Klasyfikacja masażu: Istnieje wiele klasyfikacji masażu, z uwzględnieniem rozmaitych kryteriów, takich jak np. pochodzenie: masaż klasyczny (np. sportowy, odchudzający) masaże wschodnie (np. indyjska ayurweda, japońskie shiatsu, chińska akupresura, akupunktura, masaż polinezyjski). Podział z uwzględnieniem zastosowania: masaż relaksacyjny, odprężający, rehabilitacyjny, leczniczy, kosmetyczny, limfatyczny, sportowy Inny podział to: Masaż klasyczny - Klasyczne techniki masażu: ułożenie rozluźniające, technika głaskania, rozcierania, oklepywania, wstrząsania, wibracji. Masaż specjalistyczny - segmentarny, łącznotkankowy, okostnowy, izometryczny. Masaż w środowisku wodnym - wirowy, podwodny, natryskowy; wymaga specjalistycznych urządzeń, wspólna cechą jest wielokierunkowe oddziaływanie bodźców: ciśnienia strumienia wody wykonanego przez urządzenie, oddziaływania środowiska wodnego na tkanki (ciśnienie, temp, skład chemiczny wody) Masaż przyrządowy - wibracyjny, pneumatyczny, synkardialny; uwzględnia różne rodzaje bodźców dostosowane do tkanek przez specjalnie do tego celu skonstruowane urządzenia wibrujące(akwawibron, redor lub urządzenie pneumatyczno-ciśnieniowe). 2. Anatomiczne-fizjologiczne podstawy masażu wg wybranego układu (skóra, tkanki, układ stawowy, układ mięśniowy, układ krwionośny, limfatyczny, nerwowy) Wpływ na skórę - masaż przyspiesza obieg krwi i limfy w naczyniach skórnych, dzięki czemu z jednej strony następuje bardziej aktywne dostarczanie tkankom i organom masowanego odcinka substancji odżywczych, a z drugiej szybsze wydalanie produktów przemiany materii. Skórne naczynia krwionośne rozszerzają się, przez co poprawia się odżywianie skóry oraz znajdujących się w niej gruczołów. Poprawia czynność wydalniczą gruczołów łojowych i potowych, ułatwia oddychanie skóry. Wpływ na tkankę mięśniową - masaż pobudza włókna mięśniowe do skurczu i podnosi ich napięcie, co zapobiega zanikom mięśniowym, zwiększa zdolność mięsni do pracy. Po 5 min. masażu zdolność do pracy zmęczonego mięśnia wzrasta 3-5 krotnie. Powoduje szybsze wydalanie produktów przemiany materii. Pod wpływem masażu tkanka mięśniowa jest obficiej zaopatrzona w tlen. Stawy i aparat więzadłowy - pod wpływem masażu zdolność stawów i aparatu więzadłowego do pracy jest szybciej przywracana. Masaż stawu polepsza jego ukrwienie, przez co następuje szybsza wymiana produktów rozpadu na substancje odżywcze. Pod wpływem masażu zwiększa się elastyczność i wytrzymałość aparatu więzadłowego a zatem stopień ruchomości stawu. Układ krwionośny i limfatyczny - Pod wpływem masażu naczynia krwionośne rozszerzają się i zwiększa się szybkość obiegu krwi w tętnicach, przez co ułatwia prace serca, ułatwia dopływ krwi żylnej, przyspiesza usuwanie z organizmu produktów rozpadu, pobudza układ krwionośny i limfatyczny do pracy, co powoduje wzmożenie zasilenia organów w tlen i substancje odżywcze. Układ nerwowy - Masaż jako bodziec mechaniczny przede wszystkim działa na centralny układ nerwowy. Działa uspokajająco oraz pobudzająco - głaskanie, delikatne rozcieranie, słaba wibracja działają uspokajając; ugniatanie, oklepywanie, silna wibracja działają pobudzająco. Masaż działający na centralny układ nerwowy powoduje wysyłanie bodźców do mięśni, gruczołów wydzielania wewnętrznego oraz poszczególnych narządów ustroju. Wywiera działanie na ośrodkowy układ nerwowy za pośrednictwem włókien czuciowych obwodowych. Pozostałe układy - Masaż powoduje przyspieszenie procesów biochemicznych zachodzących w organiźmie a co za tym idzie wpływa na szybsze usunięcie produktów przemiany materii i dostarczania substancji odżywczych do tkanek i narządów. Podczas masażu zwiększa się ilość krwi przepływającej przez nerki, przez co ulega poprawie i stymulacji czynność filtracyjna nerek i wydalane są z moczem produktów przemiany materii. Masaż pośrednio wpływa, na układ pokarmowy polepszając jego ukrwienie, co w znacznym stopniu poprawia trawienie i przyswajanie substancji odżywczych a także przyspiesza wydalanie z przewodu pokarmowego produktów niestrawionych. Zasady masażu klasycznego Wszystkie techniki wykonujemy wzdłuż przebiegu naczyń limfatycznych albo w kierunku najbliższych węzłów chłonnych, Węzłów chłonnych nie masujemy, tylko ich okolice Masaż zawsze wykonujemy na obnażonej części ciała Ułożenie pacjenta powinno być wygodne tak, aby mięśnie były rozluźnione Masaż nie powinien sprawiać pacjentowi bólu winien być wykonywany na granicy bólu z przyjemnością (bliżej przyjemności) Pierwsze masaże wykonujemy delikatnie, aby przygotować mięśnie do późniejszych masaży zasadniczych; jest to tzw. „masaż wstępny”, czyli przygotowawczy Czas trwania masażu jednej części ciała wynosi ok. 10 minut, masaż całkowity u zdrowego 45 minut, a u chorego 60 minut. Podstawową serią masaży jest 10 zabiegów wykonywanych codziennie, w przypadkach przewlekłych schorzeń można przedłużyć do 20 zbiegów stosowanych codziennie, po których należy zrobić przerwę 10-14 dniową. Pacjent powinien być masowany 2 godziny po posiłku; nie jest wskazane masowanie bezpośrednio po posiłku powłok brzusznych oraz kręgosłupa i grzbietu Przygotowanie pacjenta do masażu Przygotowanie pacjenta do zabiegu wynika z toku zabiegu i podstawowych wymagań klinicznych. Chory powinien się rozebrać odsłaniając cześć ciała, która ma być masowana. Istotne jest aby zapewnić stały dopływ krwi. Obrzęk powyżej miejsca masowanego nie może uciskać tkanek. Skóra pacjenta powinna być czysta bez żadnych zmian chorobowych mogących stanowić źródło infekcji lub pogorszyć stan chorego. Odpowiednie ułożenie chorego pozwala na: unikaniu bólu przy maksymalnym rozluźnieniu mięśni i aparatu więzadłowego, unikanie częstych zmian pozycji chorego, odpowiednie osłonięcie masowanych części ciała, ekonomiczny dostęp masażysty do chorego, wyeliminować wszystkie niekorzystnie wpływające czynniki zewnętrzne. Podczas masażu stosujemy podgłówki, wałki, kliny. Miejsce nie masowane powinno być zakryte prześcieradłem. Czas trwania masażu w zależności od powierzchni objętej masażem
