spr dyfrakcja elektronów poprawione, STUDIA PŁ, TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIA CZŁOWIEKA, ROK I, SEM 2, FIZYKA 2


  1. Cel ćwiczenia

Celem ćwiczenia jest zapoznanie się ze zjawiskiem dyfrakcji elektronów oraz pomiarem odległości międzypłaszczyznowych w polikrystalicznym graficie. Pomiary były dokonywane za pomocą suwmiarki. Mierzyliśmy średnice okręgów w zależności od zmiany napięcia anodowego od wartości 4 kV do 9 kV.

2.Wyniki pomiarów

Napięcie anodowe [kV]

Średnica 1. okręgu [mm]

Średnica 2. okręgu [mm]

4

24

44

4,5

22

40

5

21

39

5,5

20

36

6

19

25

6,5

19

33

7

18

32

7,5

17

30

8

16,5

29

8,5

16

28

9

15

27

3.Obliczenia

Obliczamy kąt 0x01 graphic
oraz wartość sin0x01 graphic
ze wzoru:

0x01 graphic

gdzie: D- średnica okręgów

R - promień lampy R=65mm

Podane wartości dla poszczególnych napięć dotyczą w pierwszej linijce węższych okręgów, a w drugiej linijce szerszych okręgów.

Dla 0x01 graphic
4 kV

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

Dla 0x01 graphic
4,5 kV

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

Dla 0x01 graphic
5 kV

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

Dla 0x01 graphic
5,5 kV

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

Dla 0x01 graphic
6 kV

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

Dla 0x01 graphic
6,5 kV

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

Dla 0x01 graphic
7 kV

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0,0346

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0,0622

Dla 0x01 graphic
7,5 kV

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0,0326

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0,0583

Dla 0x01 graphic
8 kV

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0,0561

Dla 0x01 graphic
8,5 kV

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

Dla 0x01 graphic
9 kV

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

0x01 graphic
0x08 graphic


Tabela wyników oraz wykres zależności 0x01 graphic
od 0x01 graphic
obliczony dla węższych pierścieni

0x08 graphic

0x01 graphic



Tabela obliczeń oraz wykres zależności 0x01 graphic
od 0x01 graphic
obliczony dla szerszych pierścieni

Warunek na maksimum interferencyjne przyjmuje postać:

0x01 graphic
gdzie: 0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

Wynika stąd że sin0x01 graphic
jest funkcją zależną od 0x01 graphic
, a współczynnikiem kierunkowym jest 0x01 graphic

Metodą najmniejszych kwadratów obliczamy nachylenie

Z obliczeń dla węższych pierścieni wynika że: a0x01 graphic
=3,13 0x01 graphic
=0,12

Z obliczeń dla szerszych pierścieni wynika że: a0x01 graphic
=6,20 0x01 graphic
=0,17

Odległości międzypłaszczyznowe d można obliczyć ze wzoru:

0x01 graphic

Z obliczeń dla węższych pierścieni wynika że: a0x01 graphic
=3,13 Wobec tego obliczamy d:

0x01 graphic

Z obliczeń dla szerszych pierścieni wynika, że: a0x01 graphic
=6,20 Wobec tego obliczamy d:

0x01 graphic

tu jest byk poniżej: błąd należy obliczyć dla każdego d z osobna. Z tym bykiem ocena była cztery minus

Szacujemy błąd wielkości d metodą różniczki zupełnej

0x01 graphic
0x01 graphic

4. Dyskusja wyników

Na niedokładny pomiar średnic pierścieni miały głównie wpływ niekodładność oka i przyrządów pomiarowych. Pierścienie te nie były też na tyle wyraziste, aby dokładnie określić ich krawędź. Kolejnym aspektem wpływającym na błędy rachunkowe było niedokładne odczytywanie wartości sinusów dla danych kątów i odwrotnie z tablic matematycznych. Otrzymane dwa różniące się od siebie wyniki odległości międzypłaszczyznowych świadczą o nierównomiernym rozłożeniu płaszczyzn, jak również o różnym zorientowaniu sieci w krysztale. Otrzymane wyniki odległości międzypłaszczyznowych różnią się nieco od rzeczywistych odległości wynoszących odpowiednio : 0x01 graphic
oraz 0x01 graphic
. Spowodowane jest to kulminacją wyżej wymienionych błędów.

4



Wyszukiwarka