1 BHP.- Stopień trudności i intensywności ćwiczeń dostosowuje się do aktualnej sprawności fizycznej i wydolności ćwiczących.
-Ćwiczenia prowadzone są z zastosowaniem metod i urządzeń zapewniających pełne bezpieczeństwo ćwiczących.
- Stan techniczny urządzeń i sprzętu sprawdza się przed każdymi zajęciami.
- W salach oraz w miejscach wyznaczonych do uprawiania ćwiczeń fizycznych, gier i zabaw umieszcza się tablice informacyjne określające zasady bezpiecznego użytkowania urządzeń i sprzętu sportowego.
- Prowadzący zajęcia zapoznaje osoby biorące w nich udział z zasadami bezpiecznego wykonywania ćwiczeń oraz uczestniczenia w grach i zabawach.
-ćwiczący nie mogą pozostawać bez opieki osób do tego upoważnionych.
-antypoślizgowa posadzka
-pomieszczenie przed każdymi zajęciami powinno być wietrzone
-asekuracja podczas wykonywania ćwiczeń i zadań ruchowych

2. pojecie kinezyterapii: Kinezyterapia (gr. kinesis - ruch) - leczenie ruchem, gimnastyka lecznicza. Podstawą tej dziedziny fizjoterapii są ćwiczenia ruchowe. Ruch staje się środkiem leczniczym, mającym wpływ na cały organizm.Już w starożytności pojawiły się zapiski filozofa Togulton Nagata dot. wpływu ruchu i ćw.na zdrowie i siłę człowieka.Konfucjusz eksponował znaczenie określonych pozycji ciała w uzyskaniu efektów profilaktyczno-leczniczych. Hipokrates uczony filozof i lekarz,twórca szkoły lekarskiej wyznaczył dwa filary związane z medyczną gimnastyką i dietetyka. W państwie rzymskim Galen pisze o wpływie ćw.na prawidłowy rozwój człowieka, a Aurelianus opisywał wpływ ćw. Biernych w przypadku porażeń.Średniowiecze-załamanie, zacofanie,potępiano kult ciała i rozwoju.Ale mimo wszystko powstały zakłady opieki nad kalekimi.XVI-XVIIw. Następuje duże ożywienie leczenia ruchem, powstaje wiele ośrodków leczniczych m.in. Ambroży Pare- twórca i autor wielu protez, Gilsson- pętla Gilsona, Andry- ojciec ortopedii. Wiek XX- po raz pierwszy użyto słowa „rehabilitacja”.W Polsce XVI w. Wojciech Oczko jako pierwszy zaczyna stosować ćw.ruchowe. Sebastian Patrycy(XVII) zaleca stos.ćw fizycznych w różnych schorzeniach. Teofil Matecki(1841) zakłada kilka zakładów w Poznaniu. Rok 1925-26 prof. Dega i jego nauczyciel prof.Wierzejewski zakładają pierwszą w Poznaniu szkołę gimnastyki leczniczej.W 1960r. Tomaszewska i Milanowska zakładają katedrę w Poznaniu jako pierwszą klinikę rehabilitacji.Dalej powstają ośrodki w Konstancinie.,

3. reh. jej nadrzędność: reh lecznicza w całokształcie procesu reh jest faza która po przez przywrócenie choremu spr. fiz. daje podstawe do dalszej reh zawodowej i społecznej. Cechy rehabilitacji:powszechność,kompleksowość,wczesność zapoczątkowania,ciągłość.

4. kompensacja-Złożony proces dokonujący się w ustroju, zmierzający do wyrównania braku i przystosowania się do środowiska w patologicznych warunkach: morfologicznych i czynnościowych, które nastąpiły w przebiegu schorzenia lub urazu.

Prawa kompensacji:
I prawo Anochina: każdy żywy organizm ma mechanizmy fizjologiczne pozwalające na zastąpienie funkcji różnych narządów, których prawidłowe funkcjonowanie zostało zaburzone.
II. Uruchomienie rezerw kompensacyjnych może nastąpić tylko w sytuacji zaburzenia podstawowych mechanizmów fizjologicznych, które są odpowiedzialne za daną funkcję.
III. Procesy kompensacji zostają uruchomione bez udziału woli i niezależnie od tego, który narząd uległ uszkodzeniu. Ten samoistny proces przeważnie nie jest korzystny dla odzyskania utraconej funkcji i dlatego wymaga sterowania między innymi przez kinezoterapię.
IV. Powrót i redukcja utraconych funkcji nie jest procesem trwałym. Dlatego wymaga ona stałej stymulacji poprzez stosowanie korzystnie dobranych bodźców fizjologicznych. Skuteczność takich działań zawsze powinna być udokumentowana i potwierdzona.
5.Kompensacja
U poszczególnych osobników zdolność do kompensacji jest różna.
Czynniki obiektywne dotyczą samego uszkodzenia
Czynniki subiektywne dotyczą danego osobnika
KOMPENSACJA ZALEZY OD:
Lokalizacja uszkodzenia /Rozmiar uszkodzenia/
Szybkość powstawania uszkodzenia /Wpływ na OUN przebieg kompensacji jest bardziej skomplikowany i dotyczy również wyższych czynności psychicznych /Ogólny stan chorego
Typ psychiczny osobnika /Wiek osobnika/ Motywacja do opanowania kalectwa

6. Homeostaza (gr. homoíos - podobny, równy i stásis - trwanie) - zdolność do utrzymania stanu równowagi dynamicznej środowiska, w którym zachodzą procesy biologiczne. Zasadniczo sprowadza się to do równowagi płynów wewnątrz- i zewnątrzkomórkowych

Adaptacja przystosowanie się organizmu żywego do życia w nowych dla niego, trwale zmienionych warunkach bytowych lub zewnętrznego.Jest to reakcja przystoso.narządów i tkanek organ. Do zachodzących zmian.Adaptacja nazywa się optymalizacją funkcji organizmu podczas przebywania i pracy w danych warunkach środowi.

Regeneracja- to odtworzenie utraconych sił energii, zdrowia. Mowa tu również o regeneracji organizmu.Człowiek nie posiada zdolności regenerowania zniszczonych narządów, jedynie tkanki i kości, skóra-gojenie się ran.

7. SCHEMAT BADANIA PACJENTA:

Badanie(anamneza)

-I-badanie podmiotowe(wywiad)-wszelkie informacje o charakterze ogólnym(wiek,płeć,zawód,sytuacja rodzinna) oraz dane bezpośrednio związane z głównymi dolegliwościami ( początek i przebieg schorzenia,sposoby i efekty dotychczasowego leczenia)

-II-badanie przedmiotowe(fizykalne)-oparte na wiedzy i doświadczeniu osoby badającej. miejscowe(dotyczące poszcz.części ciała),ogólne (dot.ciała badanego w całości), oraz statyczne i dynamiczne.

statyczne miejscowe(pomiary linijne, badanie części recepcyjnej oun)

statyczne ogólne( ocena postawy ciała)

dynamiczne miejscowe(badanie zakresu ruchomości, ocena siły mm, testy czynnościowe)

dynamiczne ogólne( analiza chodu, testy funkcjonalne, badanie funkcji chwytnej w obr. kg)

-III-badanie dodatkowe (wykorzystujące aparaturę,np.RTG z tomografią komp., ultrasonografia itp.)

8.Wiek chronologiczny (metrykalny) określa data urodzenia, natomiast wiek biologiczny jest prawdziwym odzwierciedleniem ogólnego stanu zdrowia człowieka

Aby ocenić wiek biologiczny pacjenta korzysta się ze specjalnie do tego celu stworzonych programów zawierających badania i testy analizujące poszczególne parametry i funkcje życiowe w organizmie.

9. CELE wykonania pomiaru długości i obwodów kończyn:

-dla upewnienia się w diagnozie

-ustalenia programu rehabilitacji

-dla obserwowania postępów w leczeniu lub postępów choroby

-żeby skorygować swoje efekty

-oceny całościowej pracy

10. Pomiar orientacyjny uda,podudzia i kkg

UDO- pacjent leży na wznak, biodra i kolana pod kątem90',szpara pośladkowa pionowo-po stronie wysokości kolan.

PODUDZIE-na wznak,ułoż.jw.Okolice nadkłykci ud ustawione symetrycznie.

b)w leżeniu przodem kolana zgięte pod kątem 90'- porównujemy wysokość ułożenia stóp

c)siedząc ze zwiszonymi podudziami porównujemy jw..Stopa jak w b) lub przy ścianie.

11. rodz. pomiaru dłu kończyn:

- pomiar całkowity- cała kończyna

- pomiar odcinkowy- poszczególne odc.

- w pomiarze całkowitym wyróżniamy:

+dł. względna- łączna; wraz ze st łączącej je z obręczą

+dł. bezwzględna- bez st łączącego ją z obręczą

Koń dolna:

- względna: kolec biodrowy przedni górny - kostka przyśrodkowa goleni

- bezwzględna: krętarz większy kości udowej -

- absolutna: krętarz większy kości udowej - kostka przyśrodkowa goleni

- uda: krętarz większy kości udowej - szpara stawu kolanowego po stronie bocznej

- podudzia: szpara st. kolanowego po stronie przyśrodkowej - kostka przyśrodkowa goleni

- stopy: guz piętowy po stronie podeszwowej - koniec opuszki najdłuższego palca

- szre. stopy: od główka I kości śródstopia - główka V kości śródstopia

Pomiar czynnościowy kkd- pomiar deseczkami- badamy wysokość kolców biodr.przed.górnych.

12. pomiar długości kkg:

pw: stojąca lub siedząca

- względna: wyr barkowy łopatki do wyr rylcowatu k. Promieniowej

- bezwzględna: guzek większy k. ramiennej do wyr rylcowaty k. Promieniowej

- absolutna: guzek większy kosci ramiennej do opuszki III palca

13. pomiar dł. kkd:

- względna: kbpg do kostka przysr. goleni

- bezwzględna: krętarz wierszy k. udowej do kostka przys. goleni

- absolutna: krętarz wiekszy k. udowej zew. krawędź stopy na wys. kostki bocznej

14. pomiar obwodu R1,R2,Ł

- R1: pw. stojąca, do przednia krawędź dołu pachowego do brzegu przys łopatki

- R1: pw. stojąca, wcięcie jarzmowe rękojeści mostka do brzegu przys łopatki

- R2: w najgrubszym miejscu ramienia

- Ł: wyr łokciowy i nadklykcie k. ramiennej

15. pomiar obwodu ramienia

- R2: w najgrubszym miejscu ramienia i mierzymy odległość do wyrost.łokciow.

16. pomiar obwodu pośladkowy długi i krótki

- pos.dł: pw. stojąca lub leżąca, do krętarza większego k. udowej do szpary pośladkowej

- pos.kr. : pw.stojaca lub leżąca, od spojenia łonowego do szpary pośladkowej

17. pomiar obwodu uda:

pw. stojąca lub leżenie tyłem; mierzymy w najszerszym miejscu na udzie, zaznaczamy odległość tego miejsca od podstawy rzepki; najpierw zdrowa kończyna, przenosimy odl na droga kończynę

18. pomiar ruchomości klp

- poz. wyjściowa: siedząca lub stojąca

- pomiar za pomocą taśmy centymetrowej

- można wykonać na trzech wysokościach:

1) pod pachami

2) na wysokości sutków

3) na wys. wyr. mieczykowatego

- mierzymy w 3 stanach:

1) w spoczynku

2) max wdech

3) max wydech

różnica miedzy max wdechem a wydechem jest pośrednia informacja o stanie ukł. oddechowego

19. co to jest zakres ruchu; cel pomiaru zakresu ruchów w stawach

Zakres ruchu jest to droga jaką pokonuje względem siebie elementy kostne połączone stawem lub stawami zwana gibkością.

Cel: czy zakres ruchu jest w normie, czy nie występuje nadmierna ruchomość (elastpoatia), czy nie ma przykurczy

20. Zakresy ruchu
zakres ruchu ustalają dwie kości w stawie,wzglednie dwa odcinki ciała biorące udział w danym ruchu. Zakres ruchu w stawie zależy od stopnia elastyczności i długości mięsni, od elastyczności torebki i więzadeł stawu.oraz od kształtu i prawidłowości powierzchni stawowych . rozróżniamy:

- czynny- wywołany pracą mięśni osoby badanej

- bierny - wynikający z przyłożenia siły zewnętrznej

- PELNY ZAKRES RUCHU- gdy dwie kości lub dwa odcinki ciała wykonują ruch od pełnego oddalenia względem siebie do maksymalnego zwarcia
- POSREDNI ZAKRES RUCHU- linia przechodząca przez środek pełnego zakresu ruchu i dzieląca go na dwie części oznacza środek zakresu ruchu;ruch odbywając się wokół tej linii określa się jako pośredni zakres ruchu.
- PÓŁZAKRES WEWNETRZNY -jest to ruch od środka zakresu do pełnego zwarcia kości lub odcinków ciała
- PÓŁZAKRES ZEWNETRZNY- jest to ruch od pełnego oddalenia dwóch kości lub odcinków ciała do środka zakresu ruchu

21. Ze względu na ukształtowanie powierzchni stawowych i rodzaj wykonywanych ruchów odróżniamy stawy:

jednoosiowe - czyli stawy o jednym stopniu swobody :

-staw zawiasowy,staw obrotowy,staw śrubowy

dwuosiowe - czyli stawy o dwóch stopniach swobody :

-staw kłykciowy (eliptyczny),staw siodełkowy

wieloosiowe - czyli stawy o trzech stopniach swobody :

-staw kulisty :wolny, panewkowy

płaskie

nieregularne - w stawach tych powierzchnie stawowe są nietypowe,

ruch możliwy jest dzięki włączeniu chrząstki śródstawowej

22. Co to jest pozycja zerowa dla stawów. Opisać poszczególne pozycje zerowe w stawach.

Pozycja zerowa, określana w międzynarodowym nazewnictwie neutralna zerową pozycją wyjściową, została opisana po raz pier- wszy w 1936 roku przez Cave'a i Robertsa. Potem opisywali ją jeszcze w 1957 r. - Chapchal, a w 1966 r.- Djebrunner. Od pozycji zerowej mierzy się zakres ruchu kości. Pomiarstawowy ( Neutral-O -Methbde) według Debrunnera:

Pomiaru dokonujemy goniometrem w obie strony od pozycji zerowej (zero stopni) i tak np., kiedy zakres ruchu w stronę zgięcia wynosi 30",a w stronę wyprostu 10", sytuacje taką zapisujemy: 30 - O - 10. Jeśli mamy do czynienia z przy kurczem i na przykład ruchomość w stawie pozwala tylko na wykonanie pełnego ruchu zgięcia, to obie cyfry określające zakres ruchu znajdą się z lewej strony zera: np.

30-10-0.

23. zakr ruch kg:

wzb: 170-175;wzp: 170-175;wyp; 40-50;wyp hor: 30-35;zg hor: 120

rot zew; 85-90;rot we 75;lok zg: 145-150;sup:80-85;pro: 85-90;pro-nad zg; 70-80

pro-nad wyp: 65-70;odw:20;przyw 35-40

24. zakr ruch kkd:

bio zg: 110-120;wyp; 10-15;odw:35-40;przyw; 25-30;rot zew; 30-35

rot wew; 25-30;kol zg: 125-135;skok zg pod: 40-45;zg grz: 15-20

sup: 25-30;pro: 15-20

25. udział mięśni w wzp.

- Główne:naramienny cz.przednia/piersiowy większy cz.górna /kruczo-ramienny/dwugłowy ramienia-gł długa/

Pomocnicze:podgrzebien/nagrzebien/naramienny cz.środ./dugłowy ramienia gł.krótka/podłopatkowy/ zębaty przedni

26. udział mięsni w wzb

-Główne:nadgrzebieniowy/naramienny cz. środkowa;

-Pomocnicze:naramienny cz.przednia/ dwugłowy ramienia-gł.dłu./podgrzebieniowy-cz.górna/zębaty przedni cz.dolna/czworoboczny-cz.zstępuj.

27. udział mięśni w przywiedz. w st ramiennym P.

-Główne: piersiowy większy-cz.dol/najszerszy grzbietu/obły większy/trójgłowy ranienia gł dł./ dwugłowy ramienia gł.krótka/

- Pomocnicze:kruczo ramienny/podłopatkowy

28. udział mięśni w wyproście horyzontalnym Wh

- Główne:piersiowy większy;- naramienny cz.tylna/obły mniejszy/podgrzebieniowy

- Pomocnicze:najszerszy grzbietu/trójgłowy ramienia-głow. dł.

29. udział mięśni w zg w st. Łokciowym Z

- dwugłowy ramienia;- ramienny

- ramienno-promieniowy;- nawrotny obły

30. udział mięśni w zg.w st. Biodrowym Z

- biodrowo-lędźwiowy;- prosty uda;- naprężacz powięzi szerokiej;- krawiecki

- przywodziciel wielki (cz. górna);- przywodziciel długi i krótki (pomocniczy)

- grzebieniowy (pomocniczy);- smukły (pomocniczy)

- pośladkowy średni i mały (pomocniczy)

31. udział mięśni w wyp. w st. Biodrowym W

- pośladkowy wielki;- przywodziciel wielki ( cz. dolna);- półbłoniasty

- półścięgnisty;- dwugłowy uda (gł. długa);- pośladkowy średni i mały (pomocniczy)

- gruszkowaty (pomocniczy);- zasłaniasz wewnętrzny (pomocniczy)

- bliźniacze (pomocniczy)

32. rot zew w st. Biodrowym Rz

- zasłaniacz zew i wew;- czworoboczny uda;- gruszkowaty

- bliźniacze;- krawiecki (pomocniczy)- biodrowo-lędźwiowy (pomocniczy)

- pośladkowy średni i mały- części tylne (pomocniczy)

- pośladkowy wielki (cz. dolna) (pomocniczy);- prosty uda (pomocniczy)

- grzebieniowy (pomocniczy);- przywodziciel wielki cz. górna (pomocniczy)

- przywodziciel długi i krótki (pomocniczy);- dwugłowy uda gł. długa (pomocniczy)

33. nawracanie w st. skokowym dolnym

- strzałkowy długi i krótki;- prostownik długi palucha (pomocniczy)

- prostownik długi palców (pomocniczy)

34. badanie zg. i wyp. w pł. strzałkowej w odc. L- opisać

Zgięcie (skłon w przód)- w poz. swobodnej stojącej znaleźć wyr. kolczysty kręgu L1 i L5 i zmierzyć odległość między nimi. Następnie poleca się wykonanie skłonu T w przód przy wyprostowanych stawach kolanowych i mierzy się powtórnie odległość między L1 i L5, a różnica jest wskaźnikiem badanego odc.

