Temat: Badania dla potrzeb kinezyterapii
Zespoły czynności zmierzających do uzyskania informacji o znaczeniu:
- profilaktycznym
- diagnostycznym
- pragmatycznym
- orzeczniczym
Zadania przeprowadzonych badań dla potrzeb kinezyterapii
1. Ocena stanu funkcjonalnego pacjenta (ustalenie rodzaju i stopnia dysfunkcji).
2. Dobór odpowiednich form, środków, metod i technik ćwiczeń w zależności
od stanu funkcjonalnego pacjenta.
3. Opracowanie programu ćwiczeń miejscowych i ogólnych służących do realizacji bliższego i dalszego celu rehabilitacji.
4. Wprowadzenie obiektywnych metod kontroli stanu funkcjonalnego pacjenta.
5. Zapobieganie powikłaniom:
a) przykurczom - przez odpowiednio dobrane techniki bierne i czynne,
b) zapobieganie odleżynom - przez częste zmiany ułożenia pacjenta,
Badania spełniają swój zasadniczy cel tylko wtedy, gdy zostaną przeprowadzone zgodnie z pewnymi schematami:
Badanie podmiotowe (wywiad) - w fazie tej zostają zebrane wszelkie informacje podawane przez osobę badaną bądź jej opiekunów o charakterze ogólnym i bezpośrednio związane z dolegliwościami
Badanie przedmiotowe (fizykalne) - oparte na wiedzy i doświadczeniu osoby badającej. Klasyczne badanie składa się z oglądania, obmacywania, opukiwania i osłuchiwania. Dzieli się standardowo na ogólne, miejscowe oraz statyczne i dynamiczne.
Badanie dodatkowe - wykorzystujące skomplikowaną, dokładną aparaturę.
Badanie przedmiotowe - podział
|
Miejscowe |
Ogólne |
Statyczne |
pomiary linijne, badania części recepcyjnej oun |
ocena postawy ciała |
Dynamiczne |
badanie zakresu ruchomości, ocena siły mięśniowej, testy czynnościowe |
analiza chodu, badanie funkcji chwytnej k.g., testy funkcjonalne |
Szczegółowy wywiad (anamneza)
- dolegliwości aktualnie
- dotychczasowy przebieg
- wywiad socjalny
- rozwój zdrowotny
- wywiad rodzinny
Badanie przedmiotowe można podzielić na 3 części:
- wywiad personalny - zebranie podstawowych informacji o pacjencie
- wywiad dotyczący aktualnej choroby - m. in. Uzyskanie wiadomości o czasie i okolicznościach w których wystąpił ból, nasileniu i jego charakterze, rejonie odczuwania dolegliwości w momencie wystąpienia objawów oraz w czasie zbierania wywiadu, porównanie z poprzednimi incydentami, jeśli takowe już występowały oraz interpretacja objawów przez pacjenta.
- wywiad socjalny - dot. sposobu utrzymania, warunków mieszkaniowych, osób pomagających.
Statyczne badanie miejscowe
Pomiary linijne
- Pomiary długości - zwykle wykonywane z użyciem taśmy centymetrowej. Pozycje wyjściowe powinny być wygodne i stabilne. Uzyskane wyniki zaokrągla się do pełnych centymetrów. Badań należy (o ile to możliwe) dokonywać obustronnie. Wśród pomiarów długościowych wyróżniamy: całkowite i odcinkowe.
- Pomiary obwodów - służą do oceny przyrostów lub ubytków masy mięśniowej oraz ewentualnych zmian wysiękowych w obrębie stawów. Pomiarów tych dokonuje się za pomocą taśmy centymetrowej, a wyniki zaokrągla do 0,5 cm. Pomiarów dokonujemy co kilka dni i obustronnie.
