30.09.2010
WYKŁAD:
1. Istota analizy finansowej.
2. Metody skierowane do przedsiębiorstwa.
3. Pojęcia i elementy uzupełniające analizę finansową.
4. RZiS, bilans=> załączniki UoR.
5. Sposoby wyceny.
6. Wskaźniki odzwierciedlające funkcjonowania przedsiębiorstw.
7. Modele
ĆWICZENIA:
Elementy sprawozdawcze przedsiębiorstwa omówić i skomentować:
- dane przedsiębiorstwa,
-odniesienie do branż,
-te które są notowane na giełdzie,
-komentarz na podstawie informacji statystycznych,
-elementy sprawozdania w ujęciu historycznym,
-wskaźniki danego przedsiębiorstwa.
LITERATURA:
„Analiza ekonomiczna, finansowa firmy” prof. Leszczyński, Difin, SGH
„Analiza finansowa w przedsiębiorstwie” L .Bednarski
„Operacyjne planowanie finansowe” Naroch , Naruć, Belok
„Podstawy analizy finansowej” Gabrusiewicz
„Metody oceny i prognoza kondycji ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstw” Antonowicz.
Strony internetowe:
spółki giełdowe => zakładki RELACJE INWESTORSKIE
1. ISTOTA I PRZEDMIOT ANALIZY FINANSOWEJ 7.10.2010
1.1 ISTOTA I ZNACZENIE ANALIZY FINANSOWEJ
Analiza ekonomiczna ( analiza odnosząca się do działalności gospodarczej)
- osiąganie zamierzonych efektów- analiza ex post,
- określenie kierunków i perspektyw rozwoju(sposobów doskonalenia dalszej działaln.))- analiza ex ante.
Z punktu widzenia przedmiotowego wyróżniamy w niej:
- analizę makro- i mikroekonomiczną,
- analizę finansową i techniczno-ekonomiczną.
Analiza makroekonomiczna
- gospodarka narodowa-wielkości ekonomiczne zagregowane.
[obejmuje badanie i ocenę wielkości zagregowanych]
Analiza mikroekonomiczna
- ocena funkcjonowania przedsiębiorstw, gospodarstw domowych.
[dotyczy badania i oceny działalności powyższych podmiotów gospodarujących]
Analiza finansowa - treść
- wielkości ekonomiczne w wyrażeniu pieniężnym (m.in stan majątkowo-kapitałowy, wyniki finansowe, kondycja podmiotu gospodarczego).
Analiza techniczno-ekonomiczna
- oparta jest na wielkościach ekonomicznych w wyrażeniu rzeczowym lub osobowym i jedynie uzupełniająco wzbogacana ujęciami finansowymi.
1.2 PRZEDMIOT ANALIZY FINANSOWEJ
Działalność przedsiębiorstwa:
- zaangażowanie majątku, kapitału i zasobów ludzkich,
- celem działalności jest zwiększenie kapitałów własnych [przez osiąganie zysku], tworzenie wartości.
Decyzje właścicielskie mogą dotyczyć:
- utworzenia przedsiębiorstwa lub likwidacja [produkcyjnego użytkowania majątku]
- podział nadwyżki finansowej (m.in. dywidenda, pokrycie straty),
- zmiana formy aktywów [z rzeczowej na bardziej płynną] -forma działalności, poprawa wskaźników.
Przedmiot ANALIZY FINANSOWEJ w przedsiębiorstwie to
- jego działalność gospodarcza oparta na zasobach majątkowo-kapitałowych i osobowych.
DZIAŁALNOŚĆ GOSP. PRZEDSIĘBIORSTWA PROWADZI DO JEGO UCZESTNICTWA W RÓŻNYCH RODZ. RYNKU
Rynek- obszar działalności gospodarczej
- TOWAROWY - cena w relacji popytu i podaży- determinanty funkcjonowania: [w powiązaniu w kształtującym się poziomem cen jest gł. regulatorem popytu i podaży na dobra i usługi. ] Wywiera wpływ na:
zmianę wielkości zamówień - zmiana stanu zapasów,
wolne moce produkcyjne- koszty produkcji,
inwestycje - możliwości produkcji, popyt, koszt jednostkowy.
- KAPITAŁOWY -jest kształtowany przez podaż pieniądza znajdującego się w obiegu
zapotrzebowanie na środki pieniężne - poziom stopy procentowej,
możliwość wykorzystania emisji akcji lub obligacji (koszt obsługi).
- PRACY - reguluje relacje między popytem i podażą siły roboczej
wskaźniki bezrobocia - wskaźnik wzrostu wynagrodzeń,
dostępność kwalifikowanej kadry - poziom wynagrodzenia.
- WYNALAZKÓW [wiąże się z procesem tworzenia i wdrażania innowacji]
popyt i podaż w zakresie innowacji i wiedzy. [wiedzy technologicznej w formie patentów i licencji]
Zasada racjonalnego gospodarstwa (O. Lange) [w dział. gosp. każdego przeds .powinna być stosowana]
- maksymalizacja stopnia realizacja celem minimalizacji nakładu środków,
- optymalne wykorzystanie środków (m.in. nakład max. efekt). [wykorzystane środków w sposób nieoptymalny, jest określane jako marnotrawstwo]
Miara efektywności gospodarowania
- relacja rezultatu do nakładów [to stosunek między zakresem realizowanego celu a suma ponoszonych nakładów]
[W działalności przedsiębiorstwa konieczne jest zatem przestrzeganie i pogłębianie stosowania zasady racjonalnego gospodarowania. Umożliwiać to może dokładne poznanie mechanizmu funkcjonowania przedsiębiorstwa, jego funkcji wewnętrznych i zewnętrznych, czynników kształtujących różne przejawy działalności i jej efekty ekonomiczne].
|
środki produkcji: - siła robocza, - przychody ze sprzedaży, - zasada finansowania.
procesy produkcji: - zaopatrzenie, - zbyt. |
[funkcje zewnętrzne polegają głównie na zaopatrywaniu się u dostawców w niezbędne środki produkcji, poszukiwaniu i zatrudnianiu siły roboczej, sprzedaży wytwarzanych wyrobów lub usług, wreszcie na współpracy z instytucjami dysponującymi wolnymi środkami pieniężnymi (bankami) lub reprezentującymi budżet państwa.
funkcje wewnętrzne polegają przede wszystkim na organizowaniu całokształtu procesu produkcji w powiązaniu z procesem zaopatrzenia i procesem zbytu.