Wyprost (skłon w tył)- w poz. swobodnej stojącej zmierzyć odległość od końca wyrostka mieczykowatego do okolicy guzków łonowych kości łonowej. Następnie poleca się wykonanie max. Ruchu T w tył (przeprost) przy wyprostowanych stawach kolanowych. W krańcowej pozycji mierzy się powtórnie odległość między punktami kostnymi. Różnica wyrażona centymetrami jest miarą ruchomości odc.

35. test Schobera

Test diagnostyczny do pomiaru ruchomości lędźwiowego odcinka kręgosłupa.
Wykonanie testu: Pacjent stoi. Na skórze oznacza się punkt nad wyrostkiem rylcowatym kręgu S1 oraz położony 10 cm w kierunku dogłowowym. Znaki na skórze rozchodzą się przy pochyleniu do przodu do około 15 cm i zbliżają się przy maksymalnym wyproście do 8-9 cm.
Interpretacja testu: Zmiany zwyrodnieniowe i zapalne kręgosłupa prowadzą do ograniczenia jego ruchomości i oddalania lub zbliżania wyrostków rylcowatych.

36. zasady wykonywania cw leczniczych:

1)cw powinny być proste (wyjaśnić gdy trudne)

2)pokazać i objaśnić cw

3)komendy zrozumiale, terminologia nie zawsze fachowa

4)przestrzegać fazy ruchu

-pw

-ruch w pełnym zakresie

-powrotu do pw

-odpoczynek

5)tempo cw

6)czas trwania cw

7)charakter cw: łatwe, trudne

8)liczba cw - mała 3-4

9)pełna współpraca z pacjentem- wytłumaczyć celowość cw

10)właściwe podejście do chorego- uwzględniając poziom umys i emoc (zaufanie sympatia)

37. zlecenie lekarskie

1)dokładnie określenie obiektu cw np. biodro

2)rodz. cw sposób wykonania (bierne, czynne)

-środki ostrożności

-stabilizacja, slaby zrost, przeszczepienie mięśni

3)dawkowanie cw, czas zab, ile razy dziennie, wiekosc oporu

4)rozpoznanie

5)wiek

38. rodz dawkowania cw:

1)minimalne: we wszystkich przepadkach ciężkich schorzeń, stanach ostrych jako dawka początkowa

2)optymalny: po ustąpieniu ostrego okresu choroby, poprawa przebiedu choroby

3)maksymalne: u rekonwalescentów, gdy chory prawie zdrowy, jedynie utrzymują się nieznaczne pozostałości po chorobie

39. podział cw z zależności od ich wpływu:

1)cw działające miejscowo: działaj na pewne gr mięśniowe, zwiększając ich sile czy elastyczność lub tez cw zwiększające zakres ruchu w st kończyny

2)cw ogólnousprawniąjce: opiera się na zdrowych częściach ciała, ma na celu przywrócenie ogólnej spr fiz

40. pyt 39

41. ogol uspr:

-cw ogolnokondyceyjne;-cw gim porannej;-cw w wodzie;-sport inwalidów

42. cw specjalne- met. kinezyterapeutyczne: są to metody dostosowane do pokrewnych po względem etiologii, grup, jednostek chorobowych lub pojedynczych chorób np. PNF,Bobaht,Lewitt,Klappa

43. gim korekcyjna to cw które maja naprawić lub poprawić coś co zostało mniej lub bardziej uszkodzone np. wady postawy. Ma charakter leczniczy.

gim wyrównawcza: zasób i rodz cw które maja wyrównać, skompensować pewien niedobór ruchowy pod względem ilościowym i jakościowym. Ma działanie profilaktyczne

44. odruch

Jest to droga, jaką pobudzenie, czyli impuls nerwowy musi przebyć od receptora do efektora. Jest elementem funkcjonalnym układu nerwowego.

Łuk odruchowy składa się z :

1.receptor

2.aferentnego włókna nerwowego (droga dośrodkowa doprowadzającej neuronu czuciowy)

3.ośrodka nerwowego

4.eferentnego włókna nerwowego ( drogi odśrodkowej wyprowadzającej neuronu ruchowego)

5.efektora

45. W cw biernych ruch wykonuje terapeuta w stawach pacjenta. Jeżeli pacjent jest przytomny to jego współpraca ogranicz się jedynie do rozluźnienia
CEL: - zachowanie pełnego zakresu ruchu w stawie
- zachowanie pełnej długości i elastyczności mięśni
- utrzymanie elastyczności torebki stawowej i więzadeł
- ułatwienie krążenia krwi i chłonki
- zapobieganie odleżynom długotrwale leżącym
- zachowanie czucia propriocetywnego i pamięci ruchowej

46. metodyka wykonywania ćwiczeń biernych:
- właściwy dobór pozycji ( w leżeniu lub w siadzie )
- stabilizacja odcinka bliższego
- chwyt musi być pewny ale nie może sprawiać bólu
-ruch płynny w odpowiedniej płaszczyźnie i osi
- ruch w pełnym zakresie fizjologicznym(w możliwym zakresie)
- podczas ruchu powinniśmy odciągnąć powierzchnie stawowe
- ruch wykonuje się do granicy bólu
- ruch wykonuje się 20 %u2013 30 razy w stawie
- stosuje się je codziennie lub 2 razy dziennie

47.Cw regresyjne są to cw. służące do zniesienia przykurczów tk. miękkich okołostawowych lub mięsni, wykonywane z użyciem pewnej siły. Redresje często przekraczają granice bólu.
Metodyka:
-bezpośrednio przed cw pacjent powinien być poddany zabiegom fizykalnym, mającym na celu przygotować tkanki do rozciągania (parafina, cieple kąpiele wirowe,masaz)
- stabilizacja odcinka bliższego ćwiczonej kończyny odgrywa w tych działaniach ogromna rolę. Musi być bardzo pewna, tzn. Powinna wykluczać dodatkowe, nieprzewidziane ruchy wynikające z chęci ucieczki przed bólem
- chwyt którym terapeuta prowadzi ćwiczony ruch bierny musi być pewny, przy czym kontakt jego ręki z ćwiczona częścią ciała powinien rozciągać się na jak największej powierzchni.
- ćwiczony ruch powinien być w zasadzie jednopłaszczyznowy
- podczas wykonywania ćw regresyjnych wskazane jest odciąganie pow. stawowych, w wielu przypadkach może to zmniejszyć odczucia bólowe
- tempo wykonywania ćwiczeń powinno być bardzo wolne, pozwalające choremu na adaptację z bólem
-odprowadzenie ruchu z pozycji końcowej bardzo wolne
-kontakt z pacjentem powinien być bardzo dobry i opierać się na całkowitym zaufaniu. Terapeuta powinien być przez cały czas informowany o odczuciach pacjenta
-przerwy między kolejnymi powtórzeniami ruchów redresujących należy wykorzystać na rozluźnienie mięśni
- po ćw obowiązuje terapeutę obserwacja reakcji miejscowej (zaczerwienienie, zwiększenie temperatury ciała, wystąpienie obrzęku)
-ćwiczenia regresyjne należy kończyć serią ćwiczeń czynnych w odciążeniu w szybkim tempie, aby utrwalić efekt redresji

48. przyczyny powstawania przykurczy:

1) zmiany zapalne st pochodzenia bakteriologicznego i reumatycznego

2) zaburzenia w bilansie mięśniowym

3) długotrwałe unieruchomienie i zmiany urazowe okołostawowe

49. Ćw.czynne w odciążeniu- polegają na samodzielnym wyk.ruchów w st.przy odciążeniu ćwiczonego odc,ciała

CEL- przeciwdziałanie zanikom mięśni i uzyskanie przyrostu ich siły,zapobieg.przykurczom w staw, zwiększa zakres ruchu w staw.

WSKAZANIA- zanik i znaczne osłabienie siły mięśni, słaby zarost kostny, zmiany chorobowe pow.staw.,kiedy dążymy do zmniejsz.ich tarcia o siebie w czasie ruchu.

METODYKA-odciążenie uzyskuje się przez podwieszenie ćw.kończyny,zmniejsz.tarcia o podłoże,zanurzenie chorego w wodzie, podtrzymywanie ćw,kończyny rękami fizjoterapeuty

Ćw.czynne w odciążeniu z oporem- umożliwiają słabym mięśniom nie tylko wyk.ruchów,lecz również pokonywanie nieznacznego oporu.Dzieje się tak na skutek wyeliminowania masy kończyny przez jej podwieszenie.Uzyskujemy więc możliwość dawkowania oporu.

CEL-uzyskanie przyrostu siły słabych mięśni

WSKAZANIA- osłanienei siły mięśnia wznoszącej od +2 do 3, a nawet powyżej 3 w skali Lowetta

METODYKA- Ćwiczoną kończynę odciąża się najczęściej za pomocą podwieszenia osiowego.

Ćw. czynne wolne- 54 METODYKA: Wyjaśniamy choremu sposób wyk. Ruchu i poz.wyjśc,Chory wykonuje najpierw ćw.proste i z czasem przechodzi do trudniejszych.

Ćw. czynne z oporem- 55 METODYKA: należy ustalić wielkość aktualnego oporu i liczbę powtórzeń ruchów

50.Cw samo wspomagane
są to cw gdzie pacjent wykonuje ruch czynnie jedna kończyna sprawna, wspomagając ruch niesprawnej części. Kończyna sprawna wykonując wspomaganie musi być na tyle silna by je wykonać (5 w skali loveta) cześć osłabiona ( 0-2 w skali loveta)
wspomaganie może mieć charakter bezpośredni (bezpośrednio wykonywany ruch przez zdrowa kończynę) lub pośredni (za pomocą laski, piłki, ręcznika, układu bloczkowo-linkowego, gumy)
cele:- zwiększenie zakresu ruchu w stawach
- uzyskanie rozluźnienia nadmiernie napiętych mięśni
- poprawa trofiki tkanek przez zwiększenie działania pompy mięśniowej
- zapobieganie niekorzystnym zmianom wynikającym z akinezji

51. Ćw CZYNNE W ODCIĄŻENIU- polegają na samodzielnym wykonaniu ruchu w stawach przy odciążeniu ćwiczonego odcinka, do tych cw kwalifikuje się grupy mięśniowe o sile mm ok. 2 w skali Loveta oraz gdzie ruch czynny jest bolesny
cele:
- przeciwdziałanie zanikom mięśniowym
- uzyskanie przyrostu siły mięśniowej do wartości umożliwiających swobodne poruszanie kończyną lub jej częścią (doprowadzenie jej do poziomu na 3 wg. Lowetta)
- utrzymanie fizjologicznego zakresu ruchów w stawach poprzez systematyczne odżywianie chrząstki stawowej
- umożliwienie wykonywania ruchu w stawach w pełnym zakresie , podtrzymując tym samym prawidłową dotychczasową elastyczność mięśni zawiadujących danym stawem, więzadeł i innych struktur
wskazania:
- zaniki i znaczne osłabienie siły mięśniowej
- niepełny zrost kostny
- zmiany zwyrodnieniowe stawów
- ograniczenia ruchomości w stawach
- stany po unieruchomieniu
- zespoły bólowe w obrębie aparatu ruchu

52. rodzaje odciążenia :
-reka terapeuty;-podwieszki;-woda;-sliska powierzchnia;-rolki

53. rodz. odciążenia w podwieszeniu
1. podwieszenie osiowe
- punkt zawieszenia ćwiczonej kończyny znajduje się prostopadle nad osią ruchu
- podwieszki zakładamy tak, aby ćwiczona kończyna była w pełni odciążona
- ruch powinien się zaczynać od momentu bezwładności kończyny, tzn. że po każdym wykonaniu ruchu kończyna pozostaje przez chwilę w pozycji wyjściowej
2. podwieszenie pozaosiowe - przesuniecie punktu zawieszenia kończyny w linii prostopadłej do osi długiej ćwiczonej kończyny w kierunku wykonywanego ruchu wspomaga ten ruch, odwrotna sytuacja utrudnia wykonanie ruchu.

54. cw. czynne-wolne: polegają na samodzielnym wykonaniu ruchu w st z pokonaniem tylko ciężaru ćwiczonego odc. (bez przyborów). Stosuje się je tam gdzie siła mięśniowa jest ok. 3 i więcej tam gdzie jest 4 i 5 jako cw uzupełniające

Cele: -zwiększenie siły i wytrzymałości

-utrzymanie i zwiększenie zakresu

- poprawa koordynacji, równowagi, trofiki

- bodźcowanie głębokie

wskazania: - tam gdzie trzeba kształtować koordynacje i równowagę

- tam gdzie trzeba poprawić czucie głębokie i poprawe czucia własnego ciała

- tam gdzie trzeba utrzymać i poprawić ruchomość w st

- osłabienie siły mięśniowej

-tam gdzie jest wzmożone napięcie mięśniowe wynikające ze zmęczenia

-przemęczenie mięśni o charakterze statycznym i dynamicznym

Etapy ruchu: 1) pw

2) ruch w pełnym zakresie

3) powrót do pw

4) odpoczynek

55. cw czynne z oporem
cw te polegają na samodzielnym wykonaniu ruchu z pokonaniem siły zewnętrznych przeciwdziałających temu ruchowi.

zastosowanie:- przy sile mięśniowej na 4 i 5
Cele:
- uzyskanie przyrostu masy mięśniowej i zwiększenie siły
- poprawa wytrzymałości mięśni
- zmniejszenie do minimum zaników mięśniowych, szczególnie powstałych w wyniku unieruchomienia
- zmniejszenie do minimum zaników mięśniowych, powstałych w następstwie procesów patologicznych
- opóźnienie występowania zaników mięśniowych
- uzyskiwanie przerzutów napięć kontralateralnych do części ciała znajdujących się czasowo w unieruchomieniu
- uzyskanie poprawy koordynacji nerwowo-mięśniowej
- zwiększanie sygnalizacji aferentnej w celu rozszerzenia pól pobudzenia w korze mózgu
Metodyka:
- pw. zapewniająca wygodę i stabilizacje odcinka bliższego
- rytm i tempo zależne od tego, czy dążymy do uzyskania przyrostu siły czy zwiększenia wytrzymałości mięśni
przyrost siły:
- stosuje się maksymalny opór do aktualnej siły mięśni
- liczba powtórzeń niewielka
- tempo ćwiczeń wolne
zwiększenie wytrzymałości mięśni:
- znacznie mniejszy opór (około 50% aktualnego oporu maksymalnego)
- liczba powtórzeń dużo większa
- tempo ćwiczeń szybkie
- przed przystąpieniem do ćwiczeń czynnych z oporem określonej grupy mięśni należy ustalić wielkość aktualnego oporu i liczbę powtórzeń ruchów
- posłużyć się można wzorami opracowanymi przez różnych autorów jak: de Lorme i Watkins, McQueena
Sposoby obciążenia w ćwiczeniach czynnych z obciążeniem to:
-opór stawiany ręką terapeuty przeciwdziała ruchowi, działając na dalszy odcinek kończyny. Stabilizacja bliższego odcinka kończyny ułatwia poprawne wykonanie ruchu
-zwiększenie tarcia podłoża %u2013 wykonywanie ruchu po szorstkim podłożu bezpośrednio ułożoną kończyną na stole
-zmiana kąta pochylenia płaszczyzny, w której ruch odbywa się po pochylni w górę, będzie utrudniała pracę mięśni.
-rozciąganie sprężyny, taśmy
-podciąganie masy poprzez zestaw bloczkowy (ćwiczenia na bloczkach z ciężarem)
- fotel do ćwiczeń z oporem

56. cw czynno bierne ruch prowadzony jest biernie a zadaniem które się stawia pacjentowi jest czynne rozluźnienie mięśni w tej części narządu ruchu która jest ćwiczona. Kluczem do uzyskania żądanych efektów terapeutycznych jest właściwa współpraca pacjenta z terapeutą. Przy prawidłowo wykonywanych ćwiczeniach zakres ruchów z dnia na dzień powinien wzrastać.
CEL:
-rozbicie odruchowego lub blednego kola bolu
- Zachowanie pełnego zakresu ruchu w stawie
- Zachowanie pełnej długości i elastyczności mięśni
- Utrzymanie elastyczności torebki stawowej i więzadeł
- Ułatwienie krążenia krwi i chłonki
- Zapobieganie odleżynom długotrwale leżącym
- Zachowanie czucia propriocetywnego i pamięci ruchowej
Wskazania
-stany po chirurgicznych zabiegach rekonstrukcyjnych w narządzie ruchu
-choroby reumatoidalne
-unieruchomienie kończyny za pomocą wyciągów regresyjnych
-stany strofiki tkankowej
demineralizacja kości
Metodyka:
-ruch prowadzi się w niepełnym zakresie, a jego wartości graniczne wyznaczają odczucia bólowe.

-wykonując ten rodzaj ćwiczeń należy doprowadzić ruch do granicy bólu i bardzo powoli próbować ja przekroczyć
-tempo ćwiczeń bardzo wolne
-liczba powtórzeń ćwiczenia 10 -15 w jednej serii.

