PSYCHOLOGIA WIEKU ROZWOJOWEGO
1. Podziel czasokres życia dziecka na okresy rozwojowe:
-niemowlęcy- pierwszy rok życia
-poniemowlęcy- 1 do 3 r.ż.
-przedszkolny- 3-7 r.ż.
-młodszy okres szkolny -7-11/12 r.z
-okres dorastania- 11/12- 17/18 r.ż
2. Jakie sfery rozwojowe bierzemy pod uwagę, oceniając rozwój psychomotoryczny dziecka?
-lokomocja i kontrola postawy
-koordynacja wzrokowo-ruchowa
-mowa
-kontakty społeczno-emocjonalne
3. Przedstaw rozwój psychomotoryczny dziecka w poszczególnych kwartałach 1 r.z.
6.Przedstaw rozwój mowy i czynności manualnych od 0-1 r.z.
I kwartał
0-1 mies.- wrodzone odruchy: szukania, ssania, łykania;
słaby wzrok, odróżnia ciemne od jasnego; odruch Moro, chwytny, skręcania tułowia, pełzania, automatycznego chodzenia
2 mies.- doskonalenia słuchu, gdy dziecko słyszy wyraźny dźwięk na moment nieruchomieje i nasłuchuje; odróżnia intonację, rytmikę i natężenie głosu matki; obserwuje przedmioty kolorowe i świecące, wodzi wzrokiem za przedmiotem; pierwszy uśmiech; pierwsze gardłowe dźwięki („eegh”, „agh”); płacz- główny sposób porozumiewania się;
potrafi unieść na chwilę głowę do góry w pozycji na brzuchu; napięcie mięsni zginaczy kończyn zaczyna słabnąć
3 mies.- doskonalenie wzroku, potrafi zatrzymać wzrok na przedmiotach; zaczyna odróżniać tatę od mamy; wyraźnie zaostrza się słuch:
Mowa- wydawanie okrzyków zadowolenia, śmiechu i artykułowanych dźwięków zw. „gruchaniem”
Ruch- potrafi już w pozycji na brzuchu unieść głowę pod kątem 900 do postawy, trzymać sztywno główkę w pozycji pionowej, w pozycji na brzuszku unieść klp opierając się na przedramionach; pod koniec 3 mies. potrafi przewrócić się z pleców na bok
II kwartał
4 mies. -wyciąga rączkę po przedmioty, potrafi szukać ich wzrokiem i obracać główkę z jednej strony na druga o 1800; reaguje na głos znanej osoby
Ruch- w pozycji na brzuszku swobodnie trzyma głowę i klp pod kątem 900 do podłoża; zaczyna pierwotny odruch stąpania i pierwotny odruch chwytny, rozwija się prawdziwe chwytanie wykonane całą dłonią bez używania kciuka
Mowa- dźwięki o różnej intonacji- próby z wypuszczeniem powietrza przez ściśnięte wargi (www,fff,sss) albo długie frazy jednej samogłoski np. yyyy, eeee
5 mies.- próby przewrotów na boki; brak odruchu Moro; po podaniu obu dłoni podciąga się do pozycji siedzącej; pełzanie okrężne; może chwytać przedmioty cała dłonią
rozwój mowy w okresie pewnej stagnacji
6 mies.- udoskonalanie chwytności dłoni; doskonalenie pracy mięśni i stawów, aby w końcu usiąść z podparciem lub sam podpiera się rączkami
III kwartał
7 mies.- osiągnięcie umiejętności samodzielnego siadania; samodzielne przekładanie przedmiotów z rączki do rączki; Bierze koralik lub okruszek chwytem szczypcowym i wkłada do buzi; umie ugryźć; nie wypluwa odruchowo wszystkiego, co dotknie języka; interesuje się jedzeniem, często domaga się ssania piersi
Mowa-tworzy dwusylabowe wyrazy (ma-ma, da-da)bez gwarancji ze kojarzy je z dana osoba;
8 mies.- pełzanie i raczkowanie, początkowo ruchem okrężnym, potem do tylu, do przodu; klękanie; dziecko rozumie słowo „nie”; powtarzanie gestów: klaskanie, machanie pa-pa; pojawia się lęk- w wyniku obserwacji gestów dorosłych; mówi swobodnie do siebie
9 mies.- dziecko osiąga sztukę chwytu pesetowego (przy pomocy zaokrąglonego kciuka i palca wskazującego); stawia całe stopy na podłożu, podciąga się do stania; podaje zabawkę na prośbę rodzica; schodzi tyłem z tapczanu.
IV kwartał
10 mies.- umiejętność swobodnego siedzenia z wyprostowanymi plecami i rozłożonymi nóżkami; samodzielne przejście z pozycji leżącej do siadu; zaczyna rozwijać umiejętność chodzenia; niezwykle sprawne chwytanie przedmiotow (chwyt pesetowy i szczypcowy); dziecko potrafi pokazywać gdzie jest tata, piesek, kotek
11 mies.- z każdej pozycji potrafi osiągnąć każdą inna; umiejętność stania podpierając się jedna ręką; chodzenie do przodu z trzymaniem za obie raczki; coraz lepsza pamięć; kołysanie w rytm muzyki, „śpiewa” po swojemu; słowa całkiem świadomie zaczynają być przypisywane rzeczom
12 mies.- początki chodzenia-przeniesienie ciężaru na jedna nogę i przesuwanie odciążonej nogi w bok; brak koordynacji ruchu bioder i kolan, stopy wyprzedzają biodra; precyzja chwytu szczypcowego; tendencja do określania prawo- i leworęczności
7. Rozwój psychoruchowy w okresie wczesnego dzieciństwa
-wiek pytań i rozwoju zabaw
-wzrost aktywności intelektualnej, ciekawości i dociekliwości
-rozkwit wyobraźni i zdolności twórczych, fantazjowania
-dominacja myślenia konkretno-wyobrażeniowego
-przejawy myślenia przyczynowo-skutkowego
-nagminne pytania dziecka: „co to”. „jak”, „po co”
-tworzy się myślenie pojęciowe
-znaczny rozwój zabaw: tematycznych, konstruktywnych gier (dziecko staje się zdolne do rozumienia i przestrzegania pewnych reguł)
-rozwój zdolności podejmowania działań, współdziałania z innymi
-zaczyna panować nad reakcjami emocjonalnymi
-ok. 5 r.z. staje się mniej ruchliwe
-pojawiają się uczucia moralno-społeczne i estetyczne
-wzrasta potrzeba kontaktów społecznych i zabawowych z podziałem ról i funkcji
-doskonalenia sprawności ruchowej: bieganie, skoki, jazda na rowerze itp.
-wzrost zdolności ruchowej drobnych mięśni ręki do posługiwania się narzędziami, gotowość do precyzji w malowaniu i pisaniu
-zdolność analizy i syntezy wzrokowej i słuchowej
-znajomość slow w mowie czynnej -do 4000 i więcej
-kształtowanie pojęć czasu, przestrzeni, prędkości
-6-7 r.z.- prawidłowa artykulacja
-usamodzielnianie się, poczucie obowiązku
8. Dojrzałość szkolna
Pod koniec wieku wczesnego dzieciństwa (ok. 5-7 r.ż.) wzrost samodzielności, poczucie obowiązkowości i odpowiedzialności; stopniowo dziecko osiąga tzw. dojrzałość szkolna wyrażającą się gotowością intelektualna, emocjonalna i społeczną do sprostania wymaganiom i obowiązkom szkolnym.
9. Formy przemocy wobec dzieci
-fizyczna (użycie siły, nieprzypadkowe zranienia)-zespół dziecka potrząsanego
-wykorzystanie seksualne- (kazirodztwo, pornografia, prostytucja)
-zaniedbanie (ignorowanie podstawowych potrzeb dziecka)
-krzywdzenie psychiczne= emocjonalne (zniszczenie pozytywnego obrazu własnej osoby)-ignorowanie odrzucanie, izolowanie, terroryzowanie, upokarzanie
12. Główne przyczyny przemocy wobec dzieci
-doświadczenie przemocy przez rodziców w okresie własnego dzieciństwa
-brak uczuć wyższych, niska samoocena, brak dojrzałości emocjonalnej, mlody wiek rodziców,
-czynniki ekonomiczno-bytowe
-alkoholizm
-konflikt i przemoc w rodzinie
-izolacja, stres, brak pomocy w wychowaniu dzieci
- posiadanie dzieci z różnych związków
-przewlekła choroba, inwalidztwo
10. Zespół dziecka potrząsanego = Shaken baby syndrome
2 postaci:
-gdy osoba znęcająca się potrząsa gwałtownie za kończyny- zmiana w ukł. kostno-stawowym (naderwanie przyczepów ścięgien, złamanie kości długich kończyn, uszkodzenie nasad)
-gdy dziecko potrząsane gwałtownie za tułów- zmiany w obrębie UN spowod. uszkodzeniem małych i delikatnych zył spływających do zatoki strzałkowej górnej opony twardej-krwawienie podogonowe, do gałki ocznej; apatia, zaburzenia świadomości, drgawki, zaburzenia oddychanie, sinica, wymioty, tętniące ciemię, bradykardia, wzmożone napięcie mięśniowe kończyn górnych, wybroczyny na siatkówce, wodogłowie
11. Objawy sugerujące zespół dziecka krzywdzonego=child abuse
-urazy tk. miękkich na ciele dziecka
-liczne uszkodzenia skóry
-siniaki, pręgi, ślady po oparzeniach
-złamania, skręcenia
-wyłysienie plackowate skory głowy (ślad po wyrywanych włosach)
-obrzęki w okolicy brzucha, wymioty
-dyskomfort w chodzeniu i siedzeniu, zapalenia sromu, zaburzenia oddawania moczu- wykorzystywanie seksualne
-zmiana zachowania-lek przed dorosłymi, unikanie kontaktu wzrokowego, wrogość, agresja, depresja, izolacja, ucieczka, niechęć powrotu do domu, próby samobójcze, niska samoocena, zle kontakty z rówieśnikami, nadmierna uległość
NOWORODEK
33. Zakażenia wewnątrzmaciczne
Zakażenia płodu (dochodzi do nich w łożysku). Najczęściej wywołane: wirusem cytomegalii, różyczki, krętkiem bladym kiły, Toxoplazmą gonidii; rzadziej- enterowirusy, wir. ospy wietrznej, HSV.
