Lekcja 3

Skala

   Tradycyjna koncepcja skali architektonicznej nie ma zastosowania podczas pracy na arkuszach ArchiCADa, ponieważ budujesz cyfrowy budynek w rzeczywistej skali. Zazwyczaj będziesz zmieniać wielkość arkusza i obszar jaki jest widoczny w zależności od tego co rysujesz. Możesz zmieniać stopień powiększenia każdego okna lub poruszać się w dowolny sposób nad obszarem pracy, używając poleceń menu Widok, na przykład: Powiększ, Zmniejsz i Przemieść z menu Wyświetlenie, poziomych i pionowych pasków przewijania okna oraz arkusza rzutu lub symboli Powiększ, Zmniejsz i Przemieść umieszczonych na pasku Wyświetlenia. Skala jaką ustalasz jest istotna tylko, gdy chcesz przeglądać wydruki na ekranie. Bieżąca skala i stopień powiększenia są pokazane na pasku wyświetlenia.

Skala a drukowanie i kreślenie

   Tradycyjne zasady użycia skali architektonicznej (np. 1:1000, czy 1/4”=1') stają się ważne tylko w przypadku tworzenia “papierowej” kopii projektu, eksportowania projektu do programu PlotMaker albo zachowywania go w formacie rysunkowym innego programu w celu dalszej obróbki.

Rozpoczynając pracę nad projektem postaraj się wstępnie określić skalę w jakiej będziesz przekazywał dokumentację i jej fragmenty wykonawcom i branżystom. W niemal każdym wypadku przyjęte są standarty skali używanych przy projektowaniu.

Ustawianie skali

   ArchiCAD może wysłać Twój projekt na drukarkę lub ploter w dowolnie wybranej przez Ciebie skali.

Ustalanie skali rysowania:

• Wybierz polecenie Ustal skalę arkusza rzutu (menu Wyświetlenie) lub kliknij w przycisk skali w pobliżu poziomego paska przewijania okna rzutu.

• Wpisz skalę w odpowiednie pole w oknie dialogowym lub wybierz jedną ze skal z wyskakującego menu. Aktualny współczynnik skali i współczynnik powiększenia (w procentach względem stanu wyjściowego) są pokazane na pasku wyświetlania.

Ustalona skala dla projektu jest zachowana podczas eksportu projektu do formatów DXF lub DWG.

Określanie skali wyjściowej

Okna dialogowe Drukuj i Kreśl pozwalają określić skalę wyjściową zawsze, kiedy drukujesz lub kreślisz swój projekt. 

Wielkość naturalna

Oprócz tych możliwości skalowania, możesz obejrzeć swój projekt w wielkości rzeczywistej na ekranie używając polecenia Wielkość naturalna z menu Wyświetlenie, lub klikając w obszar stopnia powiększenia na pasku wyświetlenia. Opcja Wielkość naturalna pokaże na ekranie Twój projekt w ustawionej skali, odpowiada to 100% na wskaźniku skali w pasku wyświetlania.

Elementy skalowane a elementy o stałej wielkości

Elementy ArchiCADa można podzielić ze względu na ich wyświetlanie w różnych skalach na dwie grupy.

• Elementy skalowane są odpowiednio przeskalowywane kiedy zmieniasz skalę projektu. Należą do nich wszystkie elementy konstrukcyjne, takie jak Ściany, Obiekty, Stropy itp.

• Elementy o stałej wielkości są drukowane lub pokazane na ekranie w wielkości, jaką dla nich określiłeś, niezależnie od wybranej skali projektu. Dla elementów takich jak bloki tekstu, wymiarowanie czy strzałki możesz wybrać stałą wielkość określoną w punktach lub milimetrach. Podczas drukowania ArchiCAD pozwala na ustalenie czy elementy tego typu mają być powiększane bądź zmniejszane według stosunku skal rysowania do drukowania.

Aby uniknąć problemów zalecanym wyborem jest dopasowanie do skali drukowania. Linie przerywane oraz symbole i wypełnienia wektorowe są ustawione jako stałe lub skalowane. Dla każdego typu linii czy wypełnienia możesz zmienić tę charakterystykę przywołując okna dialogowe Rodzaje linii i Rodzaje wypełnienia (menu Opcje). To ustawienie jest integralną cechą atrybutów linii lub wypełnienia i nie może być zmienione dla pojedynczych elementów konstrukcyjnych.

Zmiana skali projektu

Jeśli zmienisz skalę projektu, aktualny widok zmieni się odpowiednio. Jednocześnie wymiary elementów o stałej wielkości pozostaną bez zmian.

Paleta współrzędnych

Paleta współrzędnych ArchiCADa podaje informacje na temat położenia kursora na arkuszu rzutu oraz o ustawieniach Przyklejania i Siatki. Dostępne przyciski kontrolne w palecie współrzędnych, w kolejności od lewej:

• przycisk Układ współrzędnych użytkownika umożliwia przesunięcie początku układu w dowolne miejsce projektu;

• przycisk Ukośna siatka umożliwia zdefiniowanie obrotu układu współrzędnych;

• przycisk Zmiana siatki przełącza Cię między siatką zwykłą i ukośną;

• Kartezjańskie i biegunowe współrzędne pozwalające numerycznie wprowadzać dane podczas rysowania;

• przycisk Grawitacji umieszcza elementy w odniesieniu do Stropów i Dachów;

• pole Wysokości (współrzędna z ) umożliwia edycję wysokości i wzniesienia elementu;

• przełącznik Odniesienia Wysokości - do zera projektu, lub zera piętra.


Układ współrzędnych

   Wszystkie rysunki ArchiCADa powstają w niewidocznym, dwuwymiarowym układzie współrzędnych. Jak w każdym układzie współrzędnych, wszystkie pomiary odnoszą się do jego początku. ArchiCAD określa trzy początki układów współrzędnych:

• Początek układu współrzędnych projektu o stałym położeniu związany “na zawsze” z projektem.

• Początek układu współrzędnych użytkownika - pomocny w kreśleniu i pomiarach. Może być przesuwany dowolnie, co pozwala “wyzerować licznik”, kiedy tylko jest to potrzebne.

• Początek układu współrzędnych dla zmian pojawia się tylko w czasie kreślenia lub operacji zmian. Początek tego układu używany jest do pomiaru odległości i kąta linii oznaczającej położenie obecnie rysowanego elementu względem początku tej linii.

   Początek układu współrzędnych arkusza rzutu i innych okien 2D jest zawsze zaznaczony grubym X, nazwanym Wskaźnikiem początku układu. Kiedy przesuwasz początek określając początek układu współrzędnych użytkownika lub rysując nowy element, wskaźnik początku układu zmienia położenie, aby wskazać jego stan bieżący.

Ustawianie początku układu współrzędnych użytkownika

  Początek układu współrzędnych projektu ustawiony jest zwykle w lewym dolnym rogu ekranu początkowego. Możliwe są dwa sposoby zdefiniowania układu współrzędnych użytkownika:

• w dowolnym węźle konstrukcyjnym przy użyciu kombinacji Alt-Shift;

• w dowolnym położeniu poprzez użycie przycisku Układ współrzędnych użytkownika z Palety współrzędnych.

Użycie metody Alt-Shift:

• Przyciśnij i przytrzymaj klawisze Alt (lub Option) i Shift podczas przesuwania kursora do węzła konstrukcyjnego, w którym chcesz umieścić początek układu współrzędnych.

Dodatkowo, oprócz możliwości przeniesienia układu współrzędnych do węzła konstrukcyjnego, ta metoda daje możliwość przeniesienia do miejsca, w którym nic jeszcze nie jest narysowane. Użycie przycisku Układ współrzędnych użytkownika: Przyciśnij przycisk Układ współrzędnych użytkownika Kliknij dowolny punkt na arkuszu rzutu. Punkt początkowy zostanie automatycznie przeniesiony w wybrane miejsce.

Początek układu współrzędnych nie może być przenoszony do węzła aktualnie edytowanego.

Aby przywrócić oryginalny początek układu współrzędnych, kliknij dwukrotnie przycisk Układ współrzędnych użytkownika. Opcjonalnie, możesz również wybrać aktualne ustawienia układu współrzędnych za pomocą narzędzia Strzałka (lub wybierając je z przyciskiem SHIFT, kiedy jakiekolwiek inne narzędzie jest wybrane) i przyciskając klawisz Delete.

Pole współrzędnych

   Paleta współrzędnych pokazuje współrzędne kartezjańskie i biegunowe aktualnej pozycji kursora. Możesz przełączać się pomiędzy bezwzględnymi a względnymi współrzędnymi podczas rysowania lub zmieniania klikając w znaczek Delta.

• Bezwzględne wartości pokazują poziome, pionowe, radialne i kątowe współrzędne kursora względem początku układu współrzędnych projektu lub użytkownika (nigdy względem początkowego punktu kreślenia linii, wstawiania ściany itp.).

• Względne wartości pokazują poziomą, pionową, radialną kątową pozycję kursora względem początku układu współrzędnych projektu lub użytkownika przed zaczęciem rysowania elementu, a następnie pozycję kursora względem początkowego punktu kreślenia lub zmieniania elementu.

Ogólnie, używanie współrzędnych bezwzględnych kartezjańskich i względnych biegunowych dostarcza najwięcej informacji i jest najbardziej użyteczne w normalnych okolicznościach. Przy dobrze wyznaczonym początku układu współrzędnych użytkownika, współrzędne bezwzględne kartezjańskie pokazują pozycję w odniesieniu do ważnych miejsc projektu, natomiast współrzędne względne biegunowe pokazują kierunek i długość rysowanych elementów.