Masaż całego ciała ok. 60 minut, częściowy ok. 30 minut Indywidualizacja masażu Kierunek ruchu masażu Wszystkie techniki w masażu klasycznym wykonuje się wzdłuż przebiegu naczyń limfatycznych, kierunek godny z anatomiczną budową okolicy masowanej jako podstawowe przyjmuje się kierunki dla Układu żylnego - kierunek dosercowy od dystalnych do proksymalnych Układy chłonnego - do najbliższych węzłów chłonnych Układu nerwowego - od odcinków obwodowych do OUN Dla mięśni - kierunek zgodny z ich anatomicznym przebiegiem Kończyny dolne - od stopy do stawu kolanowego, a następnie do biodrowego Kończyny górne - od dłoni do stawu łokciowego, a następnie ramiennego Powłoki brzuszne - w kierunku węzłów chłonnych pachwinowych Klatka piersiowa - od mostka na boki do węzłów chłonnych pachowych oraz w górę w kierunku węzłów podobojczykowych Szyja - od żuchwy i od ucha w dół do węzłów chłonnych podobojczykowych Głowa i twarz w stronę węzłów chłonnych przyusznych Kark i obręcz barkowa - w kierunku węzłów chłonnych podpotylicznych i pachowych Grzbiet - od kręgosłupa na boki oraz z dołu do góry w kierunku węzłów chłonnych pachowych Miednica i okolica krzyżowa - w kierunku pachwiny Ocena siły bodźca do masażu tempo i rytm masażu klasycznego Jako kryterium przyjęto posługiwanie się progiem bolesności. Prawidłowy masaż powinien być wykonywany tuż pod progiem bolesności. Próg bolesności zawsze się zmienia i jest uzależniony od stanów emocji czy zmęczenia. Jeżeli masaż wykonywany jest trochę poniżej progu bolesności to działa on tonizująco i uspokajająco na układ nerwowy. Masaż działający na próg bolesności działa zawsze hamująco na układ nerwowy. Masaż wykonywany wolni i rytmicznie stanowi bodziec łagodniejszy i tonizujący niż masaż wykonywany szybko i arytmicznie. Znaczenie ma tutaj dobór odpowiedniej techniki i tak głaskanie i rozcieranie działa rozluźniająco i przeciwbólowo natomiast przeciwnie działa oklepywanie czy ugniatanie. Najczęściej stosowana liczba powtórzeń Chwyty masażu klasycznego (techniki) Głaskanie Masaż zaczyna się od głaskania i głaskaniem się kończy Głaskaniem przeplatamy poszczególne techniki lub chwyty, na przykład: głaskanie, rozcieranie, głaskanie, ugniatanie, głaskanie, oklepywanie, głaskanie itp. Niekiedy cały masaż ogranicza się do głaskania Najczęściej głaskanie wykonujemy dłoniową stroną ręki Podczas głaskania dłoń powinna ściśle przylegać do wyniosłości części ciała; powinna także przystosować się do wyniosłości oraz zagłębień i wywierać zawsze jednakowy, równomierny ucisk W zależności od powierzchni masowanej części ciała głaskanie możemy wykonywać: Całą powierzchnią dłoniową jednej ręki (lub dwóch rąk)
Grzbietową stroną ręki Grzbietową stroną I i II szeregu policzków Ręką zaciśniętą w pięść Kłębem kciuka lub kłębikiem palca małego Całymi powierzchniami dłoniowymi kciuków
Zwiększa oddychanie skórne Polepsza działanie gruczołów łojowych i potowych Działa jako bodziec mechaniczny na zakończenia nerwów czuciowych w skórze,
a wpływając na warstwy głębiej położone powoduje zaczerwienienie, dając odczyn przekrwienia Pobudza obieg krwi w naczyniach włosowatych Wykonując ruchy głaskania uciskamy żyły położone pod skórą i przesuwamy słup krwi żylnej w kierunku dosercowym
Podczas głaskania w opróżnionych żyłach powstaje ujemne ciśnienie, wskutek czego krew z bocznych naczyń żylnych napływa do większych naczyń Przyspiesza odpływ krwi żylnej z tkanek powodując szybsze i lepsze ich odżywianie Głaskaniem opróżniamy naczynia chłonne, powodując szybsze krążenie płynów międzytkankowych, ułatwiających absorbcję czynników chorobowych nagromadzonych w chorym miejscu Delikatne powierzchowne głaskanie działa uspokajająco na cały system nerwowy Podnosi temperaturę skóry oraz polepsza jej ukrwienie Delikatne głaskanie wpływa kojąco na ból Polepsza czynności mięsni - wzrasta ich kurczliwość Po głaskaniu skóra staje się gładka i elastyczna Tempo głaskania to około 25 ruchów na minutę Rozcieranie Jest silniejszą techniką i energiczniej wykonywaną w porównaniu z głaskaniem Polega na wykonywaniu półkolistych lub okrężnych ruchów na masowanej części ciała; ruchy te rozdzierają i rozgniatają nagromadzone złogi Rozcieranie najczęściej wykonujemy: Opuszkami palców 2-5 jednej ręki (albo obu rąk) Opuszkami poszczególnych palców z osobna Kłębem kciuka lub nasadą ręki Opuszkami obu kciuków Stosuje się jako właściwy masaż stawów i ścięgien Rozluźnia i rozciera zrosty, a także blizny skóry, ścięgien pobudliwość mięśni Rozcieranie stawów wykonujemy nie tylko powierzchownie, lecz staramy się ruchy okrężne wprowadzić pobudliwość głębsze warstwy Za pomocą rozcierania uzyskuje się elastyczność aparatu więzadłowego, wzrost jego ruchomości pobudliwość większą zdolność do pracy Powoduje usuwanie czynników chorobowych znajdujących się pod skórą, w tkankach oraz pobudliwość stawach Zmniejsza pobudliwość nerwową i powoduje rozluźnienie mięśni Tempo 60-100 ruchów na minut Ugniatanie Stanowi zasadniczą część masażu klasycznego Służy przede wszystkim do masowania samych mięśni Podczas ugniatania masujemy pojedyncze mięśnie i poszczególne ich grupy Nie może sprawiać bólu Ugniatanie najczęściej wykonujemy: Oburącz chwytem kleszczowym lub szczypcowym Kciukiem i wskazicielem Stawami międzypaliczkowymi bliższymi jednej ręki - ugniatanie głębokie
