DEFIBRYLACJA : Jedyna skuteczna metoda przerwania częstoskurczu komoroweg(w celu przerwania chaotycznego drgania wl miesn)o b/tętna lub migo kom w nastę impulsu pr stałego na m. sercowy
Czynniki wpływające na skuteczność defibrylacji
Impedancja transtorakalna ,energia wyładowania,ustawienie elektrod, fale mono i dwu-fazowe, szybkie podjęcie defibrylacji, bezpieczne przeprowadzenie
CECHY IDEALNEGO AED
Łatwy w użyciu,mały ,lekki,niedrogi,samotestujący ,posiada pamięć i możliwość rejestrowania danych
KORZYŚCI :łatwy w obsłudze- nie wymaga interpretacji EKG,przydatny do defibrylacji przez „pierwszą osobę”,zastosowanie w programach powszechnej dostępności do defibrylatora (PAD)
Algorytm AED
1.OCEŃ POSZKODOWANEGOrozpocznij BLSjeśli defibrylator niedostępny włącz defibrylator automatyczny przymocuj elektrody, postępuj zgodnie z instrukcjami
-RKO 30:2 bezpośrednio po defibrylacj/pętle trwające 2 minuty/energia 150-200J dla 1. defibrylacji/ energia 150-360J dla kolejnych/360J dla defibrylatorów jednofazowych
AED -jak to działa ?
Posiada wbudowany system analizujący rytm serca/Sygnał elektryczny z mięśnia sercowego odbierany jest przez 2 duże samoprzylepne elektrody/AED przeprowadza analizę rytmu serca/ Wstrząs dostarczany przez elektrody umieszczone na klatce piersiowej pacjenta/Instrukcje głosowe doradzają wykonanie lub zaniechanie defibrylacji/Jeżeli u chorego powróciła spontaniczna czynność serca /Ułożenie w pozycji bezpiecznej /Kontrola czynności życiowych ( oznak krążenia)
Automatyczna defibrylacja u dzieci
Wiek > 8 lat : tak jak u dorosłych/Wiek 1 - 8 lat : użyj elektrod pediatrycznych (jeżeli dostępne)
AED mogą być stosowane u dzieci od 1-8 r.ż., które nie mają oznak krążenia/ Zalecane jest użycie AED u dzieci powyżej pierwszego roku życia/Pomiędzy 1 a 8 rokiem życia zalecane jest stosowanie urządzeń obniżających dostarczaną energię/Stosuje się pojedynczą dawkę energii defibrylacji 4 J/kg.
ElektroterapiaZastosowanie :zaburzenia rytmu serca prowadzące do zatrzymania krążenia VF/VT/zaburzenia rytmu serca prowadzące do niewydolności hemodynamicznej AV/zaburzenia przewodnictwa, bloki serca / warunki szpitalne/warunki pozaszpitalne /WARUNKIEM SKUTECZNEGO WYKORZYSTANIA DEFIBRYLATORÓW AED JEST - URUCHOMIENIE SYSTEMU RATUNKOWEGO
Rozpoznanie stanu zagrażającego: Wywiad, badanie przedmiotowe, badania laboratoryjne
Nagła śmierć sercowa-smierć spow nieoczekiwaną,nagłą zapaścią krąż w ciągu 1h od poj się objawów
Zatrzymanie krążenia w mechanizmie migotania komór:
Choroba wieńcowa, Kardiomiopatia , Zespół wydłużonego QS , zespół WPW
Objawy poprzedzające wystąpienie nagłego zatrzymania krążenia, w 80%:
tachypnoe , tachykardia, spadek ciśnienia tętniczego, zaburzenia świadomości
Przyczyny zatrzymania krążenia Zaburzenia ze strony serca
Pierwotne:niedokrwienie,zawał serca, ch nadciśnieniowa,wady zastawkowe, leki, zaburzenia elektrol
Wtórne: asfiksja, niedotlenienie, utrata krwi, wstrząs septyczny
Najczestsze przyczyny zatrzymania krazenia: ch wiencowa, zawal, zab rytmu, zatrz oddechu, ch miesnia serca, czynn zewn: porazenie pradem, piorunem , utopienie
Przyczyny ostrego bolu w klacie- zagrozenie dla zycia: ch niedokrwienna serca, zator plucna, tetniak rozwarstwiajacy aorty, tamponada serca, odma oplucnowa prezna, perforacja przelyku
PRZYCZYNY SERCOWE NZK
zawał mięśnia sercowego, zmiany w sercu na tle nadciśnienia tętniczego, wady serca, skutek działania leków i toksyn, niedotlenienie, zaburzenia elektrolitowe, efekt wychłodzenia organizmu, porażenie prądem, zatrucie tlenkiem węgla
LEKI REANIMACYJNE
-Adrenalina/Atropina/Amiodaron/Cordarone/Lignocaina/Magnesium sulfuricum /Dwuwęglany /TLEN zawsze w stanach zagrożenia życia bez względu na przyczynę
Adrenalina:
-działanie : - alfa i beta agonista
-wskazania : wszystkie zaburzenia rytmu prowadzące do zatrzymania czynności serca, bradykardia, reanimacja, wstrzas anafilaktyczny
-szczególne wskazania - anafilaksja
-dawkowanie : 1 mg iv. co 3-5 min.podczas resuscytacji/ 2-3 mg dotchawiczo w 10 ml NaCL /0.5 ml 1:1000 iv.w anafilaksji
Atropina:
Wskazania : asystolia, objawowa bradykardia, REM
Dawkowanie:
-Asystolia / REM (< 60 uderzeń /min): 3 mg i.v. jednorazowo/ 6 mg dotchawiczo
-Bradycardia : 0.5 mg i.v.,powtarzać o ile wskazane do max. 3 mg
Amiodarone :
Wskazania: migotanie komór lub częstoskurcz komorowy bez tętna VF/VT , inne tachyarytmie
Dawkowanie:
VF / VT bez tętna ( reanimacja) : 300 mg w 20 ml 5%glukozy, bolus i.v.
stabilny częstoskurcz: 150 mg w 20 ml 5% glukozy przez 10 min/300 mg w 100 ml 5% glukozy przez 1 h
Lidocaina
Wskazania: migotanie komór/ częstoskurcz komorowy VF/VT, jako alternatywa dla amiodaronu
Dawkowanie :
migotanie lub częstoskurcz VF /VT bez tętna :100 mg i.v.bolus /nast dawki po 50mg,max do 200 mg
hemodynamicznie stabilny częstoskurcz VT: 50 mg i.v./ następne dawki po 50 mg, max 200 mg
Redukcja dawki u starszych bądź w niewydolności wątroby
Magnesium
Działanie : hamuje czynność OUN i myocardium, fizjologiczny bloker kanału wapniowego
Wskazania : migotanie komór oporne na defibrylację (możliwa hypomagnezemia), częstoskurcz komorowy (możliwa hypomagnezemia) , Torsades de pointes
Dawkowanie:
migotanie komór : 5-10 ml 20% i.v. przez 1-2 min - można powtórzyć po 15-20 min.
inne wskazania : 10 ml 20 % (10 mmol) w 100 ml 0.9% NaCl i.v. przez 30 min.
Wodorowęglan sodowy
Wskazania : ciężka kwasica metaboliczna (pH < 7.1), hyperkaliemia ( wzrost K ), niedobor sodu
szczególne wskazania : zatrucie trójcyklicznymi lekami antydepresyjnymi
Działanie : alkalizujące (wzrost pH)
Ale uwaga niekorzystne następstwa !: hamuje uwalnianie tlenu w tkankach, powoduje hypernatremię, upośledza kurczliwość mięśnia sercowego
Dawkowanie :
-50 mol (50 ml 8.4%roztworu) i.v.
Adrenalina po 2. defibrylacji : 1 mg co 3- 5min
-Amiodaron po 3. Defibrylacji: 300 mg iv + /ew.150 mg iv/ + wlew 900 mg/24h
Lek-defibrylacja-RKO-ocena rytmu
W poza-szpitalnym, niezauważonym NZK : RKO przez 2 min przed defibrylacją (5 cykli 30:2)
-1 mg adrenaliny iv natychmiast po uzyskaniu dostępu dożylnego
-kolejna dawka co 3-5 min, aż do powrotu spontanicznego krążenia.
Leki zalecane w :
-VF/VT:tlen, adrenalina 1 mg iv push lub Wazopresyna 40 U iv (Indeterminate), amiodaron (IIb) 300 mg + 150 mg, lignokaina 1-1.5 mg/kg (Indeterminate), magnesium 1-2 g (torsades de pointes), procainamid 30mg/min (max 17 mg/kg) (Indeterminate), dwuwęglany
-PEA: tlen, adrenalina 1 mg Indeterminate , atropina w przypadku bradykardii
-Asystolia: tlen, adrenalina 1 mg, atropina
Wykaz leków stosowanych w stanach nagłych:
Leki p/histaminowe: Quamatel/cymetydyna iv.0.2/ Ranigast /ranitydyna / Leki p/zapalne, p/uczuleniowe/Hydrocortizon / Dexaven /Fenicort /Fenistil
Leki rozszerzające oskrzela: Berotec / Salbutamol /Aminophyllina
Leki rozszerzające naczynia wieńcowe: Nitrogliceryna - spray, tabl / Aspiryna p.o.
Leki p/drgawkowe, anksjolityki Diazepam /Magnesium sulfuricum
Inne: Furosemid / Glukagon/ 20% glukoza
RESUSCYTACJA
zapewnienie drożności dróg oddechowych
wdmuchiwanie powietrza do dróg oddechowych pacjenta
uciskanie klatki piersiowej aby spowodować obieg krwi w organizmie
ułożenie chorego w pozycji bezpiecznej
Resuscytacja - czynności ratunkowe mające na celu przywrócenie podstawowych czynności życiow
RKO = CPR resuscytacja krążeniowo-oddechowa
ERC = Europejska Rada d.s.Resuscytacji
AHA = Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne
IlCOR = Wspólny Komitet Wykonawczy d.s.opracowania wytycznych resuscytacji
BLS = Basic Life Support - podstawowe czynności resuscytacyjne
ALS = Advanced Life Support - zaawansowane czynności resuscytacyjne
Dokonaj oceny sytuacji : Co się wydarzyło?/ Jak do tego doszło ?/ Czy zagrożenie istnieje nadal ?/Czy jest z tobą ktoś kto może ci pomóc ?/Czy powinieneś wezwać pogotowie ratunkowe ?
