Podstawowe pytania i zagadnienia do egzaminu z przedmiotu "Publiczne prawo gospodarcze" semestr
zimowy 2010/2011 - tryb niestacjonarny
1. Istota publicznego prawa gospodarczego
2. Struktura publicznego prawa gospodarczego
3. Źródła publicznego prawa gospodarczego
4. Sposoby wpływania państwa na stan gospodarki
5. Konstytucyjne zasady dotyczące ustroju gospodarczego
6. Cechy charakterystyczne publicznych stosunków gospodarczo prawnych
7. Działania organizatorskie państwa w gospodarce
8. Działania reglamentacyjne państwa w gospodarce
9. Działania ekonomiczno-finansowe państwa w gospodarce
10. Działania kontrolne państwa w gospodarce
l ]. Pojęcie administracji gospodarczej
12. Zadania Rady Ministrów o charakterze gospodarczym
13. Uprawnienia ministrów kierujących głównymi działami gospodarczymi
14. Zadania Głównego Urzędu Statystycznego
15. Kompetencje Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
16. Uprawnienia Komisji Nadzoru Finansowego
17. Rola administracji samorządowej w sprawach gospodarczych
18. Zadania agencji państwowych
19. Pojęcie działalności gospodarczej i zakres przedmiotowy ustawy
20. Zakres podmiotowy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
21. Swoboda działalności gospodarczej
22. Zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej
23. Znaczenie Krajowego Rejestru Sądowego
24. Rejestr dłużników niewypłacalnych
25. Ewidencja działalności gospodarczej
26. Treść wniosku o dokonanie wpisu do ewidencji
27. Odmowa wpisu do ewidencji
28. Wykreślenie z ewidencji działalności gospodarczej
29.Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie zezwolenia
30. Rejestr działalności regulowanej
31. Odmowa wpisu do rejestru działalności regulowanej
32. Istota koncesji
33. Wniosek o udzielenie koncesji
34. Odmowa udzielenia koncesji
35. Cofnięcie koncesji
36. Promesa
37. Zasady wykonywania działalności pocztowej
38. Obowiązki przedsiębiorstw energetycznych
39. Wykonywanie gospodarczej działalności telekomunikacyjnej
40. Oddziały przedsiębiorców zagranicznych
41. Przedstawicielstwa zagraniczne
42. Tworzenie przedsiębiorstw państwowych
43. Łączenie i podział przedsiębiorstwa państwowego
44. Likwidacja i upadłość przedsiębiorstwa państwowego
45. Komercjalizacja przedsiębiorstw państwowych
46. Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych
47. Specjalne strefy ekonomiczne
48. Kontrola wykonywania działalności gospodarczej
49. Kontrola i nadzór wobec przedsiębiorstw państwowych
50. Kontrola i nadzór w spółkach Skarbu Państwa lub z jego udziałem
51. Kontrola bankowa
52. Nadzór ubezpieczeniowy
53. Istota samorządów specjalnych
54. Samorząd gospodarczy
55. Podmiotowy i przedmiotowy zakres ustawy antymonopolowej
56. Postępowanie antymonopolowe
57. Zwalczanie nieuczciwej konkurencji
58. Przestępstwa gospodarcze
59. Pranie brudnych pieniędzy
OPRACOWANIE
ISTOTA PUBLICZNEGO PRAWA GOSPODARCZEGO
Publiczne prawo gospodarcze - prawo regulujące funkcje państwa w gospodarce. Określa, przez normy prawne, władztwo państwa w dziedzinie gospodarki i jego granice. Adresatami norm prawnych prawa gospodarczego publicznego są podmioty gospodarcze.
Prawo gospodarcze publiczne określa:
funkcje państwa w gospodarce
zadania i kompetencje organów państwowych w gospodarce
mechanizm podejmowania decyzji przez organy państwowe w gospodarce
prawa i obowiązki adresatów (podmiotów gospodarczych).
2.STRUKTURA PUBLICZNEGO PRAWA GOSPODARCZEGO
1) Zasady konstytucyjne ustroju gospodarczego
2) Ustrojowe prawo gospodarcze
- struktura administracji gospodarczej
3) Materialne prawo gospodarcze
- warunki podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej
(ogólne i sektorowe)
- publiczna ochrona konkurencji
- reglamentacja czynności gospodarczych (ogólne i sektorowe)
- nadzór gospodarczy (ogólny i sektorowy)
gospodarcza działalność podmiotów publicznych
4) Procesowe prawo gospodarcze
- szczególne procedury administracyjne
ŹRÓDŁA PUBLICZNEGO PRAWA GOSPODARCZEGO
Struktura źródeł prawa:
art. 87 Konstytucji
- konstytucja
- ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe
- rozporządzenia
- akty prawa miejscowego
art. 93 Konstytucji
- uchwały Rady Ministrów
- zarządzenia Prezydenta, Prezesa Rady Ministrów, ministrów
- zarządzenia centralnych i terenowych organów administracji
rządowej
- normatywne uchwały Sejmu, Senatu
Charakterystyka źródeł PPG:
• Konstytucja (konstytucyjne zasady działalności
gospodarczej, konstytucja gospodarcza)
• Ustawa (materia ustawowa w sprawach
gospodarczych)
• Umowy międzynarodowe (negocjowanie,
zawieranie, ratyfikacja, stosunek do prawa
wewnętrznego)
- za zgodą wyrażoną w ustawie (art. 89)
- ratyfikacja w trybie art. 90 (ustawa, referendum)
- ratyfikacja po powiadomieniu Sejmu (art. 89 ust. 2)
• Rozporządzenia (art. 92)
- uprawnione organy (subdelegacja)
- zakres materii podustawowej
- upoważnienie (organ, przedmiot, wytyczne)
• Akty wewnętrzne (art. 93)
- uprawnione organy
- podstawa prawna
- zakres obowiązywania
- skutki (decyzje administracyjne)
- kontrola legalności
• Akty prawa miejscowego
- akty na podstawie ustaw szczególnych (podatki, pr.
wodne, zagospodarowanie przestrzenne)
- akty porządkowe (np. usuwanie śniegu z dachów)
- akty samorządowe (gospodarowanie mieniem
samorządowym, obiekty i urządzenia samorządowe)
• Ustanawianie aktów prawa miejscowego
- rady, sejmik wojewódzki
- zarządy, organ wykonawczy gminy
- organy administracji rządowej (wojewoda, inne)
SPOSOBY WPŁYWANIA PAŃSTWA NA STAN GOSPODARKI
Oddziaływanie państwa na gospodarkę
• Cele gospodarcze państwa
• Oddziaływanie państwa na procesy
gospodarcze
- regulacja prawna (normy generalne i indywidualne)
- gospodarowanie (przedsiębiorstwa publiczne)
- nabywanie towarów i usług
• Skutki zasady praworządności
- dla przedsiębiorców
- dla administracji gospodarczej
Istnieje wiele możliwości oddziaływania państwa na gospodarkę:
- aktywny wpływa na przebieg koniunktury za pomocą wydatków z budżetu: (ogólnopaństwowe - obrona i administracja, ogólnospołeczne - kultura i oświata). Państwo nakręcając koniunkturę poprzez powiększanie wydatków z budżetu, świadomie powiększa tzw. dług publiczny, który z kolei wywołuje tzw. lukę w budżecie.
- za pomocą polityki podatkowej - jest ona zarazem ważnym elementem oddziaływania państwa na poziom konsumpcji i strumień inwestycji, z drugiej strony jest głównym źródłem dochodów państwa.
- za pomocą polityki inwestycji publicznych.
5. KONSTYTUCYJNE ZASADY DOTYCZĄCE USTROJU GOSPODARCZEGO
- zasady ogólne (demokratyczne państwo prawne,
sprawiedliwość społeczna,
- zasada społecznej gospodarki rynkowej
- zasada wolności gospodarczej
- zasada ochrony własności
- zasada równego traktowania przedsiębiorców
- zasada wolności wyboru i wykonywania zawodu
- zasada wolności zrzeszania się
- zasada solidarności, dialogu i współpracy
społeczna gospodarka rynkowa (Art. 20. Społeczna gospodarka rynkowa (…) stanowi
podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej) 1)akcentuje współzależność produkcji i podziału, ustroju gospodarczego i społecznego, praw ekonomicznych i odpowiedzialności społecznej
2) rynek + oddziaływanie państwa dla osiągnięcia celów społecznych 3) zapobieganie nadużywaniu wolności gospodarczej 4) przeciwdziałanie monopolizacji 5) ochrona konsumenta 6) gwarancje minimum egzystencji 7) interwencja w przypadku kryzysu 8) wzmacnianie słabych regionów
wolność gospodarcza (Art. 20 - wolność gospodarcza jako podstawa społecznej gospodarki rynkowej Art. 22. Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny). 1)ograniczenie wolności jako materia ustawowa 2) wymóg ważnego interesu publicznego (obyczaje, bezpieczeństwo, prawa innych itp.) 3) Wolność gospodarcza jako prawo obywatelskie i zasada ustroju gospodarczego jest wyznaczona granicami dopuszczalnego ingerowania państwa w gospodarkę.
ochrona własności (Art. 21. 1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. 2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Art. 64. 1. Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia. 2. Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej. 3. Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności.) 1) Autonomiczne decydowanie o korzystaniu z własności 2) Ochrona przed ingerencją państwa i faktycznymi naruszeniami
równe traktowanie przedsiębiorców (Art. 32. 1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. 2. Nikt nie może być dyskryminowany w
życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny). Względny zakaz przywilejów i dyskryminacji.
zasada wolności wyboru i wykonywania zawodu (Art. 65. 1. Każdemu zapewnia się wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy. Wyjątki określa ustawa. 2. Obowiązek pracy może być nałożony tylko przez ustawę). 1) Wybór zawodu wolny /reglamentowane wykonywanie zawodu 2) Swoboda umów o pracę 3) po stronie pracodawcy (dobrowolne pośrednictwo pracy, brak ograniczeń ilościowych zatrudnienia) 4) po stronie pracownika (zakaz pracy przymusowej / zakaz nakazów pracy) 5) Może być sądowy zakaz wykonywania zawodu 6) Samorządowe uprawnienia do pozbawienia prawa wykonywania zawodu zaufania publicznego.
zasada wolności zrzeszania się (Art. 59. 1. Zapewnia się wolność zrzeszania się w związkach
zawodowych, organizacjach społeczno-zawodowych rolników oraz w organizacjach pracodawców). 1) Prawo do tworzenia koalicji w celu reprezentacji i obrony interesów (wolność tworzenia, wolność przynależności, swoboda określania celów) 2) rokowania związków zawodowych i organizacji pracodawców 3) zawieranie układów zbiorowych pracy i innych porozumień. 4) organizowanie strajków 5) Problem obowiązkowego samorządu gospodarczego.
zasada solidarności, dialogu i współpracy (Art. 20. Społeczna gospodarka rynkowa oparta na (…) solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej). 1) Zasada solidarności - ponoszenie uzasadnionych ciężarów na rzecz innych grup, równomierne rozłożenie ciężarów kryzysu, pomoc dla jednostek zagrożonych 2)Zasada dialogu i współpracy - osiąganie porozumienia w zorganizowany sposób - ustawa z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego. - strona rządowa, pracowników , pracodawców - wnoszenie spraw o istotnym znaczeniu społ-gosp istotnych dla zachowania pokoju społecznego - zajmowanie stanowisk przez strony, samodzielnie lub w koalicji - coroczne konsultacje prognozy budżetowej, wynagrodzeń, emerytur i rent.