-przerwy między seriami 2 %u2013 3 minutowe, należy je wykorzystać na rozluźnienie ćw mięśni
-ćw należy prowadzić przy wspomaganiu ich środkami fizykoterapii, obniżającymi napięcie mięśniowe, a często po

57. ćw synergistycznych (współdziałanie) wykorzystuje się zjawiska promieniowania ruchowego. Istotną cechą tejże metody jest wykorzystanie zjawisk współdziałania mięśni w stale zmieniających się układach synergistycznych pod wpływem odpowiednio dobranych ruchów z określonym oporem i dozowaną pozycją.Naszym celem jest uzyskanie na drodze skrzyżowanego odruchu fizjologicznego lub na drodze pobudzenia zespołów dynamicznych, napięcia izometrycznego mięśni. Ćwiczenia synergistyczne stosujemy podczas unieruchomienia kończyny całkowite lub częściowe w opatrunku gipsowym lub ćwiczenie przeszczepionych mięśni
Przez stosowanie ćwiczeń synergistycznych można znacznie przyśpieszyć zrost kostny oraz uzyskać najlepsze wyniki w transedukacji mięśni przeszczepionych w przebiegu chorób. Ćw te stanowią najkorzystniejszy bodziec biologiczny w rehabilitacji chorych po urazach narządu ruchu.
Rodzaje : Wyróżniamy ćwiczenia synergistyczne kontralateralne i ipsilateralne.

58. Ćw kontralateralne- stosuje się w przypadku unieruchomienia całej kończyny w opatrunku gipsowym. Chory ćwiczy wówczas kończynę wolną od opatrunku gipsowego. Warunkiem uzyskania napięcia izometrycznego mięśni unieruchomionej kończyny jest ćwiczenie kończyny wolnej od unieruchomienia z maksymalnym oporem.
Ćw synergistyczne ipsilateralne stosujemy wówczas, kiedy opatrunek gipsowy nie obejmuje całej kończyny. Chory ćwiczy wolny od opatrunku odcinek kończyny z oporem maksymalnym, pobudzając przez to dynamiczne zespoły części kończyny objętej opatrunkiem gipsowym.

59. skurcz: 1)izotoniczne, kiedy komórki mięśniowe skracają się i cały mięsień ulega skróceniu, a napięcie jego nie ulega zmianie,

2)izometryczne, charakteryzujące się wzrostem napięcia mięśnia bez zmiany jego długości,

3)auksotoniczne - zbliżanie przyczepów z jednoczesnym wzrostem napięcia.

60. Izometryczna metoda treningu siły
Zalety- podniesienie zdolności do koncentracji wysiłkowej, racjonalne wykorzystanie czasu i energii zawodnika, prostotę niezbędnego sprzętu i możliwość stosowania go w warunkach domowych, szybki przyrost siły. Stosowanie skurczów izometrycznych jest celowe do szybkiego rozwoju sił w najsłabszych ogniwach łańcucha ruchowego typowego dla danej konkurencji.
Wg. badań Darcus'a i Salter'a, które stwierdzają, że najbardziej skutecznym bodźcem rozwoju siły jest 30 maksymalnych skurczów izometrycznych dziennie.

60. Zalety izometrycznej metody treningu siły

Istota metody izometrycznej polega na napinaniu mięśni w warunkach uniemożliwiających ich skurcz. Najprostszy przykład takiego ćwiczenia to mocne zaciśnięcie pięści. Jest to izometryczne ćwiczenie mięśni przedramienia. Maksymalne napięcie powinno trwać 5-6 sekund. Każde ćwiczenie powinno byc powtarzane w tych samych ustawieniach kątowych w stawach dwukrotnie, z około 10 sekundowa przerwą, między powtórzeniami. Wskazane jest wykonanie tych samych ćwiczeń w różnych ustawieniach kątowych. Czas przerwy między poszczególnymi ćwiczeniami od 30sekund do 3 minut. Liczba ćwiczeń do 10.
Najważniejsze zalety metody izometrycznej to możliwość ćwiczenia w najprostszych warunkach, na najprostszym sprzęcie lub bez sprzętu, krótki czas ćwiczeń dzieki dużej intensywności, możliwość działania na dowolny mięsień w wybranym ustawieniu kątowym, szybki przyrost siły i masy mięśniowej.
Metoda ta ma jednak i wady - powoduje duzy ucisk na naczynia krwionośne aż do całkowitego zatrzymania obiegu krwi, powoduje szybkie męczenie się poprzez wytwarzanie dużej ilosci kwasu mlekowego, nie kształtuje zdolności motorycznych. Nie powinniście zatem przesadzać w jej stosowaniu, a raczej traktować jako środek uzupełniający trening dynamiczny.

61. Metoda Hettingera-Müllera
- oparta na skurczu izometrycznym (tzw. krótkie ćwiczenia izometryczne)
- z obciążeniem submaksymalnym (90% możliwości mięśnia)
-liczba powtórzeń na początku 1 seria dziennie z 10 powtórzeniami w miarę poprawy sprawności pacjenta może wzrosnąć do 3 razy dziennie
- czas trwania napięcia 5-6s, czas przerwy dwa razy dłuższy niż skurcz dwa razy dłuższy niż skurcz ok. 10s
- każde napięcie w serii musi być poprzedzone pełnym rozciągnięciem mięśni
- ilość dni treningowych w tyg 5

62. biodrowo- lędźwiowy

p.p a)biodrowy

-dół biodrowy kości biodr.

-kolec biodrowy przedni dolny

b)lędźwiowy większy

-trzony kręgów TH12,L1-4

-XII zebro

-wyrostki żebrowe L1-5

p.k krętarz wiekszy

3- poz.siedząca stabilizacja poprzez chwycenie się kozetki z tyłu lub przodu

RUCH:

udo przesuwa się w kierunku brzucha w płaszczyźnie strzałkowej

4- opór na przedniej części uda tuz nad stawem kolanowym

5- opór większy niż na 4 -sprawdzamy zdrowa nogę, jeśli zrobi to dajemy 5

2- ruch w odciążeniu, np. po śliskiej powierzchni, lub w podwieszeniu

1-nie badamy, ponieważ mięsień położony jest zbyt głęboko

63.czworoglowy uda

a) prosty uda:p.p kolec biodrowy przedni dolny

p.k więzadłem m.czworogłowego ,więzadłem właściwym rzepki do guzowatości piszczeli

b) obszerny boczny, obszerny przyśrodkowy, obszerny pośredni

p.p przednia cześć uda

p.k jw

3- siedząca, tułów wyprostowany RUCH: wyprost nogi w st.kolanowym

4- poz.jak na 3 opór na przedniej, dalszej części podudzia

5- jak na 4,ale opór wiekszy

2- leżenie boku testowanym na śliskiej powierzchni; -stabilizacja uda i miednicy

-noga testowana zgięta w st.kolan.

RUCH: wyprost w st.kolan.po śliskim

1- siad prosty,poz. półleżąca

RUCH: próba napięcia tego mięśnia poprzez próbę dociśnięcia rzepki do góry

-napięcia szukamy tuz nad podstawa rzepki

64. zginacze kolana - m. kulszowe-gol.

- dwugłowy uda: p.p: głowa długa -guz kulszowy; -głowa krotka kresa chropawa k.udowej

p.k: głowa kosci strzałki

- półbłoniasty, półścięgnisty: p.p: guz kulszowy

p.k: guzowatość piszczeli, -kłykieć przyśrodkowy piszczeli

3- leżenie przodem,nogi wyprostowane,stopy poza kozetka

-noga testowana wykonuje ruch zgięcia w stawie kolanowym w pl.strzalkowej

4- dajemy opór w okolicy ścięgna Achillesa

5- jak na 4,ale mocniejszy opór

2- leżenie na boku testowanym, na śliskiej powierzchni, kolano wyprostowane

-stabilizacja miednicy i uda

-ruch zgięcia w st.kolanowym po śliskiej powierzchni

1- pozycja jak na 3

-wyczuwalne napięcie ścięgna mięśnia dwugłowego po stronie tylno bocznej z tylu stawu kolanowego

65. prostowniki biodra

pośladkowy wielki: p.p brzeg boczny k.krzyzowej i ogonowej, k.biodrowa

p.k: -guzowatość pośladkowa kości udowej, tylna powierzchnia k. udowej

3- leżenie przodem, stabil.T, miednicy, noga testowana zg w st. kolanowym

RUCH: uniesienie uda do góry w pl.strzalkowej

4- -pozycja jak na 3, opór na tylnej cz. uda, stabilizacja miednicy

5- jak na 4,ale mocniejszy opór

2- uch może być w odciążeniu, lub kładziemy na boku testowanym, noga badana zg w st.biodrowym i kolanowym

RUCH: prostowanie w st.biodrowym

1- szukamy napięcia na pośladku przy ruchu np. wyprostu w st.biodrowym

przywodziciel wielki: p.p: dolna i górna gałąź k.łonowej

p.k warga przyśrodkowa kresy chropawej k. udowej

3- leżenie na boku testow. kończyna wyprostowana, noga u góry odwiedziona

RUCH: oderwanie nogi testow. i przywiedzenie jej do tej, która jest odwiedziona

4- poz. jak na 3, opór tuż nad stawem kolanowym

5- -jak 4, tylko opór mocniejszy

2- leżenie tyłem, na podwieszkach, przywodzenie nogi testowanej do nogi wyprostowanej

1- szukamy napięcia po zewnętrznej stronie uda (leżąc na boku)

półbłoniasty, Półscięgnisty, dwugłowy uda:

- dwugłowy uda: p.p: głowa długa -guz kulszowy; -głowa krotka kresa chropawa k.udowej

p.k: głowa k.strzałki

- półbłoniasty, półścięgnisty: p.p: guz kulszowy

p.k: guzowatość piszczeli, -kłykieć przyśrodkowy piszczeli

3- leżenie przodem,nogi wyprostowane,stopy poza kozetka

-noga testowana wykonuje ruch zgięcia w stawie kolanowym w pl.strzalkowej

4- dajemy opór w okolicy ścięgna Achillesa

5- jak na 4,ale mocniejszy opór

2- leżenie na boku testowanym, na śliskiej powierzchni, kolano wyprostowane

-stabilizacja miednicy i uda

-ruch zgięcia w st.kolanowym po śliskiej powierzchni

1- pozycja jak na 3

-wyczuwalne napięcie ścięgna mięśnia dwugłowego po stronie tylno bocznej z tylu stawu kolanowego

66. przywodziciele uda

przywodziciel wielki, przywodziciel krotki, przywodziciel długi, mięsień grzebieniowy, smukły

p.p: dolna i górna gałąź kosci łonowej

p.k warga przyśrodkowa kresy chropawej k. udowej

3- leżenie na boku testow. kończyna wyprostowana, noga u góry odwiedziona

RUCH: oderwanie nogi testow. i przywiedzenie jej do tej, która jest odwiedziona

4- poz. jak na 3, opór tuż nad stawem kolanowym

5- jak 4, tylko opór mocniejszy

2- leżenie tyłem, na podwieszkach, przywodzenie nogi testowanej do nogi wyprostowanej

1- szukamy napięcia po zewnętrznej stronie uda (leżąc na boku)

67. odwodziciele uda:

poś. średni: p.p: przestrzeń miedzy kresa pośladkowa przednia a tylnym grzebieniem biodrowym,

p.k: krętarz większy

3-p.w. lezenie na boku niezbadanym, nogę na której leżymy uginamy w st.biodrowym i kolanowym, noga testow.zg w st.kolanowym do 90o i wyp. w st.biodr.

RUCH: unieść nogę w pl.czolowej, bez zg w st.biodr.

4- poz jak na 3, opór kładziemy na bocznej powierzchni uda

5-jak 4 ,ale opór mocniejszy

2-poz jak na 3, terapeuta odciąża nogę

1- poz.jak na 3, wyczuwalny skurcz mięsni, szczególnie nad krętarzem, trzy palce powyżej, idealnie w pl.czolowej

naprężacz pow. szerokiej: p.p kolec biodrowy przedni górny, (powięź mięśnia pośladkowego średniego);

p.k: kłykieć boczny k.piszczelowej poprzez pasmo biodrowo-piszczelowe

3-lezenie na boku nietestowanym, dolna kończyna zg w st.biodrowym i kolanowym a górna w st.kolanowym wyprostowana

RUCH: odwiedzenie w st.biodrowym (może być niewielki zgięcie)

4- opór tuz poniżej st.kolanowego w okolicy głowy strzałki

5- jak na 4 ale mocniej opór

2- pozycja pół leżąca, pół siedząca, noga testowana odwiedziona ,nie testowana przywiedziona

RUCH: ruch po śliskiej powierzchni

1-pozycja jak na 3, szukamy napięcia do przodu nad krętarzem

68. zginacze stopy:

M. trójgłowy łydki,

-brzuchaty łydki: p.p nadkłykieć przyśrodkowy kości udowej, nadkłykieć boczny kości udowej

p.k: guz piętowy (jako ścięgno Achillesa)

- M. płaszczkowaty: p.p: 1. Głowa strzałki, powierzchnia tylna i brzeg tylny strzałki, powierzchnia tylna kości piszczelowej

p.k: guz piętowy (jako ścięgno Achillesa)

3- p.w: stanie na kończynie testowanej, kończyna nie testowana lekko ugięta w stawie kolanowym, kończyna testowana lekko oparta palcami o podłoże

RUCH-Jednokrotne wspięcie na palce

4,5p.w- stanie na kończynie testowanej, kończyna nie testowana lekko ugięta w stawie kolanowym, kończyna testowana lekko oparta palcami o podłoże

RUCH-4-Czterokrotne wspięcie na palce,5-Pięciokrotne wspięcie na palce

2- p.w- leżenie na kończynie testowanej bokiem, kończyna testowana podtrzymywana przez terapeutę, lub cofnięta, oparta o podłoże

RUCH: zgięcie podeszwowe stopy po gładkiej powierzchni

1p.w:-eżenie na kończynie testowanej bokiem, lub leżenie tyłem, kończyna testowana podtrzymywana przez terapeutę, lub cofnięta, oparta o podłoże

RUCH-Terapeuta zapoczątkowuje ruch zgięcia podeszwowego, sprawdza ślad skurczu na ścięgnie Achillesa

69. odwiedzenia ramienia:- naramienny cz. środkowa: p.p wyr barkowy łopatki, p.k: guzowatość naramienna k. ramiennej

- nadgrzebieniowy: dół nadgrzebieniowy łopatki, p.k: guzek większy k. ramiennej

3- pw. Siad, kkg opuszczone wzdłuż T w ułożeniu pośrednim, stabilizacja barku

RUCH- samodzielne odwiedzenie ramienia do kąta 90^o (grzbiet ręki skierowany w górę)

4,5- pw i ruch jak na 3, opór tuż powyżej st łokciowego

2- pw leżenie tyłem, kkg wzdłuż T spoczywają na podłożu w ułożeniu pośrednim , stabilizacja barku

RUCH- samodzielne odwodzenie do 90^o ramienia kg testowanej,

1- pw j.w skurcz mięśnia wyczuwalny w okolicy przyczepu końcowego na bocznej pow. k. ramiennej

70. mięśnie brzucha

m. skośny brzucha zew: p.p: pow zew 5-12 żeber, p.k: warga zew grzebienia k. biodrowej, więzadło pachwinowe, kresa biała

m. skośny brzucha wew: p.p: kresa pośrednia grzebienia k. biodrowej, powięź piersiowo-lędzwiowa

p.k: krawędzie dolne 3 ostatnich żeber

3- pw. leżenie tyłem, nogi ugięte, ręce wzdłuż T

RUCH- oderwanie G i barków oraz skręt t

4- to samo, ręce skrzyżowane na kpl

5- to samo, jak na 4 i mogą się oderwać dolne kąty łopatek

2- siad prosty, stab. miednicy, ręce skrzyżowane

RUCH- skręt t w prawo lub lewo

1- próba jak na 3, napięcie poniżej lini żeber a grzebieniem talerza biodrowego

m. prosty brzucha: p.p: chrząstki żeber 5-7, wyr. mieczykowaty

p.k: gałąź górna k. łonowej, przednia pow. spojenia łonowego

3- leżenie tyłem, nogi ugięte, ramiona wzdłuż T

RUCH- oderwanie G, barków i górnej cz. Th

4- to samo, ręce skrzyżowane na klp

5- to samo, tylko przyjcie do siadu

2- pozycja jak na 3, oderwanie G i przyciągniecie jej do mostka

1- próba wykonania na 2 i szukamy napięcia na brzuchu powyżej i poniżej pępka

71. Prawidłowa postawa ciała - taki układ poszczególnych odcinków ciała niedotkniętych zmianami, który zapewnia optymalne zrównoważenie i stabilność ciała wymaga minimalnego wysiłku mięśniowego zapewnia dużą wydolność statyczno-dynamiczną oraz stwarza warunki właściwego ułożenia narządów wewnętrznych

Prawidłowa postawa ciała jest różna w zależności od wieku:

Prawidłowa postawa ciała małego dziecka charakteryzuje się:

-niewystawianiem barków do przodu

-ustawieniem tyłu głowy i pleców w jednej linii

-wypukłym brzuchem

-nieznaczna lordozą lędźwiową

-całym tułowiem pochylonym do przodu,

-lekkim zgięciem stawów biodrowych i kolanowych,

-płaskostopiem do 4-5 roku życia,

-do około 3 roku życia szpotawością kolan, która około 4 roku życia przechodzi w fizjologiczną koślawość

Prawidłowa postawa dziecka w wieku szkolnym charakteryzuje się:

-nieco spłaszczoną klatką piersiową , przez co wyraźniejsze staje się zaokrąglenie barków.

-Nieco mniej wypukłym brzuchem,

-Wyraźniejszą lordozą lędźwiową

-Prostymi kończynami dolnymi

-Nieco mniejszym zgięciem stawów biodrowych i kolanowych

-Zanikiem płaskostopia

Prawidłowa postawa ciała w wieku dorastania charakteryzuje się:

-wyprostowaną postawą ciała,

-zmniejszeniem wystawania brzucha,

-zanikiem zgięcia stawów biodrowych i kolanowych.