Zalecana objętość wdmuchiwanego powietrza: Dorośli i dzieci: około 6-7ml/kg / Za wyjątkiem noworodków i małych niemowląt
dorosly:5-6 cm/ucisk relaks 1:1, 1 s, srodek klatki piersiowej/
dziecko: 1,5-2,5cm, 1/3 kl piersi, 5 oddechow ratunkowych 6-7 ml/kg
30:2 : Wystarczający przepływ wieńcowy dopiero przy 7-8 uciśnięciu
Szybko zadzwonić (dorośli): utonięcie, zatrzy krążenia współistniejące z urazami, przedawk leków
Rozpoznanie zatrzymania krążenia : brak spontanicznego oddechu, brak kaszlu i ruchów dowolnych
Algorytm ABC
AIRWAY : drożność
BREATHING : oddychanie
CIRCULATION : krążenie
WYTYCZNE ALS
1.Dostęp do sprzętu AED
2.Bezzwłoczna intubacja gdy są wskazania, stabilizacja osiowa szyjnego odcinka kręgosłupa
3.Wentylacja 100% tlenem
4.Ocena obrażeń współistniejących
5.Ocena EKG
6.Defibrylacja gdy VT/VF
7.Transport do szpitala, monitorowanie , RKOM
8.Zapobieganie hipotermii/ogrzewanie
9.Dalsze leczenie - oddział ratunkowy, OIT
Najczęstsze błędy popełniane podczas sztucznej wentylacji
-niewłaściwe udrożnienie dróg oddechowych lub nie trzymanie drożności dróg oddechowych w trakcie całego cyklu wentylacji /-zbyt mała lub nadmierna objętość powietrza wdmuchiwanego/- zbyt szybkie wdmuchiwanie powietrza /- wypełnienie żołądka powietrzem (niebezpieczeństwo aspiracji treści pokarmowej)/ -niewłaściwa częstość wentylacji
Potencjalnie odwracalne przyczyny zatrzymania krążenia/zwalczanie:
4 H ( ang ): hipowolemia, hipoksja, hiper/hipokalemia, hypotermia,
4 T (ang): T/odma prężna, Tamponada serca, T/zakrzepica, ostry zes wieńcowy,T/ zatrucie-toksyny
-Adrenalina - 1 mg co 3-5 min
-Amiodaron - 300 mg - jednorazowo (VT, VF oporne na defibrylację)
-Atropina - 3 mg - jednorazowo(Asystolia, PEA z częstością poniżej 60/min)
Leczenie za pomocą hipotermii po zatrzymaniu krążenia : chory nieprzytomny po powrocie samoistnego krążenia powinien być ochładzany do 32-34 st. C przez 12-14 h, jeżeli rytm, który doprowadził do zatrzymania krążenia był-VF
DNR -kiedy nie podejmować resuscytacji
-stany jednoznacznie oznaczające śmierć/ -terminalna faza choroby/-upływ czasu/ -pacjenci, u których nie podjęto czynności resuscytacyjnych > 15 minut od zatrzymania krążenia/ -pacjenci, którzy przebywali pod wodą ponad 3 godz./ -własna świadoma decyzja pacjenta ( problemy prawne)
NIEDROŻNOŚĆ DRÓG ODDECHOWYCH :
krew, wymiociny, ciało obce, uraz twarzy lub gardła, choroby ośrodkowego układu nerwowego, infekcje i obrzęk w obrębie gardła, krtani, tchawicy, wydzielina w drzewie oskrzelowym, u małych dzieci najczęstszą przyczyną zatrzymania krążenia są zaburzenia oddechowe
Niedroznosc dr oddechowych: zapadniecie się jezyka u osob nieprzytomnych, cialo obce, np. wymiociny, krew, protezy/ obrzek, skurcz krtani, oskrzeli
Zatrzymanie oddechu ->Niedotlenienie ->Asystolia
Przyczyny zatrzymania krążenia - zaburzenia funkcji układu oddechowego
-zmniejszony napęd oddechowy-> depresja CUN
-ograniczony wysiłek oddechowy: -> defekt neurologiczny/-> osłabienie mięśni/ -> zmiany restrykcyjne w obrębie klatki piersiowej
-upośledzenie czynności płuc: odma opłucnowa, zmiany patologiczne tkanki płucnej
Sekwencja zjawisk w NZK
zanik tętna na dużych naczyniach, utrata przytomności, zanik oddechu, utrata napięcia mięśniowego i odruchów, zmiana zabarwienia skóry i błon śluzowych, rozszerzenie źrenic ( 30-60 sek.)
Odwrócenie procesu umierania
-algorytm ABC/ podstawowe czynności resuscytacyjne ( BLS)/ zaawansowane czynności resuscytacyjne (ALS)/ czynności intensywnej terapii
Omdlenie i utrata przytomności - krótkotrwała samoistnie przemijająca utrata przytomności spowodowana nagłym spadkiem przepływu mózgowego, najczesc wynik hipotonii ortostatycznej
Omdlenie zwykłe : odruch wazowagalny , hipotensja, długotrwałe zmęczenie, emocje, upał, ból, leki
Prodromy:głęb westchnienia,czkawka,bladość skóry, pocenie,ślinotok,nudności,wymioty,niepokój
Omdlenie zwykłe :
Objawy: całkowita lub częściowa utrata świadomości, obniżenie RR, zwolnienie tętna, spłycenie, zwolnienie oddechu, trwa krótko, samoistnie odwracalna, zachowane odruchy
Krótkotrwała utrata świadomości poch. sercowego
Przyczyny - zaburzenia przewodnictwa i rytmu serca, napadowy częstoskurcz, wady serca ( zwężenie ujścia tętnicy głównej), nadciśniene płucne, niewydolność m. sercowego.
Postępowanie w omdleniu
1.zmiana pozycji pacjenta/obniżenie głowy i tułowia
2.zabezpieczenie drożności dróg oddechowych
3.ewentualnie tlenoterapia
Nagłe stany kardiologiczne
Komorowe zaburzenia rytmu/ Czynniki sercowe : choroba niedokrwienna serca, niewydolność serca o różnej etiologii, kardiomiopatie, zapalenie mięśnia sercowego, wady serca
Choroba wieńcowa : stabilna/niestabilna /
zawał m. sercowego : charakterystyczne bóle zamostkowe, ból nie ustępujący w spoczynku, zażyciu NTG, duszność, bladość, zlewne poty, zaburzenia rytmu serca, hipotensja, niewydo krążenia.
Zawał - postepowanie:
pozycja siedząca/ tlenoterapia/ zmierz ciśnienie tętnicze/ Nitrogliceryna - 1 tabl. Podjęzykowo (tylko jeśli ciśnienie skurczowe > 90 mmHg)/ Furosemid 20-40 mg (w obrzęku płuc 100 mg)/ Morfina 2-5 mg (zmniejszenie bólu) - dawkę można powtórzyć w razie potrzeby/ wezwij karetkę
Ostry zespół wieńcowy- natychmiast leczyc: “MONA”
-Morfina
-Tlen (oxygen)
-Nitrogliceryna (podjęzykowo - tabletka lub aerozol)
-Aspiryna 300 mg doustnie (pogryzione)
Nagłe stany kardiologiczne : Czynniki poza-sercowe :
choroby układowe, zaburzenia metaboliczne i elektrolitowe, stosowane leki i używki, choroby układu nerwowego, choroby jamy brzusznej, zabiegi diagnostyczno-terapeutyczne
Zaburzenia przytomności wg. Prof.Prusińskiego
-piorunujące- uraz głowy, rażenie prądem,zatrucia, NZK,krwotok śródczaszkowy
-przemijające-omdlenie,zes zatoki szyjnej,zaburz czynn serca, napad padaczk, wstrząśnienie mózgu
-długotrwałe
Udar mózgu
udar niedokrwienny (80%), udar krwotoczny/ krwotok podpajęczynówkowy
Objawy : ból głowy, zaburzenia świadomości, zaburzenia widzenia zaburzenia neurologiczne , osłabienie mięśni,niedowłady , porażenia zaburzenia mowy , zaburzenia czucia, drgawki
Drgawki padaczkowe
-wynik nadmiernego/ chaotycznego wyładowania neuronów mózgu
-uogólnione napady (grand mal): utrata świadomości z drgawkami, często poprzedzona objawami zwiastującymi
-napady małe (typu absence)/ Po napadzie dezorientacja i senność ponapadowa
Wytyczne postępowania u pacjenta z napadem drgawek
1.Fotel w pozycji leżącej
2.Podczas napadu ochrona głowy przed urazami
3.Delikatne zwrócenie głowy do boku
4.Nie wkładać nic do ust
5.Nie krępować chorego
6.Wezwać pomoc
7.Po napadzie -ułożyć chorego w pozycji bezpiecznej
8.Kontrola podstawowych funkcji życiowych
9.tlen do oddychania przez maskę
Środki miejscowo- znieczulające reakcje alergiczne
-dotyczą głównie grupy estrowej-prokaina /rzadkie w grupie amidowej -lignokaina
- przyczyną większości reakcji uczuleniowych : środki dodawane do roztworu leków, np. pochodne parabenu, metylohydroksybenzoesan ( substancja dodawana do fiolek wielokrotnego użytku)
Środki miejscowo- znieczulające postępowanie ratunkowe
-tlenoterapia
-diazepam doż . 5 -15 mg. ( drgawki)
-oddech wspomagany lub zastępczy
-dostęp dożylny, podtrzymanie krążenia
Interakcje leków w praktyce stomatologicznej
-A+B+C= 19%; A+B+C+D+E+F=80%, ch. nerek, wątroby, starszy wiek, cukrzyca
Mechanizmy Interakcji
-farmaceutyczne (poza ustrojem), farmakokinetyczne (najczęstsze), farmakodynamiczne
Przykłady interakcji leków
-preparaty naparstnicy i leki antyarytmiczne
-azotany w połączeniu z lekami obniżającymi ciśnienie krwi
-leki stosowane w chorobie wrzodowej (np. ranitydyna) - upośledzenie metabolizmu wątroby
-leki antydepresyjne i katecholaminy
-u pacjentów zażywających leki antydepresyjne ( z grupy inhibitorów MAO, trójpieścieniowe) należy unikać preparatów zawierających wysokie stężenia adrenaliny (działanie kardiotoksyczne)
-nitraty - skracają czas trwania znieczulenia
-statyny - nie stosować Erytromycyny (rhabdomioliza!)
