egzamin BPZ, Psychologia KUL


BPZ

Układ immunologiczny:

  1. Komórki - funkcje fagocytarne

Zdolnosc do pochlaniania oraz wewnątrzkomórkowego trawienia (makrofagi, neutrofile, eozynofile)

  1. Które komórki prezentują antygen?

Antygen zostaje rozpoznany przez specjalne receptory białkowe dojrzalego limfocytu B. Po wchłonięciu antygen jest rozkladany a limfocyt B może go zaprezentowac limfocytowi T - pomocniczemu.

  1. Przeciwciała

Bialka odpornosciowe (immunoglobuliny). Przeciwciala sa produkowane i uwalniane przez uczulone limfocyty B w odpowiedzi na pojawienie się w organizmie obcego antygenu.

  1. Fagocytoza

Polega na pobraniu ze środowiska pokarmów stałych, odizolowaniu od cytozolu poprzez utworzenie wodniczki pokarmowej (lub innego tworu o podobnym przeznaczeniu, np. heterofagocyty) i trawieniu z udziałem lizosomów. W tym procesie nie następuje utrata błony komórkowej. Ewentualne niestrawione resztki są usuwane przez włączenie się wodniczki z powrotem w błonę komórkową.

Fagocytoza jest skuteczną metodą obrony przed organizmami chorobotwórczymi, stanowiąc ważny element odporności nieswoistej.

  1. Odpowiedź humoralna i komórkowa (która pierwsza?)

Do obrony organizm wykorzystuje rozne uzupełniające się nawzajem strategie : komorkowa i humoralna. Za odporność komorkowa odpowiadaja leukocyty obdarzone zdolnością do pochlaniania oraz wewnątrzkomorkowego trawienia(makrofagi, neutrofile, eozynofile) lub usuwania cial obcych (czesc limfocytow T).

Reakcja odpornosciowa humoralna-organizm wykorzystuje rozne substancje chemiczne - najważniejsze z nich sa przeciwciała, czyli bialka odpornościowe (immunoglobuliny). Przeciwciala sa produkowane i uwalniane przez uczulone limfocyty B w odpowiedzi na pojawienie się w organizmie obcego antygenu. Antygenem może być bialko (np. otoczka wirusa) lub duza czasteczka weglowodanowa (np. składnik sciany komorkowej bakterii) obce dla naszego organizmu wyzwalające odpowiedz immunologiczna.

Układ dokrewny:

  1. Czas działania hormonów na komórki jest wyższy niż układu nerwowego

Okres latencji - zwykle dłuższy od latencji pobudzenia nerwowego (może wynosić kilka sekund, minut, godzin lub dni

  1. Hormony - cechy charakterystyczne i typ oddziaływania

To substancja czynna wydzielana przez gruczoły i wydzielana do płynu zewnątrzkomórkowego, krwi lub chłonki

stymuluje komórki docelowe za pomocą swoistych receptorów

poprzez receptory wywołuje reakcje fizjologiczną, morfologiczną i biochemiczną struktur

nie podlega zużyciu ani jako źródło energii, ani jako produkt metabolizmu

reguluje i scala czynność różnych komórek, tkanek, narządów, układów ustrojowych, zapewniając homeostazę przy stale zmieniającym się środowisku zewnętrznym życia

wpływa na prędkość reakcji biochemicznych

kontroluje aktywność enzymów

wywołuje w następstwie zmiany morfologiczne, biochemiczne, czynnościowe tkanek, komórek

układ dokrewny wywiera wpływ na funkcje organizmu przez przekaźniki chemiczne — hormony.

czas działania hormonów na komórki docelowe jest dłuższy niż oddziaływanie nerwowe, a skutki działania hormonów dłuższy (niekiedy wiele dni, często tygodni).

układ hormonalny ustroju jedynie modyfikuje czynności komórek, tkanek, poprzez ich wzmaganie lub osłabianie (utrzymuje homeostazy).

Oddzialywania:

  1. Hormony a aminy

Aminy biogenne − organiczne związki chemiczne, aminy które powstają w wyniku procesu dekarboksylacji aminokwasów obojętnych i zasadowych. Przykładowo produktem dekarboksylacji histydyny jest histamina- hormon tkankowy obniżający ciśnienie krwi

  1. ADH i moczówka prosta

WAZOPREZYNA(ADH)

a z niej (w śródbłonku płuc), pod wpływem konwertazy angiotensyny (ACE), powstaje aktywna angiotensyna II)

MOCZOWKA PROSTA

związana z zaburzeniami czynności osi przysadkowo-podwzgórzowej, powodującymi zmiany syntezy i wydzielania (niedoborem) hormonu ADH czyli wazopresyny . Objawy ośrodkowej moczówki prostej występują, gdy liczba uszkodzonych neuronów neurowydzielniczych jest większa niż 85%.

  1. Liberyny i statyny

Najwazniejsze hormony podwzgórze: wazopresyna, oksytocyna. Podwzgorzowe hormony sterujące czynnością przysadki: uwalniające liberyjny, hamujące statyny.

