WYKADY (2), Ochrona środowiska, Zrównoważony rozwój


WYKŁAD 1

1969 - Raport sekretarza ONZ U.Thanta „Człowiek i jego środowisko” I raport o ustawie szeroko pojętego środowiska człowieka.

1972 - Deklaracja Sztokholmska, człowiek ma podstawowe prawo do wolności, równości

i odpowiednich warunków życia w środowisku o jakości pozwalającej na życie w godności i dobrobycie. Człowiek ponosi odpowiedzialność za chronienie i ulepszanie środowiska dla obecnych i przyszłych pokoleń.

1983 - Raport światowej komisji do spraw środowiska i rozwoju ONZ

„Nasza wspólna przyszłość”

Przyczyny kryzysu ekologicznego:

- Etyka władztwa - człowiek przez swoją wyjątkowość jest jedynym podmiotem wartości. Środowisko, w którym żyje jest tylko instrumentem jego działań.

- Scjentyzm - wiara w wszechmoc nauki. Dzięki poznaniu naukowemu następuje rozwój cywilizacji. Nawet jeżeli nauka coś zepsuje to nauka potrafi to naprawić.

- Technokratyzm - przyroda powinna być podporządkowana nauce i technice celem stworzenia sprawiedliwego i efektywnego modelu społecznego. Przyroda jest zbiorem komponentów przydatnych dla kreacji technicznych.

- Konsumpcjonizm - jedynym sposobem zrealizowania człowieka jest osiąganie coraz wyższego stopnia zaspokojenia potrzeb materialnych, a prac to coraz wyższej pozycji w hierarchii prestiżu społecznego.

Cywilizacja (kultura) - zespół norm i wartości, instytucji i sposobów myślenia, dla których kolejne pokolenie przywiązuje podstawowe znaczenie.

Przestrzenie, w których funkcjonuje człowiek:

- kosmos - sfera fizyczna

- bios - biosfera

- psycho i ratio (rozum) - noosfera

- tleos - sfera sacrum

Interpretacja agatoniczna - w sferze dobra (agatos z gr. dobro)

- aksjologiczna - w sferze założonych systemów wartościujących

Reflektorowa teoria nauki - faktycznie nie mamy i nie będziemy mieli dostępu do rzeczywistości, a jedynie do spod rdzeniowego odwzorowania, które zawsze jest zniekształcone choć by przez stosowania środków poznania, czy punktu odniesienia.

Zastosowanie niespójności - w miarę złożoności systemu, nasza zdolność do

formułowanych istotnych stwierdzeń dotyczących jego zachowania maleje tj. osiągając w końcu próg, poza którym precyzja i istotność staje się cechami wzajemnie się wykluczającymi.

Heisenberga zasada nieoznaczalności - to fundamentalna zasada fizyki kwantowej, mówi o tym że iloczyn niepewności jednoczesnego poznania pewnych wielkości …

Ekofilozoficzne poznawanie świata:

- Podejście holistyczne - (kompleksowe) lub systemowe środowisko to system, który nakazuje badać rzeczywistość w sposób całościowy (wspólny).

- Podejście subiektywne- człowiek jako element systemu „tworzy” obraz rzeczywistości zgodnie z możliwościami percepcyjnymi, dlatego obraz ten powinien być weryfikowany.

- Podejście holograficzne - objaśnienie, że rzeczywistość powinna uwzględniać różnorodne punkty widzenia, opis i interpretacja powinny być komplementarne z elementami racjonalizmu i intuicji.

- Podejście interdyscyplinarne - w badaniu rzeczywistości należy korzystać ze zdobyczy różnych dziedzin nauki.

- Podejście perspektywiczne - rzeczywistość powinna być tak postrzegana by na wystarczającej perspektywie czasu można je opisywać.

- Podejście wartościojga? - dominująca rola człowieka w środowisku wymusza tworzenie systemów wartości uprzywilejowaną jego pozycje.

