniu nie w pełni wykorzystanych zasobów dzięki czemu można utrzymać koszty na niskim poziomie. Realizując strategię skromności w inwestowaniu przedsiębiorca może odnajdować lub tworzyć możliwości i - jeśli trzeba - porzucać je bez większego ryzyka.
Gdzie można uzyskać dostęp do nie w pełni wykorzystanych zasobów?
sieć kontaktów społecznych
ponieważ przedsiębiorstwo dysponuje jedynie ograniczonymi zasobami, które może zainwestować, musi zdobywać potrzebne dobra i usługi płacąc za nie posiadanymi aktywami niematerialnymi, takimi jak informacje, przyjaźń, urok, entuzjazm, zobowiązania, czas..
Kategorie kapitału społecznego:
zobowiązanie
wdzięczność
zaufanie
sympatia
przyjaźń
Zobowiązanie - wzajemnie uznawany dług zaciągnięty w przeszłości i wzajemne oczekiwanie, że dług ten zostanie spłacony w przyszłości. W związku z tym zobowiązanie zdobywa się i zbywa tak samo, jak każde inne dobro. Niemniej pozostaje ono zobowiązaniem cichym, co sprawia, że zobowiązany może odmówić zwrotu przysługi.
Wdzięczność - jest aktywem wartościowym niż zobowiązanie, ponieważ występuje silniejsza więź emocjonalna. W tym przypadku występuje wyraźne przekonanie, a nie tylko oczekiwanie, że przysługa musi być oddana w przyszłości oraz że rachunek zostanie w ten sposób wyrównany.
Zaufanie - jest mocniejsze niż wdzięczność, ponieważ rodzi silniejsze przekonanie, że przysługi zostaną odwzajemnione, niż wzajemne, lecz ciche oczekiwania i wyobrażenia. W przeciwieństwie do zobowiązań i wdzięczności, w przypadku których występuje wątpliwość, czy nastąpi spłata długu emocjonalnego, tu jest pewność.
Sympatia - wznosi nas na kolejny poziom zobowiązań emocjonalnych. Uczucia są intensywniejsze i występuje szczera chęć pomagania ludziom, których lubimy. Nasze szczęście i dobrobyt wzrastają, gdy drugiej osobie się powodzi.
To dzięki zaradności w poszukiwaniu i stosowaniu nie w pełni wykorzystanych zasobów przedsiębiorca może wyrwać się z błędnego koła. Sprytne wykorzystanie kapitału społecznego w celu nabycia wartościowych zasobów jest nie tylko mniej korzystne, ale też mniej ryzykowne niż….?????????
Ad. 8) Pieniądz rządzi. Najdroższy jest wtedy, gdy najbardziej go potrzebujesz.
Główną zasadą przedsiębiorczości jest niezgoda na uznanie braku zasobów za niemożliwą do pokonania barierę. Wielu przedsiębiorców uważa, że lepiej mieć mniej zasobów, ponieważ to obniża ryzyko, zmusza do większej kreatywności i skupia uwagę na generowaniu przychodów pozwalających na rozwój firmy - a jest to najtańszy kapitał, jaki można zdobyć.
Pieniądze to najważniejszy zasób w każdej nowo otwartej firmie, ponieważ są podstawowym nośnikiem wartości, który można wymienić na inne wartościowe zasoby:
Choć kapitał społeczny się przydaje, nie jest tak płynny i wymienialny jak gotówka.
Kapitał społeczny jest najefektywniejszy we wczesnej fazie procesu tworzenia.
Wzrost wymaga bardziej wymienialnych zasobów, takich jak pieniądze.
Zdolność do podtrzymywania procesu tworzenia zależy więc od dostępności środków pieniężnych.
Gdy firmie zaczyna brakować pieniędzy, wzrasta zagrożenie porażką. Mało tego, firma może być rentowna, ale i tak zbankrutuje, jeśli zabraknie pieniędzy (brak płynności).
Brak płynności na początku działalności to obciążenie nowością lub obciążenie niewielkimi rozmiarami.
Ponieważ firma jest nowa i mała, cały czas stoisz przed wyzwaniami związanymi z zarządzaniem a szczególnie
z zarządzaniem środkami pieniężnymi. Masz wtedy najmniejszą siłę przetargowa. Ta potrzeba jest najsilniejsza
we wczesnych fazach rozwoju lub w momentach kryzysowych.
Problemem jest też zwiększona niepewność co do przyszłości firmy oraz zmniejszona wiarygodności przedsiębiorcy.
W wyniku tego koszt kapitału może stać się barierą nie do pokonania.
Ad. 10) W każdej firmie istnieje od trzech do pięciu krytycznych elementów. Znajdź je i skoncentruj się na nich. Tworzenie firmy stanie się dzięki temu łatwiejsze.
Oprócz obciążeń nowością i niewielkimi rozmiarami przedsiębiorcy napotykają również na przeszkodę w postaci obciążeń złożonością.
Szczególnego omówienia wymagają trzy obszary:
zarządzanie pomysłami,
zarządzanie uwagą i
zarządzanie logistyką.
Największym wyzwaniem jest pełna realizacja pomysłu.
Nie ma złego pomysłu - jest tylko kiepskie wykonanie.
Przedsiębiorcy są zorientowani na działania i wciąż muszą się zajmować nowymi problemami i wyzwaniami.
Często prowadzi to do skupienia się na problemach krótkoterminowych i potrzebie wykazania postępu.