W toku działalności gospodarczej funkcje wewnętrzne przedsiębiorstwa zazębiają się ściśle z jego funkcjami zewnętrznymi.]
Zarządzanie
- to całokształt działań zmierzających do realizacji funkcji zewnętrznej , wewnętrznej przy zapewnieniu możliwie optymalnych efektów
Cykl zarządzania przedsiębiorstwem [etapy w procesie zarządzania tworzące zamknięty cykl]:
Stan dotychczasowy
↓
Potrzeby i cele do realizacji
↓
Koordynacja i zapewnienie bieżącej realizacji zadań
↓
Kontrola i weryfikacja osiągniętych zamierzeń
Elementy analizy finansowej i pomiar efektów działalności
[Rozpatrując przedmiot analizy finansowej w przedsiębiorstwie jako złożoną całość, wyróżnić można 2 podstawowe elementy: STAN FINANSOWY I WYNIKI FINANSOWE.
Osiągane wyniki finansowe prowadzą do dodatnich lub ujemnych zmian stanu finansowego przedsiębiorstwa. Stwarza to ścisłą zależność statycznego i dynamicznego ujęcia przedmiotu analiz.
Pomiar działalności gospodarczej, w tym zarówno stanu jak i wyników finansowych przedsiębiorstwa, polega na rejestracji i uogólnianiu poszczególnych zdarzeń gospodarczych, których wyrazem stają się wskaźniki ekonomiczne(stanowią one podstawę konkretnych prac analitycznych.]
WSKAŹNIKI STATYCZNE-charakteryzują stan finansowy jednostki na pewien moment;
WSKAŹNIKI DYNAMICZNE- charakteryzują wyniki finansowe osiągnięte przez daną jednostkę gospodarczą w ciągu pewnego okresu.
Rynek- obszar działalności gospodarczej
Analizy ekonomiczne (bieżące)
- służą operacyjnemu zarządzaniu - dla dokonania korekt na bieżąco
- dla zapewnienia bieżącej działalności
- z wykorzystaniem bieżących danych ewidencyjnych lub sprawozdaniach krótkookresowych
(przejściowych- interim reports)
[Chodzi o to , aby informacje o negatywnych skutkach pewnych zdarzeń gosp. zainteresowane komórki przedsiębiorstwa i jego kierownictwo uzyskiwali i wykorzystywali w czasie umożliwiającym dokonanie ewentualnych korekt, zapewniających prawidłowy tok dalszej działalności.]
Analizy problemowe
- dotyczą wybranych zagadnień uznanych za najważniejsze lub najtrudniejsze dla dalszej działalności przedsiębiorstwa - istotnych dla przyszłych działań podmiotu
- poznanie problemu powinno pomóc w usprawnieniu procesu zarządzania oraz podejmowania uzasadnionych ekonomicznie decyzji,
- dokonywanie w dowolnym czasie na podstawie doraźnie grupowanych danych źródłowych i
- prowadzone przez specjalnie powołane zespoły pracowników lub ekspertów zewnętrznych.
14.10.2010
2. METODY ANALIZY FINANSOWEJ
Przy założeniu różnego stopnia badania wyodrębnia się analizę wskaźników:
porównawczą ,
przyczynową.
ANALIZA PORÓWNAWCZA
- polega na określeniu bezpośrednich związków kształtujących się między wskaźnikami, co pozwala na
- ustalenie odchyleń oraz
- dokonanie na ich podstawie ogólnej oceny.
Kierunki badania wskaźników w analizie porównawczej:
- porównanie ze wskaźnikami planowanymi m.in:
plany , normy, limity, kosztorysy;
- porównanie w czasie ze wskaźnikami okresów ubiegłych m.in:
określenie dynamiki i wartości zmian (dane m-d/m-c, rok/rok lub narastająco)
- porównanie ze wskaźnikami branżowymi lub wskaźnikami innych jednostek.
Makrootoczenie
- zespół warunków funkcjonowania przedsiębiorstwa (otoczenie prawno-ekonomiczno-polityczno-systemowo-geograficzne itp.) [Konieczne jest zatem poznanie najważniejszych szans i zagrożeń związanych z funkcjonowaniem w makrootoczeniu, przewidywanie ich kształtowania się w przyszłości oraz odpowiednie dostosowywanie do nich programów programu.]
