Etymologia słowa Logistyka pochodzi od słowa logo, logos, logicos-logicznie myślący

Pojęcie i istota logistyki:
Początkowo logistyka miała zastosowanie w działaniach wojskowych. Cesarz bizantyjski Leonos VI wyróżnił obok strategii i taktyki jako trzecią naukę wojenną właśnie logistykę. Logistyka jako nazwa przedmiotu znalazła się w 1885r w programie nauczania Szkoły Marynarki Wojennej USA, później pojęcie logistyki weszło do słownictwa wojskowego. Za prekursora logistyki cywilnej uważa się francuskiego inżyniera J. Dupuit, który wybudował w 1844r magazyny przy kanałach, łącząc funkcję transport z magazyn. Pierwsze prace naukowe z zakresu logistyki cywilnej ukazały się w USA pod koniec lat 50tych XXw, w latach 70 w Wlk.Brytanii i Niemczech, w Polsce natomiast na początku lat 90tych XX w.
Definicje:

WG BEIER I RUTKOWSKI-

logistyka jest to zarządzanie działaniami przemieszczania i składowania w zarządzaniu, które mają ułatwić przepływ materiałów, surowców, części, półfabrykatów, produktów w toku i produktów gotowych z miejsc pochodzenia do miejsc ich finalnej konsumpcji, jak również przepływ towarzyszącej im informacji w celu odpowiednie poziomu obsługi klienta po rozsądnych kosztach.

Z definicji tej wynikają 3 zadania (cele) stawiane logistyce

• właściwa obsługa klienta- podporządkowanie działalności logistycznej wymogom obsługi klienta.

• zarządzanie całą sferą przepływu (planowanie, organizowanie, motywowanie, kontrola)- koordynacja przepływu surowców, materiałów i wyrobów gotowych do konsumentów

• minimalizacja kosztów tego przepływu

WG RUTKOWSKIEGO

Logistyka jest to zintegrowany system kształtowania i kontroli procesów fizycznego przepływu towarów oraz ich informacyjnych uwarunkowań zmierzających do osiągnięcia możliwie najlepszych relacji między poziomem świadczonych usług a poziomem i strukturą związanych z tym kosztów.

Kummer i Weber

logistyka to koncepcja zarządzania procesami i potencjałem dla skoordynowanej realizacji przepływów towarowych w skali przedsięb.i powiązań między jego partnerami rynkowymi. Koordyncja oznacza współdziałanie podsystemów planowania, sterowania, realizacji i kontroli.

Logistyka

jest to proces zarządzania całym łańcuchem dostaw.

Łańcuch logistyczny - Dostawca (pierwotne miejsce pochodzenia produktu - producent - odbiorca.

Zasada 7R

dostarczenie

- właściwemu klientowi - właściwego produktu, - we właściwe miejsce,- we właściwej ilości, - we właściwej jakości (niepogorszony stan), - we właściwym czasie, - po właściwych kosztach.

Trzy Koncepcje Logistyki - wynikające z jej istoty:

• Logistyka jest to dyscyplina naukowa (wiedza ekonomiczna) badająca prawidłowości i zjawiska, przepływu dóbr i informacji w gospodarce i w jej poszczególnych działach

• Logistyka są to procesy fizycznego przepływu dóbr materialnych (materiały, surowce…) w przedsiębiorstwie, a także między przedsiębiorstwami, oraz przepływ strumieni informacyjnych.

• To koncepcja, iż logistyka jest to filozofia zarządzania procesami realnymi w przedsiębiorstwie i w całej gospodarce (między przedsiębiorstwami), oparta na zintegrowanym, systemowym ujmowaniu tych procesów.

Etapy rozwoju logistyki

I Etap - startu i budzenia się logistyki cywilnej - lata 50 ubiegłego wieku terytorium USA. Rynek-producenta.

Cechy:

• nie było żadnych działań zintegrowanych w obrębie funkcji logistycznych.

• wówczas logistyką nazywano tylko ruch przemieszczania się produktu z miejsca powstania do miejsca sprzedaży (konsumpcji).

II etap - Koniec lat 60 USA, początek lat 70-tych Europa Zachodnia.

Cechy:

• konceptualizacja (tworzenie) teorii logistyki,

• pierwsze próby zastosowania teorii w praktyce np. metoda ABC, zapasy na 3 gr.

• fizyczna dystrybucja towarów miała za zadanie wspierać działania marketingowe.

III etap - Druga połowa lat 70-te i lata 80-te druga Europa Zachodnia.

Cechy:

• zmiana priorytetów w postrzeganiu logistyki

• logistyka jako autonomiczny dział przedsiębiorstwa

• jako koncepcja i metoda zarządzania

• logistyka jako strategia funkcjonalna awansowała na wyższy cel (główna strategia działania przedsiębiorstwa)

• nastąpiła całkowita integracja działań logistycznych w przedsiębiorstwie, Połączyły się funkcja wejścia i wyjścia przedsiębiorstwa.

• zmiana - minimalizacja kosztów, poprawa obsługi klienta.

IV Etap - Lata 90 ubiegłego wieku - do dorobku teoretycznego logistyki weszła Polska.

• dynamiczny rozwój logistyki, pojawiło się pojęcie łańcuch dostaw (integracja działań logistycznych).

• powstanie szeregu instytucji pośredniczących w dystrybucji, których celem jest wyłącznie świadczenie usług (firmy pośredniczące):

Transport (firmy transportowe) przemieszczanie produktu z punktu A do punktu B

Spedycja (firmy spedycyjne) organizowanie całego transportu

Operator logistyczny oprócz organizowania transportu zajmują się składowaniem produktów, składowanie Centrum logistyczne - lokalne, regionalne i globalne.

V Etap - wiek XXI (uczestniczymy w nim)

• eurologistyka,

• koncerny transnarodowe,

• logistyka globalna (5 kontynentów),

• ekologistyka (np. opłaty związane z emisją spalin)

• rozwój technologii technologiczno-informacyjnych.

Determinanty wzrostu znaczenia logistyki

• wzrost konkurencji, jakości i dostawy na rynku

• globalizacja, regionalizacja - ten sam produkt

• indywidualizacja potrzeb -zaspakajanie potrzeb klienta

• wpływ środowiska - ekologistyka

• dywersyfikacja narzędzi logistycznych, działania antykryzysowe

• skrócony cykl życia produktu,

• rozwój alternatywnych działań, np. działania wojenne - logistyka obsługi wojsk

• przejście z rynku producenta na typowy rynek konsumenta (nabywcy)

• nacisk na spadek kosztów

• presja na czas

• rozwój nowych technologii informacyjnych

• otwarcie nowych rynków

• outsourcing

• rozwój polityczny

Rozwój MEGATRENDÓW tj. globalizacja, indywidualizacja potrzeb, wzrost zrozumienia otoczenia, rozwój technologii informatycznej oddziaływają one z różną siłą i stwarzają wyzwania dla zarządzania logistycznego w przyszłości.

System Logistyczny

Zbiór określonych elementów logistycznych i relacji między ich właściwościami a otoczeniem. To celowo zorganizowane i Zintegrowane w obrębie danego układu gospodarczego przepływy materiałów i produktów oraz informacji umożliwiających optymalizację w zarządzaniu łańcuchem dostaw z uwzględnieniem wymogów ekologii.