Prawidłowa postawa ciała osoby dorosłej charakteryzuje się :

-głową ustawioną prosto,

-barkami na jednym poziomie,

-łopatkami ściągniętymi,

-symetrycznym ustawieniem miednicy/ kolce biodrowe na jednym poziomie/,

-lekko wciągniętym brzuchem ,

-napiętymi pośladkami,

-równoległym ustawieniem kończyn dolnych wyprostowanych w stawach kolanowych / bez ich przeprostowywania

-prawidłowym ustawieniem i obciążeniem stóp.

72. Czynniki działające na postawę człowieka. Początek nauki w szkole sprzyja pogorszeniu postawy. Przyczyna tego zjawiska są nowe dla dziecka warunki. Niekorzystne pozycje statyczne, spowodowane koniecznością dłuższego siedzenia, niewłaściwe wymiary krzeseł, stolików czy ławek, nowe obowiązki czy intensywne, często ujemne przeżycia , mogą wywołać zaburzenia w stabilizacji postawy. Niekorzystnie działające czynniki wewnętrzne /choroby/ i zewnętrzne/głównie złe nawyki/ powinny być szybko rozpoznawane i likwidowane aby nie dopuścić do utrwalenia się ich szkodliwego wpływu na postawę..

73. Zmienność postawy - od czego zależy.

Na kształtowanie postawy mają wpływ czynniki endogenne i egzogenne. Dużą rolę odgrywa przystosowanie się do środowiska.

Przyczyny anatomiczne: kręgosłup i jego stosunek do głowy, do miednicy i układu mięśniowego. 24 kręgi, mięśnie 300-400 - antygrawitacja.

Błędnik pilnuje prawidłowego ustawienia głowy.

Przyczyny filogenetyczne /ewolucyjna historia ustroju/.Z punktu widzenia filogenezy postawa ciała człowieka jest nabytkiem względnie świeżym.

Duże małpy antropoidów- przeszedłszy do życia na drzewach przystosowały swe kończyny do życia na drzewach- rachialgia kk.g, chwytność ręki, przebudowa obręczy barkowej - łopatka powędrowała do tyłu, zmiana przyczepów mięśni. Zmniejszyła się sprawność życia na ziemi - oddzielenie funkcji lokomocyjnych od chwytnych.

74. Jakie szczegóły anatomiczne dowodzą niedoskonałości postawy.

Dużo szczegółów anatomicznych dowodzi o niedoskonałości i o następstwach adaptacji anatomicznej człowieka do pionowej postawy a mianowicie:

-żyły międzyżebrowe zachowały zastawki przebiegają poziomo,

-duże żyły w jamie brzusznej biegnące u 4-ronożnych poziomo nie zdążyły wytworzyć w pionowej postawie zastawek- stwarza to zawiłe warunki krążenia w jamie brzusznej.

-Oddychanie przeponowe u człowieka wymaga unoszenia żeber i jest związane z dużą praca mięśniową

-Kręgosłup - sklepienie na 4 filarach u 4-ronożnych- u człowieka pionowe ustawienie dość sztywne- kifoza piersiowa

-Narządy i trzewia jamy brzusznej u 4-ronoznych wiszą swobodnie, jeden nie przeszkadza drugiemu i nie przemieszczają się . Mięśnie brzucha nie wykonują aż tak intensywnej pracy. U człowieka wiszą skośnie, opadają uciskając niżej leżące.

-U człowieka brak pełnego wyprostu uda względem miednicy. Wiązadło biodrowo-udowe jest zbyt krótkie /nie wydłużyło się jeszcze wystarczająco/ a mięśnie pośladkowe nie uzyskały pełnego dynamizmu. Stad wynika lordoza lędźwiowa.

75. Następstwa niedoskonałości adaptacji do pionowej postawy

1/ Głowa - wielki otwór potyliczny nie znajduje się nad środkiem ciężkości, leży za bardzo ku tyłowi od niego- głowa opada do przodu- utrzymanie równowagi wymaga dużej pracy mięśniowej.

2/ Barki, kk.g. - które u 4-ronoznych są narządami podporu u antropoidów /antropoid-człowiek/ stały się narządami chwytnymi. U człowieka rozkład dźwigni sił na kk.g. nie jest korzystny.

3/ Miednica - dźwiga u człowieka masy tułowia. Głowa i kk.g. i przenosi na głowy kości udowych kk.d. . Uniesienie jje przedniego brzegu , która sprzyja prawidłowej postawie łagodząc lordozę - przeciwstawiają się wiązadła biodrowo - udowe.

4/ KK.d. - dźwigają masy ciała i są środkiem lokomocji - zredukowane do 2. Rozwija się duża masa mięśni. Stopy wydłużają się - ukształtowały się sklepienia /podłużne i poprzeczne/.

5/ Brzuch - Mięśnie brzucha w prawidłowej postawie spełniają niezmiernie ważną rolę. Podtrzymują trzewia brzuszne i przeciwdziałają ich opadaniu. Biorą udział w oddychaniu /wydech/.

76. Ontogenetyczne kształtowanie postawy.

W łonie matki płód rozwija się w skulonej pozycji. Kręgosłup tworzy jednolite wygięcie ku tyłowi- kifoze totalną. Narastanie klatki piersiowej odbywa się znacznie szybciej w pierwszym roku życia i powiększa o 42-50%, w trzecim i czwartym r.ż. od 4-7%. Położenie u noworodków jest poziome i ułożenie skośne przebiega do ok. 10-11 r. ż., drugie przyspieszenie wzrostu klatki piersiowej zauważamy w okresie pokwitania. Po urodzeniu w biodrach i kolanach są fizjologiczne przykurcze. Lokomocje rozpoczyna czworakowaniem /pełzanie, raczkowanie/. KK.g nie potrafią chwytać. Kifoza zaczyna się prostować. Leżąc na wznak ciężar głowy wpływa na odcinek szyjny, a kk.dolne na odcinek lędźwiowy kręgosłupa. Gdy siła mięśni szyjnych wzrośnie niemowlę zaczyna unosic głowę, a potem siadać. W pozycji siedzącej zwiększa się kifoza lędźwiowa. Gdy wzmocnią się mięśnie antygrawitacyjne szyi i grzbietu zaczynają się próby wstawania. Fizjologiczny przykurcz zgięciowy w stawie biodrowym zmniejsza się , lecz miednica zachowuje jeszcze poziome ustawienie. Wytwarza się lordoza szyjna, kształtuje się ona w 3-4 miesiącu w wyniku podnoszenia głowy- brak lordozy lędźwiowej. Mięśnie brzucha niemowlęcia , toteż brzuch uwypukla się w pozycji stojącej i zaznacza się lekka lordoza lędźwiowa w okresie około 9-12 miesiąca . W 12-14 miesiącu kręgosłup ma już kształt esowaty. W okresie pokwitania obserwujemy pogłębianie się kifozy piersiowej i zaburzenia w postawie ciała.

U dzieci rozpoczynających chodzenie miednica ustawiona jest pionowo i w miarę tworzenia się krzywizn kręgosłupa zwiększa się nachylenie ku przodowi /w 4r.ż.- ok. 22 st., w 7r.ż.-25 st. U M 31 st, u K 28 st./. U noworodków wystepuje szpotawe ustawienie kończyn , potem przechodzi w fizjologiczną koślawość, proste kończyny występują w 7r.ż., w 8r.ż. wykształcają się prawidłowe łuki stóp.

77. Opisz postawę dziecka w wieku przedszkolnym i szkolnym.

Okres przedszkolny: - mocno uwypuklony brzuch w związku z bardzo słabymi mięśniami. Zaznaczona lordoza lędźwiowa, prosta górna część tułowia, czasem nieznaczna kifoza piersiowa, lekki przykurcz bioder i lekkie zgięcie kolan.

Okres szkolny - zmniejsza się wystawanie brzucha, lordoza lędźwiowa staje się wyraźniejsza, żebra pochylają się ku dołowi, klatka piersiowa spłaszcza się nieco, barki zaokrąglają się, pozostają w tym samym miejscu nie przesuwają się do przodu. W pozycji stojącej kolana wyprostowują się lecz podczas chodzenia zachowują jeszcze lekki stopień zgięcia. Znika ono w okresie szkolnym później. Płaski brzuch jest zjawiskiem rzadkim u dzieci. Jest charakterystyczną cechą dobrej postawy dopiero w młodszym wieku dojrzałym, a staje się rzadkością powyżej wieku 35 r.ż.

78. Postawa w okresie pokwitania.

W okresie dojrzewania płciowego ma miejsce pogorszenie postawy. Następuje pewne zwiotczenie postawy. Osobnik „zwiotczały na duchu i ciele” .Pojawiają się objawy psychiczne i fizjologicznego zmęczenia dziecka , postawę cechuje niedbałość i wiotkość. Brzuch się uwypukla , plecy są nadmiernie okrągłe. Głowa pochylona ku przodowi, barki wysuwają się do przodu, przedni brzeg miednicy obniża się a stopy spłaszczają się . Hormony w okresie pokwitania wprowadzają głębokie przeobrażenie w budowie ciała i psychice. Następuje zdecydowane zróżnicowanie płciowe cech fizycznych.

79.Postawa nawykowa - opisać.

- jest wypadkową adaptacji gatunkowej, osobniczych warunków genetycznych i reakcji indywidualnych osobnika w jego mentalnym i fizycznym przystosowaniu się do otoczenia.

80. Ocena postawy metodyka.

W ocenie postawy ciała wyodrębnia się sześć grup metod subiektywnych i obiektywnych.

1/ Metody wzrokowej oceny sylwetki - kryterium stanowią wzorce postawy jako całości, do których porównuje się badanego. Nie ma tu oceny poszczególnych elementów ciała . Wzorce dotyczą krzywizn kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej.

2/ Metody oceny sylwetek zarejestrowanych za pomocą fotografii, cieniografii i konturografii.

3/ Metody oceny poszczególnych elementów postawy przy użyciu aparatury pomiarowej i rysunkowej.

4/ Metody oceny linii poziomych, pionowych i kątów, uwzględniając równowagę i symetrię ciała.

5/ Metody nowoczesne przy użyciu komputera.

Postawa podlega ocenie nie tylko w płaszczyźnie czołowej i strzałkowej ale i poprzecznej , jest również możliwość określenia stopni odchyleń i różnic po prawej i lewej stronie ciała.

6/ Metody subiektywne.

Najczęściej stosowana metoda wzrokowej oceny wybranych elementów postawy polega na opisie bądź punktowaniu poszczególnych elementów postawy. Jest ona uzupełniana badaniem dotykowym. Daje dużo informacji i określa z czego nieprawidłowość wynika.

81. Postawa patologiczna - opisać.

- choroby, które atakują podstawowe elementy anatomiczne a zwłaszcza narząd ruchu maja bezpośredni wpływ na postawę . Taka postawa zwie się patologiczną np. zapalnie stawu biodrowego, hiperlordoza, choroba Scheuermanna.

82. Sylwetki harwardzkie opisać.

-typy postawy wg Browna :

=A /postawa doskonała/ - głowa wyprostowana nad klatka piersiową , biodrami i stopami, klatka piersiowa wypukła, brzuch płaski, plecy łagodnie wygięte.

=B / postawa dobra/ - głowa wysunięta nieco ku przodowi , klatka piersiowa mniej wypukła , brzuch nieco wypukły, plecy bardziej wygięte.

=C / postawa wadliwa / - głowa wysunięta przed klatkę piersiową , klatka piersiowa płaska, brzuch wypukły, plecy zgarbione.

=D / postawa zła/ - głowa bardzo wysunięta do przodu, klatka piersiowa zapadnięta, brzuch zwiotczały, wiszący, plecy wybitnie zgarbione.

83. Opisz sposoby wykrywania utrwalonych przykurczów.

Przykurcz barków, mięśni piersiowych - bark uniesienia do pionu kończyn górnych- badamy stawiając pacjenta przy ścianie.

Utrwalona kifoza piersiowa - nie wyrównuje się w pozycji leżącej- podkładamy rękę.

Nadmierne pochylenie miednicy - przedni brzeg miednicy obniżony, często z powodu słabych mięśni pośladkowych /objaw Trendelenburga; Duchna/ i występuje przewaga zginaczy biodra..

Przykurcz biodra /zginaczy stawu biodrowego/ - test Thomasa - Badany leży na wznak i zgina maksymalnie udo, tak że kolano dotyka do brzucha. Jeżeli udo kończyny leżącej uniesie się , to istnieje przykurcz biodra. Kąt jaki tworzy oś uda z powierzchnią na której leży badany, określa wielkość przykurczu. /Przykurcz zginaczy stawu biodrowego należy do najczęstszych w skoliozie i wywierających największy wpływ na krzywizny kręgosłupa. Powoduje zwiększenie przodopochylenia miednicy i lordozy lędźwiowej oraz ugięcie kończyn dolnych w stawach kolanowych/.

Utrwalona lordoza lędźwiowa - wsunięcie ręki między lędźwie a podłoże jeśli przy zgięciu kolan i bioder znika- hiperlordoza miękka - nie utrwalona.

Przykurcz mięśni kulszowo - goleniowych - skłon do przodu wytwarza się kifoza w przejściu między częścią piersiową a lędźwiową.

84. Objaw Trendelenburga i Duchennea.

Objaw Duchennea - W sytuacjach które powodują objaw Trendelenburga utrzymanie równowagi wymaga kompensacyjnego przemieszczenia segmentów ciała tak,aby rzut środka ciężkości padał na płaszczyznę podparcia . Wyrazem tego jest pochylenie tułowia w stronę nogi podporowej które określa się jako dodatni objaw Duchennea. Obustronne występowanie objawu Trendelenburga i objawu Duchennea powoduje chód kaczkowaty.

Objaw Trendelenburga - opadanie miednicy podczas stania na jednej nodze..

Objaw Trendelenburga występuje m.in. w zwichnięciu stawu biodrowego i w niewydolności mięśni odwodzicieli /w szczególności pośladkowego średniego i małego/. Jeśli mięśnie te są niewydolne , to przy staniu na chorej nodze miednica opada ku stronie zdrowej.

85. Plecy okrągłe, płaskie, wklęsło-wypukłe - opisz.

Plecy płaskie

1.Zwiększenie ruchomości stawów kregosłupa, szczególnie zgięcia w odcinku Th.

2.Nauka przyjmowania postawy skorygowanej.

3.Wykształcenie fizjologicznej kifozy, lordozy i fizjologicznego przodopochylenia miednicy.

4.Wzmacnianie mięśni osłabionych i rozciągniętych:

-mięśnia prostownika grzbietu w części C i L.

-Mięśnia piersiowego /wielkich i małych/.

-Mięśnia zębatego przedniego.

-Mięśnia czworobocznego lędźwi.

-Mięśnia biodrowo - lędźwiowego.

-Mięśnia prostego uda.

-Mięśnia smukłego, przywodziciela wielkiego, łydki.

5.Rozciągnięcie mięśni nadmiernie napiętych i przykurczonych:

-mięśnia prostownika grzbietu w odcinku Th,

-mięśni pośladkowych,

-mięśni brzucha,

-mięśnia półścięgnistego , półbłoniastego, dwugłowego uda,

-mięśnia równoległobocznego, czworobocznego grzbietu w części środkowej i dolnej.

6.Nauka zabaw i gier z elementami ćwiczeń korekcyjnych.

Zalecenia:

W korekcji tej nieprawidłowości kręgosłupa należy dążyć do ukształtowania prawidłowej lordozy lędźwiowej, wpływającej kompensacyjnie na właściwe ustawienie pozostałych odcinków kręgosłupa. Stosujemy ćwiczenia ogólnorozwojowe - kształtujące ćwiczenia w płaszczyźnie strzałkowej w pozycjach niskich, średnich i wysokich, ćwiczenia oddechowe z użyciem przyboru i ze współćwiczącym.

Przeciwwskazania: elongacje , zwisy, wyciągi, ćwiczenia w siadach /szczególnie niskich/.

Plecy wklęsło - wypukłe.

1.Nauka przyjmowania pozycji skorygowanej.

2.Utrwalanie nawyku postawy prawidłowej.

3.Likwidacja dystonii mięśniowej.

4.Odciążenie kręgosłupa od ucisku osiowego.

5.Zwiększenie ruchomości w stawach poszczególnych odcinków kręgosłupa 6.Rozciągnięcie mięśni nadmiernie napiętych i przykurczonych:

-w odcinku szyjnym - mięśnia prostownika grzbietu,

-w odcinku piersiowym - mięśnia piersiowego większego, mniejszego i zębatego przedniego,

-w odcinku lędźwiowym - mięśnia czworobocznego lędźwi, biodrowo - lędźwiowego, prostownika grzbietu

-łydki, smukłego i prostego uda, przywodziciela wielkiego.

7.Wzmocnienie mięśni osłabionych i rozciągniętych :

-w odcinku piersiowym - mięśni prostownika grzbietu, równoległobocznego, czworobocznego, najszerszego grzbietu.

-W odcinku lędźwiowym - mięśni brzucha /prosty, skośny zewnętrzny i wewnętrzny/ , pośladkowych /wielki, średni, mały/,

-Kulszowo - goleniowe - dwugłowy uda, półbłoniasty, półsciegnisty, trójgłowy łydki.

Zalecenia:

1.Korekcja nadmiernie powiększonej kifozy odcinka piersiowego kręgosłupa.

2.Stabilizacja odcinka lędźwiowego przez ugięcie kończyn dolnych w stawach biodrowych i kolanowych.

3.Korekcja lordozy lędźwiowej.

4.Stabilizacja kończyn górnych celem uniknięcia powiększenia kifozy piersiowej.

Przeciwwskazania: akrobatyka, gimnastyka artystyczna, mostki, skoki, skłony w przód.