Mierzenie odległości

Aby zmierzyć odległość między dwoma węzłami:

• Przesuń początek układu współrzędnych do pierwszego węzła.

• Umieść kursor nad drugim węzłem.

• Odczytaj wartości x, y i r w palecie współrzędnych.

Do pomiarów mogą być użyte wartości względne lub bezwzględne. Jeżeli nie chcesz przesuwać początku układu współrzędnych, zacznij rysować linię między dwoma punktami, odczytaj współrzędne, a następnie usuń linię.

W zasadzie, jest to najczęściej spotykany sposób sprawdzania odległości - rysowanie linii i sprawdzanie współrzędnych. Koniecznie zapamiętaj ten sposób, ponieważ będzie on Twoim podstawowym narzędziem podczas pracy w ArchiCADzie!!!

Wprowadzanie współrzędnych liczbowych

   Zamiast umieszczania kursora przy pomocy myszki możesz wprowadzić dane liczbowe prosto z klawiatury lub użyć kombinacji myszki z klawiaturą. Może okazać się to przydatne przy wprowadzaniu listy par współrzędnych, lub kiedy będziesz potrzebował dużej precyzji, trudnej do osiągnięcia przy pomocy myszki.

• Aby wprowadzić dane liczbowe, wpisz nazwę współrzędnej (x, y, a, z lub r) lub zaznacz jej wartość w palecie współrzędnych, a następnie wpisz wartość, którą chcesz jej przypisać np. x3 lub y-4 .

• Możesz wpisywać wartości w dowolnym porządku, zatwierdzając je klawiszem Enter lub kliknięciem myszką.

• Współrzędne mogą być kopiowane i wklejane przy użyciu Wycinka. Elementy menu Wytnij, Kopiuj i Wklej są nieaktywne w czasie wprowadzania danych liczbowych, musisz więc używać typowych skrótów klawiaturowych.

• Możesz dodawać i odejmować od wartości aktualnych współrzędnych wpisując znak + lub - po liczbie. Na przykład, wpisując x3+ dodajesz 3 do wartości x pokazanej w oknie współrzędnych. Dwa minusy są konieczne przy odjęciu wartości wyrażonej w stopach, ponieważ pierwszy minus jest interpretowany jako znak, że wprowadzone zostają cale.

• Jeżeli pracujesz w calach i stopach, zauważ, że jeśli wpiszesz 3, ArchiCAD przyjmie wartość 3 stóp. Wpisując 3'6, 3'6” lub 3-6 wprowadzasz wartość trzy stopy, sześć cali.

Musisz to zapamiętać! Bez tego ani rusz...:-)

Podgląd wprowadzenia danych liczbowych

  Po wpisaniu współrzędnych możesz sprawdzić ustawienie kursora wpisując ponownie nazwę współrzędnej. Uważaj wtedy by nie poruszyć myszki, gdyż znajdziesz się ponownie w trybie graficznym.

Kończenie wpisywania współrzędnych

   Kiedy zaczniesz wprowadzać wartości liczbowe wpisując x, y, a, z lub r, wybrana wielkość zostanie podświetlona. W tym momencie masz kilka możliwości:

• Aby wprowadzić inne wartości współrzędnych, wpisz nazwę innej współrzędnej, a później jej wartość.

• Aby wrócić do trybu graficznego, kliknij w skrzynkę narzędziową, paletę kontroli lub pasek menu, albo ponownie wpisz nazwę wybranej współrzędnej.

• Aby użyć wpisanych współrzędnych, naciśnij Enter lub Return, albo kliknij w dowolne miejsce okna programu.

• Aby poniechać tej operacji, kliknij w przycisk Poniechaj na palecie kontroli lub wróć do trybu graficznego przez dwukrotne kliknięcie myszką gdziekolwiek w oknie programu.

Aby zilustrować różnicę między wartościami bezwzględnymi i względnymi, zacznijmy rysowanie linii w punkcie x2, y2 ( siatka 1x1 stopa). Wpisz teraz x+3, y-3 (wartości bezwzględne) dla drugiego punktu linii. Zauważ co stanie się, jeżeli wpiszesz te same wartości jako względne ( x3+, y3-) od punktu początkowego.


Siatki

   Wysoki stopień precyzji, jaki zapewnia ArchiCAD, może być czasem trudny do opanowania. Paleta współrzędnych podaje pozycję kursora z dokładnością do czterech cyfr. Bez dodatkowych udogodnień trudno czasem jest utrzymać myszkę w sposób stabilny łącząc ściany czy umieszczając obiekty dokładnie tam, gdzie należy.

   W ArchiCADzie istnieją dwa rodzaje siatek wspomagających precyzję pracy: siatka przyklejania i siatka modularna. Systemy siatek ArchiCADa dają łatwość w orientacji i posługiwaniu się skalą analogicznie jak tradycyjna siatka drukowana na papierze milimetrowym.

Siatki ułatwiają projektowanie i zwiększają stopień precyzji, co jest znaczące dla projektu. Siatki mogą być w sposób łatwy włączane i wyłączane w czasie rysowania, w zależności od potrzeb. Panel Współrzędnych daje pełną kontrolę nad ustawieniami i obracaniem siatki.

Przyklejanie do siatki

  Funkcja przyklejania do siatki pozwala na precyzyjne ustawianie elementów o określonych długościach i odległościach. Kiedy siatki są aktywne, kursor może rysować tylko od jednego węzła do następnego. Pozwala to na precyzyjne ustawienie kursora nawet przy niewielkim stopniu powiększenia.

  Kiedy funkcja przyklejania do siatki jest aktywna, mała czarna kropka pojawia się obok kursora przeskakując z jednego węzła siatki do następnego. Widzisz w ten sposób, do którego miejsca będzie odnosić się następne działanie.

  Kiedy rysujesz element przy włączonej funkcji przyklejania do siatki, zauważysz czarną rozciągającą się linię, przeskakującą między węzłami siatki w czasie przesuwania kursora.

Przyklejanie do siatek nie jest dostępne w oknie widoku 3D.

Definiowanie siatek

  Aby zdefiniować siatkę modularną i siatkę przyklejania, wybierz polecenie Stan wyjściowy i siatki… z menu Opcje

Siatka modularna

  Siatka modularna jest stosowana zwykle w celu odwzorowania charakterystycznych odległości w Twoim projekcie. Na przykład, w czasie projektowania tradycyjnego domu japońskiego, możesz określić siatkę modularną w odniesieniu do wymiarów mat Tatami. :-) W wypadku polskich realizacji pomyśl o zastosowaniu siatki 30x30 cm ewentualnie 60x60 cm. 

  W innym przypadku siatka modularna może być użyta do kreślenia równo rozłożonych słupów budynku.

Siatka dodatkowa

  Siatka modularna może być wzbogacona o siatkę dodatkową. Jest ona często używana do zaznaczenia grubości ścian konstrukcyjnych czy stóp fundamentowych.

Opcje drukowania

  Siatka modularna może być wydrukowana na rzucie po włączeniu "Tak" w opcji Drukuj siatkę w oknie dialogowym drukowania.

  Jeżeli Wyświetlenie siatki jest wyłączone w menu Opcje, w oknie dialogowym Stan wyjściowy i siatki... nie będzie widoczna opcja Siatka modularna.

Siatka przyklejania

  Siatka przyklejania jest niewidoczną siatką, określającą najmniejszą jednostkę miary odpowiednią dla twojego projektu. Może to być centymetr, kiedy projektujesz niewielki obiekt, lub metr, jeżeli pracujesz nad rzutem w skali urbanistycznej.

  Możesz określić jednostki siatki przyklejania niezależnie dla osi pionowej i poziomej, co pozwala na stworzenie nietypowej geometrii projektu.

Możliwe do określenia jest też przesunięcie początku siatki w odniesieniu do układu współrzędnych.

Ustawianie ukośnej siatki

  Aby pomóc Ci w kontrolowaniu ukośnej siatki dodano dwa przyciski do Panelu Współrzędnych.

Kliknij w przycisk drugi od lewej. Teraz możesz narysować na arkuszu rzutu wektor definiujący kąt ukośnej siatki w odniesieniu do osi poziomej. Możesz używać wszelkich dostępnych pomocy rysunkowych. Ukośna siatka jest zdefiniowana i wyświetlana.

Następne dwa Włączniki Siatki pozwalają na szybkie przejście między “normalnym” i ukośnym trybem siatki.

   Podczas używania ukośnej siatki ograniczenia ruchu myszy są przeliczane do nowych ustawień siatki.

   Ukośna siatka nie działa w oknie 3D.

Sterowanie siatkami

  Jeżeli aktywna jest któraś z siatek, kursor porusza się od jednego punktu przecięcia siatki do następnego. Czasem będziesz potrzebował wyłączyć tę funkcję (np. aby umieścić jakiś mebel poza siatką). Do sterowania aktywnością siatek służą trzy mechanizmy. Wybór między nimi będzie zależał od rodzaju pracy, jaką właśnie wykonujesz.

• Paleta współrzędnych umożliwia aktywizację każdej z siatek lub wyłączenie funkcji przyklejania. Kontroluje również wyświetlanie ukośnej siatki.