w formie przesuwania Kciukiem i wskazicielem oraz opuszkami poszczególnych palców - ugniatanie punktowe Przy ugniataniu unosimy daną grupę mięśniową od podstawy i masujemy w kierunku dosercowym Najczęściej ugniatanie wykonujemy oburącz naprzemiennie; ruchy te należy wykonywać pewnie i płynnie z jednakową siłą Podczas ugniatania dłonie powinny być ułożone prostopadle do osi długiej masowanej części ciała Przyspiesza ono usuwanie „produktów zmęczenia” z mięśni, a co za tym idzie - przywraca sprawność zmęczonemu mięśniowi Pobudza włókna mięśniowe do skurczu, które wypychają płyny międzytkankowe, a w ich miejsce napływają nowe substancje odżywcze Powoduje pobudzenie mięśni, podnosi ich napięcie i odżywianie, co zapobiega zanikom mięśniowym Zwiększa elastyczność ścięgien, sprzyja rozciąganiu przykurczonych powięzi Traktowane jest jako bierna gimnastyka dla mięsni i naczyń, dlatego też stosuje się je w czynnościowej niewydolności mięśni Sprzyja przyspieszeniu procesów regeneracyjnych uszkodzonych mięśni Działa pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy Tempo 40-50 ruchów na minutę Oklepywanie Jako silny bodziec mechaniczny w krótkim czasie wywołuje maksymalne przekrwienie masowanej części ciała Pobudza mięsnie do skurczów jako skutek krótkich, sprężystych, szybko następujących po sobie uderzeń Działa na zakończenia nerwowe w skórze powodując obniżoną pobudliwość nerwową Miejscowe działanie oklepywania zależy od bodźca: Słabe oklepywanie zmniejsza napięcie mięśni i wywułuje skurcz naczyń krwionośnych; działa uspokajająco na system nerwowy Silne oklepywanie zwiększa napięcie mięśni i rozszerza naczynia krwionośne oraz miejscowo podwyższa temperaturę ciała; pobudza układ nerwowy Przy oklepywaniu mięśnie powinny być całkowicie rozluźnione Oklepywanie wykonujemy w zanikach mięśni lub, gdy są one osłabione, aby intensywnie pobudzić je do skurczów Uderzenia powinny być krótkie, szybko następować po sobie; sprężystość tych ruchów czyni je niebolesnymi i chroni chorego przed powstaniem sińców Oklepywanie wykonujemy następującymi częściami rąk: Oklepywanie w formie miotełek - przedramiona ustawione poprzecznie do osi długiej masowanej części ciała, ułożone w pozycji pośredniej (kciuk do góry, małe palce od strony masowanej części ciała). Ręce zwrócone stronami dłoniowymi do siebie. Palce rąk lekko odwiedzione i lekko zgięte w stawach międzypaliczkowych. Oklepywanie wykonujemy bocznymi stronami małych palców. Kciuki w tych uderzeniach nie biorą udziału. Miotełki wykonujemy wyprowadzając ruchy z nadgarstka. Oklepywanie w formie miseczek lub łyżeczek - przedramiona ustawione poprzecznie do osi długiej masowanej części ciała, ręce zwrócone stronami dłoniowymi do części masowanej. Palce złączone i wyprostowane, dłonie lekko zgięte w stawach śródręczno-paliczkowych, przez co powstają miseczki lub łyżeczki. Ruchy przy tym sposobie oklepywania wyprowadzamy ze stawów łokciowych przy usztywnionych stawach nadgarstkowych Oklepywanie w formie siekania - przedramiona ustawione poprzecznie do osi długiej masowanej części ciała, ułożone w pozycji pośredniej. Ręce zwrócone stronami dłoniowymi do siebie. Palce rąk i dłonie wyprostowane. Uderzenia wykonujemy kłębikami małych palców w tempie wolniejszym niż w poprzednich dwóch sposobach. Ruchy przy tym sposobie wyprowadzamy ze stawów łokciowych przy usztywnionych stawach nadgarstkowych Oklepywanie opuszkami palców 2-5 jednej ręki lub obu rąk. Uderzenia wykonujemy równocześnie wszystkimi opuszkami lub uderzamy naprzemiennie Oklepywanie stronami dłoniowymi policzków obu rąk Przy oklepywaniu niezbędne jest rozluźnienie mięsni kończyn górnych masażysty, ponieważ w przeciwnym razie mięsnie szybko się zmęczą, a uderzenia staną się nierytmiczne Przy oklepywaniu kierunek masażu jest dowolny i ruchy uderzające możemy wykonywać z dołu do góry i z powrotem Tempo ponad 100 uderzeń na minutę Wibracja Drgania wywołane wibracją przesuwają płyny ustrojowe, co wpływa na szybszy dopływ nowych płynów do chorych miejsc Słaba wibracja wpływa uspokajająco na mięśnie, usuwając z nich napięcie powstające pod wpływem ugniatania czy oklepywania masowanego odcinka ciała, natomiast silna pobudza ośrodkowy układ nerwowy oraz powoduje wzmożone napięcie mięśniowe Wibrację wykonujemy następująco: przykładamy płasko dłoń lub opuszki palców do masowanej części ciała; mięśnie kończyny górnej napinamy maksymalnie izometrycznie. Drgania wskazaniach naszej kończyny górnej zostaną przeniesione na mięśnie masowanej części ciała pacjenta. Wykonywanie wibracji jest dla masażysty bardzo męczące ze względu na izometryczny skurcz mięśni kończyny górnej, przy którym mięśnie szybko się męczą. W związku wskazaniach tym wibrację wykonujemy tylko przez kilkanaście sekund. Przy wskazaniach do dłuższej wibracji stosuje się różnego rodzaju aparaty wibracyjne (np.Aqvavibron) Wibracja może być stabilna lub labilna Wibrację stabilną wykonujemy przykładając nieruchomo dłoń lub opuszki palców centralnie do masowanej części ciała. Pod czas wibracji stabilnej drgania rozchodzą się we wszystkich kierunkach. Wibrację stabilną wykonujemy na małych odcinkach ciała (np. mięsnie pośladkowe, powłoki brzuszne) Wibrację labilną wykonujemy przesuwając dłoń lub opuszki palców po masowanej części ciała w osi długiej - dosercowo(np. przedramię, ramię, podudzie itd.) Odmianą wibracji jest wstrząsanie lub roztrzepywanie Wałkowanie Jest odmianą ugniatania, więc ich działania są podobne Służy jedynie do masowania mięśni ramion i ud Wałkowanie wykonujemy następująco Strony dłoniowe obu rąk przykładamy do masowanej części ciała (w przypadku ramienia obie ręce układamy w dolnej części w okolicy stawu łokciowego, a w odniesieniu do uda w okolicy stawu kolanowego); jedna ręka od dołu, druga od góry. Palce obu rąk zwrócone są w kierunkach przeciwnych. Ruch wałkowania odbywa się poprzecznie do osi długiej ramienia czy uda. Ręce przesuwamy stopniowo, zachowując kierunek masażu dosercowo. Ruch wałkowania przeprowadzamy wykonując energiczne ruchy rąk w strony przeciwne. Wyciskanie Jest odmianą głaskania Wyciskanie jako głaskanie głębokie polega na wykonywaniu ruchu ręką (rękami) o jednakowym nasileniu po całym masowanym odcinku Przy wyciskaniu główny nacisk wywieramy podstawą dłoni i kłębem kciuka Działa na skórę i warstwy głębiej położone Wyciskanie pobudza receptory nerwowe znajdujące się w tkance podskórnej, a także w obwodowych warstwach mięśni i ścięgien Wyciskanie działa pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy Wyciskanie ma podobne działanie do głaskania Wskazania do stosowania masażu Wskazania do masażu częściowego
