PRAWO GOSPODARCZE
Przedsiębiorca jest to osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.
Mały przedsiębiorca: zatrudniał średnio rocznie mniej niż 50 pracowników oraz osiągnął przychód ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczających równowartości 7 mln EURO lub suma aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec poprzedniego roku obrotowego nie przekroczyła równowartości w złotych 5 mln EURO.
Średni przedsiębiorca: zatrudniał średnio rocznie mniej niż 250 pracowników oraz osiągnął dochód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów lub usług oraz operacji finansowych nie przekraczających równowartości w złotych 40 mln EURO lub suma aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec poprzedniego roku obrotowego nie przekroczyła równowartości w zł 27 mln. EURO
Spółka handlowa jest prawną formą współdziałania co najmniej dwóch podmiotów. Stosunek prawny spółki jest zobowiązaniem powstającym w drodze umowy spółki handlowej, na mocy której wspólnicy bądź akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu (niekoniecznie gospodarczego, może to być również cel charytatywny, kulturalny) przez wniesienie wkładów oraz jeśli umowa albo statut spółki tak stanowi przez współdziałanie w inny sposób (art. 3 k.s.h.). Przepisy prawa dopuszczają także powstanie jednoosobowej spółki kapitałowej przez dokonanie jednostronnej czynności prawnej ( akt założycielski sporządzony jest przez jednego wspólnika albo akcjonariusza -art. 4§2 k.s.h.).
Spółki osobowe ( zob. art. 8-10 k.s.h.) nie posiadają osobowości prawnej , mogą jednak we własnym imieniu wchodzić w stosunki prawno-rzeczowe i zobowiązaniowe oraz pozywać i być pozywanym ( tzw. ułomna osoba prawna . Spółki osobowe oparte są na trwałym układzie wspólników (wspólnikiem może być osoba fizyczna , osoba prawna). Przyjęto, że spółki osobowe powinny występować pod własną firmą. Zmiana postanowień umowy spółki wymaga zgody wszystkich wspólników, chyba że umowa stanowi inaczej. Ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi po uzyskaniu pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. W przypadku przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika na inną osobę, za zobowiązania występującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce osobowej i zobowiązania tej spółki osobowej odpowiadają solidarnie występujący wspólnik oraz wspólnik przystępujący do spółki. Charakteryzuję się one przede wszystkim tym, że:
wspólnicy mogą bezpośrednio prowadzić działalność gospodarczą
wspólnicy korzystają w zasadzie z równych praw i obowiązków
wkład wniesiony do spółki może mieć zarówno postać pieniężną jak i niepieniężną ( port )
majątek spółki należy do wszystkich wspólników
za zobowiązania odpowiada się nie tylko majątkiem spółki ale także osobistym wspólników
Spółka kapitałowa ma ona osobowość prawną z momentem wpisu do rejestru. Kodeks spółek handlowych reguluje 2 rodzaje spółek kapitałowych tzn. spółki z o.o. i spółki akcyjne. Na użytek praktyczny wyodrębnia też spółkę w organizacji i spółkę jednoosobową. Spółki od zawarcia umowy spółki ( lub dokonania jednoosobowej czynności prawnej ) do chwili wpisu w rejestrze spółki są spółkami w organizacji. ( mają one wtedy uprawnienia jak ułomna osoba prawna tzn. mogą we własnym imieniu nabywać prawa rzeczowe i zaciągać zobowiązania oraz pozywać i być pozywane ) Do chwili wpisu do rejestr u firma spółki powinna zawierać określenie ”w organizacji”. Za zobowiązania spółki kapitałowej odpowiada spółka i osoby, które w jej imieniu działały. Wspólnicy oraz akcjonariusze takiej spółki handlowej odpowiadają solidarnie za spółkę do wniesionego wkładu określonego w statucie 9 a nie określonego w umowie )
Sąd rejestrowy może w sytuacjach wskazanych przez przepisy orzec o rozwiązaniu spółki kapitałowej wpisanej do rejestru ( np. Gdy jej działalność jest sprzeczna z prawem ). Spółki kapitałowe charakteryzują się tym, że:
oparte są na określonym z góry majątku ( kapitale zakładowym ), zaś zmiany w tym zakresie podlegają określonemu reżimowi prawnemu
wkłady wniesione do spółki mogą mieć postać pieniężną oraz niepieniężną ( nie może być nimi prawo niezbywalne np. służebność osobista lub świadczenie pracy bądź usług )
mają w swojej strukturze organizacyjnej organy ( zazwyczaj walne zgromadzenie, rada nadzorcza, zarząd )
członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej lub likwidatorem może być tylko osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych, która zarazem nie jest skazana wyrokiem karnym za określone przestępstwa.
Skład osobowy może być zmienny
wspólnicy oddziaływują na sprawy spółki w sposób pośredni ( uczestnictwo w zgromadzeniach wspólników albo w walnym zgromadzeniu )
prawa i obowiązki wspólników zależą przede wszystkim od ilości i wartości akcji
za zobowiązania spółki odpowiadają spółki tylko swoim majątkiem
OGÓLNA CHARAKTERYSTYJKA SPÓŁEK HANDLOWYCH:
Spółka jawna jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. Umowa spółki powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Powinna ona zawierać:
firmę i siedzibę spółki
określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość
przedmiot działalności spółki
czas trwania spółki, jeśli powstała ona na czas określony
Spółka jawna powstaje też poprzez przekształcenie spółki cywilnej w jawną .Następuje to wtedy gdy spółka cywilna uzyskała przychody netto powyżej 400 000 EURO rocznie, w każdym z dwóch kolejnych lat obrachunkowych, ze sprzedaży towarów lub usług. Staje się ona jawna w momencie wpisu do rejestru.
Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie "spółka jawna". Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp. j."
Odpowiedzialność:
Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, z uwzględnieniem art. 31 k. s. h, ale wierzyciel spółki może prowadzić egzekucje z majątku wspólnika tylko wtedy, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.
Reprezentowanie spółki:
Nie można powierzyć prowadzenia spraw spółki osobom trzecim z wyłączeniem wspólników.
Nieważne jest umowne ograniczenie prawa wspólnika do osobistego zasięgania informacji o stanie majątku i interesów spółki oraz umowne ograniczenie prawa do osobistego przeglądania ksiąg i dokumentów spółki.
Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki, jak również może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki. Jeżeli jednak przed załatwieniem sprawy, nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki, choćby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej przeprowadzeniu, wymagana jest uprzednia uchwała wspólników.
Wspólnik tylko wtedy jest pozbawiony reprezentacji spółki gdy wynika to z umowy spółki, z prawomocnego orzeczenia sądu. Umowy takie mogą określać, że dany wspólnik spółkę może reprezentować z innym wspólnikiem lub prokurentem. Prowadzenie spraw spółki przez wspólnika jest nieodpłatne.
Wkłady:
wpłata określonej sumy pieniędzy
przeniesienie lub obciążenie własności rzeczy lub innych praw np. prawo dzierżawy, prawo do patentu, użytkowania wieczystego
spełnienie określonych świadczeń na rzecz spółki np. usługi w ramach umowy o dzieło i świadczenie pracy
W przypadku wątpliwości uważa się , że wkłady spółki są równe. Wspólnicy maja prawo do równego udziału w zyskach i uczestnictwa w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu w spółce, a majątek spółki jest współwłasnością spółki. Istnieje zakaz udziału wspólnika w interesach spółki konkurencyjnej.
Rozwiązanie spółki może nastąpić :
z przyczyn przewidzianych w umowie ( np. upływ czasu na który założono spółkę )
jednomyślnej uchwały wszystkich członków
ogłoszenia upadłości spółki
śmierci wspólnika lub ogłoszenia jego upadłości
wypowiedzenia umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika
prawomocnego orzeczenia sądu
Spółkę uważa się za przedłużoną na czas nieoznaczony w wypadku gdy mimo istnienia okoliczności uzasadniających rozwiązanie umowy z powodu przyczyn ujętych w treści prowadzi dalej swoja działalność za zgoda wszystkich jej członków. Rozwiązanie spółki prowadzi z reguły do jej likwidacji. W tym okresie przyjmuje ona nazwę firmy z dodaniem oznaczenia „w likwidacji” Likwidator podczas likwidacji ma na celu zbycie majątku spółki i jego podział po spełnieniu zobowiązań a także prowadzenie bieżących spraw spółki. Rozwiązanie następuje z chwilą jej wykreślenia z rejestru, a przy upadłości po zakończeniu postępowania upadłościowego, na wniosek syndyka masy upadłościowej.
