CWICZENIA 3 - EKONOMIKA I ORGANIZACJA PRODUKCJI ROŚLINNEJ -ZADANIA
Zadanie 1
Oceń organizację produkcji roślinnej i zaproponuj zmiany w przykładowym gospodarstwie ukierunkowanym na chów bydła mlecznego. W gospodarstwie utrzymywanych było 20 krów mlecznych z przychówkiem żeńskim. Średnia wydajność mleczna krów wynosiła 4500 kg mleka. Łączne zapotrzebowanie na paszę dla stada bydła utrzymywanego w gospodarstwie wynosiło: zielonka - 140 t; kiszonka - 300 t; siano - 32 t; pasza treściwa - 14,5 t. Obsada zwierząt wynosiła 77 SD/100 ha UR. Można przyjąć, że 1 SD produkuje 10 t obornika rocznie.
V kl. (kiepska bardzo- zastanawiamy się nad likwidacją)
8,85 (IIIa i IV- b. dobra) 3 pola po 2,95
4,45 ha
1,5 km
1,0 km
0,3 km
4,0 ha (kl.IV)
5 km 2,1 km 8,9ha (IVkl) 3 pola (2,97;2,96;2,96)
8,9ha (IVa,b) 3 pola (2,97;2,96;2,96)
8,0 ha (kl.IV)
7,6-siano! Trochę mniej zielonki 1/5 (38*0,2)
8 ha- 4,5=3,5 sianokiszonka- 66,5t (3,5*19)
Kiszonka 300-66,5=240t
Z czego ta kieszonka? Z kukurydzy.
Lucerne się kiepsko uprawia.
240t/42t=5,70
6 ha (10-kl.II;11-kl.IIIa;12-kl.IIIa) 2 pola po 3 ha
Oznaczenia
Symbol oznaczenia |
przeznaczenie |
Jakość gleby |
Uprawiana roślina w 2011 roku |
Powierz-chnia [ha] |
Plon [dt] |
Symbol oznaczenia |
przeznaczenie |
Powierz-chnia |
Użytki rolne |
Użytki pomocnicze i użytki nierolnicze |
|||||||
2 |
TUZ |
IV |
Pastwisko |
4,00 |
400,0 |
1 |
Ośrodek gosp. |
0,80 |
3 |
GO |
IVa |
Pszenica jara |
3,80 |
45,0 |
14 |
Droga pub. |
|
4 |
GO |
IVb |
Kukurydza na kiszon. |
5,10 |
520,0 |
15 |
Rowy meliorac. |
|
5 |
GO |
III a |
Buraki cukrowe |
2,50 |
450,0 |
16 |
Lasy |
1,20 |
6 |
GO |
III b |
Pszenżyto |
2,35 |
40,0 |
|
|
|
7 |
GO |
IV a |
Jęczmień jary |
4,00 |
42,0 |
|
|
|
8 |
GO |
V |
Żyto |
2,10 |
32,0 |
|
|
|
9 |
GO |
V |
Ziemniak jadalne |
2,35 |
220,0 |
|
|
|
10 |
GO |
II |
Lucerna na kiszonkę |
1,50 |
600,0 |
|
|
|
11 |
GO |
III a |
Miesz. zbożowo-strącz na kiszonkę (GPS) |
2,00 |
300,0 |
|
|
|
12 |
GO |
III a |
Rzepak |
2,50 |
30,0 |
|
|
|
13 |
TUZ |
IV |
Łąka |
8,00 |
380,0 |
|
|
|
Rozwiązanie zadania 1
Wydzielone kompleksy glebowe (rodzaje, powierzchnia)
Kompleks glebowy lepszy (jakość gleby II i III) - powierzchnia =10,85-> 11,90ha
Kompleks glebowy gorszy (IV.kl i dalej)- powierzchnia= 24,90ha-> 23,85ha
Struktura zasiewów
Kompleks 1 (__II i III__) Kompleks 2 ( __IV__)
Wyszczególnienie |
udział w zasiewach [%] |
Wyszczególnienie |
udział w zasiewach [%] |
Zboża |
|
Zboża |
|
Rośliny okopowe |
|
Rośliny okopowe |
|
Rośliny przemysłowe |
|
Rośliny przemysłowe |
|
Rośliny pastewne |
|
Rośliny pastewne |
|
|
100% |
|
100% |
Bilans pasz w analizowanym roku
Uprawiana roślina |
Zapotrzebowanie na paszę [dt] |
Zbiór roślin pastewnych [dt] (plon x powierzchnia) |
Różnica między produkcją a zapotrzebowaniem [dt] |
UWAGI |
Trawa(zielonka) |
1400 |
4*400(dt!)=1600 |
200 |
|
Kukurydza |
2335 |
5,7-6=2394 |
59 |
|
Sianokiszonka |
3000 |
3,5*190=665 |
0 |
|
Siano |
320 |
4,5*7,6=342 |
22 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bilans obornika
Określenie produkcji obornika w gospodarstwie
SD = 40,2 ha *77/100ha= 30,95
Pr. Obornika= 30,95*10t= 309,5 (ok. 310t rocznie)
Określenie zapotrzebowania na obornik przy prowadzonej strukturze zasiewów