Efektem jest przedwczesne porzucanie pomysłów, ponieważ nawet jeśli problem nie jest jeszcze rozwiązany, postęp wymaga przejścia do kolejnego.
Tak więc wielu przedsiębiorców porzuca z wrodzonej niecierpliwości połowicznie rozwiązane problemy i niedojrzałe pomysły.
Wiąże się to również z problemem zarządzaniem uwagą.
Ustalono, że większości osób brakuje umiejętności radzenia sobie ze złożonością.
U ludzi najczęściej występują krótkie okresy koncentracji.
Tworzenie nowej firmy nie może jest jednak zadaniem powtarzalnym. Istnieje bardzo wiele szczegółów, o których trzeba myśleć i zajmować się nimi.
Każdy nowy problem i każde zadanie różnią się od poprzedniego.
Przedsiębiorca musi wcielać się we wszystkie role - od stróża do stratega.
Przeciętny człowiek może się skupić na najwyżej 7 (±2) informacjach. Gdy liczba zagadnień jest większa, ludzie stają się bardziej subiektywni, rozwiązania są bardziej obciążone błędem, a racjonalizacja zastępuje racjonalność.
Budowa nowej firmy wiąże się z koniecznością jednoczesnej koncentracji na więcej niż 7 zagadnieniach.
WYKŁAD 5 BIZNESPLAN W PRAKTYCE 10.11.09
Pojęcie biznesplanu:
Plan gospodarczy firmy przedstawiający jej zamierzenia rozwojowe, argumenty obwodowe jego realności oraz syntetyczny wynik końcowy. Jest on realistyczną oceną firmy i jej potencjału.
Instrument (narzędzie) planowania w formie zwięzłego programu finansowo- marketingowy nowych lub rozwojowych zamierzeń lub przedsięwzięć przedsiębiorstwa.
Oficjalny dokument zawierający określenie misji, opisy wyrobów lub usług firmy, analizę rynku, prognozy finansowe oraz opis strategii zarządzania prowadzących do osiągnięcia celu.
90% firm w Polsce bankrutuje w pierwszym roku swojej działalności (to jest 9 na 10 firm). Ma na to wpływ wiele przyczyn, ale podstawową jest bez wątpienia brak precyzyjnego planu działania, czyli brak biznesplanu.
Czemu służy biznesplan i do kogo jest kierowany?
Na pisanie biznesplanu mają wpływ dwie podstawowe kwestie. Zanim zaczniesz cokolwiek pisać, zastanów się dokładnie, kim jest odbiorca i jakiej oczekujesz od niego reakcji.
Jak zbudowany jest biznesplan?
streszczenie kierownicze (piszemy je na końcu)
charakterystyka przedsięwzięcia
zarząd i pracownicy
produkt
rynek i marketing
sposób realizacji
informacje finansowe
ryzyko i spodziewane korzyści
harmonogram i punkty odniesienia
podsumowanie i załączniki
STRESZCZENIE KIEROWNICZE
Streszczenie kierownicze (menedżerskie) jest zwięzłym przedstawieniem tego, co zamierzasz zrobić i co dokładnie opiszesz lub opisałeś w dalszych częściach biznesplanu. Streszczenie powinno zawierać zwięzły skrót propozycji zawartych w całym opracowanym już biznesplanie.
W streszczeniu należy zamieścić następujące informacje:
cel opracowania biznesplanu
wysokość i przeznaczenie wnioskowanej kwoty
krótki opis produktów i rynków zbytu z podkreśleniem korzyści dla klienta
doświadczenie i umiejętności kierownictwa w kontekście przydatności dla proponowanego przedsięwzięcia
główne dane finansowe
szczegóły na temat „strategii wyjścia z inwestycji”
jaka jest oczekiwana przez ciebie stopa zwrotu z inwestycji oraz czas na jej uzyskanie
w jaki sposób inwestor skorzysta finansując projekt
CHARAKTERYSTYKA PRZEDSIĘWZIĘCIA
Charakterystyka przedsięwzięcia to przedstawienie pomysłu na biznes, czyli firmy, którą chciałbyś założyć lub Twojego nowego przedsięwzięcia, produktu (wyrobu lub usługi).
Tu powinny znaleźć się takie części jak:
1. Informacje ogólne
jeśli piszesz biznesplan, ponieważ zamierzasz zarejestrować dopiero działalność gospodarczą powinieneś opisać swoją przyszłą firmę,
jeśli posiadasz już firmę w tej części podaj datę i okoliczności rozpoczęcia działalności gospodarczej bądź powołania spółki.
W tym punkcie powinny się znaleźć również następujące informacje:
opis przedmiotu działalności gospodarczej,
opis aktualnej struktury finansowania firmy (struktury własnościowej) łącznie ze szczegółami finansowania dotyczącymi jej obecnych udziałowców/akcjonariuszy oraz wszelkich zabezpieczeń udzielonych pod zaciągnięte pożyczki, kredyty,
opis historii przedsiębiorstwa - należy podać najważniejsze wydarzenia jakie miały wpływ na obecną sytuację firmy.
W przypadku przyszłego przedsiębiorcy należy podać jego historię działalności zawodowej,
sytuacja prawna.