Leki przeciwzakrzepowe i przeciwpłytkowe
-Acenokumarol; Heparyna-Zabieg tylko w szpitalu!!! Nie zapisuj aspiryny!
-Aspiryna, klopidogrel, tiklopydyna- odstawić 1 tydzień przed zabiegiem!
Antagoniści kanałów wapniowych, jak diltiazem i amlodipyna powodują hiperplazję dziąsła, która ustępuje po odstawieniu leków!!!
Leki przeciwbólowe i ich interakcje
NSAID: 1. Leki przeciwzakrzepowe- krwotok/ 2. Doustne leki przeciwcukrzycowe-hipoglikemia/ 3. Sterydy-uszkodzenie żołądka
ZATRUCIE ŚRODKAMI MIEJSCOWO ZNIECZULAJACYMI
I okres - objawy nieswoiste/prodromalne
niepokój, zaburzenia wzroku i słuchu, drętwienie języka, drżenia, metaliczny smak w ustach
II uogólnione drgawki: utrata świadomości, depresja krążenia, zatrzymanie oddechu
Postępowanie: kontrolna aspiracja przed każdym podaniem leku, unikanie szybkiego podania dużej dawki, udrożnienie dróg oddechowych, wentylacja tlenem, dostęp dożylny: płyny HAES, krystaloidy, efedryna iv.5-25 mg, atropina, A w razie potrzeby, leczenie p/drgawkowe: diazepam, tiopental iv.
Różnicowanie przedawkowania leków
Zatrucie lekami miejscowo znieczulającymi: - podanie donaczyniowe, - przedawkowanie
Objawy : zaburzenia świadomości, drgawki, tachykardia
Reakcja naczynio-ruchowa (adrenalina)
Objawy : tachykardia, spadek ciśnienia, pobudzenie
Reakcja odruchowa: bradykardia, objawy prodromalne, zaburzenia krótkotrwałe
Reakcja alergiczna : tachykardia, objawy skórne, bronchospazm / RESUSCYTACJa
RYSUNKI
2. BLS dzieci:
1.bezpieczenstwo
2.ocen przytomność ABC wolaj pomoc
3.udroznij drogi oddechowe
4.sprawdz oddech (dorosli : telefon ratunkowy)
5.5 wdechow
6.ocena efektu max po 10 s
7.brak oddechu rozpocznij ucisk, wentyluj 30:2, Ew 15:2 gdy 2 wyszkolonych ratownikow
8.telefon ratunkowy po 1 min BLS
3.zatrzymanie krazenia u dzieci:
-ocena rytmu:
VT/VFdefi 4 J/kgBLS 15:2-2 min(ocena rytmu)amiodaron 5 mg/kgx1/wklócie adrenalina 10mcg/kg/intubacja/rozwaz 4H , 4T
PEA/asystolia BLS 15:2-2 min(ocena rytmu)atropina 20 mcg/kg /wklócie adrenalina 10mcg/kg/ intubacja/rozwaz 4H , 4T
4. zatrzymanie krazenia u dorosłych:
-ocena rytmu:
VT/VFdefi 360 J/kgBLS 30:2-2 min(ocena rytmu)amiodaron 300 mg/kgx1/wklócie adrenalina 1 mg/kg co 3-5min/intubacja/rozwaz 4H , 4T
PEA/asystolia BLS 30:2+2 min(ocena rytmu)atropina 3 mg/kg/wklócie adrenalina 1 mg/kg co 3-5min / intubacja/rozwaz 4H , 4T
5.RKO z defibrylacja dorosli:
nie reagujewolaj i pomocudroznij drogi oddechowewyslij kogos lub idz po AED lub zadzwon pod 112 lub 999RKO 30:2 do momentu podlaczenia AEDAED ocena rytmualgorytm AED:
- defibrylacja zalecana VT,VF 1 defibrylacja 150-360 J dwufazowa lub 360 J jednofazowaRKO 30:2 przez 2 minAED ocena rytmu
- defibrylacja niezalecana PEA/asystolia RKO 30:2 przez 2 minAED ocena rytmukontunuuj dopóki nie zacznie oddychac
6. RKO z defibrylacja dzieci:
RKO 15:2 dopóki nie podlacza monitora/defibrylatoraocen rytm:
- defibrylacja wskazana VT,VF 1 defibrylacja 4 J/kg lub AED przystosowane dla dzieci RKO 15:2 przez 2 min ocen rytm
- defibrylacja niewskazana PEA/asystolia RKO 15:2 przez 2 min ocen rytm
7.podstawowe zabiegi resuscytacyjne u dzieci:
nie reagujewolaj i pomocudroznij drogi oddechowenie oddycha prawidłowo5 oddechow prawidłowych30 ucisniec klatki piersiowej2 wdechy/30 ucisniec klatki piersiowej (po 1 min RKO zadzwon pod numer 112 lub 999)
8. podstawowe zabiegi resuscytacyjne u dorosłych:
nie reagujewolaj i pomocudroznij drogi oddechowenie oddycha prawidłowo zadzwon pod numer 112 lub 99930 ucisniec klatki piersiowej2 wdechy/30 ucisniec klatki piersiowej
9.zadlawienie dziecko:
Ocen zagrozenie:
-ciezkie: nieprzytomnyBLS
-ciezkie: przytomny5 uderzen w plecy/nadbrzusza-dziecko/kl piersiowej -niemowle
-lekkie zachęcaj do kaszlu, obserwacja+ocena efektywnosci
Dziecko w stanie zagrożenia życia
najczęstsze rozpoznania: urazy, uraz głowy, utonięcie, zatrucie, wypadki komunikacyjne, dziecko maltretowane, rany postrzałowe, oparzenia, pokąsania, uraz rdzenia kręgowego
Schorzenia chirurgiczne: „ ostry brzuch”
Różne: zes nagłego zgonu niemowlęcia, kwasica cukrzyc, krwotok, anafilaksja, wrodz zabu metaboli
Stany nagłe u dzieci zagrażające życiu
zespół zaburzeń oddychania, zaburzenia sercowo-naczyniowe, zespoły wstrząsu, obrażenia ciała w następstwie urazów, zaburzenia spowodowane czynnikami środowiskowymi, stany nagłe przebiegające z utratą przytomności
Postępowanie z dziećmi w stanach zagrożenia życia - błędy:
brak wiedzy i doświa, kłopoty organ, brak jasnych zasad współpracy między specjalistami, osamotnienie - brak wsparcia merytorycznego ze str starszych lekarzy, konsultantów, brak doświadczonego zespołu pielęg i odp sprzętu, brak wytycznych i standardów post diagnostyczno-terapeutycznego u dzieci, trudności techniczne w zakresie wykonywanych procedur u dzieci, różnorodność przypadków klinicznych, możliwość gwałtownego pogorszenia stanu zdrowia dziecka, nie zapewnienie drożności dr oddech, odp resuscytacji plynowej,nie rozpoznanie i nie podjecie lecz krwaw wewn, nie przecwindzial hipotermii, brak lecz przeciwbolowego
Postępowanie z dzieckiem nieprzytomnym w oddziale ratunkowym
Etiologia: zatrucie, infekcje, uraz głowy, drgawki, niewydolność oddechowa, wstrząs, hipoglikemia, cukrzycowa kwasica ketonowa, zaburzenia metaboliczne, zmiany wewnątrzczaszkowe , wgłobienie
1.Zapewnić drożność dróg oddechowych, zabezpieczyć kręgosłup szyjny w przypadku urazu+poz bezp
2.Zapewnić efektywną wentylację
3.Zapewnić wydolne krążenie
4.Sprawdzić poziom cukru we krwi
5.Podać nalokson 0.01-0.10 mg/kg, jeżeli są wskazania
6.Ocenić poziom śpiączki wg skali Glasgow
7.Monitorowanie funkcji życiowych
8.Badania laboratoryjne, płynu m-rdz.