Wskazania do masażu częściowego ustalono na podstawie reakcji zachodzących w skórze
i tkance podskórnej, w naczyniach krwionośnych i chłonnych, w mięśniach oraz torebkach stawowych pod wpływem bodźca mechanicznego. w chorobach skóry masaż zaleca się: w zaburzeniach odżywczych skóry w odmrożeniach w chorobach naczyń krwionośnych i limfatycznych w celu rozmiękczenia blizn pooperacyjnych i zrostów powstałych po infekcjach domięśniowych w celach kosmetycznych w schorzeniach układu krążenia wskazania obejmują: stany obniżonego ciśnienia krwi choroby obwodowych naczyń krwionośnych niewydolność krążenia, celem ułatwienia odpływu krwi żylnej i chłonki z kończyn dolnych stwardnienia tętnic obwodowych (wskazany jest masaż delikatny) stany po przebytych zapaleniach żył kończyn dolnych chorobę Raynauda w chorobach układu mięśniowego masaż zaleca się: w celu zapobiegnięcia i leczenia zaników mięśniowych spowodowanych bezczynnością, bądź długotrwałym przebywaniem w łóżku przy występowaniu zaników mięśniowych pochodzenia neurogennego, np. porażenia i niedowłady w stanach pourazowych mięśni, jak; zmiażdżenia, rozerwania włókien mięśniowych, wylewy krwawe śródmięśniowe, przewlekłe stany zapalne mięśni aby rozluźnić napięcie mięśni oddechowych chorobach przewlekłych nieżytach oskrzeli oraz chorobach dychawicy oskrzelowej chorobach okresie międzynapadowym przy likwidacji skurczów błony mięśniowej naczyń krwionośnych (przez bezpośrednie zadziałanie na te naczynia lub też przez zadziałanie na zakończenia nerwów naczyniowo-ruchowych po przez ośrodki naczynio-ruchowe w mózgu) w celu pobudzenia mięśni gładkich narządów wewnętrznych; poprzez masaż powłok brzusznych wpływa się na czynność tych narządów (masaż stosuje się chorobach zaburzeniach żołądka chorobach jelit oraz w zawarciach nawykowych) w chorobach układu nerwowego wskazania obejmują: porażenia i niedowłady pochodzenia neurogennego przewlekłe zapalenia nerwów nerwobóle zapalenia splotów nerwowych zespół wypadnięcia krążka międzykręgowego stany po urazach ośrodkowego układu nerwowego choroby mózgu i opon mózgowych choroby naczyń krwionośnych mózgu, przebiegające z niedowładem lub porażeniem mięśni w chorobach narządu ruchu wskazania obejmują: stany pourazowe, takie jak stłuczenia, skręcenia, zwichnięcia zmiany narządu ruchu chorobach przeciążenia choroby kości i stawów przebiegające z przykurczami stawowymi stany pooperacyjne narządów ruchu przypadki po zdjęciu opatrunku gipsowego celem usunięcia lub rozciągnięcia zrostów oraz poprawy krążenia i trofiki skóry stany po przewlekłym zapaleniu stawów, mięśni, więzadeł i torebek ścięgnistych zmiany zniekształcające kostnostawowe w następstwie procesu zwyrodnieniowego wady wrodzone oraz zaburzenia rozwoju narządów ruchu w chorobach reumatycznych wskazania obejmują wszystkie postacie gośćca, szczególnie tkanek miękkich, celem zmniejszenia obrzęków i bólu oraz zapobiegnięcia zanikom mięśniowym Wskazania do masażu całkowitego w rekonwalescencji, jako masaż kondycyjny, aby zapobiec odleżynom i zaburzeniom układu krążenia, w stanach związanych z długim przebywaniem w łóżku, w nerwicach typu psychogennego (masaż obniża stan nadpobudliwości układu nerwowego) w otyłości i nadwadze, Przeciwwskazania do stosowania masażu stany chorobowe przebiegające z wysoką temperaturą ciała powyżej 38 ° C (masaż zwiększa krążenie krwi i pobudza pracę mięśni, co wpływa na wzrost temperatury ciała) krwotoki lub tendencje do występowania krwotoku ostre i podostrz stany zapalne przerwanie ciągłości skóry w miejscu masażu wczesny okres po złamaniach, skręceniach, zwichnięciach zapalenie szpiku kostnego z przetokami wszelkiego rodzaju zmiany dermatologiczne (np. owrzodzenie, wypryski, egzema) w miejscu masażu świeże zakrzepy choroby krwi (hemofilia) niewyrównane wady serca choroby zakaźne tętniaki ciąża patologiczna nowotwory złośliwe i niezłośliwe żylaki podudzia i uda choroby wrzodowe z krwawieniem (żołądka, dwunastnicy) choroby jelit z owrzodzeniem i krwawieniem (nie masujemy powłok brzusznych) stany zapalne dróg żółciowych (nie masujemy powłok brzusznych) kamicę wątrobową i nerkową (nie masujemy powłok brzusznych) Środki pomocnicze stosowane w masażu klasycznym Ułatwiające masaż - talk, oliwka kosmetyczna, olej parafinowy, żele do masażu, mydło Wspomagające masaż - maści i kremy rozgrzewające, chłodzące, przeciwbólowe i przeciwzapalne Masaż limfatyczny Jedna z metod leczenia fizykalnego. Zastosowanie odpowiednich rękoczynów pozwala na usprawnienie krążenia limfy przeciwdziałając powstaniu chorób wywołanych jej zastojem, jak również likwidując obrzęki zastoinowe, zapalne, inkotyczne i chłonne. Pozwala także na usprawnienie przepływu limfy po przebytych chorobach zakaźnych i nowotworowych, przyśpieszając powrót do zdrowia. Celem masażu limfatycznego (drenażu limfatycznego) jest usprawnienie przepływu chłonki w układzie limfatycznym. Osiągamy to w sposób mechaniczny przez przepchnięcie zalegającej chłonki i udrożnienie węzłów chłonnych. Masaż limfatyczny całego ciała likwiduje i zapobiega zastojom chłonki i trwa około godziny. Masaż limfatyczny częściowy trwa 15-20 minut. W efekcie stosowania drenażu limfatycznego osiągamy m.in. poprawę warunków do produkcji limfocytów, transportu wody i soli mineralnych do komórek, co prowadzi do zwalczania bakterii oraz likwidacji obrzęków. W masażu limfatycznym, podobnie jak w masażu klasycznym stosujemy: głaskanie, rozcieranie, ugniatanie. Przeciwwskazania: choroby nowotworowe, szczególnie układu chłonnego choroby zakaźne obrzęki i wysięki w wyniku ostrych stanów zapalnych. Masaż sportowy W niewielkim stopniu różni się klasycznego masażu leczniczego. Wykonywany jest zdecydowanie silniej i energiczniej. Celem tego masażu jest rozgrzewka, usunięcie przemęczenia powstałego na skutek intensywnego wysiłku fizycznego, zakwasów, bądź likwidacji powstałych kontuzji. Występuje w kilku formach, jako masaż:
przedwysiłkowy - mający na celu przygotowanie organizmu do wysiłku sportowego, stosowany jako uzupełnienie rozgrzewki, po- woduje rozgrzanie stawów i ścięgien, rozluźnienie mięśni, dzięki czemu wzrasta ich elastyczność; międzywysiłkowy - masaż wykonywany w przerwach między wysiłkami, jego celem jest potrzymanie wysokiej aktywności organizmu w trakcie zawodów, masaż zaopatruje mięśnie w tlen i substancje odżywcze, usuwa szkodliwe substancje, dzięki czemu uzyskują większą zdolność do pracy, szybciej się regenerują, podnosi się ich napięcie i elastyczność; powysiłkowy - mający na celu skrócenie czasu regeneracji organizmu po intensywnym i długotrwałym wysiłku; jego głównym zadaniem jest poprawa rozprowadzenia krwi a szczególnie limfy, a także zmniejszenie powysiłkowego napięcia mięśniowego; izometryczny (podtrzymujący)- wspomagający trening masy mięśniowej, ma na celu spowodowanie szybkiego przyrostu masy i siły mięśni, zabieg polega między innymi na oddziaływaniu na mięsień napięty izometrycznie. Masaż specjalistyczny Masaż segmentalny - opiera się na powiązaniach nerwowych, istniejących między pewnymi obszarami skóry, tkanki podskórnej, tkanki mięśniowej, a także naczyniami i narządami wewnętrznymi, unerwianymi z tego samego segmentu rdzenia kręgowego. Masaż segmentarny jest to zespól odpowiednich chwytów i technik, które stosuje się w celu odruchowego oddziaływania na wszystkie tkanki i ich zmiany chorobowe. Głównym założeniem tego masażu jest opracowanie każdej odruchowej zmiany tkankowej przez zastosowanie najwłaściwszych technik. W masażu segmentarnym obowiązują zasady i warunki stosowane w masażu klasycznym. Masaż ten łagodzi zaburzenia przewodnictwa układu nerwowego, usuwa bóle, zwiększa wydolność ogólnoustrojową, nie wywołuje objawów ubocznych. W masażu segmentarnym stosujemy następujące techniki masażu klasycznego: głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, wałkowanie, wibrację oraz chwyty specjalne takie jak: piłowanie, śrubowanie, chwyt międzykolcowy, rolowanie, posuwanie, pociąganie, wstrząsanie miednicy, sprężynowanie klatki piersiowej, chwyt podłopatkowy, chwyt na mięśnie biodrowe. Masaż izometryczny - Polega na intensywnym masowaniu mięśni podczas skurczu izometrycznego (napięcie mięśni bez wykonywania ruchu w stawie, czyli bez skracania długości mięśnia). Sprzyja to przede wszystkim rozwojowi siły i masy mięśniowej. Stosowany jest w rehabilitacji w stanach po częściowym unieruchomieniu kończyn, tam gdzie nastąpił częściowy zanik lub osłabienie mięśnia, najczęściej po urazach, złamaniach lub dłuższej rekonwalescencji z powodu innych schorzeń. Wykorzystuje się go również jako masaż wyszczuplający - poprzez redukcję podskórnej tkanki tłuszczowej oraz masaż przyczyniający się do wzrostu masy i siły mięśniowej. Składa się z trzech faz: - faza I przygotowawcza Trwa 8-10 minut Stosujemy chwyty masażu klasycznego naprzemiennie głaskanie, rozcieranie i ugniatanie Uzyskujemy efekt przekrwienia i pobudzenia mięśni bądź mięśnia - faza II właściwa wykonuje się tylko intensywne rozcieranie lub rozcieranie-przerwa-ugniatanie-przerwa-oklepywanie lub samo ugniatanie mięśnia będącego w skurczu izometrycznym przez 5 do 20 sekund przerwa trwa 30 sekund, w czasie której wykonujemy wstrząsanie w celu rozluźnienia mięśnia cykl skurczu i przerwy powtarza się od 6 do 12 razy w czasie jednego zabiegu trwa ok. 10 minut - faza III końcowa wykonuje się również masaż klasyczny - głaskanie, ugniatanie i wstrząsanie trwa ok. 5 minut ma na celu zmniejszenie powysiłkowego napięcia mięśnia, czyli przywrócenie prawidłowego tonusu Masaż łącznotkankowy Technika tego masażu jest specyficzna i polega na rozcieraniu małymi ruchami palców 3 i 4 miejsc wrażliwych w tkance łącznej. Pacjent odczuwa tą technikę jako wrażenie zacięcia lub zadraśnięcia jakby masaż był wykonywany paznokciem. Zależnie od prowadzonej warstwy tkanki łącznej rozróżniamy techniki: skórna, podskórna i powięziowa. Wykonujemy w sytuacjach, gdy powłoki ciała są napięte. Wynika to z powiązań tej tkanki z autonomicznym układem nerwowym. Dzięki temu znajduje zastosowanie w leczeniu chorób wewnętrznych. Technika polega na powierzchownym przesuwaniu tkanki łącznej od brzegów kości i mięśni. Zasadą jest przesuwanie a nie ucisk. Reakcje wywołane przez ten masaż dzielimy na: subiektywne odczucia pacjenta -są uzależnione od stopnia napięcia tej tkanki; im większe zmiany łącznotkankowe tym silniejsze są odczucia i wrażenia. Reakcje tkanki skórnej -uczucie gorąca, zniesienie bólu, zmożoną potliwością; objawy te mogą utrzymywać się do 24h po zabiegu. Reakcja Nerwowa -występuje po 2h po zabiegu; pacjent odczuwa zmęczenie jako reakcje wzmożonego napięcia układu przywspółczulnego; zjawisko to jest normalnym objawem pozabiegowym; wystarczy odpoczynek 30min.i ten stan normalizuje się. Spotyka się nawet wzmożony apetyt i pragnienie. Niektórzy mają zwiększenie oddawania moczu. Typowe reakcje dla masażu tkanki łącznej są wykorzystywane w leczeniu chorób naczyń krwionośnych, zaburzeń tarczycy i chorób nerek. Reakcje Opóźnione Masaż okostnowy - Jest metodą terapii neuroodruchowej. Metoda ta polega na uciskowym punktowym masażu odpowiednich powierzchni kostnych. Oddziaływanie tego masażu polega na miejscowym pobudzeniu przekrwienia i regeneracji komórek w tkance kostnej oraz neuroodruchowym wpływie na narządy, które zostaną pobudzone razem z powierzchnia tkanki kostnej. Stosuje się go głównie w chorobach w obrębie głowy i tułowia, w bólach krzyża, w stanach po zapaleniu płuc oraz po złamaniach i zwichnięciach. Przeciwwskazania to osteoporoza, guzy kości, pourazowe stany zapalne w tkance kostnej. Techniki stosowane to typowo pokazowe. Masaż w środowisku wodnym Podwodny mechaniczny - połączenie