6. CECHY CHARAKTERYSTYCZNE PUBLICZNYCH STOSUNKÓW GOSPODARCZO PRAWNYCH
Przedmiotem stosunku prawnego opartego na normach PPG jest tylko zachowanie. Określa je norma PPG stanowiąc o uprawnieniach i obowiązkach jej adresatów. W stosunkach prawnych PPG występują dwie grupy podmiotów którym pracodawca wyznacza określone role. Jedną grupą podmiotów stanowią podmioty dla których ustanowienie uprawnień i obowiązków jest równoznaczne z wyposażeniem ich w kompetencje. Są to przede wszystkim organy państwa lub jednostki organizacyjne wypełniające funkcje organów państwa.
Drugą grupą podmiotów stosunków prawnych stanowią osoby fizyczne i jednostki organizacyjne zwane podmiotami biernymi, których uprawnienia i obowiązki nie są kompetencjami i nie mają charakteru nadrzędnego wobec kompetencji organów państwa.
Istnienie nadrzędności i podległości kompetencji jest jedną z cech charakterystycznych stosunków prawnych PPG. Istotą tych stosunków prawnych jest jednak to iż są one ustanowione i realizowane ze względu na powinności państwa wobec gospodarki.
Pod względem podmiotowym prawna regulacja stosunków gospodarczych dotyczyła zawsze dwóch układów: wzajemnych uprawnień i obowiązków prawnych uczestników stosunków rynkowych, oraz uprawnień i obowiązków prawnych przedsiębiorców wobec państwa i kompetencji organów państwowych wobec przedsiębiorców. przedsiębiorców pierwszej płaszczyźnie chodzi o zakres integracji państwa w stosunki gosp. Nadmierna normatywizacja tych stosunków może je zakłócać. Natomiast brak tych regulacji nie zawsze świadczy o tym, iż zakres integracji państwa jest mniejszy. Odrębnie przedstawia się problem prawnej regulacji poziomych sektorów gosp. W tym zakresie może wyłaniać się wątpliwości dlaczego państwo nie pozostawia tych stosunków do swobodnego kształtowania przez samodzielnych przedsiębiorców. Odpowiedzi na to pytanie udziela analiza genezy i ewolucji prywatnego prawa gospodarczego. Analiza ta wykazuje zjawisko wkraczania państwa w strefę poziomych stosunków gospodarczych ze względu na konieczność realizacji podstawowych funkcji państwa. Jeżeli więc państwu wyznaczono role ochrony funkcjonowania rynku, a zagrażały temu funkcjonowaniu nieprawidłowe zachowania uczestników rynku to w interesie ogólnym państwo musiało objąć państwową ochroną prawną wszystkich uczestników rynku, nie pozbawiając ich możliwości dochodzenia swych roszczeń wobec tych, którzy do tych zakłóceń prowadzili.
7. DZIAŁANIA ORGANIZATORSKIE PAŃSTWA W GOSPODARCE
Celem tych działań jest formowanie lub utrzymanie odpowiedniej dla danego typu gospodarki, struktury przedsiębiorców. Jeżeli prawo przewiduje, że dla podjęcia i prowadzenia działalności gospodarczej, trzeba spełnić pewne warunki, to zadaniem organów państwa jest sprawdzenie czy są one spełnione i czy przedsiębiorca może być dopuszczony do prowadzenia działalności gospodarczej. Zadaniem państwa jest również utrzymanie państwowego sektora działalności gospodarczej w takim rozmiarze, który nie zagraża swą wielkością zmianie struktury własnościowej gospodarki. Działania państwa skierowane wobec sektora państwowego obejmują tworzenie, przekształcenie i likwidację przedsiębiorstw państwowych, określanie ich struktury wewnętrznej, powoływanie i odwoływanie kadry kierowniczej itp.
8. DZIAŁANIA REGLAMENTACYJNE PAŃSTWA W GOSPODARCE
W znaczeniu prawnym reglamentacja polega na możliwości wkroczenia administracji w sferę uprawnień przedsiębiorców w zakresie właściwych przedmiotowo praw tych podmiotów. W warunkach gospodarki rynkowej reglamentacja jest stosowana szerzej w warunkach szczególnych, np. wojennych, kryzysowych i dotyczy wówczas najczęściej ustalenia cen urzędowych na podstawowe spożycia i usługi oraz eksploatacji i przerabiania surowców lub paliw. W zwykłych warunkach reglamentacja jest podyktowana względem ochrony społeczeństwa przed zagrożeniami ekologicznymi lub dotyczy ochrony grupy najuboższych.
9. DZIAŁANIA EKONOMICZNO-FINANSOWE PAŃSTWA W GOSPODARCE
Mają one zachęcić lub zmusić przedsiębiorców do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej w określonej dziedzinie i określonym rodzaju, a także w określonych warunkach i z określonym skutkiem. W warunkach gospodarki rynkowej te działania nie powinny mieć miejsca. Może jednak za pomocą tych działań wypełniać swe powinności w sferze gospodarczej, np. motywując do podejmowania działalności gospodarczej w sferach, w których nie zainteresowani są prywatni przedsiębiorcy albo motywować do prowadzenia działalności gospodarczej na określonym terenie.
10. DZIAŁANIA KONTROLNE PAŃSTWA W GOSPODARCE
Pod pojęciem kontroli rozumie się zwykle sprawdzenie i ocenę, oraz ustalenie wyników pokontrolnych i wysuwanie odpowiednich wniosków. W warunkach gospodarki rynkowej państwowa kontrola gospodarcza ma istotne znaczenie. Jej zadaniem jest sprawdzanie i ocena realizacji obowiązków przedsiębiorców wobec państwa, a także sprawdzanie i ocena prawidłowości zachowań uczestników rynku zgodnie z prawami ekonomicznymi chronionymi przez państwo.
11. POJĘCIE ADMINISTRACJI GOSPODARCZEJ
Administracja gospodarcza jest pojęciem węższym w stosunku do administracji publicznej. Administracja gospodarcza to ta część administracji, która dotyczy przedsiębiorców i prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Administracja gospodarcza regulowana jest prawem administracyjnym gospodarczym.
Administracja gospodarcza to dział administracji publicznej, zajmujący się przedsiębiorcami i prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą. W tym katalogu znajdziesz więc adresy organów administracji gospodarczej, które zajmują się m.in. stabilizacją rynku, przeciwdziałaniem praktykom monopolistycznym i nieuczciwej konkurencji, a także zapewniają odpowiednie świadczenia finansowe i niematerialne oraz zarządzają mieniem publicznym czy zlecają i nadzorują roboty publiczne.
12. ZADANIA RADY MINISTRÓW O CHARAKTERZE GOSPODARCZYM
Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną Rzeczypospolitej Polskiej. Do Rady Ministrów należą sprawy polityki państwa nie zastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządu terytorialnego. Rada Ministrów kieruje administracją rządową. W zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach Rada Ministrów w szczególności:
zapewnia wykonanie ustaw,
wydaje rozporządzenia,
koordynuje i kontroluje prace organów administracji rządowej,
chroni interesy Skarbu Państwa,
uchwala projekt budżetu państwa,
kieruje wykonaniem budżetu państwa oraz uchwala zamknięcie rachunków państwowych i sprawozdanie z wykonania budżetu,
zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz porządek publiczny,
zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne państwa,
sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi,
zawiera umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji oraz zatwierdza i wypowiada inne umowy międzynarodowe,
sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju oraz określa corocznie liczbę obywateli powoływanych do czynnej służby wojskowej,
określa organizację i tryb swojej pracy.
13. UPRAWNIENIA MINISTRÓW KIERUJĄCYCH GŁÓWNYMI DZIAŁAMI GOSPODARCZYMI
Ministerstwo Gospodarki - ministerstwo kierujące działem gospodarka. Ministerstwo zostało podzielone na resorty: Gospodarki, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Do 2007 ministerstwo kierowało także działem turystyka, który 23 lipca został przekazany do Ministerstwa Sportu.
Resort gospodarka obejmuje sprawy gospodarki, w tym konkurencyjności gospodarki, współpracy gospodarczej z zagranicą, energetyki, oceny zgodności, miar i probiernictwa, własności przemysłowej, innowacyjności, działalności gospodarczej, promocji gospodarki polskiej w kraju i za granicą oraz współpracy z organizacjami samorządu gospodarczego.
Do ministra właściwego do spraw gospodarki należą w szczególności sprawy: kształtowanie warunków podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej. formułowania założeń współpracy gospodarczej z zagranicą; promocji gospodarki, w tym wspierania rozwoju eksportu i inwestycji polskich za granicą oraz wspierania napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych; nadzoru nad świadczeniem usług związanych z podpisem elektronicznym w rozumieniu przepisów o podpisie elektronicznym; działalności związanej z wykorzystaniem energii atomowej na potrzeby społeczno-gospodarcze kraju; wprowadzania środków administrowania obrotem z zagranicą towarami i usługami, a także sprawy przywozu i wywozu technologii.