• Polecenie Przyklejanie do siatki (menu Opcje) pozwala na włączenie lub wyłączenie siatek bez możliwości wyboru aktywnej siatki.

• Okno dialogowe Stan wyjściowy i siatki umożliwia włączenie możliwości przyklejania do wybranej siatki.

Poza powyższymi możliwościami sterowania, przyklejanie może być chwilowo przełączane przez naciśnięcie klawisza Esc na klawiaturze. Przyklejanie będzie tak długo aktywne lub nie, jak długo będziesz trzymał klawisz wciśnięty. Ten skrót jest potrzebny w czasie rysowania wielu elementów umieszczonych częściowo poza siatką, gdyż możesz szybko włączać i wyłączać przyklejanie bez odsuwania kursora od obszaru, w którym pracujesz.

Rysowanie bez siatek

Jeżeli system siatek nie jest aktywny, możesz pracować równie precyzyjnie korzystając z następujących możliwości ArchiCADa:

• numeryczne wprowadzanie współrzędnych — pozwala wprowadzać dane bezpośrednio z klawiatury,

• ograniczenie ruchów myszki — pozwala na rysowanie linii w określonych kierunkach (np. pionowych, poziomych, itp.),

• relatywne metody konstruowania - Pozwalają na rysowanie linii odnoszących się do geometrii obiektów (np. prostopadłe lub równoległe).

Możliwości te są szerzej omówione w następnych częściach tego rozdziału. Są także bardzo ważne!

 


Wartości wysokości i ciężkość

W ArchiCADzie możesz na kilka różnych sposobów sprawdzić wysokość elementu:

• W palecie współrzędnych możesz wybrać czy wartości wzniesienia mają być pokazywane względem zera projektu czy aktywnego piętra.

• Kiedy przesuwasz kursor ponad stropem lub dachem (jeśli okno ciężaru jest aktywne), możesz obserwować zmiany wzniesienia (z) pojawiające się w palecie współrzędnych. Przy nakładających się w jednym miejscu kilku stropach pokazywana jest wysokość najwyższego.

• Wysokość elementu, który zostanie wstawiony pojawia się w palecie informacyjnej. Jeśli zdefiniowano przeniesienie wzniesienia, wysokość nowego elementu po automatycznym przeliczeniu wyświetli się w palecie informacyjnej, a element będzie wstawiony właśnie na tej wysokości.

Ciężkość jest pomocą działającą przy umieszczaniu elementów w odniesieniu do wzniesienia stropów lub dachów.

• Kiedy klikniesz pierwszy przycisk, nowe elementy tworzone będą relatywnie do poziomu 0 aktywnego piętra.

• Kiedy klikniesz drugi przycisk, nowe elementy tworzone będą relatywnie do stropu pod nimi.

• Kiedy klikniesz trzeci przycisk, nowe elementy tworzone będą relatywnie do dachu pod nimi.

Grawitacja działa tylko na nowo tworzonych elementach i nie może być używana do edycji już istniejących.

Możliwe są dwa sposoby uaktywniania grawitacji:

• w oknie dialogowym ustawień elementu przed jego wstawieniem.

• w palecie współrzędnych przed wstawieniem elementu.

Kiedy uaktywnisz funkcję grawitacji w oknie dialogowym ustawień narzędzia, wartości wysokości od zera projektu oraz aktywnego piętra będą domierzane do wysokości podanej w relacji do elementu w osobnym polu dialogowym.


Widoki nawigacji i okna

W ArchiCADzie istnieje wiele możliwości oglądania rozmaitych części wirtualnego budynku, a także wiele przydatnych skrótów pozwalających przywoływać kombinacje widoków i elementów.

Paleta Widoki

Paleta Widoki pozwala na przeglądanie różnych ustawionych wstępnie oraz określonych przez użytkownika widoków o dowolnej skali i położeniu. Możliwe jest zapamiętywanie widoków zarówno dla okna rzutu jak i okien Przekroju/Elewacji.

Jeśli klikniesz w przycisk Idź do, wyświetlony zostanie wybrany fragment arkuszu rzutu lub przekroju/elewacji. Podwójne kliknięcie wnętrza ramki da taki sam efekt.

Paleta widoków zawiera trzy przyciski które pomogą w nawigacji między Piętrami, Przekrojami/Elewacjami i ich ustawionymi Widokami.

• Kiedy uruchamiasz ArchiCADa widoki są ustawione standardowo . Możesz zdefiniować widoki arkusza planu aktualnego piętra lub aktywnego przekroju/elewacji. W obu przypadkach przycisk Widoki musi być aktywny. 

• Przycisk Kondygnacje i Przekroje/elewacje pokazuje listę nawigacji. Nowe widoki nie mogą być tworzone kiedy jest aktywny.

Klikając przycisk Widok możemy aktywować tylko widoki uprzednio ustawionego piętra lub przekroju/elewacji.

Kondygnacje

Kiedy przycisk Kondygnacje jest aktywny z prawej strony jest wyświetlona lista kondygnacji, a z lewej widok aktywnej kondygnacji. Możesz wybrać dowolne piętro z listy i przyciskając przycisk Idź do wyświetlić piętro na arkuszu rzutu Możesz też kliknąć dwa razy na nazwie piętra. Jest to równoważne z poleceniem menu Opcje/Kondygnacje/Uaktywnij kondygnację...

Przejście na piętro automatycznie aktywuje tryb Widoki oraz wyświetla listę widoków piętra. Jak tworzyć nowe widoki dowiesz się w dalszej części.

Przekroje/Elewacje

Kiedy przycisk Przekroje/Elewacje jest aktywny, po prawej stronie wyświetlana jest lista zdefiniowanych przekrojów/elewacji. Możesz wybrać dowolny element listy przyciskając Wybierz lub dwa razy kliknąć w element, aby go wyświetlić. Jest to równoważne z wybraniem przekroju/elewacji z menu Okno

Przejście na przekrój/elewację automatycznie włączy tryb widoki i wyświetli listę dostępnych okien przekrojów/elewacji. Jak tworzyć nowe widoki dowiesz się w dalszej części.

Widoki

Ikona widoki jest dostępna w oknach arkuszu rzutu i przekroju/elewacji. Lewa strona palety widoków wyświetla wszystkie elementy aktualnego piętra lub przekroju/elewacji, a także granice widoku, którego nazwa podświetlona jest na liście po prawej stronie. Widok w ramce, gdy aktywujesz paletę Widoki będzie zgodny z tym, co widzisz na rzucie, a na liście widoków podświetlona będzie nazwa Aktualny widok. Możesz uaktualnić podgląd, tak by uwzględnił zmiany w oknie rzutu, klikając dwa razy w obszar podglądu lub używając polecenia Przerysuj widok. Możesz zmieniać obszar, który zostanie pokazany w oknie rzutu zmieniając wymiary i położenie ramki.

• Możesz zmienić kształt lub wielkość ramki przeciągając jej boki lub wierzchołki

• Położenie ramki możesz zmienić przeciągając jej obszar używając kursora Mała dłoń.

• Aby zobaczyć w oknie rzutu fragment w ramce, kliknij dwa razy wewnątrz ramki, lub kliknij przycisk Wybierz.

Te działania przypominają operacje Powiększ i Zmniejsz i pozwalają tworzyć użyteczne widoki Twojej pracy.

Widok jest tak zoptymalizowany, że gdy kształt ramki nie zgadza się z kształtem okna rzutu to ramka zostanie dopasowana tak by obraz na ekranie nie uległ zniekształceniu.

Po prawej stronie palety Widoki znajduje się lista widoków, które mogą być przywołane. Domyślne nazwy na liście to Aktualny widok i Początek (który odpowiada Stanowi wyjściowemu jaki jest ustalony dla projektu w oknie Stan wyjściowy i siatki). Możesz dodawać własne widoki do listy i przemieszczać się do nich klikając podwójnie w ich nazwę. Dzięki temu masz bardzo łatwy dostęp do fragmentów projektu i nie ma potrzeby używania kombinacji poleceń Powiększ i Zmniejsz.

Ustawienia widoku mogą zawierać wiele parametrów pojawiających się w postaci małych ikon po nazwie widoku:

• Aktualne ustawienia Powiększenia.

• Aktualne ustawienia Warstw (widoczne/niewidoczne, zablokowane/odblokowane).

• Aktualne ustawienia okna dialogowego Opcje Wyświetlania (menu Opcje).

• Skala widoku

Opcje te mogą być ustawiane oddzielnie dla każdego zapisywanego widoku (zobacz niżej).

Menu zmian listy widoków

Wyskakujące menu w prawym górnym rogu palety pozwala na dodawanie i usuwanie widoków oraz na przerysowanie aktualnego widoku. Wybierz polecenie Zapisz nowy widok… by stworzyć nowy widok, w wyświetlonym oknie wpisz nazwę dla widoku opisanego przez ramkę w obszarze podglądu. Możesz zmienić nazwę widoku wybierając Zmień nazwę widoku. W wyświetlonym oknie dialogowym możesz wybrać które z aktualnych opcji (Powiększenie, Warstwy, Opcje wyświetlania, Skala) mają być zapisane z widokiem. Możliwe jest także definiowanie widoków widocznych tylko na aktualnym piętrze oraz na wszystkich piętrach. 

Polecenie Usuń widok usuwa podświetloną nazwę z listy. Poleceniami poniżej możesz usuwać wszystkie widoki lub widoki dostępne dla danego piętra lub przekroju/elewacji.