Otoczenie konkurencyjne
- podmioty gospodarce powiązane współpracą lub konkurenci,
- przykładowo dostawcy, nabywcy, potencjalni i obecni konkurenci
- sprzężenie zwrotne- wzajemne oddziaływanie podmiotów (konkurenci-podmiot),
- składniki makrootoczenia:
otoczenie ekonomiczne [ związane z kondycją gospodarki, wyznaczane jest przez poziom stóp procentowych lokat i kredytów, kursy wymiany walut, poziom inflacji, bezrobocia i zadłużenia]
otoczenie technologiczne [określane jest przez pojawiające się oraz wdrażane wynalazki i innowacje, głównie pochodzące z krajów wysoko rozwiniętych. Opóźnione dostosowanie się do zmian technologicznych może stanowić istotne zagrożenie rozwoju przedsiębiorstwa]
otoczenie społeczne wyraża się w postępującym kreowaniu przez społeczeństwo nowej jakości życia opartej na zdrowych warunkach funkcjonowania człowieka w środowisku przyrodniczym (ekologia), w miejscu pracy i w życiu prywatnym]
otoczenie polityczne i prawne [stwarzać może dla przedsiębiorstwa określone szanse i zagrożenia w postaci nakazów, zakazów, barier prawnych czy celnych jak np. w krajach UE]
otoczenie międzynarodowe [może stwarzać szanse dla ekspansji rynkowej w krajach rozwijających się (np. Europy Wschodniej) oraz zagrożenia dla przedsiębiorstw działających na rynkach wewnętrznych ze względu na konkurencje ze strony krajów wyżej rozwiniętych (np. przez import tańszych towarów).
Metody analizy finansowej
- sposób badania stanu i wyników finansowych przedsiębiorstwa.
Ogólna metoda porównań stosowana w analizie porównawczej może występować w kilku odmianach wynikających ze zróżnicowania bazy porównawczej oraz z odmiennych kierunków porównawczego podstawienia wskaźników ekonomicznych.
Wyróżnić należy 3 kierunki badania wskaźników (danych liczbowych):
Porównanie ze wskaźnikami postulowanymi (tzw. porównania z planem)
polega na odniesieniu osiągniętych wskaźników do danych planu lub porównania danych rzeczywistych danych rzeczywistych z danymi kalkulacji wstępnej, kosztorysów, kosztu normatywnego lub limitów. Porównania te pozwalają przede wszystkim ustalić odchylenia od założonych wielkości przewidywanych.
W obrębie porównań z planem wyróżniamy:
porównania z planem pierwotnym (polega na bezpośrednim odniesieniu danych sprawozdawczych do planu traktowanego jako wytyczna działania w wybranym obszarze.
np porównanie kwoty zysku z kwotą do biznesplanu),
porównania z planem skorygowanym (polega na odniesieniu danych sprawozdawczych do planu pierwotnego, odpowiednio skorygowanego w zależności od kształtowania się innego wskaźnika limitującego wielkość wskaźnika objętego badaniem.
np. wskaźnikiem limitującym koszty jest ilość lub wartość produkcji wytworzonej lub sprzedanej;
Odchylenia ujawniane przy porównaniach z planem pierwotnym nazywane są odchyleniami bezwzględnymi, z planem skorygowanym zaś-odchyleniami względnymi)
Porównanie w czasie [powinno pozwolić na ocenę dynamiki zjawisk gospodarczych, ocenę rozmiarów i tempa zmian wskaźników ekonomicznych badanego okresu w porównaniu z okresami ubiegłymi lub okresem przyszłym (planem na okres następny)]
[Przy porównaniach 2 lat możliwe jest i celowe porównani danych za określone kwartały czy miesiące roku obliczeniowego z danymi za podobne kwartały lub miesiące roku ubiegłego , ewentualne porównanie danych narastających za poszczególne miesiące]
- ustalanie stopnia wzrostu lub zmniejszaniu w relacji do wybranego jednego okresu.
- odniesienie wskaźników do okresu poprzedzającego (tempa wzrostu lub spadku)
-tendencja oraz nasilenie w okresach.
Porównanie w przestrzeni
- odniesienie wybranych wskaźników danego podmiotu do podobnych , porównywalnych w innej jednostce (odchylenie na tle branży etc)
wewnętrzne (porównanie wskaźników poszczególnych jednostek w ramach podmiotu)
zewnętrzne (porównanie wskaźników do innych przedsiębiorstw)
W toku dokonywanych korekt przeliczać można :
dane okresowe (roku) poprzedniego, mnożąc je przez wsakźćnik inflacji okresu (roku) bieżącego,
dane okresu (roku) bieżącego , dzieląc je przez wskaźnik inflacji okresu (roku) bieżącego.
Analiza porównawcza- przykład RZiS
|
rok ubiegły |
rok bieżący |
dynamika % |
przychody ze sprzedaży (tys. zł) |
762,0 |
800,0 |
105,0 |
koszty działalności operacyjnej (tys. zł) |
626,0 |
554,0 |
88,5 |
zysk ze sprzedaży (tys. zł) |
136,0 |
246,0 |
180,9 |
|
|
|
|
ANALIZA PRZYCZYNOWA
- polega na ustaleniu odpowiednio wyizolowanych czynników, które pociągnęły za sobą określone uprzednio odchylenia, oraz stopnia intensywności ich oddziaływań.
- określenie istotności oddziaływania na zmiany wskaźników
- zwrócić należy szczególną uwagę na zależności (powiązania przyczynowo-skutkowe) występujące między zdarzeniami gospodarczymi, a tym samym między odzwierciedlającymi je wskaźnikami ekonomicznymi.
Analiza przyczynowa przykład Struktura kosztów rodzajowych
3. ŹRÓDŁA ANALIZY FINANSOWEJ
ETAPY PRAC ANALITYCZNYCH:
Etap przygotowania materiałów źródłowych,
Etap właściwych prac analitycznych (analiza porównawcza i przyczynowa),
Etap opracowania i prezentacji wyników przeprowadzonej analizy.
PRZYGOTOWANIE MATERIAŁÓW ŹRÓDŁOWYCH
Podstawowym zadaniem prac przygotowawczych do analizy ekonomicznej jest dobór i weryfikacja materiałów źródłowych.