- Podejście zakładające osiągnięcie mądrości, a nie partykularnych korzyści - poznanie rzeczywistości powinno umożliwiać harmonijne egzystencje bytów uwzględniającą ich dobrostan.

- Podejście integrujące - przy rozwiązaniu problemów w relacji społeczeństwa środowisko powinno …

Percepcja - odbiór bodźców zewnętrznych , ich świadomego lub podświadomego rozpoznania, porównanie, klasyfikowanie, ocenianie i wartościowanie przez układy kojarzeniowe mózgu.

Celem skojarzeń jest więc utrzymanie w prawości osobniczej wyrażające się w sposobie reakcji i zachowania się osobnika w przestrzeni.

Ewolucjoniści dodają, że jest to również znaczący czynnik ewolucji.

W badaniach dotyczących percepcji nie chodzi o odpowiedzenie na pytanie jak „CO”

lecz również „DLACZEGO”

Z punktu widzenia układu biopsychicznego postrzeganie odbywa się w 3 poziomach:

- p. sensoryczny - odbiór i scalenie bodźców

- p. percepcyjny - bodźce są porządkowane w układy przestrzenno - znaczeniowe

- p. inteligentny - określający znaczenie i wartości obserwowanych zjawisk

Teoria potrzeb Abrahama Harolda Maslowa

Hipoteza - człowiek w swoim działaniu dąży do zaspokojenia zespołu potrzeb zaś potrzeby te tworzą logiczną dziedzinę:

- potrzeba fizjologiczna - utrzymanie organizmu przy życiu (pragnienie, głód, sen)

- potrzeba bezpieczeństwa - (potrzeba dachu nad głową, ochrona przed krzywdą)

- potrzeba przynależności do grupy - (akceptacji, miłości, przyjaźni, porozumienia się)

- potrzeba uznania - (szacunku, niezależności)

- potrzeba samorealizacji - (rozwój osobisty, odnoszenie sukcesów, awans w pracy)

- potrzeby dodatkowe - u niektórych ludzi (wiedzy)

Prawo homeostazy - (potrzeb niższego rzędu) - niezaspokojenie potrzeb niższego rzędu będzie naruszać ustaloną równowagę człowieka, zaś ich zaspokojenie będzie tę równowagę przywracać i stan napięcia zniknie.

Prawo wzmocnienia - (potrzeb wyższego rzędu) - zaspokojenie wyższych potrzeb nie powoduje ich zaniku, lecz wręcz przeciwnie człowiek odczuwa je jako przyjemne i będzie dążył do ich wzmocnienia.

WYKŁAD 2

Homonidowie

2,4 mln lat temu Homo habilis J.Turnewa

1,5 - 1,0 mln Homo erectus Afryka, Euroazja

600 - 400 tys. Sinantrop Człowiek z Czukutien

300 tys. Homo sapiens Pd Afryka, Etiopia

125 - 35 tys. Czł. neandertalski Francja, Izrael, Uzbekistan

35 tys. Czł. magdaleński Francja, Hiszpania

3 fazy przekształcenia człowieka: (A. Tofler)

- I - powstanie nowoczesnych ludzi

- II - dywergencja populacji

- III - migracja „out of Africa”

Ambrose - uważa, że były 2 ekspansje z Afryki, pierwsza była ok. 1 mln lat temu, druga była ok. 70 tys. lat temu - wybuch na Sinatrze określany jako „wulkanizacja zimna”

po wybuchu wszyscy zginęli ci spoza Afryki, a z Afryki wywędrowali po raz drugi

Ostatnie zlodowacenie 9 - 13 tys. lat temu

Relacje człowiek - środowisko w ujęciu filogenetycznym:

- etap dominacji środowiska nad homonidami - trwał od 2,5 - 3 mln lat - przystosowanie do życia w grupie, proces przemian anatomicznych, funkcjonalnych i bekawionalnych dostosowujących się do środowiska,