PODWZGORZOWE HORMONY UWALNIAJACE I HAMUJACE

  1. Hormony płatu przedniego przysadki

HORMON WZROSTU (STH, GH)

Somatotropina (191 aminokwasów) pobudza proliferację komórek różnych tkanek, prowadząc do zwiększenia ich liczby i wielkości (adipocyty i hepatocyty!!!)

stanowi główny hormonalny pozagenetyczny czynnik pobudzający wzrost organizmu

polipeptyd złożony ze białko to ma dużą swoistość gatunkową

stężenie GH jest duże we krwi płodów i noworodków, później zmniejsza się, u dzieci jest znacznie większe niż u dorosłych

wykazuje rytm okołodobowy

stężenie osiąga szczyt w nocy w stadium 3 i 4 snu wolnofalowego (NREM), a zmniejsza się w czasie czuwania

Wydziela się w większych ilościach w stanie:

    1. stresu wywołanego bólem,

    2. zimnem, urazami, zabiegiem chirurgicznym,

    3. strachem, wysiłkiem fizycznym,

    4. stanami hipoglikemii, długotrwałego głodu po wstrzyknięciu insuliny, glukagonu, wazopresyny, L-DOPY, dopaminy, środków ၡ-adrenergicznych

hormony hamujące sekrecję GH: glikokortykosteroidy, estrogeny, progesteron, somatostatyny

PROLAKTYNA

HORMONY TROPOWE PRZYSADKI

rozpad POMC daje:

HORMONY TROPOWE CZESCI POSREDNIEJ PRZYSADKI

  1. Unaczynienie gruczołu tarczowego

UNACZYNIENIE:

PRZYSADKA - tętnice przysadkowe - górna i dolna (gałęzie tętnicy szyjnej wewnętrznej).

TARCZYCA - tętnica tarczowa dolna (odchodzi z t. podobojczykowej) i górna (biegnie od t. szyjnej zewnętrznej).

GRUCZOŁY PRZYTARCZYCZNE - tętnica tarczowa dolna.

GRASICA - układ autonomiczny, u dorosłego grasicy nie ma!

NADNERCZA - tętnica nadnercza górna, środkowa oraz dolna.

  1. Hormony tarczycy

T3/T4

KALCYTONINA

PRZYTARCZYCE: PAARTHORMON

Pinocytoza odgrywa ważną rolę w reakcji wydzielniczej komórek pęcherzykowych tarczycy, pozostających pod wpływem TSH. Hormony gruczołu tarczowego (trijodotyronina — T3, i tyroksyna — T4). zmagazynowane w koloidzie w postaci tyreoglobuliny.

Układ nerwowy:

  1. Czucie głębokie i czucie powierzchniowe

Drogi czuciowe nerwow rdzeniowych:

A. Czucie powierzchowne

I neuron - komórki dwubiegunowe zwoju rdzeniowego

II neuron - komórki rogów tylnych rdzenia kręgowego

III neuron - komórki jądra brzusznego tylno-bocznego wzgórza

B. Czucie głębokie

I neuron - komórki dwubiegunowe zwoju rdzeniowego

II neuron - komórki jądra smukłego i klinowatego

III neuron - komórki jądra brzusznego tylno-bocznego wzgórza

Czucie powierzchowne

I neuron - komórki dwubiegunowe zwoju rdzeniowego (nerw rdzeniowy)

II neuron - komórki rogów tylnych rdzenia kręgowego

drogi rdzeniowo-wzgórzowe:

przednia - dotyk, ucisk

boczna - ból, temperatura

III neuron - komórki jądra brzusznego tylno-bocznego wzgórza (konar górny promienistości wzgórza)

Czucie głębokie

I neuron - komórki dwubiegunowe zwoju rdzeniowego (nerw rdzeniowy)

II neuron - komórki jadra smukłego i klinowatego

→ wstęga przyśrodkowa

III neuron - komórki jądra brzusznego tylno-bocznego wzgórza

Czucie powierzchowe - ucisk, dotyk, temperatura, wibracja.

Czucie głębokie - czucie jednego ciała wobec drugiego (czujemy naszą dłoń przy zamkniętych oczach, wiemy gdzie ona jest i jak ją ustawić).

  1. Ciało modzelowate

CIAŁO MODZELOWATE - to największe skupisko włókien spoidłowych w kresomózgowiu. Te włókna biegną od prawej do lewej półkuli i rozchodzą się w tych półkulach. Jedyną widoczną częścią jest powierzchnia grzbietowa.

  1. Bruzdy pierwotne

  2. Lokalizacja czynnościowa kory mózgowej

Lokalizacja czynnościowa kory mózgu:

  1. Jądra podkorowe (ciało prążkowane i prążkowie)

Do jader podkorowych kresomózgowia nazywających się tez jadrami podstawowymi naleza : jadro ogniste, soczewkowate - składające się ze skorupy i galki bladej, przedmurze oraz cialo migdałowate. Jadro ogniste i jadro soczewkowate - cialo prazkowane. Jadro ogniste i skorupa tworza Pratkowie.

  1. Włókna kojarzeniowe

Lacza poszczególne obszary istoty szarej w obrebie jednej polkuli. Dziela się na peczki kojarzeniowe krotkie - łączące sąsiadujące zakrety oraz na peczki kojarzeniowe dlugie - łączące ze soba istote szara ropznych platow. Do tych pęczków naleza haczykowaty, podłużny gorny, podłużny dolny, podspoidlowy oraz potyliczny pionowy.

  1. Włókna rzutowe

Przebiegaja pomiedzy wyższymi oraz niższymi osrodkami centralnego układu nerwowego i lacza ze soba istote szara kory, jader podkorowych, międzymózgowia, pnia mozgu, móżdżku oraz rdzenia kregowego. Do struktur wytwarzanych przez wlokna rzutowe naleza torebki: wewnetrzna, zewnetrzna oraz ostatnia.

  1. Torebki

a) Włókna torebki wewnętrznej:

* włókna te tworzą torebkę wewnętrzną, ta torebka ma kształt liter „V” - skupisko istoty białej

* jądro ogoniaste (w przekroju poziomym): przyśrodkowo i ku tyłowi ograniczone przez wzgórze

* jądro ogoniaste nadaje wygląd torebki wewnętrznej

  1. Włókna torebki zewnętrznej: położona między skorupą a przedmurzem

  2. Włókna torebki ostatecznej: pomiędzy przedmurzem a korą wyspy; tu biegną włókna zarządzające ruchami mimowolnymi

Włókna torebki zewn, i ostatecznej biegną w dwóch pozostałych torebkach.