Polecenie Przerysuj rysunek piętra i Przerysuj wszystkie rysunki odświeża obrazek podglądu tak by zawierał wszystkie modyfikacje, jakie zostały zrobione (to samo można zrobić klikając podwójnie w obszar podglądu poza obszarem ramki)

Użycie Palety Widoków

Paleta Widoki jest wyświetlana po kliknięciu w przycisk Widoki znajdujący się na pasku wyświetlania, w pasek tytułowy palety (jeśli jest widoczny) lub po wybraniu z menu Okna/Palety polecenia Pokaż Widoki (gdy paleta jest zamknięta).

Możesz wybrać czy paleta ma być wyświetlana przez cały czas na ekranie przy pomocy przycisku Szpilka na górze palety. Nieaktywny przycisk Szpilki powoduje ukrywanie palety widoków po każdym wyborze widoku.

Wyświetlanie palety Widoki może być zmieniane przy pomocy menu umieszczonego tuż pod jej lewym górnym rogiem. Możliwe jest pokazanie pełnej palety, tylko listy widoków lub tylko obszaru podglądu (w tym przypadku istniejące widoki są dostępne w menu zmian listy widoków).

Opcje wyświetlania palety są także dostępne z menu Okna/Palety/Kształty palet. Dodatkowo możliwe jest uaktywnienie powiększenia palety.

Zapisywanie Widoków

Widoki są zapisywane razem z twoim projektem


Przeciągnij i upuść

Technika Przeciągnij i upuść (Drag & Drop) jest dostępna zarówno dla użytkowników systemów MacOS i Windows - pozwala na skrócenie operacji kopiowania i wklejania elementów różnych typów zarówno wewnątrz okna jak i do innych okien tej samej lub innej aplikacji.

ArchiCAD posiada wiele rodzajów okien, dlatego implementacja techniki Przeciągnij i upuść pozwala na kopiowanie tych elementów, które mają swój sens w oknie docelowym.

Kopiowanie elementów między różnymi typami okien

Dane mogą być przenoszone między oknami tylko wtedy, gdy okno docelowe może zawierać dany typ elementu.

Przenoszenie tekstu

Możliwe jest przenoszenie tekstu:

• z dowolnego okna tekstowego ArchiCADa do lub z dowolnego okna tekstowego innej aplikacji zgodnej z Przeciągnij i upuść;

• z dowolnego okna testowego do dowolnego okna 2D (Arkusz rzutu, Przekrój/elewacja, Obiekt biblioteki 2D Symbol) ze standardowymi parametrami;

• przenoszenie lub kopiowanie tekstu w obrębie tego samego okna;

• przy użyciu plików wycinków tworzonych w systemach MacOS i Windows ;

• wklejając wycinek w oknach tekstowych;

• wrzucając tekst do kosza w celu skasowania tekstu.

• upuszczając pliki tekstowe w oknie pisania tekstu (z kilkoma ograniczeniami).

Przeciąganie i upuszczanie obrazków

Istnieją następujące możliwości stosowania techniki Przeciągnij i upuść dla danych typu obraz:

• ciągnięcie całych obrazków lub ich części z okna 3D, okna Wizualizacji i okna podglądu projektu;

• upuszczanie obrazków typu PICT, BMP, TIFF, GIF i JPEG w okno Podgląd obiektu bibliotecznego;

• upuszczanie obrazków w oknie 2D, aby wkleić je jako Figurę;

• tworzenie wycinków w MacOS Finder;

• wklejanie wycinków w oknie podglądu 2D;

Przeciąganie i upuszczanie plików Biblioteki ArchiCADa

Możesz ciągnąć i puszczać elementy biblioteczne ArchiCADa z MacOS Findera lub Windows Explorera na arkusz planu. Okna i drzwi mogą być puszczane tylko na istniejące ściany. Upuszczenie elementu bibliotecznego aktywuje odpowiednie okno narzędziowe a sam obiekt staje się obiektem domyślnym narzędzia obiekt.

Istnieje możliwość jednoczesnego ciągnięcia i upuszczanie kilku elementów.

Ciągnięcie i puszczanie elementów arkusza planu

Wybrane elementy arkusza planu przenosimy przyciskając klawisz myszy i ciągnąc je poza okno arkusza. Oto elementy, które możemy skopiować:

• - elementy arkusza rzutu (w formacie Moduł),

• - wybrane elementy arkusza rzutu w formie obrazka (przykładowo, do okna podglądu projektu);

• - 2D i/lub 3D skrypt wybranych elementów w formacie tekstowym

Skrypt 3D GDL jest generowany tylko jeśli elementy upuszczono do okna Skryptu 3D. Skrypt 2D wybranych elementów pojawia się w dowolnym oknie tekstowym.


Metody selekcji

W ArchiCADzie istnieje wiele metod zaznaczania rysowanych elementów:

• Narzędzie Strzałka, wyspecjalizowany przyrząd o dużych możliwościach.

• Obszar zaznaczenia, następne wyspecjalizowane narzędzie zaznaczania, które uzupełnia Strzałkę.

• Kliknięcie z wciśniętym klawiszem Podnośnik (Shift) (skrót klawiaturowy służący zaznaczaniu, działający niezależnie od wybranego aktualnie narzędzia).

• Zaznaczenie prawym przyciskiem myszy (tylko Windows) lub z przyciśniętym klawiszem Opcji (MacOS) niezależnie od wybranego aktualnie narzędzia.

• Polecenie Zaznacz wszystko. Metoda ta pozwala też zaznaczyć całe grupy elementów w zależności od wybranego narzędzia (lub wszystkie elementy gdy aktywne jest narzędzie Strzałka).

• Polecenie Znajdź i zaznacz które pozwala Ci na zaznaczanie i usuwanie z zaznaczenia elementów zgodnie z szeroką gamą kryteriów.

Zaznaczanie i punkty aktywne

Każdy rodzaj elementów posiada charakterystyczne punkty aktywne, pokazywane jako duże kropki, kiedy element jest zaznaczony. Jeżeli używasz narzędzia Obszar zaznaczania, punkty aktywne nie będą wyświetlone, gdyż narzędzie to służy do zaznaczania obszarów a nie pojedynczych elementów.

Zaznaczanie i warstwy

Wyżej opisane sposoby zaznaczania działają na elementy znajdujące się na warstwie widocznej. Warstwy ArchiCADa dają Ci możliwość umieszczania rysowanych elementów na różnych, przejrzystych planach, grupowania ich w celu wyświetlenia, dokonania zmian i drukowania.

• Jeżeli warstwa jest ukryta, nie możesz zaznaczyć jej elementów.

• Jeżeli warstwa jest widoczna lecz zablokowana, możesz klikać w elementy kursorem, ale nie możesz ich zaznaczyć.

Systematyczne tworzenie warstw może pomóc w usuwaniu niepożądanych elementów z zaznaczenia.

Zaznaczanie Obiektów zablokowanych

Zablokowane elementy mogą być zaznaczone, ale nie mogą być edytowane. Jeśli zaznaczyłeś taki element wyświetli się żółta paleta informująca, że element jest zablokowany. Kropki selekcji obiektu zablokowanego będą szare. Możesz otworzyć okno dialogowe ustawień elementu, ale nie możesz edytować jego ustawień. Przycisk OK, którym normalnie zatwierdzasz zmiany wyświetli się jako szary.

Ważne dla użytkowników Grup Roboczych: Elementy poza Twoją przestrzenią pracy zachowują się tak samo jak zablokowane. Pojawiająca się żółta paleta informuje, że dany element jest zablokowany, zarezerwowany dla innego użytkownika z grupy, lub nie znajduje się w Twojej przestrzeni roboczej.


Grupowanie elementów

Grupy mogą być tworzone przez selekcję elementów jednego lub wielu typów a także przez wykonanie polecenia Narzędzia/Grupuj. Zgrupowane elementy mogą być następnie wybierane i edytowane razem. Następujące operacje mogą być wykonywane na zgrupowanych elementach:

• wybieranie,

• niektóre funkcje menu Edycja (np. Przenieś, Obróć, Odbicie Powiel),

• edycja parametrów.

Możesz także tworzyć grupy obiektów przy pomocy polecenia Automatyczne grupowanie z menu Narzędzia. Jeśli ta opcja jest włączona, prostokątne Ściany, dachy złożone i inne będą tworzone jako grupa.

Następujące elementy nie mogą być grupowane: wszystkie rodzaje wymiarów, strefy, etykiety, linie przekrojów/elewacji, kamery. Drzwi i okna mogą być grupowane tylko jako elementy ścian, w których są osadzone. Elementy należące do innych pięter oraz te, których obrysy są widoczne na aktualnym piętrze, nie mogą być grupowane na tym piętrze.

Znaczniki selekcji zgrupowanych elementów są wyświetlane jako małe okręgi, a nie zgrupowanych jako czarne kropki.

Grupowanie i rozgrupowanie nie jest możliwe w oknie 3D, można jedynie zawiesić grupę.