- Badanie recepcyjne OUN
Charakterystyka bodźca |
Sposób wykonania testu |
receptory powierzchniowe |
|
lekki dotyk |
lekki dotyk powierzchni skóry kłębkiem waty, należy zwracać uwagę przy powtórzeniach stymulacji i nie pobudzać okolic położonych zbyt blisko siebie; osoba badana określa gdzie i czy odczuwa bodźce dotykowe |
ból |
delikatne ukłucia powierzchni skóry szpilką, należy zwracać uwagę, aby przy powtórzeniach stymulacji nie pobudzać okolic położonych zbyt blisko siebie, osoba badana określa czy i gdzie odczuwa ból |
temperatura |
naprzemienny dotyk menzurkami z zimną i ciepłą wodą, należy zwracać uwagę, aby przy powtórzeniach nie pobudzać okolic położonych zbyt blisko siebie, osoba badana określa czy i gdzie odczuwa bodźce cieplne |
receptory głębokie (proprioreceptory) |
|
poczucie pozycji |
bierne przemieszczenie kończyny badanego; następnie osoba badana określa w jakiej pozycji znajduje się ta kończyna |
poczucie ruchu |
bierne przemieszczanie kończyny badanego i powrót do pozycji wyjściowej, następnie osoba badana odtwarza przebieg ruchu |
receptory korowe (połączone |
|
rozpoznawanie przedmiotów dotykiem |
badany dotykiem rozpoznaje różne przedmioty codziennego użytku |
rozróżnianie podwójnego dotyku |
stymulacja różnych obszarów skóry osoby badanej cyrklem o zmiennej szerokości, badany określa czy odczuwa jeden czy dwa punkty dotyku |
odczuwanie wibracji |
przyłożenie specjalnego urządzenia do tkanki kostnej, badany określa czy odczuwa i jakie odczuwa wrażenia |
rozpoznanie ciężaru przedmiotów |
osoba badana porównuje ciężar przedmiotów o takim samym rozmiarze, ale różnej wadze |
rozpoznawanie kształtów rysowanych na skórze |
osoba badana rozpoznaje znaki lub litery rysowane na dłoniowej części ręki |
Dynamiczne badanie odcinkowe
- Badanie zakresu ruchomości - zakres ruchu to droga jaką pokonują względem siebie wybrane elementy kostne połączone stawem lub stawami. Wyróżnić można zakres ruchomości czynny i bierny. Badanie przeprowadza się za pomocą plurimetru, goniometru lub taśmy centymetrowej. Podczas badania należy ustabilizować odcinek bliższy. W przypadku korzystania z goniometru należy przyłożyć oś obrotu w odpowiedniej płaszczyźnie względem osi obrotu danego stawu.
- Orientacyjna ocena zakresu ruchomości wybranych stawów
Część ciała |
Ruch/orientacyjny zakres ruchomości |
odc. szyjny |
zgięcie - szczyt brody dotyka do klatki piersiowej wyprost - płaszczyzna twarzy w linii horyzontalnej |
odc. lędźwiowy |
zgięcie - w teście palce-podłoga dotknięcie opuszkami palców do podłogi |
obręcz barkowa |
zgięcie i odwiedzenie - oś długa ramienia na jednej linii z osią długą tułowia |
staw łokciowy |
zgięcie - opuszki palców dotykają do barków |
staw biodrowy |
zgięcie - udo dotyka do brzucha i klatki piersiowej |
staw kolanowy |
zgięcie - pięta dotyka pośladków |
staw skokowo-goleniowy |
zgięcie - oś długa stopy i podudzia znajdują się na jednej linii |
stawy skroniowo-żuchwowe |
otwarcie ust na szerokość 3 palców |
Ruchomość stawowa (SFTR)
Wzorzec torebkowy
Staw |
Wzorzec torebkowy |
zespół połączeń barku |
rotacja zewnętrzna |
staw łokciowy |
zginanie |
staw biodrowy |
rotacja wewnętrzna |
staw kolanowy |
zgięcie |