- etap ekologicznej równowagi dynamicznej między populacjami ludzkimi a przyrodą -

społeczeństwo myśliwsko - zbierackie trwał od 300 - 10 tys. lat p.n.e.

a w Europie środkowej do 9 tys. lat p.n.e.,

- etap modyfikacji warunków przyrodniczych przez stopniowe zmiany środowiska - do XVII

- etap intensywnych zmian na dużych obszarach - trwał do poł. XX w. pierwsze symptomy nieodwracalnych zmian środowiska zagrażające człowiekowi wynikają z wprowadzenia technologii przemysłowej,

- etap totalnych zmian w środowisku - intensywna eksploatacja zasobów przyrody i ich przetwarzanie, większe potrzeby określonych społeczności.

„3 fale” - rolnicza - przemysłowa - informacji

zbieractwo - koczownictwo - rolnictwo

rozwój techniki - potrzeby surowcowe - wielkie technologie - uniformizacje

rozwój nauki - techniki informatyczne - nanotechnologie - sieci gridowe -

- mechatronika - manipulacje genetyczne - ?

Koncepcje początków cywilizacji:

1. Naturalny efekt zmian ewolucyjnych Homonidów (mutacja w genomie zmiany osobowości) - zmiana środowiska, wytworzenie cech i umiejętności pozwalające na ekspansje

2. Zmiany warunków środowiskowych - konieczność przystosowania do zmieniających się warunków środowiska (wiatr monsunowy, opady).

3. Rozwój osobowościowy - pojawienie się potrzeb wyższego rzędu wytworzenie przestrzeni sacrum i noosfery.

4. Wzrost liczebności populacji - konieczność migracji, powstanie nowych cech adaptatywnych.

9000 lat temu udomowienie owcy

8500 I pół stałe osadnictwo

8000 udomowienie kozy, pszenicy, jęczmienia

7000 rozkwit Jerycha

6000 udomowienie bydła, prosa, pomidorów, garcaństwo

5500 wioski w dolinie żółtej rzeki, irygacja Khuzistan

5000 osadnictwo w Mezopotamii, uprawa ryżu, kukurydzy

4500 konstrukcje świątyń

4000 koło garcańskie

3500 pismo w Sunarze?

3000 duże miasta, stratyfikacja społeczna, świeckie reguły w Sumer

2000 Pierwsze miasta w Chinach, stratyfikacja społeczna w Chinach

WYKŁAD 3

Czynniki środowiskowe wpływające na zmiany ewolucyjne:

- modyfikacja środowiska, odwracalność ewolucji społecznej

- zwiększona stabilność populacji

- zwiększona przeżywalność po urodzeniu

- zwiększona wydajność reproduktywna

- penetrowanie nowych strat adaptatywnych

- zwiększenie skuteczności zdobywania pokarmu

- zwiększenie zdolności konkurowania

- obrona przed drapieżnikami

Elementem najbardziej wyróżniającym człowieka ze świata zwierzęcego, jest jego rola w ekosystemie. Inne zwierzęta też wykazują zachowania społeczne, a nawet coś co jest określane prakulturą, jednak człowiek zdecydowanie wysunął się na czoło.

Czynniki umożliwiające ekspansję Homonidom:

- umiejętność ujarzmiania i wykorzystania źródeł energii (woda, wiatr),

- zajęcie najwyższego poziomu troficznego i umiejętności wykorzystania każdego ogniwa

łańcucha troficznego,

- umiejętność przechowywania i transportu importowanych dóbr,

- dynamiczny rozwój rolnictwa, wzrost wykorzystania źródeł energii, rozwój techniki i

technologii, rozwój badań naukowych,

- wzrost liczebności populacji.

Tales - z Miletu (VII/VIw.p.n.e.) polityk, kupiec, astronom, filozof, wędrowiec. Interesował się środowiskiem, w którym żył , nie tylko obserwował ale również wyjaśniał. Głównym zadaniem jego dociekań była przyroda, prawa nią rządzące i jaki był jej początek.