Materiały źródłowe ewidencyjne-rachunkowość - minimalna dokumentacja zaewidencjonowana wg ustalonych zasad, dotyczące zdarzeń gospodarczych , wyodrębniona w formie danych. Wyodrębnić w nich można:
Dokumentację pierwotną lub wtórną , stanowiącą podstawę zapisów w urządzeniach ewidencyjnych,
Zapisy dokonane w analitycznych i syntetycznych urządzeniach ewidencyjnych (konta, rejestry,
Sprawozdawczość przedsiębiorstwa opartą na tych zapisach , będąca uogólnieniem ich treści.
Materiały źródłowe pozaewidencyjne-mają charakter pomocniczy, jednak niekiedy ich niekompletność utrudnić może przeprowadzenie analizy w wybranym zakresie. Są to:
opracowane dane postulowane , a zwłaszcza plan finansowy (tzw. biznes plan) i inne plany gospodarcze krótko- i długoterminowe, kalkulacje wstępne i kosztorysy, normy kosztów itp,
wyniki poprzednio przeprowadzonych analiz, w tym szczególnie analizy roku ubiegłego,
materiały przeprowadzonych kontroli i rewizji, zarówno przed organa wewnętrzne jak i zewnętrzne,
uzyskane materiały i informacje dotyczące przedsiębiorstwa krajowych i zagranicznych.
SPRAWOZDAWCZOŚĆ FINANSOWA
[częstotliwość sporządzania sprawozdawczości wynika z potrzeb zarządzania gospodarką, a bezpośrednio z wymagań zewnętrznych i wewnętrznych odbiorców sprawozdań. Są to zazwyczaj sprawozdania miesięczne, kwartalne i roczne. Roczne są szczególne weryfikowane i stanowią podstawę udzielenia absolutorium zarządu i zatwierdzenia rocznej działalności.
Sprawozdawczość finansowa służy przede wszystkim potrzebom analizy finansowej. Sprawozdania finansowe, będące podstawą źródłową analizy finansowej przedsiębiorstwa, mogą być sporządzane z różną częstotliwością oraz obejmować zróżnicowany zakres danych.
Przedsiębiorstwa mają obowiązek sporządzać sprawozdanie finansowe: Art 12 i 45 UoR
Na dzień kończący rok obrotowy, na dzień zakończenia działalności (w tym sprzedaży i zakończenia likwidacji lub postępowania upadłościowego), na dzień poprzedzający zmianę formy prawnej , postawienia w stan likwidacji lub upadłości - nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia tych zdarzeń.
W przypadku jednostek tworzących odpowiednio powiązaną grupę kapitałową sporządzać należy ponadto w ciągu kolejnych 2 miesięcy skonsolidowane sprawozdanie finansowe.
Konsolidacja polega na sumowaniu poszczególnych pozycji odpowiednich sprawozdań finansowych jednostki dominującej i wchodzących w skład w grupy kapitałowej jednostek zależnych oraz stowarzyszonych.
Emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu mają obowiązek przekazywania do Komisji Papierów Wartościowych oraz do publicznej wiadomości odpowiednich okresowych informacji finansowych w formie raportów miesięcznych , kwartalnych, półrocznych i rocznych oraz wstępnych raportów półrocznych i rocznych.
Spółki akcyjna i spółki z o.o.- mają obowiązek do sprawozdania finansowego dołączać sprawozdanie z działalności. Zawierać ono powinno informacje o sytuacji gospodarczej i finansowej spółek, przewidywanych kierunkach rozwoju, stanie i kierunkach zmian majątku trwałego, wielkości i rodzaju kapitałów własnych i udziałów , możliwościach płatniczych i sytuacji kadrowej.
Wszystkie przedsiębiorstwa mają obowiązek sporządzania:
do dnia 20 każdego miesiąca - sprawozdania o przychodach , kosztach i wyniku finansowym (za okres od początku do końca danego miesiąca) wg wzoru F-01; obejmuje ono poza informacjami wstępnymi: rachunek zysków i strat (dział I), majątek obrotowy i rozliczenia międzyokresowe czynne (dział II), wybrane źródła finansowania majątku (dział III), podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy (dział IV) i dane uzupełniające (dział V).
do 31 marca każdego roku - statystycznego sprawozdania finansowego wg wzoru F-02, obejmuje ono: podstawowe dane o przedsiębiorstwie (cz. I) oraz bilans i rachunek zysków i strat (cz. II) wraz z danymi uzupełniającymi,
do dnia 10 lutego każdego roku - sprawozdania o stanie i ruchu środków trwałych oraz o działalności inwestycyjnej wg wzoru F-03.
art 45 Uor Podstawowe znaczenie dla oceny działalności każdego przedsiębiorstwa, zatwierdzenia oraz rozliczenia osiągniętego wyniku finansowego ma ROCZNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE. Powinno ono obejmować:
- Bilans ujmujący aktywa (majątek trwały i obrotowy) i pasywa (kapitały własne i zobowiązania) wg stanu na początek i koniec roku oraz dane uzupełniające,
- Rachunek zysków i strat przedstawiający przychody i koszty (operacyjne i finansowe), straty i zyski nadzwyczajne, obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego oraz zysk lub stratę netto wraz z danymi uzupełniającymi,
- Informację dodatkową uwzględniającą wyjaśnienia o składnikach bilansu oraz rachunku zysków i strat, zastosowanych metodach ich wyceny , proponowanym podziale zysku lub pokryciu straty, a także charakterystykę składu osobowego firmy i organów zarządzających,
- Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych, w firmach zobowiązanych do tego (art.64 ust.1)
Ponadto do rocznego sprawozdania finansowego dołączone być powinno Sprawozdanie z działalności jednostki w roku obrotowym opracowane przez zarząd przedsiębiorstwa.