86. Koślawość i szpotawość kolan - opisz.

Koślawe:

1.oś podudzia tworzy z osią uda kąt otwarty na zewnątrz; podudzie ustawione jest w odwiedzeniu

2. zmiany kostne:

=przyrost kłykcia wewnętrznego kości udowej

=skrzywienie kości udowej lub piszczelowej =skręcenie na zewnątrz podudzia i przeprost w stawie kolanowym

3. w tej sytuacji nacisk na stronę zewnętrzną zwiększa się co powoduje zahamowanie wzrostu kości tej części i potęguje asymetrię kłykci /prawo Delpecha-Wolfa/

4.przeciążenia kończyn dolnych w okresie szybkiego wzrostu przy słabym aparacie więzadłowo-mięśniowym

5. zmiany mięśniowo - wiązadłowe to:

=rozciągniecie więzadła pobocznego piszczelowego

=skrócenie więzadła pobocznego strzałkowego

6.zmiany mięśniowe:

·rozciągnięcie mięśni półściegnistych, półbłoniastych, krawieckich, głowy przyśrodkowej mięśnia czworogłowego

·przykurcz pasma biodrowo - piszczelowego i mięśni dwugłowych uda.

7.Odciążanie stawów kolanowych.

8.Zmniejszanie wagi ciała w przypadku otyłości.

9.Wyrobienie odruchu i nawyku prawidłowego ustawiania i obciążania nóg i stóp w chodzie i w biegu.

10.Nauka poprawnego stania.

11.Ograniczenie do maksimum pozycji rozkrocznych /siadu płotkarskiego, siadu klęcznego ze stopami i podudziami na zewnątrz/.

12.Wzmocnienie mięsni osłabionych i rozciągniętych:

·mięśnia półścięgnistego i półbłoniastego

·mięśnia krawieckiego

·mięśnia smukłego

·głowy przyśrodkowej i czworobocznego uda

·mięśnia strzałkowego /zwłaszcza długiego/,

·mięśnia piszczelowego tylnego,

·zginaczy palców i palucha

13.Rozciągnięcie mięśni nadmiernie napiętych i przykurczonych:

·Mięśnia czworogłowego uda , głowy bocznej, i pasma biodrowo piszczelowego

-utrzymanie pełnej sprawności ruchowej stawu kolanowego oraz wszystkich stawów stopy

-przeciwdziałanie płaskostopiu

-nauka zabaw i gier z elementami ćwiczeń korekcyjnych.

Szpotawe

-oś podudzia tworzy z osią uda kat otwarty do wewnątrz; podudzie w stosunku do stawu kolanowego jest w przywiedzeniu

-najczęściej występuje miedzy 1 a 3 rokiem życia

-szpotawością określa się też stany , w których kat udowo-podudziowy jest mniejszy od tzw. Fizjologicznej koślawości kolan i niekoniecznie musi dojść do jego odwrócenia względem pozycji zerowej.

-Przyczyną jest krzywica oraz nadmierne przeciążenie statyczne układu kostnego kończyn dolnych.

-Zmieniony sposób przenoszenia ciężaru ciała powoduje zmiany ustawienia stóp, a nawet bioder, a następnie ich deformację.

-Jednostronna szpotawość znacznego stopnia może spowodować skrócenie jednej kończyny względem drugiej , co może później objawiać się bocznym wygięciem kręgosłupa w odcinku lędźwiowym,

-Zmiany kostne:trzony kości udowej, piszczelowej i strzałkowej są wygięte na zewnątrz

-zmiany mięśniowo - wiązadłowe: więzadło poboczne zewnętrzne jest rozciągnięte/ więzadło poboczne wewnętrzne jest nadmiernie napięte-

-zmiany mięśniowe:mięśnie dwugłowe uda i strzałkowe są rozciągnięte/ mięśnie półścięgniste, półbłoniaste maja skłonności do przykurczu

87. Łuki i sklepienia stopy.

-sklepienie podłużne:

·łuk podłużny przyśrodkowy /dynamiczny/ - biegnie od guzowatości piętowej poprzez kość skokową, łódkowatą, klinowata przyśrodkową do głowy I kości śródstopia; szczyt łuku przypada na kość łódkowatą /2,5 cm od podłoża/; przy prawidłowym wysklepieniu jego wysokości wynosi ok. 25mm, przy pełnym obciążeniu 15-18 mm.

-Łuk podłużny boczny /statyczny/ - łączy guz piętowy z głową V kości śródstopia , przechodząc przez kość sześcienną , która stanowi jego szczyt oddalony od podłoża o około 0,5 cm.

-sklepienie poprzeczne:·

łuk poprzeczny przedni - łączy oraz przebiega przez głowy pięciu kości śródstopia; przy znacznym obciążeniu stopy łuk ten ulega spłaszczeniu i opiera się o podłoże wszystkimi głowami tych kości; w warunkach odciążenia powraca do podparcia na głowach I i V kości śródstopia.

·Łuk poprzeczny tylny- przechodzi przez trzy kości klinowe oraz kość sześcienną.

88. Stopa płasko koślawa - opisz wadę i kinezyterapia.

Stopy płasko koślawe - Najczęściej spotykana wadą stóp u dzieci i młodzieży jest płaskostopie z jednoczesnym niewłaściwym ustawieniem tylnej części stopy /odchylenie osi pięty na zewnątrz/ . Główną przyczyna tego zaburzenia jest niewydolność mięśniowa. Dzieci skarżą się na szybkie męczenie, bóle stóp i łydek. Obuwie jest wykoślawione , a obcasy zdarte od strony wewnętrznej / prawidłowe zdzieranie po stronie zewnętrznej/.

Okresy zaawansowania zmian w stopie płasko - koślawej. :

Etap I - związany jest z osłabieniem mięśni stóp, nie ma jeszcze deformacji, po dłuższym staniu lub chodzenie występuje obniżenie sklepienia i nieznaczna koślawość pięt.

Etap II - stopa w pozycji stojącej ma już cechy stopy płasko - koślawej, w pozycji nieobciążonej przyjmuje kształt prawidłowy.

Etap III - zmiany widoczne również w pozycji nieobciążonej. Dochodzi do znacznego osłabienia mięśni i rozciągnięcia wiązadeł, wynikiem czego są utrwalone deformacje. Głowa kości skokowej wysuwa i tworzy wypukłość po stronie wewnętrznej. Przedwcześni powstają zmiany zwyrodnieniowe.

Przed przystąpieniem do ćwiczeń oglądamy stopę, sprawdzamy zakres ruchów we wszystkich stawach stopy Bardzo często istnieje przykurcz ścięgna zew. głowy m.trójgłowego łydki, co może stanowić jeden z najważniejszych czynników zniekształcających stopę. W przypadku ograniczeń ruchów w stawach i stwierdzenia przykurczów stosuje się okłady parafinowe lub kąpiele, po których bezpośrednio prowadzi się ćwiczenia redresyjne. Jako zabieg rozluźniający i poprawiający krążenie wskazany jest również masaż suchy, przy czym zaleca się dokładne rozciąganie ścięgna Achillesa.

Stosuje się ćwiczenia czynne z oporem np. chwytanie ręcznika z obciążeniem na dalszym końcu ręcznika z jednoczesnym pociąganiem ręcznika do siebie. Stosuje się również: przeciąganie sznura po kole stopami, ćwiczenia supinacji stóp z oporem na bloczkach itp.

89. Stopa płaska - opisz wadę i kinezyterapia.

Stopy płaskie - Płaskostopie poprzeczne występuje w niewydolności mięśniowo-więzadłowej. Związane jest z obniżeniem główki II i III kości śródstopia i w efekcie spłaszczeniem łuku poprzecznego przedniego. Płaskostopie poprzeczne często występuje razem z paluchem koślawym. Głównym zadaniem ćwiczeń jest wzmocnienie mięśni odpowiedzialnych za utrzymanie łuków stopy:

a/ Łuk podłużny stopy kształtują mięśnie zginacz, przywodziciel i odwodziciel palucha, zginacz krótki palców, mięsień piszczelowy przedni i tylny, zginacz palucha i palców długi.

B/ Łuk poprzeczny stopy kształtują mięśnie: strzałkowy długi , piszczelowy tylny i krótkie zginacze palców.

Przed przystąpieniem do ćwiczeń oglądamy stopę, sprawdzamy zakres ruchów we wszystkich stawach stopy . Bardzo często istnieje przykurcz ścięgna zewnętrznego głowy m.trójgłowego łydki, co może stanowić jeden z najważniejszych czynników zniekształcających stopę. W przypadku ograniczeń ruchów w stawach i stwierdzenia przykurczów stosuje się okłady parafinowe lub kąpiele, po których bezpośrednio prowadzi się ćw. redresyjne . Jako zabieg rozluźniający i poprawiający krążenie wskazany jest również masaż suchy , przy czym zaleca się dokładne rozciąganie ścięgna Achillesa.

Wskazane są ćwiczenia ogólnie usprawniające, kształtujące, dużo ćwiczeń rytmicznych z podskokami, biegami, przysiadami oraz ćwiczenia rozluźniające. Duże znaczenie ma również prawidłowy chód z właściwym obciążeniem stóp. Należy uczyć pacjenta obciążenia stopy stopniowo, od pięty i zewnętrznego brzegu poprzez przodostopie i palce do wewnętrznego brzegu i główki I kości śródstopia.

90. Klatka piersiowa lejkowata - opisz wadę i kinezę.

Klatka piersiowa lejkowata - jest wadą znacznie częściej spotykaną niż klatka piersiowa kurza. Wada jest następstwem wrodzonego zaburzenia rozwoju przepony lub nieproporcjonalnego rozrostu chrząstek żebrowych w stosunku do jej elementów.

Charakteryzuje się lejkowatym zapadnięciem dolnej części mostka i przylegających odcinków żeber. Na skutek osłabienia mięśni grzbietu, wysunięcia barków do przodu, spłaszczenia klatki piersiowej i wiotczenia mięśni brzucha , przy oddychaniu występują paradoksalne ruchy klatki piersiowej. Postępowanie korekcyjne dla wad klatki piersiowej obejmuje głównie ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia ogólnorozwojowe poprawiające postawę ciała oraz pływanie. W wadach zaawansowanych stosuje się aparaty ortopedyczne /klatka piersiowa kurza/ i leczenie operacyjne /klatka piersiowa lejkowata/.

91. Klatka piersiowa kurza, opisz wadę i kinezę.

jest wadą spotykaną znacznie rzadziej niż klatka piersiowa lejkowata. Cechuje ją zniekształcenie mostka, który tworzy silne uwypuklenie do przodu

na kształt dzioba łodzi, podobnie jak to ma miejsce u ptaków. W wyniku tego żebra tracą kształt wygięty - tworząc poniżej sutków wyraźną wklęsłość.Rozróżnia się dwie postacie klatki piersiowej kurzej. W pierwszej postaci uwypuklona jest tylko rękojeść mostka. Położenie trzonu mostka albo jest prawidłowe, albo jest on odchylony nieco do tyłu.Druga postać charakteryzuje się wysunięciem do przodu mostka. Najbardziej ku przodowi sterczy zwykle wyrostek mieczykowaty. Postępowanie korekcyjne dla wad klatki piersiowej obejmuje głównie ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia ogólnorozwojowe poprawiające postawę ciała oraz pływanie. W wadach zaawansowanych stosuje się aparaty ortopedyczne.

92. Zaburzenia wentylacji płuc - typ restrykcyjny i obturacyjny.

3 rodzaje niewydolności oddechowej:

1.restrykcyjna - zmniejszenie ruchomości klp i przepony-powoduje:

-zmiany zapalne w st. Żebrowo- krzyżowych

-deformację klp: szewska, lejkowata, skolioza

-wady postawy, zwiekszona kifoza

-blizny okolic klp. Np.po operacjach, po mastektomii

-osłabienie lub porażenie mięśni oddechowych

-ograniczenie ruchomości przepony

Badania: - obwód klp poj.życiowa płuc

Cel: zwiększenie ruchomości klp i przepony.

2.obturacyjna - czynnościowy lub organiczny skurcz drzewa oskrzelowego

powoduje:

-astma/ dychawica oskrzelowa/- skurcz drzewa oskrzelowego; kłopoty z wydechem

-zapalenie płuc

-zmiany organiczne np. guzy

cel: powiekszenie wydechu

3.niewydolność mieszana restrykcyjno - obturacyjna-niewydolność mieszana

Nałożenie się na siebie niewydolności typu restrykcyjnego i obturacyjnego

93. Cel ćwiczeń oddechowych.

Celem ćwiczeń oddechowych ogólnych jest nauczenie prawidłowego oddychania , zwiększenie wydolności narządu oddechowego, uzyskanie prawidłowego rozwoju klatki piersiowej.

94.Cel pozycji drenażowych.

Ogólnie rzecz biorąc pozycja drenażowa polega na takim ułożeniu pacjenta, która wykorzystuje siłę grawitacji w ułatwianiu odpływu wydzieliny. Drenaż często bywa wspomagany poprzez oklepywanie, wstrząsanie i masaż klatki piersiowej.

W praktyce stosuje się 6 podstawowych pozycji:

-ułożenie na brzuchu głowa skierowana w dół , tułów powinien być nachylony w stosunku do podłoża o 45 stopni, taka pozycja pozwala na usunięcie wydzieliny z dolnej części płuc

-ułożenie na lewym boku z głową skierowaną w dół, tułów jest nachylony o 30 stopni, pozycja pozwala na usunięcie wydzieliny ze środkowej części płuc

-ułożenie na prawym boku, głowa skierowana w dół, nachylenie tułowia 30 stopni

-ułożenie na plecach z głową skierowaną w dół, nachylenie tułowia wynosi 30 stopni - ta pozycja pozwala także na usuwanie wydzieliny z dolnej części płuc

-ułożenie na wznak- pozwala na usuwanie wydzieliny z górnej części płuc

-Pozycja siedząca z lekkim pochyleniem do przodu- również górna część płuc

95. Opisz sposób badania pojemności życiowej płuc VC i próbę gaszenia zapałki.

Badanie pojemności życiowej płuc /VC/ - spirometram. Pozycja siedząca /po wypoczynku/, nos zaciśnięty. Badanie 3-krotne. Zanotować najwyższą wartość, porównać z tabelą - wzrost, waga , porównać z normogramem.

Próba gaszenia zapałki. Badany wykonuje maksymalny wdech, a następnie szybki, nasilony wydech, przy szeroko otwartych ustach i przy rozluźnionych mięśniach gardła. Strumień powietrza zostaje skierowany na paląca się zapałkę trzymaną w odległości 15cm./?/. Wynik prawidłowy gdy badany gasi zapałkę w pozycji siedzącej i lżącej; ujemny gdy nie gasi zapałki w obu pozycjach, pośredni gdy gasi tylko w jednej pozycji.

96. Opisz próbę czasu bezdechu dowolnego i podaj normy dla kobiet i mężczyzn.

Czas bezdechu dowolnego /po głębokim wdechu/. Badanie przeprowadzamy w pozycji siedzącej. Nos zaciśnięty. Badanie 2 krotne w odstępach co najmniej 1 minutowych. Średni czas bezdechu u m wynosi 60 sek; u k 45 sek. Czas bezdechu mniejszy o polowe do wartości średniej oceniany jest jako skrócony

97. Co to jest skolioza i podaj jej przyczyny.

Boczne skrzywienie kręgosłupa to odchylenie od osi anatomicznej całego kręgosłupa lub jego odcinka w płaszczyźnie czołowej, które pociąga za sobą wtórne zmiany w układzie narządu ruchu, klatce piersiowej i narządach wewnętrznych. Przyczyny: zmiany w obrębie trzonów kręgowych powstają prawdopodobnie w pierwszych 6 tygodniach życia zalążka, kiedy wytwarzają się jądra kostnienia. Ich powstanie i rozwój związane są z wnikaniem w głąb chrzęstnego trzonu naczyń krwionośnych, które powodują skostnienie kręgu. Przyczyną wrodzonych niedorozwojów kręgów są anomalie lub zatory naczyń tętniczych. Żebra powstają z tkanki sklerotomalnej , która tworzy tzw. Przegrody międzymięśniowe i przegrody poziome. Każde żebro tworzy się z połączenia części przegrody poziomej i dolnego odcinka przegrody międzymięśniowej. Zaburzenia tych podziałów i łączenia są przyczyną wrodzonych zrostów żeber..

Kostno - nerwowo - mięśniowopochodne

Wrodzone skoliozy kostno - nerwowo - mięśniowopochodne to skrzywienia , które oprócz zmian w trzonach kręgowych wykazują rozszczepy łuków, którym często towarzyszy nie zrośnięcie się opon rdzeniowych i rynienki rdzeniowej. Skrzywienia te szczególnie z objawami przepukliny oponowo- rdzeniowej prowadza do szczególnie ciężkich zniekształceń kręgosłupa. Towarzyszą im zmiany napięcia mięśni grzbietu, niedowłady lub wiotkie porażenia , które uniemożliwiają wyrównanie zaburzonej zmianami kostnopochodnymi osi kręgosłupa i wpływają na jej dalsze skrzywienie.

Mięśniowopochodne wrodzone skoliozy są rzadkie, a ich bezpośrednią przyczyną jest płodowe zbliznowacenie mięśni , tzw. Płodowa dystrofia mięśni /arthrogryposis multiplex congenita/. Zmiany w obrębie kręgosłupa spowodowane są asymetrycznym zbliznowaceniem mięśni, szczególnie mięśni grzbietu. Skrzywienia są skierowane wypukłością w stronę przeciwna do uszkodzonych mięśni.

Nerwowopochodne wrodzone skoliozy w wyniku zmian w układzie nerwowym powstają w chorobie von Recklinghausena. Najczęściej są to skrzywienia krótkołukowe i wykazujące duże tyłowygięcie. Częściej są to kifoskoliozy , w których zagięcie kręgosłupa w płaszczyźnie przednio-tylnej /strzałkowej/ jest większe niż skrzywienie w płaszcyźnie czołowej.

98. Podaj klasyfikacje skolioz.

Ze względu na wielkość kąta skrzywienia

Podział Cobba:

I stopień - do 30 stopni

II stopień - od 30 do 60 stopni

III stopień - od 60 do 90 stopni

IV stopień - powyżej 90 stopni

Ze względu na etiologię.

Podział Cobba Skoliozy czynnościowe /funkcjonalne/- zmiany dotyczą jedynie płaszczyzny czołowej i ustępują po wyeliminowaniu czynnika wywołującego. Nie stwierdza się w tych skoliozach utrwalonych zmian w budowie kręgosłupa.