  1. Włókna promienistości:

*konar górny: tworzy włókna wzgórzowo boczne czucia powierzchniowego i głębi

*konar tylny: włókna promienistości wzokowej: od nadwzgórza do kory słuchowej

*konar dolnej: do kory czuciowej

*konar przedni: jest motywowany przez włókna odchodzące do właściwych dróg czuciowych.

  1. Wzgórze i podwzgórze

Wzgorze: parzysty, jajowaty twor zbudowany z kilku grup jader nerwowych, tworzących jeden z waznijszych podkorowych ośrodków czucia.

Podwzgorze - zbudowane z istoty szarej skupionej w kilku grupach jader nerwowych. Gromadza się one przy elementach podwzgórza widocznych na powierzchni podstawnej mozgowia, tj na skrzyżowaniu wzrokowym, pasmach wzrokowych, guzie popielatym , lejku za pomoca którego podwzgórze laczy się z przysadka Mozgowa oraz dwoch cial suteczkowatych.

Podwzgórze:

-skrzyżowanie wzrokowe

-wóz popielaty z lejkiem (łączy podwzgórze z przysadką)

-ciała suteczkowate 2x

*ciało kolankowate boczne + przyśrodkowe = zawzgórze

*zrost międzywzgórzowy: łączy dwa zawzgórza

Wzgórze:

*poduszka a na niej przytwierdzona blaszka naczyniówkowa: przedłuża się w brzeg przyśrodkowy trójkąta uzdeczek

*pasmo wzgórzowe: odnogi: a) przyśrodkowa b) boczna biegnące do ciał kolankowatych a) przyśrodkowego i b) bocznego

  1. Komora III

Otaczaja ja czesci kresomózgowia jak i międzymózgowia. Wyroznia się w niej szesc scian. Sciana przednia utworzona jest przez elementy kresomózgowia : blaszke kransowa, slupy sklepienia, spoidlo przednie mozgu. Sciane gorna buduje kresomózgowie - splot naczyniówkowy komory trzeciej nad którym znajduje się trzon sklepienia i cialo modzelowate. Pozostale sciany komory trzeciej tworza struktury międzymózgowia. Sciane dolna - istota szara podwzgórza, obie sciany boczne - wzgorza i czesci podwzgórza, sciane tylna - należące do nadwzgorza: spoidlo tylne mozgu, spoidlo uzdeczek oraz szyszynka. Czesci scian wpuklajace się do swiatla komory trzeciej tworza zachylki. W scianie przedniej wyroznia się zachylek trójkątny, w sciahnie dolnej zachylek wzrokowy, zachylek lejka i zachylek woreczkowy, w scianie tylnej zachylek szyszynkowy i nadszyszynkowy.

  1. Podwzgórze i nadwzgórze (jądra)

Podwzgórze:

-cześć przednia: to co nad skrzyżowaniem wzrokowym

-część środkowa: to co nad guzem popielatym; najważniejsza część

-część tylna: to co nad ciałem suteczkowatym

Dwa jądra:

-j. nadwzrokowe

-j. przywzrokowe

Nadwzgórze: szyszynka, uzdeczka: prawa i lewa, spoidło uzdeczek, trójkąt uzdeczki: prawy i lewy, jądra uzdeczek, spoidło tylne.

  1. Móżdżek - budowa; migdałek móżdżku

Wchodzi w sklad tylkomozgowia wtornego. Jest to twor kształtu owalnego spaczony od gory ku dolowi. Polozony jest w dole tylnym czaszki, grzbietowo od pnia mozgu, pod półkulami od których oddzielony jest wypustka opony twardej - namiotem móżdżku. W jego sklad wchodza dwie polkule oraz czesc srodkowa zwana robakiem. Granica pomiedzy nimi widoczna jest wyraznie na powierzchni dolnej. Tworzy ja obustronnie bruzda przyposrodkowa. Na powierzchni zewnętrznej widoczne sa oddzielone szczesinami, blaszki tworzące zakrety móżdżku. Szczeliny móżdżku przedzielaja zatlono robak, jak i polkule tworząc placiki. W ten sposób placikom robaka odpowiadaja rownolegle placiki w obu półkulach. Placiki powierzchni gornej i dolnej oddziela szczelina pozioma móżdżku. W móżdżku wyroznia się trzy wieksze jednostki strukturalne: plat grudkowo -klaczkowy - utworzony przez jednoimienne czesci kory; plat przedni - w sklad którego wchodza: jezyczek móżdżku i przewiazka języczka, placi srodkowy, skrzdlo placika srodkowego, czub i placik czworokątny; plat tylny- w sklad którego wchodza pozostale placiki robaka i polkul. W budowie wewn. Móżdżku wyroznia się obwodowo polozona istote szara tworzaca jego kore oraz lezaca dośrodkowo istote biala tworzaca jego kore oraz lezaca dośrodkowo istote biala tworzaca cialo rdzenne. Wlokna ciala rdzennego obejmuja cztery pary jader nerwowych móżdżku. W robaku leza jadra wierzchu, a w półkulach jadra zabate, czopowate i kulkowate.