Podtrzymywanie i Zawieszanie grupowania

Aby utworzyć elementy grupy ponownie niezależnymi, wykonaj polecenie Narzędzia/Rozgrupuj. Możesz jednak chcieć wykonać tylko jedną, pojedynczą operację na elemencie grupy. W takim wypadku rozgrupowanie elementów wydaje się bezcelowe, gdyż za chwilę będziesz musiał zgrupować je ponownie. Rozwiązaniem jest tymczasowe zawieszenie grupy poleceniem Narzędzia/ Zawieś grupy. Jeśli polecenie to jest poprzedzone znacznikiem, elementy tworzące grupę można edytować oddzielnie. Jeśli polecenie nie jest poprzedzone znacznikiem, grupy są ponownie aktywne. Przełącznik Zawieś grupy jest także dostępne w palecie kontrolnej.

Zawieszanie grup jest jedynym grupującym poleceniem dostępnym w oknie 3D.

Indywidualnie wybrane elementy grup są oznaczone pustymi kropkami selekcji.

Hierarchia grup

Grupy mogą być grupowane jako element innych grup. Kiedy rozgrupujesz wybór kilku grup, najpierw zostanie on podzielony na grupy składowe. Następnie możesz ponowić polecenie Narzędzia/Rozgrupuj tyle razy, aby otrzymać podstawowe elementy składowe. Kiedy wykonasz polecenie Narzędzia/Zawieś grupy, wszystkie grupy zostaną zawieszone, co oznacza, że będziesz miał dostęp do pojedynczych elementów składowych wszystkich grup bez względu na ich hierarchię.

Grupy i warstwy

Grupowane elementy nie zmieniają swoich opcji i ustawień, co oznacza, że każdy z ich elementów może leżeć na innej warstwie. Jeśli któryś z elementów leży na niewidocznej warstwie:

• elementy na niewidocznej warstwie będą niewidoczne.

• przy selekcji grupy niewidoczne elementy nie będą wybierane.

• przy edycji grupy (poleceniami przesuń, obróć, odbij, powiel) elementy niewidoczne zmienią swoje położenie.

• podczas edycji ustawień zgrupowanych elementów, niewidoczne także zmienią swoje ustawienia.

Jeśli część elementów grupy znajduje się na zablokowanych warstwach:

• Elementy na zablokowanych warstwach będą widoczne na arkuszu rzutu, niemożliwa jednak będzie edycja grupy.

• Podczas selekcji grupy wszystkie jej elementy będą wybierane, ale z oznaczeniem szarymi kropkami. Użyj polecenia Zawieś, aby edytować te elementy grupy, które nie są na zablokowanych kalkach.

Ważne dla użytkowników Grup Roboczych: Elementy grup mogą być rezerwowane przez innych użytkowników grupy. W tym wypadku grupa może być aktywna. Opcje i parametry zarezerwowanych elementów mogą być edytowane po jednym zawieszeniu grup.

Przy zapisie do wersji ArchiCADa 5.0 wszystkie informacje na temat grup zostaną utracone.


Metody konstrukcji

Metody konstrukcji to sposób wyrównywania, orientacji i stylu pewnych elementów. Metoda konstruowania stanowi ważny element charakterystyki elementu edytowanego lub rysowanego. W przykładzie podanym poniżej aktywna jest charakterystyka linii odniesienia ściany.

Jeśli, przykładowo aktywnym narzędziem byłby tekst, ikony zmienią się na edycję sposobu wyrównywania tekstu. Metoda konstrukcji jest przypisana do każdego narzędzia którym rysujesz. Pojawia się także w oknie dialogowym ustawień narzędzia.

Wybór narzędzia automatycznie powoduje zmianę metod konstrukcji dostępnych dla tego narzędzia i ich wyświetlenie w palecie info. Kliknij na jednej z metod aby ją wybrać.

Możesz także w ten sam sposób zmieniać metody konstrukcji kilku wybranych elementów, tak jak przy pomocy okna dialogowego ustawień narzędzia.

Metody geometryczne

Metody geometryczne są sposobami automatycznego wprowadzania i definiowania elementów. Przy użyciu metod geometrycznych możesz stworzyć okrąg używając trzech punktów definiujących, lub obrócony prostokąt wypełnienia używając narzędzia wypełnienia.

Metody geometryczne są metodami pomocnymi przy wprowadzaniu danych, nie są jednak cechą, przypisaną do elementów i nie mogą być edytowane po ich stworzeniu. Wybór narzędzia powoduje wyświetlenie metod konstruowania narzędzia (jeśli takie istnieją) w palecie info. Aby wybrać metodę kliknij na jej ikonie.

Paleta kontrolna

Paleta kontroli zawiera wiele rozmaitych funkcji:

• Metody konstruowania względnego, ograniczające ruch kursora do kąta oraz odległości dostępne podczas rysowania lub edytowania.

• Przełącznik zawieszania grup pozwalający wybrać między edycją grupy, a edycją jej elementów.

• Narzędzie Magiczna różdżka tworzące obrys istniejących elementów, w celu tworzenia nowego elementu innego typu.

• definicja specjalnych punktów przyklejenia kursora pomocna w automatycznym generowaniu tymczasowych punktów przyklejenia elementów lub ich krawędzi.

• Pole oczekiwanych kroków podające następną czynność oczekiwaną od Użytkownika.

Ikony metod konstruowania względnego

Metody konstruowania względnego pomagają wprowadzać dane geometryczne i konstruować korzystając z zablokowania kierunku lub odległości kursora.

• metoda Równoległa, Prostopadła i Dwusieczna kąta ogranicza ruchy kursora do stałego kąta.

• metody Przesunięcie i Wielokrotne przesunięcie pomagają tworzyć jedną lub wiele kopii wieloboku z jednego wieloboku w graficznie podanej odległości.

• metody Specjalnych punktów przyklejania pozwalają odnaleźć specjalne punkty przyklejania kursora na krawędziach oraz w zdefiniowanych punktach krawędzi.

Tylko jedna z sześciu możliwych metod może być uaktywniona. Wybierasz ją klikając na jej ikonę w palecie kontrolnej.

W rozwiniętej formie palety kontrolnej widocznych jest sześć dostępnych metod. W wypadku małych palet dodatkowe metody dostępne są w rozwijalnych menu i tylko ostatnia wybrana metoda jest wyświetlana.

Aktualna metoda konstruowania względnego jest uaktywniana i dezaktywowana przez kliknięcie jej ikony. Po użyciu jest automatycznie dezaktywowana.

Równoległe i Prostopadłe ograniczanie ruchu

Pierwsze dwie metody, Równoległa i Prostopadła, działają analogicznie. Pomagają we wprowadzaniu danych, różniąc się geometrycznym odniesieniem które tworzą.

1) Wybierz ikonę Równoległej lub Prostopadłej metody.

2) Wybierz istniejącą krawędź do której kierunku chcesz tworzyć uzależnienie przez kliknięcie na nią lub narysuj taką linię przy pomocy kursora.

3) Narysuj nowy element.

Nowo narysowany element będzie zorientowany prostopadle lub równolegle do wybranego kierunku (w zależności od wybranej metody). Możesz także uaktywnić metodę konstruowania względnego podczas rysowania elementu. W tym wypadku operacja rysowania jest zamrażana do momentu, kiedy wybierzesz lub narysujesz linię odniesienia. 

Ograniczenie ruchu do dwusiecznej

Są dwa sposoby definiowania dwusiecznej kąta. Możesz rozpocząć rysowanie elementu i wybrać metodę dwusiecznej w trakcie rysowania lub zdefiniować ją zanim zaczniesz rysować. Podczas rysowania elementu:

• Rozpocznij rysowanie nowego elementu.

• Wybierz lub uaktywnij ikonę Kąta dwusiecznego w palecie kontrolnej.

• Zdefiniuj wektor odniesienia; w taki sam sposób jak ograniczałeś kąt.

• Ruchy myszy są ograniczone do kąta dwusiecznego.

• Kliknij, aby zakończyć rysowanie elementu.

 Przed narysowaniem elementu:

• Wybierz lub uaktywnij ikonę Kąta dwusiecznego w palecie kontrolnej.

• Zdefiniuj wektor odniesienia; w taki sam sposób jak ograniczałeś kąt.

• Kliknij, aby rozpocząć rysowanie elementu. Ruchy myszy są ograniczone do dwusiecznej kąta.

Jeśli przytrzymasz klawisz Shift podczas gdy ruchy myszy są ograniczone, zostaną one zwolnione do standardowych ustawień

Przesunięcie i Wielokrotne przesunięcie

Przesunięcie i wielokrotne przesunięcie tworzą wielokąty w podanej geometrycznie odległości od rysowanego elementu. Metoda ta nie może być uaktywniana podczas rysowania elementu i nie działa na elementy wprowadzane przy pomocy pojedynczego kliknięcia.

Aby narysować przesunięcie wybranego elementu:

• Wybierz lub uaktywnij metodę przesunięcia. (jeśli obecnie aktywne narzędzie nie podlega przeniesieniu ArchiCAD poinformuje Cię o tym dźwiękiem).

• Narysuj otwarty lub zamknięty wielobok. Możesz użyć Magicznej różdżki do obrysowania wieloboku (opis dalej).

• Rysowanie podstawowego wieloboku kończymy jak zwykle klikając dwa razy lub przyciskając przycisk OK w palecie kontrolnej. Po zakończeniu pojawi się rozciągliwa linia, mająca początek w punkcie końcowym wieloboku i prostopadła do ostatnio narysowanego segmentu wieloboku.

• Kliknij raz, aby umieścić element.

Kiedy używasz metody wielokrotnego przesunięcia, postępujesz dokładnie w ten sam sposób, z tą tylko różnicą, że po umieszczeniu elementu możesz umieszczać następne kopie do momentu zakończenia wprowadzania:

• Podwójnym kliknięciem kończysz wprowadzanie ostatniej kopii elementu.