Spółka partnerska jest spółką osobową, utworzoną przez wspólników w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. Spółka może być zawiązana w celu wykonywania więcej niż jednego wolnego zawodu. Partnerami w spółce mogą być osoby uprawnione do wykonywania następujących zawodów: adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, maklera papierów wartościowych, doradcy inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego. Firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie "i partner" bądź "i partnerzy" albo "spółka partnerska" oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp.p." Spółka ta powstaje poprzez zawarcie umowy w formie aktu notarialnego. Umowa taka powinna zawierać:
określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów
określenie przedmiotu działalności spółki
nazwiska i imiona tych partnerów, którzy reprezentują spółkę
firmę i siedzibę spółki
czas trwania spółki, jeśli jest oznaczony
oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego z partnerów i ich wartość
Powstaje ona podobnie jak jawna z chwilą wpisu do rejestru.
Odpowiedzialność:
Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki.
Umowa spółki może przewidywać, że jeden albo większa liczba partnerów godzą się na ponoszenie odpowiedzialności tak jak wspólnik spółki jawnej.
Reprezentacja na zewnątrz:
Każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
Pozbawienie partnera prawa reprezentowania spółki może nastąpić tylko z ważnych powodów uchwałą powziętą większością trzech czwartych głosów w obecności co najmniej dwóch trzecich ogólnej liczby partnerów. Umowa spółki może przewidywać surowsze wymogi powzięcia uchwały. Pozbawienie partnera prawa reprezentowania spółki, staje się skuteczne z chwilą wpisu do rejestru.
Prowadzenie spraw i reprezentowanie spółki można powierzyć w umowie spółki zarządowi
Rozwiązanie spółki:
z przyczyn przewidzianych w umowie
na skutek jednomyślnej uchwały wszystkich partnerów
na skutek ogłoszenia upadłości spółki
na skutek utraty przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania zawodu
na skutek prawomocnego orzeczenia sądu
Wystąpienie partnera ze spółki w przypadku utraty przez niego uprawnień do wykonywania zawodu powinno nastąpić najpóźniej na koniec roku obrotowego w którym utracił on uprawnienia. Następuje ono poprzez złożenie przez zainteresowanego wspólnika oświadczenia na piśmie skierowanego do zarządu spółki albo partnera uprawnionego do reprezentacji spółki.
Spółka komandytowa, jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona.
Firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariusz oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowa". Gdy komplementariuszem jest osoba prawna to firma spółki komandytowej powinna zawierać całą nazwę osoby prawnej oraz dopisek spółka komandytowa. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp.k."
Umowa spółki komandytowej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Powinna ona zawierać:
firmę i siedzibę spółki
przedmiot działalności spółki
czas trwania spółki, jeśli powstała ona na czas określony
określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość
oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli ( sumę komandytową )
Wkłady:
pieniężne
rzeczowe
wykonywanie pracy lub świadczenie usług na rzecz spółki
Gdy wkład komandytariusza jest niepieniężny to umowa spółki określa przedmiot tego aportu, jego wartość oraz dane dotyczące tego wspólnika. Nie może być nim zobowiązanie do wykonywania pracy lub świadczenia usług na rzecz spółki i wynagrodzenie za usługi spełnione przy powstaniu spółki, chyba że wartość innych wkładów w spółce jest co najmniej równa sumie komandytowej.
Gdy komplementariuszem jest Sp z o.o. lub SA , a komandytariuszem wspólnik takiej spółki to jego wkładem nie może być udziały lub akcje w spółkach kapitałowych. Suma komandytowa może mieć niższą wartość niż suma komandytowa gdy umowa nie stanowi inaczej.
Zwolnienie komandytariusza z obowiązku wniesienia kwoty komandytowej jest nieważne.
Majątek spółki stanowią wkłady wniesione przez wspólników jak również wszelkie składniki majątkowe uzyskane w czasie jej istnienia. Własność wspólników jest własnością bezudziałową.
Odpowiedzialność:
Komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej. Nie jest on zobowiązany do zwrotu tego co pobrał tytułem zysku na podstawie sprawozdania finansowego, chyba że działał w złej wierze.
Komplementariusz, lub komplementariusze odpowiadają jak wspólnicy przy spółce jawnej tj. bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami ( komplementariuszami ) oraz ze spółką. Wierzyciel spółki może prowadzić egzekucje z majątku wspólnika tylko wtedy, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. ( tzw. zasada subsydiarności )
Reprezentacja na zewnątrz:
Spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy umowy spółki albo prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki.
Komandytariusz może reprezentować spółkę tylko jako pełnomocnik.
Komplementariusze są uprawnieni i obowiązani do prowadzenia spraw spółki oraz uzyskiwania zysków i ponoszenia strat związanych z prowadzeniem strat z prowadzeniem spółki tak jak wspólnicy spółki jawnej.
Komandytariusz może prowadzić sprawy spółki tylko wtedy gdy to wynika z umowy
jeżeli umowa nie stanowi inaczej w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki potrzebna jest zgoda komandytariusza.
Komandytariusz uczestniczy w zyskach i stratach spółki w sposób następujący:
zysk uzyskuje do proporcjonalnie wkładu ( chyba, że umowa stanowi inaczej )
w razie wątpliwości straty pokrywa tylko do poniesionego wkładu
Komandytariusz ma prawo do kontroli finansowej spółki.
Śmierć komandytariusza nie stanowi podstawy do rozwiązania spółki., a jego spadkobiercy powinni wskazać spółce jedną osobę do reprezentowania jego praw.
Rozwiązanie spółki może nastąpić :
z przyczyn przewidzianych w umowie ( np. upływ czasu na który założono spółkę )
jednomyślnej uchwały wszystkich członków
ogłoszenia upadłości spółki
śmierci komplementariusza lub ogłoszenia jego upadłości
wypowiedzenia umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika
prawomocnego orzeczenia sądu
Spółka komandytowo - akcyjna jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem.
Firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowo-akcyjna". Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "S.K.A."
Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem "spółka komandytowo-akcyjna". Nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną.
Nazwisko albo firma (nazwa) akcjonariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska albo firmy (nazwy) akcjonariusza w firmie spółki akcjonariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.
Umowa S.K.A. ma postać statutu sporządzanego w postaci aktu notarialnego. Założycielami spółki są podmioty podpisujące statut. Obowiązek podpisu tego statutu i mają co najmniej wszyscy komplementariusze. Statut spółki powinien zawierać:
firmę i siedzibę spółki
przedmiot działania spółki
czas trwania, jeśli spółka jest powołana na czas oznaczony
oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego komplementariusza oraz ich wartość
wysokość kapitału zakładowego, sposób jego zebrani, wartość nominalną akcji i ich ilość z określeniem czy są to akcje imienne czy też na okaziciela
liczbę akcji poszczególnych rodzajów i uprawnienia z nich wynikając, jeśli mają być emitowane akcje różnych rodzajów
nazwiska i imiona albo firmy ( nazwy ) komplementariuszy oraz ich siedziby, adres albo adresy dla doręczeń
organizację walnego zgromadzenia oraz rady nadzorczej, jeżeli ustawa albo statut określa powołanie rady nadzorczej
Powstaje ona z chwilą wpisu do rejestru . Statut może przewidywać przyjęcie do spółki nowych komplementariuszy, akcjonariuszy lub osób trzecich za zgoda wszystkich dotychczasowych komplementariuszy. Zmiany statutu wymagają zgody wszystkich komplementariuszy. Kapitał zakładowy spółki wynosi 50.000PLN.
Reprezentacja na zewnątrz:
Spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy statutu lub prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki.
Każdy z nich ma prawo i obowiązek prowadzić sprawy spółki ( statut może powierzyć prowadzenia spraw jednemu lub kilku komplementariuszom )
Akcjonariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik.
Akcjonariusz jest obowiązany jedynie do świadczeń określonych w statucie.