  1. Nerwy czaszkowe

Nerw czaszkowy V - nerw trójdzielny:

  1. Którą część twarzy unerwia który nerw (które piętro twarzy)?

  2. Rdzeń kręgowy

Ma kształt lekko spłaszczonego od przodu ku tyłowi walca rozciągającego się w kanale kregowym, pomiedzy poziomem pierwszego kregu szyjnego a poziomem drugiego kregu lędźwiowego. Umowna granice miedzy rdzeniem kregowym a mozgowiem stanowi plaszczyzna przeprowadzona przez miejsce odejścia włókien pierwszej pary nerwow rdzeniowych lub dolny brzeg skrzyżowania piramid. U dolu rdzen kregowy konczy się jak zwężający się stozek rdzeniowy przechodzący w szczatkowy odcinek tzw. Nic koncowa. W przebiegu rdzenia wyroznia się dwie krzywizny w płaszczyźnie strzałkowej: szyjna i piersiowa oraz dwa zgrubienia szyjne i lędźwiowe. N powierzchni przedniej wystepuje szczelina posrodkowa przednia. Po obu jej stronach lezy pasmo istoty bialej stanowiqace sznur przedni. Bocznie znajduja się sznury boczne, oddzielone od poprzednich bruzda boczna przednia na dnie ktorej lezy pole korzeniowe przednie stanowiace miejsce wyjscia włókien korzeni brzusznych nerwow rdzeniowych

Rdzen kregowy podzielony jest na odcinki tzw segmenty (neurom ery). Neuromer jest to ta czesc rdzenia która laczy Się z jedna para nerwow rdzeniowych. Wyroznia się osiem segmentw szyjnych (C1-C8), dwanaście piersiowych (Th1- Th12), piec lędźwiowych (L1-L5), piec krzyzowych(S1-S5) i jeden guziczny (C0)

W budowie wewn polozona dośrodkowo istota szara otacza kanal srodkowy rdzenia kregowego zawierajacy plyn Mozgowo-rdzeniowy. Na zewnatrz istoty szarej znajduje się istota biala. Na przekroju poprzecznym istota szara ma ksztal litery H.

  1. Róg boczny, szczelina przednioboczna

W neuromerach C8-L2-3 wystepuje także istota szara posrednia boczna wytwarzająca rog boczny.

  1. Jakie włókna biegną w takim korzeniu/gałęzi/pniu?

  2. Opona twarda

  3. Splot naczyniówkowy boczny

  4. Tylko opona twarda posiada naczynia chłonne

  5. OUN

  6. Jakie są komory i ile ich jest? (5)

  7. Ziarnistości pajęczynówki

  8. Tętnice - gałęzie, koło tętnicze mózgu, jądra przedsionkowe

Gałęzie mózgowe tętnicy kręgowej

Gałęzie tętnicy podstawnej

Tętnica tylna mózgu

Gałęzie tętnicy tylnej mózgu

- t. naczyniówkowa tylna przyśrodkowa

- przyśrodkowe (tt. wzgórzowo-dziurkowane)

- boczne (tt. kolankowo-wzgórzowe)

- skroniowe

- potyliczne

- t. ciemieniowo-potyliczna

- t. ostrogowa

t. potyliczna boczna (t. skroniowo-potyliczna

Gałęzie mózgowe t. szyjnej wewnętrznej

Gałęzie tętnicy łączącej tylnej

Gałęzie t. naczyniówkowej przedniej

Tętnica środkowa mózgu

Gałęzie tętnicy środkowej mózgu

- tt. prążkowiowo-torebkowe przyśrodkowe i boczne

- gał. skroniowe

- gał. czołowe

- t. oczodołowa

- t. czołowo-oczodołowa

- t. przedśrodkowa

- t. środkowa

- gał. ciemieniowe

- t. ciemieniowa przednia (t. zaśrodkowa)

- t. ciemieniowa tylna

- t. zakrętu kątowego

Tętnica przednia mózgu

Gałęzie tętnicy przedniej mózgu

- t. pośrodkowa ciała modzelowatego

- tt. prążkowiowo-torebkowe

- gał. korowe

- gał. czołowe

- t. spoidłowo-brzeżna

- gał. oczodołowe

- t. czołowo-podstawna przyśrodkowa

- gał. czołowe przyśrodkowe

- t. czołowo-biegunowa

- t. okołośrodkowa

- gał. ciemieniowe

- t. przedklinka górna

- t. przedklinka górna

  1. Fizjologiczne zwapnienia mózgu

Fizjologiczne zwapnienie mózgu - może ono występować z bardzo wielu przyczyn. Często pojawia się ono wraz z wiekiem i nie wiąże się wówczas z niczym niepokojącym. Zwapnienia w mózgu mogą też występować w przypadku zaburzeń przytarczyc, niektórych zakażeń (jak toksoplazmoza), a także w przypadku niektórych bardzo rzadkich chorób neurologicznych występujących rodzinnie.

  1. Co unerwia oponę twardą rdzenia kręgowego? (gałęzie oponowe n. rdzenia, nerwy rdzeniowe 31)

  2. Włókna dróg I neuronu (korowo-rdzeniowy)

  3. Droga ruchowa zstępująca (opisać)

DROGI ZSTĘPUJĄCE - kontrolują ruchy dowolne z mózgowia (nadrzędnych ośrodków ruchowych) do neuronów ruchowych rdzenia kręgowego.

Różnica w przypadku ruchu dowolnego polega na tym, że bodźce czuciowe dochodzą drogami wstępującymi aż do kory a impulsy z kory przekazywane są do rdzenia.

  1. Z pnia mózgu drogi doprowadzające (5)

Twór siatkowaty - drogi doprowadzające - jest ich 5.