Jest on: otwarty i elastycznyw ramach przedsiębiorstwa jak i na zewnątrz firmy.

Jego strukturę tworzą procesy logistyczne podporządkowane odpowiednim rozwiązaniom organizacyjnym

Elementy systemu logistycznego:

1. zasoby- infrastruktura logistyczna + zasoby ludzkie (pracownicy logistyki)

2. procesy logistyczne:

1. proces obsługi klienta,

2. proces przyjmowania zamówień,

3. proces dystrybucji wyrobów do odbiorcy,

4. proces planowania i zarządzania zapasami.

1. zadania (jako ciąg zadań, jest elementem procesu)

1. zaopatrzenie ,

2. transport,

3. gospodarka magazynowa,

4. dystrybucja.

2. wektor wejścia i wyjścia z systemu

- wejście do firmy to proces zaopatrzenia(także dostarczenie materiałów do produkcji),

- wyjście to dystrybucja produktów gotowych

3. otoczenie systemu logistycznego

Naturalne

• atmosfera (powietrze),

• litosfera (ziemia),

• hydrosfera (woda),

• biosfera

Sztuczne

Makro Mikro

Cele systemu logistycznego:

1. Usprawnienie zarządzania procesami przepływu dóbr materialnych w przedsiębiorstwie i poza przedsiębiorstwem,

2. Podporządkowanie czynności logistycznych wymogom obsługi klienta,

3. Zwiększenie efektywności tego przepływu - spadek kosztów logistycznych.

Podział :

1. Wg kryterium instytucjonalnego, czyli podział systemu logistycznego wg liczby i rodzaju instytucji uczestniczących w systemie:

• podsystem mikro-logistyczny - proces logistyczny wew. jednej organizacji.

• podsystem meta-logistyczny jest to integracja podsystemów mikro-logistycznych (kooperujących przedsiębiorstw). Łańcuch logistyczny.

• podsystem mezo-logistyczny integracja podsystemów meta-logistycznych kooperujących poziomo lub pionowo. Rezultat pionowej integracji systemów meta-logistycznych.

• podsystem makro-logistyczny integracja procesów logistycznych w całej gospodarce dotyczy np. gospodarki Polski, Unii itp. (integracja podsystemów mezo-logistycznych,) jak wyżej jeszcze dodatkowe przedsiębiorstwa biznesowe, dostawcy i odbiorcy-bardziej rozbudowany

• Wg kryterium funkcjonalnego:

a) wg sfer dziania przedsiębiorstwa (najważniejsze)

• podsystem logistyczny w sferze zaopatrzenia- czyli przepływ surowców, materiałów, części itd. od dostawców do magazynów wejścia (magazynów zaopatrzeniowych) lub przyjęcia w przedsięb., bądź na linie produkcyjną.

• podsystem logistyczny w sferze produkcji - przepływ surowców, materiałów itd.(przejście między halami produkcyjnymi) między magazynami zaopatrzeniowymi i mag. wyrobów gotowych.

• podsystem logistyczny w fazie dystrybucji -przepływ wyrobów gotowych między magazynami zbytu i odbiorcami na rynku, czyli wszelkimi metodami dystrybucja produktu do klienta produktu gotowego

• podsystem logistyczny w sferze zwrotu towarów, reklamacji, zwrotu towaru lub pustych opakowań, odpadów.

b) wg treści zadań logistycznych

• podsystem transportu

• podsystem kształtowania zapasów

• podsystem gospodarki magazynowej

• podsystem obsługi klienta (nabywców)

• podsystem realizacji zamówień

• podsystem opakowań

3. Kryterium przedmiotowo-strukturalne; rodzaj procesów i struktur składających się na system

• podsystem zintegrowanych przepływów materiałów, surowców, półproduktów i produktów gotowych. Procesem jest przepływ, struktura - fizyczna.

• podsystem zintegrowanych przepływów informacyjno-decyzyjnych stanowiących podstawę zarządzania logistyką. Struktury informacyjne, proces - przepływ informacji, decyzji.

• podsystem przepływu regulacji i zabezpieczenia w sensie organizacyjnym i instytucjonalnym, rozwiązań i procesów logistycznych.

Infrastruktura Logistyczna:
To wszystkie czynniki rzeczowe o charakterze materialnym, które są zgromadzone w przedsiębiorstwie albo poza nim.

Infrastruktura logistyczna są to środki techniczne wspomagające procesy logistyczne tak aby przebiegały one sprawne i bez zakłóceń oraz, żeby zapasy nie traciły swoich właściwości a klient był zadowolony z poziomu obsługi. Zapewnia ona podstawowe warunki przepływu procesów logistycznych. Może być rozpatrywana jako system techniczno-organizacyjny (minimalizacja kosztów log.+ sprawne i niezawodne procesy log.).
Składają się na nią:

1) Infrastruktura magazynowa-

Są to budynki i budowle magazynowe wraz z wyposażeniem

Magazynowanie to podstawowa funkcja logistyczna przedsiębiorstwa.
Magazyn to jednostka organizacyjno-funkcjonalna zajmująca się magazynowaniem dóbr materialnych czasowo wyłączonych z użycia (zapasów), dysponująca określoną przestrzenią oraz środkami technicznymi dla ruchu i obsługi bądź ruchu zapasów.
Cechami są:

• pojemność

• podatność(inaczej odporność). Ładunki mogą być trwałe (mogą leżeć powyżej 1 miesiąca), średnio-podatne (od jednego dnia do 30dni), nie podatne (do 24 godzin)

Budynki i budowle magazynowe dzielą się wg kryterium:
1) Kryterium stanu skupienia i podatności magazynowej ładunków.

Magazyny dzielimy na 3 typy:

-stały (magazyn o charakterze uniwersalnym)

-ciekły (np. silosy)

- gazowy (np. silosy, zbiorniki)

2) Kryterium rozwiązań techniczno-budowlanych (jak jest zbudowany) i stopnia zabezpieczenia podatności magazynowej zapasów (odporność na opady i temp. )

• rodzaj otwarte (np. place) produkty odporne na działanie czynników atmosferycznych, np. drewno, metal;

• półotwarte(np. wiaty)-towary wrażliwe na bezpośrednie oddziaływanie czynników atmosferycznych, ale odpornych na temp.;

• zamknięte (czyli budynki). Wyróżniamy naziemne i podziemne:

naziemne-wyróżniamy dwie kategorie: kategoria składowania wysokiego (powyżej 7 metrów), kategoria składowania niskiego (do 7 metrów)

Badania wykazały, że najbardziej optymalną wysokością magazynowania jest wysokość do 12 m.

podziemne np. piwnice produkty wrażliwe na temp. i czynniki atmosferyczne.;

• specjalne- dla określonych towarów, np. owoce, czy też towarów niebezpiecznych.

3. Kryterium -stopień mechanizacji procesów magazynowych

• nie zmechanizowane,

• zmechanizowane,

• zautomatyzowane.