Pierwsza była woda (co żyje, żyje wilgocią, martwe usycha)

Anaksymander - „O przyrodzie”, poszukiwał natury rzeczy, naturą przyrody jest bez kresowość , z niej przyroda powstaje, musi być bezgraniczna w przeciwnym przypadku wyczerpałaby się. Naturą przyrody jest ruch i ciągłość. Poszukiwał zasady i przyczyny praw rządzących przyrodą. Ogień jest przyczyną zmiany gęstości materii.

Kosmogonia: ziemia najgęstsza - woda mniej gęsta - powietrze rzadkie - ogień lotny.

Heraklit - (VI/Vw.p.n.e.) zasadą przyrody jest zmienność, mechanizm wiecznych przemian i przekształceń, wzajemna zmiana różnych, ale równoważnych substancji, czyli w języku nauki współczesnej różnych form energii.

Ogień jest zasadą wszystkiego spływając z górnych regionów świata zmienia się w powietrze, potem w wodę, z kolei przekształca się w ziemię. Wszystko podlega przemianom.

Sformułował zaś niezniszczalność substancji (ilość substancji nie zmienia się), światem rządi rozumna prawda.

Demokryt - (IVw.p.n.e.) atomistyczna teoria materii, metrnalizm (atomy i próżnia). Przyroda składa się z mnogości atomów. Determinizm (wszystko dzieje się z konieczności),

„w rzeczywistości nie wiemy nic, bo prawda leży w głębi”.

Sokrates - (469-399) drzewa (przyroda) niczego nie mogą nauczyć. Przedmiotem jego rozważań był człowiek, umiejętności, rola rozumu, problemy etyczne, twórca etyki.

Cnota jest dobrem bezwzględnym, wiąże się z pożytkiem i szczęściem, tylko to co jest dobre jest naprawdę pożyteczne. Cnota jest wiedzą, nikt kto posiadł wiedzę, zła nie czyni. Wiedza powierzchniowa może dopuszczać do działań złych. Ludzie dążą do szczęścia i pożytku, czyli dążą do dobra. „Wiem, że nic nie wiem” Szczęście zależne jest od okoliczności jeżeli nie można opanować losu okoliczności, należy się od nich uniezależnić.

Stoicy - życie powinno być zgodne z naturą człowieka tym samym z naturą w ogóle. Bo to samo prawo rządzi naturą, nie wyłączając człowieka życie zgodne z naturą jest zgodne z rozumem. Rozum rządzi kosmosem.

Platon - (IV/III.p.n.e.) przyroda to zespół organiczny ułożony celowo i rozumnie. Świat cechuje ład, harmonia, doskonałość. Budowniczy świata (Demiurg?) jest doskonały, więc i przyroda jest doskonała, składniki jej muszą mieć duszę - ład i doskonałość.

Arystoteles - (III.p.n.e.) w roku 335 założył w Atenach swoją szkołę. Z natury rzeczy dopatrywał się w przyrodzie substancji, formy, energii i celu.

Badacz ma większą szansę zrozumienia rzeczy i istot żywych, gdy obserwuje je w ich naturalnym otoczeniu, a nie w sztucznych warunkach laboratoryjnych . jako pierwszy badacz usiłował zebrać wiadomości dotyczące gatunków i odpowiednio je sklasyfikować. Opisał ponad 500 gatunków zwierząt, odkrył, że wieloryby są ssakami.

Celowość natury - organizmy rozwijały się w taki a nie inny sposób, z powodu wyznaczonego przez naturę celu, który można by też określić mianem funkcji. Twierdził, że aby wyjaśnić jakieś zjawisko trzeba zrozumieć co w jakim celu zachodzi. Naturalnym celem istoty ludzkiej jest życie w społeczności polis i że ta forma ustrojowa powstała po to, by zaspokoić ludzką potrzebę życia we wspólnocie. Jednostki nie są na tyle samowystarczalne, by żyć w izolacji.