OPIS ZARZĄDU I PRACOWNIKÓW
W tym miejscu biznesplanu należy opisać zarząd i pracowników lub też - w przypadku zakładania własnej działalności lub otwierania nowej firmy - powinieneś opisać przyszłych właścicieli i pracowników biorąc pod uwagę ich dotychczasowe osiągnięcia oraz umiejętności, które będą przydatne do realizacji zamierzonych projektów czy przedsięwzięć. Opisz umiejętności kierownictwa firmy oraz potwierdź ich kompetencje kierownicze.
PRODUKT (OFERTA)
Oferta to produkt, który chcesz sprzedać czytającemu. Należy jasno i zwięźle wyjaśnić:
co proponuje się zrobić
jak proponuje się zrobić
gdzie proponuje się zrobić
kiedy proponuje się zrobić
dlaczego odniesie się sukces
czego potrzeba, aby zrealizować biznesplan
jakie zyski są oferowane
Napisz jasno, czego dotyczy twoja oferta. Nie pisz rozwlekle i w sposób zagmatwany. Przedstaw swoje cele, tak by czytający wiedział, kiedy zostaną osiągnięte.
Twoje cele powinny być:
Jasne. Nigdy nie podawaj mętnych lub niejasnych celów. Czytający musi dokładnie wiedzieć, co chcesz osiągnąć. Nie powinno być żadnych „może”, które wprowadzają w błąd.
Możliwe do osiągnięcia. Nie ma sensu pisać, że chce się zostać liderem rynku, jeśli czytający uważa, że to kompletnie nieosiągalne. Lepiej wyznaczyć sobie mniej ambitny, ale prawdopodobny cel.
Wymierne. Cel należy tak opisać, by było wiadomo, kiedy został osiągnięty. Na przykład pisanie, że chce się być postrzeganym jako jeden z liderów w branży jest zbyt ogólnikowe. Postrzegany przez kogo? Skąd będziesz wiedział, że osiągnąłeś cel?
Przydatne. W powyższym przykładzie czytający może zapytać „I co z tego?” Jaka korzyść może wyniknąć z bycia tylko „jednym z liderów na rynku”?
Określone w czasie. Ważne by określić, kiedy te cele mają zostać osiągnięte. Jeśli np. chcesz osiągnąć 30% udziału w rynku, ale nie podasz w jakim czasie, czytający może stać się podejrzliwy. Jeżeli podasz mało prawdopodobny termin, czytający ci nie uwierzy.
RYNEK I MARKETING
SPOSÓB REALIZACJI
INFORMACJE FINANSOWE
RYZYKO I SPODZIEWANE KORZYŚCI
HARMONOGRAM I PUNKTY ODNIESIENIA
PODSUMOWANIE I ZAŁĄCZNIKI
WYKŁAD 6 ZAKŁADAMY WŁASNĄ DZIAŁALNOŚĆ 17.11.09
Jakie formy masz do wyboru jako początkujący przedsiębiorca?
To zależy od tego, czy chcesz prowadzić firmę sam czy nie. Samodzielnie możesz działać jako indywidualny przedsiębiorca pod własnym nazwiskiem. Możesz też wybrać spółkę z o.o., spółkę akcyjną czy fundację. Jeśli natomiast zamierzasz ryzykiem działalności podzielić się z innymi, wybór jest znacznie większy. Nie tylko masz do dyspozycji większość form dostępnych indywidualnemu przedsiębiorcy, ale i wiele innych - m.in. spółkę cywilną, jawną, partnerską czy komandytową.
Od tego, w jakiej formie zdecydujesz się działać, zależy trasa, jaką będziesz musiał pokonać, zakładając swoją firmę. W uproszczeniu można powiedzieć, że po drodze trzeba się zatrzymać na kilku przystankach:
urząd gminy (gdzie w tzw. ewidencji działalności gospodarczej odnotowywany jest fakt podjęcia działalności przez osoby fizyczne działające indywidualnie lub w spółkach cywilnych) albo sąd (gdzie rejestrowane są spółki),
urząd statystyczny,
urząd skarbowy,
Zakład Ubezpieczeń Społecznych
oraz bank.
Oczywiście jest to uproszczenie i możliwe, że w konkretnych sytuacjach będziesz musiał odwiedzić więcej urzędów. Choćby po to, żeby uzyskać wymagane prawem zezwolenia, koncesje itp.
KROK 1: Urząd gminy lub sąd rejestrowy
Jeśli zdecydujesz się na indywidualną działalność pod własnym nazwiskiem albo na spółkę cywilną, to pierwszym urzędem,
z którym należy się skontaktować jest urząd gminy. Jeśli wybierzesz spółkę, spółdzielnię lub fundację, to właściwą instytucją będzie sąd rejestrowy.
Podstawowe pojęcia:
Ewidencja działalności gospodarczej - ewidencja osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą pod własnym nazwiskiem albo w formie spółki cywilnej; ewidencja ta prowadzona jest w urzędach gmin.
Organ ewidencyjny - organ prowadzący ewidencję działalności gospodarczej; jest nim wójt, burmistrz albo prezydent miasta,
Rejestr przedsiębiorców - rejestr, do którego wpisywane są spółki, spółdzielnie, fundacje i inni przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą - poza tymi, którzy trafiają do ewidencji działalności gospodarczej; rejestr ten prowadzą sądy gospodarcze.