Odpowiedzialność:
Akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki.( musi mieć pełnomocnictwo bo gdy go nie ma lub nie okazał go czy też przekroczy jego zakres odpowiada za swoje działanie bez ograniczeń wobec osób trzecich )
Komplementariusz ma odpowiedzialność nieograniczoną za zobowiązania spółki
Organy spółki:
walne zgromadzenie, musi być ustanowione w każdej spółce ( jego organizację i funkcjonowanie określają przepisy i statut ) Uczestnikami jego mogą być zarówno akcjonariusze jak i komplementariusze. Podejmuje ono uchwały. Może być zwyczajne albo nadzwyczajne
W spółce tej można ustanowić radę nadzorczą. Jeżeli liczba akcjonariuszy przekracza dwadzieścia pięć osób, ustanowienie rady nadzorczej jest obowiązkowe. Członków rady nadzorczej powołuje i odwołuje walne zgromadzenie. Komplementariusz albo jego pracownik nie może być członkiem rady nadzorczej.
W spółkach w których nie powołano rady nadzorczej niektóre uprawnienia wykonuje pełnomocnik powołany przez walne zgromadzenie
Rozwiązanie spółki następuje
z przyczyn określonych w statucie
uchwałą walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki
na skutek ogłoszenia upadłości spółki
na skutek śmierci, ogłoszenia upadłości lub wystąpienia komplementariusza, chyba że statut spółki stanowi inaczej
na skutek innych przyczyn określonych przez prawo
Likwidacja: stosuje się przy niej przepisy dot. Spółki Akcyjnej, z tym, że likwidatorem mogą być komplementariusze nie pozbawieni prawa prowadzenia spraw spółki. Ogłoszenie upadłości akcjonariusza nie stanowi przyczyn rozwiązania spółki. Komplementariusz może złożyć wypowiedzenie umowy spółki i wystąpić z niej a akcjonariusz nie ma prawa do wypowiedzenia umowy. Komplementariusz oraz akcjonariusz uczestniczą w zysku spółki proporcjonalnie do ich wkładów wniesionych do spółki, chyba że statut stanowi inaczej.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, ( oprócz gospodarczego może być np. cel kulturalny i inne ) chyba że ustawa stanowi inaczej. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Firma spółki może być oznaczona w sposób dowolny lecz z dodaniem określenia „ spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”. Dopuszczalne jest używanie skrótów „ spółka z o.o.” lub „ sp. z o.o.” Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna być dokonana w formie aktu notarialnego. Umowa taka powinna zawierać:
firmę i siedzibę spółki
przedmiot działalności spółki
wysokość kapitału zakładowego
czy wspólnik może mieć więcej niż 1 udział
ilość i wartość nominalną udziałów przypadających poszczególnym wspólnikom
czas trwania spółki, jeśli spółka jest powołana na czas oznaczony
Kapitałem zakładowym jest suma poszczególnych udziałów wspólników spółki wyrażona w kwocie pieniężnej. Powinien wynosić co najmniej 50.000 złotych. Wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 złotych.Kapitał zakładowy spółki dzieli się na udziały o równej albo nierównej wartości nominalnej. Umowa spółki stanowi, czy wspólnik może mieć tylko jeden, czy więcej udziałów. Jeżeli wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, wówczas wszystkie udziały w kapitale zakładowym powinny być równe i są niepodzielne.
Udziały nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. Jeżeli udział jest obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżkę przelewa się do kapitału zapasowego.
Odpowiedzialność:
Właścicielem majątku jest spółka jako podmiot posiadający osobowość prawną.
Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki.
Wspólnicy są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w umowie spółki.
Do powstania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wymaga się:
1) zawarcia umowy spółki,
2) wniesienia przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, a w razie objęcia udziału za cenę wyższą od wartości nominalnej, także wniesienia nadwyżki,
3) powołania zarządu,
4) ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeżeli wymaga tego ustawa lub umowa spółki,
5) wpisu do rejestru.
Z chwilą zawarcia spółki z o.o. powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji. Jest ona reprezentowana przez zarząd lub wspólnika powołanego jednomyślną uchwałą wspólników. Po sporządzeniu umowy zarząd zgłasza zawiązanie spółki do właściwego miejscowo do miejsca jej siedziby sądu w celu wpisania spółki do rejestru. Wniosek ten podpisują wszyscy członkowie zarządu. Gdy zawiązanie spółki nie nastąpiło w ciągu 6 miesięcy od podpisania umowy lub jeżeli postanowienie sądu odmawiające zarejestrowania spółki stało sie obowiązujące umowa traci moc obowiązującą.
Jeżeli ustawa lub umowa spółki nie stanowi inaczej, wspólnicy mają równe prawa i obowiązki w spółce. Jeżeli umowa spółki przewiduje udziały o szczególnych uprawnieniach, uprawnienia te powinny być w umowie określone (udziały uprzywilejowane). Udziały uprzywilejowane dotyczą w szczególności prawa głosu, prawa do dywidendy lub sposobu uczestnictwa w podziale majątku w razie likwidacji.
Kodeks spółek handlowych przewiduje funkcjonowanie następujących organów:
walne zgromadzenie, ( Odbywają się one w miejscu siedziby spółki, gdy umowa spółki nie wskazuje innego miejsca w RP, albo w innym miejscu RP gdy wyrażą na to zgodę wszyscy wspólnicy na piśmie. Zwołuje je zarząd. Może to uczynić też Rada nadzorcza lub komisja rewizyjna gdy uznają to za wskazane i zarząd nie zwołał go w odpowiednim ustawowo czasie. Zwołuje się je listami poleconymi lub pocztą kurierską za pisemnym potwierdzeniem odbioru. Są na nim podejmowane uchwały wspólników. Uchwały mogą być podejmowane bez odbycia zgromadzenia gdy wszyscy wspólnicy na piśmie wyrażą zgodę na postanowienie, które ma byś powzięte lub na głosowanie pisemne. Uchwały zgromadzenia członków wymagają min. Rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki, sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy, udzielenie absolutorium dla członków organów spółki z wykonania przez nie obowiązków, postanowienia dotyczące roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu spółki, lub sprawowaniu zarządu czy nadzoru, zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części przez ustanowienie dla nich ograniczonego prawa rzeczowego, nabycie i zbycie nieruchomości albo udziału w nieruchomości jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, zwrot dopłat )
rada nadzorcza, ( składa się z co najmniej 3 członków powoływanych i odwoływanych uchwałą wspólników ale umowa spółki może ustanowić inny sposób powoływania i odwoływania członków. Powołuje sie ich na 1 rok ale umowa spółki może stanowić inaczej. Uchwałą rady wspólników członkowie moga być odwoływani w każdym czasie. Sprawuje ona stały nadzór na działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. Nie ma ona prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spółki. Szczególnym obowiązkiem Rady jest ocena sprawozdań zarządu z działań oraz sprawozdań finansowych spółki za ubiegły rok obrotowy zarówno w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami jak i ze stanem faktycznym oraz wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty , a także składanie zgromadzeniu wspólników corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny. W celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątkowego spółki. )
komisja rewizyjna,( składa sie z co najmniej 3 członków, powoływanych i odwoływanych tak jak członkowie rady nadzorczej. Powołuje sie ją na 1 rok lub na dłuższy czas. Mandaty członków komisji wygasają na zgromadzeniu wspólników na którym zatwierdzono sprawozdanie finansowe za pełny rok obrachunkowy. Do obowiązków komisji rewizyjnej należy badanie sprawozdania finansowego i wniosków zarządu dotyczących podziału zysków lub pokrycia strat a także składanie zgromadzeniu wspólników corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tego badania, w trybie i zakresie określonym dla wykonywania tych czynności przez rade nadzorczą. W spółce gdzie nie ma rady nadzorczej umowa spółki może rozszerzyć obowiązki komisji rewizyjnej. )