Sceptycy - (III/IIw.p.n.e.) sądy o rzeczach nie mają sensu, jedynie zjawiska podlegają rzeczywistej obserwacji.

10 tropów Ainezydema:

- te same rzeczy są różnie postrzegane przez różne gatunki istot

- te same rzeczy są różnie postrzegane przez różnych ludzi

- te same rzeczy są różnie postrzegane przez różne narządy zmysłowe

- te same rzeczy są różnie postrzegane, zależnie od subiektywnych warunk. postrzegającego

- ta sama rzecz jest różnie postrzegana w zależności od jej położenia i odl. od postrzegającego

- rzeczy postrzegane są nie bezpośrednio, lecz przez środowisko, znajdujące się między nimi

a postrzegającymi a zatem żadna rzecz nie może być postrzegana w czystości

- te same rzeczy wywołują różne postrzeżenia w zależności od tego w jakiej występują

ilości i układzie

- wszystkie postrzeżenia są względne i zależne od natury postrzegającego i od warunków w

jakich się znajduje rzecz postrzegana

- rzeczy są postrzegane inaczej w zależności od tego czy już przedtem i jak często przedtem

były postrzegane

- sąd człowieka o rzeczach jest zależny od jego wychowania, obyczajów i wiary,

postrzeżeniom nie można zaufać, skoro postrzeżenia tej samej rzeczy są między sobą różne.

WYKŁAD 4

Ekologia - nauka, której przedmiotem zainteresowania jest całokształt oddziaływań między organizmami i ich środowiskiem, zarówno ożywionym jak i nieożywionym. (Cheacl)

Ekologia - nauka o zależnościach decydujących o liczebności i rozmieszczeniu organizmów.

(Crebs)

Ekologia - nauka o strukturze i funkcjonowaniu całej przyrody, której cechą immanentną jest interdyscyplinarność.

Uniwersalne zasady ekosystemowi:

1. Jedność biotopu i biocenozy

2. Naturalna organizacja biocenozy

3. Zasada autonomii ekosystemu

4. Zasada równowagi ekologicznej

5. Zasada sukcesji ekologicznej

a) pierwotna (inwazja biocenozy w środowisko abiotyczne)

- zespół pionierski

- kolonizacja

- współzawodnictwo

- stabilizacja (klimaks)

b) wtórna (zachodzi na obszarze, w którym biocenoza funkcjonowała, lecz została

częściowo lub całkowicie zniszczona)

Ekologia - to opisywanie i charakterystyka zespołu organizmów. Wytłumaczenie w jaki sposób organizmy znalazły się razem i jak współistnieją na określonej przestrzeni. (Tenslej)

Autekologia - powiązanie 1 gat. z jego środowiskiem.

Synekologia - nauka o powiązaniu wielu gat. z ich środowiskiem.

Ekologia społeczna - badanie przestrzennych i czasowych zależności między ludźmi, które są wynikiem oddziaływania selekcyjnych i adaptacyjnych sił środowiska (McKenzie).

- między ludnością zamieszkałą na danym obszarze a otaczającym środowiskiem istnieje

ścisły związek (determinizm geograficzny)

- układ przestrzenny utworzony przez człowieka ma zasadniczy wpływ na strukturę grup

i relacje międzyludzkie

- stosunki ludzkie przebiegają na płaszczyznach: biotycznej i społeczno - kulturowej.

Socjologia - wpływ jaki na struktury i rozwój społeczności lokalnych wywiera środowisko

(Galpin)

Ekologia społeczna - często lansowany paradygmat uprzywilejowanej i dominującej roli człowieka nie tkwi w naturze ludzi i nie stanowi o przetrwaniu społeczeństw. Przyrodę charakteryzuje komplementarność, współpraca i harmonia. Środowisko powinno kształtować system wartości społecznych i określać rozwój społeczny. (Bookchin)