Techniczne wyposażenie magazynów

1. maszyny i urządzenia do manipulacji /transport wew. przedsiębiorstwa/ : wózki jezdniowe, dźwignice (suwnice, podnośniki, dźwigi), przenośniki np. (taśmowe, wałkowe ); roboty przemysłowe, manipulatory.

2. urządzenia do składowania, np. regały, podstawki, stojaki, wieszaki, szafki

3. urządzenia pomocnicze -ułatwiające załadunek lub rozładunek: wszelkiego rodzaju rampy (ruchome i nie), pomocnicze do składowania i manipulacji (palety), windy, kontrolno-pomiarowe(wagi), urządzenia klimatyczno-wentylacyjne (do osuszania, nawilżania lub wychładzania), ogrzewacze, urządzenia przeciwpożarowe, np. alarmy i monitoring

Funkcje magazynów:

1. Utrzymanie zapasów (w nienaruszonym stanie)

2. Konsolidacja ładunków (przechowywanie w określonym stanie)

3. Dekonsolidacja (rozładunek w magazynie na mniejsze partie)

Infrastruktura transportowa

Środki transportu i gałęzie transportu . Infrastruktura transportowa to sprawność przepływu dóbr we właściwym czasie, w odpowiednie miejsce, zgodnie z zaleceniami dostawcy czy odbiorcy. Należy wybrać odpowiednią drogę i środek transportu w celu minimalizacji kosztów transportu.

Gałęzie:

1. transport wodny: morski i śródlądowy

2. transport lotniczy

3. transport drogowy (samochodowy)

4. transport kolejowy

5. transport rurociągowy

środki transportu

1. barki motorowe i zestawy pchane, statki morskie(kontenerowce, tankowce)

2. samoloty

3. pojazdy trakcyjne(lokomotywa) i wagony

4. samochody ciężarowe i zestawy (ciągniki siodłowe z naczepą , ciągnik balastowe z przyczepą)

Punkty transportowe

Do infrastruktury transportowej zaliczamy również punkty transportowe, są to miejsca zatrzymywania się produktów po drodze, np. miejsca przeładunku i załadunku, dworce, porty, centra logistyczne, stacje benzynowe

Funkcje transportu

1. Konsumpcyjna

zaspokajanie potrzeb przewozowych poprzez świadczone usług transportowych.

2. Produkcyjna

to ---------//---------- produkcyjnych --------//---------------- usług transportowych.

3. Integracyjna

pozwala zintegrować społeczeństwo przez świadczenie usług transportowych (przewozowych).

Infrastruktura informatyczna

Środki przetwarzania informacji. Szybki i sprawny przepływ informatyczny.

Wraz ze wzrostem roli technologii informatycznych we współczesnym świecie, odgrywa coraz większą rolę w logistyce.

Do najpowszechniej stosowanych należą: zestawy i programy komputerowe, telefony, systemy ewidencyjno-rozrachunkowe, informacyjno-decyzyjne, sterowania procesami.

Infrastruktura opakowań

W logistyce nie uznaje się ujęcia marketingowego opakowania.

Opakowanie pełni w logistyce bardzo istotną rolę ze względu na pełnione przez nie funkcje.

Funkcje

• ochronną (zabezpieczanie produktu przed szkodliwymi warunkami zewnętrznymi oraz otoczenia przed produktem w zależności od rodzaju produktu);

• transportowa i manipulacyjna (ułatwia przemieszczanie produktu);

• magazynowa (ułatwia jego składowanie);

• utylizacyjna (ponowne wykorzystanie opakowań);

• informacyjna (warunkuje sprawny transport czy magazynowanie za pomocą oznakowania opakowania)

wyróżniamy 4 rodzaje znaków: dwa obligatoryjne i dwa fakultatywne

Obligatoryjne: znaki zasadnicze

1. do kogo (miejsce nadania)

2. od kogo (nadawca)

fakultatywne: znak informacyjny co jest w opakowaniu:

1. masa opakowania

2. wymiary

Rodzaje opakowań

podział ze względu:

1. na surowiec z którego się składa

2. na formę konstrukcyjną w skali makro (?) np. koperta, butelka,

3. na funkcję jaką spełniają w stosunku do swojej zawartości

• opakowania jednostkowe (pudełko, butelka, koperta)

• opakowanie zbiorcze (zabezp. co najmniej 2 jednostkowe lub co najmniej 2szt.towaru, np. w skrzyni, zgrzewce, palecie)

• opakowanie transportowe (kontener)

Koszty logistyczne:
to wyrażone w pieniądzu zużycie pracy żywej, środków i przedmiotów pracy, wydatki finansowe oraz inne ujemne skutki zdarzeń nadzwyczajnych wywołanych przepływem dóbr materialnych w przedsiębiorstwie i między przedsieb.,a także utrzymanie zapasów.
Zapasy

materiał ( surowiec, produkt ) czasowo wyłączony z użytku.

Cele gromadzenia (zatrzymywania)zapasów:

• zapewnienie ciągłości produkcji,

• korzyść skali (duży transport-upust w cenie)

• sezonowość zapasów,

• zapewnienie odpowiedniego poziomu obsługi klienta

• wykorzystanie efektu spekulacyjnego,

• ochrona przed zmianami cen,

• zdarzenia nadzwyczajne (ochrona przed zdarzeniami nadzwyczajnymi)

Rodzaje zapasów:

1. Kryterium rodzajowe (wg rodzaju):

1. grupa- surowce, materiały (na wejściu przedsiębiorstwa)

2. grupa - półprodukty /produkty w toku/ (sfera produkcyjna)

3. grupa - wyroby gotowe, towary;

2. Kryterium ze wzg. na cel tworzenia zapasów.

1. zapas cykliczny Q zapas zamawiany w określonej ilości i w określonych odstępach czasowych „t”

2. zapas w drodze zapas zamówiony, znaczy termin ale jeszcze nie ma go w przedsiębiorstwie

3. zapas sezonowy,

4. zapas bezpieczeństwa (stricte związany z bezpieczeństwem)

Rodzaj zapasów -rezerwy rzeczowe

Na konkretny cel, państwo utrzymuje zapasy, np. zboże gaz, oleje, węgiel

Metody zarządzania zapasami:

1. metoda ABC

2. metoda XYZ

Metoda ABC

Idea PARETO. W przypadku zapasów prawie zawsze sprawdza się reguła 80/20 , która wyraża się w metodzie ABC. Pozwala ona na podział zapasów na trzy grupy, z których każda powinna być inaczej zarządzana.

W metodzie uwzględnia się kilka punktów cenności zapasów:

zapasy o najwyższym priorytecie - zapasy krytyczne (nie mogą się wyczerpać),

zapasy o wysoki priorytecie - zapasy istotne (limitowany poziom zapasów),

zapasy o średnim priorytecie - zapasy potrzebne (dopuszczalne wyczerpanie),

zapasy o niskim priorytecie - zapasy pożądane (dozwolone wyczerpanie).

Grupa A towarów

tworzą zapasy „cenne”, które stanowią od 5 do 20% liczebności asortymentowej zapasów, ale mają udział w wartości sięgający 80% (zasada Pareto).