9.Wskazana krótkotrwała hospitalizacja w celu ustalenia etiologii
Postępowanie z dzieckiem w stanie zagrożenia życia w SOR
1.Ocena wstępna i stabilizacja funkcji życiowych:
2.zapewnienie drożności dróg oddechowych,
3.tlenoterapia, skuteczna wentylacja,
4.resuscytacja płynowa ( 20 ml/kg),
5.wyrównanie zaburzeń krążenia, leki wazoaktywne (dopamina, doputamina)
6.Badanie wtórne , monitorowanie czynności układu oddechowego i krążenia
7.Diagnostyka wstępna
8.Podjęcie decyzji o dalszym leczeniu/ przeniesienie dziecka do oddziału docelowego
9Leczenie przyczynowe i objawowe
Leczenie wspomagające : terapia płynami i transfuzje
leczenie p/drgawkowe, wspomagana wentylacja, konsultacja specjalisty, zabezpieczenie przed utratą ciepła, postępowanie p/bólowe, wyrównywanie zaburzeń elektrolitowych i metabolicznych, antybiotykoterapia w określonych stanach , zapewnienie spokoju i komfortu (obecność rodziców), ograniczenie „traumatycznych” procedur diagnostycznych i badań laboratoryjnych
Dziecko w stanie zagrożenia życia -obraz kliniczny
-senność z małym zainteresowaniem badaniem : słaby płacz lub jego brak podczas rękoczynów związanych z badaniem lub z zabiegami
-nadmierna pobudliwość : brak możliwości uspokojenia dziecka nawet w obecności rodziców
-osłabienie odruchu ssania, niedożywienie/-gorączka lub hipotermia/-upośledzenie krążenia obwod/ bóle głowy i światłowstręt ( u starszych dzieci)/-uporczywe wymioty/-napady drgawkowe związane z gorączką/-zmiana w stanie psychicznym/-zespół zaburzeń oddechowych/-slinienie się lub świst krtaniowy/-sinica warg i kończyn/-wybroczyny krwawe lub plamica z towarzyszącą gorączką
Zespół zaburzeń oddechowych
Objawy: sinica lub bladość, przyspieszenie oddechu , duszność, wysiłek oddechowy, przyspieszenie a.s., pozycja ciała, niepokój, pobudzenie
Objawy ciężkiej niewydolności oddechowej :
-narastające zaburzenia świadomości lub brak reakcji na bodźce/- zwolnienie częstości oddychania, zmniejszenie wysiłku oddechowego /- zwolnienie akcji serca
Ostra Niewydolność Oddechowa postępowanie wstępne w SOR
A. Podaż tlenu: efektywna tlenoterapia, monitorowanie stanu dziecka : pulsoksymetria, EKG
B. Drożność dróg oddechowych
Sposoby bezprzyrządowe i bezprzyrządowe
C. Dostęp dożylny
D. Zapewnienie spokoju, odpowiednia pozycja ciała
E. Zapewnienie efektywnej wentylacji
F. Wskazania do intubacji dotchawiczej
G. Ograniczenie do minimum niezbędnych rękoczynów i badań
Napad astmy oskrzelowej
Ciężki atak : duszność uniemożliwiająca mówienie, jedzenie, częstość odd > 40/min, tętno > 140/min, kaszel, swiszczacy oddech, uczucie ciężaru w klatce
Objawy bezpośrednio zagrażające życiu: sinica, cisza w klatce piersiowej lub słabe ruchy oddechowe, zmęczenie lub wyczerpanie, pobudzenie lub obniżenie poziomu świadomości
Napad astmy oskrzelowej-Postępowanie w ciężkim ataku w oddziale ratunkowym.
Wysokie stężenie tlenu
Leki I rzutu : wziewne Beta 2 -mimetyki (Salbutamol 2.5-5 mg przez nebulizator,fenoterol,salmeterol)
-Kortykosteroidy : wziewnie i dożylnie /leki p/histaminowe, leki p/leukotrienowe
-Prednizolon 1-2 mg/kg po., Metylprednizolon 2 mg/kg iv. Hydrocortizon iv. 100 mg co 6 godz.iv.
-Leki antycholinergiczne :Ipratropium / atrovent 0.125-0.25 mg przez nebulizator
-Metyloksantyny : Aminofilina iv.5 mg/kg w ciągu 20 min., następnie wlew 1 mg/kg/godz.
-Jeżeli stan pacjenta nie poprawi się w ciągu 15 min. utrzymaj podawanie tlenu i sterydów,
-Podawaj leki w nebulizacji co 30 min (beta-agoniści), dodaj ipratropium
Leki II rzutu: siarczan magnezu, teofilina, ketamina, heliox - mieszanina 60-70% helu/tlenu, rozważ potrzebę znieczulenia i intubacji
Powikłania : barotrauma, hipotonia: zjawisko auto-PEEP, odma opłucnowa
Stridor u dzieci :
Definicja : świst krtaniowy ( stridor) szmer o niskim tonie, słyszalny podczas fazy oddechowej; faza oddychania, w której jest najlepiej słyszalny - ważnym czynnikiem różnicującym
Przyczyny: laryngotracheobronchitis , krup wirusowy, zapalenie nagłośni, bakteryjne zapalenie tchawicy, aspiracja ciała obcego
Ostre zapalenie nagłośni: krup wirusowy, bakteryjne zapalenie tchawicy
Zapalenie nagłośni- stan bezpośredniego zagrożenia życia
występowanie między 2-7 r.ż./-szybki, niekiedy piorunujący przebieg/-wysoka gorączka >39 st.C/bóle gardła, duszność, wysiłek oddechowy/-wzmożona produkcja śliny/-niemożność połykania i mówienia /-charakterystyczna postawa jaka przyjmują dzieci/-charakt obraz nagłośni w obrazie radiologicznym
Zapalenie nagłośni- postępowanie w oddziale ratunkowym
A. Stan nagły : dzieci z ciężkimi objawami nie powinny być rutynowo diagnozowane lecz oceniane w warunkach sali resuscytacyjno-zabiegowej przez zespół specjalistów : pediatrę, larygologa, anestezjo
B. Laryngoskopia/ C. Badanie radiologiczne/ D. Badania laboratoryjne ( bakteriologiczne)
Leczenie : Intubacja + nawilżanie, przez kilka dni/Sedacja/Dożylna antybiotykoterapia
Niedrożność przewodów nosowych -> niewydolność oddechowa
Niewielki obrzęk w obrębie krtani/ tchawicy -> znaczne utrudnienie przepływu powietrza, łatwość infekcji i stanów zapalnych, szybkie wyczerpywanie energetyczne spowodowane wysiłkiem oddech
Przyczyny nagłego zatrzymania krążenia u dzieci
- z powodów oddechowych, u dzieci z wrodzonymi wadami serca może dojść do nagłego zatrzymania krążenia, nagła śmierć łóżeczkowa
Noworodki
-jeżeli noworodek nie oddycha lub „nie łapie powietrza” - natychmiast rozpocząć resuscytację.
1.uciski mostka należy rozpocząć, jeżeli nie stwierdzamy czynności serca lub występuje bradykardia < 60 /min pomimo adekwatnej wentylacji tlenem przez 30 sek.
2.zalecana technika 2 kciuków ( konieczne 2 osoby)
3.głębokość ucisków = 1/3 wymiaru przednio-tylnego klatki piersiowej
Niedrożność dróg oddechowych : upośledzenie stanu przytomności, krew, wymioty, ciało obce, uraz, infekcja, zapalenie, laryngospasm, bronchospazm
Częściowa : szmer oddechowy zazwyczaj głośny, stridor słyszalny w fazie wdechowej - poziom krtani lub wyżej,szmer słyszalny w fazie wydechowej- poziom dolnych dróg oddechowych
Całkowita : paradoksalne ruchy klatki piersiowej, zaangażowanie dodatkowych mięśni oddechowych, nieobecność szmerów oddechowych
Przyrządowe udrażnianie dróg oddechowych
met. niechirurg: rurka ustno gardl Guedela, maska krtaniowa, rurka intubacyjna,Combitube
met.chirurg: konikopunkcja, konikotomia, tracheotomia
Efektywna wentylacja
-oddech - efekt oceniamy poprzez obserwacje uniesienia klatki piersiowej/ -objętość oddechu 6-7 ml/kg c.c /-wdech ok. 1.5 s./-proporcja ucisków do oddechu / -dla laików 30 : 2/ -dla osób kwalifikowanych 15 : 2/-rozpocząć od wdechów
Jednakowa częstość ucisków mostka u dorosłych i u dzieci = 100/min (z wyjątkiem noworodków i młodszych niemowląt)
WSTRZĄS
definicja : zespół objawów klinicznych, będących następstwem zaburzeń perfuzji tkankowej, w wyniku czego dochodzi do dysproporcji pomiędzy zapotrzebowaniem organizmu na tlen a możliwościami jego dostarczenia do tkanek
WSTRZĄS ROZ SIĘ W NASTĘPSTWIE : niedostatecznej podazy tlenu w stosunku do jego zapotrze
Kliniczne objawy wstrząsu: tachycardia , hipotensja, skurcz naczyń obwodowych, zimna, spocona, blada skóra, hiperwentylacja, niepokój lub apatia, spadek diurezy
PATOMECHANIZM:hipowolemiczny(utrata obj krwi krążącej, sercowopoch,neurogenny(w.d),septycz
-krwotoczny - zmniejszenie objętości krwi krążącej
-kardiogenny -upośledzenie pracy serca jako pompy/zab funkcji m sercowego
-anafilaktyczny - zaburzenia napięcia ścian drobnych naczyń krwionośnych, wstrzas dystrybucyjny
-septyczny -następ uszkodzenia śródbłonka naczyn z ucieczką płynów do przestrzeni pozanaczynio. Niewydolność wielonarządowa.wstrzas dystrybucyjny
-neuropochodny -efekt uszkodzenia OUN ,zaleganie krwi w ukł tętniczym. Względna hypowolemia.
Wytyczne postępowania we wstrząsie
1.Oceń ABC/ 2.Zabezpiecz właściwie drogi oddechowe/ 3.Podaj 100% tlen/ 4.przeprowadź wstępną ocenę/ 5.Podłącz monitor/ 6.Właściwa pozycja ciała/ 7.Kontrola bólu/ 8.Określ etiologię wstrząsu
Wstrząs anafilaktyczny
Objawy zapowiadające dotyczą :
-skóry (nagłe zaczerwienienie, pokrzywka , świąd)
-górnych dróg oddechowych (obrzęk krtani,kaszel, chrypka
-dolnych dróg oddechowych (skurcz oskrzeli)
-układu krążenia ( hypotensja, tachykardia, zaburzenia rytmu wyciek z nosa)/pokarmowego (nudności , wymioty, bóle kolkowe)/ nerwowego (lęk, niepokój, poczucie zagrożenia)
Objawy zasadnicze : hipotensja, zaburzenia wentylacji, zaburzenia świadomości, zaburzenia krzepnięcia krwi, niewydolność nerek, utrata świadomości, pobudzenie
Szybka interwencja : leczenie należy podjąć natychmiast po stwierdzeniu nawet pozornie błahych objawów - kichanie , świąd , zaczerwienienie skóry/przerwanie narażenia na antygen i monitorowanie parametrów życiowych/podanie adrenaliny
Wstrząs anafilaktyczny - leczenie
-wprowadź kaniulę do żyły obwodowej
-podaj dożylnie : adrenalinę - 1:1 000 0.5-1.0 ml. rozcieńczoną w 10-20 ml NaCl
-wlew kroplowy adrenaliny - roztwór 1 mg. / 250 ml. roztworu z szybkością 1-4 ug/ min.