Ekologia społeczna - dziedzina wiedzy mająca na celu poznanie związków i zależności występujących w relacji między systemem społecznym i przyrodniczym oraz modelowaniem tych relacji w kierunku osiągnięcia i utrwalenie równowagi między obiema kategoriami systemów. Bada i ocenia aktualne i potencjalne formy działalności człowieka w środowisku przyrodniczym oraz podstawy wobec niego, zalecając te, które pozostają w zgodzie…

(Kielczewski)

Ekologia człowieka - nauka badająca czasowo - przestrzenne relacje ekologiczne egzystencji ludzkiej oraz wpływ istniejących struktur społecznych na zmiany środowiska człowieka. (Marlen)

Ekologia człowieka - nauka interdyscyplinarna, która bada dynamiczne procesy biologiczne i społeczne zachodzące między ludźmi oraz szeroko pojętym środowiskiem przyrodniczym, technicznym, społecznym. (Wolański)

Główne problemy:

- filozoficzne problemy środowiska człowieka, prawa i siły przyrody oraz

związane z nimi kwestie

- biospołeczne problemy środowiska, w którym rozwija się człowiek, wpływ antropopresji i

wartości środowiska, transmisje energii i materii i informacji

- problemy ekologiczne biologii człowieka

- wydawanie do środowiska i związane z tym ekologiczne strategie przeżycia i rozwoju

ludzkości jako gatunku i jako społeczeństwa.

Homeostaza - zdolność elementów układu do zachowania względnie stabilnego stanu równowagi na zasadzie sprzężania zwrotnego.

Ekologia humanistyczna - prawo człowieka do obecności w pewnej przestrzeni jest rodzajem uczestnictwa w wartości przestrzennej i łączy się z rolą społeczną, określa jego pozycje ekologiczną.

Ekologia kulturowa - system wiedzy i wartości, norm czy zasad etycznych, wierzeń a nawet sentymentów, które tworzą wzorce myślowe oraz podstawy względem środowiska człowieka. Wszystkie elementy środowiska są ściśle ze sobą powiązane. (Steward)

Ekologia ludzka - pierwszą i podstawową komórką ekologii ludzkiej jest rodzina, w której człowiek otrzymuje pierwsze i decydujące wyobrażenie związane z prawdą dobrem, uczy się co znaczy kochać i być kochanym. (Jan Paweł II)

Ekologia ludzkiego rozwoju - ścisły związek biologii ludzkiej z etyką opartą na prawie naturalnym. (Fijałkowski)

Ekologia - jest nauką o strukturze i funkcjonowaniu przyrody oraz sfery rzeczy ściślej i abstrakcyjnej stworzonej przez człowieka, której cechą jest interdyscyplinarność.

Ekologia - nauka o środowisku i jego elementach oraz zależnościach występujących pomiędzy nimi.

WYKŁAD 5

Sozologia - ochrona środowiska

Ochrona przyrody:

1000/1011 Chudomny wprowadza zakaz zabijania bobrów

1347 Statut Wiślicki K. Wielkiego, wprowadza zasady ochrony zasobów leśnych, kary za podpalenie lasu, niszczenie drzew,

Podpalenie lasu - mężobójstwo

1423 Status Warecki Wł. Jagiełły, wprowadza zakaz wyrębu cisa i chwytanie zwierzyny, ochrona na grubego zwierza

1523 Status Litewski Z. Starego, ochrona gatunków żubra, bobra, tura

1597 utworzenie ostoi tura w Puszczy Jaktorowskiej

1627 padł ostatni tur

1868 Ustawa względem zakazu łapania i wytępienia i sprzedaży zwierząt alpejskich, świstaka i kóz dzikich - Sejm Galicyjski

1886 utworzenie pierwszego w Polsce rezerwatu „Pamiątka Pieniacha”

1862 Ustawa sodowa UK

1876 Ustawa o zanieczyszczeniu rzek

1919 urząd Delegata Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego do spraw Ochrony Przyrody (Szater)