Jeśli są najcenniejsze, mają najwyższy priorytet. Zapasy grupy A należy traktować ze szczególną uwagą, precyzyjnie zamawiać, egzekwować termin dostaw, ciągła kontrola dostaw ustalać poziom tzw. zapasów bezpieczeństwa.

W odniesieniu do tej grupy dąży się do realizacji zasady JiT.

Grupa B

Zapasy mające udział w wysokości 15-20% zarówno w liczebności asortymentowej, jak i w wartości.

Zapasy o średnim priorytecie.

Grupa C

zapasy masowe mają największy udział w liczebności asortymentowej 60-80% za to niski udział w wartości 5%-10%.

Metoda XYZ

Metoda ta jest uzupełnieniem metody ABC- metoda, której kryterium podziału materiałów jest regularność zaopatrzenia.

Dzieli ona materiały według regularności zapotrzebowania na nie na trzy grupy (zapotrzebowanie może kształtować się na różnym poziomie):

Grupa X

należą do niej materiały charakteryzujące się regularnym zapotrzebowaniem i wysoką dokładnością prognoz poziomu tego zapotrzebowania;

Grupa Y

materiały mające zapotrzebowanie o charakterze wahań sezonowych lub określonego trendu oraz średnią dokładność tego prognozowania,

Grupa Z

materiały o bardzo nieregularnym zapotrzebowaniu i niskiej dokładności prognoz tego zapotrzebowania.

Def: Kosztów logistycznych

to wyrażone w pieniądzu zużycie pracy żywej, środków i przedmiotów pracy, wydatki finansowe oraz inne ujemne skutki zdarzeń nadzwyczajnych, które są wywołane przepływem dóbr materialnych (surowców, materiałów, wyrobów). W przedsiębiorstwie i między przedsiębiorstwami, a także utrzymaniem zapasów.

Koszty logistyczne mogą być ujmowane w różnych przekrojach, o charakterze poznawczym, jak i praktycznym. Wyróżniamy pięć podziałów kosztów logistycznych (wg różnych kryteriów)

I Podział - według podstawowych faz przepływu:

1. koszty logistyczne procesów zakupu czy też zapotrzebowania zamówień-organizacja obsługa zamówień

koszty związane z organizacją i realizacją dostaw oraz utrzymaniem zapasów materiałowych i surowcowych,

2. k.l. procesów produkcji

np.: koszty manipulacji i transportu produktów między halami produkcyjnymi,

3. k.l. procesów dystrybucji

koszty związane ze zbytem wyrobów gotowych.

II Podział -Według podstawowych składników procesów logistycznych

1. Koszty fizycznego przepływu materiałów

są to koszty, które stanowią podstawową grupę kosztów logistycznych, są one determinowane rozmiarami (wielkością) infrastruktury technicznej przepływu fizycznego, zużyciem materiałów w procesach transportowych ora zaangażowaniem zasobów ludzkich w procesach przepływu.

Koszty te stanowią sumę składników: K_pf = K_a + K_p + K_m + K_in + K_uz

gdzie:

K_pf - koszty fizycznego przepływu materiałów

K_a - koszty amortyzacji majątku trwałego zaangażowanego w procesach logistycznych (np. samochody, amortyzacja, kosztem stałym)

K_p - koszty pracy (np. koszty kierowców),

K_m - koszty zużycia materiałów, paliw i energii, (każdy środek trwały)

K_in - inne koszty przepływu, typu koszty z tytułu podatku od nieruchomości (wszystkie pozostałe, które nie pojawiły się do tej pory, poniesione przez nasze przedsiębiorstwo, np. opłaty za przejazdy na płatnych autostradach)

K_uz - koszty usług zewnętrznych o charakterze logistycznym (np. transport, kierowca itp)

2 Koszty zapasów dzieli się na 3 podstawowe grupy:

1grupa koszty tworzenia zapasów

są to koszty fizycznego tworzenia zapasów (nasz transport lub obcy, magazyny własne lub obce) oraz koszty procesów informacyjnych związanych z zakupem materiałów (koszty pracy ludzi z działu logistyki oraz utrzymanie infrastruktury informatycznej tego działu).

2grupa koszty utrzymania zapasów

koszty podstawowe-jest to główna grupa kosztów względnie stałe, związane są z fizycznym przechowywaniem zapasów oraz z zamrożeniem w zapasach kapitału, który mógłby być przeznaczone na inne cele, są to koszty zapasów sensu stricte

a) koszty magazynowania czyli koszty fizycznego przechowywania produktów w magazynach. Koszty te wg kryterium rodzajowego dzielą się na:

• Koszty majątku trwałego zaangażowanego w magazynach oraz samego magazynu( amortyzacji magazynu i wyposażenia magazynu; środki trwałe amortyzacji -kwoty powyżej 3 500,00).

• Koszty zużycia materiałów paliw i energii służące w realizacji funkcji magazynowania.

• Inne koszty (operacyjne) np. opłata za grunt, ubezpieczenie magazynu

• Koszty usług zewnętrznych (np. za wynajem magazynu, za sprzątania magazynu, ochrona zew. magazynu)

1. koszty zaangażowania kapitałów w finansowanie zapasów-są to alternatywne korzyści, jakie kapitały te mogłyby przynieść gdyby nie zostały ulokowane w zapasach. Zamrożenie w produktach czasowo wyłączonych z obrotu (każdy zapas, co leży jest takim kosztem-bardzo częsty koszt)

c) Koszty starzenia się zapasów związany z użyciem

Zapasy mogą starzeć się w procesach starzenia fizycznego lub moralnego

• Każdy zapasy starzeją się fizycznie - utrata wartości fizycznej, chemicznej(artykuły spożywcze najszybsze zużycie, wszystkiego rodzaju sprzęt RTV ulega w długim czasie, również starzeją się moralnie-nowa technologia)

• Zużycie moralne powstaje na skutek postępu technologicznego gdzie produkty zastąpione są produktami nowszej generacji, zmiana mody, gustów trendów

3grupa koszty wyczerpania zapasów

(np. powinny być zapasy a ich nie ma w związku z tym możemy płacić kary)

Polegają na utracie korzyści, jaką przedsiębiorstwo mogłoby osiągnąć, gdy posiadało odpowiedni zapas w odpowiednim czasie i miejscu. Brak tego zapasu może powodować powstawanie nowych (dodatkowych) kosztów, np. utrata ciągłości produkcji, rytmu; kary za brak dostarczenia towaru dla odbiorów, strata zaufania.

3 Koszty procesów informacyjnych

to trzeci składnik kosztów logistycznych, na który składają się:

1. koszty amortyzacji sprzętu informacyjnego i oprogramowania,

2. koszty zużycia materiałów i energii zużytej w procesach informacyjnych,

3. koszty pracy, - usług obcych ( działów informatycznych, telekomunikacyjnych, logistycznych).

III Podział kosztów wg zużycia podstawowych czynników produkcji

Rodzajowy przekrój kosztów logistycznych grupujący koszty wg zużycia podst. czynników produkcji (wg rodzaju) to następny podział, który grupuje koszty według zużycia podstawowych czynników produkcji.