zarząd. ( prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją składa się z jednego lub większej ilości członków. Mogą być do niego powołane osoby spośród wspólników i z poza ich grona. Prawo do prowadzenia spraw spółki i reprezentowania jej mają wszyscy członkowie, którzy mogą wykonywać wszystkie czynności sądowe i pozasądowe. Prawo to nie może być ograniczone ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich. Jeżeli zarząd jest wieloosobowy sposób reprezentowania określa umowa spółka gdy nie zawiera ona żadnych postanowień w tym zakresie to do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie 2 członków zarządu albo 1 łącznie z prokurentem. Oświadczenia składane spółce oraz doręczenia jej pism mogą być dokonywane tylko wobec 1 członka zarządu lub prokurenta. Uchwały zarządu mogą być podejmowane gdy wszyscy członkowie zarządu zostali prawidłowo powiadomieni o posiedzeniu i zawsze bezwzględna większością głosów Ustanowienie prokury wymaga zgody wszystkich członków zarządu natomiast odwołać ją może każdy z członków zarządu. Umowa spółki może przewidywać, że w przypadku równości głosów decyduje głos prezesa. Bez zezwolenia członek zarządu nie może zajmować się interesami konkurencyjnymi ani też uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki. Zezwolenia takiego udziela organ uprawniony do powołania zarządu )
Rozwiązanie spółki powodują:
przyczyny przewidziane w umowie spółki
uchwała wspólników rozwiązaniu spółki lub przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzonym protokołem sporządzonym przez notariusza
ogłoszenie upadłości spółki
inne przyczyny przewidziane prawem
Może nastąpić również na skutek rozwiązania spółki wyrokiem sądu:
na żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo jeżeli zaszły inne przyczyny wywołane stosunkami spółki
na żądanie oznaczonego w odrębnej ustawie organu państwowego, jeżeli działalność spółki naruszająca prawo zagraża interesowi publicznemu
Rozwiązanie następuje po przeprowadzeniu likwidacji z dniem wykreślenia spółki z rejestru. Z reguły likwidatorami spółki są członkowie jej zarządu ( gdy umowa spółki lub uchwała wspólników nie stanowi inaczej ) Gdy o rozwiązaniu orzeka sąd to może on wyznaczyć innych likwidatorów, jak również on może takiego likwidatora odwołać. Podczas prowadzenia likwidacji nazwa firmy brzmi „spółka z o.o. w likwidacji”
Spółka akcyjna ma osobowość prawną. Zawiązać spółkę akcyjną może jedna albo więcej osób. Spółka akcyjna nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Statut spółki akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego. Statut ten powinien zawierać:
firmę i siedzibę spółki oraz przedmiot działalności spółki
czas trwania spółki, jeśli jest oznaczony
wysokość kapitału zakładowego oraz kwotę wpłaconą przed zarejestrowaniem na pokrycie kapitału zakładowego
wartość nominalna akcji i ich liczbę ze wskazaniem czy akcje sa imienne, czy na okaziciela
liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli maja być wprowadzone akcje różnych rodzajów
nazwiska i imiona albo firmy ( nazwy założycieli )
liczbę członków zarządu i rady nadzorczej albo co najmniej minimalna lub maksymalna liczbę członków tych organów oraz podmiot uprawniony do ustalenia składu zarządu lub rady nadzorczej
przybliżoną wielkość wszystkich kosztów poniesionych lub obciążających spółkę w związku z jej utworzeniem ustalona na dzień zawiązania spółki
co najmniej przybliżona wielkość wszystkich kosztów poniesionych lub obciążających
pismo do ogłoszeń, jeżeli zamierza dokonywać ogłoszeń poza Monitorem Sądowym i Gospodarczym
liczby i rodzajów tytułów uczestnictwa w zysku lub w podziale majątku spółki oraz związanych z nimi praw,
wszelkich związanych z akcjami obowiązków świadczenia na rzecz spółki, poza obowiązkiem wpłacenia należności za akcje,
warunków i sposobu umorzenia akcji,
ograniczeń zbywalności akcji,
uprawnień osobistych przyznanych akcjonariuszom, o których mowa w art. 354, tj w zakresie powoływania i odwoływania członków zarządu albo rady nadzorczej
Do powstania spółki akcyjnej wymaga się:
zawiązania spółki, w tym podpisania statutu przez założycieli,
wniesienia przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, (co najmniej 100.000 zł)
ustanowienia zarządu i rady nadzorczej,
wpisu do rejestru.
Zawiązanie spółki następuje zazwyczaj z momentem objęcia wszystkich akcji. Od tego momentu mamy do czynienia ze spółka w organizacji. Statut spółki może określać minimalną lub maksymalną wysokość kapitału zakładowego. W takim przypadku zawiązanie spółki następuje z chwilą objęcia przez akcjonariuszy takiej liczby akcji, których łączna wartość nominalna jest równa co najmniej minimalnej wysokości kapitału zakładowego, oraz złożenia przez zarząd, przed zgłoszeniem spółki do rejestru, oświadczenia w formie aktu notarialnego o wysokości objętego kapitału zakładowego. Wysokość objętego kapitału powinna mieścić się w określonych przez statut granicach. Akt notarialny zawierający oświadczenie zarządu, powinien zawierać postanowienie o dookreśleniu wysokości kapitału zakładowego w statucie. Wysokość kapitału zakładowego określona w statucie powinna być zgodna z oświadczeniem zarządu. Po dokonaniu wszystkich czynności związanych ze statutem założyciele spółki akcyjnej powinni jak najszybciej złożyć stosowne dokumenty wraz z wnioskiem o rejestrację w sądzie. Gdy w ciągu 6 miesięcy od daty sporządzenia statutu spółka nie została zgłoszona do zarejestrowania albo jeżeli postanowienie sądu odmawiające zarejestrowania spółki stało sie obowiązujące statut traci moc obowiązującą. Do chwili ustanowienia zarządu spółka w organizacji jest reprezentowana przez wszystkich założycieli działających łącznie albo przez pełnomocnika ustanowionego jednomyślną uchwałą założycieli.
Firma spółki może być obrana dowolnie lecz nie może wprowadzać w błąd co do określonego w statucie spółki zakresu jej działalności i powinna zawierać dodatkowe oznaczenie „spółka akcyjna „. Dopuszczalne jest używanie dodatkowego skrótu „S.A.”
Osoby podpisujące statut są założycielami spółki. Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 100.000 złotych. Kapitał zakładowy spółki akcyjnej dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. Wartość nominalna akcji nie może być niższa niż 1 grosz.
Wkłady spółki stanowią:
wkłady pieniężne,
wkłady rzeczowe,
zbywalne majątkowe prawa podmiotowe np. użytkowanie wieczyste, wierzytelności wspólnika wobec spółki
Majątek spółki stanowią: kapitał zakładowy, ( majątek pierwotny ) oraz inne środki finansowe uzyskane przez spółkę w trakcie jej istnienia. Właścicielem majątku jest spółka akcyjna jako podmiot mający osobowość prawną .
Odpowiedzialność:
Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki.
Członek zarządu, rady nadzorczej lub likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznymi z prawem lub postanowieniami statutu spółki.
Mogą ją ponosić inne osoby jeśli współdziałały w wydaniu przez spółkę bezpośrednio lub za pośrednictwem osób trzecich akcji, obligacji lub innych tytułów uczestnictwa w zyskach albo w podziale majątku.
Osoba która zamieściła w ogłoszeniach lub zapisach fałszywe dane lub w inny sposób dane te rozpowszechniała albo podając dane o stanie majątkowym spółki, zataiła okoliczności które powinny być ujawnione zgodnie z obowiązującymi przepisami obowiązana jest do naprawienia wyrządzonej szkody.
Akcjonariusze są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w statucie.