Zgłoszenie firmy do ewidencji:
Osoby rozpoczynające prowadzenie indywidualnej działalności gospodarczej rejestrują się w prowadzonej przez gminy Ewidencji Działalności Gospodarczej. Ewidencję Działalności Gospodarczej prowadzi gmina właściwa dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy - tj. miejscowości, w której przebywa przedsiębiorca z zamiarem stałego pobytu. Przy zgłoszeniu działalności gospodarczej należy przedstawić dokument tożsamości. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej, zgłoszenia do ewidencji dokonuje każdy ze wspólników z osobna - każdy też wnosi osobno opłatę. W tym przypadku, "Przedsiębiorcą" jest każdy ze wspólników spółki cywilnej z osobna - a nie spółka jako taka.
Wraz ze zgłoszeniem działalności zawsze podajemy oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy, a jeżeli stale wykonujemy działalność poza miejscem zamieszkania - również wskazujemy ten adres i adres zakładu głównego, ewentualnie oddziału. W przypadku indywidualnej działalności gospodarczej - najczęściej będzie to miejsce zamieszkania, zameldowania. W związku z rozpoczynaniem działalności powinniśmy posiadać tytuł prawny do lokalu, czyli być jego właścicielem lub współwłaścicielem. W przypadku braku tytułu prawnego - gdy nie jesteśmy co najmniej współwłaścicielem - możliwym rozwiązaniem jest sporządzenie z właścicielem lokalu umowy najmu w związku z planowanym rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej.
Ustawodawca stanowi wprost, że przedsiębiorca będący osobą fizyczną może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej (art. 7 Ustawa z Prawa działalności gospodarczej). Zgodnie bowiem z art. 60 kodeksu wykroczeń każdemu, kto wykonuje działalność gospodarczą bez wymaganego zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej grozi kara ograniczenia wolności albo grzywny. Ta ostatnia może wynieść nawet 5000zł.
Zgłoszenie o dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej podlega opłacie w kwocie 100 zł, a jeżeli zgłoszenie dotyczy zmiany wpisu, opłata wynosi 50 zł. Rada gminy może wprowadzić zwolnienie od opłat.
Wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej powinien zawierać:
oznaczenie przedsiębiorcy
numer ewidencyjny PESEL, o ile taki posiada,
numer NIP przedsiębiorcy, o ile taki posiada,
oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy, a jeżeli stale wykonuje działalność poza miejscem zamieszkania - również wskazanie tego miejsca i adresu zakładu głównego, oddziału lub innego miejsca, o którym mowa w art. 11 ust. 1,
określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD) (wymienia się wszystkie rodzaje działalności jakie zamierza się wykonywać),
wskazanie daty rozpoczęcia działalności gospodarczej,
numer telefonu kontaktowego i adres poczty elektronicznej, o ile przedsiębiorca posiada.
Wniosku nie trzeba składać na jakimś specjalnym formularzu. Wystarczy zwykła kartka papieru. Niektóre gminy wprowadzają jednak urzędowe druki takiego zgłoszenia.
Ile trwa cała procedura?
Niektóre urzędy wydają zaświadczenie od ręki. Teoretycznie czasu mają więcej. Zgodnie z prawem organ ewidencyjny wydaje zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej w ciągu maksymalnie 14 dni od złożenia wniosku.
Organ ewidencyjny może odmówić wpisu do rejestru działalności gospodarczej w trzech sytuacjach (art. 7c. Prawo działalności gospodarczej):
zgłoszenie dotyczy działalności gospodarczej nieobjętej przepisami ustawy,
zgłoszenie zawiera braki formalne, które mimo wezwania nie zostały usunięte w wyznaczonym terminie,
prawomocnie orzeczono zakaz wykonywania określonej w zgłoszeniu działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę.
Wpis do rejestru:
Każdą nową spółkę prawa handlowego sąd musi wpisać do rejestru przedsiębiorców. Bez tego nie ma mowy o rozpoczęciu działalności gospodarczej w tej formie. Aby do wpisu doszło, musisz skierować do sądu wniosek w tej sprawie. Bardzo ważne jest to, że musisz korzystać z urzędowych formularzy - wniosku nie możesz napisać na zwykłej kartce papieru. Formularze znajdziesz w sądzie rejestrowym, możesz też wydrukować je z Internetu (np. ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości - www.ms.gov.pl).
Zgłoszenie do sądu:
Do powołania spółki do życia wspólnicy muszą ją zgłosić - celem wpisu do rejestru przedsiębiorców - w rejonowym sądzie gospodarczym. Chodzi tu o sąd w okręgu, którego spółka będzie miała swoją siedzibę (art. 694 z kodeksu postępowania cywilnego).
Akt notarialny:
Poza spółką jawną umowy wszystkich spółek handlowych wymagają formy aktu notarialnego.
KROK 2: Urząd statystyczny
Przedsiębiorca ma pewne obowiązki związane ze statystyką publiczną. Niektóre już na etapie rejestracji firmy. Przede wszystkim musisz zostać wpisany do rejestru podmiotów gospodarki narodowej. Wiąże się z tym nadanie ci w tym rejestrze numeru powszechnie znanego jako REGON. Wpis do rejestru jest bezpłatny.
Jak wygląda procedura wpisu?
W wojewódzkim urzędzie statystycznym - właściwym dla miejsca zamieszkania - należy wypełnić specjalny formularz RG-1. Można dostać go nieodpłatnie w urzędzie lub wydrukować z Internetu. Najlepszym źródłem informacji będzie serwis Głównego Urzędu Statystycznego (www.stat.gov.pl). Do tego wniosku musisz dołączyć zaświadczenie, wypis lub wyciąg, z którego wynika, że zarejestrowałeś swoją działalność w urzędzie gminy albo sądzie gospodarczym (art. 42 ust. 4 ustawy o statystyce publicznej).