• Klikając przycisk Poniechaj w palecie kontrolnej, kończysz wprowadzanie z pominięciem ostatniej kopii elementu.

Ograniczenie do specjalnych punktów przyklejania kursora

Tą metodą umieszczasz dodatkowe punkty przyklejania w punktach wynikających z podziału tymczasowego wektora. Punkty podziału będą przeliczane w oparciu o ustawienia Specjalnych punktów przyklejania (opis dalej). Ograniczenia mogą być uaktywniane przed i podczas wprowadzania elementu. Możliwe jest uzyskanie różnych ustawień:

• Opcja Połowa (Środek) i Procent Procent powoduje pojawienie się tylko jednego punktu przyklejania.

• Opcja Podziały i Odległość umieszcza kilka punktów przyklejania.

Aby użyć ograniczenia specjalnych punktów :

1) Wybierz lub kliknij na ikonie Punkty specjalne.

2) Kliknij, by podać początek wektora podziału.

3a) Jeśli pojawi się tylko jeden punkt przyklejania: kliknij, aby wprowadzić koniec wektora. Kursor przykleja się do punktów specjalnych. Wykonywane jest wprowadzenie.

3b) Jeśli pojawia się wiele punktów: kliknij, aby wprowadzić koniec wektora. Kursor skacze po możliwych punktach przyklejania. Kliknij ponownie, aby dokonać wprowadzenia w wybranym punkcie.

Procent jest zawsze obliczany od punktu początkowego wektora.

Te opcje nie są dostępne w oknie 3D.

Warianty przyklejania kursora

Ten zestaw ikon kontroluje sposób, w który obecna pozycja kursora jest rzutowana na rozciągliwą linię ograniczoną do zdefiniowanego kierunku. Przyklejanie kursora uaktywnia się, kiedy zaczynasz rysować wektor. Jeśli przytrzymasz klawisz Shift, wektor zablokuje swój kierunek do ustawionego kąta. Standardowo kursor ustawia się prostopadle do ograniczonego kąta.

W dowolnym momencie rysowania elementu możesz zmienić prostopadłe i równoległe przyklejanie kursora. Spowoduje to pionowe lub poziome rzutowanie pozycji kursora, podczas gdy kąt wektora jest wciąż zablokowany.

Po zakończeniu rysowania wektora, kursor jest automatycznie przełączany na przyklejanie prostopadłe.

Naciśnięcie klawisza Q powoduje zmianę wariantu wprowadzania.

Przełącznik zawieszania grup

Ta grupa ikon daje identyczne możliwości jak polecenie menu Zawieś grupy.

• Z aktywną lewą ikoną zgrupowane elementy są wybierane i edytowane razem.

• Z aktywną prawą ikoną zgrupowane elementy mogą być edytowane i wybierane osobno.

Narzędzie Magiczna różdżka

Narzędzie Magiczna różdżka ArchiCADa pozwala na narysowanie obrysu kształtu w celu stworzenia elementu. Ma to zastosowanie np. kiedy chcesz stworzyć okrągły lub prostokątny element wieloboczny, który byłby zbyt skomplikowany lub nawet niemożliwy do skonstruowania metodą wprowadzania linia-po-linii.

Narzędzie to jest także stosowane w celu stworzenia wielu elementów różnych typów o identycznym kształcie. Wykonujesz to wybierając nowy typ obrysu lub element w palecie narzędzi, a następnie klikając na obrysie lub elemencie pojawiającym się kursorem Magicznej różdżki.

W miejscach, gdzie elementy nakładają się, Magiczna różdżka preferuje wybrane wcześniej elementy. Jest jedno odstępstwo od tej zasady: przy tworzeniu pojedynczej połaci dachowej, musisz przejść przez zwykłą procedurę podawania osi i definiowanie kierunku spadku dachu. Przykładowe zastosowanie: narysuj kształt na planie przy użyciu narzędzia Wypełnienie. Następnie wybierz narzędzie Ściana. Metoda konstrukcji, którą wybrałeś spowoduje orientację ściany względem jej osi. Kliknij ikonę Magicznej różdżki na palecie kontrolnej i przesuń kursor na kształt 2D, a następnie kliknij. Na obrysie wypełnienia stworzone zostaną ściany.

Możliwe jest także zastosowanie skrótu klawiaturowego. Ustaw kursor na kształcie tak, by zamienił się na znak Mercedes lub Fajka i kliknij z przytrzymanym klawiszem Spacji. Utworzy się obrys i zostaną stworzone ściany.

Wszystkie te elementy są częściami rzutu Twojego projektu więc mogą być edytowane osobno, także w oknach dialogowych ustawień narzędzi. (Przykładowo, możesz wybrać powstałe ściany i przesunąć je z wypełnienia.)

Charakterystyka nowych elementów jest ustawiana w oknie dialogowym ustawień narzędzi. Sprawdzaj zawsze czy te ustawienia są tymi, które chcesz otrzymać, zwłaszcza, gdy mają one specyficzne powiązania z innymi, jak ściany i dachy umieszczone na nich. Podobnie, możliwe jest obrysowanie kształtu w celu tworzenia otworów w elementach wielobocznych.

ArchiCAD nie transformuje elementów w ściany trapezoidalne i wieloboczne. Jeśli wybrałeś metodę geometrii ścian wielobocznych i wybierzesz element łuk, krzywą lub wielobok to zostaną one przetransformowane do serii ścian.

Jeśli stworzony wielobok przecina sam siebie, zostaniesz o tym poinformowany.

Ważne dla użytkowników wersji for TeamWork: Podczas pracy przy grupowym projekcie, obrys elementów zablokowanych, zarezerwowanych przez innych użytkowników lub będących poza twoją przestrzenią roboczą mogą być także obrysowywane w celu tworzenia nowych elementów.

Narzędzie Magiczna różdżka nie jest dostępne w oknie 3D, oprócz tworzenia stropów na podstawie innych stropów i dachów.

Specjalne punkty przyklejania

Kiedy kursor zmienia na krawędziach swój kształt na Mercedes oraz kiedy włączono specjalne punkty przyklejania, automatycznie generowane są specjalne punkty przyklejania. Zachowują się one tak jak inne punkty przyklejania, co oznacza, że kursor, który zatrzymamy nad nimi zamienia się w znak Fajka. Punkty specjalne pokazują się tymczasowo i zanikają po 4-5 sekundach. Specjalne punkty przyklejania mogą pojawiać się na kilku krawędziach jednocześnie, jeśli wprowadzisz te krawędzie.

Istnieją cztery opcje dostępne z menu rozwijanego otwieranego małą ikoną strzałki w prawym, dolnym rogu klawisza specjalnych punktów przyklejania.

• Połowa: Dzieli krawędź na dwie równe części. 

• Podziały: Dzieli krawędź na ustawioną ilość odcinków (w zakresie 3-20).

• Procent: Dzieli krawędź na dwie części w proporcji procentowej (0% jest najbliższym punktem do kursora).

• Odległość: Dzieli krawędź na dwie części w zależności od ustawionej odległości. Odległość jest mierzona od końca elementu najbliższego kursorowi.

Zasięg przyklejania kursora

Opcja zasięgu przyklejania kursora to kolejne narzędzie stworzone, aby pomóc Ci wykorzystać wysoki stopień precyzji ArchiCADa. Aby pomóc w zlokalizowaniu istniejących elementów konstrukcji na ekranie, kursor jest przyciągany do krawędzi i końców kiedy znajdzie się w ich pobliżu. Zasięg tego efektu (odległość w jakiej działa przyciąganie) może być określana poleceniem menu Preferencje/Różne w menu Opcje.

Zakres przyklejania kursora pomoże Ci także automatycznie przyklejając się do punktów specjalnych takich jak punkty podziału linii i krawędzi, prostopadłej projekcji współrzędnych do linii i krawędzi, wyznaczaniu stycznych do istniejących łuków i krawędzi zaokrąglonych. Kształt kursora informować Cię będzie o typie znalezionego punktu.

Punkty przecięcia i oddalone punkty przecięcia

Nie istnieje możliwość przyklejania do oddalonych punktów przecięcia elementów będących poza ich obrysem. Możesz jednak automatycznie wygenerować punkty charakterystyczne w miejscu nie istniejącego przecięcia elementów. 

• Wybierz linię, krawędź lub łuk i umieść kursor nad drugim elementem (kursor zamieni się na strzałkę z Mercedesem, jeśli aktywnym narzędziem jest strzałka).

• Kliknij trzymając Command (Macintosh) lub Control (Windows), aby wygenerować punkt przecięcia.

Jest jeden wyjątek od podanej metody. Klikając z klawiszem Command/Control na krawędzi dachu, jeśli wybraliśmy inny dach, umieścimy zaznaczoną krawędź na wspólnym grzbiecie dachów (jeśli taki istnieje).

Zewnętrzne punkty styczne

Nie istnieje możliwość przyklejania do zewnętrznych punktów stycznych. Wybierz łuk(i) i kliknij z przyciśniętym klawiszem Command (Macintosh) lub Control (Windows) kursorem w kształcie Fajki na wybranym punkcie (charakterystycznym lub węźle konstrukcyjnym elementu).

Punkty charakterystyczne, styczne zewnętrznie do łuku zostaną wygenerowane.