Częstość występowania 0,5-2,5 %
Większość bezobjawowo, objawy dopiero po urodzeniu (mogą dotyczyć wielu narządów)
34. TORCH -oznacza przewlekłą, niebakteryjną infekcję wewnątrzmaciczną
T- toxoplazmoza
O- others: syphilis, hepatitis B, coxackie wirus, Epstein-Barr wirus, parvowirusy
R- rubella wirus
C- cytomegalovirus
H- herpes simplex virus
35. Objawy kliniczne TORCH:
T- wodogłowie, zapal. siatkówki i naczyniówki, zwapnienia wewnątrzczaszkowe, hepatosplenomegalia, zapal. płuc, zapal. mm. sercowego, małogłowie, skaza krwotoczna, jaskra, maloocze, biegunka, hiperbilirubinemia bezpośrednia, wysypka (powiklania- uszkodzenia narządu wzroku, powikłania neurologiczne)
R- wrodzona wada serca, uszkodzenie słuchu i wzroku (zaćma, jaskra), zapalenie wątroby i węzłów chl., hepatosplenomegalia, żółtaczka, trombocytopenia
C- opóźnienie rozwoju wewnątrzmacicznego, hepatosplenomegalia, trombocytopenia, anemia hemolityczna, żółtaczka, uszkodzenia oun, wzroku, słuchu, zapalenie płuc
H- zmiany miejscowe (jama ustna, wargi, rogówka), zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych, uogólnione objawy
38. Diagnostyka cytomegalii (objawy patrz 35) zastosowanie testow serologiczne: ELISA, IgG, IgM, przeciwciała monoklinalne p/antygenowi wirusa
39. Cechy charakterystyczne dziecka z zespołem Downa
-nos szeroki o płaskim grzbiecie
-skośne ustawienie szpary powiekowej
-słabe napięcie mięśni, mięśnie wiotkie
-plamki Brushwieloua (?) na tęczowce
-duży język, otwarte usta
-zaburzenia rozwoju, wyrzynani, kształtu, ustawienia zębów
-uszy osadzone niżej niż normalnie, mniejsze małżowiny, węższe przewody słuchowe
-mikrocefalia
-tyl głowy plaski
-krótsze palce rak,1 bruzda na dłoni
-cienkie, rzadkie włosy
-wady serca u 40%
-większa podatność na rozwój białaczek
-upośledzenie umysłowe
-opadające ku dołowi kąciki ust
40. Objawy wrodzonego zwichnięcia stawu biodrowego u noworodkow
-ograniczenie odwodzenia uda po stronie dysplastycznej
- objaw przeskakiwania głowy k. udowej (z i do panewki)
-niesymetryczność fałdów pośladkowych
-skrócenie uda po stronie dysplastycznej
- objaw Ortoloniego
-objaw Barlowca
41. Objawy posocznicy u noworodka
1)problemy żywieniowe- brak łaknienia, zanik odruchu ssania, wymioty, biegunka, wzdęcie brzucha
2)zaburzenia termoregulacji- hipo i hipertermia
3)zmiany w zachowaniu-apatia, drażliwość, zmiany napięcia, drgawki
4)skora-wybroczyny, twardziny, żółtaczka, rumień, bladość, sinica
5)problemy krążeniowo-oddechowe- tachykardia, stękanie wydechowe, bezdechy, tachypnoe, hipotensja, obrzęki
6)hepatosplenomegalia
42. Objawy niedoczynności tarczycy
-przedłużająca się żółtaczka fizjologiczna
-duży, wiotki brzuch z przepuklina pępkową
- brak jadra kostnienia dalszej nasady k. udowej
-powiększone ciemiączko przednie i otwarte ciemiączko tylne
-osłabiony odruch ssania, trudności w karmieniu a mimo to przyrost masy
-ospałość i spowolnienie ruchowe spontaniczne i w odpowiedzi na bodźce zewnętrzne
-dziecko ciche nie płaczące
-duży język
-blada skora i chłodna, poszerzenie drobnych naczyń żylnych (skora marmurkowa)
-twarz obrzękła, bez wyrazu
-mięśnie wiotkie
-włosy rzadkie, suche
UKL. MOCZOWY
7Wymień wady rozwojowe nerek:
Agenezja nerek, aplazja, dysplazja, hypoplazja, torbielowatość, nerka gąbczasta, wrodzony brak nerek, nerka podkowiasta, małe nerki
8Wymień wady rozwojowe moczowodów:
Podwójny, rozdwojony, uchyłkowatość, eretrocele, moczowód olbrzymi, zwężenie moczowodu
9Wymień najczęściej wyst wady rozwojowe pęcherza i cewki.:
Brak pęcherza, schyłek p,
Wrodzony brak cewki, zarośnięciec, przetoka odbytniczo cewkowa, zwęż ujścia zewnetrzęgo, zwęż, części dystalnej, zastawki, spodziectwo, stul;ejka, schyłek cewki
10Na czym polegają zaburzenia urodynamiczne u dziecka z odpływami pęcherzowo-moczodowymi
sI- odpływ do moczowodu
sII odpływ do moczowodu i nie zmienione miedniczki
sIII- odpływ do nieznacznie poszerzonych moczowodu i miedniczki
SIV odpływ do krętego i poszerzonego moczowody miedniczka poszerzona kształt większoskci kielichów zachowany
V odpływ do bardzo szerokiego szerokiego krętego moczowodu miedniczka poszerzona ze zniekształconymi kielicami (brak zarysów brodawek)
11Jakie objawy mogąwskazywać obecnośc wady rozwojowej nerek i dróg moczowych:
Zaburzenia fikcji(utrudnione oddawanie moczu i zbyt wąski strumień moczu- możliwość wady cewki moczowej najczęściej zastawka cewki moczowej u chłopców , moczenie nocne, zbyt rzadkie oddawanie moczu w ciągu dnia, popuszczanie moczu w ciągu dnia- zaburzenai unerwienia pęcherza)
Bólo w okolicy lędźwiowej (kamica ukł. Mocz., ostro narastające wodonercze, ostre odmiedniczkowe zap. Nerek
Nerki powiększone
Ilość i wygląd moczu( ilość moczuy wydalanego w dzień jest 2-3 razy większa niż w nocy, zwiększenie porcji nocnej jest wczesnym objawem przewlekłej niewydolności nerek, wielomocz- cukrzyca, przewlekła niewydolność nerek, moczówka prosta, barwa moczu, przejrzystość zapach, odczyn,białkomocz, krwinkomocz,
12W jaki sposób oddaje mocz dziecko które ma zwężenie lub zastawke cewki moczowej?
Strumień moczu u takiego dziecka jest zbyt wąski oddawanie moczu jest utrudnione
13Jakie okoliczności sprzyjają występowaniu zdarzeń ukł mocz u noworodków noworodków niemowląt?
Zanieczyszczenia ujścia zew. Cewki kałem(brak higieny, zaparcia z brudzeniem się)
Odczyny zapalne sromu i pochwy
Obniżone miano szyjkowych IhA, wysokie pH pochwy
Stulejka i zap żołędzi
Zaleganie moczu w pęcherzu sprzyja namnażaniu się bakterii wady wrodzone cewki moczowej (zastawka cewki)
Obecność odpływów wstecznych
Zmiany flory bakteryjnej pochwy po antybiotykach
Defekt mięśniowych mechanizmów obronnych pęcherza
Zwiększenie obecności receptorów dla uropatogenów na uroepithelium
Anatomiczna bliskość cewki moczowej pochwy i odbytnicy u dziewczynek
Mechaniczne drażnienie błon śluzowych
Wzrost ciśnienia ś®ódpęcherzowego
14Wymień najczęstsze przyczyny zakarzeń ukł moczowego
Bakterie G- pochodzące z przewodu pok E coli, Proteusz, Stach saprophiticus
Cewnikowanie dróg moczowych
Zaburzenia metaboliczne(cukrzyca)
Wsteczne odpływy pęcherzowo moczowodowe +czynniki z pyt wyżej.
15Wymień postacie kliniczne zakażeń ukł mocz.
Ostre zap pęcherza
Zap cewki moczowej
Ostre i przewlekłe zap odmiedniczkowe nerek
Neuropatia zaporowa
16Omów etiologie zakażeń ukł mocz u noworodków i niemowląt
pyt 13,14
17 jakie są objawy kliniczne zakaż ukł mocz u noworodków?