W tym podziale wyróżniamy:

1. koszty materialne

amortyzacja infrastruktury magazynowej transportowej, informatycznej, koszt zużycia materiałów, paliw i energii w procesach logistycznych, czy też koszt usług obcych i o charakterze materialnym.

2. niematerialne (ksiązka str. 247)

wynagrodzenia, wydatki, podatki również usługi o charakterze niematerialnym czy też zaangażowania kapitału obcego o charakterze niematerialnym

3. nadzwyczajne

mogą występować, ale nie muszą, kary i opłaty wynikające z opóźnień, uszkodzeń towaru w czasie transportu itd.

UWAGA !!

Przyjmujemy, że koszty materialne i niematerialne występują zawsze w wyniku działalności logistycznej, koszty nadzwyczajne mogą występować, ale nie muszą.

IV Podział wg miejsc powstawania

wyróżnia się struktury organizacyjne typu: działy, wydziały piony, w których zachodzą procesy logistyczne oraz powstają koszty

1. koszty zarządu

koszty funkcjonalne obejmują: dział zaopatrzenia, zbyt (dystrybucja), transportu

2. koszty w wydziałach ruchu

są koszty wydziału transportu i koszty wydziału magazynu

V Podział wg kryterium zmienności

1. Koszty stałe

to koszty to te, które nie ulegają zmianom, firma nie ma na nie wpływu. To np. amortyzacja magazynów, środków transportu, wydatki pieniężne z tytułu podatku i opłat, koncesje

2. Koszty zmienne

zmieniają się proporcjonalnie do wielkości działalności logistycznej; są to np.: koszty pracy, koszty zaangażowanego kapitału, zużycia materiałów, paliw i energii, kapitału obcego, korzystanie z usług zewnętrznych.

Determinanty kształtowania kosztów:

Im wyższy koszt tym bardziej negatywny wpływ.

Wyróżniamy:

• czynniki zewnętrzne (niezależne od przedsiębiorstwa) b.mocno oddziałują na przedsięb.a ono nie jest w stanie zmienić tych warunków, ale musi je przewidywać i uwzględniać w swojej działalności oraz traktować, jako potencjalne szanse lub zagrożenia.

• System zarządzania gospodarką

• Charakter rynku (poziom równowagi, rozproszenie terytorialne dostawców i odbiorców

• Poziom cen płaconych za zewnętrzne usługi logistyczne

• Stawki podatku od nieruchomości i środków transportu.

• Oprocentowanie kredytów.

• Stawki amortyzacji majątku trwałego.

• Opłata ekologiczna z tytułu korzystania ze środowiska.

• Stawki narzutów na wynagrodzenia pieniężne.

• czynniki wewnętrzne (przedsiębiorstwo może mieć na nie wpływ) dotyczą różnych sfer działalności przedsiębiorstwa, które mogą mieć pozytywny bądź negatywny wpływ na poziom kosztów logistycznych, stąd uzasadniony jest ich podział w celu określenia:

• Obiektów procesu logistycznego

• na ich rodzaj mają wpływ różnorodność urządzeń transportowych i magazynowych bądź procesy normowania jednostek ładunku.

• Struktura produkcyjna i wielkość- wpływa m.in na koszty logistyczne, gdyż oddziałuje na rodzaj środków transportu, trasy i czasy przemieszczeń, lokalizację magazynów i wlk.zapasów.

• Czynników wytwórczych.
  Sterowania przepływem materiałów.

• Rodzaj surowca

• Słaby system informatyczny

Charakterystyka kosztów

• są one rozproszone wśród wielu grup kosztów ujmowanych na tradycyjnych przekrojach (tych z bilansu)

• Charakteryzuje je zmienna wielkość w różnych okresach

• Rozdzielenie odpowiedzialności za powstawanie tych kosztów na wiele komórek organizacyjnych i stanowisk w przedsiębiorstwie

• Pracochłonność czynności związanych z ustaleniem wielkości tych kosztów ogółem i stworzenie w rezultacie tzw. budżetu kosztów logistycznych

Logistyka procesów zakupu

Wszystko to, co przedsiębiorstwo może kupić

Jest to proces zakupu surowców, materiałów, który jest ważny z kilku powodów:

• zaangażowania znacznego majątku trwałego jako infrastruktury technicznej

• procesy logistyczne sfery zakupu;

• znaczenie zaangażowania majątku obrotowego w postaci zapasów, produkt. gotowych, pół produkt; znaczna liczba zatrudnionych w komórkach realizuj. fizyczne i informatyczne funkcje zakupu.

Grupy wyrobów podlegające procesowi zakupów:

(Wspólna procedura zakupowa)

• surowce i materiały wyjściowe które podlegają w danym przedsiębiorstwie procesom przetwarzania,

• półprodukty podlegające obróbce,

• gotowe elementy kooperacyjne montowane w wyrobach finalnych,

• specjalizowane zespoły oraz podzespoły,

• materiały powszechnego zastosowania (np. materiały biurowe, odzież robocza),

• wszelkiego rodzaju paliwa i energia.

Polityka zakupowa

• Konieczność zapewnienia wysokiej dynamiki przepływu materiałów i informacji, która umożliwia redukcję kosztów i podniesienie jakości obsługi klienta(jednocześnie obniżenie kosztów i podniesienie kosztów obsługi)

• Konieczność zaangażowania w procesy logistyczne znacznego majątku trwałego jako części infrastruktury technicznej (np. obsługa floty)

• Zaangażowanie znacznego majątku obrotowego kształtowanego pod wpływem polityki zakupu (zapasy)

• Znaczna liczba zatrudnionych w komórkach realizujących fizyczne i informatyczne funkcje zakupu

Strategie zakupowe:

I Strategia - pozyskiwania dóbr w relacji do liczby odbiorców:

W ramach tej strategii firma może zastosować 4 strategie

1) jeden dostawca będący monopolistą,

2) dwóch dostawców (dwóch konkurentów a oni wiedza o tym i w wyniku tego walczą między sobą u jednego dostawcy)

3) wielu dostawców,

4) jeden dostawca-wybrany przez nas.

II Strategie - zakupowe uwzględniające przedmiot zakupu

W ramach tej strategii firma może stosować dwie strategie:

1) zakupu pojedynczych elementów,

2) zakupu modułów.

III Strategie -zakupowe wyodrębnione ze wzg. na obszar geograf. zakupu:

Aktualnie straciła na znaczeniu „bo świat się skurczył”

Strategie na poziomie:

1. zakupów lokalnych,

2. krajowych,

3. globalnych.

IV Strategie - uwzględniające poziom zapasów:

1. Strategia dostaw do magazynów powiększająca istniejące zapasy,

2. zgodna Just In Time - bez zapasów, dostawa bezpośrednio na linię produkcji,

V Strategie - uwzględniające podmiot zakupu:

1) zakupów indywidualnych (duża firma),

2) wspólnych.

VI Strategie zakupowe z wykorzystaniem internetu.

Funkcje dystrybucji:

1. Koordynacyjna dotyczy pozyskiwania i przekazywania informacji rynkowych, poszukiwania i zgłaszania ofert kupna i sprzedaży oraz nawiązywaniu kontaktów

2. organizacyjna obsługa zamówień, utrzymanie zapasów, utrzymanie magazynów,

3. fizyczna przemieszczanie (transport) surowców, materiałów, produktów gotowych z miejsc ich wytworzenia do miejsc ich konsumpcji (bezpośrednio albo na rynek albo do końcowego użytkownika).