Raport roczny (annual report)
- Nieobowiązkowy, poglądowy materiał informacyjny obejmujący min:
List przewodniczącego rady nadzorczej , prezesa zarządu
Sprawozdania z działalności - opis rynku, misja, strategie, dane organizacyjne, zasady zarządzania,
Plany i zamierzenia,
Czynniki ryzyka i polityka kontroli,
Wybrane dane z raportu finansowego (sprawozdanie finansowe),
Raport o zasobach - klienci, dostawcy, produkty, marki,
Opinia i raport biegłego (audytora).
- Składa się przeważne z dwóch części:
Sprawozdania dyrekcji (director's report),
jest swoistą wizytówką firmy. Przedstawia rozwój firmy z uwzględnieniem informacji produkcyjno-handlowych i finansowych. Treść opisową wzbogacają dane liczbowe oraz różnorodne wykresy. Zwiera ono prezentację członków dyrekcji firmy oraz informacje o charakterze reklamowym, ujęte w ewidencji estetycznej i atrakcyjnej formie.
Sprawozdania finansowego (financial statement).
Sprawozdania finansowe
- powinny uwzględniać:
zasadę memoriałową (accrual basis)wymagającą , aby efekty operacji gospodarczych uznawane były w momencie ich wystąpienia i wykazywane w sprawozdaniu z okresu, którego dotyczą,
zasadę kontynuacji działania (going concern) zakładającą ciągłość działalności przedsiębiorstwa, co wymaga zachowania tych samych zasad ewidencji lub - w przypadku ich zmian- konieczność odpowiedniego ujawniania tego faktu.
- powinny mieć takie cechy jakościowe jak:
Zrozumiałość dla użytkowników,
Istotność tj. zawierać informacje użyteczne na potrzeby podejmowania decyzji zarządczych
Wiarygodność tj. przedstawiać użytkownikom od materialnych błędów i stronniczości,
Porównywalność tj. umożliwiać użytkownikom porównywalnie danych w czasie, które pozwolą na poznanie trendów rozwojowych.
Ustawowy obowiązek badania rocznego sprawozdania finansowego dotyczy przedsiębiorstw, w których w roku sprawozdawczym wystąpiły dwie z niżej podanych okoliczności:
średnie roczne zatrudnienie przekroczyło 50 osób,
suma bilansowa przekroczyła
przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i usług oraz przychody z operacji finansowych przekroczyły
Biegły rewident sporządzić powinien pisemną opinię o prawidłowości i rzetelności badanego sprawozdania finansowego (true and fair view) z oznaczeniem daty i miejsca jej sporządzania.
Potwierdzone sprawozdanie finansowe wraz z opinia biegłego rewidenta powinno być złożone w sądzie rejestrowym lub innym organie, w którym przedsiębiorstwo jest zarejestrowane.
PREZENTACJA WYNIKÓW ANALIZY EKONOMICZNEJ
Wyniki analizy ekonomicznej mogą być przedstawione w formie:
- liczbowej
przedstawienie wyników za pomocą szeregów lub tablic statystycznych, w których dane wyrażane mogą być w wielkościach absolutnych, względnych, średnich lub współczynnikach.
- graficznej
wykresy, które prezentują przekształcone dane liczbowe w celu bardziej przejrzystego uwypuklenia zjawisk gospodarczych, ułatwienia porównań i wykrycia współzależności.
Charakteryzują one zależności, tendencje i wykrycia współzależności.
- opisowej
zaliczamy tu ilustrację słowną i wnioski.
W ilustracji słownej celowe jest wyodrębnienie części ogólnej (syntetycznej) i części szczegółowej. Powinna ona być dostosowana do odbiorców i uwzględniać przede wszystkim przyczynowe wyjaśnienie stwierdzanych na podstawie danych liczbowych odchyleń i tendencji.
Wnioski powinny być prawidłowo adresowane i formułowane. Adresatami wniosków analizy przedsiębiorstwa mogą być odpowiednie komórki organizacyjne lub inne jednostki współpracujące (np. dostawcy).
Prawidłowo sformułowany wniosek powinien być realny (możliwy do wykonania) i konkretny
(obejmujący określenie miejsca i czasy wykonania). Wniosek powinien zawierać:
Treść wniosku,
Termin wykonania,
Wydział (osoby) odpowiedzialne za wykonanie,
Postulowany efekt zastosowania wniosku,
Osoba odpowiedzialna za kontrolę wykonania wniosku.
Całość wniosków z analizy dobrze jest ujmować w odrębnym zestawieniu.
SPRAWOZDAWCZOŚĆ FINANSOWA 28.10.2010
Operacje Gospodarce- sprawozdanie finansowe
Przykład op. gospodarczych
- Pan Z rozpoczyna działalność gospodarczą „Zet & Travel” inwestując 30 000$ w gotówce w przedsięb.
- zakup gruntu pod przyszłe biuro, płaci 20 000$ w gotówce,
- kupuje materiały biurowe 500$ uzgadniając , że zapłaci w ciągu 30 dni,
- uzyskuje w gotówce 5500$ przychodu ze świadczonych usług:
Z wykonuje usługę , klient płaci 3000
3100 płaci za koszty
300 spłaca obowiązanie
Jaki jest wpływ tych operacji na bilans?
Sprawozdawczość finansowa wg MSSF
Sprawozdawczość Finansowa (Financial Statement)
Bilans (bilance sheet)
Rachunek Zysków i Strat ( income statement)
Rachunek Przepływów Pieniężnych (statement of cash flow)
Zestawienie zmian w kapitale własnym (statemnet of owner's equity of relained earnings)
Typy jednostkek gospodarczych wg uor
Sprawozdanie Finansowe sporządza się :
- w języku polskim,
- w walucie krajowej (polskiej),
- na dzień bilansowy:
dzień kończący rok obrotowy,
dzień zakończenia działalności gospodarczej lub w dotychczasowej formie prawnej.