Skoliozy strukturalne - są zawsze zniekształceniem w płaszczyźnie czołowej, strzałkowej i poprzecznej / poziomej/. Powstają tylko w okresie wzrostu / najczęściej między 1-3; 7-9; 12-15 rokiem życia/.

·kostnopochodne:wrodzone/torakopochodne/ układowe

-nerwopochodne:wrodzone/porażenne wiotkie/ porażenne spastyczne

·mięśniowo pochodne: wrodzone/ dystrofie mięśniowe/inne

·idiopatyczne /o nieustalonej etiologii/

99.Opisz skoliozę funkcjonalną.

-nie przekraczają zwykle 30 stopni

-są odwracalne - można je skorygować przez dowolne napięcie mm kontrolujących postawę lub biernie np. w pozycji leżącej usuwającej ból powodujący odruchowe skrzywienie , często tez znikają w pozycji siedzącej

-cechują się zwykle jednołukowym wygięciem kręgosłupa, bez wyraźnej rotacji

-występują najczęściej u dzieci z osłabionym układem mięśniowym i więzadłowo - torebkowym

-to skoliozy, w których nie stwierdza się utrwalonych zmian w budowie kręgosłupa

Przykłady skolioz funkcjonalnych:

-kompensacyjne - wtórna do asymetrycznego ustawienia miednicy spowodowana np. skróceniem kończyny

-reflektoryczne - np. wskutek ochronnego skurczu mięśniowego przy ucisku na korzenie nerwowe lub innych dolegliwościach bolowych.

-Jako element wady postawy

100. Opisz skoliozę idiopatyczną .

Skoliozy idiopatyczne to skoliozy o nie ustalonej etiologii /80-90 % skolioz strukturalnych/. Skolioza idiopatyczna jest schorzeniem, które boli dopiero w stadium bardzo zaawansowanym i przez długi czas może postępować niezauważona, dlatego konieczne są systematyczne badania przesiewowe prowadzone w szkołach.

101. Patogeneza i patomechanika skolioz.

-powstaje wygięcie boczne , które nazywamy wygięciem pierwotnym / curvatura primaria/ - wygięcie to zaburza równowagę i statykę kręgosłupa, co powoduje reakcję równoważną ze strony sąsiednich , nie objętych procesem części kręgosłupa i

-powstają wygięcia wtórne / wyrównawcze/ - dwa rodzaje:

·małe wygięcia będące połową ruchu pierwotnego /typ powrotu do prostej/ powstające zwykle poniżej i powyżej podwójnych wygięć pierwotnych.

·Większe wygięcia powyżej i poniżej pojedynczego skrzywienia pierwotnego spełniają rolę kompensacji i skrzywienia.

-identyfikacja wygięć pierwotnych:

a)jeśli są 3 wygięcia to środkowe jest pierwotne ,jeśli 4 to 2 środkowe są pierwotne

b)wygięcie pierwotne ma kształt zbliżony do odcinka koła , łuk najczęściej regularny

c)wygięcie pierwotne jest największe i najbardziej utrwalone - najmniej podatne na korekcję oraz wykazuje największe zmiany strukturalne w obrębie kręgów

d)jeśli istnieje boczne przesunięcie tułowia , to zawsze w stronę wypukłości wygięcia pierwotnego.

102. Leczenie zachowawcze skolioz..

Leczenie skoliozy należy powierzyć doświadczonemu ortopedzie, gdyż nieprawidłowo leczona może pozostawić na stałe poważne deformacje kręgosłupa. o 20 stopni skrzywienia skoliozę można leczyć zachowawczo - stosując odpowiednie dla skrzywienia ćwiczenia korygujące i wzmacniające mięśnie grzbietu.

Między 20 - 40 stopni skrzywienie - należy zastosować leczenie gorsetowe. Zwykle stosuje się gorsety podramienne z odpowiednimi pelotami uciskającymi na żebra i niektóre części kręgosłupa. Gorset winien być stosowany do 23 godzin na dobę z 1 godzina przerwy na toaletę ciała i ćwiczenia korekcyjne. / a zatem gorset na całą noc/.

Pomimo prawidłowego leczenia zachowawczego część skolioz nadal progresuje doprowadzając do skrzywień powyżej 40 stopni- kiedy to należy zaprzestać leczenia zachowawczego i zastosować leczenie operacyjne.

Leczenie operacyjne skolioz:

Najczęściej stosuje się obecnie operacje korekcyjne kręgosłupa z dostępu tylnego - czyli pacjent leży na brzuchu podczas zabiegu.

103. Założenie ogólne kinezyterapii skolioz.

1.Nauka przyjmowania pozycji skorygowanej.

2.Utrwalenie nawyku prawidłowej postawy.

3.Odciążenie kręgosłupa od ucisku osiowego.

4.Elongacja kręgosłupa /czynna i bierna, w różnych pozycjach niskich i wysokich/.

5.Ćwiczenia dla przeciwdziałania utraty fleksyjności kręgosłupa /usztywniania się kręgosłupa w części Th7-Th12/.

6.Wzmocnienie mięśni osłabionych i rozciągniętych:

·mięśni brzucha

·mięśni prostownika grzbietu odcinka piersiowego.

·Mięśni pośladkowych

·Mięśni ściągających łopatki

·Mięśni karku

·Mięśni obręczy barkowej

7.Ćwiczenia dla pokonania przykurczów.:

·redresja abduktorów biodra

·redresja mięśnia prostego uda i wszystkich zginaczy biodra,

·redresja tkanek po stronie wklęsłej skoliozy lędźwiowej i piersiowej

8.Nauka zabaw i gier z elementami ćwiczeń korekcyjnych.

9.Ćwiczenia oddechowe.

10.Zwiększenie aktywności ruchowej..

Zalecenia:

pływanie stylem klasycznym, jazda na nartach, jazda na rowerze, zabawy na czworakach, umiarkowany bieg, zwis, elongacje, leżenie, wzmacnianie mięśni prostownika grzbietu.

Przeciwwskazania:

Skoki, dźwiganie, przewroty, mostki, nadmiar skłonów w przód, dłuższe wysiłki w pozycji stojącej, długie biegi wytrzymałościowe, szczególnie na twardym podłożu, uprawianie takich sportów jak: koszykówka, lekkoatletyka, gimnastyka

104. Opisz test wytrzymałościowy w skoliozach

Polega ona na wysunięciu i równoległym do podłoża utrzymaniu tułowia (od kolców biodrowych przednich górnych) poza krawędzie stołu. W czasie wysuwania ramion do przodu pacjent wykonuje wdech, a w czasie cofania ramion ku tyłowi wykonuje wydech. Dodane submaksymalne obciążenie na głowę powoduje, iż ćwiczenie to nie trwa dłużej niż 3 minuty. Każde ćwiczenie poprzedzone jest przyjęciem prawidłowej postawy. 105. Opisz wadę : rozszczep kręgosłupa. Rozszczep kręgosłupa /łac. Spina bifida/ jest wadą rozwojową kręgosłupa polegającą na nieprawidłowym rozwoju kręgosłupa spowodowanym rozszczepem- nie zamknięciem kanału kręgowego /inaczej,: braku tylnej części łuków kręgowych/. Wada ta powstaje około 3 tygodnia ciąży. W zależności od obszaru wystąpienia wyróżniamy przepukliny okolicy szyjnej , piersiowej, lędźwiowej i krzyżowej. Skutki wystąpienia rozszczepu kręgosłupa są ściśle zależne od stopnia zaawansowania wady i jej umiejscowienia. Następstwami tej wady mogą być czasami tylko łagodne bóle czy pewne trudności w poruszaniu się spowodowane zaburzeniem unerwienia mięśni, ich zmęczeniem lub osłabieniem /niepodparte lub źle zawieszone mięśnie muszą wykonywać kilkukrotnie większą pracę niż mięśnie zdrowego człowieka/ ale również tak poważne jak ich porażenie mogące być powodem całkowitego unieruchomienia.. Obok wady kręgosłupa spotykane są m.in. deformacje stawów kończyn dolnych , przepukliny mogące prowadzić do porażeń nerwowych /powodujących zaburzenia czucia skórnego, a w powikłaniu odleżynami/, trudności w oddawaniu kału /porażenie mięśni odbytnicy/ czy moczu - neurogenny pęcherz moczowy, a co za tym idzie narażenie się na liczne infekcje dróg moczowych itp. Zaawansowanym stadiom tej wady towarzyszy często przepuklina oponowo - rdzeniowa łac. Myelomeningocoele. Rozszczepy górnych partii kręgosłupa w ok. 80% przypadków przyczyniały się do powstania wodogłowia - w 95% śmiertelnej choroby dzieci. Leczenie ortopedyczne zależy od stopnia komplikacji. Wiele osób żyjących z tą wadą może nawet nie wiedzieć o jej istnieniu gdyż nie musi ona przeszkadzać w normalnym funkcjonowaniu. Niektóre dzieci wymagają gimnastyki korekcyjnej oraz zaplecza ortopedycznego takiego jak wkładki ortopedyczne czy w gorszych przypadkach kule lub ortezy. Często źle rozwijający się kręgosłup poddaje się deformacjom od tak lekkich jak wrodzona - np. skolioza, aż do deformacji leczonych operacyjnie - zdwojenie rdzenia czy diastomatomyelia. 106. Zespół objawów klinicznych w wadach rozwojowych rdzenia kręgowego. Rozwojowe rdzenia kręgowego i kręgosłupa określamy jako przepukliny oponowo - rdzeniowe, którym towarzyszy zespół objawów - paraplegiia /całkowite porażenie/; parapareza /częściowy niedowład/ z porażeniami lub niedowładami mięśni kończyn, zniesieniem czucia i upośledzeniem trofiki porażonych części , oraz zaburzenia czynności ok. moczowego i pokarmowego. Umiejscowienie przepukliny w okolicy lędźwiowej lub lędźwiowo-krzyżowej spotykamy się z porażeniem wiotkim ze zniesieniem odruchów skórnych, ścięgnowych i okostnych. Przy umiejscowieniu wady w od piersiowym lub szyjnym /rzadko/ występuje porażenie spastyczne. Co powoduje - utrudnienie w chodzeniu, przykurcz zgięciowy w stawach biodrowych , różnica w długości kk.d. Niedorozwój komórek czuciowych- zanik czucia bólu, dotyku, 107. Opisz poziomy regulacji pęcherza. Funkcje pęcherza moczowego - zbiornik w fazie gromadzenia moczu, aktywne wydalanie moczu w fazie mikcji, oraz cewki moczowej - przewód wyprowadzający w fazie mikcji, kontrolowane są przez ośrodki znajdujące się na wielu poziomach układu nerwowego, począwszy od pełniących nadrzędną rolę : korę mózgu, struktury podkorowe i pień mózgu, poprzez rdzeń kręgowy w segmentach S-S aż do zwojów obwodowych. Są one połączone ze sobą licznymi szlakami nerwowymi zawierającymi włókna układu somatycznego i autonomicznego /współ i przywspółczulnego/, przy czym układ autonomiczny odpowiedzialny jest za czynność niezależną od woli, zaś drogi korowo-rdzeniowo-sromowe zabezpieczają świadoma kontrolę układu moczowego . mm gładkie wypieracza i zwieracza wewnętrznego unerwiane są przez układ autonomiczny; mm zwieracza zewnętrznego zaś zaopatrywane są przez nerw sromowy. W ścianie pęcherza i cewki znajdują się nieregularnie rozmieszczone receptory nerwowe, dzięki czemu możliwa jest precyzyjna regulacja fazy gromadzenia moczu i opróżniania pęcherza. temperatury. 108. Pęcherz neurogenny rodzaje . Pęcherz neurogenny jest to dysfunkcja połączeń nerwowych odpowiedzialnych za prawidłową pracę pęcherza moczowego w wyniku której dochodzi do zaburzeń w oddawaniu moczu. Wśród dzieci najczęstszymi przyczynami są wady rozwojowe rdzenia kręgowego, niedorozwój kości krzyżowej oraz mózgowe porażenie dziecięce. Poszczególne rodzaje pęcherzy neurogennych na podstawie badania urodynamicznego należy określić zgodnie z przyjętym przez Komitet Standaryzacji ICS mianownictwem następująco:

Typ I - areflekscja wypieracza z przeszkodą podpęcherzową,

Typ II - arefleksja wypieracza bez przeszkody podpęcherzowej,

Typ III - hiperrefleksja wypieracza z przeszkodą podpęcherzową,

Typ IV - hiperrefleksja wypieracza bez przeszkody podpęcherzowej.

Arefleksja oznacza brak czynności skurczowej wypieracza, natomiast hiperrefleksja - obecność skurczów spontanicznych wypieracza w fazie gromadzenia moczu w pęcherzu. Przeszkoda podpęcherzowa może być anatomiczna /np. zwężenie cewki moczowej , uchyłki cewki/ lub czynnościowe /dyssynergia wypieraczowo - zwieraczowa, czyli brak prawidłowej relaksacji zwieracza cewki moczowej podczas mikcji/. Do określenia stopnia przeszkody podpęcherzowej służy pomiar ciśnienia śródpęcherzowego w trakcie wycieku moczu. Jeżeli wyciek moczu jest spowodowany skurczem wypieracza lub biernym pokonaniem oporu cewkowego / zwykle związanego z obniżoną podatnością ściany pęcherza /, to wtedy mówimy o Detnusor Leak Point Pressure - LPP. Natomiast , gdy podczas badania cystometrycznego nie dochodzi do samoistnego wycieku moczu, wtedy stosuje się testy prowokacyjne w postaci kaszlu / Cough Leak Point Pressure/ lub tłoczni brzusznej / Valsalva Leak Point Pressure/. Jako wartość graniczną świadczącą o obecności przeszkody podpęcherzowej przyjmuje się ciśnienie przekraczające 40 cmH2O. Zaletą omawianego podziału opartego na wyniku badania urodynamicznego jest możliwość ustalenia stopnia ryzyka uszkodzenia górnych dróg moczowych, wyboru metody leczenia na podstawie bezpośredniej oceny stanu dolnych dróg moczowych oraz rokowania odnośnie trzymania moczu. Aby nie dopuścić do powstania zmian w obrębie górnych dróg moczowych` i zakażeń układu moczowego, leczenie pacjentów z typem I pęcherza neurogennego polega na ułatwieniu odprowadzenia moczu z pęcherza. Preferowana metodą jest cewnikowanie przerywane. Typ Ii pęcherza neurogennego nie stanowi zagrożenia dla czynności górnych dróg moczowych. Pacjenci wymagaja okresowych badań kontrolnych aby nie pzreoczyc zmiany na bardziej niekorzystny typ pęcherza. Natomiast poprawę w trzymaniu moczu można uzyskać stosując różnorodne operacje zwiększające ciśnienie śródcewkowe. Typ III ma najbardziej niekorzystne rokowanie , jeżeli chodzi o zmiany w górnych drogach moczowych. U pacjentów konieczne jest wczesne wdrożenie leczenia, które ma na celu niedopuszczenie do powstania wtórnych zmian w obrębie górnych dróg moczowych. Leczenie zachowawcze polega na podawaniu leków mających za zadanie zmniejszenie hiperrefleksji wypieracza i obniżenie ciśnienia śródpęcherzowego oraz zwiększenie pojemności pęcherza moczowego. Dodatkowo u tych pacjentów należy zadbać o ułatwienie opróżniania pęcherza . Celem takiego postępowania jest uzyskanie zmiany typu III na typ I neurogennych zaburzeń mikcji. Jeżeli metody leczenia zachowawczego nie dają oczekiwanego efektu, pacjenci z tej grupy wymagają leczenia chirurgicznego /zwiększenie pojemności pęcherza i obniżenie ciśnienia śródpęcherzowego/. Ostatni IV typ pęcherza neurogennego jest również niekorzystny . W tych przypadkach w wyniku przerostu ściany wypieracza istnieje ryzyko powstania wodonercza , a ponadto rokowanie odnośnie trzymania moczu jest niepomyślne. Pacjenci z tego typu pęcherzem neurogennym są przeważnie kwalifikowani do leczenia operacyjnego.

109. Postępowanie kinezyterapeutyczne u dzieci z przepukliną oponowo - rdzeniową.

Leczenie jest przeważnie chirurgiczne. Dotyczy głównie przepuklin oponowych, które rokują najlepiej. Większość dzieci w pierwszej dobie życia przechodzi operacyjne zamknięcie rdzenia i skóry na plecach w miejscu wystąpienia wady. Dzieciom, które mają czynne wodogłowie zakłada się zastawki, zapobiegające narastaniu wodogłowia i niszczeniu struktur mózgu. Wiele dzieci chodzi korzystając z zaopatrzenia ortopedycznego /łuski ortopedyczne, kule, ortezy/, niektóre maja tylko wkładki ortopedyczne do butów, część porusza się jednak na wózkach inwalidzkich /szczególnie, gdy wada wystąpiła w części piersiowej kręgosłupa/. Większość dzieci z rozszczepem kręgosłupa uczęszcza do szkół masowych wraz z innymi dziećmi, czasem wymagają one dodatkowej pomocy, gdy korzystają z wózka inwalidzkiego /najczęściej możliwej w ramach szkoły integracyjnej /. Leczenie ortopedyczne zależy od stopnia komplikacji. Wiele osób żyjących z tą wadą może nawet nie wiedzieć o jej istnieniu, gdyż nie musi ona przeszkadzać w normalnym funkcjonowaniu. Niektóre dzieci wymagają gimnastyki korekcyjnej oraz zaplecza ortopedycznego takiego jak wkładki ortopedyczne czy w gorszych przypadkach kule i ortezy. Często źle rozwijający się kręgosłup poddaje się deformacjom od tak lekkich jak wrodzona np. skolioza aż do deformacji leczonych operacyjnie. - zdwojenia rdzenia czy diastomatomyelia.

