Cukrzyca
4 typy - typ II 95% wszystkich zachorowań
w 1995 -135 mln ( szacunki globalne)
Cukrzyca - dotyczy każdego przewlekłego zaburzenia przemian metabolicznych objawiających się w sposób powtrzalnej glikemii
na 3 sposoby :
-hiperglikemia na czczo
-hiperglikemia po sposiłku
-hiperglikemia ( + glikozuria)- wystepujaca po podaniu 75 g glukozy
TYP I
-jest to stan całkowitego niedoboru insuliny bedącą następstwem zniszczenia 85-90 % kom beta wysp trzustkowych
-konieczna jest ciągła substytucja insuliny
TYP III
spowodowana :
1. genetyczne zaburzenia dotyczące kom beta
( typ "mal " - mlodzienczy )
- podtyp 1(5% przypadków) - następstwo defektu genu kodującego jądrowy czynnik watrobowy typu 4 alfa,chromosom 20
-podtyp 2 (10 % przypadkow) - nastepstwo mutacji genu kodujacego glukokinazę (uwrażliwia kom beta na dzialanie glukozy)
-podtyp 3 ( 65% przypadków) - defekt genu kodujacego jądrowy czynnik wątrobowy 1 alfa , chromosom 12
-podtyp 4 - defekt promotora genu insuliny , na poziomie mitochondrialnego DNA
Genetyczne defekty działania insuliny :
- insulinoopornosc typy 1
-cukrzyca typu lipotroficznego
-zaburzenia genetyczne dziedziczone ( zespol Donohue)
2.choroby trzustki
-urazy
-zapalenia
-zapalenia ( wlokniejaco - wapniejące)
-hemohromatoza
-mukowiscydoza
3.endokrynopatie
-guz chromatochlonny
-prolactionoma
-somatostatynoma
-guzy produkujace aldosteron
-zespol i choroba Cushinga
------działanie glikokortykoidow
-wzrost wchlaniania cukrów prostych
-pobudzenia glikogenozlizy ( watrobowej i miesniowej )
-pobudznie glukoneogenezy
-tkanka tłuszczowa - uwalnianie TG i WKT ( te walą prosto do wątroby i zamiana
na glukozę ) lub odkładanie tych tłuszczy w obrebie twarzoczaszki ( pula
niedostępna dla gliko)
-tiazydy ( leki moczopędne )
-hormony tarczycy
-beta-adrenolityki
4.zakażenia : różyczka, cytomegalia
5.Zespoły : Downa , Turnera , Klinefertera ( jak to się pisze ??? :)
TYP IV cukrzyca ciężarnych 2-5% ciężarnych
- powstaje w czasie ciąży
-znika po porodzie
-może prowadzic do poronień
-czynniki patologiczne - a)działanie estrogenów i progesteronu
b)wydzielanie laktogenu łożyskowego ( hamuje
działanie insuliny na komorki docelowe )
c) wzrost metabolizmu ( spowodowany rozwijającym się
płodem )
PATOFIZJOLOGIA
CUKRZYCY TYPU II :
-3 patomechanizmy :
1) UPOŚLEDZENIE WYDZIELANIA INSULINY
-zaburzenie "2 fazowego " mechanizmu wyrzutu insuliny (na 3 sposoby)
*faza 1 - normalnie wyrzut co 13 min / tu jest zaburzenie
*faza 2 - po posiłku wzrost wydzielania / zaburzenie
*faza 1 i 2 - zaburzenie fazy 1 i 2 jednocześnie
-prowadzi do insulinooporności
-uposledza kom alfa wysp trzustki ( zaburza wydzielanie glukagonu)
brak hamowania wydzielania insuliny przez kom beta trzustki co prowadzi do wzrostu poziomu glukozy
-amyloid w wyspach trzustki ( amyloidoza) - na poczatku przesrost wysp a pozniej zmiejszenie masy kom beta
-zaburzenie uwalniania proinsuliny ( wzrost wydzielania ---> rozrost tk lacznej)
-patologia kom beta