-zabezpieczenie drożności dróg oddechowych , kończyny ku górze
-tlenoterapia (bierna - jak najwyzsze stezenie)
-Adrenalina ( roztwór 1:1000)-podskórnie , domięśniowo, wziewnie.
I dawka - u dorosłych 0,5 mg. u dzieci 0,3 mg. Wyjątkowo dożylnie 0,3-0,5 mg. w dawkach podzielonych po 0,1 mg. /Kolejne dawki po paru minutach (5-10)
Równocz z A podaj i.m lek p/histaminowy blokujący rec H 1 -100mg antazoliny (Phenazolinum)
-leczenie skurczu oskrzeli
-Fastjekt - Allergopharma-zestw do natychmiastow podania A w dawce 0,23-0,32 mg
-wyrównywanie hypotensji, środki presyjne ( krystaloidy, dopamina)
-blokery receptorów histaminy( cymetydyna, ranitydyna)
H2 bloker - Cimetidina 200 mg./ H1 , H2 blokery Fenistil-amp. a 4 mg/ 4 ml./ Tavegyl - 2 mg.
Adrenalina we wstrząsie anafilaktycznym
-działa b. szybko/hamuje wyzwalanie mediatorów komórek docelowych/uszczelnia naczynia włosowate/działa przeciw-obrzękowo/hamuje skurcz mięśni gładkich/zapobiega spadkowi ciś tętni
Leczenie wstrzasu hipowolemicznego:
Płynoterapia :krystaloidy, koloidy
Aminy katecholowe : Levonor (4 - 8 ug/kg/min), Dopamina (2 - 5 ug/kg/min do 10 ug)
Diuretyki - Forosemid (10 - 20 mg / RR !!)
Ogrzanie
Preparaty krwi: koncentrat krwinek czerwonych + Calcium Polfa ( 1 / 1 ),osocze świeże mrożone
Zasady leczenia wstrząsu pourazowego
tamowanie krwawienia, dostęp dożylny obwodowy, resuscytacja płynowa, uzupełnianie niedoboru HB, przetaczanie krwi, zwalczanie kwasicy metabolicznej, zaopatrzenie obrażeń ciała, leczenie p/bólowe, zapobieganie utracie ciepła, zapewnienie spokoju, monitorowanie czynności życiowych
Monitorowanie chorego po urazie
1.Czynność serca, ciśnienie krwi/ 2.Częstość oddechów/ 3.Czas powrotu kapilarnego/ 4.Diureza godzinowa/ 5.Saturacja krwi tetniczej / 6.Kapnometria/ 7.Glasgow Coma Scale/8.EKG/ 9.Temperatura ciała ( powierzchowna i głęboka)
ZGONY W WYNIKU URAZÓW
I FAZA OSTRA : w ciągu kilku sekund lub minut; śmierć nie do uniknięcia (>30%) : uszkodzenia dużych pni naczyniowych, serca, rozległe uszkodzenia OUN
II FAZA WCZESNA : najczęściej w ciągu minut lub godzin po urazie (>50%), diagnostyka i leczenie POWINNY mieć miejsce w ciągu pierwszych 60 minut po urazie „ZŁOTA GODZINA”
III FAZA PÓŹNA : w ciągu dni/tygodni po urazie, dotyczy > 10% zgonów, spowodowanych MOF lub powikłaniami zakrzepowo-zatorowymi
Anafilaksja
Definicja : gwałtowna odpowiedź na reakcję immunologiczną I typu między antygenem a swoistym przeciwciałem opłaszczonym na powierzchni komórki.W reakcji biorą głównie udział przeciwciała klasy IgE, które uwalniają mediatory z komórek tucznych i bazofilów, zapoczątkowujące kaskadę wtórnych reakcji ->reakcja anafilaktyczna
Czynniki wywołujące: białko obcogatun, penicylina,pokar, jady owadów,pros zwią chem,testy diagn
Mediatory reakcji anafilaktycznej
-Histamina -obkurcza m.gładkie , obrzęk bł. śluzowej oskrzeli,wymioty,pokrzywka,rozszerzenie naczyń
-Leukotrieny - obkurczenie m.gładkich oskrzelików,rozszerzenie naczyń krwion.
-Prostaglandyny - nasilają skurcz m. gładkich oskrzelików, zwiększają przepuszczalność naczyń krw.
Reakcje anafilaktoidalne
nie są związane z r. immunologicz a z bezpośrednim oddziaływ na komórkę lub tka subst prowoku
Przyczyny : osocze ludzkie, produkty krwi, substancje uwalniające histaminę,bezpośrednie uwalnianie mediatorów przez - leki, pokarmy, czynniki fizyczne-wysiłek , zimno, agregacja kompleksów immunologicznych, przetoczenie przeciwciał cytotoksycznych, kontrasty radiologiczne
Hipowolemia
uzupełnianie płynów/ kliniczne objawy hipowolemii -> podaj iv. 0,9% NaCl 20 ml/kg ->nadal objawy hipowolemii -> podaj iv.koloid 20 ml/kg -> nadal objawy hipowolemii -> podaj iv.preparaty krwiopoch
Cechy kliniczne poprawy wolemii : zwolnienie akcji serca, poprawa napięcia tętna, poprawa przepływu obwodowego, poprawa reaktywności na bodźce, wzrost diurezy
Hipoglikemia
Najniższe dopuszczalne wartości glikemii : -u noworodków >1.7 mmol/l (30 mg/dl)/ -u dzieci >2.8-3.0 mmol/l (50-54 mg/dl)
Łagodna - uczucie głodu, drżenie , drętwienie warg, parestezje, poty, łzawienie , ślinotok, lęk, niepokój, parcie na mocz, upośledzenie koncentracji.
Należy unikać preparatów zawierających wysokie stężenia adrenaliny!!!!!!!
Hipoglikemia - leczenie w oddziale ratunkowym
1.Tlenoterapia, w razie śpiączki intubacja dotchawicza, oddech kontrolowany
2.Dostęp dożylny/ 3.Dowóz glukozy w ilości zapewniającej hemostazę/ 4.Monitorowanie stanu neurologicznego i poziomu glikemii/ 5.Wyrównywanie zaburzeń równowagi kwasowo-zasad i elektrol
Hipoglikemia -diagnostyka w oddziale ratunkowym
testy paskowe - dzieci „wysokiego ryzyka”/stężenie glukozy we krwi/badanie moczu pod kątem obecności ciał acetonowych/badanie gazometryczne/morfologia i jonogram/ustalenie zapatrz/na 24h
Odpowiedź na szczepienia
Reakcje przejściowe : obrzęk, zaczerwienie w miejscu iniekcji, ustępują po leczeniu objawowym, ciężkie reakcje anafilaktycz - są rzadkie,wymagają natychmiastowego i agresywnego leczenia
Drgawki gorączkowe
zapewnij drożność dróg oddechowych/podaj tlen/diazepam iv. lub p.r/sprawdź poziom cukru we krwi i temper ciała/ochładzaj dziecko : fizykalnie i farmakologicznie(paracetamol 15 mg/kg p.r.> 3 mies)
Napady padaczkowe
zabezpiecz drożność dróg oddechowych, nie próbuj rozewrzeć zębów w celu wprowadzenia szpatułki lub innego sprzętu/diazepam iv. 0.25-0.4 mg/kg lub p.r./sprawdź poziom glikemii/w przypadku hipoglikemii glukoza iv.0,5 g/kg (2 ml roztworu 25%)/sprawdź temperaturę ciała/jeżeli drgawki nie ustępują - wlew iv. fenytoiny 18 mg/kg w ciągu 30 min./wezwij anestezjologa
Stan padaczkowy -postępowanie w oddziale ratunkowym
1.Zapewnienie prawidłowej dostawy tlenu
2.Opanowanie drgawek
3.Leczenie choroby podstawowej
4.Leki podawać najlepiej drogą dożylną
5.Jako lek I rzutu - podać środek szybko działający, następnie zastosować lek dłużej działający
6.Uzyskanie stężenia terapeutycznego ( dawki nasycające)
Leczenie p/drgawkowe
A. Leki szybko działające : Klonazepam ( Rivotril ) 0,03 - 0,15 mg/kg iv, im ; można powtórzyć 4-6 x w ciągu doby/ Diazepam (Valium, Relanium) 0,1 - 04 mg/kg, max. 10 mg jednorazowo, można powtórz
B. Leki długo działające po krótko działających : Fenobarbital ( Luminal) 20 mg/kg iv, im
w ciągu 10-20 min. Dożylnie/ Fenytoina ( Epanutin) - dawka nasycająca 20 mg/kg iv, max. 100 mg; szybkość podawania 1-2 mg/kg/min
Leki p/drgawkowe stosowane doodbytniczo
Diazepam 0.2-0.5 mg/kg p.r./Kwas walproinowy (Depakine,Vupral), stężenie 250 mg/5 ml, dawka : 20mg/kg zmieszany z wodą w stosunku 1: 1
Postępowanie w stanach zagrożenia życia w pediatrii
Czynniki wspierające : wiedza i doświadczenie, umiejętności praktyczne, współpraca z zespołem specjalistów, dostępność, sprz przydatnego u dzieci,standardy i algorytmy,dokument,stres mobilizuje
Schorzenia OUN: zapalenie opon m-rdz, drgawki, dysfunkcja zastawki, zespół Reye'a, przepuklina opon.rdz., krwawienie do OUN
Układ krążenia: wstrząs : hipowolemiczny, septyczny, wrodzone wady serca, arytmia
Układ oddechowy: ciało obce, krup, zapalenie płuc, astma, bezdech, krztusiec, zapalenie nagłośni
Zakażenia : bakteryjne, wirusowe, grzybicze
UKŁAD ODDECHOWY cechy u dzieci:
wąskie i długie nozdrza, duży, cofnięty ku tyłowi język - łatwo może dojść do niedrożności dróg oddechowych, długa nagłośnia, najwęższe miejsce - okolica podgłośniowa, mała średnica tchawicy, ściany cienkie i miękkie, duża ilość tkanki łącznej w obrębie krtani i tchawicy - łatwość infekcji
Oddychanie: głównie nosem, przepona - główny miesień oddechowy, mały udział mięśni międzyżebrowych, mała rezerwa oddechowa, duże zużycie tlenu w stosunku do ciężaru ciała, dwufazowa odpowiedź na niedotlenienie