W rejestrach urzędu statystycznego znajdują się następujące dane:
nazwa i adres siedziby, a w wypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą - dodatkowo nazwisko i imiona oraz miejsce zamieszkania oraz identyfikator systemu ewidencji ludności,
forma prawna i forma własności,
wykonywana działalność, w tym rodzaj przeważającej działalności,
data powstania, rozpoczęcia, zawieszenia, zakończenia działalności,
nazwa organu rejestrowego lub ewidencyjnego, nazwa rejestru (ewidencji) i nadany przez ten organ numer,
liczba pracujących oraz - w wypadku gospodarstw rolnych - powierzchnia ogólna i użytków rolnych,
informacje o jednostkach lokalnych przedsiębiorcy (jednostką lokalną jest zorganizowana całość - np. zakład, oddział czy filia - położona w miejscu zidentyfikowanym odrębnym adresem, pod którym prowadzona jest działalność co najmniej przez jedną osobę pracującą).
KROK 3: Bank
Żaden przedsiębiorca nie obejdzie się bez rachunku bankowego. Przede wszystkim dlatego, że zapłata większości podatków odbywa się właśnie w formie przelewu z konta firmy na konto urzędu skarbowego (art. 61 ordynacji podatkowej). Również dokonywanie i przyjmowanie większych płatności od innych przedsiębiorców musi dokonywać się za pośrednictwem rachunku bankowego (art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej).
KROK 4: Urząd Skarbowy
Kolejnym krokiem na drodze do własnej firmy jest wizyta w urzędzie skarbowym. W tym celu należy wypełnić druk zgłoszenia rejestracyjnego. Po otrzymaniu takiego zgłoszenia naczelnik urzędu skarbowego zarejestruje nas jako „podatnika VAT czynnego” i potwierdzi zarejestrowanie na druku VAT-5.
KROK 5: Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Z reguły początkujący przedsiębiorca musi też skontaktować się z ZUS właściwego ze względu na siedzibę firmy i złożyć stosowne dokumenty. Ma także opłacać za siebie składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz na Fundusz Pracy.
W jednym okienku
Od początku 2004 r., stawiając pierwsze kroki jako przedsiębiorca, nie musisz już osobiście odwiedzać wszystkich instytucji zajmujących się rejestrowaniem firm. Zarówno w urzędzie gminy, jak i w sądzie rejestrowym możesz złożyć cały plik dokumentów, które urzędnicy przekażą następnie we właściwe miejsca.
Jak to działa? Otóż wraz z wnioskiem o wpis do ewidencji działalności gospodarczej albo z wnioskiem o wpis do rejestru przedsiębiorców wolno ci złożyć zarówno wniosek o wpis do rejestru REGON, jak i zgłoszenie identyfikacyjne albo aktualizacyjne do urzędu skarbowego.
Co dzieje się z twoimi dokumentami po tym, jak zostaniesz wpisany do ewidencji działalności gospodarczej? Organ ewidencyjny niezwłocznie, nie później niż w ciągu trzech dni od dnia dokonania wpisu, przesyła twój wniosek do urzędu statystycznego województwa, na terenie którego mieszkasz, a zgłoszenie identyfikacyjne lub aktualizacyjne - do wskazanego przez ciebie urzędu skarbowego. Dołącza do nich zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej i numer PESEL, a także inne dokumenty dołączone przez ciebie do zgłoszenia.
Ta sama procedura dotyczy rejestracji firmy w sądzie gospodarczym (art. 19b ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym). Do wniosku dołączasz różne inne dokumenty - w tym umowę spółki i dokument potwierdzający uprawnienie do korzystania z lokalu lub nieruchomości, w których znajduje się jej siedziba.
To namiastka popularnego swego czasu programu lansowanego pod hasłem zakładania firmy w jednym okienku. Namiastka, bo w owym okienku i tak nie da się załatwić wszystkich formalności. Z urzędem skarbowym będziesz musiał mimo wszystko skontaktować się sam. Dlaczego? Otóż jednym z elementów zgłoszenia identyfikacyjnego, jakie musisz złożyć w urzędzie skarbowym, jest REGON. Tymczasem numeru tego w momencie przekazywania dokumentów z urzędu gminy albo sądu do urzędu statystycznego lub urzędu skarbowego jeszcze nie masz. A ponieważ przepisy nie przewidują przekazywania twojego zgłoszenia między urzędem statystycznym a urzędem skarbowym, zgłoszenie będziesz musiał przekazać temu ostatniemu samodzielnie.
Gdzie szukać przepisów
Statystyczne obowiązki przedsiębiorców określa ustawa o statystyce publicznej (DzU z 1995 r. nr 88, poz. 439 ze zm.). Chodzi zwłaszcza o jej art. 30 oraz art. 42 i nast. Uzupełnia je rozporządzenie w sprawie sposobu i metodologii prowadzenia i aktualizacji rejestru podmiotów gospodarki narodowej, w tym wzorów wniosków, ankiet i zaświadczeń, oraz szczegółowych warunków i trybu współdziałania służb statystyki publicznej z innymi organami prowadzącymi urzędowe rejestry i systemy informacyjne administracji publicznej (DzU z 1999 r. nr 69, poz. 763 ze zm.).