Kodeks spółek handlowych przewiduje funkcjonowanie następujących organów w spółce akcyjnej:
walne zgromadzenie, ( Odbywa się w siedzibie spółki, ale jeżeli jest walne zgromadzenie spółki publicznej, to ze względu na liczbę akcjonariuszy może odbywać się także w miejscowości stanowiącej siedzibę giełdy, na której zarejestrowane są akcje spółki. Jeśli statut stanowi inaczej mogą odbywać się w innym miejscu ale wyłącznie na terytorium RP Generalnie walne zgromadzenie zwołuje zarząd, z tym że także rada nadzorcza ma prawo zwołania zwyczajnego walnego zgromadzenia, jeżeli zarząd nie zwoła go w czasie ustalonym przez przepisy ustawy lub w statucie. Rada nadzorcza może zwołać również nadzwyczajne walne zgromadzenie, ilekroć uzna to za wskazane, a zarząd nie zwoła zgromadzenia w terminie dwóch tygodni od zgłoszenia odpowiedniego żądania przez radę nadzorczą. Statut może przyznać uprawnienia do zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia także innym osobom. Może to też zrobić sąd poprzez upoważnienie akcjonariuszy. Zawsze też akcjonariusz lub akcjonariusze, reprezentujący co najmniej jedną dziesiątą część kapitału zakładowego, mogą żądać zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia, jak również umieszczenia określonych spraw porządku obrad najbliższego walnego zgromadzenia. Żądanie takie należy złożyć na piśmie do zarządu najpóźniej na miesiąc przed proponowanym terminem walnego zgromadzenia. W sprawach nie objętych porządkiem obrad nie można powziąć uchwały, chyba że cały kapitał zakładowy jest reprezentowany na walnym zgromadzeniu, a nikt z obecnych nie podniósł sprzeciwu co do powzięcia uchwały. Wniosek o zwołanie nadzwyczajnego walnego zgromadzenia oraz wnioski o charakterze porządkowym mogą być uchwalone, mimo że nie były umieszczone w porządku obrad. Uchwały można powziąć mimo braku formalnego zwołania walnego zgromadzenia, jeżeli cały kapitał zakładowy jest reprezentowany, a nikt z obecnych nie wniesie sprzeciwu ani co do odbycia walnego zgromadzenia, ani co do umieszczenia poszczególnych spraw w porządku obrad. Uchwały powzięte w ten sposób, z wyjątkiem uchwał podlegających wpisowi do rejestru, także powinny być ogłoszone w terminie miesiąca. Uchwały walnego zgromadzenia, poza innymi sprawami wymienionymi w ustawie lub w statucie, w szczególności są potrzebne do: 1)rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy i udzielenia absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków; 2)wydania postanowień dotyczących roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu spółki lub sprawowaniu zarządu lub nadzoru; 3)zbycia lub wydzierżawienia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienia na nich ograniczonego prawa rzeczowego; 4)nabycia i zbycia nieruchomości lub udziału w nieruchomości (chyba że statut stanowi inaczej); 5)emisji obligacji zamiennych lub z prawem pierwszeństwa; 6)nabycia własnych akcji (w przypadku określonym w art. 362 § 1 pkt 2).
rada nadzorcza, ( Każda spółka akcyjna powinna mieć radę nadzorczą. Generalnie jej celem jest stały nadzór nad wszystkimi formami działalności spółki, ale bez prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki.. Do szczególnych jej obowiązków należy badanie sprawozdań zarządu z działalności spółki oraz finansowego zarówno w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym, oraz wniosków zarządu dotyczących podziału zysków i pokrycia strat, a także składanie walnemu zgromadzeniu dorocznego pisemnego sprawozdania z wyników tego badania. W celu wykonywania swoich obowiązków może ona badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki. Składa się ona co najmniej z trzech członków, wybranych i odwoływanych przez walne zgromadzenie. Kadencja członka nie może być dłuższa niż pięć lat. Statut może przewidzieć inny sposób powoływania i odwoływania członków rady nadzorczej. Powinna ona być zwoływana w miarę potrzeb, nie rzadziej jednak niż trzy razy w roku obrotowym. Wykonuje ona swoje obowiązki kolegialnie, może jednak delegować swoich członków do samodzielnego pełnienia oznaczonych czynności nadzorczych. )
komisja rewizyjna, ( z ustawy wynika, że komisja rewizyjna nie jest konieczna w spółce a gdy jest utworzona to ma podobne zadania jak w spółce z o.o. )
zarząd. ( Zadaniem zarządu jest prowadzenie spraw spółki i reprezentowanie jej . Składa się z jednego lub większej liczby członków, na których mogą być powołane osoby spośród akcjonariuszy lub spoza ich grona. Powołuje ich i odwołuje rada nadzorcza, chyba że statut spółki stanowi inaczej. Członek zarządu może być odwołany lub zawieszony w czynnościach także przez walne zgromadzenie. Okres sprawowania funkcji przez członka zarządu nie może być dłuższy niż pięć lat (kadencja). Ponowne powołanie tej samej osoby na członka zarządu jest dopuszczalne na kadencje nie dłuższe niż pięć lat każda. Powołanie może nastąpić nie wcześniej niż na rok przed upływem bieżącej kadencji członka zarządu. Są sprawy, których nie powinni prowadzić niektórzy członkowie zarządu. Taka sytuacja ma miejsce w razie sprzeczności interesów spółki z interesami członka zarządu, jego małżonka, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia oraz osób, z którymi jest powiązany osobiście; członek zarządu powinien wstrzymać się od udziału w rozstrzyganiu takich spraw i może żądać zaznaczenia tego w protokole. W umowach między spółką z członkami zarządu, jak również w sporach z nimi spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnicy, powołani uchwałą walnego zgromadzenia. Członek zarządu spółki nie może bez zezwolenia spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi ani też uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, spółki osobowej lub członek organu spółki kapitałowej bądź uczestniczyć w innej konkurencyjnej osobie prawnej jako członek organu. Zakaz ten obejmuje także udział w konkurencyjnej spółce kapitałowej w przypadku posiadania w niej przez członka zarządu co najmniej 10% udziałów lub akcji albo prawa do powołania co najmniej jednego członka zarządu. Jeżeli statut nie stanowi inaczej, zezwolenia udziela organ uprawniony do powołania zarządu. )
Podstawowe cechy akcji to:
zbywalność (por. art. 337 § 1 k.s.h.),
równość (por. art. 302 k.s.h.),
niepodzielność (por. art. 333 § 1 k.s.h.),
brak oprocentowania (por. art. 346 k.s.h.),
prawo do zysku (por. art. 347 k.s.h.),
prawo do głosowania na walnym zgromadzeniu
W tym zakresie można wyróżnić następujące rodzaje akcji:
akcje zwykłe i uprzywilejowane dające przywileje akcjonariuszowi co do prawa głosu, dywidendy oraz do podziału majątku w wypadku likwidacji spółki; akcje uprzywilejowane mogą być tylko imienne;
akcje gotówkowe (są wydawane za wpłaty pieniężne )
oraz akcje aportowe (są wydawane za wkłady niepieniężne )
Istnieje możliwość wydawania świadectw tymczasowych w wypadku braku pieniężnej wpłaty na akcje na okaziciela (art. 335 k.s.h.), imiennych świadectw założycielskich w celu wynagrodzenia usług świadczonych przy powstawaniu spółki oraz świadectw użytkowych za umorzone akcje
Art. 354 k.s.h. określa możliwość przyznania indywidualnemu akcjonariuszowi osobistych uprawnień (tzw. akcja złota), które w szczególności mogą polegać na powoływaniu i odwoływaniu członków zarządu, rady nadzorczej lub prawa do otrzymania określonych świadczeń od spółki.
Statut spółki może przewidywać umorzenie akcji (zob. art. 35-360 k.s.h.). Umorzenie to może nastąpić za zgodą akcjonariusza w drodze jej nabycia przez spółkę (tzw. umorzenie dobrowolne) albo bez takiej zgody (tzw. umorzenie przymusowe). Umorzenie akcji oznacza oprócz utraty ważności dokumentu także wygaśnięcia praw z nim związanych.
Spółka w zasadzie nie może nabywać wyemitowanych przez nią akcji (tzw. akcje własne ). ale są wyjątki od tej zasady.
Reprezentowanie:
Członek zarządu może reprezentować spółkę we wszystkich czynnościach sądowych i pozasądowych
Istnieje możliwość powołania i odwołania prokurenta spółki
W sytuacji zarządu wieloosobowego do reprezentowania spraw spółki jest wymagana tzw. reprezentacja łączna polegająca na składaniu oświadczeń przez dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu wraz z prokurentem, chyba że co innego określa jej statut
Podwyższenie i obniżenie kapitału zakładowego Wymaga zazwyczaj podjęcia uchwały walnego zgromadzenia i oznacza zmianę jej statutu.
Podwyższenie - polega na emisji nowych akcji lub podwyższeniu wartości nominalnej dotychczasowych akcji. Podwyższenie kapitału spółki następuje z chwilą wpisu do rejestru. Walne zgromadzenie może podwyższyć kapitał zakładowy także ze środków własnych spółki przeznaczając na ten cel środki z kapitału zapasowego lub innych kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku Istnieje możliwość warunkowego podwyższenia kapitału akcyjnego wówczas, gdy takie upoważnienie dla zarządu wynika z jej statutu.
Obniżenie kapitału zakładowego spółki polega na zmniejszeniu nominalnej wartości akcji, połączenia akcji lub poprzez umorzenia części akcji
Rozwiązanie:
Rozwiązanie spółki może nastąpić na skutek:
przyczyn przewidzianych w statucie,
podjęcia uchwały walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę,
ogłoszenia upadłości spółki,
wystąpienia innych przyczyn przewidzianych prawem (np. połączenie, podział spółek).