W skład Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej wchodzą komórki organizacyjne obsługujące sprawy z działu administracji rządowej „zabezpieczenie społeczne”, „praca” i "sprawy rodziny"
Dział praca obejmuje sprawy: - zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu; - stosunków pracy i warunków pracy; - wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych; - zbiorowych stosunków pracy i sporów zbiorowych;
Dział sprawy rodziny obejmuje sprawy: - rozwoju i ochrony instytucji małżeństwa, dzieci i rodziny; - rządowych programów wspierania rodziny, w szczególności rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, a także rodzin wielodzietnych lub niepełnych; - przeciwdziałania patologiom i dyskryminacji w rodzinie; - uwarunkowań demograficznych w kraju; - koordynowania i organizowania współpracy organów administracji publicznej, organizacji pozarządowych i instytucji w zakresie realizacji praw rodziny, dzieci i osób starszych potrzebujących wsparcia; - współpracy międzynarodowej dotyczącej realizacji i ochrony praw rodziny, dzieci, młodzieży, kobiet, mężczyzn i osób starszych.
Dział zabezpieczenie społeczne obejmuje sprawy: - ubezpieczeń społecznych i zaopatrzenia społecznego; - funduszy emerytalnych; - pomocy społecznej i świadczeń na rzecz rodziny; - świadczeń socjalnych, zatrudnienia, rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych; - kombatantów i osób represjonowanych; - koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, z wyjątkiem rzeczowych świadczeń leczniczych; - działalności pożytku publicznego, w tym nadzoru nad prowadzeniem tej działalności przez organizacje pożytku publicznego, z wyłączeniem nadzoru nad działalnością w zakresie ratownictwa i ochrony ludności. - Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego sprawuje nadzór nad Prezesem Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Dział rozwój regionalny obejmuje sprawy:
-współpracy z organizacjami zrzeszającymi jednostki samorządu terytorialnego
-opracowywania projektów narodowej strategii rozwoju regionalnego
-opracowywania narodowego planu rozwoju będącego podstawą do zawarcia umowy pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej i Komisją Europejską
14. ZADANIA GŁÓWNEGO URZĘDU STATYSTYCZNEGO
Do zadań Głównego Urzędu statystycznego należą : 1) Rozpoznawanie zapotrzebowania na informację oraz analizy statystyczne. 2) Organizowanie i prowadzenia badań statystycznych. 3) Zbieranie, gromadzenie i opracowanie danych statystycznych oraz ich analizowanie. 4) Przeprowadzanie spisów powszechnych. 5) Przechowywanie danych statystycznych. 6) Opracowywanie standardowej klasyfikacji definicji podstawowych kategorii. 7) Udostępnianie i rozpowszechnianie informacji statystycznych. 8) Opracowywanie i ogłaszanie prognoz demograficznych oraz statystycznych prognoz gospodarczych i społecznych. 9) Przedstawianie organom państwowym i samorządowym wynikowych informacji statystycznych. 10) Prowadzenie krajowych rejestrów urzędowych podmiotów gospodarki narodowej i podziału terytorialnego kraju. 11) Prowadzenia badań i analiz statysty stycznych wynikających z przyjętych przez Polskę zobowiązań międzynarodowych. 12) Opracowywanie i dokonywanie statystycznych porównań międzynarodowych i ogłaszanie wyników. 13) Współpraca z wyspecjalizowanymi w dziedzinie statystyki organizacjami międzynarodowymi i urzędami innych krajów. 14) Prowadzenie prac naukowych i badawczo-rozwojowych w zakresie metodologii badań statystycznych. 15) Prowadzenie szkoleń i popularyzacja wiedzy o statystyczne -** urzędów centralnych jest o wiele więcej ; Komitet Integracji Europejskiej.
15. KOMPETENCJE PREZESA URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW
Do zakresu działań U.O.K. i K. należy: 1) Sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem przez przedsiębiorców przepisów ustawy o o.k i k. 2) Wydawanie decyzji w sprawach przeciwdziałania profilaktykom ograniczającym konkurencję, kształtowania struktur organizacyjnych przedsiębiorców oraz decyzji określających podmiotów zastosowanie tych praktyk 3) Nadzorowanie pomocy publicznej i dokonywanie ocen efektywności tej pomocy 4) Prowadzenia badań stanu koncentracji gospodarki oraz zainteresowanym podmiotom wniosków w sprawie działań przyczyniających się do zrównoważenia rynku. 5) Zlecenia wyspecjalizowanym jednostkom i odpowiednim organom, kontroli państwowej dokonywania badań przestrzegania praw konsumentów. 6) Współpraca z organami samorządu teryt. oraz z krajowymi i zagranicznymi organizacjami społecznymi i innymi instytucjami do których badań statutowych należy ochrona interesów konsumentów. 7) Występowanie do przedsiębiorców i zw. Przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów. 8) Podejmowanie czynności wynikających z przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
16. UPRAWNIENIA KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Sprawowanie nadzoru nad rynkiem finansowym, ubezpieczeniowym i emerytalnym
Podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rynku finansowego, ubezpieczeniowego i emerytalnego
Podejmowanie działań mających na celu rozwój rynku finansowego i jego konkurencyjności
Podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku finansowego
Udział w przygotowywaniu projektów aktów prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym, ubezpieczeniowym i emerytalnym
Stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów między uczestnikami rynku finansowego, w szczególności sporów wynikających ze stosunków umownych między podmiotami podlegającymi nadzorowi Komisji, a odbiorcami usług świadczonych przez te podmioty
17. ROLA ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ W SPRAWACH GOSPODARCZYCH
zadania gospodarcze gmin: ład przestrzenny, gospodarka nieruchomościami,
ochrona środowiska i przyrody oraz gospodarka wodna, gminne drogi, ulice, wodociągi, kanalizacja, utrzymanie czystości i porządku
oraz urządzeń sanitarnych, wysypiska i
unieszkodliwianie odpadów komunalnych, zaopatrzenie
w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, lokalny transport zbiorowy, podatki lokalne
zadania gospodarcze powiatu: transport, powiatowe drogi publiczne, rolnictwo, leśnictwo, geodezja, kartografia, kataster, przeciwdziałanie bezrobociu, ochrona praw konsumenta
zadania gospodarcze województwa: pobudzanie aktywności gospodarczej, modernizacja terenów wiejskich, zagospodarowanie przestrzenne, ochrona środowiska, transport zbiorowy (koleje) i drogi publiczne, kultura fizyczna i turystyka (np. nadzór nad biurami podróży), promocja województwa
struktura zadań samorządów:
Zadania własne
• Zasady wykonywania zadań własnych - decyzje o zakresie i sposobie realizacji, finansowanie, nadzór
• Zadania fakultatywne i obligatoryjne (utrzymanie czystości i porządku, przedszkole)
• Zadania zlecone
• Tryb zlecania - ustawowy (prowadzenie ewidencji działalności gospodarczej, prowadzenie spisów rolnych, ewidencja pól biwakowych), porozumienia
• Zasady wykonywania - finansowanie, nadzór celowościowy
18. ZADANIA AGENCJI PAŃSTWOWYCH
Państwowa Agencja Atomistyki
Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Państwowa Agencja Prasowa
Państwowa Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
Państwowa Agencja Inwestycji Zagranicznych
Państwowa Agencja Żeglugi Powietrznej
Państwowa Agencja Rozwoju Regionalnego
Państwowa Agencja Atomistyki - to centralny organ administracji rządowej w Polsce do spraw bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, którego działalność reguluje ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe (Dz. U. z 2004 r. Nr 161, poz. 1689 i Nr 173, poz. 1808) oraz późniejsze akty wykonawcze do tej ustawy.
Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych - Głównym celem działania Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jest inicjowanie i doskonalenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych w Polsce oraz pomoc i współdziałanie z organizacjami pozarządowymi i administracją samorządową, ustawowo zobowiązaną do realizowania programów profilaktycznych i naprawczych w społecznościach lokalnych. Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jest specjalistyczną agendą rządową łączącą profesjonalną działalność usługową (szkolenia, ekspertyzy, konsultacje, opracowywanie nowych technologii oddziaływań, publikacje itp.) z zadaniami administracyjno-koordynacyjnymi (prace legislacyjne, nadzór nad lecznictwem odwykowym, interwencje, opracowywanie standardów usług, zlecanie i finansowanie zadań, prowadzenie baz danych). Agencja jest państwową jednostką budżetową. Środki finansowe na zadania realizowane przez nią znajdują się w strukturze budżetu Ministra Zdrowia. Większość działań prowadzonych lub koordynowanych przez Agencję finansowana jest w formie dotacji dla organizacji pozarządowych lub zakupu usług specjalistycznych.
Państwowa Agencja Prasowa (Polska Agencja Prasowa) - Podstawą prawną dla działania PAP jest ustawa sejmowa z 31 lipca 1997. Zgodnie z nią agencję przekształcono w jednoosobową spółkę skarbu państwa. publiczna agencja prasowa, jedyna państwowa agencja informacyjna w Polsce. Zgodnie ze statutem do jej zadań należy uzyskiwanie i przekazywanie odbiorcom rzetelnych, obiektywnych i wszechstronnych informacji z kraju i z zagranicy. Agencja jest także zobowiązana do upowszechniania stanowiska Sejmu, Senatu, Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Rady Ministrów, w celu umożliwienia innym naczelnym organom państwa prezentowanie stanowisk w ważnych sprawach państwowych.
Państwowa Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości - Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) jest agencją rządową podlegającą Ministrowi właściwemu ds. gospodarki. Powstała na mocy ustawy z 9 listopada 2000 roku. Zadaniem Agencji jest zarządzanie funduszami z budżetu państwa i Unii Europejskiej, przeznaczonymi na wspieranie przedsiębiorczości i innowacyjności oraz rozwój zasobów ludzkich. Celem działania Agencji jest realizacja programów rozwoju gospodarki wspierających działalność innowacyjną i badawczą małych i średnich przedsiębiorstw (MSP), rozwój regionalny, wzrost eksportu, rozwój zasobów ludzkich oraz wykorzystywanie nowych technologii.
W perspektywie finansowej obejmującej lata 2007-2013 Agencja jest odpowiedzialna za wdrażanie działań w ramach trzech programów operacyjnych Innowacyjna Gospodarka, Kapitał Ludzki i Rozwój Polski Wschodniej.