Wzrost temp ciała, brak łaknienia, brak przyrostu masy ciała, wymioty, wzdęcia brzucha i objawy sugerujące kolkę gazową przeczulica, blade lub sare zabarwienie skóry
Objawy ze strony OUN: drgawki utrata przytomności niepokój, wiotkość brak prawidłowych odruchach, meningismus
Przedłużona żółtaczka, sinica
18 wymieńbadania dodatkowe które należy wykonać i niemowląt niemowląt podejrzeniem zakażenia ukł mocz:
USG cystografia fikcyjna, bad izotopowe nerek, urografia, cystopia, bad urodynamiczne
20 Jakie nieprawidłowości w analizie analizie bad bakteriologicznym moczu pozwalają na rozpoznanie zakaż ukł mocz
bakteriomocz o mianie >10 kolonii/ml świadczy iż doszło do namnożenia się bakterii w ukł moczi upoważnia do rozpoznania zakaż ukł mocz
wilomocz, częstomocz
liczba leukocytów leukocytów moczu >10/1mm3 w osadzie>201mm3
ropomocz zmiejszona przejrzystość moczu przykry jego zapach
21na czym polega urocystografia fikcyjna i jakie nieprawidłowości można wykryć tym badaniem?
Ujawnia ona anatomiczne i czynnościowe nieprawidłowości w obrębie pęcherza i cewki moczowej oraz wsteczne odpływy moczu i określa nieprawidłowości w obrębie pęcherza i cewki mocz oraz wsteczne odpływy moczu i określa ich stopień. Jest wskazana u dzieci z zakażeniami ukł mocz nieprawidłowościami rozwojowymi zewn narz płciowych, zaburzeniami fikcji. Badanie wymaga zachowania zasad aseptyki, podania do pęcherza odpowiedniej ilości s®odka cieniującego rozcieńczonego 2 lub3 krotnie(w zależności od grubości powłok) jałowym fizjologicznym r-r NaCl oraz wykonania zdjęć w pozycji ap i skośnej w tym konieczne zdjęcia w czasie fikcji. Bad powinno być wykonane pod osłoną leku p.bakt.
22 jakie są zasady diagnostyki nawracających zakażeń ukł mocz u niemowląt
służy do tego ertrocystografia fikcyjna
23Na czym polega leczenie zakażeń ukł mocz u niemowląt?
Leczenie ma na celu wyjałowienie ukł mocz usonięcie przyczyny(przeszkody w odpływie moczu, złogi) zapobieganie nawrotom, zakażenia objawowe muszą bnyc leczone bezzwłocznie przed uzyskaniem wyniku badania bakteriologicznego na której jednak koniecznie należy pobrać mocz przed rozpoczęciem leczenia
Leki z wyboru: furangin, biseptol, nevigramon, ampicylina, augmentyna
24 jakie są zasady leczenia odpływów pęcherzowo moczowodowych wykrytych u niemowlęcia
opm 1-II stop wymaga długotrwałego lecznie a p.bakt. leczenie takie wymaga starannej obserwacji i kontroli czy le jest istotnie podawany wskazaniem do operacyjnego leczenia jest współistnienie opm z inna wadą anatomiczną ,opmV nieskutecznie leczenie farmakologiczne. Każdy przypadek opm musi być rozpatrywany indywidualnie a wskazania do zabiegu powinny byćpodejmowane przez urologa przy współudziale nefrologa leczonego dziecka
25 jakie są zasady prawidł pobierania moczu na bad bakt?
Technika środkowego strumienia dziecko trzymane w pozycji pionowej
Staranne umycie okolicy cewki moczowej i ujscia bez użycia srodków dezynfekujących
Pobranie materiału do jałowego pojemnika
Szybkie przekazanie do lab
Przechowywanie w temp ok. 4 stop C
Woreczek odklejamy natychmiast po oddaniu moczu
26 wymień przyczyny obrzęków
utrata białek (zespół nerczycowy, przewlekłe choroby kłębuszków nerkowych)
wzrost retencji sodu i wody przez nery
niedobór wit B1 -niewydolność serca
obrzęki alergiczne
obrzęki hormonalne(gliko i mineralo kortyko steroidy- retencja wody i sodu
17. Objawy kliniczne zakażenia układu moczowego u noworodków:
- wzrost temperatury lub hipotermia
- nadmierny ubytek masy ciała
- niechęć do ssania
- wymioty
- wzdęcia
- objawy ze strony OUN: drgawki, utrata przytomności, niepokój, wiotkość, meningismus, brak prawidłowych odruchów
- sinica
- przedłużona żółtaczka
18. Objawy kliniczne zakażenia układu moczowego u niemowląt:
- wzrost temperatury
- brak przyrostu masy
- brak łaknienia
- wymioty
- wzdęcie, kolka
- meningismus
- blada lub szara skóra
- przeczulica
- wyprzenia
19. Badania dodatkowe, które należy wykonać u niemowlęcia z podejrzeniem zakażenia układu moczowego:
- USG
- urografia
- cystografia mikcyjna
- cystoskopia
- scyntygrafia nerek
- badania urodynamiczne
20. Jakie nieprawidłowości w analizie i badaniu bakteriologicznym moczu pozwalają na rozpoznanie zakażenia układu moczowego?
- bakteriomocz- miano > 105 kolonii w mm3 moczu
- liczba leukocytów- w moczu >5/mm3, w osadzie >20/mm3
- zmniejszona przejrzystość moczu
- ropomocz
- przykry zapach moczu
21. Na czym polega uretrocystografia mikcyjna i jakie nieprawidłowości wykrywa?
Ujawnia anatomiczne i czynnościowe nieprawidłowości w obrębie pęcherza i cewki, a także odpływy wsteczne moczu i ich stopień. Wskazana jest u dzieci z nawracającymi zakażeniami układu moczowego, nieprawidłową budową zewnętrznych narządów płciowych i zaburzeniami mikcji.
Badanie wymaga zachowania zasad aseptyki, podania do pęcherza moczowego odpowiedniej ilości środka cieniującego rozcieńczonego 2-3- krotnie 0,9% NaCl. Następnie wykonuje się RTG w pozycji AP i skośnej, w tym koniecznie w czasie mikcji. Badanie powinno być wykonane pod osłoną leku przeciwbakteryjnego.
22. Jakie są zasady diagnostyki nawracających zakażeń układu moczowego u niemowląt?
- posiew moczu z antybiogramem
- uretrocystografia mikcyjna
- scyntygrafia
- urografia
23.Leczenie zakażeń układu moczowego u niemowląt.
Cel leczenia: wyjałowienie układu moczowego, usunięcie przyczyny (przeszkody w odpływie moczu, złogów, czynników etiologicznych), zapobieganie nawrotom.
Przed rozoczęciem leczenia należy pobrać mocz do badania bakteriologicznego. Następnie należy podać antybiotyk, a po otrzymaniu wyniku posiewu zweryfikować leczenie. Leki z wyboru: Furagin, Biseptol, Amoksycylina, Ampicylina, Nevigramon.
24. Zasady leczenia odpływów pęcherzowo- moczowych wykrytych w okresie niemowlęcym:
- OPM I-III stopnia- leczenie przeciwbakteryjne, obserwacja i kontrola podawania leku, okresowa kontrola radiologiczna. Utrzymywanie się OPM mimo leczenia jest wskazaniem do operacji.
- OPM IV-V stopnia- kwalifikują się do leczenia operacyjnego.
25.Zasady prawidłowego pobierania moczu do badania bakteriologicznego.
- technika środkowego strumienia, dziecko trzymane pionowo
- staranne umycie okolicy cewki moczowej i jej ujścia bez użycia środków dezynfekcyjnych
- pobranie moczu do jałowego pojemnika
- szybkie przekazanie do laboratorium
- przechowywanie w temp. 4oC
26. Wymień przyczyny obrzęków:
- utrata białek- zespól nerczycowy
- wzrost retencji sodu i wody przez nerki
- niedobór vit. B1- niewydolność mięśnia sercowego
- wzrost przepuszczalności naczyń- obrzęki alergiczne- histamina
- obrzęki pochodzenia hormonalnego- glikokortykoidy, mineralokortykoidy
27.Objawy kliniczne odwodnienia:
a) ogólne: spadek masy o 5-15%/dobę, suchość skóry i błon śluzowych, obniżenie turgoru tkanek, brak potu, zmniejszone wydzielanie śliny i soków trawiennych, uczucie pragnienia, wstrząs
b) krążeniowe- tachykardia, spadek rzutu serca, spadek objętości krwi, spadek CTK, zawroty głowy, omdlenia, zapadnięte żyły, spadek diurezy < 1ml/kg/minutę
c) laboratoryjne- wzrost Hct >10%, wzrost stężenia Hb, wzrost liczby erytrocytów w mm3 (RBC), wzrost stężenia mocznika i białka, wzrost poziomu Na+ we krwi > 150 mmol/l, wzrost osmolarności osocza > 300 mOsm, wzrost ciężaru właściwego moczu > 1,012, wzrost osmolarności moczu > 400 mOsm
KARDIOLOGIA
20- obj. Klin. Sugerujące obecność wrodzonej wady serca:
Sinica
Duszność
Zaciąganie przepony i międzyżebrzy
Ruchy skrzydełek nosa
Obrzęki
Tachykardia i tachypnoe
Powiększona wątroba
Łatwa męczliwość
Kłopoty z karmieniem; brak apetytu; niedobór m.c.
