Gill-wyklady, Stosunki międzynarodowe, Wstęp do nauki o państwie i prawie


0x08 graphic

dr Norbert Gill

Wstęp do nauki o państwie i prawie to dyscyplina interdyscyplinarna - różne nauki oddają jej część swoich elementów m.in.:

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

- teoria państwa i prawa - zajmuje się budowaniem pewnych abstrakcyjnych konstrukcji o charakterze idealnym;

- historia państwa i prawa - zajmuje się tymi instytucjami, które już nie obowiązują, wyciąga wnioski by uniknąć błędów w przyszłości;

- historia myśli politycznej - koncepcje historyczne i współczesne (współczesność to reakcja na rewolucję francuską)

- dogmatyka prawa (dot. prawa obowiązującego w danym momencie i w danym państwie) - prowadzi badania prawno-porównawcze.

Metody analizy w nauce o państwie i prawie:

wejście wyjście

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

gdy system nam nie odpowiada to chcemy go rozbić

Termin prawo jest pojęciem wieloznacznym, wokół którego toczą się spory dotyczące fenomenu i funkcji jaki on wypełnia. Postawy zajmowane wobec zjawiska prawa dadzą się sprowadzić do dwóch podstawowych szkół:

Prawo jest zespołem norm postępowania, z tym jednak, że na straży przestrzegania norm prawnych stoi państwo ustanawiające te normy.

Normy i przepisy prawne oraz relacje, które zachodzą między tymi pojęciami.

Norma prawna - jest regułą postępowania człowieka. Wyznacza ona powinny sposób zachowania człowieka, jakiego wymaga od niego ustawodawca.

Norma prawna jest szczególnym rodzajem normy postępowania. Norma postępowania to wypowiedź, która określonym osobom lub zespołom osób (adresatom normy) wskazuje jak powinny się zachowywać w określonych okolicznościach.

Przepis prawny - jest wyrażeniem językowym, zdaniokształtnym, spójnym i gramatycznym, zawartym w tekście aktu prawnego.

Relacje pomiędzy normą a przepisem prawnym:

norma = przepis - koncepcję tę należy odrzucić - norma to reguła, a przepis to wyrażenie językowe. Zdarza się, że słowa te używane są zamiennie, co nie jest właściwe - wynika to jedynie z maniery językowej.

przepis jako pojęcie wyłączne - w języku prawnym występuje jedynie pojęcie przepisu. Akty prawne sporządzane są w języku prawnym. Nie istnieje w nim pojęcie normy (takie pojęcie występuje jedynie w języku prawniczym, czyli tym którym posługują się prawnicy).

norma jako pojęcie wyłączne - teoria wyrosła na gruncie koncepcji praw natury (odrzucamy prawo państwowe gdy jest niezgodne z naszymi normami). Dzisiaj nie można zostawać wiernym tej koncepcji, gdyż państwo szanuje prawa natury (np. odbywanie zastępczej służby wojskowej) oraz stosuje sankcje.

norma prawna jest regułą, którą wysławiamy z treści przepisu

norma jako znaczenie przepisu - to uproszczenie wcześniej opisanego twierdzenia, że norma jest regułą wysłowioną z przepisów. Bardzo trudno jest wysłowić normę z jednego tylko przepisu.

Budowa normy prawnej

Norma prawna składa się z trzech części:

Hipoteza normy prawnej to ta jej część, która odpowiada na pytanie o zakres jej zastosowania. Innymi słowy z hipotezy normy prawnej dowiadujemy się w jakich okolicznościach znajduje ona zastosowanie i jakiego podmiotu dotyczy. Wskazuje jej adresata oraz okoliczności w jakich adresat ma zachować się w sposób wskazany w dyspozycji. Wyróżniamy elementy przedmiotowe i podmiotowe:

Elementy o charakterze podmiotowym:

Elementy o charakterze przedmiotowym:

Dyspozycja normy prawnej jest tą częścią normy prawnej, która mówi nam jaki jest powinny sposób postępowania, którego domaga się w prawodawstwo, jeżeli zajdą okoliczności wskazane w hipotezie i dotyczy to kręgu podmiotów tam wskazanych. Dyspozycja to po prostu sposób postępowania, jakiego od adresata wymaga normodawca.

Zachowania podlegające dyspozycji normy prawnej:

Zazwyczaj obowiązek jest sprzężony z uprawnieniem np. kupiec-sprzedawca.

Sankcja normy prawnej - jest tą częścią normy prawnej, która odpowiada na pytanie jaka jest reakcja państwa na fakt, że podmiot nie zachował się w sposób zgodny z tym jakiego domaga się prawodawca w dyspozycji normy i dotyczy to kręgu podmiotów w niej wskazanych. Sankcji nie należy utożsamiać z karą.

Rodzaje sankcji:

Dyrektywy wymiaru sankcji karnej:

Katalog kar