Państwowa Agencja Inwestycji Zagranicznych - Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych pomaga inwestorom wejść na polski rynek oraz w najlepszy sposób wykorzystać istniejące na nim możliwości. Przeprowadzamy inwestorów przez wszystkie niezbędne procedury administracyjne oraz prawne występujące w trakcie realizacji projektu, wspieramy także firmy, które już u nas działają. Oferujemy szybki dostęp do kompleksowej informacji dotyczącej otoczenia gospodarczo-prawnego inwestycji, pomoc w znalezieniu odpowiednich partnerów oraz dostawców, jak również lokalizacji. Misją PAIiIZ jest również kreowanie pozytywnego wizerunku Polski w świecie oraz promocja polskich produktów i usług. Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych S.A., jako instytucja publiczna odpowiedzialna za promocję gospodarczą Polski na rynku międzynarodowym, obejmuje swoim patronatem szereg imprez organizowanych zarówno w kraju, jak i za granicą. Z uwagi na zakres działalności Agencji, są to przede wszystkim wysokiej rangi wydarzenia o profilu gospodarczym.
Państwowa Agencja Żeglugi Powietrznej - powstały 1 kwietnia 2007 r. państwowy organ zarządzania ruchem lotniczym, podległy Ministerstwu Infrastruktury. Przejął dotychczasowe zobowiązania prawne i zadania Agencji Ruchu Lotniczego. Głównym celem Agencji jest zapewnienie bezpieczeństwa statków powietrznych w rejonie Warszawy. Statek powietrzny znajdujący się w powietrzu jest pod stałym nadzorem kontrolerów ruchu lotniczego. Ich zadanie polega na zapewnieniu bezpiecznych odległości (separacji) pomiędzy samolotami (a więc zapewnieniu służby kontroli ruchu lotniczego), oraz - w razie zaistnienia niebezpiecznej sytuacji w powietrzu - na udzieleniu pilotowi pomocy. Działalność Agencji odbywa się na trzech szczeblach kontroli terytorium Polski: służba kontroli obszaru, służba kontroli zbliżania, służba kontroli lotniska.
Państwowa Agencja Rozwoju Regionalnego - Polska Agencja Rozwoju Regionalnego (PARR) powstała po to, by efektywnie i profesjonalnie wspierać rozwój regionalny w Polsce. Misją PARR jest stymulowanie wszelkich inicjatyw służących rozwojowi gospodarczemu, który ma miejsce właśnie w regionach. Swoje cele PARR realizuje nie tylko poprzez upowszechnianie wiedzy na temat form, metod i modeli rozwoju regionalnego, ale także budowanie instytucji i mechanizmów służących temu rozwojowi oraz współuczestnictwo w ich tworzeniu. PARR specjalizuje się w programach rozwoju regionalnego i lokalnego. Siedzibą PARR jest Lublin.
Cele PARR:
stymulowanie inicjatyw gospodarczych, kulturalnych, społecznych i organizacyjnych służących rozwojowi gospodarczemu regionów;
sprzyjanie upowszechnianiu informacji, doradztwa, szkoleń oraz myśli rynkowej i technicznej w zakresie metod i form rozwoju regionalnego;
budowanie i udział w tworzeniu instytucji działających na rzecz rozwojowi regionalnego;
wspieranie organizacji zajmujących się kreowaniem zmian struktury gospodarczej regionów.
Działalność PARR podzielić można na dwa ściśle powiązane segmenty:
szeroko rozumianą promocję rozwoju regionalnego i lokalnego,
wdrażanie konkretnych programów wspierających rozwój regionalny.
19. POJĘCIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ I ZAKRES PRZEDMIOTOWY USTAWY
Zgodnie z art. 1 ustawa reguluje podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium RP oraz zadania organów w tym zakresie. Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły (art. 2). Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwie innych usług związanych z pobytem turystów. (art. 3)
20. ZAKRES PODMIOTOWY USTAWY O SWOBODZIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Ustawa o swobodnej działalności gospodarczej na określenie podmiotu podejmującego i wykonującego działalność gospodarczą. Używa określenie przedsiębiorcze. Przedsiębiorcą może być osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka org. nie będąca osoba prawną , której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną , wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółek cywilnych w zakresie wykonywanych przez nich działalności gospodarczej. (art.6 ust -swoboda dz.gosp.; art. 26 konstytucji -stanowi również o swobodzie ; art. 22 konstytucji)
21. SWOBODA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Zgodnie z ustawą (art. 6 ) podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Właściwy organ nie może żądać ani uzależniać swojej decyzji w sprawie podjęcia, wykonywania i zakończenia działalności gospod. przez zainteresowaną osobę od spełnienia przez nią dodatkowych warunków, w szczególności od przedłożenia dokumentów lub ujawnienia danych, nieprzewidzianych przepisami prawa. ( Z wyłączeniem sądu powszechnego). Zgodnie z Konstytucją RP - Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. (art. 20). A ograniczenie jej może nastąpić jedynie w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny - te dwa warunki muszą być spełnione łącznie (art. 22)
22. ZASADY PODEJMOWANIA I WYKONYWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Zasadą jest, że podejmowanie i wykonywanie dz. Gosp. Jest wolne wymaga jednak wypełnienia przez przedsiębiorcę podstawowych obowiązków. Na przedsiębiorcach podejmujący lub wykonujący dz. Gosp. Spoczywają dwojakiego rodzaju obowiązki , niektóre mają charakter uniwersalny i odnoszą się do każdego przedsiębiorcy inne zaś mają charakter szczególny i obciążają jedynie wykonawców , konkretnego rodzaju dz. Gosp. Do uniwersalnych warunków należy: 1) uzyskanie wpisu do rejestru przedsiębiorstw lub ewidencji działalności gospodarczej 2) zgłoszenie działalności gospodarczej do rejestrów operacyjnych np.: regon rejestracji podatkowej ->GUS we właściwym miejscowo oddziale ZUSu. 3) dokonywane lub przyjmowanie płatności za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku gdy stroną transakcji jest inny przedsiębiorca a jednorazowa lub miesięczna wartość należności zobowiązań przekracza kwotę 15 tyś. Euro; 4)zawiadomienie innych banków w których otwarte są rachunki bankowe przedsiębiorcy o bankach w których przedsiębiorca ma otwarty rachunek podstawowy. ; 5) zawiadomienie właściwego Urzędu Skarbowego o bankach w których przedsiębiorca ma otwarty rachunek podstawowy lub inne rachunki; 6) prowadzenie rachunkowości ; 7) oznaczenie siedziby , miejsca prowadzenia dz. Gosp. Oznakowanie wyrobów wprowadzonych do obrotu. 8) spełnienie warunków prowadzenia dz. Gosp. Związanych z ochroną życia i zdrowia ludzkiego , a także ochrony środowiska. 9) spełnienie wymogów związanych z zapewnieniem w wykonywaniu działalności gospodarczej wykonywania jej przez osobę i odpowiednich kwalifikacjach zawodowych , jeżeli przepisy prawne takich kwalifikacji wymagają .
23. ZNACZENIE KRAJOWEGO REJESTRU SĄDOWEGO
Rodzaj rejestru publicznego, prowadzony przez wybrane sądy rejonowe i Ministerstwo Sprawiedliwości. KRS składa się z 3 osobnych rejestrów: przedsiębiorców, stowarzyszeń i dłużników. Działa od 1 stycznia 2001.
Przedsiębiorców: spółki jawne, partnerskie, komandytowe, z o.o., akcyjne, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe. Rejestr składa się z 6 działów. Wpisy do rejestru przedsiębiorców podlegają obowiązkowi ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Stowarzyszenia: i inne organizacje społeczne i zawodowe, fundacje, oraz publiczne zakłady opieki zdrowotnej.
Dłużników: (niewypłacalnych), jego celem jest rejestracja a następnie publiczne ujawnienie przypadków niesolidności lub nieudolności w spłacie długów. Ujawniając takie informacje potencjalni wierzyciele mogą uniknąć nawiązania stosunków prawnych z partnerami o niepewnym stanie majątkowym, zagrożonym toczącym się postępowaniem egzekucyjnym lub upadłościowym. Wpis do rejestru dłużników może być dokonany na wniosek lub z urzędu.
KRS pełni dwie funkcje: informacyjną i legalizacyjną. Funkcja informacyjna polega na tym, że KRS stanowi ogólnopolską bazę danych o podmiotach uczestniczących w obrocie gospodarczym. Funkcja legalizacyjna polega na tym, że dopiero wpis do rejestru pozwala na dokonywanie dalszych czynności prawnych (często jest to jednoznaczne z uzyskaniem osobowości prawnej). Celem zapewnienia prawdziwości danych zawartych w rejestrze, jak również ich zupełności, w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym zawarto domniemanie prawdziwości wpisów w rejestrze. Jednakże w przypadku wykrycia niezgodności stanu faktycznego z zapisem rejestrowym, do dyspozycji sądu rejestrowego oddano środki prawne mające za zadanie przywrócenie stanu zgodnego z obowiązującymi przepisami. Środki te mają za zadanie ochronę podstawowych zasad ustrojowych, zawartych w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym.
KRS jest jawny pod względem formalnym - każdy zainteresowany ma prawo zapoznać się z danymi wpisanymi do rejestru, otrzymać odpis, wyciąg lub zaświadczenie dotyczące danych zawartych w rejestrze. Każdy zainteresowany podmiot ma prawo przeglądać akta rejestrowe podmiotów podlegających wpisowi do rejestru przedsiębiorców w siedzibie sądu rejestrowego. Odpisy i wyciągi można pobierać w ekspozyturach Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego.
25. EWIDENCJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Ewidencje prowadzi gmina właściwa dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy. Ewidencja jest jawna. ewidencja osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (również na podstawie koncesji i zezwoleń). Organem ewidencyjnym jest: wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Dokonuje on wpisu do ewidencji działalności gospodarczej.
26. TREŚĆ WNIOSKU O DOKONANIE WPISU DO EWIDENCJI
Wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej zawiera:
1) oznaczenie przedsiębiorcy oraz jego numer ewidencyjny PESEL, o ile taki posiada,
1a) numer NIP przedsiębiorcy, o ile taki posiada,
2) oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy, a jeŜeli stale wykonuje działalność poza miejscem
zamieszkania - również wskazanie tego miejsca i adresu zakładu głównego, oddziału lub innego miejsca, o którym mowa w art. 11 ust. 1,
3) określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD),
4) wskazanie daty rozpoczęcia działalności gospodarczej,
5) numer telefonu kontaktowego i adres poczty elektronicznej, o ile przedsiębiorca posiada.
Wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej jest jednocześnie wnioskiem o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON), zgłoszeniem identyfikacyjnym albo aktualizacyjnym, o którym mowa w przepisach o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, zgłoszeniem płatnika składek albo jego zmiany w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych albo zgłoszeniem oświadczenia o kontynuowaniu
ubezpieczenia społecznego rolników w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników. Nie dotyczy to sytuacji, gdy wniosek dotyczy zmiany danych nieobjętych wpisem do ewidencji działalności gospodarczej.
27. ODMOWA WPISU DO EWIDENCJI
Organ ewidencyjny wydaje decyzje o odmowie w przypadku:
zgłoszenia wykonywania działalności nieobjętej przepisami prawa
zgłoszenie zawiera braki formalne, które nie zostały usunięte w wyznaczonym terminie
prawomocno orzeczono zakaz wykonywania określonej w zgłoszeniu działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę
28. WYKREŚLENIE Z EWIDENCJI DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Wpis w CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej) podlega wykreśleniu z urzędu, w drodze decyzji administracyjnej ministra właściwego do spraw gospodarki, w przypadku:
1) gdy prawomocnie orzeczono zakaz wykonywania określonej we wpisie działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę;
2) stwierdzenia trwałego zaprzestania wykonywania przez przedsiębiorcę działalności
gospodarczej;
3) niezłożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności
gospodarczej po upływie okresu 24 miesięcy od dnia złożenia wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, po uprzednim pisemnym wezwaniu i wyznaczeniu dodatkowego trzydziestodniowego terminu na złożenie wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej;
4) utraty przez przedsiębiorcę uprawnień do wykonywania działalności gospodarczej
przysługujących na podstawie art. 13 ust. 1 albo ust. 2;
5) gdy został dokonany z naruszeniem prawa.
29.PODEJMOWANIE I WYKONYWANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA PODSTAWIE ZEZWOLENIA
Uprawnienie do wykonywania oznaczonej działalności w sposób i na warunkach przewidzianych prawem. Organ zezwalający nie może odmówić wydania zezwolenia na podjecie i wykonywanie okreslonej działalności gospodarczej, jeśli przedsiębiorca spełnia wymogi określone przepisami prawa.
Na niektóre rodzaje działalności gospodarczej ustawodawca przewidział wymóg uzyskania zezwolenia. Zezwolenia nie dotyczą działalności gospodarczej objętej monopolem. Są wydawane w wyniku sprawdzenia możliwości uchylenia zakazu wykonywania działalności gospodarczej który został ustanowiony ze względu na ochronę życia i zdrowia ludzkiego, bezpieczeństwa i porządku publicznego itp. Obowiązek uzyskiwania zezwoleń na poszczególne rodzaje działalności określają odrębne ustawy. Warunki uzyskania zezwoleń, także określają odrębne ustawy w sposób zróżnicowany odpowiednio do specyfiki gospodarczej, której dotyczą. Udzielanie zezwoleń następuje w trybie przepisów k.p.a. zmodyfikowanych niekiedy przepisami szczegółowymi. Zezwolenia są decyzjami administracyjnymi i podlegają ochronie według przepisów k.p.a. Wydanie zezwolenia naprowadzenie niektórych dział. gosp. wiąże się przede wszystkim z wyrażeniem zgody w sensie prawnym jednostki gospodarczej, za pomocą której można prowadzić dział. objętą zezwoleniem np.: bank, zakład ubezpieczeń. O wydanie zezwolenia w danej dziedzinie może ubiegać się przedsiębiorca, który został wpisany do ewidencji dz. gospodarczej albo zarejestrował się w rejestrze przedsiębiorców. Ustawy nie zabraniają ubiegania się o wydanie zezwolenia; przedsiębiorcy, któremu wcześniej odmówiono udzielenia zezwolenia bądź też cofnięto zezwolenie. Zezwolenie musimy otrzymać na następującą działalność :1) detaliczną sprzedaż alkoholów; 2) wykonywanie działalności na terenie stref ekonomicznych; 3) na prowadzenie działalności maklerskiej; 4) na prowadzenie funduszu inwestycyjnego; 5) na wykonywanie dział. w zakresie instalacji lub napraw oraz sprawdzenie pod względem zgodności z wymogami przyrządów pomiarowych
31. ODMOWA WPISU DO REJESTRU DZIAŁALNOŚCI REGULOWANEJ
Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej w drodze decyzji odmawia wpisu przedsiębiorcy do rejestru w przypadku gdy: 1) wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania dział. gospodarczej objętej wpisem; 2) przedsiębiorcę wykreślono z rejestru tej działalności w okresie 3 lat poprzedzających złożenia wniosku.
32. ISTOTA KONCESJI
Koncesja jest decyzją administracyjną wydaje je naczelny lub centralny organ administracji publicznej i dotyczą dziedzin, które dotąd zastrzeżone były wyłącznie dla państwa lub podmiotów gospodarki uspołecznionej. Są to dziedziny, których kontrolowanie przez państwo jest wskazane ze względu na interes państwa, bezpieczeństwo obrotu gospodarczego, zagrożenia dla życia, zdrowia lub porządku publicznego oraz ze względu na potrzeby budżetu państwa. Uzyskanie koncesji wymaga wykorzystania działań gospodarczych w zakresie: 1) poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin wydobywania kopalin ze złóż bez zbiornikowego oraz składowania odpadów w górotworze w tym podziemnych wyrobiskach górniczych - minister ochrony środowiska; 2) wytwarzanie i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym - minister spraw wewnętrznych i adm.; 3) Wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu, paliwami i energii- prezes urzędu regulacji energetyki; 4) Ochrona osób i mienia ; MSWiA; 5) Rozpowszechniania programów radiowych i TV- przewodniczący KRRiT; 6) Przewozów lotniczych - prezes urzędu lotnictwa cywilnego. Koncesji udziela się na czas oznaczony nie krótszy niż 5 lat nie dłuższy niż 50 lat, chyba że przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie koncesji na czas krótszy.
33. WNIOSEK O UDZIELENIE KONCESJI
Wniosek o udzielanie koncesji musi zawierać: 1) Firmę przedsiębiorcy; 2) Oznaczenie jego siedziby i adresu albo miejscowości zamieszkania i adresu oraz adresu głównego miejsca wykonywania działalności gospodarczej.; 3) Numer w rejestrze przedsiębiorców lub ewidencji oraz NIP; 4) Określenie rodzaju i zakresu wykonywania dz. gospodarczej na którą ma być udzielona Koncesja. W wniosku tym należy podać także informacje oraz dołączyć dokumenty określone w przepisach regulujących działalności gospodarcze wymagające uzyskania koncesji.
34. ODMOWA UDZIELENIA KONCESJI
Organ koncesyjny może odmówić udzielenia koncesji lub ograniczyć jej zakres
w stosunku do wniosku o udzielenie koncesji albo odmówić zmiany koncesji:
1) gdy przedsiębiorca nie spełnia warunków wykonywania działalności gospodarczej
objętej koncesją określonych w ustawie lub warunków podanych do
wiadomości przedsiębiorcom w trybie art. 48 ust. 2 lub art. 51 ust. 1;
2) ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub obywateli;
3) jeżeli w wyniku przeprowadzonego przetargu, o którym mowa w art. 52,
udzielono koncesji innemu przedsiębiorcy lub przedsiębiorcom;
4) w przypadkach określonych w odrębnych przepisach.
2. Organ koncesyjny może czasowo wstrzymać udzielanie koncesji, ze względu na
przyczyny wymienione w ust. 1 pkt 2, ogłaszając o tym w Dzienniku Urzędowym
Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.
35. COFNIĘCIE KONCESJI
Organ koncesyjny cofa koncesję, w przypadku gdy:
1) wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania
działalności gospodarczej objętej koncesją;
2) przedsiębiorca nie podjął w wyznaczonym terminie działalności objętej koncesją,
mimo wezwania organu koncesyjnego, lub trwale zaprzestał wykonywania
działalności gospodarczej objętej koncesją.
2. Organ koncesyjny cofa koncesję albo zmienia jej zakres, w przypadku gdy
przedsiębiorca:
1) rażąco narusza warunki określone w koncesji lub inne warunki wykonywania
koncesjonowanej działalności gospodarczej, określone przepisami prawa;
2) w wyznaczonym terminie nie usunął stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego
z warunkami określonymi w koncesji lub z przepisami regulującymi
działalność gospodarczą objętą koncesją.
3. Organ koncesyjny może cofnąć koncesję albo zmienić jej zakres ze względu na
zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa obywateli,
a także w razie ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy.
36. PROMESA
promesa: przyrzeczenie, obietnica dokonania jakiejś czynności lub spełnienia danego świadczenia a także zobowiązanie organu państwowego do wydania decyzji po dopełnieniu przez zainteresowanego odpowiednich formalności. Jest to jednocześnie nazwa dokumentu zawierającego dane przyrzeczenie.
Możliwość udzielenia promesy przewiduje m. in. ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, która w art. 60 ust. 1 stanowi, że "przedsiębiorca, który zamierza podjąć działalność gospodarczą wymagającą uzyskania koncesji, może ubiegać się o przyrzeczenie wydania koncesji, zwane dalej "promesą". W promesie uzależnia się udzielenie koncesji od spełnienia warunków wykonywania działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji."
W promesie ustala się okres jej ważności, z tym że nie może być on krótszy niż 6 miesięcy.
W okresie ważności promesy nie można odmówić udzielenia koncesji na wyko-nywanie działalności gospodarczej określonej w promesie, chyba że:
1) uległy zmianie dane zawarte we wniosku o udzielenie promesy;
2) wnioskodawca nie spełnił wszystkich warunków określonych w promesie;
3) wystąpiły okoliczności, o których mowa w art. 56 ust. 1 pkt 1 i 2. (odnośnie cofnięcia koncesji)
Za udzielenie promesy również pobiera się opłatę skarbową, chyba że przepisy ustaw odrębnych stanowią inaczej.