110. Co to są wyciągi - ich rola w kinezyterapii..

Wyciągi są rodzajem biernego oddziaływania w kinezyterapii, polegającym na stosowaniu siły zewnętrznej w określonym przedziale czasu. Wyciągi stosuje się często jako przygotowanie do ćwiczeń /często redresyjnych/ lub utrwalenia efektów uzyskanych przez te ćwiczenia. Mechanizm działania wyciągów nie jest jeszcze w pełni wyjaśniony. Przyjmuje się, że wyciągi mają na celu zwiększenie sprawności dynamicznej poprzez rozciąganie tkanek miękkich a czasem zwiększanie przestrzeni międzykostnych i odciążenie uciśniętych naczyń i nerwów /poprawienie krążenia lokalnego, działanie przeciwbólowe, rozluźnienie napiętych mięśni/. Wyciąg służy do korekcji, a innym razem likwiduje objawy /np. ból utrudniający usprawnianie/. Wyciągi stanowią często przygotowanie do lub uzupełnienie rozmaitych ćwiczeń. Niejednokrotnie dzięki wyciągom stawowym w powiązaniu z innymi zabiegami fizjoterapeutycznymi, można uniknąć zabiegu operacyjnego. Bywa iż wyciąg przygotowuje do zabiegu operacyjnego /np.skoliozy/. Wyciągi bardzo często jeśli tylko istnieją takie możliwości należy poprzedzić zabiegami fizykalnymi powodującymi rozluźnienie napiętych tkanek albo działających przeciwbólowo. Stosuje się także wyciąg i zabieg fizykalny jednocześnie np. masaż leczniczy, naświetlanie lampą solux, okład parafinowy lub borowinowy, wyciąg w ciepłej wodzie.

111. Wyciąg pośredni i bezpośredni:

wyciąg pośredni / za skórę/, sporządzany poprzez przymocowanie do ogolonej i odtłuszczonej skóry pasów przylepca bądź gąbki, bawełnianej pończochy bądź tzw. Kamaszków /wykonanych z płótna/ i strzemion. Do stosowania wyciągów pośrednich używa się także specjalnych aparatów ortopedycznych.

Wyciąg bezpośredni /za kość/ znajduje zastosowanie o wiele częściej, ponieważ do nastawiania złamań konieczne jest zazwyczaj zastosowanie sporej siły - czego skóra nie znosi. Dlatego stosuje się wyciąg mocowany przy pomocy klamer, gwoździ czy drutów bezpośrednio do kości. Stosowanie tych instrumentów wymaga zachowania aseptyki , stąd zakładanie wyciągów bezpośrednich jest wykonywane w warunkach sali operacyjnej. Z punktu widzenia techniki wykonywanie tych zabiegów w kinezyterapii interesują nas wyciągi pośrednie. Fizjoterapeuta może jednak spotkać się z pacjentem na wyciągu bezpośrednim /np. po złamaniu k. udowej lub kręgosłupa/. W wyciągach pośrednich siła zewnętrzna /ciężarek, sprężyna/ przywieszona jest do określonego odcinka ciała za pośrednictwem rozmaitych urządzeń jak pasy, pętle, tzw. kamaszki, mankiety itp.

112. Wyciąg Perchla.

- wyciąg krzesełkowy;jest odmianą wyciągu grawitacyjnego. W tym wyciągu pacjent leży tyłem, kkd ugięte w st.biodrowych i kolanowych i podciągnięte do góry, oparte podudziami na krzesełku. Ustawienie to zapewnia zmniejszenie lordozy lędźwiowej. Wyciąg taki nie zaburza krążenia. Stosuje się go ok. 30min.Ujemną cechą tego wyciągu jest drętwienie podudzi przypiętych do krzesełka. . Siła wyciągu odpowiada w przybliżeniu masie zwisającego ciała.

113. Wyciągi dotyczące kończyn:

Wyróżniamy 2 grupy: obarczające i redresyjne.

W obarczających siła zewnętrzna działa raczej wzdłuż osi kończyny, w redresyjnych zaś kątowo, dzięki czemu uzyskuje się albo odciążenie nadmiernie przypartych powierzchni stawowych, bądź też działanie redresujące. Zwykle stosuje się w nich obciążenia rzędu kilku kilogramów . Zaleca się konieczność zmniejszenia wielkości obciążenia w przypadku wystąpienia bólu i kontynuowania zabiegu z mniejszym obciążeniem tak, by łączny czas zabiegu był dostatecznie długi /ok.30 min./.Ból jest sygnałem, że skończyła się obrona mięśniowa i rozpoczęło się właściwe działanie wyciągu. Przerwanie wyciągu w momencie wystąpienia bólu byłoby zniweczeniem działania wyciagu.

114. Co to jest kontrwyciąg?

Stabilizacja podczas stosowania wyciągów redresyjnych winna być wspomagana

kontrwyciągiem, który uniemożliwia pacjentowi przesuwanie się po podłożu na którym leży, zgodnie z kierunkiem działania siły, w celu zminimalizowania jej „ciągu". W związku z tym całe stanowisko, na którym leży pacjent ustawia się w położeniu kontrwyciągowym. Polega to na skośnym w stosunku do podłoża ustawieniu płaszczyzny (kozetki), na której leży

pacjent, z tym że unosi się tę stronę leżanki, w którą działa siła. Pacjent ustawiony jest „pod górę" w stosunku do działania siły wyciągu i nie może się przesuwać po podłożu. Powyższe zalecenie jest ważne w redresjach wykonywanych w obrębie kończyn dolnych, jak również podczas wyciągów odciążających.

115. Zabiegi fizjoterapeutyczne przygotowujące do wyciągów i ich działanie.

Masaż, zabiegi cieplne np.solux, okłady parafinowe, zabiegi z zastosowaniem leku przeciwbólowego- jonoforeza, stosowanie prądów przeciwbólowych- prądy TENS, DDM. Wszystkie zabiegi stosuje się w celu rozluźnieniea napiętych tkanek albo działając przeciwbólowo.

116. Uszkodzenie drogi piramidowej (korowo rdzeniowej)opisać.

UKŁAD PIRAMIDOWY:

Drogi tego układu rozpoczynają się w korze ruchowej mózgu. Włókna biegnące do rdzenia kręgowego - korowo-rdzeniowe (droga piramidowa). Włókna biegnące do jąder ruchowych - korowo-jądrowe. Droga piramidowa jest głównym połączeniem mózgowia z rdzeniem kręgowym.

Włókna piramidowe przekazują impulsy z kory mózgu do komórek ruchowych strony przeciwległej rdzenia.

Drogi korowo-rdzeniowe należą do neuronu ośrodkowego - łączącego korę mózgu z mięśniami szkieletowymi, oraz neuronu obwodowego - przechodzacego przez korzenie przednie i nerwy obwodowe.

 Uszkodzenie:

- pacjent nie może wykonywać ruchów dowolnych w niżej położonych odcinkach ciała

-mięśnie nie są całkowicie porażone i nie ulegają szybkiemu zanikowi

-jeżeli droga jest uszkodzona poniżej skrzyżowania piramid - w rdzeniu kręgowym, niedowład występuje po tej samej stronie co ognisko chorobowe

-jeżeli powyżej skrzyżowania - w mózgowiu, występuje niedowład po stronie przeciwnej

-uszkodzenie dróg piramidowych powoduje odruch Babińskiego

117. Uszkodzenie dróg pozapiramidowych-opisać

UKŁAD POZAPIRAMIDOWY: odnosi się do ośrodków i dróg związanych z motoryką, z wyjątkiem struktur należących do układu piramidowego kierującego ruchami dowolnymi

- układ pozapiramidowy (prążkowie, gałka blada, jądro niskowzgórzowe, jądra brzuszne wzgórza, istota czarna, jądra czerwienne, jądra tworu siatkowatego (czynności ruchowe))

- znaczna część pęczków włókien nerwowych posiada określone substancje przekaźnikowe (np. aksony wychodzące z istoty czarnej do prążkowania zawierają duże ilości dopaminy, zniszczenie tego dopaminergicznego układu wywołuje zespół Parkinsona, w którym pojawia się szybkie drżenie, plastyczna sztywność mięśni oraz znaczne spowolnienie ruchów dowolnych)

-z komórek prążkowania i gałki bladej biegną w kierunku przeciwnym do istoty czarnej włókna bogate w kwas gamma-aminomasłowy (uszkodzenie powoduje tzw. ruchy pląsawiczne i atetotyczne)

-drogi pozapiramidowe (czerwienno-rdzeniowa - obronne odruchywzrokowe i słuchowe, siatkowo-rdzeniowa - czynności mięśni oddechowych, odruchy wyprostne ciała,  przedsionkowo-rdzeniowa - przewodzi impulsy z błędnika do mięśni szkieletowych, utrzymuje równowagę ciała i napięcie mięśni, oliwkowo rdzeniowa - wchodzi w skład aparatu kierującego miostatyką i miodynamiką) ogólnie wpływają na napięcie mięśni

118. Co to jest sztywność odmóżdżeniowa.

Objaw bardzo poważnego uszkodzenia mózgu /przede wszystkim chodzi tu o pień mózgu/, polegający na wzmożonym napięciu mięśni, które odpowiedzialne są za prostowanie kończyn w stawach. Pacjent leży wyprężony, z nienaturalnie wyprostowanymi kończynami. Sztywność odmóżdżeniowa występuje po przecięciu pnia mózgu na poziomie śródmózgowia /między wzgórkami górnymi a dolnymi blaszki czworaczej/ lub na granicy mostu i śródmózgowia. Jest to silny skurcz mięśni postawnych /prostowników/, co powoduje nadmierny wyprost grzbietu i kończyn /karykatura postawy wyprostnej/. Jest obrazem nadmiernej, niehamowanej funkcji jądra przedsionkowego , które toruje odruchy miotatyczne prostowników /droga przedsionkowo-rdzeniowa/. W normalnych warunkach jądro przedsionkowe hamowane jest przez część hamującą zstępującego układu siatkowatego, zasilanego impulsami z pola 4 kory mózgowej, móżdżku, gałki bladej i jądra ogoniastego. Cięcie odmóżdżeniowe znosi te wpływy. Sztywność odmóżdżeniowa ma podłoże odruchowe - ustępuje po deaferentacji / a także po zniszczeniu przedsionka lub jądra przedsionkowego/.

119. Opisać poziomy analizujące przesyłanie pobudzeń do c.u.n.

Poziomy analizujące przesyłanie pobudzeń do c.u.n.:

1/ Najstarszy filogenetycznie poziom tzw rdzeniowy tzw najniższy

2/ Młodszy filogenetycznie poziom tzw mózgowy niższy lub średni

3/ Najmłodszy filogenetycznie poziom tzw. Korowy lub najwyższy.

120. Schemat w PNF:

Schemat ruchu jest to płaszczyzna , w której prowadzony jest ruch. Wyróżniamy dwa schematy: - z przywiedzenia do odwiedzenia , -z odwiedzenia do przywiedzenia .Każdy schemat zawiera wzorce.

121. Wzorce PNF:

wzorce - jest to zespół ruchów dokonywanych w danym schemacie.

Wzorce określa się ze względu na położenie kończyny i ustawienie w stawie pośrednim. Przykładowo w kończynach górnych są trzy wzorce początkowe i trzy końcowe. Wzorzec początkowy to ustawienie kończyny górnej, gdy wyprostowany jest staw główny, czyli staw barkowy. Wzorzec końcowy to układ kończyny ze zgiętym stawem głównym. Dodatkowo ważny jest układ kończyny w stawie pośrednim. W przypadku kończyny górnej jest to staw łokciowy. Może on występować w dwóch położeniach w wyproście i w zgięciu. Stąd trzy wzorce początkowe:

-wyprost w stawie głównym i pośrednim - ruch do zgięcia w stawie głównym i wyprostu w stawie pośrednim

-wyprost w stawie głównym i pośrednim - ruch do zgięcia w stawie głównym i pośrednim

- wyprost w stawie głównym i zgięcie w pośrednim - ruch do zgięcia w stawie głównym i wyprostu w pośrednim. Ustawienie kończyny we wzorcu końcowym jest przeciwne do wzorca początkowego.

122. Jakie techniki stosujemy w PNF dla wzmożenia sygnalizacji prioprioreceptywnej?

Dla wzmożenia sygnalizacji proprioreceptywnej stosuje się przed rozpoczęciem każdego wzorca ruchu następujące techniki:

1. Elongacja aby być pobudzone muszą być w pełni rozciągnięte

2. Trakcja oddalenie powierzchni stawowych. Terapeuta zdecydowanym ruchem pociąga kończynę pacjenta przed rozpoczęciem takiego wzorca, który ma charakter przyciągania kończyny ( najczęściej ruch zgięciowy w głównym stawie ). Oddalenie powinno być utrzymywane aż do zakończenia ruchu.

3. Kompresja przybliżanie powierzchni stawowych. Terapeuta zdecydowanym ruchem dociska kończynę pacjenta przed rozpoczęciem takiego wzorca, który ma charakter odpychania kończyny ( najczęściej ruch wyprostny w głównym stawie ). Przybliżenie powinno być utrzymywane aż do zakończenia ruchu.

4. Koncentracja - maksymalne napięcie silniejszych mięśni w celu pobudzenia słabszych mięśni znajdujących się w tym samym zespole synergistycznym.

123. Kolejność skurczów mięśniowych w każdym wzorcu PNF

W trakcie ćwiczeń terapeuta powinien położyć nacisk na słabsze składowe wzorca, doprowadzając do koncentracji wszystkich pobudzeń w najsłabszym zespole mięśni mających źródło torowania proprioreceptywnego w silnych grupach mięśni. Kolejność skurczów:

a) skurcz izotoniczny koncentryczny silnych składowych wzorca przeciwko submaksymalnemu oporowi

b) skurcz izometryczny silnych składowych wzorca przeciwko maksymalnemu oporowi

c)skurcz izotoniczny koncentryczny słabych składowych wzorca przeciwko submaksymalnemu oporowi.

124. Wady wrodzone endogenne.

Powstają na skutek przekazywania potomstwu nieprawidłowych informacji zawartych w genach komórek rozrodczych rodziców. Tą drogą mogą być przekazywane wg zasad dziedziczenia wady wrodzone

1/. zwiększone natężenie promieniowania jonizującego /promienie rentgenowskie, wybuchy

nuklearne , wybuchy kosmiczne itp./.

2/ działanie związków chemicznych

3/ długotrwałe działanie wysokiej temperatury na gonady męskie oraz innych czynników

zmniejszających wartość przyszłych rodziców, a również postępem medycyny

pozwalającym na przetrwanie i reprodukcje nisko wartościowych biologicznie

osobników.

4/ wiekiem rodziców oraz kolejności ciąży /u ok. 2% po 40 rż wyst. Zespół DOWNA/.

125. Wady egzogenne:

Do czynników zewnątrzpodobnych można zaliczyć:

1/ zaburzenia metabolizmu matki

2/ bezpośrednie uszkodzenie tkanek rozwijającego się zarodka

3/ niedożywienie i awitaminoza mają wpływ na powstanie wad rozwojowych, powstają raczej

zahamowania rozwoju płodu.

4/ infekcje wirusowe matki /różyczka, grypa/

5/ toksoplazmoza bezpośrednio uszkadza płód

6/ hormonalne zaburzenia u matki /cukrzyca, niedoczynność tarczycy/

7/ leki i preparaty hormonalne, chinina użyta do wywołania poronienia, leki cytotoksyczne,

talidomid o działaniu teratogennym

8/ nieprawidłowe ułożenie płodu połączone z małogłowiem wtedy wady rozwojowe dotyczą

podstawy czaszki, z wad narządu ruchu częściej występuje dysplazja, wrodzone

zwichnięcia stawu biodrowego u dzieci z ułożeń pośladkowych.

126. Dysplazja to niedorozwój panewki stawu biodrowego.

Dysplazja jest już w życiu płodowym, z nią dziecko się rodzi. Po porodzie dochodzi do wysunięcia się głowy k. udowej z panewki.

Zwichnięcie - po porodzie, główka k. udowej poza panewką.

127. Przyczyny zwichnięcia st. biodrowego u noworodka:

pomoc ręczna „cucenie” urodzonego w zamartwicy dziecka przez chwytanie je za nóżki i uniesienie; stosowanie sztucznego oddychania za pomocą prostowania i zginania nóżek z uciskiem brzucha; mierzenia długości ciemieniowo-piętowej , jeżeli dla uzyskania dodatkowego pomiaru stawy biodrowe dziecka są gwałtownie prostowane ; najczęstszymi i najdłużej działającymi czynnikami powodującymi dysplazję jest niewłaściwe pielęgnowanie niemowlęcia : krępowanie i zawijanie nóżek, zwłaszcza wyprostowanych; wywołanie niezborności stawów biodrowych podobnie jak przykrywanie dziecka ciężkimi kołdrami; noszenie niemowlęcia na jednym ręku prowadzi do prostowania i przywodzenia znajdującego się bliżej matki stawu.

128. Objawy dysplazji stawu biodrowego:

zwiększenie kąta antytorsji /przodoskręcenie/ ponad 30 stopni; asymetria fałdów udowo-pośladkowych może występować przy prawidłowo zbudowanych stawach i nie ma znaczenia diagnostycznego; ograniczenie odwodzenia i rotacji wewnętrznej; objaw przeskakiwania /Ortolaniego/ dodatni w pierwszych tygodniach - w czasie odwodzenia ud w zgiętych stawach biodrowych wyczuwa się przeskakiwanie głowy kości udowej przez krawędź panewki stawowej , występuje to przy wiotkiej torebce i niedużym napięciu mięśni.

A/ objawy u małego dziecka - dziecko nie chodzące .

-różnica długości kk. Dolnych

-symetria fałd udowych, pośladkowych a u dziewczynek warg sromowych

-wypuklenie okolicy krętarza wielkiego

-graniczenie odwodzenie

-bjaw przeskakiwania

-bjaw pompowania / przesuwania główki pionowo/.

B/ Objawy u dziecka chodzącego.

-późnione chodzenie.

-bjaw Dischenania

-krócenie kończyn

-rzodopochylenie miednicy /zwłaszcza przy obustronnym zwichnięciu/.

