Prelekcja do ćw. 11

Homeostaza- zdolność organizmu do utrzymania stałości środowiska wewnętrznego mimo wielokierunkowych zmian w otaczającym środowisku. Mechanizmami homeostazy jest sprzężenie zwrotne dodatnie i ujemne

Utrzymanie stałego pH

Układy buforujące- odpowiedzialne za utrzymanie stałości pH w ogranizmie cżłowieka

Bufor	Odsetek udziału w układzie buforu krwi
Wodorowęglany	70
Hemoglobina	21
Albuminy osocza krwi	6
Fosforany	3

Główny układ buforu krwi i płynów pozakomórkowych:

Układ (HCO ): węglan pozostaje w organizmie w równowadze z CO

Acydoza (kwaśnica)

• Zbyt dużo CO lub zbyt mało HCO

• Nadmiar protonów lub upośledzenie ich wydalania

• Metabolizm tkankowy, wysiłek fizyczny, ketoza w cukrzycy powodują wykwarzanie kwasów

• Niedotlenienie (przy zapaleniu płuc) utrudnia usuwanie CO

Alkaloza (zasadowica)

• Zbyt dużo HCO lub malo CO

• Hyperwentylacja może obniżyć zawartość CO

• Wymioty usuwają kwas żołądkowy i powodują wzrost zasadowych wodorowęglanów

• Występuje rzadziej niż acydoza

• Ph krwi regulowane jest głównie wskutek pracy płuc i nerek

• W procesach metabolicznych organizmu wytwarzane są duże ilości CO (ok. 14 moli na dzień)

• Prawie cąły CO jest usuwany w postaci gazu przez płuca

• Obliżenie pH krwi stymuluje oddychanie- usuwanie CO

• Podwyższenie pH zmniejsza wentylację płuc

• Obniżenie stężenia jonów HCO w osoczu powoduje występowanie jonów H w moczu w postaci H , NH , H PO

• Jony HCO mogą być resorbowane, wytwarzane i usuwane w nerkach

Skład krwi a zawartość komórek ciała

Wymiana substancji odżywczych, produktów przemiany materii i jonów między komórkami, płynem komórkowym i krwią (przez naczynia włosowate) następuje wskutek dyfuzji

Regulacja stężenia glukozy we krwi

• cukrzyca do rozważenia jeśli:

• dwa wyniki na czczo (po 8 h) wynoszą 126 mg/dl lub wyższe

• jeśli dwa wyniki po obciążeniu 75 g glukozy po 2 h wyniosły 200 mg/dl lub wyżej

• dwa przypadkowe badania stężenia glukozy we krwi (o dowolnej porze dnia, niezależnie od spożytego posiłku) wyniosły 200 mg/dl lub wyżej

• stężenie glukozy w krwi na czczo
  mg/dl
  60 - 99 prawidłowa glikemia
  100 - 125 stan przedcukrzycowy
  > 126 cukrzyca

• Doustny test tolerancji glukozy (po obciążeniu 75 g glukozy)
  mg/dl
  < 139 prawidłowa glikemia
  140 - 199 podwyższony/ stan przedcukrzycowy
  > 200 cukrzyca

Ocena sprawności układu regulacji stabilnego (działa na zasadzie sprzężenia zwrotnego ujemnego)

• Określenie szybkości działania układu regulującego

• Określenie największego odchylenia wielkości regulowanej od normalnego poziomu równowagi

• Zbadanie czasu powrotu wielkości regulowanej do normy po wybiciu układu ze stanu równowagi

Testy wysiłkowe- próby czynnościowe sprawności układu krążęnia

• O charakterze statycznym

• O charakterze dynamicznym bez możliwości oznaczania maksymalnego zużycia tlenu: próby Ruffiera i Mastera

• Dynamiczne z zastosowaniem bezpośrednich i pośrednih metod oznaczania maksymalnego zużycia tlenu

• To próba czynnościowa, a nie obciążeniowa

• wysiłek fizyczny

• wzrost tętna, ciśnienia skurczowego, ilości krwi wyrzucanej przez serce

• wzrost przepływu krwi przez serce, mięśnie i skórę

• zwiększenie wytwarzania CO₂ i H⁺

• szybsze i głębsze oddechy dostarczające większe ilości tlenu

• niedostatek tlenu może powodować wytwarzanie kwasu mlekowego, który przechodzi do krwi

• dodatnie sprzężenia zwrotne

• w procesie trawienia

• w procesie krzepnięcia krwi

• wzmocnienie pobudzenia neuronów mózgu

• komórka Traubego

• struktura utworzona przez żelazocjanek potasowy imitująca organizm żywy

• układ regulacji z dodatnim sprzężeniem zwrotnym

• po wyczerpaniu rozpad układu

---