37. ZASADY WYKONYWANIA DZIAŁALNOŚCI POCZTOWEJ
Usługę pocztową stanowi, wykonywane w obrocie krajowym lub zagranicznym,
zarobkowe:
1) przyjmowanie, przemieszczanie i doręczanie przesyłek oraz druków nieopatrzonych adresem, zwanych dalej „drukami bezadresowymi”;
2) prowadzenie punktów wymiany umożliwiających przyjęcie i wymianę korespondencji między podmiotami korzystającymi z obsługi tych punktów;
3) realizowanie przekazów pocztowych.
Działalność pocztową w zakresie objętym obowiązkiem wpisu do rejestru może wykonywać
przedsiębiorca, który:
1) zapewnia warunki do przestrzegania tajemnicy pocztowej, o której mowa w
art. 39 ust. 1;
2) zapewnia bezpieczeństwo przesyłek na poszczególnych etapach świadczenia usługi w zakresie, o którym mowa w art. 22 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz 5;
3) określa w regulaminie świadczenia usług okoliczności uznania usługi pocztowej za niewykonaną lub nienależycie wykonaną oraz przejrzyste i niedyskryminujące warunki postępowania reklamacyjnego i rozpatrywania skarg;
4) nie był prawomocnie skazany za umyślne przestępstwo przeciwko ochronie informacji, wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub umyślne przestępstwo skarbowe - dotyczy to osób fizycznych wykonujących we własnym imieniu działalność gospodarczą lub osób kierujących działalnością osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niebędących osobą prawną, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną;
5) zapewnia, że wykonywanie działalności objętej wpisem do rejestru nie zagraża
obronności, bezpieczeństwu państwa lub bezpieczeństwu i porządkowi
publicznemu.
1. Świadczenie usług pocztowych odbywa się na podstawie umów o świadczenie
usług pocztowych.
2. Zawarcie umowy o świadczenie usługi pocztowej następuje w szczególności
przez:
1) przyjęcie przez operatora przesyłki do przemieszczenia i doręczenia;
2) wrzucenie przesyłki listowej, z wyłączeniem przesyłek rejestrowanych oraz
podlegających ustawowemu zwolnieniu z opłat pocztowych, do nadawczej
skrzynki pocztowej operatora;
3) przyjęcie przekazu pocztowego.
39. WYKONYWANIE GOSPODARCZEJ DZIAŁALNOŚCI TELEKOMUNIKACYJNEJ
Działalność telekomunikacyjna będąca działalnością gospodarczą jest działalnością regulowaną i
podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców telekomunikacyjnych, zwanego dalej "rejestrem".
Wpisowi do rejestru podlega również działalność telekomunikacyjna prowadzona przez
przedsiębiorcę telekomunikacyjnego z państwa członkowskiego albo państwa, które zawarło ze
Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi umowę regulującą swobodę świadczenia usług,
który czasowo świadczy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej usługi na zasadach określonych
odpowiednio w przepisach Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, umowy o Europejskim
Obszarze Gospodarczym albo w przepisach innej umowy regulującej swobodę świadczenia usług.
Działalność telekomunikacyjna może polegać na:
dostarczaniu sieci telekomunikacyjnych (oznacza: przygotowywanie sieci telekomunikacyjnej w sposób umożliwiający świadczenie w niej usług, jej eksploatację, nadzór nad nią lub umożliwienie dostępu telekomunikacyjnego);
świadczeniu usług telekomunikacyjnych (oznacza: wykonywanie usług za pomocą własnej sieci, z wykorzystaniem sieci innego operatora lub sprzedaż we własnym imieniu i na własny rachunek usługi telekomunikacyjnej wykonywanej przez innego dostawcę usług);
dostarczaniu udogodnień towarzyszących (udogodnienia towarzyszące oznaczają: dodatkowe możliwości funkcjonalne lub usługowe związane z siecią telekomunikacyjną, umożliwiające lub wspierające świadczenie tej usługi, w szczególności systemy dostępu warunkowego i elektroniczne przewodniki po programach)
obowiązki operatora: Konsumenckie, Na rzecz obronności i bezpieczeństwa, Sprawozdawczość, Regulacyjne
Obowiązki regulacyjne mogą być nakładane zarówno na rynkach detalicznych jak i hurtowych. W dużej mierze dotyczą rynków hurtowych związanych z tzw. Dostępem telekomunikacyjnym. Wśród stosowanych na rynkach hurtowych obowiązków można wymienić m.in.:
obowiązek dostępu obowiązek niedyskryminacji obowiązek przejrzystości obowiązek prowadzenia rachunkowości regulacyjnej i rozdzielności księgowej przedstawienia treści oferty ramowej
40. ODDZIAŁY PRZEDSIĘBIORCÓW ZAGRANICZNYCH
Przedsiębiorcy zagraniczni mogą prowadzić działalność gospodarczą w Polsce poprzez m.in. utworzenie oddziałów na terytorium RP. Oddział jest częścią przedsiębiorcy zagranicznego. Tworzony jest dla prowadzenia działalności gospodarczej tego przedsiębiorcy. Oddział może wykonywać działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorcy zagranicznego. Musi być on zorganizowany strukturalnie, posiadać kierownictwo wskazane według reguł prawnych przez przedsiębiorcę, a także majątek będący częścią majątku przedsiębiorcy. Przedsiębiorca zagraniczny może rozpocząć działalność gospodarczą danego oddziału po uzyskaniu wpisu oddziału do rejestru przedsiębiorców. Przedsiębiorca zagraniczny, który utworzył oddział jest zobowiązany: 1) używać do oznaczenia oddziału oryginalnej nazwy przedsiębiorstwa zagranicznego wraz z przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz dodaniem wyrazów „oddział w Polsce”; 2) prowadzić dla oddziału odrębną księgowość w języku polskim zgodnie z przepisami o rachunkowości; 3) zgłaszać ministrowi gospodarki wszelkie zmiany stanu faktycznego i prawnego w terminie 14 dni od dnia ich powstania.
41. PRZEDSTAWICIELSTWA ZAGRANICZNE
Przedsiębiorcy zagraniczni mogą tworzyć przedstawicielstwa z siedzibą na terytorium naszego kraju. Przedstawicielstwo nie może prowadzić działalności gospodarczej. Jeśli przedsiębiorca decyduje się na jej prowadzenie musi utworzyć przedsiębiorstwo w formie dopuszczalnej w prawie polskim, albo zdecydować się na utworzenie oddziału.
Jeżeli przedsiębiorca decyduje się na utworzenie przedstawicielstwa, tzn. że chce tylko reklamować swoją działalność jako przedsiębiorcy zagranicznego lub ją promować w inny sposób. Przedstawicielstwo zagraniczne może prowadzić produkcję lub zamawiać drukowanie i rozprowadzanie informatorów, reklam, ogłoszeń o prowadzonej działalności za granicą. Może również reklamować swoje wyroby i usługi w mediach, ogłaszać konkursy cen, prezentować się na wystawach, organizować pokazy, bezpłatnie rozdawać egzemplarze swoich wyrobów itp. Utworzenie przedstawicielstwa wymaga wpisu do rejestru przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, prowadzonego przez ministra gospodarki. Taki wniosek o wpis do rejestru musi być sporządzony w języku polskim i musi zawierać: 1) nazwę siedziby i formę prawną przedsiębiorcy zagranicznego; 2) przedmiot działalności gospodarczej przedsiębiorstwa zagranicznego; 3) imię i nazwisko oraz adres na terytorium RP osoby upoważnionej w przedstawicielstwie do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego; 4) adres przedstawicielstwa na terytorium RP.
42. TWORZENIE PRZEDSIĘBIORSTW PAŃSTWOWYCH
Utworzenie Przedsiębiorstwa państwowego poprzedza postępowanie przygotowawcze, które ma na celu zbadanie i ocenę potrzeby oraz warunków utworzenia przedsiębiorstwa. Aktem, który reguluje strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa oraz inne sprawy jest statut przedsiębiorstwa. Uchwala go ogólne zebranie pracowników, na wniosek dyrektora przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwa państwowe uzyskują osobowość prawną z chwilą wpisania do KRS.
44. LIKWIDACJA I UPADŁOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTWA PAŃSTWOWEGO
Likwidacja przedsiębiorstwa państwowego polega na zadysponowaniu jego składnikami materialnymi i niematerialnymi i wykreśleniu przedsiębiorstwa państwowego z KRSu po zaspokojeniu wierzycieli. Likwidacja przedsiębiorstwa państwowego może nastąpić jeżeli: 1) przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą ze stratą w ciągu kolejnych 6-ciu miesięcy; 2) prawomocnym wyrokiem sądu lub ostateczną decyzją administracyjną zakazano przedsiębiorstwu działania we wszystkich dziedzinach objętych dotychczasowym przedmiotem działania, a przedsiębiorstwo nie podjęło działalności w innej dziedzinie; 3) z wnioskiem takim zwróci się urząd komisaryczny; 4) ponad połowę aktywów przedsiębiorstwa: -** stanowią udziały lub inne tytuły uczestnictwa w spółkach bądź obligacje, -** oddano do używania innym osobom na podstawie umów prawa cywilnego. Decyzję o likwidacji podejmuje organ założycielski z własnej inicjatywy, bądź na wniosek rady pracowniczej przedsiębiorstwa, o ile minister skarbu państwa nie zgłosi sprzeciwu wraz z uzasadnieniem w terminie 2 tygodni. Przedsiębiorstwo państwowe może być postawione w stan upadłości. Przesłanką uznania przedsiębiorstwa państwowego za upadłe jest nie tylko zaprzestanie płacenia przez dłużników lecz także okoliczność iż majątek przedsiębiorstwa nie wystarcza na zaspokojenie wierzycieli. Prawo upadłościowe wyklucza możliwość ogłoszenie upadłości PKP, portów lotniczych i przedsiębiorstw użyteczności publicznej a także innych przedsiębiorstw określonych w odrębnych przepisach jeśli organ uprawniony do reprezentowania Skarbu Państwa zgłosi sprzeciw i złoży oświadczenie o przejęciu zobowiązań przedsiębiorstwa. Ogłoszenia upadłości może żądać nie tylko dłużnik i każdy z jego wierzycieli lecz także organ założycielski oraz organ uprawniony do reprezentowania Skarbu Państwa.