  1. Narząd słuchu i równowagi - budowa ucha zew, środkowego i wew., trąbka, kosteczki słuchowe

Ucho zewnętrzne

Ucho srodkowe

Ucho wewnętrzne (blednik) - ma postac szeregu polaczonych ze soba jam i kanałów wydrazonych w czesci skalistejkosci skroniowej, zwanych błędnikiem kostnym. Wewn blednika kostnego miesci się blednik bloniasty. Wolne przestrzenie miedzy błędnikiem kostnym a bloniastym wypelnia plyn zwany przychlonka. Natomiast wewnątrz blednika bloniastego znajduje się plyn zwany srodchlonka.

grzbietowe → przeciwna wstęga boczna

- brzuszne → przeciwna wstęga boczna, obustronne jądra górne oliwki

Pola czuciowe kory mózgu

  1. Receptory obwodowe

  2. Wstęga rdzeniowa, Wstęga przyśrodkowa

Wstęga przyśrodkowa

Wstęga przyśrodkowa jest to zespół najważniejszych dróg rzutowych wstępujących, położony w środkowej i górnej części pnia mózgu. Zaliczamy tu takie drogi, jak:

a) drogę rdzeniowo-wzgórzową przednią i boczną, przewodzącą czucie eksteroceptywne, zwaną w swojej części wstęgą rdzeniową, wchodzącą w skład wstęgi przyśrodkowej na poziomie śródmózgowia;

b) drogę opuszkowo-wzgórzową, przewodzącą czucie proprioceptywne, tworzącą główną część wstęgi przyśrodkowej, skrzyżowaną w rdzeniu przedłużonym;

c) drogę rdzeniowo-pokrywową, przebiegającą we wstędze najbardziej bocznie razem z drogą rdzeniowo-wzgórzową boczną, dochodzącą do wzgórka górnego blaszki pokrywy, odpowiedzialną za reakcję źrenic na ból;

d) wstęgę trójdzielną, powstającą z jąder krańcowych nerwu trójdzielnego, dochodzącą do wstęgi przyśrodkowej po skrzyżowaniu na poziomie mostu, biegnącą do wzgórza, przewodzącą czucie ekstero- i proprioceptywne z twarzy, tzw. drogę trójdzielnowzgórzową brzuszną i grzbietową. Ze względu na swój przebieg jest niekiedy nazywana pęczkiem nakrywkowym brzusznym.

  1. Gdzie są neurony? Jak się nazywają?

  2. Lokalizacja włókien

  3. Jak biegnie 1 i 2 neuron

  4. Prawo środkowego ułożenia dróg

  5. i 52. Błony oka

Błona zewnętrzna (włóknista)

- rogówka, twardówka

Błona środkowa (naczyniowa)

Błona wewnętrzna (siatkówka)

- część ślepa i światłoczuła siatkówki

Twardowka-tworzy mocna, lacznotkankowa osłonkę chroniaca zawartość galki ocznej oraz zrab, do którego przyczepiaja się miesnie zewnętrzne galki ocznej. Skomplikowany układ włókien kolagenowych i sprężystych warunkuje jej elastyczność umożliwiająca niewielkie rozciaganie i kurczenie w celu wyrównania cisnienia wewn galki ocznej.

Rogowka-nadaje kształt galce ocznej i jest narzadem ochronnym. Bierze udzial w przepuszczaniu oraz zalamywaniu promieni świetlnych i dlatego musi być przezroczysta. Wysychaniu zapobiega pokrywajaca ja warstwa lez (film lzowy)

Naczyniowka- zbudowana z gestej sieci naczyn krwionośnych, których zadaniem jest odzywianie siatkowki, a szczególni czesci wzrokowej.

Cialo rzęskowe-za pomoca łącznotkankowych nici - obwodki rzęskowej, lacza się one z soczewka i mogą wpływać na jej grubosc. Miesien ten posiada również wlokna o przebiegu południkowym. Ich skurcz wspomaga krazenie cieczy wodnistej, która jest wytwarzana przez cialo rzęskowe.

Teczowka-powierzchnia tylna teczowki jest czarna. Brzeg przysrodkowy - brzeg źreniczny otacza otwor zwany zrenica. Ma ona zmienna sredniaca dzieki obecności w teczowce dwoch miesni gładkich o antagonistycznym dzialaniu - zwieracza i rozwieracza zrenicy. Regulacja swiatala wpadającego do zrenicy.

Siatkowka-tylna czesc wieksza - wzrokowa i przednia mniejsza - czesc slepa. Czesc wzrokowa jest przezroczysta, przeswituje przez nia nabłonek barwnikowy i naczynia krwionośne. Zawiera elementy swiatloczule w postaci czopkow i pręcików, które sa receptorami narzadu wzroku. Przysrodkowow od bieguna tylnego galki ocznej lezy tarcza nerwu wzrokowego czyli miejsce gdzie zbiegaja się wlokna nerwowe siatkowki tworzące nerw wzrokowy. Znajduje się na niej plamka slepa miejsce gdzie nie ma elementow światłoczułych. Bocznie od bieguna tylnego lezy plamka zolta z dolkiem srodkowym -najwrazliwczym miejscem siatkowki. Siatkowka jest umocowana tylko na obwodzie i w miejscu wyjscia nerwu wzrokowego. Na pozostałej powierzchni przylega do naczyniowki przyciskana przez cialo szkliste. Czesc slepa siatkowki pokrywa powierzchnie wewn ciala rzęskowego i teczowki. Wystepuje w postaci nabłonka pozbawionego czopkow i pręcików, które siatkowka traci na wysokości rąbka zębatego.