129. Wczesne postępowanie usprawniające w dysplazji stawów biodrowych:

leczenie rozpoczyna się bezpośrednio po urodzeniu dziecka , zalecając rodzicom stosowanie szerokich pieluszek celem utrzymania nóżek w odwiedzeniu i zgięciu /noszenie, karmienie, kąpiel, spanie/. U dzieci po 6 tygodniu życia zaleca się stopniowo coraz dłuższe układanie na brzuszku /zwalcza się patologiczną antytorsję/ . Jeżeli cechy dysplazji utrzymują się gdy matka zgłasza się później , stosuje się po 3 miesiącu jedno z wielu poleconych urządzeń utrzymujących kończyny dolne w zgięciu i odwiedzeniu. Najbardziej spopularyzowana jest poduszka Frejki, łatwa i prosta w obsłudze , szelki Grucy, szyna Kozsli.

130. Postępowanie usprawniające w zwichnięciach stawu biodrowego:

Leczenie wrodzonych zwichnięć, wymaga stopniowego lub jednoczesnego nastawienia. Dokonuje się albo stopniowo wyciągiem albo jednoczasowo ręcznie. Nastawienie można utrzymać szyną Koszli lub opatrunkiem gipsowym. Bardzo ważną rolę w leczeniu zachowawczym i pooperacyjnym odgrywa fizjoterapia. U dzieci u których zwichnięcia wykryto późno lub też zwichnięcie nie daje się nastawić lub ustawienia nie można wykonać - wykonuje się zabiegi operacyjne.

131. Kręcz szyi - postępowanie:

głównie pochodzenia mięśniowego dotyczy m m-o-s. Jako etiologię przyjmuje się uraz okołoporodowy lub bliżej niewyjaśnione zaburzenia rozwoju naczyń krwionośnych we wczesnym okresie życia płodowego.

Rehabilitacja podzielona na 3 okresy:

1/ okres dziecka leżącego 0-3 mcy

2/ okres małej pionizacji - siedzenie

3/ okres pełnej pionizacji - chodzenie.

W pierwszym okresie głównie ćwiczenia bierne , czynne aby zmniejszyć przykurcz,; odpowiednie układanie dziecka w łóżeczku ; ustawienie łóżeczka; karmienie dziecka - aby dziecko ssało piersi od strony zdrowej; odpowiednie instalowanie zabawek.

132. Amputacja urazowa a naczyniowa - różnice.

-różnica dotyczy przyczyny amputacji.:w naczyniowej to choroby naczyń / np. miażdżyca naczyń/ a urazowa - to urazy

-wiek pacjenta: w amputacjach naczyniowych są to głównie ludzie starsi, a w urazowej wiek różny.

-Różnica w wysokości amputacji: np. . stopa cukrzycowa mogą być amputowane tylko palce, a w urazach amputacja uzależniona od urazu.

133. Choroba Perthesa - objawy, leczenie.

Choroba Perthesa - jałowa martwica górnej nasady kości udowej

OBJAWY: początek choroby jest powolny lub nagły - jeżeli związany jest z urazem. Pierwszymi objawami są nieznaczne bóle stawu biodrowego lub częściej kolanowego (promieniowanie z biodra do kolana) oraz utykanie. Badaniem ortopedycznym stwierdzamy nieznaczne ograniczenie odwodzenia, rotacji wewnętrznej i zgięcia oraz w niektórych przypadkach brak lub ograniczenie przeprostu w stawie biodrowym. Wychudzenie mięśni kończyny dolnej szczególnie uda i pośladka. W dalszych okresach choroby objawy nasilają się: większy ból, utykanie - coraz wyraźniejsze i stałe, maleje wydolność chodu, odwiedzenie w st. biodrowym zmniejsza się i przechodzi nieraz w przykurcz przywiedzeniowy, ograniczenie przeprostu zwiększa się zazwyczaj przechodzi w niewielki przykurcz zgięciowy, pojawia się ograniczenie rotacji zewnętrznej. Ruchy w stawie są zasadniczo niebolesne, jednak końcowa faza ruchu (ruchy maksymalne) wywołują bóle.

LECZENIE: jak najwcześniejsze rozpoznanie i zastosowania odciążania chorego stawu celem uchronienia głowy kości udowej przed zgniataniem - stworzenie najlepszych warunków odbudowy. Najlepszą formą odciążenia w początkowym okresie choroby jest leżenie z równoczesnym wyciągiem pośrednim (np. kamaszkowy) z bezwzględnym zakazem chodzenia, stawania i klękania. Ruch w stawie bez obciążenia nie jest szkodliwy. Leczenie odciążeniem trwa od pół do 1 roku w zależności od okresu, w którym rozpoczęto leczenie oraz od postępu zmian (RTG). W okresie wyraźnie zaawansowanej przebudowy przechodzimy na leczenie odciążającym aparatem szynowo-opaskowym z koszem biodrowym. Gdy chory i rodzice wykazują właściwe zrozumienie zasad i zadań leczenia można zastosować aparat taśmowy Snydera, który umożliwia chodzenie o kulach wyłączeniem chorej kończyny. W aparacie tym chory chodzi aż do czasu ukończenia pełnej przebudowy górnej nasady kości udowej. W sumie leczenie trwa około 2-3 lat.

134. choroba Scheuermanna - objawy, przyczyny.

Zaburzenia kostnienia nasadowego trzonu, nasilające się w okresie pokwitania. Zmiany dotyczą kilku sąsiadujących kręgów i lokalizują się głównie w przedniej , środkowej części krążków międzykręgowych i trzonów. Dochodzi do wypuklenia zawartości krążka do trzonu pod postacią tzw. guzków Schmorla. Trzon uszkodzony w swej zawartości przedniej, podlegający już nawet w warunkach fizjologicznych zwiększonemu obciążeniu osiowemu, przybierając kształt klina, doprowadza do zaakcentowania wygięcia kifotycznego tego odcinka. Stopniowo następuje przebudowa trzonów, zwłóknienie guzków i utrwalenie zmian.

135. fizjoterapia w chorobie Scheuermanna.

W przypadku o łagodnym przebiegu podstawą leczenia jest odciążenie kręgosłupa i ćwiczenia wzmacniające mięśnie grzbietu o charakterze koncentrycznym. W przypadkach szybko postępujących warunkiem jest odciążenie kręgosłupa przy pomocy gorsetu ekstensywnego. Intensywny ruch w warunkach odciążenia nie jest tu wskazany.

136. Choroby zwyrodnieniowe narządu ruchu - objawy.

Choroba zwyrodnieniowa stawów pojawia się u ludzi najczęściej pomiędzy 45 a 60 r. ż., częściej występuje u kobiet. Chorobę cechuje podstępne, powolne narastanie objawów klinicznych, którym towarzyszy ból, deformacje stawów i ograniczenia jego funkcji. Początkowo choroba cechuje się zmianami miejscowymi, potem dotyczy sąsiednich stawów, stawów równoimiennych i wreszcie całego ustroju. Uogólnioną chorobę zwyrodnieniową cechują wolno postępujące zmiany wielostawowe, zwykle symetryczne. Zmiany degeneracyjne dotyczą zarówno dużych jak i małych stawów. Uogólniona choroba zwyrodnieniowa prowadzi do narastających deformacji, zaburzeń sylwetki chorego, tworzenia się patologii chodu. Zmiany te w konsekwencji ograniczają możliwość samodzielnego funkcjonowania, wtórnie są odpowiedzialne za ograniczenie wydolności ogólnej, narastających zaburzeń krążenia obwodowego i centralnego, zaburzeń układu oddechowego.

Objawy kliniczne choroby zwyrodnieniowej zależne są od stopnia zaawansowania uszkodzenia stawu, a ich istotną cechą są dolegliwości bólowe, zmniejszenie ruchomości stawu, jego tkliwość przy obmacywaniu, osłabienie dolegliwości więzadłowej i mięśniowej, zniekształcenia obrysów stawu i narastaniu zaburzeń funkcji stawu, co w konsekwencji prowadzi do zaburzeń klinicznych ze strony stawów sąsiednich i kończy się ograniczeniem funkcjonowania całego ustroju. W różnej fazie choroby zaburzeniom tym mogą towarzyszyć dodatkowe wysięki śródstawowe, co potęguje objawy bólowe. Ponieważ chrząstka stawowa nie ma zakończeń nerwowych, stąd dolegliwości bólowe spowodowane są zamianami okołostawowymi, wynikają z podrażnienia aparatu więzadłowego, torebki stawowej i przemian biochemicznych związanych z toczącym się procesem zapalnym.

137.Czynniki doprowadzające do zmian zwyrodnieniowych narządu ruchu.

1. Wiek powyżej 55 lat.

2. Płeć (żeńska).

3. Zaburzenia metaboliczne (nadwaga).

4. Choroby wrodzone i dziedziczne (hemofilia, wrodzona dysplazja stawu biodrowego i inne)

5. Zaburzenia nabyte, takie jak urazy ostre, urazy przewlekłe (zmiany przeciążeniowe, uprawianie sportu wyczynowego)

6. Choroby zapalne swoiste i nieswoiste.

7. Martwice aseptyczne.

8. Zmiany jatrogenne (np. po licznych wstrzyknięciach kortykosteroidów).

9. Złuszczenie głowy kości udowej.

10. Neuropatie.

11. Choroba Pageta.

Wiele chorób układowych prowadzi do wtórnych zmian zwyrodnieniowych. Najczęściej spotykane: reumatoidalne zapalenie stawów, nadczynność przytarczyc, otyłość, akromegalia, dna, choroby metaboliczne (choroby metaboliczne kości, cukrzyca, osteoporoza, osteomalacja). Ostatnie badania i obserwacje sugerują wpływ uwarunkowań genetycznych na powstawanie procesu zwyrodnieniowego stawów. Proces zapalny wpływa decydująco na narastanie dolegliwości bólowych. Ograniczają one ruchomość stawu, co z kolei generuje zaburzenia metabolizmu w stawie z upośledzeniem wytwarzania i jakości płynu stawowego. Wpływa na to uszkodzenie chrząstki stawowej.

138. Wymień cele leczenia zmian zwyrodnieniowych.

Celem leczenia w chorobie zwyrodnieniowej stawów jest:

1. Zmniejszenie dolegliwości bólowych

2. Zwolnienie procesu degeneracyjnego

3. Polepszenie funkcji stawu poprzez poprawę zakresu ruchomości i zwiększenie siły mięśniowej

4. Wyrównanie powstałych defektów (pokierowanie właściwą kompensacją i adaptacją ustroju do nowych warunków)

5. Przywrócenie jak najlepszych warunków metabolicznych w obrębie stawu

6. Zwiększenie aktywności chorych

7. Poprawa jakości życia osób dotkniętych procesem zwyrodnieniowym

139. Fizjoterapia po wszczepieniu endoprotezy stawu biodrowego.

Usprawnianie pooperacyjne rozpoczyna się w 1 dobie po zabiegu. Postępowanie to ma na celu przeciwdziałanie skutkom unieruchomienia. Będzie ono zawierało:

1). Postępowanie przeciwzakrzepowe, przeciwobrzękowe i przeciwbólowe: bandażowanie, pozycje ułożeniowe, farmakoterapię, ćwiczenia izometryczne mięśni czworogłowego uda i pośladkowych, ćwiczenia Burgera, ćwiczenia czynne stopą.

2). Postępowanie krążeniowo-oddechowe: ćwiczenia krążeniowe, ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia aktywnego kaszlu, sprężynowanie klatki piersiowej.

Aby poprawić komfort pacjenta i zabezpieczyć go przed odleżynami wskazana jest zmiana pozycji. Niemniej jednak niewłaściwe wykonanie ruchu może spowodować zwichnięcie endoprotezy. Należy, zatem poinformować pacjenta, jakie pozycje są dla niego wskazane. I tak: pacjent nie może zakładać nogi na nogę, powinien zmieniać pozycje przez chore biodro, powinien spać na chorym biodrze, jeśli rana jest nie bolesna. Jeżeli rana uniemożliwia leżenie na chorym boku dopuszczalne jest leżenie na zdrowym z klinami i wałkami podłożonymi pod nogę operowaną. Pacjent powinien unikać ruchów przywiedzenia i rotacji zewnętrznej, powinien unikać pozycji wymagających zgięcia stawu biodrowego powyżej 90^o.

W drugiej dobie po zabiegu wykonujemy: ćwiczenia izometryczne mięśni czworogłowego uda, pośladkowych i trójgłowego łydki, ćwiczenia synergistyczne ipsi- i kontrlateralne, ćwiczenia czynne i czynne oporowe stopą, ćwiczenia zdrowych odcinków ciała.

Należy jednak pamiętać, aby nie forsować zbytnio pacjenta ćwiczeniami w łóżku, ponieważ w drugiej dobie po zabiegu często pionizuje się chorego. Należy pamiętać, że kąt zgięcia stawu biodrowego nie powinien przekraczać 90^o (przy nauce siadania). W związku z tym pacjent powinien siedzieć z wysuniętą kończyną operowaną. Kolejny etap to pionizacja z użyciem balkonika. Tu z kolei należy poinformować pacjenta o zakazie obciążania kończyny operowanej. Kolejnym etapem usprawniania jest nauka chodu z balkonikiem.

Trzecia doba po zabiegu to kolejne utrudnienia np. zwiększenie ilości powtórzeń, oporu, wydłużenie ramienia dźwigni, wydłużenie pokonywanego dystansu. Dodatkowo można wprowadzić elementy metody PNF oraz ćwiczenia trójzgięcia stawu biodrowego w niewielkim zakresie. Jednocześnie doskonalimy naukę chodu z balkonikiem lub przechodzimy na kule łokciowe. Kolejne doby to nauka pokonywania przeszkód architektonicznych oraz ćwiczenia równowagi.

Ze względu na kompleksowy charakter usprawniania nie należy zapominać o fizykoterapii.

Około 8-10 doby po zabiegu pacjent wypisywany jest do domu z zestawem ćwiczeń oraz wskazówkami dotyczącymi wykonywania czynności życia codziennego.

140. Co to jest udar mózgu i ich rodzaje.

Udar mózgu to zespół objawów klinicznych związanych z nagłym wystąpieniem ogniskowego lub uogólnionego zaburzenia czynności mózgu, powstały w wyniku zaburzenia krążenia mózgowego i utrzymujący się ponad 24 godziny. Rodzaje:

Krwotoczny - wylew, przerwanie naczyń krwotocznych mózgu, niedotlenienie pewnej liczby komórek nerwowych mózgu. Niedotlenienie kilka minutowe powoduje nieodwracalne zmiany degeneracyjne, 9 minut - śmierć. Rozległość obszaru zależy od obszaru jaki został pozbawiony tlenu. Tkanka mózgowa jest niszczona podwójnie: 1- krew mechanicznie niszczy komórki, 2 - niedotlenienie.

Wylew - miąższowo-podpajęczynówkowy (obecność krwi w płynie mózgowo-rdzeniowym), powstaje najczęściej wskutek pęknięcia tętniaka lub innych wad naczyniowych.

Zator tętnic mózgowych - powstaje najczęściej poprzez skrzepliny pochodzenia sercowego. Związany jest z chorobami umiejscowionymi w obrębie serca. Objawy najczęściej powstają nagle, najczęściej w czasie dnia, podczas ruchu. Może się wycofać i znowu wystąpić.

Zakrzepy mózgowe - zmiany chorobowe dotyczą naczyń krwionośnych jak i krwi. Postępuje powoli, objawy pojawiają się i znikają.

141. Objawy obwodowe po udarze.

Objawy obwodowe po udarze:

- niedowład lub porażenie połowicze

-wzmożone napięcie mięśni w chorej połowie ciała - w początkowej fazie przeważnie wiotkie, które przechodzi w spastyczne

-wygórowanie odruchów ścięgnistych

-zaburzenia mowy (afazja)

-zaburzenia pisania, czytania, wykonywania celowych ruchów i inne upośledzenie zdolności rozpoznawania przedmiotów i zjawisk spowodowane nieprawidłowym pojmowaniem i przetwarzaniem wrażeń odbieranych za pośrednictwem jakiegokolwiek zmysłu

-zaburzenia orientacji przestrzennej

-labilność procesów psychicznych (depresja, euforia)

142. Rehabilitacja po udarze mózgu - okres ostry.

Rehabilitacja po udarze mózgu w okresie ostrym obejmuje:

-profilaktykę - nie dopuszczenie do powstania ograniczeń, odleżyn, wtórnych zmian zapalnych; należy utrzymać higienę łóżka i profilaktykę ułożeniową;

Chorzy mają tendencję do leżenia na boku chorym, co powoduje upośledzenie pompy mięśniowej - osłabiają krążenie obwodowe, zwiększają niebezpieczeństwo odleżyn, dlatego należy pilnować pozycji leżenia.

-ćwiczenia oddechowe - uciskanie powłok brzusznych, oklepywanie, opukiwanie - wspomaga odksztuszanie

-ćwiczenia bierne we wszystkich pozycjach na plecach, boku, brzuchu

143. Rehabilitacja po udarze mózgu - okres przewlekły.

Rehabilitacja obejmuje:

-ćwiczenia czynne wolnych zdrowych kończyn - raz a następnie dwa razy dziennie w pozycjach leżąc tyłem, bokiem, przodem i w siadzie

-pionizację - przeprowadzana po upływie czasu unieruchomienia uzależnionego od etiologii, wymaga ostrożności i powinna byś wprowadzana w przeciągu 7- 10 dni, z powodu niebezpieczeństwa zapaści; zaczynamy od zbadania tętna (ciśnienia) i przystosowania pacjenta do pozycji siedzącej (badamy tętno), początkowo w łóżku z podporem pleców, następnie z opuszczonymi kończynami dolnymi

-naukę wstawania i chodzenia w celu przywrócenia prawidłowych reakcji postawnych i antygrawitacyjnych

Wczesna pionizacja chorego wyzwala wiele odruchów postawnych. Pacjenci po udarach wymagają długiego okresu rehabilitacji praktycznie do końca życia.

---