Aktywa i pasywa wycenia się w cenach nabycia (kosztach wytworzenia) z zachowaniem zasady ostrożności):
- w szczególności należy uwzględnić:
Zmniejszenie wartości użytkowej lub handlowej wartości składnika aktywów w tym również odpisy amortyzacyjne
Wyłącznie niewątpliwe pozostałe przychody operacyjne i zyski nadzwyczajne
Wszystkie poniesione pozostałe koszty operacyjne i straty nadzwyczajne,
Rezerwy na znane jednostce ryzyko, grożące straty lub skutki innych zdarzeń.
Wartość składników aktywów i pasywów , przychodów i związanych z nimi kosztów oraz Sysków i strat nadzwyczajnych ustala się oddzielnie.
Kontynuacja działalności pozwala na wycenę składników majątkowych w wartości historycznej
Memoriał- zdarzenia są ujawniane w sprawozdaniu w okresie, w którym mają miejsce. (ważne żeby wiedzieć , który z elementów sprawozdania finansowego na czym się opiera).
Bilans- wersja uproszczona
AKTYWA |
PASYWA |
A. Majątek trwały I. Wartości niematerialne i prawne II. Rzeczowy majątek trwały III. Finansowy majątek trwały IV. Należności długoterminowe B. Majątek obrotowy I. Zapasy II. Należności krótkoterminowe |
I. Kapitał podstawowy II. Kapitał zapasowy III.
|
SCHEMAT USTALANIA WYNIKU FINANSOWEGO
RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT- segmenty:
Rachunek zysków i strat - warianty:
- kalkulacyjny,
- porównawczy.
Rachunek przepływów pieniężnych
4. Syntetyczna analiza wyniku finansowego przedsiębiorstwa 4.11.2010
18.11.2010
ANALIZA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH:
F-01 - dokument sprawozdawczy , statystyczny , przygotowany dla GUS , daje on informację co się dzieje z kwartału na kwartał w przedsiębiorstwie (zestawienia kwartalne)
Celem syntetycznej analizy wyniku finansowego powinno być nie tylko ustalenie zmian w osiąganych wynikach, ale przede wszystkim określenie , czy i w jakim stopniu zostały one uzyskane w rezultacie działalności gospodarczej opartej na wykorzystaniu czynników intensywnych.
Działalność gospodarcza, w określonych warunkach, może mieć cechy gospodarowania ekstensywnego lub intensywnego.
Gospodarowanie ekstensywne- polega na osiąganiu wzrostu przychodu ze sprzedaży oraz zysku w rezultacie rosnącego angażowania zasobów osobowych i majątkowych zarówno w aspekcie ilościowo-wartościowym, jak i czasowym. [wzrost ten wiąże się z wyższym niż przychód ze sprzedaży lub zysk, wzrostem zatrudnienia oraz stanu majątku trwałego i obrotowego].
Gospodarowanie intensywne - polega na osiąganiu wzrostu przychodu ze sprzedaży i zysku na jednostkę angażowanych zasobów osobowych lub majątkowych przez uzyskiwanie korzystniejszych cen oraz wyzwalanie rezerw wewnętrznych, a szczególnie przez efektywny postęp technologiczno-organizacyjny.
[ wzrost ten wiąże się z wyższą wydajnością i rentownością pracy oraz wyższą efektywnością wykorzystania majątku trwałego i obrotowego].
Wymogom racjonalnej działalności gospodarczej odpowiada wariant gospodarowania intensywnego. Należy zatem dążyć do poprawy osiągania wyników ekonomicznych przez maksymalizację oddziaływania czynników intensywnych oraz ograniczanie wpływu czynników ekstensywnych.
Podstawą liczbową podejmowanej analizy powinny być odpowiednie wskaźniki ilościowe, które podlegać mogą różnokierunkowym porównaniom i przekształceniom.W doborze tych wskaźników uwzględniać należy z jednej strony wskaźniki określające zaangażowane zasoby lub poniesione nakłady, z drugiej zaś osiągane efekty.
Do osiągnięcia efektow w działalności produkcyjnej lub handlowej knieczne jest angażowanie zasobów osobowych i majątkowych.
Zasoby osobowe przedsiębiorstwa określa przede wszystkim przeciętny stan zatrudnienia pracowników ogółem w badanym okresie.
Zasoby majątkowe - zaangażowane w działalności gospodarczej przedsiębiorstwa określa przeciętny stan majątku trwałwgo i obrotowego. Jest to zatem całość aktywów wg wartości bilansowej. Stan przeciętny jest średnią arytmetyczną stanów na początek i koniec okresu. Zasoby mająrtkowe są jednocześnie równowartością zaangażowanych kapitałów włanych i obcych.
Przychody ze sprzedaży wyrażają osiągane efekty działalności gospodarczej brutto w określonym okresie sprawozdawczym.
Przychody netto ze sprzedaży - powstają z korekty przychodów ze sprzedaży brutto o elementy wyrównania rentowności, takie jak podatek akcyzowy lub dotacje przedmiotowe.
Koszty uzyskanie przychodów obejmują koszty własne sprzedanych wyrobów, robót i usług oraz wartość sprzedanych towarów w cenach nabycia, określone jako koszty działalności operacyjnej .
Wartość dodana wyraża nowo powstałą wartość w przedsiębiorstwie w rezultacie jego działalności gospodarczej . Jest ona różnicą między przychodem ze sprzedaży a sumą wydatków poniesionych na zakupu materiałów i usług.