  1. Nerw wzrokowy i drogi wzrokowe

Droga wzrokowa - Neuron I - fotoreceptory (czopki, pręciki)

Neuron II - komórki dwubiegunowe siatkówki

Neuron III - komórki zwojowe siatkówki

Neuron IV - komórki ciała kolankowatego bocznego

Pola czuciowe kory mózgu

4. Pierwszorzędowa kora wzrokowa (pole 17)

- → ciało kolankowate boczne

Uszkodzenia:

ubytki w polu widzenia (niedowidzenie połowicze jednoimiennego, po stronie przeciwnej do uszkodzenia)

  1. Który neuron ulega skrzyżowaniu? - neuron 3;

Genetyka i dziedziczenie:

  1. Które zasady są w DNA (które nie występują)?

Nukleotydy : adenine (A), tymine(T), cytozyne(C), guanina(G); niewystepuje - URACYL

  1. 3 podstawowe cechy kodu genetycznego + wyjaśnienie

Cechy kodu genetycznego:

zdegenerowany - różne kodony mogą kodować ten sam aminokwas

  1. 3 kody hamujące transkrypcji

Kodony STOP: UAA, UAG, UGA.

  1. 3 gł. Grupy chromosomów

Główne grupy chromosomów:

  1. Definicje: gen, genotyp, fenotyp, homozygota, heterozygota, gen dominujący/recesywny, ko dominacja

Gen - najmniejsza jednostka dziedziczności, odcinek kwasu dezoksynukleinowego (DNA) kodujacy jeden lancuch polipeptydowy lub jedna cząsteczkę kwasu rybonukleinowego (RNA).; odcinek DNA kodujacy jeden lancuch polipeptydow.

Genotyp - allele obecne w jednym locus, cala informacja genetyczna zawarta w genach danej komorki lub organizmu.

Fenotyp - obserwowane cechy charakterystyczne osobnika, których ujawnienie się jest wynikiem oddziaływania czynnikow genetycznych i środowiskowych.

Homozygota - osoba z para identycznych alleli w chromosomach homologicznych.

Heterozygota - osoba z dwoma roznymi allelami w chromosomach homologicznych.

Gen dominujący - gen ujawniający się u homozygoty, jak i u heterozygoty

Gen recesywny - gen ujawniający się fenotypowo tylko u homozygoty

Kodominacja - ujawnianie się w fenotypie heterozygoty obu alleli

Dominacja częściowa - fenotyp heterozygoty pośredni pomiędzy fenotypami obu homozygot

  1. RNA może ulegać transkrypcji wtórnej

  2. Fokomelia a genetyczne zmiany redukcyjne kończyn (ACHEIROPEDIA) - różnice (zaburzenia intelektualne w tym drugim

  3. Rodaje dziedziczenia i przykłądy choroby do każdego + ryzyko

Dziedziczenie autosomalne - pionowe przekazywanie fenotypu choroby, brak wystepowania ominietych pokolen, rowna liczba kobiet i mezczyznRyzyko wystapienia choroby wynosi 50%.

Plasawica Huntingtona - mutacja puktowa w genie HD kodującym bialko huntingtyne, położonym na chromosomie 4.

Objawy: niekontrolowane ruchy plasawicze, pojawienie się drzenia rak i nog, zmniejszenie napiecia miesni, zaburzenia umysłowe, otępienie, postępujące zaburzenia pamieci

Dziedziczenie autosomalne recesywne - wystepowanie fenotypu chorobowego u rodzeństwa, ale choroba nie objawia się u rodzicow ani ich przodkow. Rowna liczba chorych kobiet i mężczyzn. Ryzyko wystepowania choroby wynosi 25%. Ryzyko na poziomie 50% wystepuje gdy chora homozygota wejdzie w związek z heterozygota.

Fenyloketonuria - Mutacją położonego na chromosomie 12 (12q22-q24.1) genu kodującego hydroksylazę fenyloalaninową, która katalizuje przekształcanie
w organizmie fenyloalaniny w tyrozynę. We krwi zaczyna gromadzić się fenyloalanina i produkty jej metabolizmu, przy względnym niedoborze tyrozyny. Skutkiem przemian biochemicznych jest uszkodzenia mózgu.

Objawy

znacznego stopnia upośledzenie rozwoju umysłowego i motorycznego

Dziedziczenie recesywne - wystepowanie fenotypu chorobowego u rodzeństwa, ale choroba nie musi objawiac się u rodzicow ani przodkow. Objawy obserwuje się wyłącznie i jednej plci.

Każdy syn matki nosicielki ponosi 50% ryzyko wystąpienia choroby, a córka 50% prawdopodobieństwo nosicielstwa, tak jak jej matka. Nie ma przekazywania choroby z ojca na syna.

Hemofilia A i B Hemofilia A (OMIM+306700) - spowodowana mutacją w locus Xq28 powodującą niedobór VIII czynnika krzepnięcia krwi (czynnika antyhemolitycznego)

Hemofilia B (OMIM+306900) - mutacja w locus Xq27.1-q27.2, niedobór
IX czynnika krzepnięcia krwi (czynnika Christmasa).

Choroba w 1/3 przypadków jest wynikiem mutacji de novo.

Objawy

1:12 000; Hemofilia A jest 4-8x częstsza niż hemofilia B

Dziedziczenie sprzężone z chromosomem X dominujące - choroba częściej ujawnia się u córek, ale zazwyczaj ma lżejszy przebieg niż u synów. Ma to związek z posiadaniem przez kobiety także drugiego chromosomu X od zdrowego rodzica. Synowie chorują ciężej, ponieważ ich jedyny chromosom X niesie ze sobą mutację. Niektóre allele X mogą być letalne. W kolejnym pokoleniu synowie chorych ojców są zdrowi - ich chromosom X pochodzi od matki. Córki chorego ojca są zawsze chore, gdyż jeden z ich chromosomów X jest odziedziczony po ojcu. Każde dziecko chorej matki ponosi 50% ryzyko wystąpienia choroby.