WYKŁAD 7 ROZWÓJ FIRMY NA RYNKU EUROPEJSKIM 01.12.09
Jak założyć własną firmę?
Zgodnie z art. 43 Traktatu ustanawiającego Wspólnoty Europejskie zasada swobody przedsiębiorczości pozwala przedsiębiorcy na założenie firmy w dowolnym kraju Unii Europejskiej. UE dokłada wszelkich starań, aby założenie nowej firmy było łatwiejsze, szybsze i tańsze dzięki punktom kompleksowej obsługi. Europejska dyrektywa o usługach, która musi w całości zostać wdrożona do końca 2009 r., zobowiązuje państwa członkowskie do uproszczenia wszystkich procedur związanych z rozpoczynaniem i prowadzeniem działalności usługowej.
Do końca 2009 r. przedsiębiorstwa i osoby fizyczne świadczące usługi muszą mieć możliwość załatwienia wszystkich formalności, takich jak:
uzyskanie zezwolenia,
zgłoszenie,
pozwolenia na korzystanie ze środowiska
w pojedynczych punktach kontaktowych - na odległość i drogą elektroniczną.
Rządy krajowe uzgodniły, że:
utworzą w takiej czy innej formie punkty kompleksowej obsługi dla podmiotów rozpoczynających działalność gospodarczą, aby przedsiębiorcy mogli załatwić wszystkie wymagane formalności za pośrednictwem jednego punktu kontaktowego - osobiście (biuro) lub przez Internet (strona internetowa);
skrócą czas potrzebny na zarejestrowanie nowej firmy do 1 tygodnia;
obniżą opłaty dla podmiotów rozpoczynających działalność.
Chociaż poziom zgodności krajowych przepisów z dyrektywą wzrósł, poziom ich realizacji jest zróżnicowany w poszczególnych krajach. To zobowiązanie państw członkowskich zostało odnowione w dokumencie „Small Business Act”, w którym kraje UE zobowiązują się dodatkowo do skrócenia czasu wymaganego do uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności.
Rada Europejska przyjęła w grudniu 2008 r. przygotowany przez Komisję europejski plan naprawy gospodarczej, który wzywa do jeszcze większego zmniejszenia liczby procedur i formalności mających zastosowanie do zakładania nowej firmy. Nowe cele to:
Unia Europejska będzie monitorować postępy rządów krajowych w wywiązywaniu się z tych zobowiązań.
Aby nowa firma odniosła sukces, niezbędne jest, oprócz procedur umożliwiających sprawne rozpoczęcie działalności, opracowanie rozsądnej strategii rynkowej oraz zabezpieczenie środków finansowych.
Indywidualna pomoc i doradztwo
Sieć Enterprise Europe Network udziela początkującym przedsiębiorcom informacji i porad.
SOLVIT pomaga firmom w przypadkach, gdy władze krajowe niewłaściwie stosują unijne przepisy dotyczące rynku wewnętrznego.
Czym jest SOLVIT?
SOLVIT jest internetową siecią rozwiązywania problemów, w ramach której Państwa Członkowskie UE współpracują dążąc do praktycznego rozwiązania problemów wynikających z niewłaściwego stosowania prawa UE z zakresu Rynku Wewnętrznego przez organy administracji publicznej. System funkcjonuje w oparciu o sieć Centrów SOLVIT utworzonych przez Państwa Członkowskie (oraz Norwegię, Islandię i Lichtensteinie) w strukturach administracji krajowej. Centra SOLVIT zajmują się skargami pochodzącymi zarówno od obywateli jak i przedsiębiorców i zobowiązane są znaleźć rozwiązanie zaistniałego problemu w krótkim terminie ustalonym na dziesięć tygodni. SOLVIT działa bezpłatnie.
SOLVIT rozpoczął swoją działalność w lipcu 2002 r. Jest obsługiwany przez Państwa Członkowskie, a Komisja Europejska zapewnia właściwą infrastrukturę oraz, jeżeli jest to potrzebne, oferuje pomoc zmierzającą do szybszego rozwiązania problemów. Komisja również przekazuje do sieci SOLVIT niektóre z otrzymanych skarg formalnych, jeżeli istnieje szansa, że dany problem będzie mógł zostać rozwiązany bez podejmowania formalnych działań prawnych.
Rynek Wewnętrzny oferuje obywatelom i przedsiębiorstwom wiele możliwości. Można przeprowadzić się do innego kraju Unii Europejskiej, aby podjąć tam studia, pracę lub dołączyć do swojego partnera albo też aby miło spędzać czas po przejściu na emeryturę. Można także założyć firmę, sprzedawać swoje produkty lub świadczyć usługi w innym Państwie Członkowskim UE.
Dlaczego SOLVIT?
Rynek Wewnętrzny zazwyczaj funkcjonuje prawidłowo, jednak czasami mogą pojawić się błędy czy problemy z interpretacją praw przysługujących osobom czy podmiotom gospodarczym. Mogą się pojawić na przykład problemy z otrzymaniem zezwolenia na pobyt, z odmową uznania dyplomu lub kwalifikacji zawodowych, problemy z rejestracją pojazdu silnikowego, związane z prawami pracowniczymi, zabezpieczeniem społecznym, z podatkami lub z prawem do głosowania. Przedsiębiorstwo może z kolei napotkać na przeszkody natury administracyjnej, związane z dodatkowymi wymogami krajowymi w odniesieniu do produktów już wprowadzonych do obrotu w innym Państwie Członkowskim, jak też na problemy z otrzymaniem zwrotu podatku VAT.