45. KOMERCJALIZACJA PRZEDSIĘBIORSTW PAŃSTWOWYCH
Komercjalizacja polega na przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w spółkę akcyjną lub w spółkę z o.o., która wstępuje we wszystkie stosunki prawne, których podmiotem było przedsiębiorstwo państwowe, bez względu na charakter prawny tych stosunków. Obecnie komercjalizację przedsiębiorstwa można przeprowadzać w różnych celach, w tym: 1) z zamiarem poddania przedsiębiorstwa dalszym etapom prywatyzacji, 2) jedynie w celu zmiany formy prawnej przedsiębiorstwa państwowego, 3) w celu dokonania konwersji wierzytelności. W spółce powstałej w wyniku komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego obowiązuje specjalny reżim majątkowy unormowany ustawowo w sposób odmienny od przepisów kodeksu spółek handlowych. Takie czynności jak zawiązanie innej spółki albo nabycie akcji innej spółki, zbycie nabytych lub objętych akcji innej spółki wymagają zgody warunków zgromadzenia, czyli zgody ministra Skarbu Państwa.
46. PRYWATYZACJA PRZEDSIĘBIORSTW PAŃSTWOWYCH
W znaczeniu prawnym prywatyzacja przedsiębiorstwa państwowego oznacza świadomą i dobrowolną rezygnację przez państwo z własności przedsiębiorstw państwowych na rzecz podmiotów prywatnych lub innych, podejmowaną w celu zmiany reżimu prawnego i finansowego przedsiębiorstwa państwowego. Prywatyzacja zatem stanowi pewien proces, który: 1) jest rozłożony w czasie, 2) ma prowadzić do zmiany właściciela przedsiębiorstwa państwowego, 3) ma na celu zmianę reżimu prawnego, finansowego i gospodarczego obowiązującego dotychczas przedsiębiorstwo państwowe oraz zmianę sposobu zarządzania, 4) jest przeprowadzany na podstawie odrębnych od prawa cywilnego przepisów prawnych oraz według specjalnej procedury.
Prywatyzacja w rozumieniu ustawy polega na: a) obejmowaniu akcji w podwyższonym kapitale zakładowym jednoosobowych spółek skarbu państwa, powstałych w wyniku komercjalizacji przez podmioty inne niż Skarb Państwa lub inne niż państwowe osoby prawne, b) zbywaniu należących do Skarbu Państwa akcji w spółkach, c) rozporządzaniu wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi majątku przedsiębiorstwa państwowego lub spółki powstałej w wyniku komercjalizacji na zasadach określonych ustawą przez: -** sprzedaż przedsiębiorstwa, -** wniesienie przedsiębiorstwa do spółki, -** oddania przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania.
47. SPECJALNE STREFY EKONOMICZNE
Specjalna strefa ekonomiczną jest wyodrębniona niezamieszkała cześć terytorium Polski na którym może być prowadzona działalność gospodarcza na szczególnych zasadach. Specjalna strefa ekonomiczna może być ustanowiona w celu przyspieszenia rozwoju gospodarczego w danej części terytorium kraju, a szczególnie przez: 1. rozwój określonych dziedzin działalności gospodarczej 2. rozwój nowych rozwiązań technicznych i technologicznych oraz ich wykorzystanie w gospodarce narodowej 3. rozwój eksportu 4.zwiększenie konkurencyjności wytwarzanych wyrobów i świadczonych usług 5. zagospodarowanie istniejącego majątku przemysłowego i infrastruktury gospodarczej 6. tworzenie nowych miejsc pracy 7. zagospodarowanie niewykorzystanych zasobów naturalnych z zachowaniem równowagi ekonomicznej specjalną strefą ekonomiczną ustanawia RM na wniosek Ministra Gospodarki uzgodniony z Ministrem Właściwym do Spraw Rozwoju regionalnego.
53. ISTOTA SAMORZĄDÓW SPECJALNYCH
specjalny - dotyczący wspólnoty osób opartej na więzi pracy, wykonywania zawodu lub innej działalności (samorząd adwokacki, samorząd radców prawnych, samorząd sędziowski, samorząd prokuratorski, samorząd notarialny, samorząd lekarski, samorząd rzemieślniczy, samorząd akademicki, samorząd rolniczy itp.).
54. SAMORZĄD GOSPODARCZY
rodzaj samorządu, obejmujący grupę osób prowadzących działalność gospodarczą w określonej dziedzinie wytwórczości. samorząd gospodarczy zrzesza osoby połączone wspólnymi interesami gospodarczymi, prowadzące podobnego rodzaju działalność gospodarczą. Tworzy zarazem określoną zbiorowość społeczną, opartą na więzi nie tylko gospodarczej, ale i duchowej, reprezentującą w życiu społecznym wartości ekonomiczne, cywilizacyjne i moralne.
Zalicza się go jednocześnie do administracji publicznej, stanowiąc wyraz decentralizacji administracji publicznej i przekazania części władztwa administracyjnego w ręce instytucji wyłanianych przez społeczeństwo.
Jednocześnie można stwierdzić, iż samorząd gospodarczy, to grupa społeczna wyodrębniona i określona przez obowiązujące przepisy prawa, w której członkostwo jest obligatoryjne i powstaje z mocy prawa. Powołana jest do samodzielnego wykonywania zadań administracji państwowej, w formach dla niej właściwych (np. poprzez wydawanie decyzji administracyjnych). Posiada organizację ustaloną w przepisach, o charakterze przedstawicielskim, kontrolowaną przez grupę społeczną, którą reprezentuje (np. przedsiębiorców). Podlega nadzorowi ze strony państwa, ponosi odpowiedzialność za swoje działania, a oprócz zadań zleconych wykonuje zadania własne. Co istotne posiada osobowość prawną, zarówno publicznoprawną, jak i prywatnoprawną.
Prywatnoprawna osobowość instytucji samorządu gospodarczego przejawia się w możliwości nabywania praw i zaciągania zobowiązań, pozywania i bycia pozywanym. Natomiast osobowość publicznoprawna ujawnia się w posiadaniu uprawnień władczych, władztwa administracyjnego (publicznego), czyli możliwości jednostronnego kształtowania praw i obowiązków adresatów swoich decyzji. W uproszczeniu, charakter przymusowy tych instytucji wynika z nabycia członkostwa w nich z mocy samego prawa po podjęciu określonego rodzaju działalności.
W ścisłym tego słowa znaczeniu, samorząd gospodarczy w Polsce jest reprezentowany tylko i wyłącznie przez izby rolnicze, ponieważ tylko one cechują się obligatoryjną przynależnością. Izby rzemieślnicze oraz izby gospodarcze są obecnie dobrowolnymi zrzeszeniami rzemieślników oraz przedsiębiorców.
Izby gospodarcze [
Izby gospodarcze zrzeszają podmioty i osoby prowadzące działalność gospodarczą, tj. zarówno spółki, jak i przedsiębiorców jednoosobowych. Przynależność do nich jest dobrowolna, a izyb nie realizują żadnych uprawnień władczych w stosunku do osób w nich zrzeszonych. Tym samym nie zasługują na miano instytucji samorządu gospodarczego, mimo iż tak potocznie są nazywane.
Celem działania izb jest reprezentacja podmiotów w nich zrzeszonych; w szczególności wobec organów państwowych oraz kształtowanie i rozpowszechnianie zasad etyki działalności gospodarczej.
Sposób tworzenia izb zgodnie z przepisami ustawy z dnia 30 maja 1989 r. o izbach gospodarczych następuje w trzech etapach. Pierwszy to inicjatywa założycieli. Aby inicjatywa taka była ważna wystąpić z nią musi co najmniej 50 podmiotów prowadzących działalność gospodarczą na obszarze działania tworzonej izby, która obejmować ma swoim zasięgiem terytorium jednego województwa. W przypadku gdy podmioty zarejestrowane są na terytorium co najmniej dwóch województw, liczba inicjatorów musi wynosić co najmniej 100. Kolejnym etapem jest uchwalenie statutu. Ostatnim etapem kreowania izby jest zgłoszenie wniosku o rejestrację w Krajowym Rejestrze Sądowym i uzyskanie prawomocnego wpisu. Z jego chwilą izba uzyskuje osobowość prawną i może rozpocząć legalną działalność.
Izby gospodarcze mogą zrzeszać się na zasadach dobrowolności w Krajowej Izbie Gospodarczej, która ma na celu reprezentowanie wspólnych interesów zrzeszonych członków, współpracę z rządem oraz nawiązywanie kontaktów zagranicznych.
Nadzór nad izbami gospodarczymi sprawowany jest przez właściwego ministra lub wojewodę. W sytuacji stwierdzenia nieprawidłowości w działalności Izby, niezgodności z prawem lub statutem organ nadzoru występuje do władz Izby o usunięcie nieprawidłowości lub też występuje do sądu rejestrowego z wnioskiem o udzielenie upomnienia, uchylenie niezgodnej z prawem lub statutem uchwały, a nawet rozwiązania izby. Sądem właściwym w takim postępowaniu będzie właściwy miejscowo sąd rejestrowy.
55. PODMIOTOWY I PRZEDMIOTOWY ZAKRES USTAWY ANTYMONOPOLOWEJ
Zakresem podmiotowym są objęte podmioty które:1) naruszają zakazy lub nakazy przewidziane w ustawie; 2) ponoszą skutki tych naruszeń; 3) orzekają w sprawach objętych ustawą.
W pierwszej grupie mogą znaleźć się przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy - prawo działalności gospodarczej oraz związki przedsiębiorców. Nie ma w niej miejsca dla organów administracji publicznej. Ustawa nie przewiduje ograniczenia podmiotowego zakresu jej obowiązywania. Nie ma więc żadnych powodów aby nie odnosić jej postanowień do działalności monopolistów naturalnych ( energetyka, ciepłownictwo, zaopatrzenie w wodę ) lub do monopoli państwowych ( telekomunikacja, kolej, poczta ) bądź do podmiotów publicznej działalności gospodarczej jak i do przedsiębiorców poddanych szczególnej regulacji prawnej ( banki, zakłady ubezpieczeń, giełdy ).
W drugiej grupie znajdują się podmioty, które są narażone lub ponoszą skutki działań podmiotów nie przestrzegających nakazów i zakazów ustawy antymonopolowej. Są to inni przedsiębiorcy, których interes został zagrożony lub naruszony działaniami podmiotów wymienionych w pierwszej grupie. Są to także konsumenci.