Zespol Alporta Zespół Alporta (ang. Alport syndrome, łac. sydroma Alport) - postępujące schorzenie nerek, charakteryzujące się hematurią, często skojarzoną z neurogenną głuchotą i zmianami w obrębie narządu wzroku. Choroba może być dziedziczona w sposób dominujący w sprzężeniu z chromosomem X i w sposób autosomalny recesywny (autosomalne dominujące to zespół Epsteina lub Fechtnera

Objawy:

ale pojawiającą się najpóźniej około 30. roku życia; początkowo głuchota dotyczy wyższych tonów

oczopląsem, barwnikowym zwyrodnieniem siatkówki, ślepotą; głuchota (15% przypadków);

  1. Apoptoza - def.

APOPTOZA - naturalny proces zaprogramowanej śmierci komórki w organizmie wielokomórkowym.

  1. Objawy zespołu łamliwego chromosomu X

Zespół łamliwego chromosomu X (Martina-Bella). Mutacja w genie FMR1. Jest to mutacja dynamiczna - polega na powieleniu segmentu genu o sekwencji nukleotydów CGG. 65-200 powtórzeń to tzw. premutacja, najczęściej nie dająca objawów chorobowych, ale mająca tendencję do "wydłużania się" w kolejnych pokoleniach.

Objawy

  1. Który gen jest odpowiedzialny za autyzm?

kadheryna 10 (CDH10)

Geny znajdujące się na chromosomie 11 są odpowiedzialne za powstanie autyzmu u mężczyzn, a geny znajdujące się na chromosomie 4 są odpowiedzialne za powstanie autyzmu u kobiet.

  1. Co jest następstwem mutacji w komórce somatycznej? (nowotwór; zaburzenie podziału gamety - wada wrodzona, niepłodność)

  2. Aberracje podział

Aberracje chromosomowe

 

Aberracje chromosomu są to zaburzenia struktury lub liczby chromosomów. Powstają w komórkach somatycznych lub w gametach. Mogą powstać de novo lub być dziedziczone od rodziców.

 

  1. aberracje liczbowe, które mogą dotyczyć pojedynczego chromosomu

(np. trisomia) lub całego zestawu chromosomów (np. triploidia)

-aneuploidie

-poliploidie

II. aberracje strukturalne, obejmujące różne zmiany w strukturze danego chromosomu.

Nie mają one na ogół wpływu na cechy fenotypu ich nosiciela. Są natomiast przyczyną powstawania w czasie mejozy gamet z nieprawidłowym zestawem chromosomów.

Powstają w wyniku mejotycznej segregacji aberracji zrównoważonych, ale mogą też powstać de novo.

  1. Organizmy euploidalne

Organizm o pełnym prawidłowym komplecie chromosomów określany jest jako euploidalny.

  1. Podział komórek w organizmie, np. że haploidalne u kobiety z podanych to jajo

  2. Co nie należy do trisomii (z podanych chorób)

Trisomie: Zespol Pataua chromosom 13

Objawy:

wadami narządu wzroku (anoftalmią, mikroftalmią, hipoteloryzmem lub cyklopią)

nieprawidłowo wykształconym nosem oraz tzw. trąbką (proboscis), rozszczepem

wargi i (lub) podniebienia

Zespoł Edwarda trisomia chromosomu 18

Objawy

łódkogłowie (scaphocephalia), wydatna potylica, hiperteloryzm, wąskie szpary

powiekowe, wady rogówki i tęczówki, mikrognacja, mikrostomia,

Zespol Downa - trisomia

Nie naleza do trisomii:

Zespół Turnera

Przyczyny

Objawy:

opóźnionym dojrzewaniem płciowym

brakiem pierwszej miesiączki

pierwotną niepłodnością

obniżonym stężeniem estrogenów

podwyższonym poziomem gonadotropin: LH i FSH

emocjonalnego

Zespol Klinefeltera - - obecnością dodatkowego chromosomu X,

Przyczyny

podziale mejotycznym w gametogenezie

rozwijającej się zygoty.

gamety męskiej (47XXY).

Objawy

okresie przedpokwitaniowym

70. Zespół Downa (objawy najważniejsze)

Zespół Downa (mongolizm) - trisomia 21 (47,XX,+21); 1:800-1000; wiek matki: 20 lat 1:1667; 30 lat 1:952; 35 lat 1:387; 40 lat 1:106; 45 lat 1:30; po 49 r.ż. 1:11

Przyczyny:

  1. nondysjunkcją chromosomów w podziale mejotycznym - 95% przypadków zespołu Downa, z czego 88% jest skutkiem nondysjunkcji w oogenezie, a w 8% w spermatogenezie;

  2. translokacji Robertsonowskia - długie ramię chromosomu 21 jest przyłączone do innego chromosomu, często jest to chromosom 14 (45,XX,t(14;21q)) albo pozostaje przyłączony do chromosomu 21 (izochromosom 45,XX,t(21q;21q);

  3. mozaicyzm - mos 46,XX/47,XX,+21 albo mos 46,XY/47,XY,+21

  4. duplikacja chromosomu 21 (46,XX, dup(21q)) albo 46,XY, dup(21q))

Objawy główne:

  1. Podana nazwa choroba -> określić rodzaj trisomii

  2. Podaj, który zespół charakteryzuje się z zachowaniem prawidłowej inteligencji? (zespół klinefeltera)

  3. Która z aberracji jest typowa dla 2 chromosomów?

Insercja i translokacja

  1. Najczęstsze przykłady mutacji aberracji struktury

Anomalie strukturalne są to zmiany powstające na skutek pęknięć a następnie łączenia się odcinków w odmiennym już porządku. Mają one ogromne znaczenie dla ewolucji, ponieważ zmieniają położenie genów, a tym samym wpływają na szansę rekombinacji. Wyróżniamy:

delecję (deficjencję) - utrata odcinka chromosomu

inwersję - odwrócenie fragmentu chromosomu o 180 stopni

duplikację - powielenie odcinka chromosomu

translokację - przeniesienie odcinków między niehomologicznymi chromosomami.

pęknięcie centromeru - rozdzielenie ramion chromosomu

chromosom pierścieniowy - powstaje, kiedy ramiona chromosomu łączą się tworząc pierścień; zazwyczaj towarzyszy temu delecja fragmentów położonych na końcach chromosomu.