Likwidacja:
Celem postępowania likwidacyjnego jest zakończenie prowadzenia interesów bieżących spółki, ściągnięcie wierzytelności, spłacenie długów i spieniężenie majątku spółki Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia „w likwidacji". W trakcie postępowania likwidacyjnego spółka ma nadal osobowość prawną.
Otwarcie likwidacji następuje z dniem:
uprawomocnienia się orzeczenia sądu o rozwiązaniu spółki,
podjęcia przez walne zgromadzenie uchwały o rozwiązaniu spółki
lub wystąpienia innej przyczyny jej rozwiązania
Otwarcie likwidacji powoduje wygaśnięcie prokury. Funkcje likwidatorów pełnią przede wszystkim członkowie zarządu spółki Spółka przestaje istnieć z chwilą wykreślenia jej z rejestru sądowego.
W sytuacji upadłości spółki jej rozwiązanie następuje po zakończeniu postępowania upadłościowego, z chwilą wykreślenia jej z rejestru sądowego. Wniosek taki składa syndyk Spółka trwa nadal, gdy postępowanie upadłościowe kończy się układem z wierzycielami lub zostaje z innych przyczyn uchylone lub umorzone.
Spółdzielnie - pojęcie i rodzaje, powstanie i ustrój, likwidacja.
Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Może prowadzić działalność społeczną i oświatowo-kulturalną na rzecz swoich członków i ich środowiska. Spółdzielnia prowadzi działalność na podstawie niniejszej ustawy, innych ustaw oraz zarejestrowanego statutu. Majątek spółdzielni jest prywatną własnością jej członków.
Założenie spółdzielni:
Osoby zamierzające założyć spółdzielnię (założyciele) uchwalają statut spółdzielni, potwierdzając jego przyjęcie przez złożenie pod nim swoich podpisów, oraz dokonują wyboru organów spółdzielni, których wybór należy w myśl statutu do kompetencji walnego zgromadzenia, lub komisji organizacyjnej w składzie co najmniej trzech osób. Liczba założycieli spółdzielni nie może być mniejsza od dziesięciu, jeżeli założycielami są osoby fizyczne, i trzech, jeżeli założycielami są osoby prawne. W spółdzielniach produkcji rolnej liczba założycieli - osób fizycznych nie może być mniejsza od pięciu. Spółdzielnia podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.
Statut powinien zawierać:
oznaczenie nazwy z dodatkiem „spółdzielnia” lub „spółdzielczy” i podaniem jej siedziby
przedmiot działalności spółdzielni oraz czas trwania, jeśli założono ją na czas określony wysokość wpisowego oraz wysokość i ilość udziałów, które członek zobowiązany jest zadeklarować, terminy wnoszenia i zwrotu oraz skutki nie wniesienia udziału, może określać ich górną granicę
prawa i obowiązki członków
zasady i tryb przyjmowania członków, wypowiadania członkostwa, wykreślania i wykluczania członków
zasady zwoływania walnych zgromadzeń, obradowania na nich i podejmowania uchwał
zasady i tryb wyboru oraz odwoływania członków organów spółdzielni
zasady podziału nadwyżki bilansowej ( dochodu ogólnego ) oraz pokrywania strat spółdzielni.
Zmiana statutu może nastąpić tylko w drodze uchwały większością 2/3 głosów walnego zgromadzenia, a zarząd jest zobowiązany w ciągu 30 dni zgłosić tą uchwałę do sądu rejestrowego, załączając 2 odpisy protokołów walnego zgromadzenia członków. Publikowane jest to w Monitorze Spółdzielczym wydawanym przez KRS.
Warunkiem przystąpienia do spółdzielni jest złożenie deklaracji w formie pisemnej. Przyjęcie nowego członka następuje w drodze uchwały walnego zgromadzenia. I powinno być stwierdzone podpisem dwóch członków zarządu oraz osób do tego przez zarząd upoważnionych, z podaniem daty uchwały o przyjęciu. Gdy statut nie stanowi inaczej to uchwała w tej sprawie powinna być przyjęta w ciągu 1 miesiąca od złożenia deklaracji a w ciągu następnych 2 tygodni powinien o tym zostać poinformowany zainteresowany ( tj. składający deklarację )
Zarząd prowadzi rejestr członków zawierający ich imiona i nazwiska oraz miejsce ich zamieszkania, wysokość zadeklarowanych, wniesionych wkładów, ich rodzaj, jeżeli są to wkłady niepieniężne, zmiany tych danych , datę przyjęcia w poczet członków, datę wypowiedzenia członkostwa i jego ustanie, a także inne dane przewidziane w statucie. Członek spółdzielni, jego małżonek oraz wierzyciel członka maja prawo przeglądać rejestr.
Organami spółdzielni są :
Walne zgromadzenie ( Jest najwyższym organem spółdzielni. Członek może brać udział w walnym zgromadzeniu osobiście, chyba że ustawa stanowi inaczej. Osoby prawne udział w zgromadzeniu biorą poprzez pełnomocnika ustanowionego w tym celu. Każdy członek ma 1 głos bez względu na ilość posiadanych udziałów. Statut spółdzielni w której członkami są tylko osoby prawne może określać inną zasadę ustalania głosów przysługujących członkom. Do wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia należą:
uchwalanie kierunków rozwoju działalności gospodarczej oraz społecznej i kulturalnej
rozpatrywanie sprawozdań rady, zatwierdzanie sprawozdań rocznych i sprawozdań finansowych oraz podejmowanie uchwał co do wniosków członków spółdzielni, rady lub zarządu w tych sprawach i udzielanie absolutorium członkom zarządu
rozpatrywanie wniosków wynikających z przedstawionego protokołu polustracyjnego z działalności spółdzielni oraz podejmowanie uchwał w tym zakresie,
podejmowanie uchwał w sprawie podziału nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) lub sposobu pokrycia strat,
podejmowanie uchwał w sprawie zbycia nieruchomości, zbycia zakładu lub innej wyodrębnionej jednostki organizacyjnej.
Zarząd zwołuje walne zgromadzenie przynajmniej raz w roku w ciągu sześciu miesięcy po upływie roku obrachunkowego. Ponadto zarząd ma obowiązek zwołać walne zgromadzenie także na żądanie rady oraz przynajmniej 1/10 z ogólnej liczby członków, nie mniej jednak niż trzech członków, jeżeli uprawnienia tego nie zastrzeżono w statucie dla większej liczby członków. )
Rada nadzorcza ( Ma na celu sprawowanie kontroli i nadzoru nad działalnością spółdzielni. Kadencję jej określa statut i może być ona dowolna. Składa się co najmniej z trzech członków wybranych stosownie do postanowień statutu przez walne zgromadzenie, zebranie przedstawicieli lub zebrania grup członkowskich. Mogą być do niej wybierani wyłącznie członkowie spółdzielni. Jeżeli członkiem spółdzielni jest osoba prawna, do rady może być wybrana osoba nie będąca członkiem spółdzielni, wskazana przez osobę prawną. Do jej zakresu działania należy w szczególności:
uchwalanie planów gospodarczych i programów działalności społecznej i kulturalnej,
nadzór i kontrola działalności spółdzielni poprzez:
a)badanie okresowych sprawozdań, w szczególności w zakresie spraw finansowych,
b)dokonywanie okresowych ocen wykonania przez spółdzielnię jej zadań gospodarczych, ze szczególnym uwzględnieniem przestrzegania przez spółdzielnię praw jej członków,
c)przeprowadzanie kontroli nad sposobem załatwiania przez zarząd wniosków organów spółdzielni i jej członków,
podejmowanie uchwał w sprawie nabycia i obciążenia nieruchomości oraz nabycia zakładu lub innej jednostki organizacyjnej,
inne sprawy określone w statucie.
Zarząd ( Kieruje działalnością spółdzielni oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Ponadto podejmuje decyzje nie zastrzeżone w ustawie lub statucie innym organom. Skład i liczbę członków zarządu określa statut. Statut może przewidywać zarząd jednoosobowy, którym jest prezes, i ustalać wymagania, jakie powinna spełniać osoba wchodząca w skład zarządu lub prezes w zarządzie jednoosobowym. Członków zarządu, w tym prezesa i jego zastępców, wybiera i odwołuje stosownie do postanowień statutu rada lub walne zgromadzenie. Odwołanie wymaga pisemnego uzasadnienia. Nie można być jednocześnie członkiem rady i zarządu tej samej spółdzielni . W razie konieczności rada może wyznaczyć jednego lub kilku ze swych członków do czasowego pełnienia funkcji członka (członków) zarządu. Członkowie zarządu i rady nie mogą brać udziału w głosowaniu w sprawach "' wyłącznie ich dotyczących.