Konsekwencje : łatwo dochodzi do niedotlenienia
Odrębności anatomiczno-fizjologiczne u dzieci
układ oddechowy, krążenia, OUN, moczowy, pokarmowy, kostno-stawowy, termoregulacja
Różnice anatomiczne
-proporcje ciała, duża głowa, niezbyt dobrze chroniona, krótka szyja, duży tułów, długie kończyny, wyższy współczynnik powierzchni do masy ciała
Pacjent pediatryczny
-noworodek: od urodzenia do 1 miesiąca życia/ niemowlę: od 1 miesiąca życia do 1 roku życia/ dziecko: od 1 roku życia do okresu pokwitania
Zapewnienie dostępu do żył
możliwości kaniulacji żył obwodowych, dostęp do żył centralnych, dostęp chirurgiczny(wenesekcja i wenepunkcja), specjalne drogi dostępu : zyła pępowinowa u noworodków, dostęp doszpikowy
sprzęt wykorzystywany przy kaniulacji żył , powikłania
Zespół dziecka maltretowanego
Rodzaje : zaniedbanie fizyczne i emocjonalne ( 60%), przemoc fizyczna( 23%),przemoc seksualna(9%), „Shaken Baby Syndrom” , zespół Munchausena
Zespół dziecka maltretowanego - cechy różnicujące
mechanizm urazu niejasny lub trudny do wytłumaczenia/brak opieki medycznej lub zwłoka w wezwaniu pomocy lekarskiej/obustronne symetryczne urazy, sińce w trudno dostępnych okolicach/ obrażenia często odpowiadają kształtowi przedmiotu ( typowe przedmioty)/cechy niedożywienia, zaniedbanie higieniczne/upadki z wysokości, porażenie prądem, podtopienie/narażanie dziecka na niebezpieczeństwo fizyczne lub psychiczne
Kontrolowanie bólu u dzieci w oddziale ratunkowym
Wybór techniki i drogi znieczulenia:
znieczulenie miejscowe : krem EMLA ,nasiękowe, blokady nerwów obwodowych, znieczulenie regionalne/ sedacja dr doustną, parenteralną, p.r./znieczulenie wziewne/ketamina/NSAD i opioidy
Analgezja u dzieci
Niewielki ból : Paracetamol 10-15 mg/kg 3-4 x dz. p.o.
Średni ból: Ibuprofen 5 mg/kg 4 x dz. p.o. ( o ile nie ma astmy)
Silny ból: 6-12 mies. Morfina do 100 mikrog/kg iv/ >12 mies. Morfina do 200 mikrogr/kg iv.
Obrażenia klatki piersiowej zagrażające życiu
odma opłucnowa ciśnieniowa, tamponada serca, masywne krwawienie do jamy opłucnowej, wiotka klatka piersiowa, pękniecie aorty, perforacja przełyku, uszkodzenie dróg oddechowych
Wyrzut endogennych katecholamin
Objawy : tachykardia, wzrost ciśnienia rozkurczowego , obniżenie amplitudy tętna
Objętość krwi w grupach wiekowych
wcześniak-95 ml/kg/nowor 90 ml/kg/niemowlę 80 ml/kg/dziecko pow. 1 r.ż. 75ml/kg/doro 70 ml/kg
Trudności w ocenie utraty krwi: ludzie starsi, leki, stymulator serca, ciąża, hipotermia, sportowcy
RYSUNKI:
1.-wiek :<1 r.ż/ liczba oddech/min:30-40/ częst akcji serca/min:110-160/cisn skurcz:70-90
-wiek:2-5 lat/ liczba oddech/min:25-30/ częst akcji serca/min:95-140/ cisn skurcz:80-100
-wiek:5-12 lat/ liczba oddech/min:20-25/ częst akcji serca/min:80-120/ cisn skurcz:90-110
-wiek:>12 lat/ liczba oddech/min:15-20/ częst akcji serca/min:60-100/ cisn skurcz:100-120
2.Czestoskurcz: obj niepok: skurcz CTK <90 mmHG, obj niewydol kraz, bol w kl, zab swiad,AS>150/min
-chory stabilny
-chory niestabilnykardiowersja 3xjednofazowe: VT,AF-200,200,360 J/ AFI,SVT:100,200,360J
3.Bradykardia: obj niepokojace: skurcz CTK <90 mmHG, AS<40/min, obj niewydolności krazenia
-chory niestabilny atropina 0,5 mg ivbrak efektu atropina 0,5 mg iv(powtarzac do dawki 3 mg, co 3-5 min), adrenalina 2-10 mg/min
-chory stabilny: obserwacja
Zagrożenia biolog: nowo pojawiające się ch zakaźne,brak skutecznie realiz strategii szczepień ochronn
Zagrożenia chem: nowe subst w przemyśle spoż, chemicznym, narażenie dzieci na dym tytoniowy
Zagrożenia fizyczne: wypadki drogowe, domowe, szkolne, podtopienia, samobójstwa
Zagrożenia behawioralne: palenie tytoniu, alkohol,narkomania, brak ruchu, sportu, rekreacji
Zagrożenia społeczno-ekonomiczne/ Zagrożenia genetyczne
Niekorzystne skutki zdrowotne
zbyt wysoka umieralność niemowląt i dzieci, częste występowanie wcześniactwa i noworodków z niską masa urodzeniową, urazy i inwalidztwo powypadkowe, rozpowszechnienie próchnicy i chorób przyzębia, występowanie wrodzonych wad rozwojowych, pogorszenie stanu zdrowia psychicznego, wzrost liczby samobójstw, depresji, agresji i zaburzeń zachowania
Urazy sportowe/Sporty o wysokim ryzyku urazów głowy i kręgosłupa szyjnego: piłka nożna , jazda na rolkach, gimnastyka, hokej na lodzie, boks, jazda na rowerze, nurkowanie, koszykówka, jazda na motocyklu, spadochroniarstwo, rugby, łyżwiarstwo, jazda na deskorolce
Urazy sportowe powodują poważne następstwa: stłuczenie mózgu, krwawienie śródczaszkowe, rozlane uszkodzenie aksonów, zespoły powstrząśnieniowe
Pogryzienie przez ludzi i zwierzęta
objawy zakażenia: rumień, obrzęk, wydzielina, powiększ węzłów chłonnyc, ból przy ruchach biernych
Postępowanie z raną:
1.Odpowiednie przemycie rany/2.Rany na rękach zostawić otwarte/3.Rany zamknąć do 8 h/ 4.Kontrola po 48 H !/ 5.Ran kłutych nie zamykać (KOT)
Zasady profilaktyki p/tężcowej
Małe prawdopodobieństwo zakażenia : rany czyste, dobrze ukrwione, powierzchowne
A.Osoby nie szczep, lub szczep wcześniej niż 5 lat przed urazemanatoksyna p/tężcowa zalecana
B. Osoby szczepione w ciągu ostatnich 5 latprofilaktyka zbędna
Duże prawdopodobieństwo zagrożenia tężcem: >6 h od zranienia, tkanki zanieczyszczone, martwicze, rany postrzałowe, kłute, miażdżone, oparzenia
A. Osoby nie szczepione, lub niepełne szczepienieanatoksyna p/tężcowa + surowica p/tężcowa
B. Osoby szczepione wcześniej niż 5 lat przed urazemanatoksyna p/tężcowa zalecana
Zalecenia poszpitalne : informacja o objawach zakażenia, informacja o zmianach opatrunku, termin wizyty kontrolnej, termin zdjęcia szwów
Utonięcie i podtopienie
-Podtopienie - stan zanurzenia ofiary w wodzie, wymagający pomocy w miejscu zdarzenia i kwalifikowanego transportu do placówki medycznej w celu obserwacji
-Utonięcie - zgon spowodowany uduszeniem w wyniku zanurzenia w cieczy/w wodzie w ciągu 24 h od zdarzenia/ (ofiara podtopienia może być uznana za zmarłą w miejscu zdarzenia, resuscytowana podczas transportu i w SOR bez efektu hemodynamicznego)
CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE TONIĘCIU :
-hipotermia, stan wyczerpania, uraz - zwłaszcza odcinka szyjnego kręgosłupa, utrata przytomności z rozmaitych powodów: atak padaczki, hipoglikemia, zator powietrzny, leki/alkohol, przypadkowe lub umyślne zanurzenie pod wodą (dzieci)
PATOFIZJOLOGIA TONIĘCIA/ PRZEBIEG : zanurzenie głowy pod wodą ->próby utrzymania jej nad powierzchnią->połykanie dużej ilości wody,wykonanie wdechu pod wodą -> aspiracja niewielkiej ilości wody, laryngospasm i niedotlenienie, utrata przytomności ->otwarcie dróg oddechowych ->zalewanie płuc, uszkodz pł, niedotlenienie , zatrzym pracy serca ->uszkodz mózgu i innych narządów
Podstawową konsekwencją podtopienia jest hipoksemia Największe zmiany w płucach:
upośledzenie krążenia płucnego, nadciśnienie, wzrost przepuszczalności bariery pęcherzykowo-włośniczkowej, zaburzenia wentylacji/perfuzji, uszkodzenie surfaktantu
hipotermia „ Zespół zanurzeniowy”/nagły zgon wskutek kontaktu z lodowatą wodą
PATOMECHANIZM HIPOKSJI
ASPIRACJA WODY SŁODKIEJ: wymycie surfaktantu i denaturacja, zmniejszenie podatności płuc, niedodma, zwiększony wysiłek oddechowy, przeciek śródpłucny z prawa-na lewo
ASPIRACJA WODY SŁONEJ : większa hyperosmolarność w stosunku do osocza, znaczny obrzęk płuc
WYTYCZNE ALS
1.Dostęp do sprzętu AED
2.Bezzwłoczna intubacja gdy są wskazania, stabilizacja osiowa szyjnego odcinka kręgosłupa
3.Wentylacja 100% tlenem
4.Ocena obrażeń współistniejących
5.Ocena EKG
6.Defibrylacja gdy VT/VF
7.Transport do szpitala, monitorowanie , RKOM
8.Zapobieganie hipotermii/ogrzewanie
9.Dalsze leczenie - oddział ratunkowy, OIT
SZYBKI TRANSPORT DO SZPITALA !