Nawracające infekcje dróg oddechowych
Palce pałeczkowate i paznokcie zegarkowate
Nieprawidłowa okolica przedsercowa
Nieprawidłowe granice serca
Napady hipokremiczne
Szmery ciągłe nad klp i szmer o char wyrzutowym crescendo-decrescendo
21.Podział wad serca:
Pierwszy podział: 1. Wady serca bez sinicy: prawoskrętne ułożenie serca, zwężenie tętnicy głównej, zwężenie tętnicy płucnej wrodzone. 2. z okresową sinicą: ubytek w przegrodzie międzykomorowej w przegrodzie miedzyprzesionkowej przetrwały przewód tętniczy. 3. Z sinicą: tetralogia Fallota, wspólny pień tętniczy, anomalia Ebsteina
Drugi podział: Wady botalozależne - musi występować przetrwały przewód tętniczy Bottala drożny, bo gdy on sie zamknie to dziecko umiera. 1. Z przewodozależnym mieszaniem sie krwi: przełożenie wielkich pni tętniczychc, niektóre złożone wady serca. 2. Z przewodozależnym przepływem płucnym: krytyczne zwężenie lub artrezja zastawki płucnej, tetralogia Fallota z krytycznyn zwęzeniem t płucnej, artrezja zastawiki trójdzielnej. 3. Z przewodozależnym przepływem systemowym: krytyczne zwężenie zastawki aortalnej, krytyczna koarktacja aorty, przerwanie ciągłości łuku aorty, zespół hipoplazji lewego serca.
22-bezsinicze wady serca:
Prawostronne ułożenie serca (dekstrokardia)
Sinistrokardia -lewostronne ułożenie serca i odwrócenie trzew
Dekstrowersja (przesunięcie koniuszka na prawa str)
Sinistrowersja
Zwężenie cieśni aorty
Wrodzone zwężenie tętnicy płucnej
Wrodzone zwężenie zast dwudzielnej
Niedomykalność zast dwudzielnej
Wypadanie płatka zast dwudzielnej
23-sinicze wady serca:
Teratologia fallota
Wspólny pień tętniczy
Anomalia Ebsteina
Atrezja zast tętn płucnej i trójdzielnej
Przełożenie wielkich pni tętniczych
24-przyczyny powstawania wad serca:
90%-etiologia nieznana
8%-anomalie chromosomalne i pojedynczego genu: z.Downa, z.Edwardsa, z.Patau, z.Turnera, z.Marfana
Czynniki infekcyjne: różyczka, grypa świnka,wir. Coxackie-ze str matki
Czynniki środowiskowe: ogólny stan zdrowia matki, procesy infekcyjne, działanie leków i toksyn
U matki: cukrzyca, toczeń układowy, alkoholizm, padaczka
28.Postępowanie w przypadku rozpoznania u dziecka wady przewpodozależnej: należy utrzymać drożność przewodu Bottala aby nie doszło do zgonu. W tym celu stosuje się prostinoterapię, podajemy dożylnie przez pompę infuzyjną prostaglandyny E
29-zabieg Raskinda- atrio-septo-stomia balonowa, wykonywana w celu połączenia między przedsionkami (w tym celu wprowadza się cewnik z balonem,nastepnie pompuje się balon i szarpie się) zabiek wykonujemy u dzieci z wadami botalozależnymi
31Objawy niewydolności krążenia u dzieci starszych: przyspieszenie oddechu, tachykardia, powiększenieserca, wątroby, śledziony skóra blada na kończynach marmurkowata, tętno przyspieszone, mogą wystepować rzężenia w płucach, przepełnienie żył szyjnych, tkliwość śledziony, obrzęki obwodowe.
32-czynniki etiologiczne zapal mięśnia sercowego: Bakterie, wirusy, riketsje, grzyby, pasożyty
U noworodków-jest to uogólnione zakażenie
U dzieci starszych: głównie wirusy (coxacki, adenowirusy, grypy, różyczki, odry, świnka, cytomegalii)
33- objawy zapal mięśnia sercowego:
Gorączka
Tachykardia
Zaburzenia rytmu
Duszność
Szmer w sercu
Niedrożność krążenia
Kardiomiopatia rozstrzeniowa stwierdzona w późniejszym okresie życia ciecka
Noworodki: biegunki, brak łaknienia, bladość powłok, żółtaczka
Dzieci starsze: męczliwość, uczucie szybkiego bicia serca nawet po małym wysiłku, ból serca
UKL. NERWOWY
6.Jakie są objawy kliniczne zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u noworodków? Postać wczesna (do 7 doby życia) utrata łaknienia, zaburzenia oddychania, wzmożone lub zaburzone napięcie mięśni, uogólniona twardzina, biegunka, żółtaczka, wybroczyny. Postać późna (po 7 dobie życia) drżenia mięśniowe, oczopląs, drgawki, wzmożone napięcie mięśniowe, odgięciowe ułożenie głowy, objawy uszkodzenia nn. Czaszkowych, uogólniona sztywność.
7.Jakie są objawy kliniczne zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u niemowląt? Stan ogólny ciężki, sprawia wrażenie cierpiącego, wysoka gorączka, wymioty, przeczulica, drgawki toniczno-kloniczne, postępujące zaburzenia świadomości objawy ogniskowego uszkodzenia OUN.
8.Omów etiologię zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych u noworodków. Streptococcus B III, E. Coli typ K1, Proteusz spp. Klebsiella pneumoniae, Salmonella enteritidis, Staphylococcus aureus i epidermidis, Listeria Monocytogenes.
9.Omów etiologię zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych u niemowląt. Streptococcus pneumoniae (zwłaszcza do 3 m ż) Neisseria meningitidis, Haemofilus influenzae (w drugim półroczu życia).
10.Wymień nieprawidłowości płynu mózgowo-rdzeniowego typowe dla wirusowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Wygląd-przejrzysty, krwinki białe 100-500, granulocyty obojętnochłonne (%) <40, glukoza mg/dl >30, białko mg/dl 50-100, chlorki mmol/l norma.
11.Wymień nieprawidłowości płynu mózgowo-rdzeniowego typowe dla bakteryjnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Wygląd-opalizujący, krwinki białe 500(limfocyty), glukoza mg/dl zmiennie, częściej obniża się, białko mg/dl 60-100, chlorki mmol/l zmiennie.
12. i 13. Leczenie zapaleń mózgowo-rdzeniowych. Zwalczanie zakażenia, postępowanie przeciwdrgawkowe, przeciwdziałanie obrzękowi mózgu, stosowanie glikokortykosteroidów, immunoterapia, leczenie innych towarzyszących zaburzeń.
14.Jakie są objawy kliniczne wodogłowia i z czym należy je różnicować? Nadmierny przyrost obwodu głowy, poszerzone żyły powłok czaszki, duże napięte ciemię, rozejście się szwów czaszkowych, niedowład nerwów odwodzących, porażenie skojarzonego ruchu gałek ocznych ku górze (objaw zachodzącego słońca), odgłos pękniętego garnka przy opukiwaniu czaszki.
15.Jak postąpisz jeżeli u niemowlęcia stwierdzisz nadmierny przyrost obwodu głowy? Tu każdy sam się musi wykazać ,
16. Wymień najczęściej występujące wady rozwojowe układu nerwowego
18. Wymień najczęstsze przyczyny stanów napadowych u noworodków.
Gorączka, zapalenie opon i mózgu, ostre choroby zakaźne wikeu dziecięcego (gorączka trzydniowa, krztusiec, Odra), schorzenia metaboliczne( hipoglikemia, hipokalcemia, niedobór wit. B6 , kiper- i hiponatremia,hipomagnezemia, zatrucia, schorzenia alergiczne
19.Zasady postępowania w stanach napadowych u noworodków. Krótkotrwałe stany 1-3 min nie wymagają podawania leków, w dłuższych napadach stosuje się diazepam dożylnie, w dawce 0,3 mg/kg mc, niemowlęta 2mg na dawkę, dzieci przedszkolne 5mg na dawkę, jak nie można dożylnie to doodbytniczo
20. Przyczyny drgawek niemowląt
24. Powikłania złej kwalifikacji i niepoprawnego nakłucia lędźwiowego.
Uszkodzenie splotu żylnego i skrwawienie płynu,
UKL.ODDECHOWY
8. etiologia zapaleń płuc
a) wirusowa
parainfluenzae virus
adenovirus
RS-virus
Rhinowirus
b) barkteryjne
S. pneumoniae
Staph. aureus
H. influeanzae
Brunhammela catarrhalis
M. pneumoniae
Bordatella pertusis
9. etiologia zapaleń płuc
a) bakteryjne
Gram +
S. pneumoniae
Staph. aureus
S. pyogenes
Gram -
H. influenzae
Klebsiella peumoniae
Proteus
E. coli
P. aeruginosa
b) wirusowe
RS wirus, adenowirusy, rhinowirusy, coronowirusy -> śródmiąższowe zapalenie płuc i oskrzelików
cytomegalia
grypa
c) pierwotniacze (p. Carini)
d) atypowe (mycoplasma penumoniae, chlamydia trachomatis)
e) grzybicze (C. albicans, aspergillus fumigatus)
f) aspiracyjne (wody płodowe, pokarm lub treść żołądkowa, ciało obce, pyły, węglowodory, substancje tłuszczowe)
10. przyczyny nawracających zapaleń płuc
złe leczenie
mukowiscydoza
11. obj. klin. zap. okrzeli
objawy kataralne (3-4 dni)
kaszel (najpierw suche, potem wilgotny z dużą ilością wydzieliny)
świszczący oddech (zmniejszona drożność oskrzeli)
duszność z zaciąganiem klatki piersiowej
objawy fizykalne skąpe w 1 okresie choroby, potem się nasilają (wypuk bębenkowy lub jawny, osłuchowo świsty, furczenia i rzężenia grubobańkowe)
obturacja oskrzeli (u małych dzieci)
12. obj. klin. zap. płuc
moga byc poprzedzone lagodnym zakazeniem gornych drog oddechowych lub nagle: goraczka, dreszcze, trudnosci w oddychaniu
stany podgorączkowe
kaszel (pojawia sie później)
duszność (najczęściej u niemowląt)
przyspieszenie oddechu i tętna (u niemowląt i noworodków spłycenie i zwolnienie oddechu, bezdech)
sinica (rąbek siniczy wokół ust)
wzdęcie brzucha (połykanie powietrza)
apatia lub pobudzenie
sztywność karku
13. badania dodatkowe u dziecka z zap. oskrzeli
OB
bialko ostrej fazy CRP (norma 0,9mg%)
morfologia
gazometria
wymazy z gardla i nosa, okolicy podglosniowej krtani
badanie wirusologiczne
RTG klp.