Kanały dystrybucji

Podstawowy element w procesie logistycznym. Jest to zbiór wzajemnie powiązanych organizacji, które współuczestniczą w procesie dostarczania produktów.

Wyróżniamy 3 rodzaje uczestników kanałów.

Uczestnicy kanałów:

1. Uczestnicy, którzy sprzedają i kupują produkty

czyli przekazują i przejmują prawa własności do produktu np. przedsiębiorcy zawierający umowy, hurtownicy, detaliści, nabywcy końcowi, którzy tylko kupują zarówno indywidualni jak i instytucjonalni;

2. Uczestnicy, którzy nie przejmują prawa własności

np. brokerzy, pośrednicy handlowi, agenci, maklerzy;

3. uczestnicy wspomagający

np. firmy ubezpieczeniowe, banki, urząd gminy (np. wydanie pozwolenia).

Pośrednicy

Handel hurtowy - działalność polega na zakupie, którego celem jest dalsza odsprzedaż.

Wyróżniamy trzy rodzaje(formy) hurtów:

1. wg stopnia specjalizacji

1. hurt specjalistyczny

zajmuje się określonym produktem

2. wielobranżowy

wieloma produktami

2. wg sposobu przekazania towaru (obsługi klienta)

1. hurt dostawczy

towar zostaje dostarczony zgodnie z zamówieniem

2. hurt z odbiorem towaru przez nabywcę

np. hurtownie cash and carry, Macro-płatność tylko gotówką.

3. hurt regałowy

forma bezpośredniej obsługi klienta poprzez wynajmowanie powierzchni w handlu detalicznym i prowadzenie na niej działalności (podnajmowanie powierzchni pod sprzedaż, muszą być zgrupowani w hurtownie np. rolhurt).

3. wg miejsca na szczeblu dystrybucji

1. hurt na szczeblu zbytu

działalność hurtowa prowadzona jest przez producentów - hurt w sensie funkcjonalnym

2. hurt na szczeblu skupu

czyli działalność prowadzona jest przez przedsiębiorstwo handlowe lub produkcyjne dokonujące skupu towarów w celu ich dalszej odsprzedaży.

3. działalność hurtowa na szczeblu hurtu (hurt hurtowy)

prowadzą go jednostki handlowe, które zajmują się tylko wykonywaniem funkcji handlu hurtowego.

Handel detaliczny

Trzy rodzaje handlu detalicznego

1. Handel stacjonarny

1. w sklepach-ściśle określone - markety, domy handlowe, dyskonty, supersamy

2. pozostałe jednostki handlu detalicznego - kioski na trwale związane z gruntem, stacje benzynowe, automaty

2. handel obwoźny

1. handel targowiskowy

2. handel z samochodu

3. hale targowe

3. handel wysyłkowy

1. internetowy

2. katalogowy

3. kanały telewizyjne

4. kanały telefoniczne

Metody i techniki wspomagające procesy logistyczne

Wyróżniamy trzy rodzaje metod:

1. m. wspomagające proces produkcyjny: JiT (kanban), MRP I, MRP II

2. m. wspomagające obsługę klienta ECR, QR - (szybka reakcja)

3. m. wspierające utrzymanie zapasów ABC, XYZ oraz 2 modele sterowania zapasami czyli model utrzymania. poziomu zapasów i model utrzymania stałych zamówień.

Koncepcja „JUST IN TIME” - dokładnie na czas

Koncepcja ta miała swoje początki w Stanach Zjednoczonych (H. Ford) w okresie I wojny światowej, ale została doprowadzona do doskonałości przez japońską Toyotę w latach 50. XX wieku

Oryginalnym rozwiązaniem wprowadzonym przez Toyotę jest system kanban (w języku japońskim kanban oznacza kartę, etykietę). Jest to system informacyjny. System funkcjonuje prosto: przesłanie karty kanban oznacza zapotrzebowanie na jednostkę (przeważnie kontener).

Cele koncepcji JiT

• eliminacja zapasów - mają spaść do zera,

• ograniczenie przemieszczania materiałów, części czy surowców do sytuacji, gdy występuje na nie zapotrzebowanie,

• poprawa jakości wyrobów (produktów)-typowo japoński,

• ograniczenie biurokracji

• zapewnienie optymalnego poziomu obsługi klienta,

• maksymalizacja efektywności produkcji poprzez m. in. produkcję wyrobów w określonej ilości i w określonym czasie,

Filozofia JiT:

Polega na dostarczaniu do przedsiębiorstwa tylko tego, co jest potrzebne, wtedy, kiedy jest potrzebne i dokładnie tam, gdzie jest potrzebne.

Zastosowanie systemu JiT

Prowadzi do usprawnienia przepływów materiałów i informacji oraz redukcji strat powstających w procesie produkcyjnym.

Japończycy wyróżnili źródła strat i marnotrawstwa, najważniejsze z nich to:

• nadprodukcja,

• nierównomierne rozłożenie pracy między odcinkami produkcyjnymi,

• brak zarządzania transportem,

• zła jakość produkowanych wyrobów,

• zbędne procesy produkcyjne,

• zapasy(utrzymywanie ich),

• nadmierne zużycie materiałów.

Wyróżnia się dwa rodzaje kanbany:

• Kanban produkcyjny -uruchomiający produkcję,

Zlecenie produkcyjne trafia na koniec linii produkcyjnej, ostatnie stanowisko otrzymuje harmonogram dostaw, wyrobów i tam rozpoczyna się praca. Wyroby do produkcji są „ssane”(ciągnione) z poprzednich stanowisk, te z kolei ze stanowisk je poprzedzających, uzupełniając w ten sposób wyroby przekazane do stanowiska następnego. Takie rozwiązanie umożliwia zsynchronizowanie przepływu materiałów z tempem pracy ostatniego stanowiska.

• Kanban transportowy- uruchamia transport (przemieszczanie produktów, materiałów).

• to zasada 7x0 czyli zero braków, opóźnień, zapasów, kolejek, bezczynności, zbędnych operacji technolog., zbędnych pomieszczeń.

Głównym zadaniem produkcji według kanban jest zasada „7 razy zero”:

1. zero braków,

2. zero opóźnień,

3. zero zapasów,

4. zero kolejek,

5. zero bezczynności,

6. zero zbędnych operacji technologicznych,

7. zero zbędnych pomieszczeń.

Zasady JiT

Zasady systemu JiT można ująć w kilku kategoriach:

produkcja

Podstawowymi założeniami systemu kanban są:

• konieczność dotrzymania wysokiej jakości produkowanych części, podzespołów i zespołów; maksymalne skracanie czasów przygotowawczo-zakończeniowych;

• minimalizacja liczebności partii produkcyjnych;

• zasada „ssania” (Pull) zastępuje tradycyjną zasadę „pchania” (Push).