  1. Zespół angelmana - ,,dzieci marionetki”

Zespół Angelmana - ,,dzieci marionetki”.

Objawy (późno dopiero w 6-9 miesiącu życia)

niepełnosprawność intelektualna

ataksja

padaczka

ruchy przypominające marionetkę

bezpodstawne napady śmiechu

dysmorfie twarzy: makrostomia, glossoptosis,

szeroko rozstawione zęby

niebieskie tęczówki

sensoryzmy np. fascynacja wodą

prawidłowa masa urodzeniowa!!!!!

zaburzenia mowy

  1. Okresy rozwojowe człowieka (tempo psychomotoryczne, kiedy jest okres noworodkowy/niemowlęcy, jakie są okresy rozwoju mowy, cechy I- II- III- IV- rzędowe płciowe przykład i do której należy)

  2. Definicja wady wrodzonej (trwałość)

Wady wrodzone - odstępstwa od normy budowy anatomicznej. Dzielone są zwykle na wady duże, powodujące poważne następstwa dla zdrowia i niekiedy uniemożliwiające przeżycie urodzonego z wadą dziecka, i wady małe (małe anomalie), mające głównie znaczenie kosmetyczne. Określane są one często jako cechy dysmorficzne (dysmorfie).

  1. Artykuł.

Afonia - utrata głosu

Agnozja - brak czuciowo percepcyjnej zdolności do rozpoznawania przedmiotów

Afazja - osłabienie zdolności lub niemożność komunikowania się za pomocą mowy lub pisma

Agrafia - niemożność pisania

Agrafestezja - niemożność rozpoznawania figur rysowanych na skórze

Akineza - bezruch lub utrata zdolności do wykonywania ruchów

Aleksja - afazja wzroku, ślepota słowna

Amnezja - zaburzenia lub utrata pamięci

Amuzja - niemożność rozpoznawania pojedynczych tonów muzycznych

Analgezja - zniesienie czucia bólu

Anizokoria - nierówność źrenic

Anomia - niemożność nazywania przedmiotów

Apraksja - zaburzenie ruchu dowolnego, niemożność wykonania celowego ruchu

Apalestezja - niezdolność do czucia wibracji

Arefleksja - brak odruchów

Ataksja - brak koordynacji

Atetoza - powolne ruchy mimowolne

Autopagnozja - niemożność identyfikacji części własnego ciała

Astatognozja - niemożność określenia położenia kończyn w przestrzeni

Astereognozja - niemożność rozpoznawania kształtu przedmiotu za pomocą dotyku

Balizm - gwałtowne ruchy kończyn (wyrzucanie)

Bradykineza - krańcowe spowolnienie ruchów

Choreoatetoza - nieprawidłowe ruchy ciała z cechami pląsawicy i ruchów atetotycznych

Cykloplegia - porażenie akomodacji

Diplegia - porażenie odpowiadających sobie części po obu stronach ciała

Diplopia - podwójne widzenie

Dysfagia - trudności w połykaniu

Dysfonia - trudności w mówieniu

Dyskalkulia - trudności w liczeniu

Dysnomia - trudności w nazywaniu przedmiotów

Dyssynergia - brak koordynacji poszczególnych grup mięśni przy wykonywaniu ruchów złożonych

Dystaksja - trudności w koordynacji ruchów dowolnych

Dystonia - stan nieprawidłowego napięcia

Dyzartia - zaburzenia artykulacji

Dyzestezja - czucie opaczne

Grafestezja - umiejętność rozpoznawania figur rysowanych na skórze

Hipalgezja - osłabienie wrażliwości na ból

Hiperrefleksja - wyolbrzymienie, przesadne odruchy mięśniowe

Hipertonia - wzrost napięcia mięśniowego

Hipoestezja - zmniejszenie wrażliwości na bodźce

Kinestezja - czuciowa percepcja ruchu

Megalografia - pisanie dużymi literami

Encefalopatia - choroba mózgu

Mielopatia - choroba rdzenia kręgowego

Mikrografia - pisanie drobnymi literami

Mydriaza - rozszerzenie źrenic

Neuralgia - napadowe bóle w przebiegu nerwu

Oczopląs - nieprawidłowe ruchy gałek ocznych

Paraplegia - porażenie obu kończyn dolnych

Parestezja - nieprawidłowe wrażenie czuciowe

Psychoza - ciężkie zaburzenie psychiczne

Ptosis - opadanie górnej powieki

Somatestezja - czucie ciała

Tertraplegia - porażenie wszystkich kończyn

Zez - brak równoległości osi wzroku


Telencephalon; kresomózgowie
Diencephalon ; międzymózgowie
Mesencephalon; międzymózgowie
Pons; most
Medulla oblongata ; rdzeń przedłużony
Medulla spinalis; rdzeń kręgowy
Cerebellum - móżdżek



Wyszukiwarka