14. badania dodatkowe w przypadku podejrzenia zap. płuc
OB
CRP
morfologia
gazometria
badanie biochemiczne
wymaz, posiew, antybiogram
RTG
15. jak należy leczyć zap. płuc u dzieci
niemowlęta i młodsze dzieci wymagają leczenia w szpitalu, w leczeniu przyczynowym wirusowego zapalenia płuc stosuje sie Ribavirin
antybiotyki dożylnie lub domięśniowo
leczenie objawowe
jeśli występuje duszność podaje sie aminiophiline
16. leczenie zap. Oskrzeli u dzieci
leki mukolityczne (flegamina)
aerodoterapia, podawanie tlenu, nawilżanie powietrza, nawodnienie chorego
kinezyterapia (oklepywanie, drenaż pozycyjny)
antybiotyki przy podejrzeniu zakażenia bakteryjnego u niemowlaków (najpierw penicyliny półsyntetyczne) nie podajemy dzieciom leków przeciwkaszlowych
terapia sekwencyjna: początek leczenia antybiotykowego domięśniowo lub dożylnie, koniec leczenia-antybiotyk doustnie
17. objawy pozapłucne zap. płuc u dzieci
wysoka gorączka
bol gardła
bole stawów
objawy ze strony jamy brzusznej (wzdęcie brzucha spowodowane połykaniem powietrza)
objawy ze strony układu nerwowego( apatia lub pobudzenie, sztywność karku lub zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych)
18. objawy niewydolności odd. u niemowląt
przyspieszenie oddechów
dusznosc
sinica
uruchomienie dodatkowych mięsni oddechowych
tachykardia
wzrost a następnie spadek RR
zaburzenia świadomości aż do jej utraty
niepokój
pobudzenie
niesynchroniczne unoszenie sie klatki piersiowej i brzucha
zapadanie sie w czasie wdechu przestrzeni międzyżebrowych i dołka nadmostkowego oraz bruzdy w miejscu przyczepu przepony (to wskazuje na podwyższenie sie ujemnego ciśnienia w klatce piersiowej w fazie wdechu)
19. do czego służy skala Silvermana
do oceny zaburzeń oddechowych u noworodków w późniejszych godzinach i dniach życia oraz u niemowląt i dzieci młodszych
20. objawy niewydolności oddechowej oceniane w skali Silvermana
Wyrazne wciaganie kl.piersiowej
Wyrazne wciaganie miedzyzebrzy
Wyrazne wciaganie mostka
Wyrazne opuszczanie brody i ruchy skrzydelek nosa
Slyszalne stekanie wydechowe
21.Co to jest zespół krupu u dzieci?
Zapalenie krtani tchawicy i oskrzeli wywołane najczęściej przez wirus paragrypy.
To ostre zakażenie nagłośni, głośni i okolicy podgłośniowe, przebiegające z objawami zwężenia górnych dróg oddechowych, dusznością wdechową, suchym „szczekającym” kaszlem, chrypką i świstem wdechowym. Tak nasilone objawy wystepują u dzieci między 6m. a 6 r.ż ze względu na budowę dróg oddechowych ale choroba może dotyczyć dzieci starszych. Obecnie zespołem krupu określa się zapalenie nagłośni, podgłośniowe zapalenie krtani, skurczowe zapalenie krtani, włóknikowe lub błoniaste zapalenie krtani i chawicy.
22.Jakie są objawy kliniczne postaci postaci płucnej mukowiscydozy?
-przewlekły kaszel, najbardziej nasilony w godzinach porannych
-odksztuszanie śluzowej lub ropnej wydzieliny
-Postępujące ograniczenie wydolności wysiłkowej
-paznokcie „zegarkowe” (objaw niedotlenienie)
-palce pałeczkowate
-zwiększenie przednio-tylnego wymiaru kl.piersiowej
-nadmierna kifoza
-polipy nosa przewlekły ropny katar
-podwyższone steżenie chloru i sodu w pocie
23.Co to jest dysplazja oskrzelowo płucna i czym jest spowodowana?
Określa różne postacie chorób płuc u wcześniaka<2kg i <34 tyg.ciąży idaje przewlekły stan chorobowy w płucach. Etiologia: niedobór surfaktantu, obrzęk płuc, szkodliwy wpływ tlenu, wentylacja mechaniczna, wrodzone zapalenie płuc, oziębienie i nadmierna podaż płynów,
Objawy:tachykardia, tachypnoe, tlenozależnośc noworodka, cechy niewydolności prawokomorowej, palce pałeczkowate, hepato i spleno-megalia, śmiertelnoścwynosi 40%.
Profilaktyka: zapobieganie wcześniactwu, ograniczenie stężenia tlenu i podawanie plynów, rozważne wskazania do intubacji.
24.Jakie objawy sugerują obecność ciała obcego w drogach oddechowych?
-objawy ostrej obturacji dużych oskrzeli lub tchawicy bądź krtani
-niepokój, głośny oddech
- różnie nasilona duszność wdechowo- wydechow
-napadowe kaszle do wymiotów włącznie
-asymetria ruchomości klatki piersiowej
- przewlekłe lub nawracające w jednym obszarze zapalenie płuc i oskrzeli
25.Objawy kliniczne obturacyjnego zapalenia oskrzeli u niemowląt
- świszczący oddech
-duszność wdechowa o różnym nasileniu
- przyspieszone oddechy z wciąganiem międzyżebrzy, poruszanie skrzydełkami nosa
-niepokój
-jeśli duszność jest nasilona niemowle nie przyjmuje pokarmów i wymiotuje po jedzeniu
-gorączka lub stan podgorączkowy
-nadmiernie jawny odgłos opukowy
- obniżenie dolnych granic płuc
-osłuchowo :rozsiane świsty, wydłużenie fazy wydechu, furczenia, grube rzężenia, tachykardia,
- wątroba wystaje spod łuku żebrowego
ŻÓŁTACZKI
1. Podaj definicję i przyczyny hiperbilirubinemii pośredniej
-żółtaczka fizjologiczna
-konflikt serologiczny
-żółtaczka noworodków karmionych piersią
-infekcja-zapal. wątroby
-policytemia
-wynaczynienie krwi
-zaburzenia metaboliczne: fruktozemia, tyrozynemia, galaktozemia
-zwiększone krążenie jelitowo- wątrobowe
-niedoczynność tarczycy
-żółtaczki reaktywne, polekowe
H. pośrednia- to taka hiperlipidemia w której mocz na bilirubinę pośrednią w krwi> 80% całk. Występuje w żół. przedwatrobowych (typ hemolityczny) oraz wątrobowych tj. wrodzonych (żółt. czynnościowych) a także w wyniku uszkodzenia kom. watrob.
4-przyczyny hiperbilirubinemii bezpośredniej
Niedrożność żółciowa- zewnatrzwątrobowa: atrezja żółciowa; torbiele przewodów żółciowych; zewnętrzny ucisk na przewody żółciowe
Wewnątrzwątrobowy zastój żółci z nieprawidłowymi przewodami żółciowymi: idiomatyczne zapal wątroby; pełne żywienie pozajelitowe; mukowiscydoza; galaktozemia
5- przyczyny żółtaczki patologicznej noworodków
Konflikt serologiczny (hemoliza)
Zakażenie w życiu płodowym: cytomegalia; toksoplazmoza; kiła
W wyniku karmienia piersia
Zapalenie wątroby
Policytemia
6-sposoby leczenia hiperbilirubinemi:
H.pośrednia:
• Fototerapia
• Podawanie Luminalu
• Przerwanie karmienia piersią
• Transfuzja wymienna
H. bezpośrednia:
-cholestaza zewn.- wątrobowa : leczenie operacyjne
-cholestaza wewn. - wątrobowa: leczenie przyczynowe, postępowanie dietetyczne( witaminy, portagen, progestimil)
7-typy bilirubinami: pośrednia, bezpośrednia (wewn- i zewnątrzwątrobowa), mieszana
Badania laboratoryjne:
• Stęż. bilirubiny: całk, bezpośr, pośredn
• Morfologia krwi
• Ocena hematologiczna
• Odczyn Coombsa
• Bad biochemiczne: AST, ALT, kwasy żółciowe
• Czas protrombinowy- ukł. krzepnięcia
• Badania w kierunku TORCH i chorób metabolicznych
UKŁAD KRWIOTWÓRCZY
6.NIEDOKRWISTOŚĆ(anaemia)-stan chorobowy w którym występuje obniżenie wartości hemoglobiny i/lub erytrocytów we krwi krążącej w porównaniu do wartości uznawanych za prawidłowe dla danego wieku i płci.