kąpieli wodnej w odpowiedniej wannie z podwodnym natryskiem z określonym ciśnieniem. Zaczyna się od masażu kończyn dolnych, górnych a potem tułowia. Wykonuje się co 2 dzień w serii 10-20 zabiegów. Wskazania to choroby ukł. kostnostawowego (wady postawy, amputacje, stany po złamaniach), choroby ukł. mięśniowego (zaniki mięśniowe, niedowłady, zwiotczenia), choroby skóry (zrosty pooperacyjne i wiotkość skóry), choroby ukł nerwowego (zaniki mięśni i nerwobóle), choroby ukł. krążenia (obrzęki limfatyczne). Przeciwwskazania : ropnie, krwotoki i rany. Wirowy - jego zadanie główne to zmniejszenie zastoju żylnego i obrzęku, albowiem ruch wody powoduje zwiększenie przepływu krwi i chłonki; stosuje się do 15-20 min przez czas 10-15 dni. Główne wskazania to choroby ukł. krążenia, choroby reumatyczne oraz choroby urazowe. Przeciwwskazania to ropne i alergiczne choroby skóry, niewygojone blizny, niepełny zrost kości, odwapnienie kości. Natryskowy Masaż przyrządowy Wibracyjny - źródło wibracji to aparaty napędzane prądem elektrycznym, powietrzem lub ciśnieniem wody. Im bardziej napięty obszar to wibracja powinna być delikatniejsza. Wskazania: stany pourazowe, choroby nerwów obwodowych, odruchowe stany wzmożonego napięcia mięśni. Pneumatyczny - polega na naprzemiennym wytwarzaniu w specjalnej końcówce podciśnienia i nadciśnienia (podobne do ugniatania). Stosuje się głównie przy zaburzeniach krążenia obwodowego. Wpływa on na poprawę ukrwienia i odżywienie mięśni. Przeciwwskazania - uszkodzenie skóry. Synkardialny - oddziaływanie na obwodowy układ naczyniowy za pomocą specjalnej opaski założonej na kończynie. Zasada to zsynchronizowanie uciskającego działania na naczynia obwodowe z systemem pracy serca. Im wyższe jest ciśnienie skurczowe chorego tym mniejsza siła ucisku mankietu. Masaż ten musi być sprzężony z EKG, ale główne wskazania to zgorzel cukrzycowa, obrzęk kończyny, żylaki kończyn. Masaż kosmetyczno-higieniczny (cele, zasady, metody) Działanie masażu kosmetycznego jest bardzo korzystne dla skóry twarzy i szyi. Skóra zostaje oczyszczona ze zrogowaciałego naskórka, otwarte pory wydzielają zużyte produkty przemiany materii. Skóra zostaje pobudzona i odżywiona przez krew i limfę. Po serii ok. 10 zabiegów masażu drobne zmarszczki znikają, a głębsze znacznie się zmniejszają.
Masaż taki działa również relaksująco i odprężająco oraz pozwala pozbyć się zmartwień. Dlatego masaż kosmetyczny regeneruje naszą skórę, a także duszę, uroda jest przecież w ogromnym stopniu odzwierciedleniem wnętrza człowieka. Masaż kosmetyczny wykonuje się dla wygładzenia, ujędrnienia, uelastycznienia tkanki skórnej i podskórnej (często z zastosowaniem preparatów wspomagających mechaniczne działanie masażu). Efekt ten uzyskuje się poprzez usprawnienie krążenia powierzchownego, tym samym lepsze odżywienie skóry oraz wzmożenie jej napięcia. Poprzez przyspieszenie złuszczania zrogowaciałych - martwych warstw naskórka, niniejszym udrożnienie przewodów gruczołów skóry i usprawnienie ich funkcji. Masaż ten skuteczny jest również w redukcji cellulitu. Masaż odcinkowy kończyny dolnej masaż strony podeszwowej stopy - stopę pacjenta należy wysunąć poza leżankę. Głaskanie od stawów śródstopno-palcowych do pięty. Rozcieranie ruchy okrężne od stawów śródstopno-palcowych do pięty, w kilku pasmach. Ugniatanie stawami międzypaliczkowymi bliższymi wykonujemy ugniatanie w formie przesuwania od stawów śródstopno-palcowych do pięty. Oklepywanie koniuszkami opuszków palców jednej ręki uderzając równocześnie wszystkimi palcami. Kończymy głaskaniem.- masaż strony grzbietowej stopy - głaskanie od palców do stawu skokowego, w fazie końcowej ręka przesuwa się raz na kostkę boczną raz na kostkę przyśrodkową stawu skokowego, rozcieranie, głaskanie - masaż przedniej strony podudzia - głaskanie od stawu skokowego od stawu kolanowego. Rozcieranie w formie ruchów okrężnych opuszkami palców obu rąk najpierw po jednej stronie, a później po drugiej od stawu skokowego do stawu kolanowego. Ugniatanie chwytem „szczypcowym” oburącz równocześnie naprzemiennie tylko po stronie bocznej. Wibracja labilna opuszkami palców tylko po stronie bocznej. Kończymy głaskaniem - masaż łydki - podobnie jak masaż przedniej strony uda. Głaskanie, rozcieranie, ugniatanie chwytem „szczypcowym” oburącz równocześnie naprzemiennie w kilku pasmach. Wibracja przez środek łydki. Kończymy łaskaniem. Masaż tylnej powierzchni uda
Tylna stronę masujemy tak samo jak stronę przednia uda wykonując głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie oraz wibrację i kończymy głaskaniem. Wałkowanie przeprowadzamy po masażu przedniej i tylnej strony uda w pozycji leżenia pacjenta na plecach. Masaż przedniej powierzchni uda Głaskanie wykonujemy w kierunku stawu biodrowego. Rozcieranie przeprowadzamy w formie ruchów okrężnych opuszkami palców obu rąk w kilku pasmach (pasmo obok pasma), od stawu kolanowego do pachwiny i do krętarza większego kości udowej. Ugniatanie wykonujemy chwytem „szczypcowym” oburącz równocześnie, naprzemiennie w kilku pasmach, masujemy od stawu kolanowego do pachwiny i krętarza większego kości udowej. Oklepywanie wykonujemy w formie miotełek masując całą powierzchnię przednią uda. Wibracja wykonujemy opuszkami palców jednej ręki albo całą powierzchnią dłoniową jednej ręki w trzech pasmach. Wałkowanie odbywa się po pomasowaniu strony przedniej i tylnej. Kończymy głaskaniem. Masaż pośladków