-glukagon - zaburzenie wydzielania ----> brak hamowania
-amellina ( kom beta) ------> nie jest hamowana jeje produkcja --> co prowadzi do wzrostu uwalniania glukozy
-zaburzenie osi jelitowo-trzustkowej (odruchy jelitowo-trzustkowy i XII-co -jelitowy)
-otyłość- także powoduje zaburzenie wydzielania insuliny
-zbyt mała aktywność ruchowa
2. ZABURZENIA RECEPTOROWE DZIAŁANIA INSULINY
4 grupy:
1.uszkodzenia przedreceptorowe (pre) :
-spadek dostępności insuliny w kom docelowych
a) spadek ilości receptorów dla insuliny
b) zaburzenia budowy receptorów insulinowych
2.uszkodzenia receptorowe - zaburzenie przekaźnictwa w obrebie receptora
3.zaburzenia postreceptorowe - nieprawidlowe reakcje przekaźnikowe
4.zaburzenia receptorowe - zaburzenia syntezy efektorów , białek enzymatycznych - pod wpłwem działanie insuliny
3.INSULINOOPORNOSC
-ograniczona wrażliwość tk docelowych na dziłanie insuliny
-występuje normo lub hiperglikemia
-czerwone przekrwienia pach i okolicy szyi , mnogie brodawkowate zmiany skórne
-badania przesiewowe - 25% populacji badanej ale ujawnia się u nielicznych
1)Typy insulinooporności :
a) typ 1 - następstwo glukotoxycznosci
b) typ 2 - następstwo lipotoxyczności
c) typ 3 - typu otrzewnego
2)czesto insulinoopornosc jest skojarzona z innymi zaburzeniami metabolicznymi -->
ZESPOL METABOLICZNY X
a)cechy zespolu :
-insulinoopornosc
-hiperinsulinemia
-otyłość typu brzusznego
-nietolerancja glukozy
-dyslipidemie
-nadciśnienie tętnicze
-uogólniona miażdzyca
b) badania laboratoryjne:
-glikemia na czczo powyzej 6,1 mmol/l
-TG powyzej 2 mmol/l
-HDL ponizej 1 mmol/l
-nadciśnienie tętnicze powyzej 140/90 mmHg
-otyłość typu centralnego kobiety > 80 cm , plec mniej piekna ( ale jakze madra :) >84
c) konsekwencje zespołu metabolicznego X :
-wzrost zapadalności na "incydenty" naczyniowo - sercowe i naczyniowo-mózgowe
4.POWIKŁANIA CUKRZYCY :
a)ostre
są następstwem gwałtownego ( spadku) niedoboru insuliny :
-hiperglikemia + glikozuria
-wzrost lipolizy
-kwasica metaboliczna
-odwodnienie hipertoniczne
-zaburzenia wodno - elektrolitowe ( Na , K ,Mg, fosforanów)
-zaburzenia w transporcie tkankowym tlenu i jego wykorzystywaniu
-spiączka cukrzycowa o charakterze ketonowym (typ I) lub hipermolarna (typ II)
b)przewlekłe
- związane z budową ściany naczyń - angiopatie cukrzycowe
-mikroangiopatie ( retino , nefro, skórna)
-makroangiopatie - zaburzenie naczyn tetniczych OUN
- naczyn konczyn dolnych ( chromanie przestankowe)
-neuropatia cukrzycowa -zaburzenie wykorzystywania przez kom nerwowe insuliny--> dochodzi do wzrostu produkcji sorbitolu -->
a to prowadzi do wzrostu objętości neurocytów ( chyba ??)
-dotyczy :
- OUN
- CSN ( zaburzenia czucia , parastezje , nadmierne odczuwnie bólu , zanik czucia dotyku )
- autonomiczny ( tachykardia , hipotonia ortostatyczna, zaburzenia motoryki p.pok -gastropoeza , zaburzenia oddawania moczu, utrata regulacji mikrokrążenia , zmiany zwyrodnieniowe kończyn dolnych ( stopy )