7.PODZIAŁ NIEDOKRWISTOŚCI W ZALEŻNOŚI OD ETIOLOGII
1)Niedokrwistości będące wynikiem upośledzonego wytwarzania erytrocytów
niedoborowe
hipoplastyczne
aplastyczne
dysplastyczne
2) Niedokrwistości związane ze skróconym czasem życia erytrocytów
zespół hemolityczny wrodzony
zespół hemolityczny nabyty
zespół hemolityczny mieszany
3) Niedokrwistości spowodowane utratą krwi(niedokrwistości pokrwotoczne)
1.ostre-w wyniku krwotoku 2.przewlekłe-w wyniku utajonego krwawienia
8.PRZYCZYNY NIEDKRWISTOŚCI FIZJOLOGICZNEJ PIERWSZEGO KWARTAŁU
Jest to fizjologiczny spadek hemoglobiny we krwi ,występuje w 2-3 miesiącu życia.
-niedobór erytropoetyny(zmniejszenie jej wydzielania ze względu na wzrost prężności tlenu we krwi w wyniku uruchomienia oddychania płucnego)
-skrócony czas życia erytrocytów(obecność w nich HBF o krótszym okresie półtrwania=45-80 dni) i szybszy ich rozpad
-stopniowy zanik źródeł krążenia pozaszpikowgo
-niedobory pokarmowe (dieta mleczna o niewielkiej ilości żelaza)-wyczerpanie niewielkich zapasów
-większe zapotrzebowanie na żelazo i kwas foliowy
-szybki przyrost masy ciała (wzrost objętości przestrzeni pozakomórkowej)
9.OBJAWY KLINICZNE NIEDOKRWISTOŚCI
W dużym stopniu zależą od przyczyny niedokrwistości.
bladość skóry, śluzówek i spojówek;tzw objaw przeświecania małżowin usznych
szorstkość skóry
zanik brodawek
wygładzenie języka
zajady w kącikach ust
pieczenie w jamie ustnej i przełyku
łamliwość włosów i paznokci
upośledzone łaknienie
u niemowląt przyjmowanie zwiększonej ilości płynów
ze strony układu krążenia:wzrost rzutu serca,tachykardia,powiększenie serca,możliwe szmery czynnościowe
osłabienie
łatwe męczenie,senność,spadek koncentracji,trudności w nauce
splenomegalia(przy niedokrwistości hemolitycznej)
niskie ciśnienie krwi (w niedokrwistości pokrwotocznej)
10.CECHY MORFOLOGII KRWI POTWIERDZAJĄCE NIEDOKRWISTOŚĆpodstawowe: *stężenie hemoglobiny we krwi,liczba erytrocytów
*hematokryt
*liczba erytrocytów uzupełniające *stężenie żelaza w surowicy
*całkowita zdolność wiązania żelaza;stężenie ferryrtny we krwi
*stężenie bilirubiny w surowicy i rozdział bilirubiny
*oporność osmotyczna
*odczyn coombsa
*przeciwciała przeciwko krwinkom czerwonym
*enzymy erytrocytów
*stęż.wit B12 w surowicy,;stężenie kwasu foliowego
*test Shilinga
*MCHC,MCI,MCH
Odchylenia od normy w ww. wartościach wskazują na zaburzenia związane z niedokrwistością.
11.LABORATORYJNE WYKŁADNIKI ANEMII Z NIEDOBORU ŻELAZA
-HB poniżej 9g/dl
-MCHC poniżej 30%
-MCH poniżej 27pg
-MCV poniżej 78
-spadek stęż. Fe poniżej 17 mikromol/l
-zwiększenie zdolności wiązania żelaza
-wzrost wychwytywania żelaza z przewodu pokarmowego
-zmiany krwinek czerwonych:mikrocytoza,hiperchromia,anizocytoza(różnice w wielkości),poiklocytoza(różnice w kształcie)
-wiązanie żelaza przez transfrrynę
-badanie szpiku
12.KIEDY I U KTÓRYCH DZIECI MOŻNA SPODZIEWAĆ SIĘ NIEDOKRWISTOŚCI Z NIEDOBORU ŻELAZA
Niedokrwistość z niedoboru żelaza(anaemia sideropenica) występuje u niemowląt miedzy 6-18 miesiącem życia i dzieci do 3 r.ż.
Szczególnie narażone są wcześniaki,dzieci z ciąż mnogich,dzieci matek cierpiących na niedokrwistość w czasie ciąży,dzieci z dużymi stratami krwi w okresie porodu.
13.PRZYCZYNY NIEDOKRWISTOŚCI Z NIEDOBORU ŻELAZA
Niedostateczne zaopatrzenie organizmu w ten pierwiastek przy zwiększonym jego zapotrzebowaniu. Do najczęstszych przyczyn niedoboru zaliczamy:
zmniejszone zapasy w życiu płodowym
niedostateczne zaopatrzenie w żelazo
zaburzenia wchłaniania
szybki rozwój (zwiększone zapotrzebowanie)
nadmierne straty żelaza związane z krwawieniami(ostrymi i przewlekłymi),transfuzjami wymiennymi,stratami w okresie porodu,zakażeniami pasożytami.
14.OBJAWY KLINICZNE NIEDOKRWISTOŚCI Z NIEDOBORU ŻELAZA
1)Podmiotowe:
-brak łaknienia
-osłabienie,apatia,szybka męczliwość
-bóle i zawroty głowy
-senność lub rozdrażnienie
-kołatanie serca
-u niemowląt wzmożone pragnienie
2)Przedmiotowe
bladość skóry śluzówek i spojówek
szorstkość skóry
zanik brodawek
wygładzenie języka
zajady w kącikach ust (zmiany troficzne nabłonków)
pieczenie w jamie ustnej i przełyku
kruchość i łamliwość włosów i paznokci
możliwe szmery czynnościowe serca
zahamowanie wzrostu i przyrostów masy ciała
15.LECZENIE NIEDOKRWISTOŚCI Z NIEDOBORU ŻELAZA
leczenie substytucyjne-preparaty żelaza podawane doustnie(wyjątkowo domięśniowo,odradza się podawanie dożylne)
dawka lecznicza :4,5-6 mg Fe/kg masy ciała/doba w 3 dawkach ; nie powinno się przekraczać dawki 50mg u niemowląt i 200mg u dzieci starszych
celowe jest jednoczesne podawanie witaminy C oraz B6(ułatwiają włączanie żelaza do pierścienia porfirynowego)
dieta-ograniczenie mleka i jego przetworów oraz mąki,kasz,zaś zwiększenie przyjmowania mięsa,jarzynowowców
16.U KTÓRYCH DZIECI NALEŻY STOSOWAĆ PROFILAKTYKĘ Z NIEDOBORU ŻELAZA?
Wskazania bezwzględne:
Wcześniaki
Noworodki z ciąż mnogich
Dzieci matek cierpiących na niedokrwistość w czasie ciąży
Niemowlęta narażone na straty krwi podczas porodu
Wskazania względne :nawracające zakażenia układu oddechowego i pokarmowego,okres dojrzewania(głównie w dziewcząt,zwłaszcza obficie i nieregularnie miesiączkujących),upośledzenie łaknienia(mięso,jarzyny,owoce),dzieci ze skłonnościami do krwawień.
17.OBJAWY KLINICZNE NIEDOKRWISTOŚCI Z NIEDOBORU KWASU FOLIOWEGO
bladość z odcieniem słomkowym
duszność
osłabienie
zapalenie błony śluzowej żołądka
piekący, czerwony język
upośledzone łaknienie + brak przyrostu masy ciała
apatia lub drażliwość,niepokój,osłabienie
hepatosplenomegalia
obrzęki,objawy skazy krwotocznej na skórze i błonach sluzowych
zahamowanie rozwoju
(objawy neurologiczne?różnie w różnych źródłach)
18.NAJCZĘSTSZE TYPY NIEDOKRWISTOŚCI W OKRESIE NOWORODKOWYM
Niedokrwistość z niedoborów żelaza,kwasu foliowego,witaminy B12
Niedokrwistość spowodowana utratą krwi
-przed urodzeniem:krwotok łożyskowo-płodowy wewnątzrzłożyskowy,transfuzja krwi „od bliźniaka do bliźniaka”
-podczas porodu:wady łożyska,przedwczesne odklejenie łożyska
-po urodzeniu:skazy osoczowe,płytkowe
Niedokrwistość hemolityczna
Niedokrwistość aplastyczna wrodzona
19.POSTACIE KLINICZNE CHOROBY HEMOLITYCZNEJ NOWORODKÓW
a)Spowodowane konfliktem w zakresie czynnika RH:
-Ciężka żółtaczka hemolityczna (icterus)
-Ciężka niedokrwistość noworodków (anaemia)
-uogólniony obrzęk płodu(hydrops fetalis)
b)Spowodowane konfliktem w zakresie układu ABO:
-żółtaczka w pierwszej dobie życia
-niedokrwistość
20.NA CZYM POLEGA DIAGNOSTYKA NIEDOKRWISTOŚCI HEMOLITYCZNEJ NOWORODKÓW?