Przeprowadzamy od grzebienia kości biodrowej, od kości krzyżowej oraz od szpary pośladkowej w kierunku krętarza większego kości udowej. Pacjent leży na brzuchu, kończyny górne ułożone wzdłuż tułowia, głowa na boku. Masażysta stojąc z jednej strony pacjenta na wysokości odcinka lędźwiowego kręgosłupa wykonuje masaż pośladka po stronie przeciwnej. Głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie w formie miotełek, wibracja stabilna, kończymy głaskaniem. Masaż kończyny górnej - dłoń - masaż palców ręki - pacjent może leżeć lub siedzieć, poszczególne palce masujemy oddzielnie, zaczynamy od paliczka dalszego w kierunku stawu śródręczno-paliczkowego. Przeprowadzamy głaskanie po stronach grzbietowo-dłoniowej oraz po stronach bocznych; rozcieranie i ugniatanie po tych samych stronach, co głaskanie.- masaż strony grzbietowej ręki - głaskanie od stawów śródręczno-paliczkowych do stawu nadgarstkowego, w fazie końcowej dłoń przesuwamy raz na stronę prawą nadgarstka raz na lewą. Rozcieranie ruchy okrężne opuszkami placów jednym kciukiem w jedną stronę, a drugim kciukiem w stronę przeciwną. masaż strony dłoniowej - głaskanie w formie wymiatania grzbietową stroną ręki od stawów śródręczno-paliczkowych do stawu nadgarstkowego przez środek dłoni. Następnie rozcieranie, ugniatanie w formie przesuwania, ugniatanie kłębu kciuka i kłębika palca małego, oklepywanie masaż stawu nadgarstkowego - głaskanie w formie bransolet w jedną i w drugą stronę, rozcierani przedramię pacjenta ustawione w probacji, kciuki przykładamy od strony grzbietowej stawu, a wskaziciele od strony dłoniowej stawu, rozcieranie wykonujemy w formie ruchów okrężnych równocześnie kciukami i wskazicielem. Masaż przedramienia
Pacjent siedzi na krześle lub leży na plecach na leżance. Zaczynamy od głaskania całą powierzchnią dłoniową jednej ręki od stawu nadgarstkowego do stawu łokciowego raz z jednej strony przedramienia raz z drugiej zmieniając ręce; w fazie końcowej przesuwamy dłoń na stronę boczną stawu łokciowego. Następnie rozcieranie w formie ruchów okrężnych, ugniatanie naprzemiennie raz jedną raz drugą ręką najpierw jedną połowę przedramienia, a potem drugą. Wibrację wykonujemy po jednej i po drugiej stronie przedramienia przesuwając rękę od stawu nadgarstkowego do stawu łokciowego. Kończymy głaskaniem Masaż ramienia Zaczynamy głaskaniem całą powierzchnia dłoniową ręki najpierw mięsień dwugłowy ramienia (strona przednia) potem mięsień trójgłowy (strona tylna ramienia); głaskanie przeprowadzamy od stawu łokciowego do mięśnia naramiennego. Następnie rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie w formie miotełek na mięśniu dwugłowym i trójgłowym, wibracja labilna po stronie mięśnia dwugłowego i trójgłowego, wałkowanie wykonujemy poprzecznie do osi długiej ramienia; jedna ręka wałkuje w jedną stronę druga w stronę przeciwną. Kończymy głaskaniem. Masaż mięśnia naramiennego i stawu ramiennego Pacjent siedzi, a jego kończyna górna oparta jest o udo masażysty. Zaczynamy głaskaniem na wysokości przyczepu mięśnia na ramieniu i wykonujemy raz jedną ręką raz drugą ruch. W fazie kończącej rękę głaszcząca przednią część mięśnia przesuwamy na mięsień piersiowy większy, a rękę głaszczącą tylną część mięśnia na okolicę łopatki. Następnie rozcieramy w formie ruchów okrężnych przez środek mięśnia w górę, aż do górnej części stawu ramiennego. Ugniatanie masujemy w trzech pasmach przednim, środkowym i tylnym. Ugniatanie chwytem szczypcowym. Oklepywanie w formie miotełek; wibracja labilna opuszkami palców w trzech pasmach przednim, środkowym i tylnym. Kończymy głaskaniem. Masaż grzbietu i okolicy przykręgosłupowej Masaż grzbietu - Pacjent leży na brzuchu , kończyny górne ułożone wzdłuż ciała, głowa na boku. Zaczynamy głaskaniem podłużnym od pośladka do barku w kilku pasmach. Głaskanie poprzeczne od kręgosłupa do linii pachowej środkowej. Rozpoczynamy je na dolnym odcinku lędźwiowym grzbietu przesuwając pasmo obok pasma w górę od pośladka do barka. Rozcieranie podłużne od pośladka do barku. Rozcieranie poprzeczne od kręgosłupa do linii pachowej środkowej, pasmo obok pasma przesuwając się od pośladka w kierunku barku. Ugniatanie podłużne wykonujemy chwytem szczypcowym oburącz równocześnie, naprzemiennie od pośladka do barku w kilku pasmach. Ugniatanie poprzeczne. Rolowanie podłużne zw. Zwijaniem; fałd skóry przesuwamy od pośladka do barku w kilku pasmach. Rolowanie poprzeczne. Oklepywanie górnej i środkowej części grzbietu do granicy nerek. Wibracja labilna od pośladka do barku. Chwyt podłopatkowy. Kończymy głaskaniem. Masaż kręgosłupa - pozycja jw. Kierunek masażu z dołu do góry. Zaczynamy głaskaniem, rozcieranie, rozcieranie punktowe opuszkami palców 2 i 3 jednej ręki od kości krzyżowej do karku. Ugniatanie od kości krzyżowej do karku. Ugniatanie punktowe w formie kroczących palców od kości krzyżowej do karku albo odwrotnie. Przełamywanie mięśni, piłowanie małe, piłowanie duże, chwyt śrubowania, chwyt rolowania, oklepywanie, wibracja labilna, głaskanie. Masaż karku, brzucha i klatki piersiowej Masaż karku - Pozycja siedząca albo leżąca. Głaskanie całymi powierzchniami dłoniowymi przez kark, barki do stawów barkowych. Głaskanie okolicy łopatkowej od przyśrodkowego brzegu łopatki w kierunku stawu barkowego. Najpierw jedna łopatka, a następnie druga. Rozcieranie karku wykonujemy chwytem kleszczowym jedną ręką. Rozcieranie punktowe od potylicy do wysokości kątów dolnych łopatek. Rozcieranie okolicy łopatkowej od przyśrodkowego brzegu łopatki do stawu barkowego w kilku pasmach. Ugniatanie naprzemiennie od stawu barkowego przez bark, kark aż do potylicy. Ugniatanie punktowe od potylicy do wysokości katów dolnych łopatek. Ugniatanie okolicy łopatkowe, oklepywanie okolicę barkową oraz łopatkową po jednej i po drugiej stronie. Wibracja potylicy wykonujemy opuszką 3 palca od wyrostka sutkowatego kości skroniowej po potylicy do kręgosłupa po obu stronach. Wibracja okolicy łopatkowej. Głaskanie. Masaż klatki piersiowej - pacjent leży na plecach, kończyny górne ułożone wzdłuż ciała. Głaskanie podłużne całą powierzchnią dłoniową jednej ręki wzdłuż mostka i pod obojczykiem, aż do stawu barkowego. Głaskanie poprzeczne od mostka do linii pachowej środkowej; u mężczyzn wykonujemy w trzech pasmach górny, środkowym z ominięciem sutka oraz dolnym natomiast u kobiet w dwóch górnym i dolnym z ominięciem gruczołu piersiowego. Rozcieranie podłużne wzdłuż mostka i