1919 Tymczasowe Państwowe Komisje Ochrony Przyrody

1920 Państwowa Rada Ochrony Przyrody

1928 LOP

1934 Ustawa o ochronie przyrody, pierwsze Parki Narodowe: Białowieski, Pieniński, Tatrzański, Babiogórski

1949 Ustawa o ochronie przyrody (II)

1957 Straż Ochrony Przyrody

1985 Ministerstwo Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych

1991 Ustawa o ochronie przyrody (III)

2004 Ustawa o ochronie przyrody (IV)

1819 A. Humbodt wprowadził pojęcie „pomnik przyrody”

1852 ustanowiono pierwszy rezerwat przyrody

1872 pierwszy park na świecie w Yellowstone w USA

Ochrona obszarowa w Polsce:

- 13 parków narodowych

- 120parków krajobrazowych

- 1346 rezerwatów przyrody

- 310 obszarów chronionego krajobrazu

- 122 zespołów przyrodniczo krajobrazowych

- 63 stanowiska dokumentacyjne

Marian Raciborski (1863-1917) twórca polskiej szkoły fitogeograficznej.

Adam Wodniczka (1887-1948) fizykotektyka - szeroko pojęty stosunek człowieka przyrody oraz oddziaływanie i zawartości jakie istnieją między przyrodą a człowiekiem.

W. Szater (1886-1970)

W. Goetel (1883-1972) twórca sozologii i sozotechniki, „co technika zepsuła to technika musi naprawić”.

Obszary sozologii:

- ochrona powietrza

- przeciwdziałanie erozji gleb

- ochrona lasów

- ochrona pow. leśnej i rolnej

- racjonalne wykorzystanie zasobów przyrody (surowców naturalnych)

- ochrona roślin i zwierząt

- ochrona krajobrazu

- ochrona zdrowia człowieka

Poziom ingerencji człowieka w układy ekologiczne:

- brak

- ingerencja nienapuszająca wydolność mechanizmów homeostatycznych

- ingerencja uruchamiająca procesy sukcesji ekolog. w kierunku odbudowy pierwotnego stanu

- ingerencja uruchamiająca procesy sukcesji ekolog. w kierunku budowy nowej biocenozy

odmiennej od wyjściowej

- ingerencja trwale zmieniajaca układy naturalne w układy kulturowe

Ekosystemy o różnych funkcjach:

- ekosystemy ochronne (obszary klimaksowe i przedklimaksowe ) np. hale chronione przed

Zalesieniem

- ekosystemy produkcyjne (lasy produkcyjne, egzocenozy)

- obszary kompromisowe (pola lub lasy użytkowe, ekstensywnie, ugory, parki angielskie)

- obszary miejsko - przemysłowe.

WYKŁAD 6

Czynniki negatywnie wpływające na środowisko HIPPO:

- habitat destruction - niszczenie siedlisk

- invasive species - gatunki inwazyjne

- pollution - zanieczyszczenie środowiska

- population - populacja ludzka

- ouer harvesting - nadmierna eksploatacja zasobów środowiska

1948 - Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody, w tym Polska

1956 - przekształcona po konferencji w Fontaiublear na Międzynarodową Unie Ochrony

Przyrody i Zasobów Naturalnych

1990 - przekształcona w Światową Unię Ochrony Przyrody

Główne cele działań:

- wspomaganie ochrony bioróżnorodności

- promocja racjonalnego i zrównoważonego wykorzystania zasobów przyrody

Cztery wymiany kryzysu ekologicznego (wg. Brubekera):

- odczucie niewygód i uciążliwości życia codziennego

- widoczne uszczerbki bla zdrowia a nawet zagrożenie życia

- zagrożenie dla zdolności rozrodczych, niekorzystne zmiany genetyczne

- osłabienie zdolności samoregulujących środowiska

W Polsce jest 11 organizacji wchodzących w Światową Unię Ochrony Przyrody

GMO - od czasu pierwszej komercjalizacji w 1996 pow. polowa upraw roślin transgranicznych wzrasta dynamicznie, co wskazują dane z ostatniego raportu. W okresie

9 lat do 2003 globalna powierzchnia upraw wzrosła 40 - krotnie. Dynamika wzrostu utrzymała się również w ostatnim 3 leciu.