Ze względu na szeroko rozwiniętą diagnostykę prenatalną w zakresie konfliktu układu RH niemalże nie prowadzi się obecnie diagnostyki w tym kierunku w okresie noworodkowym(patrz punkt 21).Jeżeli jednak istnieje podejrzenie niedokrwistości hemolitycznej wykonuje się badanie poziomu bilirubiny we krwi ,ilości płytek krwi(występuje nadpłytkowość,rzadziej małopłytkowość),ilości urobilinogenu w moczu,a także oznacza się odczyn Coombsa.
Nie prowadzi się zaś diagnostyki w zakresie konfliktu serologicznego układu głównego ABO w czasie ciąży. Po urodzeniu u dziecka bezpośredni odczyn Coombsa jest zwykle ujemny,natomiast dodatni pośredni odczyn Coombsa może być dodatni. Morfologia krwi z rozmazem wskazuje na obecność mikrosferocytów,nieznaczne obniżenie ilości krwinek czerwonych oraz zwiększenie ilości retikulocytów powyżej 10%.
21.PROFILAKTYKA KONFLIKTU W ZAKRESIE Rh?
Rozpoznanie:
Każda kobieta ciężarna powinna mieć oznaczony przed 12 tygodniem ciąży poziom przeciwciał przeciwerytrocytarnych oraz grupę krwi i czynnik Rh jeżeli nie miała wykonanych tych oznaczeń przez ciążą.
Kobiety Rh ujemne oraz z brakiem przeciwciał przeciwerytrocytowych powinny mieć wykonane ponowne badanie w 28 tygodniu ciąży w celu stwierdzenia czy nie doszło w trakcie jej trwania do serokonwersji czyli pojawienia się przeciwciał.
Kobiety Rh ujemne u których stwierdzono przeciwciała przeciwerytrocytowe powinny mieć wykonane ponowne badania w 28, 32 i 36 tygodniu w celu określenia swoistośći przeciwciał i ich miana czyli poziomu,oraz powinny mieć co 2-3 tygodnie wykonywanie badanie USG w celu poszukiwania cech rozwijającego się konfliktu serologicznego. Badanie USG ocenia wielkość łożyska i płodu, obrzęki i przesięki do jam płodu oraz żywotność płodu.
Podstawowym wskazaniem do wykonania diagnostyki wewnątrzmacicznej jest stwierdzenie miana przeciwciał anty Rh> 1/16 w pośrednim teście antyglobulinowym (PTA) lub powyżej 1/64 w teście papainowym. Amniocentezę (nakłucie jamy owodniowej) wykonuje się również jeżeli mimo prawidłowego miana przeciwciał stwierdza się w badaniu USG ewidentne objawy konfliktu serologicznego oraz u kobiet, u których w poprzednich ciążach rozwinął się konflikt serologiczny.
Amniocentezę wykonuje się zwykle w 30-32 tygodniu ciąży. W pobranym płynie owodniowym bada się:
Stosunek lecytyny do sfingomielin (L/S)
Obecność krwinek płodu (test Kleihauera)
Obecność bilirubiny metodą spektrofotometryczną ( ocena gęstości optycznej płynu owodniowego mierzona dla fali 450 nm). Uzyskane wyniki dobrze informują o stanie płodu i immunizajcji oraz doją wskazówki dotyczące dalszego leczenia
U niekórych kobiet obecnei pod kotrolą USG wykonuje się nakłucie żyły pępowinowej biegnącej w sznurze pępowinowym (kordocenteza). Za pomocą tego badania ocenia się grupę krwi płodu i czynnik RH, oraz poprzez bezpośredni test antyglobulinowy (BTA, bezpośredni odczyn Coombs'a) stwierdza się czy są krwinki płodu są opłaszczane i niszczone przez przeciwciała matki. Dodatkowo wykonuje się morfologię krwi co jest miernikiem stopnia uszkodzenia erytocytów w krążeniu płodowym.
Profilaktyka
Zapobieganie konfliktowi serologicznemu polega na podaniu matce Rh ujemnej, która nosiła płód Rh dodatni po każdej ciąży immunoglobuliny anty D w ilości 150-300 mikrogramów jednorazowo domięśniowo w pierwszej dobie po porodzie, poronieniu, amniopunkcji oraz innych zabiegach diagnostyki prenatalnej nie później jednak niż 72 godziny. Profilaktyka taka jest skuteczna w około 97%.
Podanie immunoglobuliny anty D chroni płód tylko w następnej ciąży. W pierwszej ciąży ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego wynosi 1% a do immunizacji matki wystarczy tylko 0,05-0,1 ml krwinek płodu, które przedostaną się do krwi matki. W przypadku krwawienia płodowo-matczynego 0,1-5ml ryzyko wystąpienia konfliktu wynosi od 3-65%.
22.LECZENIE NIEDOKRWISTOŚCI HEMOLITYCZNEJ NOWORODKÓW?
Leczenie
Leczenie choroby hemolitycznej noworodka z konfliktu serologicznego ma na celu:
usunięcie wolnych przeciwciał i przeciwciał związanych z erytrocytami
usunięcie nadmiaru bilirubiny
podanie erytrocytów niewrażliwych na przeciwciała i osocza nie zawierającego przeciwciał przeciwko erytrocytom noworodka za pomocą transfuzji wymiennej do żyły pępowinowej
unormowanie parametrów hematologicznych
w przypadku sferocytozy wrodzonej -usunięcie śledziony
23.NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY NIEDOKRWISTOŚCI SPOWODOWANYCH UTRATĄ KRWI U NOWORODKÓW
Przed urodzeniem:krwotok płodowo-łożyskowy,wewnątrzłożyskowy,transfuzja „bliźniaka do bliźniaka”
w czasie porodu:wady łożyska,przedwczesne odklejenie łożyska,oderwanie pępowiny,uszkodzenie łożyska podczas cesarskiego cięcia,krwiaki łożyska
po urodzeniu:skazy krwotoczne,skazy naczyniowe,niedobór witaminy K
choroba krwotoczne noworodków(melaena neonatorum)
urazy
krwawienia związane z zabiegami operacyjnymi ,krwawienia z nosa,ze splotu Kisselbacha położonego zbyt powierzchownie
koagulopatie
krwawienia wewnętrzne:do OUN;pęknięcie śledziony,wątroby
pobieranie dużej ilości krwi do badań,zwłaszcza od wcześniaków
24.CO TO JEST CHOROBA KRWOTOCZNA NOWORODKÓW I JAK NALEŻY JEJ ZAPOBIEGAĆ?
Choroba krwotoczna(melaena neonatorum) jest to skłonność do krwawień będąca następstwem braku lub niedoboru elementów układu hemostazy,zwłaszcza niedobór osoczowych czynników krzepnięcia z grupy protrombiny i witaminy K.
Zapobieganie:
-w okresach nasilonej aktywności chorego podawanie koncentratu brakującego czynnika krzepnięcia
-podanie witaminy K w pierwszym dniu życia w dawce 1-2 mg po urazach
25.PRZYCZNY I WYKŁADNIKI LABORATORYJNE NIEDOKRWISTOŚCI WTÓRNEJ
-w przebiegu dlugotrwałych zakażeń
-w chorobach nerek (przewlekle zapal. nerek, zakazenia drog moczowych)
-w chorobach układowych tk. Lacznej (kolagenozy)
-w chorobach watroby
-w nowotworach
Niedokrwistośc niedoborowa
-spadek stez Fe w surowicy
-spadek zdolnosci wiazania Fe
-wzrost ilosci Fe w ukladzie makrofagow
-spadek stez Hb i erytrocytow
UKL. POKARMOWY
3. Podaj definicję ostrej biegunki wg WHO
jest to zwiększenie się liczby oddawanych stolców oraz zmiana ich konsystencji i składu w stosunku do stolców dziecka zdrowego
4. Wymień przyczyny ostrych biegunek
Wirusy, bakterie, pasożyty, najczęściej rotawirusy i Norwalk-like-wirusy
5. Jakie są różnice między biegunką sekrecyjną a osmotyczną
Sekrecyjna to taka, w której czynnik infekcyjny lub enterotoxyczny powoduje znaczną sekrecję płynów lub elektrolitów, albo zmniejsza ich absorbcję w jelicie cienkim (wywoływacze: rotawirusy, Norwalk-like-wirusy, Giargia, E coli wydzielająca toksyny, Staphylococcus aureus, Clostridium perfigens, Cryptosporidium, vibrio cholerae)
Osmotyczna ???????????????
6. Podaj patomechanizmy biegunek bakteryjnych
Wytwarzanie przez bakterie toksyn powodujących biegunkę sekrecyjną, bezpośrednia inwazja, adherencja do błony słuzowej jelit z efektem cytolitycznym
7. Biegunka rotawirusowa- patomechanizm, epidemiologia i obj kliniczne
10. BYŁO
11. Na czym polega diagnostyka w ostrych zespołach biegunkowych
12. Podaj zasady leczenia ostrych biegunek
Podstawowy sposób to nawadnianie doustne i dożylne, polegające na wyrównaniu niedoboru wody i elektrolitów. Nawadnianie doustne przeprowadza się u dzieci z odwodnieniem niewielkiego lub umiarkowanego stopnia. W nawadnianiu ustnym podaje się płyn nawadniający (np. Gastrolit, ORS200)
13. Jakie są objawy kliniczne hipokaliemii w przebiegu ostrej biegunki u niemowląt
14. Wskazania do nawadniania doustnego i dożylnego w ostrych zespołach biegunkowych
Nawadnianie doustne stosuje się w przypadku, gdy biegunce towarzyszy odwodnienie niewielkiego lub umiarkowanego stopnia. W nawadnianiu doustnym podaj się płyn nawadniający (np. Gastrolit, ORS200). Większy stopień odwodnienia kwalifikuje do nawadniania dożylnego.