Równoległe i prostopadłe rzutowanie punktów

Istnieje możliwość dodawania punktów z wciśniętym klawiszem Command (Macintosh) lub Control (Windows) w:

• Równoległej projekcji ściany, linii, krawędzi dachu, wypełnienia i stropu w odniesieniu do wybranego punktu charakterystycznego.

• Prostopadła projekcja dowolnego punktu charakterystycznego lub węzła (kursor Fajka) albo dowolnego pustego miejsca (kursor Krzyżyk) na wybraną ścianę, strop, dach, krawędź dachu i linię.

Ograniczenia ruchów myszki

W ArchiCADzie ograniczenia ruchów myszki spełniają rolę trójkąta i przykładnicy w czasie kreślenia na arkuszu rzutu. Możliwe są dwa mechanizmy ograniczenia:

• Blokowanie współrzędnych - jest używane do zablokowania dowolnej współrzędnej w palecie współrzędnych.

• Pary kątów - są używane do blokowania kursora pod określonym kątem rysowania.

Te opcje znacznie rozszerzają możliwości rysunkowe ArchiCADa, czyniąc możliwym blokowanie określonych kątów rysowania i położeń. Techniki te ułatwiają użycie wszystkich narzędzi rysunkowych dwu- i trójwymiarowych.

Blokowanie współrzędnych

Za pomocą tego mechanizmu możesz ograniczyć ruch kursora przyciskając klawisz Opcji (Option) lub Alt oraz x, y, a lub r na klawiaturze. Odpowiednia współrzędna w jednym z okien współrzędnych będzie obramowana, co oznacza stan zablokowania.

Po zdefiniowaniu kierunku przez ograniczenie ruchu kursora, możesz również stosować punkty odniesienia nie znajdujące się na zablokowanej współrzędnej.

Przez ograniczenie x uzyskujesz linijkę pionową. Przez ograniczenie y linijkę poziomą. Ograniczając a (przez wprowadzenie danej liczbowej lub rysując kierunek) utworzysz linijkę o określonym kącie. Blokując r możesz rysować elementy o końcach położonych na okręgu. 

Możesz zwolnić ograniczenie współrzędnej naciskając klawisz Opcji (Option) (Macintosh) lub Alt (Windows) i z, lub też klikając w małą ramkę otaczającą wartość współrzędnej w palecie współrzędnych.

Przyciąganie, ograniczenia ruchu kursora i przyklejanie do siatki są niezależne od siebie, mogą więc czasem wystąpić konflikty. Aby ich uniknąć, przyklejanie do siatki posiada priorytet w stosunku do pozostałych pomocy, a ograniczenia ruchu kursora omijają przyciąganie.

Pary kątów

Aby w pełni wykorzystać mechanizm pary kątów, musisz poznać dwie ważne rzeczy:

• Rozciągane linie rysowania. Są to grube linie śledzące kursor w czasie rysowania lub zmieniania elementu. Ograniczenie ruchu myszki parą kątów możliwe jest tylko przy określaniu końca rozciąganej linii rysowania.

• Kąty biegunowe: Mechanizm pary kątów czasowo blokuje wartość kąta na palecie współrzędnych, używając jednej z trzech wartości kąta lub wewnętrznego kąta zmienianego elementu. Kąty te określa się używając polecenia Preferencje/Ruchy myszki (menu Opcje)..

Używanie mechanizmu pary kątów

Ograniczanie kąta rysowania pomaga precyzyjnie wyrównać lub połączyć nowe elementy przez utrzymanie stałego kąta rysowania. Aby użyć mechanizmu pary kątów:

• Kończąc rysować rozciąganą linię umieść kursor w przybliżonym kierunku ograniczenia.

• Naciśnij Podnośnik (Shift), aby zablokować pożądany kąt.

Spowoduje to także zablokowanie współrzędnych na najbliższym węźle edytowanego elementu. 

Mając zablokowany kąt, możesz przesuwać kursor dowolnie na ekranie i przyklejać się do dowolnego elementu nie tracąc kierunku rysowanej linii. W odróżnieniu do większości programów rysunkowych, linia rozciągliwa nie skoczy z jednego określonego wstępnie kąta na drugi, lecz pozostanie na stałe pod zablokowanym kątem.

Aby ograniczyć ruchy pod innym kątem:

• Zwolnij klawisz Podnośnik (Shift) i przesuń kursor w pożądanym kierunku.

• Naciśnij ponownie Podnośnik (Shift).

Kolejna sprawa którą musisz koniecznie zapamiętać... :-)

Rysowanie nowego elementu z użyciem ograniczeń ruchów myszki

Po wybraniu narzędzia kliknij w pierwszym punkcie elementu, odsuń kursor od punktu początkowego i naciśnij klawisz Podnośnik (Shift). ArchiCAD będzie działał tak:

1. Przesunie początek układu współrzędnych dla zmian do punktu początkowego linii rozciągliwej (pokaże się grube “X”);

2. Poszuka aktywnej pary linii, której wartość kąta jest najbliższa do wyznaczonej pozycją kursora; 

3. Zablokuje linię rozciągliwą pod wybranym kątem, oraz;

4. Zablokuje pole wartości kąta biegunowego na palecie współrzędnych z wybraną wartością kąta i wyświetli ramkę wokół symbolu "a", aby zasygnalizować zablokowanie.

Zmiana istniejącego elementu przy użyciu ograniczenia ruchów myszki

Po zaznaczeniu elementu przez kliknięcie narzędziem Strzałka (lub przy wybranym innym narzędziu klikając z przyciśnięciem klawisza Podnośnik), kliknij w linię odniesienia elementu lub węzeł i naciśnij klawisz Podnośnik (Shift).

ArchiCAD zadziała w sposób następujący:

1. Poszuka najbliższego odpowiedniego węzła. Stanie się on początkiem układu współrzędnych dla zmian.

2. Przesunie początek układu współrzędnych dla zmian na najbliższy pożądany węzeł (będzie pokazany jako grube “X”).

• Jeżeli początek jest przesunięty do punktu pierwotnego położenia przesuwanego węzła, mechanizm ograniczania będzie działał wzdłuż kierunku przesuwania węzła. Oznacza to, że możesz przesuwać punkt końcowy poziomo, pionowo lub pod innym kątem ograniczenia.

• Jeżeli początek jest przesunięty do przeciwnego końca zmienianego elementu lub krawędzi, kąt ograniczenia będzie dotyczył całego elementu lub krawędzi. Daje to możliwość ustawienia całego elementu poziomo, pionowo lub pod innym kątem ograniczenia.

• Jeżeli początek jest przesunięty na zły węzeł, zwolnij klawisz Podnośnik (Shift), przesuń kursor bliżej wybranego węzła i naciśnij Shift ponownie.

Wybierane węzły

W czasie zmieniania elementu liniowego ArchiCAD wybiera węzeł najbliższy pozycji kursora spośród węzła początkowego (zmienianego) i węzła przeciwnego (np. punkt końcowy linii).

W czasie zmieniania elementu płaskiego (płyta, dach, wypełnienie) ArchiCAD szuka najbliższego węzła w stosunku do pozycji kursora spośród węzła zmienianego i węzłów sąsiednich (np. dwa węzły sąsiadujące z węzłem wielokąta płyty).

ArchiCAD będzie także szukał najbliższej pary kątów w stosunku do położenia kursora i znajdzie najbliższy kąt ograniczania ruchu używając początku układu współrzędnych dla zmian.

W zależności od tego, które pola zostały uaktywnione w oknie dialogowym Preferencje/Ruchy Myszki, ArchiCAD wybiera spośród możliwych par kątów oraz kąta dodatkowego który jest wewnętrznym kątem edytowanych krawędzi.

Kiedy w początku układu współrzędnych dla zmian przecina się n krawędzi, ArchiCAD może wybrać z możliwych kątów wewnętrznych (np. gdzie dwie połączone zmieniane krawędzie łączą się z węzłem wielokąta stropu).

ArchiCAD będzie także:

• Blokować kąt linii rozciągliwej jako najbliższy uaktywniony kąt ograniczenia.

• Blokować wartość kąta biegunowego na palecie współrzędnych, jako równą wybranemu kątowi i wyświetlać ramkę wokół symbolu “a”, by to zasygnalizować.


Zmiany wieloboków

W ArchiCADzie jest sześć elementów typu wielobok o podobnym zachowaniu podczas tworzenia i zmian: Stropy, Połacie dachowe, Powierzchnie, Wypełnienia i Strefy i wielokątne Ściany. Narzędzia te mają wspólne wiele wspólnych technik, które będą opisane poniżej.

Rysowanie konturu wieloboku

Wieloboki mogą być tworzone na dwa podstawowe sposoby: 

• Narysowanie przy pomocy dostępnych narzędzi geometrycznych dostępnych dla tego narzędzia;

• Kliknięcie Magiczną różdżką (lub z wciśniętym klawiszem spacja) w inny istniejący wielobok lub łańcuch liniowych obiektów (Ścian, Linii, łuków, Krzywych). 

Wielobok wypełnienia jest stworzony z łańcucha składającego się z linii, łuku i dwóch krzywych. Jeśli łańcuch elementów liniowych nie jest domknięty, ArchiCAD stworzy wielobok domykając go automatycznie linią prostą. Znalezienie wewnętrznej lub zewnętrznej powierzchni łańcucha ścian, bez względu na orientację linii odniesienia, jest możliwe przy pomocy kliknięcia Magiczną różdżką w wewnętrzny bądź zewnętrzny narożnik ściany.