Czasami problemy te wynikają z braku informacji o przysługujących w Europie prawach czy o procedurach w innych Państwach Członkowskich UE. W takich wypadkach portal “Twoja Europa” na stronie internetowej Europa może być po-mocny w uzyskaniu potrzebnych informacji.
Jeżeli jednak dana osoba posiada już informacje na temat swoich praw na Rynku Wewnętrznym i bezskutecznie próbowała z nich korzystać w innym kraju UE, pojawia się miejsce na działanie i pomoc ze strony SOLVIT.
Jak działa SOLVIT?
Po przedstawieniu sprawy do SOLVIT, Centrum SOLVIT w kraju wnioskodawcy (zwane Zgłaszającym Centrum SOLVIT) najpierw analizuje i sprawdza informacje zawarte we wniosku, aby upewnić się, że problem rzeczywiście dotyczy niewłaściwego stosowania przepisów Rynku Wewnętrznego, oraz że wszystkie niezbędne informacje zostały przekazane. Następnie wprowadza sprawę do internetowej bazy danych, co pozwala przekazać ją automatycznie do Centrum SOLVIT w Państwie Członkowskim, w którym wystąpił dany problem (zwanego Prowadzącym Centrum SOLVIT).
Prowadzące Centrum SOLVIT potwierdza w terminie jednego tygodnia, czy zajmie się daną sprawą. Zależy to głownie od tego, czy uzna, że dana sprawa jest uzasadniona oraz jakie jest prawdopodobieństwo jej praktycznego rozwiązania. W niektórych sprawach nie tylko jego zastosowanie, ale również sam przepis może stanowić problem. Jeżeli rozwiązanie danego problemu wymaga uchylenia określonego przepisu, taka sprawa może trwać wiele miesięcy lub nawet dłużej i może wymagać formalnych działań prawnych. W takim przypadku SOLVIT niewiele może pomóc, chociaż Państwo Członkowskie, które zgodziło się zmienić kwestionowany przepis, może również odstąpić od jego stosowania. Czas przewidziany na znalezienie rozwiązania danej sprawy wynosi 10 tygodni. Oba Centra SOLVIT współpracują ze sobą, próbując rozwiązać problem, a wnioskodawca jest informowany przez Krajowe Centrum SOLVIT zarówno o postępach sprawy, jak i o zaproponowanym rozwiązaniu.
SOLVIT jest alternatywnym mechanizmem rozwiązywania konfliktów. Działa o wiele szybciej niż w przypadku składania formalnych skarg. Wnioskodawca nie ma obowiązku zaakceptowania proponowanego rozwiązania, ale nie ma również możliwości jego formalnego zakwestionowania w ramach SOLVIT. Tym niemniej, jeżeli dany problem pozostaje nierozwiązany lub zaproponowane rozwiązanie nie jest satysfakcjonujące dla wnioskodawcy, może on nadal odwołać się na drogę sądową przed sądem krajowym lub wnieść formalną skargę do Komisji Europejskiej.
Kiedy SOLVIT może pomóc?
SOLVIT zajmuje się w zasadzie każdym problemem o charakterze transgranicznym między przedsiębiorstwem lub obywatelem z jednej, a organem krajowej administracji publicznej z drugiej strony, który dotyczy ewentualnego niewłaściwego stosowania prawa UE. Dotychczas SOLVIT zajmował się przede wszystkim problemami w następujących obszarach:
uznawanie kwalifikacji zawodowych i dyplomów,
dostęp do edukacji,
zezwolenia na pobyt,
prawo do głosowania,
zabezpieczenie społeczne,
prawa pracownicze,
prawo jazdy,
rejestracja pojazdów silnikowych,
kontrole graniczne,
dostęp produktów do rynku,
dostęp do rynku usług,
podjęcie działalności na własny rachunek,
zamówienia publiczne,
podatki,
swobodny przepływ kapitału lub płatności.
Przedstawiona lista nie jest wyczerpująca. SOLVIT rozpatrzy każdą sprawę, która spełnia wskazane powyżej kryteria. Ponieważ jednak SOLVIT jest nieformalnym sposobem rozwiązywania problemów, nie jest on mechanizmem właściwym w przypadku, gdy zostały już wszczęte formalne procedury prawne. Ponadto SOLVIT nie zajmuje się problemami występującymi w relacjach między dwoma przedsiębiorstwami lub między konsumentem a przedsiębiorstwem.
Standardy jakości i działania
Działanie SOLVIT jest skierowane na dostarczenie obywatelom i przedsiębiorcom usług najwyższej jakości. Centra SOLVIT zgodziły się podporządkować swoje działania pewnym istotnym standardom jakości przy rozwiązywaniu problemów.
W oparciu o te standardy, można oczekiwać, że:
Możesz skontaktować się z Centrum SOLVIT drogą telefoniczną, pocztą elektroniczną lub poprzez przesłanie faksu w czasie godzin pracy biura i otrzymać niezwłocznie odpowiedź na swoje pytania.