Cel transgraniczny:

- odporność na owady

- odporność na herbicydy

- odporność n owady i herbicydy

Rośliny: soja, kukurydza, bawełna, rzepak.

Charakter zastrzeżeń:

- wątpliwości natury etycznej

- obawy przed niekorzystnymi skutkami ekologicznymi

- ryzyko negatywnych następstw ekologicznych

- zagrożenie dla odżywczych i zdrowotnych właściwości pasz i żywności

Podstawowe regulacje prawne z zakresu GMO w UE i w Polsce:

1. Dyrektywa w sprawie zamkniętego użycia pewnych zmodyfikowanych mikroorganizmów.

Reguluje zamknięte użycie G.M.Mikroorganizmów, nakłada na państwo obowiązek

podjęcia właściwych środków w celu uniknięcia zagrożeń, które mogłyby wywierać

negatywny wpływ na środowisko i zdrowie ludzi.

2. Dyrektywa w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska GMO.

Reguluje ona zamierzone uwalnianie GMO do środowiska w celach innych niż

wprowadzenie do obrotu oraz wprowadzenie do obrotu produktów GMO.

3. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego w sprawie GM żywności i pasz.

4. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego w sprawie oznakowania i identyfikacji GMO

i identyfikacji produktów żywnościowych i paszowych wytworzonych z GMO.

5. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego w sprawie transgranicznego

przemieszczenia GMO.

Kukurydza:

- odporność na owady

Ziemniaki:

- wzrost zawartości skrobi, wzrost amylopektyny, redukcja amylozy zbędnej dla z. przemysł.

- odporność na herbicydy, stonkę, zarazę ziemniaczaną

- „słodkie ziemniaki”, wprowadzenie genu odpowiedz. za wytworzenie słodkiego białka

- odporność na ciemnienie, zmniejszenie zawartości glikokoloidów

Pomidory:

- spowolnienie dojrzewania, większa trwałość

- większa zawartość suchej masy

- poprawa smaku

- intensywniejsza barwa, cieńsza skórka

Truskawki:

- podwyższenie walorów smakowych

- spowolnienie dojrzewania

- odporność na mróz

Rzepak:

- odporność na herbicydy

- regulowana zawartość NKT (nienasyconych kwasów tłuszczowych)

- zwiększona zawartość kwasu laurowego

Buraki cukrowe:

- odporny na herbicydy i szkodniki

- dłuższy okres przechowywania bez strat w zawartości cukru

Ryż:

- zwiększona produkcja beta karotenu

Sałata:

- produkcja szczepionej na zapalenie wątroby typu B

Pszenica:

- produkcja glutenu

Winogrona:

- odmiany bezpestkowe

Banany:

- odporność na wirusy i grzyby

Kapusta:

- odporna na szkodniki

- kontrolowanie wymiany główek

WYKAD 6 23.04.2007r

1968r XXIII - sesja zgromadzenia ogólnego „raport człowiek a jego środowisko”

Konieczność podjęcia globalnych problemów:

Środki zaradcze (wytyczne dla projektowania konwekcji sztokholmskiej):

GOSPODARKA

0x08 graphic
0x08 graphic

SPOŁECZEŃSTWO ŚRODOWISKO

(siła robocza , konsument) (zasoby środowiskowe)

0x01 graphic

Zrównoważony rozwój - jest to proces obejmujący przemiany społeczne i gospodarcze

Uwzględniające umiarkowania ekologiczne środowiska przyrodniczego.

Realizowany jest poprzez:

Rozwój zrównoważony i trwały:

Definicje: RZIT

Przełamany rok 1900r.

  1. Orędzie noworoczne Jana Pawła II.

  1. Moskwa 19 styczeń - Międzynarodowy Dzień Ochrony Środowiska.