Rezultat użycia Magicznej różdżki zależy od aktualnie wybranego narzędzia i jego ustawień. Jest to szczególnie ważne podczas obrysowywania konturu ściany. W zależności od ustawień metody geometrycznej możesz umieścić ściany wewnątrz lub na zewnątrz obrysu. Podczas znajdowania wieloboków lub łańcuchów elementów, segmenty łuków lub krzywych będą przybliżone odcinkami prostymi bądź zakrzywionymi elementami zgodnie z ustawieniami w oknie ustawień magicznej różdżki.

Umieszczanie otworów w wielobokach

Może zajść potrzeba umieszczenia otworów w wielobokach na obiekty takie jak schody czy otwarte przestrzenie atrium. Jeśli narysowany zostanie wielobok wewnątrz zaznaczonego wieloboku to zostanie on zinterpretowany jako otwór w tym wieloboku.

Jeśli zapomnisz zaznaczyć wieloboku zanim zaczniesz tworzyć w nim otwór - nowy kontur będzie interpretowany jako wielobok, nawet jeśli jest wewnątrz innego. Aby to sprawdzić: zaznacz wielobok w oknie rzutu. Jeśli został zrobiony otwór, to wewnętrzny i zewnętrzny kontur wieloboku zostanie zaznaczony kropkami. Możesz wtedy zaznaczyć i usunąć wszystkie przypadkowo stworzone wieloboki.

Możesz tworzyć otwory w dowolnym kształcie za pomocą Magicznej różdżki.

Otwór jest obszarem neutralnym, to znaczy że możesz go używać tak samo jak wszystkich innych pustych miejsc arkusza - do usuwania zaznaczenia wieloboku, tworzenia nowego, niezależnego wieloboku wewnątrz otworu.

Podczas tworzenia otworu, którego obrys przecina kontur wieloboku, w którym jest tworzony ArchiCAD wyświetli ostrzeżenie. Obrys otworu będzie jednak stworzony.

Przesuwanie otworów w wielobokach

Otwory stworzone w stropach, dachach, wypełnieniach i powierzchniach mogą być zmieniane za pomocą wszystkich poleceń z menu Zmiany, bez modyfikacji elementu, w którym są zrobione.

Używając strzałki lub kliknięcia z wciśniętym klawiszem Podnośnik (Shift) w obrys otworu kursorem Mercedes, zostanie zaznaczony tylko otwór bez elementu, w którym został stworzony. Możesz teraz go przeciągać, powielać i tworzyć odbicie lustrzane itd.

Z kolei, kliknięcie kursorem Fajka zaznaczy wielobok razem ze wszystkimi otworami w nim. Możesz także przesuwać otwory za pomocą narzędzia zaznaczania.

Zmiany konturu wieloboku

Możesz zmieniać wieloboki (łącznie z otworami) zarówno na krawędziach jak i na węzłach. Kształt wieloboku (lub otworu w nim) może być zmieniony tylko wtedy, gdy na palecie narzędzi wybrane jest narzędzie, które go stworzyło.

Jeśli klikniesz w krawędź lub węzeł zaznaczonego wieloboku i przytrzymasz przycisk myszy — pojawi się paletka. Puszczenie przycisku nad wybranym znaczkiem pozwala na wydanie odpowiedniego polecenia.

Zmiany krawędzi wieloboków

Klikając w krawędź zaznaczonego wieloboku, gdy narzędzie, które go stworzyło jest aktywne i po wybraniu polecenia z pojawiającej się palety możesz:

• wstawić nowy węzeł na krawędzi i przeciągnąć go w nowe miejsce. Podwójne kliknięcie wstawi węzeł bez przesuwania.

Nie możesz wstawić węzła na wygiętym segmencie. Kliknięcie w taki segment wyprostuje go.

• wygiąć prosty segment przeciągając jeden z jego punktów. Wynikowy łuk przetnie dwa końce klikniętej krawędzi i przeciągnięty punkt.

Jeśli wyginany segment przetnie inne krawędzie wieloboku, ArchiCAD ureguluje obrys elementu, co może w rezultacie podzielić go na kilka składowych.

• zmienić wielkość wieloboku względem krawędzi. Końce wybranej krawędzi będą zastąpione przez rozciągnięcie obu sąsiednich krawędzi w ich kierunku. Jeśli wynikowy wielobok ma przecinające się krawędzie, ArchiCAD ureguluje obrys obiektu.

Jeśli spróbujesz zmienić wielkość wieloboku, w jednym z jego wygiętych segmentów - ArchiCAD zmniejszy promień łuku klikniętego segmentu tak, aby wynikowy łuk nie przecinał żadnej, ani nie był styczny do sąsiednich krawędzi.

• rozszerzyć istniejący wielobok przez zdefiniowanie nowego lub przy użyciu Magicznej różdżki na już istniejących wielobokach. Nowy wielobok musi przecinać wybrany lub przynajmniej mieć jedną wspólną krawędź. 

• usunąć krawędzie istniejącego elementu. Ta opcja jest odwrotnością poprzedniej. Tu, nakładająca się powierzchnia nowego wielokąta będzie odjęta od wybranego.

Podczas edycji elementu innego typu, paleta zawierać będzie inne ikony dla każdego z nich. To umożliwi edycję specyficznych elementów.

Zmiany węzłów wieloboków

Klikając w węzeł zaznaczonego wieloboku, gdy narzędzie które go stworzyło jest aktywne i po wybraniu polecenia z pojawiającej się palety możesz:

1. wybrać węzeł i go przemieścić. Dołączone krawędzie przemieszczą się za punktem. Możesz usunąć węzeł łącząc go z jednym z jego sąsiednich węzłów. Jeśli połączysz węzeł z oddalonym węzłem - mniejsza część wieloboku zostanie usunięta. Jeśli przemieścisz węzeł, tak że krawędzie wieloboku będą się przecinały z innymi krawędziami - ArchiCAD ureguluje obrys elementu. Podczas przemieszczania końca wygiętej krawędzi, łuk segmentu zostanie rozciągnięty tak, że jego kąt centralny (stosunek łuku do cięciwy) pozostaje bez zmian. 

2. zaokrąglić wierzchołek. . . . . Promień wynikowego stycznego łuku może być ustalony w oknie dialogowym Ścięcie/promień łuku. Jeśli już raz ustalisz promień, możesz zaokrąglać następne wierzchołki klikając w nie i zatwierdzając promień w oknie dialogowym. Jeśli zaokrąglenie łuku z aktualnym promieniem wyszłoby poza sąsiednie węzły - promień będzie automatycznie zmniejszony tak, by łuk zaokrąglenia zawierał bliższy wierzchołek. Zaokrąglanie połączeń wygiętych segmentów działa w ten sam sposób.

3. graficznie zmienić wielkość całego wieloboku. Krawędzie zostaną przeniesione i rozciągnięte. Jeśli w rezultacie powstanie wielobok przecinający się sam z sobą, zostanie on automatycznie uregulowany.

4. rozszerzyć lub odjąć krawędzie (zobacz powyżej Edycja krawędzi poligonu).

Podczas pracy ze ścianą lub powierzchnią, paleta zawierać będzie dodatkowe ikony, specyficzne dla danych typów elementów umożliwiających skracanie osi ściany oraz edycją punktów powierzchni.

Wieloboki i Obszary zaznaczenia

Węzły wieloboku znajdujące się w obszarze zaznaczenia mogą być razem przesunięte na nowe miejsce. 

Podział wieloboków

Wieloboki mogą być dzielone przy użyciu polecenia Podział z menu Zmiany.

Wieloboki możesz dzielić tylko liniami prostymi lub krawędziami. 


Poprawianie pomyłek

Przycisk Poniechaj

Jeżeli zmienisz zamiar przed zakończeniem czynności (takiej jak budowanie czy przeprowadzanie zmian), użyj przycisku Poniechaj na palecie kontroli. Jeżeli naciśniesz przycisk Poniechaj w czasie kilku czynności (np. zacząłeś rysować linię, potem wybrałeś metodę konstruowania równoległego i dalej rysowałeś odcinek) Twoje działania zostaną cofnięte jedno po drugim za każdym naciśnięciem przycisku Poniechaj. Jeżeli zmienisz aktywne narzędzie w czasie takiej kilkustopniowej operacji, zostanie ona poniechana w całości.

Polecenie Odwołaj

Zakończone operacje mogą być odwołane przez wybranie polecenia Odwołaj (menu Zmiany). Praktycznie nieskończona ilość poprzednich kroków może zostać anulowana przez kolejny wybór polecenia Odwołaj. Przypadkowe odwołane czynności mogą być przywrócone poleceniem Przywołaj.

Wymaż

Niepotrzebne elementy mogą być usunięte przez ich zaznaczenie i wybór polecenia Wymaż z menu Zmiany lub naciśnięcie klawisza Delete na klawiaturze. Zawsze sprawdź, czy poza elementem, który chcesz usunąć, nie zostały zaznaczone inne. Przypadkowe usunięcia mogą być przywrócone przez wybranie polecenia Odwołaj.

Inne sposoby

Czynność rysowania możesz zatrzymać przez: 

• naciśnięcie klawisza Delete w czasie rysowania,

• zmianę narzędzi w czasie rysowania,

• naciśnięcie klawisza “w górę”, “w dół” lub “w prawo”

---