310t/6=44,28 (45 t obornika się przyjmuje jako normę)
310- 6*45t=270-> 40 t do wykorzystania
Zaproponowany płodozmian dla przykładowego gospodarstwa z określeniem bilansu substancji organicznej na wydzielonych polach płodozmianowych
Kompleks 1 (_burczany; pszennoburaczany_)
|
Powie-rzchnia [ha] |
Lata |
Razem substancja organiczna [t] |
|||||||||
|
|
2012 |
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
|
|||||
|
|
Uprawiana roślina |
Substancja organicz. [t] |
Uprawiana roślina |
Substancja organicz [t] |
Uprawiana roślina |
Substancja organicz. [t] |
Uprawiana roślina |
Substancja organicz. [t] |
Uprawiana roślina |
Substancja organicz. [t] |
|
POLE 1 |
3 |
Burak cukrowy |
45*0,07-1,4=1,75 |
Pszenic ozima |
1,75-0,53=1,22 |
Kukurydza |
1,22+0,7-1,15=0,77 |
Pszenica ozima |
0,77-0,53=0,24 (musi być nadwyżka) |
|
|
|
POLE 2 |
3 |
Pszenica ozima |
|
Kukurydza |
|
Pszenica ozima |
|
Burak cukrowy |
|
|
|
|
POLE 3 |
2,95 |
Kukurydza |
|
Pszenica ozima |
|
Burak cukrowy |
|
Pszenica ozima |
|
|
|
|
POLE 4 |
2,95 |
Pszenica ozima |
|
Burak cukrowy |
|
Pszenica ozima |
|
Kukurydza |
|
|
|
|
POLE 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
POLE 6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
POLE 7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
POLE 8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Kompleks 2 (_ziemniaczany_)
|
Powie-rzchnia [ha] |
Lata |
Razem substancja organiczna [t] |
|||||||||
|
|
2012 |
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
|
|||||
|
|
Uprawiana roślina |
Substancja organicz. [t] |
Uprawiana roślina |
Substancja organicz [t] |
Uprawiana roślina |
Substancja organicz. [t] |
Uprawiana roślina |
Substancja organicz. [t] |
Uprawiana roślina |
Substancja organicz. [t] |
|
POLE 1 |
2,95 |
Ziemniaki |
|
Rzepak |
|
Pszenica |
|
Kukurydza |
|
|
|
|
POLE 2 |
2,96 |
Rzepak |
|
Pszenica |
|
Kukurydza |
|
Ziemniaki |
|
|
|
|
POLE 3 |
2,96 |
Pszenica |
|
Kukurydza |
|
Ziemniaki |
|
Rzepak |
|
|
|
|
POLE 4 |
2,97 |
Kukurydza |
|
Ziemniaki |
|
Rzepak |
|
Pszenica |
|
|
|
|
POLE 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tabela pomocnicza do określenia bilansu substancji organicznej
Współczynniki reprodukcji i degradacji glebowej substancji organicznej
Roślina lub nawóz organiczny |
Jednostka |
Współczynniki reprodukcji (+) lub degradacji (-) w t/ha substancji organicznej gleb |
||
|
|
Lekkie |
Średnie |
Ciężkie |
Okopowe, warzywa korzeniowe |
1 ha |
-1,26 |
-1,40 |
-1,54 |
Kukurydza, warzywa liściaste |
1 ha |
-1,12 |
-1,15 |
-1,22 |
Zboża, rośliny oleiste, włókniste |
1 ha |
-0,49 |
-0,53 |
-0,56 |
Rośliny strączkowe |
1 ha |
+0,32 |
+0,35 |
+0,38 |
Trawy i ich mieszanki |
1 ha |
+0,95 |
+1,05 |
+1,16 |
Motylkowe |
1 ha |
+1,89 |
+1,96 |
+2,10 |
Międzyplony (na zieloną masę) |
1 ha |
+0,63 |
+0,70 |
+0,77 |
Obornik |
tona suchej masy |
|
+0,35 |
|
Gnojowica |
tona suchej masy |
|
+0,28 |
|
Słoma |
tona suchej masy |
|
+0,28 |
|
Zadanie 2
Oblicz poziom dopłat bezpośrednich dla gospodarstwa z zadania 1 uwzględniając dotychczasową strukturę zasiewów oraz strukturę zasiewów zaplanowaną na kolejny rok
Dopłaty bezpośrednie z uwzględnieniem dotychczasowej struktury zasiewów