obojczyka, rozcieranie poprzeczne od mostka do linii pachowej środkowej. Ugniatanie mięśni piersiowych, oklepywanie tylko górnej części klatki piersiowej, wibracja labilna podłużna wzdłuż mostka i pod obojczykiem oraz wibracja poprzeczna od mostka do linii pachowej środkowej. Kończymy głaskaniem. Masaż brzucha - pacjent leży na plecach, kończyny górne wzdłuż tułowia, kończyny dolne ustawione w zgięciu w stawach kolanowych. Głaskanie w prawą stronę zgodnie z ruchem wskazówek zegara od obwodu zmniejszając ruchy spiralne do pępka, a następnie zwiększamy je na obwód. Rozcieranie od wątroby w prawą stronę spiralnie zmniejszając ruchy do pępka, a następnie zwiększamy je na obwód. Ugniatanie chwytając fałd mięśniowy ugniatamy od obwodu do pępka; przeprowadzamy je w 8 pasmach promieniście układających się od obwodu do pępka. Oklepywanie, wibracja stabilna na pępku, głaskanie. Masaż twarzy
Pacjent siedzi na krześle i opiera głowę o brzuch stojącego za nim masażysty. Głaskanie wargi dolnej i brody, głaskanie wargi górnej, głaskanie policzków, głaskanie nosa i brwi, głaskanie czoła, rozcieranie wargi dolnej i brody, rozcieranie wargi górnej, rozcieranie policzków, rozcieranie nosa i brwi, rozcieranie czoła, ugniatanie wargi dolnej i brody, ugniatanie wargi górnej, ugniatanie policzków, ugniatanie czoła, oklepywanie policzków oraz czoła, wibracja policzków, głaskanie Masaż całościowy
Masaż całego ciała rozpoczynamy od największego obszaru, czyli od masażu tylnej strony tułowia. Pacjent leży na brzuchu z kończynami górnymi wzdłuż tułowia, głowa na boku. W pierwszej kolejności masujemy grzbiet i kręgosłupa następnie kark i bark. Przy masażu karku i barku masowany leży na brzuchu z rękami podłożonymi pod ciało. Kolejno wykonujemy masaż mięśni pośladkowych a później tylnych stron kończyn dolnych. Rozpoczynamy od masażu ścięgna pięty Achillesa, następnie masujemy łydkę i tylną stronę uda. Po masażu tylnych stron kończyn dolnych pacjent obraca się na plecy i przeprowadzamy wówczas masaż przednich stron kończyn dolnych. Rozpoczynamy od masażu palców następnie masujemy stronę podeszwową stopy i jej stronę grzbietową. Kolejno wykonujemy masaż stawu skokowego, podudzia, stawu kolanowego oraz uda. Po masażu kończyn dolnych masujemy powłoki brzuszne i klatkę piersiową w pozycji leżenia masowanego na plecach. Następnie przeprowadzamy masaż kończyn górnych w pozycji leżenia pacjenta na plecach albo w pozycji siedzącej. W pozycji siedzącej masujemy również głowę, twarz i szyję. Pozycja leżenia pacjenta na brzuchu Masaż grzbietu i kręgosłupa Masaż karku i barków Masaż pośladków Masaż tylnych stron kończyn dolnych Pozycja leżenia pacjenta na plecach Masaż przednich stron kończyn dolnych Masaż powłok brzusznych Masaż klatki piersiowej
Pozycja siedząca pacjenta Masaż kończyn górnych Masaż głowy Masaż twarzy Masaż szyi
Ułożenia Lezenie tyłem - W ułożeniu tym należy w odcinku lordozy szyjnej podłożyć małą poduszeczkę lub mały płaski wałeczek w celu odciążenia tego odcinka kręgosłupa. Odciążenie odcinka lędźwiowego kręgosłupa przez ułożenie kd w niedużym zgięciu w stawie kolanowym i biodrowym, co osiągamy podkładając w okolicy kolanowej wałeczek
o wielkości odpowiadającej kątowi pochylenia miednicy. Lezenie przodem -Ułożenie to wymaga wyrównanie fizjologicznej lordozy przy użyciu płaskiej poduszeczki. Głowa ułożona na boku twarzą zwróconą do masażysty. W przypadku wykonywania masażu w okolicy karku i obręczy kończyny górnej głowę należy ułożyć
w położeniu środkowym podkładając pod głowę poduszeczkę lub wałek, w okolicach stawów skokowych podkładamy wałeczek w celu rozluźnienia kd. Leżenie na boku - Wymagane ułożenie głowy na poduszce i podłożenie miękkiego wałka pod talię w celu zmniejszenia napięcia mięśni w odcinku szyjnym i piersiowo-lędźwiowym, kończyny górne ugięte w łokciach spoczywają przed tułowiem, dolna noga lekko zgięta spoczywa na podłożu a górna noga powinna spoczywać na długim wałku wzdłuż podudzia. Pozycja siedząca - Istotne jest stabilne, wygodne i jak najbardziej rozluźniające mięśnie usytuowanie pacjenta do zabiegu. Przy masażu okolic głowy i karku a tym bardziej obręczy kończyny górnej konieczne jest podparcie głowy i ustabilizowanie kończyn górnych przez oparcie dłoni na biodrach. Przy masażu kg konieczne jest ułożenie masowanej kończyny na stole o wysokości odpowiedniej dla uzyskania rozluźnienia masowanej okolicy. Przy masażu stawów indywidualne oparte na postawach biomechanicznych dobieranie pozycji rozluźniających. Wskazania do stosowania lub przeciwwskazania w chorobach Narządu ruchu Układu nerwowego Celem stosowania masażu u chorych z uszkodzeniem OUN będzie przeciwdziałanie powstawaniu obrzęków, działanie przeciwbólowe, pobudzenie mięśni współdziałających i antagonistycznych. Masaż trzeba wykonywać delikatnie w krótkich seriach kilkakrotnie w ciągu dnia. Skuteczne stosowanie masażu segmentarnego i łącznotkankowego wspomagać możemy zabiegami cieplnymi. Masaż klasyczny stosowany w uszkodzeniach nerwów obwodowych zapobiega zwłóknieniom w obrębie tkanek miękkich. Stosowane techniki to: rozcieranie, ugniatanie i oklepywanie. Reumatoidalnych RZS- Masaż powinien rozluźniać napięte mięśnie. Techniki: głaskanie, rozcieranie, wstrząsanie i wibracja. W okresie remisji unikać silnych bodźców, które spowodują ból. Tutaj ma znaczenie głaskanie i rozcieranie, wykonywane wolno i rytmicznie na okołostawowych tkankach miękkich. Z doświadczeń wynika, że stosowanie masażu rąk w okresie podostrym w znacznym stopniu ułatwia chorym wykonywanie ruchów w paliczkach zmniejszając ból i obrzęki.
ZZSK -celem masażu jest łagodzenie objawów bólowych, zmniejszenie napięcia mięśniowego mięśni pośladkowych, m. międzyżebrowych a regularne stosowanie masażu w okresach remisji poprawia ukrwienie mięśni, zapobiega utrwalaniu przykurczy i opóźnia procesy zwyrodnieniowe w tkance mięśniowej. Ukł. Krążenia Otyłości Nerwica Przemęczeniach Wiotkość skóry