Jeśli zostanie stwierdzone, że sprawa ma taki charakter, że może się nią zając system SOLVIT, Centrum SOLVIT przeprowadzi wstępną analizę sprawy i powiadomi Cię w najkrótszym z możliwych terminów, czy może być ona wprowadzona do systemu SOLVIT.
Jeśli sprawa zostanie wprowadzona do internetowego systemu SOLVIT, z Centrum SOLVIT otrzymasz informację dotyczącą sprawy.
Z chwilą gdy Centrum SOLVIT w kraju, w którym pojawił się problem, zdecyduje się przyjąć sprawę i podjąć próbę jej rozwiązania, rozpoczyna się bieg terminu na przedstawienie rozwiązania wynoszący dziesięć tygodni.
Jeśli rozwiązanie zostało znalezione, zostaniesz poinformowany, co należy zrobić, aby w najlepszy sposób skorzystać z zaproponowanego rozwiązania.
W sytuacji gdy, mimo wysiłków ze strony sieci SOLVIT, nie znaleziono rozwiązania dla Twojej sprawy, Centrum SOLVIT pomoże Ci znaleźć inną drogę dla rozwiązania Twojego problemu.
JAK PRZEJĄĆ PRZEDSIĘBIORSTWO?
Przejęcie istniejącego przedsiębiorstwa jest interesującą alternatywą dla zakładania nowej firmy. Przedsiębiorcy mogą czerpać korzyści z utrwalonej renomy, struktury produkcyjnej oraz sieci klientów, co ułatwi im początkowy etap działalności. Właściciele przedsiębiorstw starzeją się i jedna trzecia z nich - co odpowiada liczbie około 690 000 przedsiębiorstw i 2,8 miliona miejsc pracy - przejdzie w najbliższych latach na emeryturę. W rezultacie wiele przedsiębiorstw będzie potrzebowało nowych właścicieli.
W celu poprawy warunków przenoszenia własności przedsiębiorstw Komisja Europejska zaleciła władzom w krajach UE podjęcie różnych działań:
Zapewnienie dostępu do źródeł finansowania
Przeniesienie własności przedsiębiorstwa w rzeczywistości wymaga większych nakładów finansowych niż rozpoczęcie działalności. Pożyczki, gwarancje oraz programy wsparcia dla nowo powstających przedsiębiorstw powinny być dostępne nie tylko w przypadku zakładania nowych przedsiębiorstw, ale również przejmowania już istniejących. Właściciele powinni być lepiej poinformowani o finansowaniu typu mezzanine (które łączy cechy finansowania dłużnego i kapitałowego) - szczególnie odpowiednim w przypadku przenoszenia własności przedsiębiorstw.
Podnoszenie świadomości oraz wspieranie doradztwa
Większa liczba przedsiębiorstw mogłaby zostać przejęta przez nowych właścicieli we właściwy sposób, gdyby przeniesienie własności było wcześniej zaplanowane: nie tylko w przypadku początkowych menadżerów, ale także ich następców. Nowi właściciele potrzebują okresu przejściowego, aby poznać działalność przedsiębiorstwa. Z uwagi na zawiłość tych działań, w trakcie całej procedury niezbędna jest praktyczna pomoc. Władze krajowe powinny również aktywnie promować i wspierać programy doradcze proponowane przez izby handlowe i rzemieślnicze oraz podobne organizacje.
Ustanowienie przejrzystego rynku dla przenoszenia własności przedsiębiorstw
Kojarzenie potencjalnych nabywców i sprzedających powinno opierać się na przejrzyście zorganizowanych usługach. Zakres takich usług musi wykraczać poza tworzenie baz danych dostępnych przedsiębiorstw i obejmować kompleksowe usługi mediacyjne, które ułatwią sprawne przeniesienie własności w duchu partnerstwa.
Zapewnienie systemów podatkowych sprzyjających przenoszeniu własności
Rozwiązania mogą polegać na:
zwolnieniu z podatku od zysków ze sprzedaży przedsiębiorstwa (zwłaszcza w przypadku zysków ponownie zainwestowanych w inne przedsiębiorstwo lub wykorzystanych do sfinansowania emerytury właściciela przedsiębiorstwa);
reformie podatku od spadku i darowizny (aby ułatwić przenoszenie własności w rodzinie);
zwolnieniu z podatku dla pracowników inwestujących w swoje własne przedsiębiorstwo (w przypadku wykupów przez pracowników).
W komunikacie z 2006 r. Komisja Europejska stwierdziła, że prawie połowa krajów UE nie wdrożyła zaleceń w tym zakresie z 1994 r. W każdym kraju należy dołożyć więcej starań, aby odpowiedzieć na potrzeby związane z przenoszeniem własności przedsiębiorstw.
WYKŁAD 8 POMYSŁ NA FIRMĘ 08.12.09
Cechy osobowości osób samozatrudnionych:
wiara w siebie
upór, zdecydowanie
pilność, energiczność
pomysłowość
zdolność podejmowania określonego ryzyka
potrzeba osiągnięć
twórczość
inicjatywa
elastyczność
pozytywne nastawienie do nowych sytuacji
niezależność
zdolność przewidywania
dynamiczność, chęć przewodzenia
wszechstronna wiedza
otwartość na sugestie i krytyki
chęć zysku
spostrzegawczość
optymizm
Pomysły na przedsiębiorstwo:
usługi
turystyka
rozrywka
sklepy
badanie rynku dla innych przedsiębiorstw
usługi doradztwa
Umiejętności potrzebne w małej firmie:
16