Członkowie rady i zarządu nie mogą zajmować się interesami konkurencyjnymi wobec spółdzielni, a w szczególności uczestniczyć jako wspólnicy lub członkowie władz w podmiotach gospodarczych prowadzących działalność konkurencyjną wobec spółdzielni. Naruszenie zakazu konkurencji stanowi podstawę odwołania członka rady lub zarządu oraz powoduje inne skutki prawne przewidziane w odrębnych przepisach. W wypadku naruszenia przez członka rady nadzorczej zakazu konkurencji - rada może podjąć uchwałę o zawieszeniu członka tego organu w pełnieniu czynności. Statut określa termin zwołania posiedzenia organu, który dokonał wyboru zawieszonego członka rady. Powyższy organ rozstrzyga o uchyleniu zawieszenia bądź odwołaniu zawieszonego członka rady. W skład rady nie mogą wchodzić osoby będące kierownikami bieżącej działalności gospodarczej spółdzielni lub pełnomocnikami zarządu oraz osoby pozostające z członkami zarządu lub kierownikami bieżącej działalności gospodarczej spółdzielni w związku małżeńskim albo w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej i w drugim stopniu linii bocznej. Członek zarządu i rady winny czynu lub zaniedbania, przez które spółdzielnia poniosła szkodę, odpowiada za nie osobiście.
Lustracja
Każda spółdzielnia obowiązana jest przynajmniej raz na trzy lata, a w okresie likwidacji corocznie, poddać się lustracyjnemu badaniu legalności, gospodarności i rzetelności całości jej działania.
Spółdzielnia może wystąpić w każdym czasie o przeprowadzenie lustracji całości lub części jej działalności albo tylko określonych zagadnień. Lustracja może być przeprowadzona na żądanie walnego zgromadzenia, rady lub 1/5 członków spółdzielni" 1
Lustrację przeprowadzają właściwe związki rewizyjne w spółdzielniach w nich i zrzeszonych. Spółdzielnie nie zrzeszone zlecają odpłatne przeprowadzenie lustracji wybranemu związkowi rewizyjnemu lub Krajowej Radzie Spółdzielczej. |
Lustratora wyznacza związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona lub Krajowa Rada Spółdzielcza. Obowiązki lustratora może pełnić osoba, która uzyskała uprawnienia lustracyjne wydane przez Krajową Radę Spółdzielczą. Kryteria kwalifikacyjne lustratorów oraz tryb przeprowadzania lustracji określa Krajowa Rada Spółdzielcza.
Likwidacja spółdzielni
Spółdzielnia przechodzi w stan likwidacji:
z upływem okresu, na który, w myśl statutu, spółdzielnię utworzono,
wskutek zmniejszenia się liczby członków wskazanej w statucie lub w ustawie, jeżeli spółdzielnia w terminie jednego roku nie zwiększy liczby członków do wymaganej wielkości,
wskutek zgodnych uchwał walnych zgromadzeń zapadłych większością 3/4 głosów na dwóch kolejno po sobie następujących walnych zgromadzeniach, w odstępie co najmniej dwóch tygodni.
Ponadto związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, może podjąć uchwałę o postawieniu spółdzielni w stan likwidacji, jeżeli:
działalność spółdzielni wykazuje rażące i uporczywe naruszenia prawa lub postanowień statutu,
spółdzielnia została zarejestrowana z naruszeniem prawa,
spółdzielnia co najmniej od roku nie prowadzi działalności gospodarczej.
Upadłość spółdzielni
Ogłoszenie upadłości spółdzielni następuje w razie jej niewypłacalności.
Jeżeli według sprawozdania finansowego spółdzielni ogólna wartość jej aktywów nie wystarcza na zaspokojenie wszystkich zobowiązań, zarząd powinien niezwłocznie zwołać walne zgromadzenie, na którego porządku obrad zamieszcza sprawę dalszego istnienia spółdzielni. Pomimo niewypłacalności spółdzielni walne zgromadzenie może podjąć uchwałę o dalszym istnieniu spółdzielni, jeżeli wskaże środki umożliwiające wyjście jej ze stanu niewypłacalności.
Na wniosek wierzyciela, który zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości spółdzielni, sąd może zarządzić postawienie jej w stan upadłości pomimo uchwały walnego zgromadzenia spółdzielni o dalszym jej istnieniu.
Jeżeli ze sprawozdania finansowego sporządzonego przez zarząd lub przez zarząd lub likwidatora wynika, że majątek spółdzielni, która zaprzestała swej działalności, nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego, a wierzyciele nie wyrażą zgody na ich pokrycie, sąd na wniosek wierzycieli lub Krajowej Rady Spółdzielczej zarządzi wykreślenie spółdzielni z Krajowego Rejestru Sądowego, zawiadamiając o tym wierzycieli i Krajową Radę Spółdzielczą. W takim wypadku nie przeprowadza się postępowania upadłościowego.
ROZRÓŻNIENIE PRAWO GOSPODARZCE PUBLICZNE I PRAWO GOSPODARZCE PRYWATNE (HANDLOWE)
Prawo gospodarcze jest to ogół norm prawnych regulujących stosunki powstające i istniejące w związku z działalnością gospodarczą. Prawo gospodarcze reguluje stosunki pomiędzy przedsiębiorstwami, pomiędzy przedsiębiorstwem a innymi uczestnikami rynku, oraz wewnątrz przedsiębiorstwa.
Prawo gospodarcze publiczne (układ pionowy)
w znaczeniu przedmiotowym reguluje ustrój gospodarczy, zasady tego funkcjonowania i ochrony;
w znaczeniu podmiotowym reguluje kompetencje państwa (organów administracji publicznej) wobec przedsiębiorców ora obowiązki i uprawnienia przedsiębiorców wobec państwa
Prawo gospodarcze prywatne handlowe (układ poziomy)
w znaczeniu przedmiotowym reguluje relacje między przedsiębiorcami prowadzącymi działalność gospodarczą, sposób ich tworzenia, ustrój, organizację, stosunki zobowiązaniowe powstające w obrocie gospodarczym pomiędzy tymi przedsiębiorcami jak również tymi przedsiębiorcami a innymi uczestnikami zwłaszcza konsumentem;
w znaczeniu podmiotowym reguluje wzajemne uprawnienia i obowiązki uczestników stosunków rynkowych
Źródła prawa są to akty kompetentnych organów prawodawczych, które ustanawiają normy prawa obowiązującego w zakresie prawa gospodarczego publicznego. Na szczególną uwagę zasługują:
statusy nadawane przez organy administracji publicznej przedsiębiorcom
statusy i regulaminy działania zatwierdzane przez organy administracji publicznej
Ogólna charakterystyka źródeł prawa
Różnorodność aktów normatywnych
Znaczna obszerność przepisów i stosunkowo mała stabilność, zróżnicowany charakter
Niekiedy akty normatywne mają charakter kompleksowy tzn. iż dany akt normatywny normuje zagadnienia należące do podstawowych gałęzi prawa np. prawa cywilnego, administracyjnego czy karnego.
Działalność gospodarcza to zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Cechy działalności gospodarczej
m-musi być to działalność zarobkowa, nastawiona na uzyskanie dochodu
zawodowa (profesja- zawód, profesjonaliści - wykwalifikowanie np. wykonywanie wolnych zawodów)
(cechy muszą być spełnione łącznie).
Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, prawna oraz jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną (sp. jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo -akcyjna), której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.
Osoba prawna skarb państwa, partie polityczne, związki zawodowe, gminy, fundacje, stowarzyszenia, sp.zo.o., sp. akcyjna.
Osobowość prawna twór sztuczny stworzony przez przepisy prawne, samodzielność podmiotowa w stosunkach cywilno prawnych. Cechy osoby prawnej: majątek, skład osobowy, który jest zmienny, struktura prawna (organizacyjna) określona prawnie, zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych. We własnym imieniu należy rozumieć taką informację że przedsiębiorca działa na własne ryzyko tzn. podmiot ten z działalności uzyskuje dochody jak również może ponosić również straty (nie prokurent). Nie jest przedsiębiorcą także sp. cywilna bo przedsiębiorcą są wspólnicy. Ustawa określą również definiując przedsiębiorstwa zagraniczne. Osobą zagraniczną jest osoba na stałe zamieszkała za granicą, mająca siedzibę za granicą oraz jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną posiadająca zdolność prawną z siedzibą za granicą.
