OPRACOWANIE próchnica st, Ochrona Środowiska pliki uczelniane, Gleboznawstwo


SUBSTANCJA ORGANICZNA GLEBY ORAZ JEJ PRZEMIANY W ZALEŻNOŚCI OD WŁAŚCIWOŚCI FIZYKO-CHEMICZNYCH GLEBY

Na substancję organiczną gleby składają się:

W uprawnych glebach mineralnych próchnica stanowi 80 - 90 % całej substancji organicznej, (dlatego próchnica i sub.org. używane są jako synonimy). Zawartość próchnicy w gl. mineralnych jest ogólnie przyjętym wskaźnikiem ich żyzności potencjalnej.

Sub. org. podlega ciągłym zmianom ilościowym i jakościowym w procesach mineralizacji i humifikacji, procesy te zachodzą równolegle w tym samym czasie.

Procesy przemieniające związki organiczne w mineralne noszą nazwę mineralizacji, zachodzą nieustannie w glebie i są częścią obiegu węgla (i innych pierw.) w przyrodzie.

Procesy mineralizacji mogą zachodzić w warunkach:

Głównym produktem rozkładu (spalania sub. org.) jest CO2 .Gaz ten ulatnia się do atmosfery i częściowo jest asymilow. przez rośliny zielone.

Przyjmuje się, że od ¾ do 4/5 substancji organicznej ulega procesom mineralizacji, natomiast tylko ¼ do 1/5 przekształca się w związki próchniczne.

Humifikacja - obejmuje wiele skomplikowanych procesów rozkładu, przebudowy, i syntezy różnych związków organicznych z udziałem organizmów glebowych, prowadzących do powstania nowych związków organicznych zw. próchnicą (humusem).

W powstawaniu próchnicy biorą udział:

Na przebieg humifikacji i skład próchnicy wpływ mają:

Zawartość próchnicy zależy od typu gleby (tj. od warunków przyrodniczych w jakich kształtowała się gleba).

Najwięcej próchnicy mają czarnoziemy, mady próchniczne, czarne ziemie, rędziny czarnoziemne, średnia zawartość: gleby płowe i brunatne, najmniej: bielicowe, rdzawe oraz gl. inicjalne

Zawartość próchnicy różni się także w konkretnym typie glebowym i zależy od:

Wpływ próchnicy na glebę jest następujący:

Skład próchnicy:

Nieswoiste substancje organiczne - produkty częściowego lub daleko posuniętego rozkładu resztek organicznych oraz związków chemicznych będących wynikiem syntezy prowadzonej przez mikroorganizmy glebowe:

Swoiste substancje próchniczne - kompleks bezpostaciowych substancji organicznych:

Bituminy - mieszanina węglowodorów, smoł i wosków. Ilość ich wzrasta z głębokością w profilu i wraz z pogorszeniem się stosunk. wodno-pow. Odporne na działanie bakterii, rozkładane przez grzyby w warunkach tlenowych

Kwasy huminowe szare - barwa szaroczarna, duże zdolności sorpc., mają znaczenie strukturotwórcze. W większych ilościach występują w czarnoziemach, rędzinach, gl. brunatnych właściwych.

Kwasy huminowe brunatne - barwa brunatna, podobne do w/w, charakterystyczne dla gleb bielicowych, kwaśnych gleb brunatnych i gleb płowych, kwaśnych gleb zabagnianych i bagiennych

Fulwokwasy - barwa żółta, rozpuszczalne w wodzie, kwaśne, b. ruchliwe (rozpuszczalność i ruchliwość wpływają na zakwaszanie się gleb i ich bielicowanie), nie mają zdolności sorpcji wymiennej. Są bardzo łatwo wymywane z górnych części profilu w głąb. Mają najmniejszą pojemność sorpcyjną wymienną. Duża ich zawartość w glebie wskazuje na zakwaszenie gleby, gdyż kwasy fulwowe są wysycone głównie kationami o charakterze kwaśnym

Huminy - produkty denaturacji kw huminowych, często wiązane przez minerały ilaste (kompleksy organiczno-mineralne), rola strukturotw. (wiążą gl. w gruzełki), ulegają powolnej mineralizacji przez drobnoustroje.

PODZIAŁ PRÓCHNICY

Wg. warunków siedliskowych:

Ze względu na stopień i charakter jej wysycenia:

Znacznie próchnicy:

TYPY PRÓCHNIC LEŚNYCH (rys. 1):

Gleby te są b. przepuszczalne dla wody opadowej.

Porastają je lasy iglaste z charakterystycznym podszytem (opad igieł i obumarłe resztki zakwaszają środowisko. W przemianie sub. org. w próchnicę biorą udział grzyby i promieniowce.

Nagromadzony w ciągu okresu weget. materiał org. nie ulega mineralizacji i humifikacji, a gromadząc się na powierzchni tworzy poziom próchnicy nakładowej dochodzącej do ponad 20 cm.

Próchnica wewnątrz gleby jest małej miąższości, kwaśna niestabilna, może przemieszczać się w głąb profilu z wodą.

Skała macierzysta ma pH obojętne lub zasadowe.

Powstają pod wpływem roślinności trawiastej lub lasów mieszanych i roślinności trawiastej.

Gleby optymalnie uwilgotnione. Substancja org. dostająca się do gleby nie jest tak kwaśna i bagatsza w składniki pok.

Z próchnicy nadkładowej występuje tylko surowina (Ol), która w ciągu okresu wegetacyjnego jest zhumifikowana i zmineralizowana przez bakterie (przechodzi w poziom próchnicy wewnątrzglebowej, która posiada min. 30 cm miąższości.

Jest słodka z przewagą kwasów huminowych. B. pożądana.

Próchnica wewnątrzglebowa ma pH lekko kwaśne i miąższośc do 25 cm.

Próchnica jest sub. koloidalną, ale w przeciwieństwie do koloidów mineralnych jest amorficzna (brak budowy krystalicznej). Mała plastyczność i przyczepność ma znaczenie praktyczne: w gl. drobnoziarnistych polepsza właściwości strukturotwórcze, zwiększając zgruźlenie oraz poprawia właściwości wod.-powiet.

Na zawartość próchnicy w glebach mają wpływ następujące czynniki:

  1. jakość i ilość związków organicznych

  2. tempo humifikacji związków organicznych, o którym decyduje aktywność biologiczna gleb

  3. tempo mineralizacji próchnicy zawartej w glebach

  4. właściwości fizyczne, fizykochemiczne i chemiczne masy glebowej

  5. ilość i jakość zawartych w glebach związków mineralnych

Zwiększanie próchnicy w glebie:

Rys. 1 Typy próchnic leśnych

0x08 graphic
0x01 graphic

1



Wyszukiwarka