Wskazany gdy : wysokie uszkodzenie rdzenia kręgowego upośledzające oddychanie, zaburzenia wentylacji, upośledzenie przytomności
Oznaki i objawy: zmieniony stan świadomości, brak tętna, deficyt funkcji ruchowej lub czuciowej, obrażenia głowy lub szyi, odkrztuszanie lub wymioty
Badanie przedmiotowe:
-szczegółowe badanie fizykalne: głowa, szyja, twarz, klatka piersiowa, jama brzuszna, kończyny-ocena parametrów życiowych : ciśn tętnicze krwi, tętno, oddech, zabarwienie i tem powłok ciała,ocen źrenic
KLASYFIKACJA PACJENTÓW PODTOPIONYCH
1.Osoby bez objawów zachłyśnięcia
2. Ofiary z klinicznymi objawami aspiracji wody
3. Ofiary z zaburzeniami oddychania
4. Ofiary, u których nastąpiło zatrzymanie czynności serca
Ad.1 ofiary powinny być przyjęte do szpitala celem obserwacji/ nawet przytomni mogą być w stanie hipotermii/ kontrola gazometrii /niespodziewana kwasica metaboliczna/kontrola radiologiczna płuc
Ad.2 kliniczne objawy aspiracji- wskazania do przyjęcia do oddziału IT/ tlenoterapia bierna w ilości niezbędnej do utrzymania PaO2>8 kPa/ rozważenie intubacji i włączenia terapii respiratorem/ u pacjentów szybko wracających do zdrowia - na ogół oddychanie związane jest z bólem zamostkowym i kaszlem/ pomiar temperatury centralnej, ciągłe monitorowanie czynności neurologicznych/ jeżeli temp.>30 st.C - nie przyspiesza się osiągnięcia normotermii/ infuzje dożylne płynów/krystaloidów/ problematyczne stosowanie sterydów/ poprawa radiologiczna płuc po 24 h leczenia
Ad.3 Objawy : sinica, upośledzenie krążenia obwodowego, tachykardia, niskie ciśnienie krwi tętnicze , zimna skóra, zaburzenia oddychania, upośledzenie przytomności, zmniejszona diureza. Zanieczyszczenia w noso-gardzieli, krtani wymagające odessania
Postępowanie w oddziale ratunkowym
natychmiastowa intubacja, respiratoro-terapia , wentylacja 100 % tlenem, zgłębnik do żołądka
Dalsze leczenie w oddziale IT : adekwatna oksygenacja, /PaO2> 8 kPa, FiO2< 0.5 , PEEP.
podaż płynów dożylnych przez naczynia centralne, monitorowanie OCŻ, leki inotropowe / zwalczanie hipotermii i kwasicy metabolicznej,
Ad.4 Podjęcie czynności BLS na miejscu zdarzenia: intubacja, wentylacja 100% tlenem, uciski klatki piersiowej, podjęcie czynności przez serce - ocena rytmu, wskazania do defibrylacji (uwaga ->hipotermia), kontynuowanie resuscytacji aż do wzrostu temperatury > 31 st.C., ogrzewanie organizmu różnymi sposobami : ogrzewanie wdychanych gazów i płynów i.v., podaż ciepłych płynów dożołądkowo, dializa otrzewnowa, krążenie pozaustrojowe, protekcja mózgu
OPARZENIA:
Obrażenia spowodowane prądem elektrycznym: oparzenia, migotanie komór, różnorodne zaburzenia rytmu serca, ostra niewydolność nerek, objawy neurologiczne
Kliniczne efekty porażeń prądem: oparzenia, zaburzenia rytmu serca prąd do 380V, asystolia i bezdech prąd ponad 500V, złamania, uszkodzenie CUN, zaburzenia psychiczne, utrata przytomności, śpiączka, uszkodzenie wzroku i słuchu
Razenie piorunem: następstwa : zatrzymanie oddychania, zaburzenia rytmu/ zatrzymanie krążenia, oparzenia dendrytyczne, złamania , urazy mięśni, przemijające niedowłady, uraz mózgu, drgawki, utrata przytomności, niepamięć wsteczna, pęknięcie błony bębenkowej, urazy oczu
Zatrucia
DROGI ZATRUCIA : przewod pokarmowy, drogi oddechowe(tlenek wegla), powloki ciala(skora, sluzowki), wstrzykniecia dozylne, podskorne, domiesniowe
SKUTKI ZATRUCIA : miejscowe, systemowe
LEKI POWSZECHNIE UŻYWANE, POTENCJALNIE NIEBEZPIECZNE
TEOFILINA - SKŁADNIK LEKÓW P/ASTMATYCZNYCH/ LEKI P/DEPRESYJNE/NAPARSTNICA I INNE LEKI NASERCOWE/ KODEINA - LEK P/KASZLOWY, SKŁADNIK ŚRODKÓW PRZECIWBÓLOWYCh/ LEKI P/HISTAMINOWE - UŻYWANE W LECZENIU ALERGII/KAMFORA - SKŁADNIK MAŚCI ROZGRZEWAJAC
TOKSYDROMY
ZATRUCIE ATROPINĄ : fizostygmina Zespół cholinolityczny : szerokie źrenice, suche błony śluzowe, tachykardia, pobudzenie psychoruch
ZATRUCIE BENZODIAZEPINAMI : flumazenil Śpiączka, depresja oddechu, próby samobójcze
ZATRUCIE LEKAMI ANTYDEPRESYJNYMI : salicylan fizostygminy/ ZATRUCIE OPIOIDAMI : naloxon
ZATRUCIE PARACETAMOLEM : N-acetylocysteina / ZATRUCIE ZWIĄZKAMI FOSFOROORGANICZNYMI: Atropina/ ZATRUCIE Tl wegla : 100% TLEN/ZATRUCIE METANOLEM/GLIKOLEM ETYLEN : Etanol
Zatrucie środkami opioidowymi
Objawy : zaczerwienie twarzy, zawroty głowy, wzmożone pragnienie i nudności, zaburzenia świadomości o różnym stopniu nasilenia (zespół majaczeniowy - LSD), zrenice wąskie, nie reagujące na światło; szerokie -w zatruciu petydyną, amfetaminą, skopolaminą, senność aż do śpiączki, bradykardia, spadek RR, zaburzenia oddychania -> bezdech, obniżenie temp ciała; w zatruciu kokaina i amfetaminą - wzrost ciepłoty ciała
Powikłania zatrucia opioidami
obrzęk płuc, zapalenie płuc (zachłystowe), bronchospasm, zespół rabdomiolizy z mioglobinurią i ostrą niewydolnością nerek, zaburzenia rytmu, niedotlenienie i zawał m. sercowego w zatruciu kokainą, tętniak rozwarstwiający aorty, krwawienie podpajęczynówkowe, objawy neurologiczne
Ukąszenia : błonkówki : pszczoły, szerszenie i osy, mrówki/ jady błonkówek - własności toksyczne/ reakcje po użądleniu :miejscowe, toksyczne , uogólnione (1%)/ 70% reakcji uogólnionych u dzieci : pokrzywka, świąd, obrzęk naczynioruchowy, skurcz oskrzeli, obrzęk krtani, wstrząs/ opóźniona reakcja ( „choroba posurowicza”) 10-14 dni po pierwotnym użądleniu
Skala Glasgow Klasyfikacja stanu nieprzytomności wg Glasgow Coma Scale ( GCS )
Otwieranie oczu: 4 pkt. -spontaniczne (np. bodziec z boku - poszkodowany się rozgląda ), 3 pkt. -na głos, zawołanie ( śpiący ), 2 pkt. -na ból, 1 pkt. -nie otwiera oczu
Odpowiedź słowna:
5 pkt. - logiczna z orientacją miejsca, czasu i własnej osoby, 4 pkt. - splątana, chaotyczna, uwaga zachowana, poszkodowany zastanawia się nad odpowiedzią, 3 pkt. - niewłaściwa, bez związku, nie na temat lub krzyk, 2 pkt. - dźwięki niezrozumiałe, pojękiwanie, 1 pkt. - żadna
Odpowiedź ruchowa:
6 pkt. - odpowiednia do poleceń, np. słownych, migowych ( np. uściśnięcie dłoni ), 5 pkt. - celowa, lokalizująca przykry bodziec, 4 pkt. - ruch ucieczki na ból, reakcja obronna - próba usunięcia bodźca bólowego, 3 pkt. - zgięciowa odruchowa (na ból lub spontanicznie), 2 pkt. - wyprostna odruchowa (na ból lub spontanicznie), 1 pkt. - żadna
Wynik testu:
14 - 15 - poszkodowany ma zachowaną przytomność z obniżona reaktywnością, 11 - 13 - półśpiączka, półprzytomny, 5 - 7 - nieprzytomność umiarkowana, 3 - 4 - głęboka nieprzytomność, odmóżdżeni
Stany zagrozenia zycia zw z zaburzeniami ukl oddech:
-objawy: duszność, niepokoj, sinica obwodowa, centralna, w bad klinicznym: niepr częstość, głębokość,regularność, tor oddechu, szmery oddechowe patologiczne
-bad dodat: nieinwazyjne: pulsoksymetria, kapnometria, spirometria/inwaz:gazometria krwi tetniczej
-przyczyny zaburzen:niedrożność dr oddechowych, zab czynności OUN, uraz, reakcja uczuleniowa, zatrzymanie krazenia, niewydolność krazenia,