Zysk przedsiębiorstwa jest podstawowym wskaźnikiem oceny działalności gospodarczej. Stanowi on nadwyżkę przychodów ze sprzedaży nad kosztami ich uzyskania i nosi nazwę zysku brutto z działalności gospodarczej.
W systemie syntetycznej analizy wyniku finansowego wyróżnić można dwa etapy analizy:
Analizę porównawczą;
Analizę przyczynową.
ANALIZA PORÓWNAWCZA nie może być tu prowadzona wyłącznie w celu stwierdzenia, w jakim stopniu rosną lub maleją poszczególne wskaźniki, i ujawnienia odchyleń, lecz musi on objąć także rozpatrywanie ich wzajemnych więzi i zależności. Ważne jest zatem znajomość, jakie zróżnicowanie wskaźników i w jakim stopniu można uznać za prawidłowe, ekonomicznie uzasadnione, jakie zaś świadczyć może o niegospodarności itp.
ANALIZA PRZYCZYNOWA również powinna być odpowiednio ukierunkowana. Nie może ona zakładać dowolnych i oderwanych ocen ogólnego odchylenia badanego wskaźnika jako sumy algebraicznej odchyleń cząstkowych jednoznacznie dodatnie lub ujemne, inne odchylenia zróżnicowane kierunkowo.
5. ANALIZA OGÓLNA BILNASU I RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT
Bilans i RZiS jako podstawowe części sprawozdania finansowego, mogą być analizowane pry uwzględnieniu ich powiązań zewnętrznych i wewnętrznych.
Analiza powiązań zewnętrznych- polega na porównaniu danych sprawozdań objętych analizą z danymi:
z planu finansowego (biznesplanu),
danymi sprawozdań sporządzonych w poprzednich okresach (np. w ubiegłym roku)
oraz danymi innych przedsiębiorstw- pojedynczych lub zbiorowych (np. z wielkościami średnimi gałęzi przemysłu)
Analiza powiązań wewnętrznych-polega na różnokierunkowym rozpatrywaniu danych zawartych w objętych analizą sprawozdaniach finansowych. Na uwagę zasługuje tu w szczególności analiza dynamiki i struktury danych, odpowiednio rozwinięta analiza wskaźnikowa oraz analiza przepływów kapitałowych i pieniężnych.
w bilansie wyróżnia się często analizę w przekroju pionowymi i poziomym.
Ułatwieniem w przeprowadzaniu analizy może być przekształcenie do tzw. Sprawozdań analitycznych (analitycznego bilansu i analitycznego rachunku zysków i strat). Przekształcenie to polega na:
- eliminowaniu ewentualnych pozycji ujmowanych jedynie w celu kontrolno-rozliczeniowym, nie wyrażających rzeczywistych aktywów, pasywów lub wyników fin.
- odpowiednim łączeniu pozycji szczegółowych w pozycje zbiorcze o zbliżonej treści ekonomicznej i większej wyrazistości informacyjno-analitycznej.
Bilans w toku opracowywania może mieć układ netto lub brutto. (Dla celów analitycznych bardziej przydatny jest układ netto):
Bilans w układzie brutto- jest przeniesieniem sald wszystkich kont syntetycznych, a niekiedy także analitycznych kont bilansowych.
Bilans w układzie netto- obejmuje tylko salda wyrażające rzeczywistą wartość składników aktywów i pasywów w momencie bilansowym. Stąd też występuje w nim majątek trwały netto (tj. po potrąceniu dotychczasowych umorzeń) oraz kapitał własny pomniejszony o należne wpłaty na poczet kapitału.
Do celów analitycznych bilans może być podzielony na kilka bilansów wewnętrznych, z których każdy uwzględnia odpowiednie powiązania poziomej pozycji bilansowej. [ np. majątek trwały znajduje powiązanie z kapitałem własnym, a majątek obrotowy- kapitałem obcym].
ANALIZA DYNAMIKI I STRUKTURY DANYCH BILANSU
Ocena zmian
Oparte na podstawie bilansu analitycznego obliczenie dynamiki poszczególnych jego składników pozwala na:
ocenę zmian , jakie dokonały się w aktywach i pasywach w ciągu okresu (roku) objętego badaniem,
przedmiotem porównania są dane na koniec i na początek roku,
oprócz obliczanych wskaźników dynamiki ustala się zazwyczaj odchylenia w wielkościach bezwzględnych;
w toku oceny wskaźników dynamiki rozpatruje się zwykle najpierw zmiany ogólnej sumy, poszczególnych grup, a następnie w ich ramach pozycji bilansowych
pozwala to na stwierdzenie, w jakiej zależności pozostają zmiany całości aktywów i pasywów w stosunku do ich elementów składowych.
Ogólna ocena zmian kategorii bilansowych - POZYTYWNA OCENA :
zmiany umacniające zasoby własne przedsiębiorstwa, a przede wszystkim
wzrost majątku trwałego i kapitału własnego,
spadek zapasów,
spadek należności o charakterze nieprawidłowym
spadek wszelkich zaległych zobowiązań.
Z analizą dynamiki bilansu powiązana jest analiza jego zmian strukturalnych w odrębnie rozpatrywanych aktywach i pasywach. W tym celu oblicza się w stosunku do ogólnej sumy bilansu wskaźniki struktury stanu na początek i koniec okresu ( roku) oraz ich odchylenie dodatnie i ujemne (ich suma ma być zgodna).
Analiza struktury aktywów trwałych
AKTYWA
Prawidłową w aktywach jest tendencja rosnąca rzeczowych i finansowych aktywów trwałych w połączeniu ze składnikami działalności inwestycyjnej, stabilizację lub niewielkie zmniejszenie zapasów i należności oraz tendencję malejącą pozostałych składników majątku obrotowego.
PASYWA
Po stronie pasywów prawidłowa jest tendencja rosnąca kapitałów własnych i malejąca kapitałów obcych.