Osoba fizyczna jako przedsiębiorca: Osoba fizyczna może prowadzić działalność gospodarczą w celach zarobkowych i na własny rachunek. Może dokonywać różnych działań nie zabronionych ustawą. Osoba taka powinna więc posiadać pełną zdolność do czynności prawnych, w przeciwnym razie czynności prawne powinny być dokonywane przez jego przedstawiciela.
Cechą spółek osobowych jest to że nie posiadają osobowości prawnej, co najmniej 2 wspólników. Mają zdolność prawną. Nie mają organów. Mogą we własnym imieniu wchodzić w stosunki prawno rzeczowe i zobowiązaniowe, mogą pozywać i być pozywane. (mają zdolność sądową). Oparte one są na trwałym układzie wspólników. Wspólnikiem może być osoba fizyczna ale również prawna. Charakteryzują się:
tym, iż wspólnicy mogą bezpośrednio prowadzić działalność gospodarczą
z zasady korzystają z równych praw i obowiązków
wkład wniesiony do spółki może mieć postać pieniężną jak i nie pieniężną (aport)
majątek spółki jest własnością spółki
za zobowiązania spółki odpowiada nie tylko majątkiem spółki ale także majątkiem osobistym wspólników
zmiany postanowień umowy spółki osobowej wymagają akceptacji wszystkich wspólników chyba, że umowa stanowi inaczej. Ogół praw i obowiązków wspólnika może być przeniesiony na inny podmiot gdy umowa tak stanowi.
Kapitał zakładowy wnosi się wkład na pokryciem udziału w kapitale zakładowym więc: to jest oznaczona kwota pieniężna zapisywana po stronie pasywów w bilansie spółki, która stanowi sumę wartości nominalnych udziałów lub akcji. “agio” nadwyżka ceny akcji, przepłacenie tej akcji. Pojęcie akcji, rodzaje. Akcja paper wartościowy, ucieleśnia prawo do współwłasności. Ogół praw I obowiązków akcjonariusza, ułamek kapitału zakładowego. Są też akcje zdematerializowane, występują w postaci zapisu na r-ku papierów wartościowych.
Cechy spółek kapitałowych (sp .zo.o., S.A.) mają one osobowość prawną i uzyskują tę osobowość w momencie wpisu do KRS-u. natomiast do momentu wpisu są to spółki w organizacji. Mogą być jednoosobowe. Mogą nabywać prawa rzeczowe i zaciągać zobowiązania. Spółka w organizacji - osoby odpowiadają za zobowiązania zaciągnięte w czasie spółki w organizacji.
Spółki kapitałowe charakteryzują się:
posiadają osobowość prawną
oparte są na określonym z góry majątku (kapitale zakładowym)
wkłady wniesione do spółki mogą mieć postać pieniężną oraz niepieniężną (nie może być jednak wkładem prawo niezbywalne np. służebność osobista ale również własna praca czy świadczenie usług)
posiadają w swej strukturze organizacyjnej organy odpowiednie (zarząd, Walne zgromadzenie, Rada Nadzorcza, Komisja Rewizyjna)
członkiem Zarządu, Walnego Zgromadzenia, Rady Nadzorczej, Komisji Rewizyjnej, likwidatorem może być osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, które zarazem nie była karana za przestępstwa
skład osobowy tych spółek jest zmienny
wspólnicy oddziałują na sprawy spółki w sposób pośredni poprzez uczestnictwo na Walnym Zgromadzeniu, ale także mogą być członkami organów spółki
Prawa i obowiązki wspólników zależą przede wszystkim od ilości i wkładu
SPÓŁKA CYWILNA spółka osobowa prawa cywilnego. Przez umowę spółki cywilnej wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego w szczególności przez wniesienie wkładów, nie musi to być działalność zarobkowa - dopuszczalne jest np. powołanie spółki w celu wspólnej budowy drogi.
Powstanie spółki cywilnej. Wymagane jest zawarcie umowy. Sporządzana w formie pisemnej, stwierdzona pismem dla celów dowodowych. (nie dokonanie tej formy nie grozi unieważnieniem. Nie trzeba jej rejestrować w Ewidencji Działalności Gospodarczej. Jeżeli wspólnikami są osoby fizyczne to oni jako jednoosobowi przedsiębiorcy podlegają wpisowi do Ewidencji Działalności Gospodarczej.
Wspólnicy. Może być każdy podmiot prawa np. Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, a które nie mają osobowości prawnej np. sp. jawna jest ułomną taką spółką.
Majątek - wkłady. Nie ma obowiązku wnoszenia wkładów w sp. cywilnej, nie musi mieć majątku. Natomiast może być tworzony majątek. Jest dopuszczalny każdy rodzaj wkładu czyli pieniężne i niepieniężne (nie kapitałowe) np. Świadczenie usług na rzecz danej spółki. Domniemywa się, że wkłady wspólników są równe. Powstaje współwłasność łączna wspólników - masa majątkowa. Wspólnik nie może zbyć swojego udziału w trakcie trwania umowy sp. Cywilnej. Nie może w czasie trwania spółki domagać się podziału majątku wspólnego wspólników. Wierzyciel osobisty wspólnika wyjątkowo może wypowiedzieć umowę sp. cywilnej w sytuacji gdy: - bezskuteczna egzekucja z ruchomości wspólnika (brak zaspokojenia wierzyciela) I żądać od pozostałych wspólników aby rozliczyli się z nim. Tak jakby wspólnik sam występował ze spółki cywilnej.
Odpowiedzialność za zobowiązania. Gdy dług powstał w związku z działalnością spółki, każdy wspólnik solidarnie- wszyscy razem na równi ale każdy za całość. Wierzyciel może wybrać od kogo ze wspólników chce odebrać dług, czy może ze wszystkich. Cechy odpowiedzialności spółki za zobowiązania: -solidarna wszyscy razem -osobista *bezpośrednio do majątku osobistego wspólnika *nieograniczona całym nie tylko do określonej kwoty
Prokura - to pełnomocnictwo udzielone przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowemu wpisowi do rejestru Przedsiębiorców, który obejmuje umocowanie do dokonywania czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem spraw spółki. Powołanie prokurenta musi być odnotowane w Rejestrze Przedsiębiorcy i musi być również złożony własnoręczny podpis prokurenta. Zawiera zwykłe czynności za wyjątkiem: -zbycia przedsiębiorstwa -dokonania czynności prawnej na podstawie której następuje oddanie przedsiębiorstwa do czasowego korzystania -zbycie przedsiębiorstwa i obciążenie nieruchomości Określone jest to ustawowo w K.C. Prokura może być udzielona kilku osobom łącznie (prokura łączna) oraz może być powołany prokurent do prowadzenia tylko oddziału firmy (prokura oddziałowa). Prokura nie może być przeniesiona na osoby trzecie, natomiast prokurent może wyznaczyć pełnomocnika do dokonywania czynności firmy. Wspólnik mający prawo prowadzenia spraw spółki może bez uchwały wspólników wykonać czynność nagłą. , której zaniechanie mogłoby spowodować wyrządzenie strat spółki. Za prowadzenie spraw spółki wspólnik nie dostaje wynagrodzenia. Prawo do prowadzenia spółki może być odebrane wspólnikowi uchwałą wspólników z ważnych powodów. Wymaga to również zaistnienia ważnych powodów, jeżeli umowa nie stanowi inaczej, tzn. wkłady wspólników są równe. Umowa określa jak wspólnicy partycypują w zyskach i stratach. Jeżeli umowa tego nie określa wtedy KSH wspólnikom przysługują równe udziały w zyskach i w równym stopniu odpowiadają za zaciągnięte zobowiązania. Wspólnik może oczekiwać zysku z końcem roku obrotowego. Niezależnie od tego wspólnik ma prawo żądać wypłacenia odsetek w wysokości 5% swojego udziału kapitału nawet przy stracie spółki. Wspólnik może przenieść na osobę trzecią niektóre prawa z tytułu udziału w spółce. Ustawa przewiduje zakaz działania wspólnika na niekorzyść spółki.