ORGANIZACJA PROCESU NAUCZANIA I UCZENIA SIĘ

Nauczanie to działalność, w której nauczyciel kieruje zespołem uczniów i umożliwia im osiągniecie określonych celów dydaktyczno - wychowawczych, czyli celów kształcenia. Nauczanie przedmiotów teoretycznych na kursach kierowców odbywa się na lekcjach i posiada następujące cechy:

• zajęcia prowadzi się w sposób zorganizowany

• dla każdego tematu wytycza się cele dydaktyczne

• zajęcia i tematy są zamknięte w całość

• czas trwania lekcji jest ściśle ustalony

• przebieg lekcji jest zaplanowany

• w prowadzeniu zajęć kierowniczą rolę odgrywa nauczyciel.

Właściwie zorganizowany proces nauczani obejmować powinien pewne typowe grupy czynności uczniów i nauczycieli. Stały się one podstawą do wyodrębnienia pewnych etapów nauczania, nazywanych momentami lub ogniwami.

Momenty (ogniwa) procesu nauczania:

1. Uświadamianie uczniom celów i zadań nauczania oraz ukształtowanie prawidłowej motywacji uczenia się (w tym przedstawienie praktycznego zastosowania zdobytych wiadomości, stworzenie odpowiedniej atmosfery)

Stworzenie odpowiedniej atmosfery na lekcji wymaga:

• wprowadzenia reguł oraz odpowiedniej procedury

• przedstawienia zasad w pozytywnej formie

• tworzenia zasad obowiązujących przy zmianie aktywności

• podkreślania znaczenia zasad

• egzekwowania ich przestrzegania

• czujności nauczyciela

• odpowiedniego tempa i rytmu pracy w czasie lekcji

• płynności przebiegu lekcji

• podzielności uwagi nauczyciela

• trafnej interpretacji werbalnych oraz niewerbalnych zachowań uczniów

• stosowania różnych strategii i technik sprawdzających koncentrację uczniów na przebiegu lekcji

2. Opracowanie nowego materiału

Zaznajomienie uczniów nowym materiałem - procesy poznawcze: obserwacja, myślenie, zapamiętywanie oraz inne czynności praktyczne.

Istnieją następujące sposoby poznania przez uczniów nowych faktów:

• empiryczne, zawierające poznanie bezpośrednie poprzez takie metody jak obserwacja, eksperyment czy spostrzeganie oraz poznanie pośrednie przy wykorzystaniu map, schematów, modeli i strategii

• werbalne, obejmujące słowo mówione wykorzystujące opowiadanie, opis, pogadankę, wykład czy dyskusję oraz słowo drukowane - na przykład praca z książką

3. Uogólnienie nowego materiału (zebranie i systematyzacja materiału)

Kształtowanie uogólnień, głównie pojęć i sądów - dokonywanie przez uczniów takich operacji myślowych jak: analiza, synteza i porównanie.

4. Utrwalenie nowego materiału

Procesy zapamiętywania oraz myślenia; utrwalanie zdobytych wiadomości - wyróżnia się bierne oraz czynne utrwalanie wiadomości, gdzie bierne polega na powtarzaniu, przypominaniu i uczeniu się na pamięć a czynne na przeprowadzaniu ćwiczeń

5. Kształtowanie umiejętności i nawyków

6. Wiązanie teorii z praktyka (ćwiczenia)

7. Kontrola i ocena wyników nauczania

Także samokontrola i samoocena.

Kontrola i ocena wyników nauczania - kontrola obejmuje sprawdzanie osiągnięć uczniów, czyli w jakim zakresie opanowali oni treści kształcenia, natomiast ocena zakłada pewien osąd, opis stopnia opanowania treści.

---