Zaburzenia czynności OUN: spiaczki, zatrucia lekami, sr dzial na CUN, udar, uraz czaszkowo-mozgowy
Obrzek pluc -objawy: duszność, niepokoj, tachypnoe, ortopnoe, sinica centralna, tachykardia, hipo, hipertensja, wilgotne rzezenia, pienista rozowa wydzielina z drzewa oskrzelowego
przyczyny:
-kardiogenny: dekompensacja przewleklej niewyd krazenia, ch miesnia sercowego-zawal, ch zastawek, ch osierdzia, nadciśnienie tet, zatorowość plucna
-niekardiogenny: posocznica, niewód nerek, zachlysniecie trescia zoladkowa, toniecie, uraz temper
leczenie: 100%tlen,furosemidi.v., MF w dawkach frakcjonowanych, NTG podj i i.v, pozycja siedzca, wklocie dozylne, cewnik do p mocz
Odma oplucnowa: prz: samoistna-np. pekniecie istniejącej buli rozejmowej/urazowa-otwarta, wentyl
-objawy: nagly ostry bol w kl piersiowej, duszność, oddech plytki, szybki, sinica, świszczący odgłos z rany, ew widoczne cialo obce w sc kl piersiowej
-odma prezna: postepowanie: natych odbarczenie-punkcja w II przestrz międzyżebrowej w linii srodkowoobojczykowej, nad 3 zebrem
-postepowanie: 1.pozycja dogodna dla pacjenta, często na „chorym boku”, tlrn, wklocie dozylne, 2.odbarczenie odmy prężnej,3. Opatrunek na rane, nie usuwac wbitych w klate cial obcych, 4.leki p/bolowe, 5.scisla obserwacja
Choroba niedokrwienna serca-postacie: dlawica piersiowa, zawal, wstrzas kardiogenny, zab rytmu serca, nagle zatrzym krazenia
Zator tetnicy płucnej: bol w klacie, duszność, krwioplucie, Bad lab, RTG, klaty, EKG, tlenoterapia
Tetniak rozwarstwiajacy aorty: silny nagly bol, promieniuje do plecow lub brzucha, poty, nudności, wymioty, nadciśnienie, Bad lab, RTG, TK, EKG, aortografia, kontr cisnienia tetniczego
Tamponada serca: triada Becka-poszerzenie zyl szyjnych, hipotonia, stłumione tony serca, ECHO serca, RTG, EKG, perikardiocenteza
Przyczyny ostrego bolu w klacie- bez zagrozenia: dlawica piersiowa stabilna, odma oplucnowa, zap pl, oplucnej, ostre ch j. brzusznej, przepuklina, półpasiec
Przyczyny przewlekłego bolu w klacie: wypadanie platka zast dwudzielnej, ch przelyku, dolegl z ukl mięśniowo-szkielet, przewlekle ch narz j.brzusznej : ch wrzodowa
Segregacja-ma na celu udzielenie pomocy w przeżyciu i powrocie do zdrowia możliwie dużej ilości rannych i chorych.
Stopnie segregacji:
-czerwony - poszkodowani którzy wymagają natychmiastowej interwencji: zaburzenia oddychania, krwotoki wykrwawiające, ciężkie obrażenia głowy z zaburzeniami świadomości, odma prężna, tamponada osierdzia, otwarte obrażenia jam ciała, rozległe oparzenia, zagrażający wstrząs, zatrucia, ciąża, dzieci, cukrzyca, ch serca
-żółty - poszkodowani którzy wymagają pilnej interwencji, ale pewna zwłoka jest dopuszczalna i nie spowoduje znacznego pogorszenia stanu: rozległe urazy kończyn, złamania otwarte, amputacje, mniej rozległe oparzenia, urazy oczu, kręgosłupa
-zielony-poszkodowani którzy mogą czekać, lżej ranni, zwłoka nie zagraża życiu: potłuczenia, niewielkie oparzenia, niewielkie obrażenia tk miękkich, złamania zamknięte, zwichnięcia
-czarny-poszkodowani, którzy doznali urazów uważanych za uniemożliwiające przeżycie bez względu na podjętą interwencję: nie rokujący przeżycia, zmarli
WSTĘPNA OCENA STANU PACJENTA
-prawidłowa szer mankietu do mierzenia ciśnienia 12-14cm, a dł 30-35cm
-oddechy 16-20
Testy i skale w medycynie ratunkowej
*skala AVPU A reaguje spontanicznie, V reaguje na głos, P reaguje na ból, U nieprzytomny
*skala FAST - udar
*skala GLASGOW-[ocena ukl nerwowego] A odpowiedź ruchowa (1-6), B odp słowna (1-5), C otwieranie oczu(1-4)c nie oceniamy tą skalą chorych psychicznie i pod wpływem %// <8 należy intubować
*TS - na miejscu wypadku A-oddech, B-wysiłek oddechowy, C-ciśnienie skurczowe, D-ucisk płytki paznokcia, E-glasgow
*AIS - skala ciężkości obrażeń
REANIMACJA
Dorośli - najczęstsza przyczyna zatrzymania krążenia - migotanie komór
*Objawy poprzedzające wystąpienie nagłego zatrzymania krążenia: tachypnoe, tachykardia, spadek ciśnienia, zaburzenia świadomości
technika ucisków: 100/min, na głębokość 1/3, stos ucisk : relaksacja 1:1
oddechy: 6-7ml/kg, 400-600ml, podawane w ciągu 1s
stos ucisków do wentylacji 30:2
Kiedy możemy przerwać resuscytację? pogotowie, przywrócenie czynności życiowych, zmeczenie
Typowe rytmy w zatrzymaniu krążenia:
defibrylacja :migotanie komów VF, częstoskurcz komorowy bez tętna VT
BLS: asystolia, prawidłowy zapis PEA
Zadławienie: rękoczyn Heimlicha - stojąc za poszkodowanym naciskamy na podbrzusze, u kobiet w ciąży i dzieci uderzamy w okolicę międzylopatkową
Zadławienie ciężkie, przytomny 5uderzeń w plecy, 5 uciśnięć nadbrzusza; nieprzytomny BLS
Dziecko - najczęstsza przyczyna zatrzymania krążenia - przyczyny oddechowe (80%)
technika ucisków
*dziecko - jedną lub dwie ręce // *niemowlę - 2 palce, ew. metoda dwukciukowa
U dzieci najczęstsze mech NZK - asystolia, PEA
Drożność dróg oddechowych utrata: zwiotczenie mięśni, zapadnięcie nasady języka, wymioty, krew, ciało obce;
udrożnianie za pomocą:
rurka ustno-gardłowa,
nosowo-gardłowa,
intubacja dotchawicza „złoty standard”
konikotomia,
Manewr Sellica - ucisk na chrząstkę pierścieniowatą podczas intubacji
Sztuczna wentylacja:
-powietrze wdychane przez ratownika (17% tlenu)
-respirator (21-100% tlenu)
-worek samorozprężalny z maską (21%)
-worek ze źródłem tlenu (40%)
-worek z rezerwuarem i źródłem tlenu (85%)
URAZY
Krwotok > 500ml; wstrząs krwotoczny ok. 1000ml
Hamowanie krwotoku: uciskanie rany przez 10min, uniesienie kończyny do góry, ulożenie w pozycji leżącej poszkodowanego, opatrunek z jałowych gazików
Utrata krwi w wyniku urazu: *kość ramieniowa 0,5-1,5l krwi; *k piszczelowa 0,5-1,5l krwi; *k udowa - 1-2,5l; *miednica 1-4l
Zwichnięcie - uszkodzenie stawu z przemieszczeniem tworzących go kości
Skręcenie - Powierzchnie stawowe zostają czasowo przemieszczone względem siebie, po czym powracają do prawidłowego ustawienia
I zasada Pota - przy złamaniu kości długiej unieruchamiamy te kość i dwa sąsiednie stawy
Zasada Pota przy zwichnięciu - unieruchamiamy staw + dwie kości
OPARZENIA
I st naskórek (rumień, obrzęk, brak pęcherzy)
II st skóra właściwa (ból, pęcherze, opatrunek z solą fizj)
III st naskorek + skóra właściwa + tk podskórna (twarda, nie ma czucia_
IV st skóra i leżące pod nia struktury (powięzie, kości, mięśnie)
dorośli: glowa 9%, tułów przód 18, tułów tył 18, ręka 9, noga 18, krocze 1, dlon 1
dzieci: głowa 15, ręka 9, tułów przód i tyl 32, noga 17
niemowle: glowa 22, reka 9,5, tulow p i t 30 , noga 14
ŁAŃCUCH PRZEŻYCIA zapobieganie NZK, BLS, ALS, opieka poresuscytacyjna
Triada Becka - zespół trzech charakterystycznych objawów klinicznych towarzyszących tamponadzie serca: spadek cisnienie tęt, wzrost ciśnienia żylnego, ściszenie tonów serca
Złota godzina - od momentu wypadku do dotarcia do szpitala
Wąglik - leczenie CIPROFLOKSACYNA 500mg co 12h 60dni
Wyszukiwarka