• liczne szkolenia pracowników, motywatory i nagrody

• każdy pracownik może zatrzymać linie produkcyjną jeśli zauważy jakąkolwiek nieprawidłowość

• ważny dobór dostawców,

Kolejnymi zasadami kształtującymi produkcję w systemie JiT, oprócz kanbanu są:

• linia produkcyjna w kształcie litery U (podkowy).

• Taki kształt linii pozwala zracjonalizować i uprościć przepływ materiałów oraz lepiej wykorzystać pracę zatrudnionych przy linii, gdyż robotnik może wykonywać kilka operacji przy produkcji;

• produkcja w małych seriach - korzyści dla przedsiębiorstwa: brak kłopotów ze zbytem produktów, większa elastyczność w planowaniu;

• ścisłe przestrzeganie i realizowanie planu produkcji (dziennego i miesięcznego), co sprzyja stabilizacji produkcji i redukcji zapasów;

• częste prewencyjne kontrole maszyn i rządzeń zapobiegania usterek

• ruchome linie produkcyjne wyposażone w lekkie maszyny - łatwość przestawienia linii; częste prewencyjne kontrole maszyn i urządzeń.

Dostawcy

Do sukcesu koncepcji w dużej mierze przyczyniają się również dostawcy, którzy muszą być włączeni do projektowania produktu i procesu produkcyjnego. Wskazane jest podejmowanie długoterminowych wspólnych inwestycji z dostawcami - ważna zasada:

jeden zaufany dostawca niż kliku niepewnych. Dostawcy muszą więc oferować najniższe ceny i wysoką jakość. Dostawcy są zachęceni do lokowania swoich zakładów blisko odbiorcy, co wpływa na czas dostawy i koszt transportu oraz powoduje większą pewność w realizowaniu transakcji. Dostawy są w małych partiach i są zależne od zapotrzebowania-możliwe są dostawy kilkakrotnie w ciągu dnia. Między dostawcą a odbiorcą istnieje ścisła więź, wyrażająca się w formie zamkniętej kooperacji, koordynacji i pełnego zaufania.

Przedsiębiorstwa stosujące koncepcję JiT skróciły czas dostaw i czas cykli produkcyjnych, ograniczyły poziom posiadanych zapasów i powierzchnie magazynowe, poprawiły jakość wyrobów, podwyższyły produktywność.

Pracownicy

• Sukces koncepcji kaban zależy od pracowników ich zaangażowania i świadomego wdrażania systemu.

• W tym celu:

• przeprowadzane są szkolenia załogi w dziedzinie przepływu produkcji i informacji z uwzględnieniem współdziałania procesów jakości jako podstawą funkcjonowania firmy zgodnie z JiT.

• pracownicy są zmuszeni do wielofunkcyjności i sposobu postrzegania pracy przez zatrudnionych-ciągłe doskonalenie i eliminowanie źródeł błędów.

• Organizacja dużo wymaga od ludzi, ale także dużo oferuje pracownikowi

• Motywację ekonomiczną

• Wzajemne zaufanie (np. każdy (nie tylko kierownik) pracownik może zatrzymać linię produkcyjną w momencie zagrożenia-zasada autonomizacji (judoka), polega na tworzeniu mechanizmów pozwalających na zatrzymanie linii produkcyjnej w przypadku pojawienia się defektów lub problemów)

Zalety i wady koncepcji Just in Time

Zalety: skrócenie czasu dostaw, Skrócenie czasów cykli produkcyjnych, Ograniczenie poziomu zapasów, Ograniczenie powierzchni magazynowych, Poprawa jakości produktów

Wady: Długość i kosztowność

Systemy MRP I, MRP II-nawzajem się uzupełniają

MRP I System planowania potrzeb materiałowych

(Material Requirements Planning - Planowanie Potrzeb Materiałowych)

MRP II System planowania zasobów produkcyjnych -został rozszerzony o elementy związane z procesem sprzedaży oraz moduły wspierania decyzji

MRP I

Uwzględnienie aktualnych zleceń klientów i prognoza zapotrzebowania w celu osiągnięcia redukcji zapasów materiałowych na wszystkich szczeblach produkcji.

Na wszystkich szczeblach produkcji, system składa się z ciągu logicznie powiązanych ze sobą procedur reguł i rejestrów, których celem jest przełożenie głównego harmonogramu produkcji na rozłożone w czasie zapotrzebowanie netto na zapasy i planowane pokrycie tych potrzeb wg poszczególnych pozycji.

System składa się z kliku kluczowych elementów:

1. główny harmonogram produkcji jest on ułożony na podstawie faktycznych zamówień klientów oraz prognoz popytu, obejmuje szczegółowe zapotrzebowanie na produkty i czas ich wytworzenia

2. zestawienie materiałów-dokładna ilość surowców czy części potrzebnych do wyprodukowania czy zmontowania danego produktu

3. zestawienie stanu zapasów- ilość posiadanych zapasów na magazynie

-zapotrzebowanie brutto-dokładna ilość jaką potrzebujemy

-netto-brutto pomniejszone o stan magazynowy

4. program planowania potrzeb materiałowych

Na podstawie zapotrzebowania na produkt końcowy określonego w harmonogramie oraz informacji z zestawienia materiałów PPPM przekłada popyt na produkty końcowe na zapotrzebowanie brutto na poszczególne części i materiały, następnie oblicza zapotrzebowanie netto i dokonuje zamówienia niezbędnych części i materiałów.

5. tzw. sprawozdania-po zakończeniu działań otrzymuje się raporty ile i kiedy należy zamówić, czy należy skorygować ilość dostaw, anulować zamówienie

MRP II

Nadbudowa rozszerzenie MPI pozwala ono dodatkowo zintegrować planowanie finansowe z działalnością logistyczną

Dodano nowe systemy(poziomy) przede wszystkim opracowanie biznes planu, kalkulacja finansowa, opracowanie produkcji

Korzyści stosowania MRP

• Integracja róznych obszarów firmy

• Lepsza obsługa klienta (ograniczenie niedoborów, szybsza dostawa, szybszy przepływ informacji)

• Spadek przestojów linii produkcyjnej

Powstał już trzeci system MRP III = łączy MRP II + Just In Time

m. wspomagające obsługę klienta ECR, QR - (szybka reakcja)

ECR - Efektywna obsługa klienta,

z ang. Efficient consumer response.

Współpraca dystrybutorów i dostawców w celu maksymalizacji satysfakcji klienta i minimalizacji kosztów.

W branży produktów szybko rotujących (produkty spożywcze) wszystkie ogniwa łańcucha dostaw ściśle ze sobą współpracują w celu lepszego, szybszego i bardziej efektywnego zaspokojenia potrzeb klienta. Zwiększanie wartości całego łańcucha odnosi się do wykorzystywania zasad partnerstwa, zaufania, współpracy między ogniwami łańcucha procesów nie przynoszących wartości dodanej w łańcuchu. przy zachowaniu uwagi na potrzeby klienta, dążące do jego zadowolenia.

Na efektywność obsługi .klienta składają się:

• efektywne uzupełnianie tj. właściwy produkt, we właściwym czasie, ilości i w najefektywniejszy sposób

• efektywne zarządzanie asortymentem sklepowym tj. odpowiednia liczba pozycji w danym asortymencie produktów + optymalizacja powierzchni

• efektywne promocje tj. ograniczenie kosztów promocji, bez ograniczania jej funkcji

• efektywne wprowadzanie nowego produktu na rynek w celu utrzymania odp. iiedniaajefektywniejszy sposób.atrakcyjności danej kategorii produktów i zwiększenia sprzedaży.