15. Podaj zasady leczenia i nawadniania (doustnego i dożylnego) w biegunkach ostrych u dzieci
Nawadnianie doustne stosuje się w przypadku, gdy biegunce towarzyszy odwodnienie niewielkiego lub umiarkowanego stopnia. W nawadnianiu doustnym podaj się płyn nawadniający (np. Gastrolit, ORS200). Przez pierwszee 4 godz stosuje się płyn w dawce 50-100 ml/kg m.c.. Bieżące straty wymagają podaży 5-10ml/kg m. c. Płynu po każdym stolcu biebunkowym. Po 3-4 godz. Nawadniania doustnego należy rozpocząć realimentację opartą na diecie stosowanej przed zachorowaniem. Większy stopień odwodnienia kwalifikuje do nawadniania dożylnego.
16. Podaj definicję biegunki przewlekłej
jest to oddawanie dłużej niż przez miesiąc większej liczby stolców wolnych lub o większej objętości w porównaniu ze stolcami dzieci zdrowych.
17.Podaj Przykłady-3- zespołów chorobowych prowadzących do biegunki przewlekłej: zsp. a)Krotkiego jelita, b)nadnerczowo -plciowy c)pierwotny zespol zlego wchlaniania kwasów zolciowych
18.Podaj 3 przykłady prowadzące do przewlekłej biegunki sekrecyjnej. A)wrodzona atrofia mikrokosmkówb) guzy hormonalne czynne c)biegunka chlorowa-uwarunkowany genetycznie defekt transportu Cl i HCO3 d) biegunka autoimmunologiczna-całkowity zanik kosmków jelitowych
19)Wymień przyczyny przewlekłych biegunek infekcyjnych.a)bakteria i ich toxyny np E.coli Salmonella Clostridium difficille b)wirusy-sporadycznie-adenovirusy,cytomegalovir,rotavir c)pasozyty:lambia interstitialis d)gruźlica jelit-pratek bydlecy
20.Wymień przyczyny NIEinfekcyjnych biegunek osmotycznych:a)zespoły poinfekcyjne-natsepstwa nieprawidlowego leczenia-opoznione nawadnianie,antybiotykoterapia b)zespoly poantybiotykowe-uszk.l sluz. C)zespoły poresekcyjne d)przewlekła niespecyficzna biegunka
21.Zaprop. schemat postępowania diagnostycznego w biegunce przewlekłej:
a)prawidłowy wywiad b)rutynowe badania laboratoryjnec)badanie bakteriologiczne krwi i kału c)badanie parazytologiczne d)badania immunologiczne w kierunku celiaklii e)bad.zawartosci Cl w pocie-mukowiscydoza f)ocena immunologiczna-IgA,IgG,IgE całkowita i specyficzna, testyzahamowania migracji,transformacji blastycznej g)rektoskopia h)testy prowokacyjne
22Jakie- postępowanie lecznicze w przewlekłych biegunkach? a)wyrównanie zaburzeń wodno-elektrolitowych i kwasowo-zasadowych(doustnie gasrolit) b)pokrycie zwiekszonego zapotrzebowania na energie-dieta bogatotłuszczowa c)diety eliminacyjne-bezlaktozowe,bezglutenowe,bezsacharozowe,hipoalergiczne d)zwiekszenie podazy blonnika w dieie e)wyelinownaie lub ograniczenie podazy fruktozy lub sorbitolu w diecie
23)Podaj kryteria rozpoznawania celiakii.a)trzy biopsje jelita cienkiego 1'stwierdzenie zaniku kosmków w czasie spożywania glutenu 2' odrost kosmków i ustapienie dolegliwosci po 1-2 altach diety bezglutenowej 3'prowokacja glutenowa i ponowny zanik kosmkow
b)badania serologiczne c)ocena we krwi ilosci przeciwciał przeciwretikulinowych (ARA)i/ lub przeciw endomysium (EmA) oraz przeciwgliadynowe?(AGA)
24.Podaj najczęstsze objawy klin. Celiakii: a)nieprawidłowe obfite stolce, luźne lśniace ,pieniste wypróżnienia o przykrej woni b)w stolcu resztki niestrawionych pokarmów c)wzdęcia brzucha, duzy obwisły brzuch d) zmiana usposobienia:drażliwośc, apatia e)obrzeki wymioty f)hipowitaminozy A,B,C,D,K oraz efekty wtorne-zaniedbania:dzieci niedozywione, wyniszczone,opozninie wieku kostnego niedokrwistos niedoborowa, hipoproteinemia, opoznienie pokwitania, zmiany uzebienia bezpłodnosc
25.Jakie sa pozajelitowe postacie choroby trzewnej; jakie badania wykonać, aby potwierdzić rozpoznanie:a)celiklia ukryta lub niema-diagnostyka:-obecnosc we krwi przeciwcial przeciwretikulinowych(ARA),przeciw endomysium (EmA)przeciwgliadynowe (AgA), zanik czesci kosmkow- brak objawow zlego wchlaniania,hipokalcemia z osteoporoza b)poznoujawniajaca sie celiaklia-u dzieci, starszych, doroslych-ujawniania sie pod wplywem przewleklych infekcji, operacji, ciazyn np.choroba Duhringa-opryszczkowe zap.skóry.Diagnostyka:metoda immunofluorescencji posredniej ziarnistych zlogow IgA w szczytach brodawek blisko graicy skórno-naskórkowejblisko 60-80% zanik kosmkowy 10-20 %objawy zespołu złego wchłaniania
26.Co to jest mukowiscydoza?- Zwłoknienie Torbielowate-Cystic Fibrosis-choroba wrodzona uwarunkowana genetycznie, dzidziczona utosomalnie recesywnie. Wystepuja tu defekty enzymatyczne.Istota jest nieprawidlowa funkcja gruczolow wydzielania zewnetrznego, zwłaszcza śluzowych i potowych.Wystepuje wzrost produkcji śluzu(lpeka bogata w mukoproteiny wydzielina), zaczopowanie przewodow trzustkowych-sok trzustkowy nie dociera do w dostatecznej ilosci do dwunastnicy, niedobor enzymow-zaburzenia w trawieniu-niestrawiony pokarm `'gnije'' w jelitach-przelekla biegunka.Zaburzone sa 3 podstawowe funcje przewodu pok:trawienie , wchlanianie motoryka. Towarzyszą jej takie problemy jak nawracające stany zapalne płuc, marskość wątroby, zapalenie pęcherzyka żółciowego, zapalenia trzustki, niewydolność trzustki, cukrzyca, nadmierne pocenie. U ponad 50% chorych występują objawy ze strony układu oddechowego, u prawie 90% chorych stwierdza się w przebiegu choroby niewydolność trzustki (wchłaniania), u około 10% chorych rozwija się cukrzyca.
27.Jaka jest etiopatogeneza, i częstość występowania mukowiscydozy? choroba wrodzona uwarunkowana genetycznie, dzidziczona autosomalnie recesywnie. Wystepuje z czestoscia 1/2300 urodzen u rasy bialej 1/25 000 urodzeń u rasy czarnej. . Gen odpowiedzialny za chorobe koduje białko błonowe o nazwie CFTR odpowiedzialne za transport przez błonę komórkową jonów Ci i Na co powoduje nieprawidlowa dzialanie gruczolow wydzielania zewnetrznego.
28.Jakie sa postacie kliniczne mukowiscydozy u noworodk i niemowląt: 5-10% noworodków-niedrożnośc smólkowa, brak oddawania smółki,wymioty,objawy niedrożnosci prowadzace do zap.otrzewnej Niemowleta:zespol zlego wchlaniania tłuszczów i białek o róznym nasileniu niekiedy z wystapieniem ogólnych obrzeków..Pozniejsze: zakazenia prowadzace do niewydolnosci oddechowej.w bardzo zaawansowanych zmianach plucnych dochodzi do:serca plucnego, sinicy, palce paleczkowate
29.Na czym polega diagnostyka laboratoryjna mukowiscydozy?a)stwierdzenie stezenia Cl w pocie>50 mmol/l b)ocena wydolnosci trzustki c)testy na cholestaze RZP d)nietrawione składniki pokarmu w stolcu e)niska zawartosc enzymow trzustkowych w tresci dwunastniczej
30.Co to jest żółtaczka cholestatyczna? Wymień przyczyny. żółte zabarwienie skóry i błon śluzowych na skutek przepojenia tkanek bilirubiną,Żółtaczka rozwija się w następstwie utrudnionego odpływu żółci do dwunastnicy. Przyczyną jest zatkanie dróg żółciowych od wewnątrz (kamica, obrzęk zapalny, pasożyty, rak brodawki dwunastnicy, zwłóknienie zwieracza Oddiego) lub od zewnątrz (guz głowy trzustki, rak wątroby, powiększone węzły chłonne) Najczesciej wystepuje w przebiegu mukowiscydozy-zaczopowanie przewodów trzustkowych.