____________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
Dopłaty bezpośrednie przy planowanej strukturze zasiewów
____________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
Informacje o zasadach udzielania dopłat bezpośrednich oraz stawkach dopłat należy szukać na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
Zadanie 4
Określ optymalny poziom nawożenia azotowego pszenicy ozimej dysponując następującymi informacjami:
Funkcja produkcji: y = 40 + 0,4 x - 0,001 x^2
y - plon pszenicy ozimej [dt/ha]
x - nawożenie mineralne azotem [kg N/ha]
Ceny: Py = 12,50 euro/dt pszenica ozima
Px = 1,00 euro/kg N
N (x) kg/ha |
Plon (y) dt/ha |
Produkcyjność krańcowa (y') dt/kg N |
Przychody Euro/ha |
N-Koszty Euro/ha |
NADWYŻKA Euro/ha |
50 |
57,5 |
0,30 |
718,75 |
50,00 |
668,75 |
60 |
60,4 |
0,28 |
755,00 |
60,00 |
695,00 |
70 |
63,1 |
0,26 |
788,75 |
70,00 |
718,75 |
80 |
65,6 |
0,24 |
820,00 |
80,00 |
740,00 |
90 |
67,9 |
0,22 |
848,75 |
90,00 |
758,75 |
100 |
70,0 |
0,20 |
875,00 |
100,00 |
775,00 |
110 |
71,9 |
0,18 |
898,75 |
110,00 |
788,75 |
120 |
73,6 |
0,16 |
920,00 |
120,00 |
800,00 |
130 |
75,1 |
0,14 |
938,75 |
130,00 |
808,75 |
140 |
76,4 |
0,12 |
955,00 |
140,00 |
815,00 |
150 |
77,5 |
0,10 |
968,75 |
150,00 |
818,75 |
160 |
78,4 |
0,08 |
980,00 |
160,00 |
820,00 |
170 |
79,1 |
0,06 |
988,75 |
170,00 |
818,75 |
180 |
79,6 |
0,04 |
995,00 |
180,00 |
815,00 |
190 |
79,9 |
0,02 |
998,75 |
190,00 |
808,75 |
200 |
80,0 |
0,00 |
1000,00 |
200,00 |
800,00 |
210 |
79,9 |
-0,02 |
998,75 |
210,00 |
788,75 |
220 |
79,6 |
-0,04 |
995,00 |
220,00 |
775,00 |
230 |
79,1 |
-0,06 |
988,75 |
230,00 |
758,75 |
240 |
78,4 |
-0,08 |
980,00 |
240,00 |
740,00 |
250 |
77,5 |
-0,10 |
968,75 |
250,00 |
718,75 |
Y'=-0,002 x + 0,4 x= -0,4 + / -0,002 = 200kg
Maksymalny plon pszenicy ozimej osiągniemy przy nawożeniu azotowym na poziomie - 200kg
Py / Px = -0,002 x + 0,4 = cx/cy = 1 / 12,5 = 0,08 => 2x = 320kg x=160kg
Optymalny poziom nawożenia azotowego (z ekonomicznego punktu widzenia) występuje przy nawożeniu azotowym na poziomie: - 160kg
Zalecana literatura do ćwiczeń 3
Klepacki B.: Ekonomika i Organizacja Rolnictwa. Wydawnictwo Szkolne i pedagogiczne, Warszawa 1998, (str. 36 - 46)
Klepacki B.: Wybrane pojęcia z zakresu organizacji gospodarstw, produkcji i pracy w rolnictwie, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 1998, (str. 27 - 43)
Manteuffel R.: „Ekonomika i organizacja gospodarstwa rolniczego”. PWRiL Warszawa 1979, (str. 291 - 321)
Reisch E., Zeddies J.: Wprowadzenie do ekonomiki i organizacji gospodarstw rolnych. Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu. Poznań 1995, (str. 107 - 279)
Ziętara W., Olko-Bagieńska T.: Zadania z analizy działalności gospodarczej i planowania w gospodarstwie rolniczym. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne. Warszawa 1986, (str. 111 - 125)
Ziętara W.: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstwa rolniczego. Wydawnictwo FAPA, Warszawa 1998, (str. 98 - 118)
16
6
8
9
5
7
16
3
2
1
15
4
14
11
12
10
13
15
1. Zielonka
140t/40t(ton z ha)=3,5 ha
(rezerwa 0,5ha)
2. Siano, kiszonka
32t/7,6=4,5ha; 8ha-4,5ha=3,5ha
3,5*19t=66,5t; 300-66,5=ok. 240t
240t/42t=5,7