W trzeciej grupie znajdują się podmioty orzekające w sprawach objętych ustawą antymonopolową. Zadania z zakresu przeciwdziałania praktykom monopolistycznym, rozwoju konkurencji i ochrony interesów konsumentów realizuje Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Wykonuje on swoje zadania przy pomocy Urzędu i jego delegatur, a także przez podległą Prezesowi Inspekcję Handlową. W grupie tej znajdują się też niektóre sądy. Decyzje wydane przez UOKiK podlegają bowiem zaskarżeniu przez wniesienie odwołania do Sądu Administracyjnego. Postępowanie sądowe toczy się wg przepisów k.p.c. o sprawach gospodarczych.
Przedmiotowy zakres ustawy antymonopolowej jest rozległy. Obejmuje ona bowiem przepisy prawa ustrojowego, materialnego i procedur antymonopolowych. Pod względem materialnym przepisy ustawy normują:1) porozumienia ograniczające konkurencję; 2) nadużycie pozycji dominującej; 3) kontrole koncentracji.
Ustawa zakazuje przede wszystkim porozumień, których celem lub skutkiem jest wyłączenie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji, polegające w szczególności na: 1) ustalaniu, bezpośrednio i pośrednio cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów; 2) ograniczeniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub inwestycji; 3) podziale rynku zbytu lub zakupu ; 4) uzależnienie zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez druga stronę innego świadczenia nie mającego związku z przedmiotem umowy; 5) ograniczeniu dostępu do rynku itp.
Porozumienia te są w całości lub w odpowiedniej części nieważne chyba że nie stosuje się do nich ustawa. Zakazane jest również nadużywanie pozycji dominującej na rynku właściwym przez jednego lub kilku przedsiębiorców.
Postępowanie w sprawie praktyk ograniczających konkurencję jest prowadzone przez Prezesa Urzędu jako postępowanie wyjaśniające lub postępowanie antymonopolowe. Prezes Urzędu może wszcząć z urzędu, w drodze postanowienia, postępowanie wyjaśniające, jeżeli okoliczności wskazują na możliwość naruszenia przepisów ustawy w sprawach dotyczących określonej gałęzi gospodarki oraz w sprawach dotyczących ochrony interesów konsumenta. Zamknięcie postępowania wyjaśniającego następuje w drodze postanowienia.
56. POSTĘPOWANIE ANTYMONOPOLOWE
Wszczyna się na wniosek lub z urzędu. Z wnioskiem o wszczęcie postępowania antymonopolowego w związku z podejrzeniem naruszenia przepisów ustawy może wystąpić:
1) przedsiębiorca lub związek przedsiębiorców którzy wykażą swój interes prawny ; 2) organ samorządu terytorialnego 3) kontroli państwowej 4) rzecznik konsumentów 5) organizacja konsumencka .
Przed wydaniem postanowienia o wszczęciu lub decyzji o odmowie wszczęcia postępowania antymonopolowego Prezes Urzędu może przeprowadzić postępowanie wyjaśniające. Prezes Urzędu może odmówić wszczęcia postępowania, w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie. Nie wszczyna się postępowania, jeżeli od końca roku w którym zaprzestano praktyk ograniczających konkurencję upłyną rok. Stroną postępowania jest każdy, kto wnosi o wydanie decyzji w sprawie praktyk ograniczających konkurencję, lub wobec kogo zostało wszczęte postępowanie. W postępowaniu przed Prezesem Urzędu może być zawarta ugoda o ile nie naruszy to interesu publicznego. Postępowanie antymonopolowe w sprawie praktyk ograniczających konkurencję powinno być zakończone nie puźniej niż w ciągu 4 miesięcy od dnia jego wszczęcia. W wyniku postępowania antymonopolowego Prezes Urzędu wydaje trojakiego rodzaju decyzje:1) o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję i nakazującą zaniechanie jej stosowania2) o nie stwierdzeniu stosowania praktyki ograniczającej konkurencję 3) o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję i stwierdzającą zaniechanie jej stosowania.
57. ZWALCZANIE NIEUCZCIWEJ KONKURENCJI
Ochrona konkurentów przez zwalczanie nieuczciwej konkurencji wiąże się z kwestia ustalenia kryteriów pozwalających odróżnić konkurencję nieuczciwą od konkurencji uczciwej. Z punktu widzenia regulacji prawnej zwalczanie nieuczciwej konkurencji może być parte na dwóch podstawowych systemach. Jeden z nich polega na zwalczaniu nieuczciwej konkurencji na podstawie przepisów prawa cywilnego o czynach niedozwolonych. Drugi przewiduje oparcie walki z nieuczciwą konkurencją na podstawie specjalnych ustaw. Obydwa systemy opierają się na kryteriach formalnych. Pod względem merytorycznym pojęcie nieuczciwej konkurencji zawiera w sobie 3 elementy: 1. gospodarczy - wskazujący na cele i metody uznawane za nieuczciwą konkurencję 2. etyczny - wskazujący naganność środków działania 3. prawny.
Ustawa z 1993r. reguluje zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej w szczególności w produkcji przemysłowej i rolnej, w budownictwie, handlu i usługach. Znajduje również zastosowanie do tzw. Wolnych zawodów w zakresie, zakresie jakim oni sami lub spółka w których uczestniczą biorą udział w działalności gospodarczej. Zagraniczne osoby fizyczne i prawne korzystają z uprawnień wynikających z przepisów ustawy na podstawie umów międzynarodowych obowiązujących Polskę lub na zasadzie wzajemności. Ustawa deklaruje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji zarówno w interesie publicznym jak i w interesie przedsiębiorców oraz klientów, klientów zwłaszcza konsumentów. Ustawa zawiera klauzulę generalną, wg której czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie, sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorstwa lub klienta. Ustawa wylicza w sposób przykładowy lecz nie zamknięty czyny nieuczciwej konkurencji zaliczając do nich: wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy, utrudnianie dostępu do rynku, nieuczciwą lub zakazaną reklamę. W razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony może zadać: zaniechania niedozwolonych działań, usunięcia skutków niedozwolonych działań, naprawiania wyrządzonej szkody itp. Oprócz pokrzywdzonego przedsiębiorcy z roszczeniami mogą występować organizacje konsumentów i przedsiębiorców. Roszczenia te są jednak ograniczone - ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat. Umowa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji przewiduje także odpowiedzialność karną w sprawach dotyczących czynów nieuczciwej konkurencji. Ściganie przestępstw przewidzianych w ustawie następuje zawsze na wniosek pokrzywdzonego, pokrzywdzonego wykroczeń - na żądanie pokrzywdzonego. Postępowanie w sprawach czynów nieuczciwej konkurencji jest postępowaniem sądowym i toczy się odpowiednio do rodzaju sprawy w rejonowym sądzie gospodarczym lub w wydziale karnym sądu rejonowego.
58. PRZĘSTĘPSTWA GOSPODARCZE
Przestępstwa gospodarcze (definicja) - czyny zabronione, godzące lub zagrażające ponadindywidualnym dobrom w sferze życia gospodarczego, polegające na naruszeniu zaufania związanego z pozycją sprawcy lub instytucją życia gospodarczego, grożące utratą zaufania do systemu gospodarczego lub jego podstawowych instytucji. Przestępstwa gospodarcze naruszają interesy wszystkich uczestników obrotu gospodarczego (przedsiębiorców i konsumentów), a także godzą w instytucje finansów publicznych.
Dziedziny przestępstw gospodarczych:
1) Przestępstwa polegające na fałszowaniu dokumentów i używanie ich jako autentycznych oraz poświadczenia nieprawdy w dokumentach;
2) Przestępstwa przeciwko mieniu, czyli wszelkiego rodzaju przywłaszczenia wyłudzenia pieniędzy i towarów;
3) Przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu, tj. wyłudzenia kredytów, pożyczek bankowych, wyłudzenia odszkodowań z tytułu umowy ubezpieczenia, "pranie brudnych pieniędzy", udaremnienie egzekucji komorniczej, nierzetelne prowadzenie dokumentacji działalności gospodarczej i udaremnienie przetargów publicznych;
4) Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, czyli podrabianie pieniędzy, puszczanie ich w obieg oraz fałszowanie znaków urzędowych;
5) Przestępstwa dotyczące uzyskania cudzego programu komputerowego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej;
6) Przestępstwa dotyczące wprowadzenia do obrotu towarów oznaczonych podrobionym znakiem towarowym;
7) Przestępstwa dotyczące sprzedaży napojów alkoholowych bez wymaganego zezwolenia, rozlewu wyrobów spirytusowych oraz wytwarzania wyrobów tytoniowych bez wymaganego zezwolenia;
8) Przestępstwa przeciwko środowisku (negatywne następstwa działalności gospodarczych);
9) Przestępstwa przeciwko prawom pracowniczym (łamanie praw pracownika w zakładach pracy);
10) Przestępstwa przeciwko ochronie informacji (ujawnianie lub naruszenie tajemnicy służbowej i tajemnicy korespondencji)
59. PRANIE BRUDNYCH PIENIĘDZY
Pranie brudnych pieniędzy - proceder obejmujący wszelkiego rodzaju operacje mające zazwyczaj na celu wprowadzenie do legalnego obrotu wartości majątkowych, które pochodzą z nielegalnych źródeł. W większości przypadków dotyczy to przestępczości narkotykowej i innej ciężkiej przestępczości.
Najbardziej znaną metodą tego procederu jest zawyżanie przychodów z działalności, której dokładne rozmiary są trudne do skontrolowania, w szczególności drobnej działalności usługowej. Pralnie odzieży są klasycznym przykładem tego typu działalności. Stąd też wzięła się nazwa tego procederu.
W międzynarodowym praniu pieniędzy na większą skalę włącza się skomplikowane operacje finansowe, co zresztą od kilku lat jest znacznie ułatwione przez postęp techniczny w sektorze finansowym.
Do przeciwdziałania praniu pieniędzy powołany został w Polsce Generalny Inspektor Informacji Finansowej.
Pojęcie prania pieniędzy użyto po raz pierwszy w latach 20. XX wieku w Stanach Zjednoczonych. Działalność mafii chicagowskiej kierowanej przez Al Capone czerpała ogromne zyski z nielegalnej produkcji, sprzedaży i przemytu alkoholu. Aby ukryć proceder, członkowie mafii prowadzili legalne działalności handlowo-usługowe, tj. sklepy a przede wszystkim pralnie. Dochody nielegalne dopisywano do codziennych utargów, aby ukryć ich pochodzenie.