5 zasad ECR:

1. zorientowanie na klienta

2. kooperacja nie konfrontacja

3. efektywność informacji

4. zintegrowany przepływ towarów

5. skuteczny pomiar efektywności świadczonych usług.

ECR przynosi korzyści wszystkim ogniwom łańcucha.

• półki bez braków - różnorodny asortyment

• lojalność klienta

• możliwość planowania przy współpracy z odbiorcami

• wzmocniona pozycja marki

• lepsza synchronizacja produkcji z popytem

• redukcja kosztów

• szybka reakcja na potrzeby

• podniesienie poziomu obsługi klienta

• efektywne zarządzanie zapasami

• wzrost elastyczności działania

O systemie ECR mówi się często jako o rozwinięciu koncepcji QR, w którym oprócz zapewnienia szybkiej reakcji na popyt i efektywnej dostawy do klienta kładzie się nacisk na konsumenta jako jedno z ogniw partnerstwa w łańcuchu dostaw. ECR można uznać za strategie, w której: „dystrybutorzy i dostawcy ściśle ze sobą współpracują, aby dostarczyć wyższą wartość swym klientom. Koncentrując się na efektywności całego systemu dostaw artykułów spożywczych, a nie na poszczególnych jego elementach, zmniejszają koszty całkowite systemu, zapasy i aktywa w postaci fizycznej, zwiększając jednocześnie możliwości wyboru przez konsumentów świeżych produktów o wysokiej jakości.

Zalety:

• trwałe stos handlowe,

• kupujący nabywają bardziej świeże i tańsze produkty,

• handlowcy zaś uzyskują redukcję kosztów, podnosząc też jakość produktów i świadczonych usług

koncepcja QR

Polega na partnerstwie.

Istota

Partnerstwo, w którym dostawca obowiązuje się do spełniania określonych wymogów w zakresie obsługi klienta, a zwłaszcza długości cyklu realizacji zamówienia, poziomu obsługi klienta, wskaźnika realizacji zamówień, a detalista natomiast do zapewnienia dokładnej, terminowej informacji o popycie i do wyróżnienia produktów danego wytwórcy spośród produktów innych dostawców.
Szybka odpowiedź - metoda maksymalizacji efektywności łańcucha dostaw przez ograniczanie nakładów na zapasy.

Założenia:

• krótkie horyzonty czasowe

• zintegrowane sieci logist.

• partnerskie stosunki między producentami a detalistami

• zmiana filozofii działania

• redukcja łącznych czasów opóźnień-> zmniejszenie zapasów-> dalsza redukcja czasu reakcji.

Efekty:

• skrócenie czasu realizacji np. kody kreskowe

• wykorzystanie komputerowo zintegrowanej produkcji

• skracanie czasu przetwarzania zamówień

• zwiększenie sprzedaży detalicznej

• zwiększenie obrotów zapasów

• zmniejszenie braków zapasów

• skracanie czasu obsługi klienta

m. wspierające utrzymanie zapasów ABC, XYZ

oraz 2 modele sterowania zapasami czyli model utrzym. poziomu zapasów i model utrzym. stałych zamówień.

Logistyka zapasów- metoda ABC oraz XYZ.
Zapas - produkt czasowo wyłączony z użytku.
Powody gromadzenia zapasów:

• utrzymanie ciągłości produkcji;

• zapewnienie odpowiedniego poziomu obsługi klienta;

• zabezpieczenie się od czynników obiektywnych (niezależnych od nas);

• niemożność przewidzenia popytu i podaży;

• z przyczyn spekulacyjnych;

• efekt skali (przy większej produkcji spadają koszty)

Rodzaje zapasów:

• ze względu na cel tworzenia zapasów:

• zapas cykliczny - zamawiane w określonym czasie w określonych ilościach;

• zapas w drodze - ilość zapasu Q w drodze L (zapas zamówiony nie dotarł do przedsiębiorstwa, ale znany jest termin przybycia)

• zapas sezonowy - - tworzony w okresach przewidywanego wzrostu popytu Np. pory roku;

• zapas rezerwowy - tworzony z punktu widzenia obaw przed wystąpieniem zdarzeń nadzwyczajnych.

• ze względu na rodzaje: surowce, materiały, części, półprodukty, produkty gotowe, towar, rezerwy rzeczowe (gaz, paliwa, węgiel)

Metoda ABC

Metoda 20/80 (Pareto) - dzieli zapasy i materiały w magazynie na trzy grupy celem jest ustalenia właściwego poziomu kontroli stanów magazynowych określonych w czasie. Metoda ta dzieli produkty ze względu na ich cenność, czyli udział w wartości łącznego zużycia.

Grupa A

Zapasy cenne o najwyższej wartości stanowią od 5% - 20% liczebności asortymentowej zapasów, ale maja znaczny udział w wartości sięgający 75%-80%. Zapasy te powinny być szczególnie kontrolowane, powinna charakteryzować je precyzja w zamawianiu, a także egzekwowanie terminowości dostaw. Zapasy te maja najwyższy priorytet i nigdy nie mogą się wyczerpać;
Grupa B

zapasy o średniej wartości ( o średnim priorytecie) maja udział w wysokości 15%-20% w wartości oraz liczebności asortymentowej;

Grupa C

zapasy masowe o niskiej wartości i niskim priorytecie mają największy udział w liczebności asortymentowej- 60%-80% i bardzo niski udział w wartości 5%-10%.

Metoda XYZ

dzieli materiały wg regularności zapotrzebowania na nie na 3grupy:

Grupa X

materiały charakteryzujące się regularnym zapotrzebowaniem i wysoką dokładnością prognoz tego zapotrzebowania.

Grupa Y

materiały mające zapotrzebowanie o charakterze wahań sezonowych lub określonego trendu oraz średnią dokładność tego prognozowania

Grupa Z

materiały o bardzo nieregularnym zapotrzebowaniu i o niskiej dokładności prognoz.

DRP - planowanie zasobów dystryb:

Jest powszechnie wykorzystywaną i dającą duże możliwości metodą ustalania właściwego poziomu zapasów w systemie logistyki dystrybucji; jest zwykle stosowany w połączeniu z systemem MRP (planowanie potrzeb materiałowych), który pomaga w zarządzaniu i minimalizowaniu zapasów po stronie zaopatrzenia, kiedy potrzebna jest duża liczba pozycji (np. w przemyśle samochodowym). Podstawowym argumentem przemawiającym za DPR jest trafniejsze prognozowanie popytu, a następnie wykorzystanie tych informacji do opracowania harmonogramu produkcji. Włączenie tego modułu w proces planowania zasobów nastąpiło wskutek dostrzeżenia konieczności uwzględniania relacji pomiędzy firmą a otoczeniem w obrocie towarowym, jak również z potrzeby zapewnienia elastyczności całego systemu wobec większego tempa zmian na obsługiwanych rynkach.

3

---