W rozwiniętym badaniu pozytywnym zjawiskiem jest tendencja rosnąca składników bilansu o charakterze prawidłowym, przy jednoczesnej tendencji malejącej składników o charakterze nieprawidłowym, np.:
Zapasy nadmierne lub zbędne, zobowiązania przeterminowane.
Ogólny wskaźnik, który charakteryzuje aktywa to również stosunek majątku trwałego do majątku obrotowego, który powinien wykazywać tendencję rosnącą [świadczy to o umacnianiu się zdolności produkcyjnej przedsiębiorstwa]
Ogólny wskaźnik, który charakteryzuje pasywa może być stosunek kapitału własnego do kapitałów obcych,
[ wzrost świadczy o rozszerzeniu się zasobów własnych przedsiębiorstwa oraz o zmniejszeniu zadłużenia]
ANALIZA PIONOWA BILANSU
Obejmuje nie całość aktywów lecz wybrane ich elementy. Wyróżnić można:
analizę struktury majątku trwałego
rodzaj i struktura aktywów trwałych
analizę struktury majątku obrotowego
rodzaj i struktura należności i zapasów
termin wymagalności należności (czy są realne , czy wymagają korekty)
termin przyjęcia zapasów na magazyn
rodzaj kontrahentów (i ich liczba), czy są wypłacalni czy nie, wiedza o
analizę ich poszczególnych elementów.
Ważny jest udział rzeczowych składników majątku trwałego w jego całości, udział zapasów lub ich składników w wartości majątku obrotowego, struktura zapasów materiałowych z uwzględnieniem ich rodzajów, struktura należności wg terminów ich występowania lub z podziałem wg grup kontrahentów, struktura środków trwałych przy uwzględnieniu ich zużycia itp.
Przy rozpatrywaniu struktury pasywów ważna jest wzajemna struktura kapitałów własnych i obcych oraz ich wewnętrzne proporcje.
Wzrost udziału kapitału własnego świadczy o umacnianiu się finansowym przedsiębiorstwa, o możliwościach jego wypłacalności. Pozytywnym zjawiskiem jest spadek ogólnej kwoty kapitałów obcych. Należy jednak podkreślić różną treść ekonomiczną poszczególnych składników z ogólnym podziałem na zobowiązania długo- i krótkoterminowe. Celowe jest uwzględnienie ich podziału wg wysokości oprocentowania, rodzajów wierzycieli oraz terminów zapłaty (przeterminowane i nie przeterminowane)
ILUSTRACJĄ LICZBOWA SCHARAKTERYZOWANEJ ANALIZY DYNAMI I STRUKTURY BILANSU JEST BILANS ANALITYCZNY
(ujęcie rozwinięte)
Lp. |
AKTYWA |
Stan na |
Odchylenia |
Dynamika w % |
Wskaźniki struktury |
Lp. |
PASYWA |
Stan na |
Odchylenia |
Dynamika w % |
Wskaźniki struktury |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(ujęcie skrócone)
ANALIZA DYNAMIKI I STRUKTURY DANYCH RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT 25.11.2010
pozwala ustalić ogólne źródła osiągniętego wyniku finansowego przedsiębiorstwa.
Analiza poszczególnych grup kategorii RZiS
wzrost lub spadek zysku netto wiąże się bowiem ze zmianami poszczególnych rodzajów (stopni) wyniku finansowego oraz czynników na nie oddziałujących
np. wzrost zysku na działalności operacyjnej wynika głównie z wyższej dynamiki przychodów ze sprzedaży niż kosztów ich uzyskania
wzrost lub spadek zysku brutto-z korzystnego salda przychodów i kosztów finansowych wyników nadzwyczajnych, ostatecznie zaś zysku netto- z wysokości obowiązkowych obciążeń zysku (głównie podatku dochodowego)
Odchylenia ujemne tych wskaźników mogą być źródłem zmniejszenia zysku lub powstania straty netto.
Ocena struktury analitycznego RZiS
- polega na ustaleniu udziału poszczególnych jego składników w ogólnej wielkości (stanowiącej 100%) przychodów ze sprzedaży ( w cenach brutto lub netto).
W ten sposób wskaźniki struktury wyrażają jednocześnie poziom tych wskaźników w stosunku do wielkości wyjściowej.
np. odpowiednie wskaźniki wyrażać będą poziom kosztów uzyskania przychodów (i ich składników), poziom zysku z działalności operacyjnej, zysk brutto czy wreszcie zysku netto (i o składników jego podziału).
Tablica 5.3 str 71
Analiza dynamiki danych RZiS
- pozwala stwierdzić, że w stosunku do roku ubiegłego w prezentowanym przedsiębiorstwie nastąpił
ANALIZA OGÓLNA SYTUACJI MAJĄTKOWEJ I FINANSOWEJ
Powiązania elementów podstawowych po stronie aktywów i pasywów
Analiza pionowa
Analiza pozioma
Analiza finansowa-zalety i wady:
Zmiany w zjawisku
Szybkai efektywna metoda wglądu w operacje
Informacje o funkcjonowaniu firmy
Może służyć prognozowaniu
Wymaga wyważonego doboru wskaźników
Powinna być uzuoełniona innymi narzędziami
Podstawą jest przeszłość
6. ANALIZA WSKAŻNIKOWA DANYCH BIANSU I RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT
ZAKRES I ZASADY ANALIZY WSKAŹNIKOWEJ SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH
ANALIZA RENTOWNOŚCI
Działalność jednostki gospodarczej
Działalność gospodarcza
Zdarzenia nadzwyczajne
Działalność operacyjna
Działalność finansowa
Podstawowa działalność operacyjna
Pozostała działalność operacyjna