INTERNA

Wykłady

T: Diabetologia dr Dorota Pisarczyk - Wiza 10.10.2007

1. Cukrzyca

diabetes - z gr. przepływać jak przez sito

mellitus - z łac. „miodowy”, „słodki”

Cukrzyca (wg. WHO) - choroba metaboliczna o złożonej etiologii; najbardziej charakterystyczną jej cechą jest defekt wydzielniczy i/lub działanie insuliny prowadzący do rozwiązania przewlekłej hiperglikemii.

Z zaburzeniami przemiany węglowodanów współistnieje często nieprawidłowość metabolizmu białek i tłuszczów. W konsekwencji rozregulowania wielu procesów metabolicznych dochodzi do uszkodzenia małych i dużych naczyń krwionośnych w ważnych dla życia narządach.

2. Typy cukrzycy:

1. typu I

2. typu I

3. typu III - wszystkie zaburzenia gospodarki węglowodanowej; wszystkie rodzaje cukrzyc (cukrzyce wtórne)

4. typu ciążowego

3. Cukrzyca typu I

1. choroba autoimmunologiczna (przeciwko swoim strukturom)

2. 10% wszystkich przypadków cukrzycy

3. najczęściej rozpoznawana u dzieci i osób młodych

4. bezwzględna (całkowita) życiowa i terapeutyczna insulinozależność

5. wydzielanie endogennej insuliny przez trzustkę prawie nie występuje lub jest wybitnie zmniejszona (wyspy Langerhansa w trzustce - komórki B odpowiedzialne za wydzielanie insuliny)

6. znaczna hiperglikemia i ketonemia szybko narastają powodując śpiączkę ketonową i zgon, jeśli nie podejmie się natychmiastowego leczenia insuliną

1923 r. - wynalezienie insuliny

Best, Banting - odkrywcy insuliny

LADA = Latent Autoimmune Diabetes In Adults - postać utajonej, autoimmunologicznej cukrzycy (I typu) u dorosłych

4. Cukrzyca typu II (epidemia XX wieku) - wiąże się z otyłością

Otyłość i cukrzyca typu II występuje też u dzieci (nie tylko u dorosłych)

1. typy otyłości

• „gruszka” - tłuszcz na biodrach

• „jabłko” - tłuszcz w obrębie talii (niekorzystne)

2. Zespół metaboliczny - zespół różnych chorób

• cukrzyca
  Rozpoznanie [ATP III 2001] na podstawie 3 lub więcej nieprawidłowości:

• otyłość brzuszna

• talia u mężczyzn > 102 cm

• talia u kobiet > 88 cm

• TG > 150 mg/dl

• HDL - chol < 40 mg/dl

• nadciśnienie tętnicze

• insulinooporność

• hiperlipidemia

• miażdżyca

• choroba niedokrwienna serca

• rozwój cukrzycy typu II

• insulinooporność

• dysfunkcja komórek β (wysp Langerhansa) - charakter postępujący

5. Powikłania cukrzycy

1. 2 - 4 - krotny wzrost ryzyka zgonu z przyczyn sercowo - naczyniowych

2. główna przyczyna schyłkowej niewydolności nerek

3. główna przyczyna utraty wzroku

4. choroba wieńcowa, mogąca być przyczyną zawału serca

6. Podstawowe objawy cukrzycy

1. typu I

• wielomocz - cukier w organizmie pociąga za sobą uczucie pragnienia; w przypadku nie otrzymania wody następuje odwodnienie organizmu, które by przeżyć spala tkankę tłuszczową
  180mg% - cukromocz; próg nerkowy

• wzmożone pragnienie

• niewyjaśniony spadek masy ciała

• typu II

• zapalenie pochwy / napletka

• trudno gojące się rany

• pogorszone widzenie

• zmiany skórne (świąd, suchość, wiotkość skóry)

7. Rozpoznanie cukrzycy typu I

Test doustny obciążenia glukozą (OGTT)

• Test należy wykonać na czczo (min. 8 h bez posiłku i płynów zawierających kalorie)

• 75 g glukozy rozpuszczamy w 250 - 300 ml H₂O

• wypić w ciągu 3-5 minut

• oznaczenie glikemii dokonywane przed i po 2 h po wypiciu

• po 2 godzinach:

• powyżej 200 → cukrzyca

• 140 - 200 → nieprawidłowa tolerancja glukozy

• poniżej 140 → nieprawidłowa glikemia na czczo (FG)

• glikemia na czczo w zakresie 100 - 125 mg/dl

• cechy zespołu metabolicznego przy prawidłowej glikemii na czczo

• glukozuria przy prawidłowej glikemii na czczo

• jako badanie diagnostyczne w rozpoznawaniu cukrzycy ciążowej

8. Grupy ryzyka - kogo badamy?

1. osoby w wieku > 45 r.ż.

2. osoby w wieku < 45 r.ż. z czynnikami ryzyka cukrzycy

• otyli (> 120% niezależnej masy ciała lub BMI >= 27 kg/m²⁾

• mających krewnych I stopnia chorych na cukrzycę (rodzice lub rodzeństwo)

• z nadciśnieniem tętniczym (>=140/90 mm Hg)

• u których w poprzednim badaniu stwierdzono nieprawidłową glikemię na czczo (>100 mg/dl; >5,6 mmol/l) lub upośledzoną tolerancję glukozy

• u kobiet, z przebytą cukrzycą ciężarnych

• u kobiet, które urodziły dziecko o masie ciała większej niż 4 kg

• u kobiet, z zespołem policystycznych jajników

• z grupy środowiskowej lub etnicznej bardziej narażonej na cukrzycę

9. Cukrzyca u kobiet w ciąży - najczęstsze powikłanie metaboliczne komplikujące przebieg ciąży

1. rodzaje cukrzycy:

• GDM - cukrzyca rozwija się lub jest po raz pierwszy rozpoznana w ciąży

• PGDM (typu 1, 2 lub MODY) - kobieta chorowała wcześniej na cukrzycę przed ciążą

1. nowa klasyfikacja cukrzycy u kobiet w ciąży (Hare, 1992)

• niepowikłana (DM - Diabetes Mellitus)

• powikłana (DM +)

• mikroangiopatia

• retinopatia (nieproliferacyjna, proliferacyjna)

• nefropatia (mikroalbuminuria, jawna albuminuria)

• nadciśnienie tętnicze (uprzednio stwierdzone, wywołane ciążą, stan przedrzucawkowy)

• makroangiopatia

• neuropatia autonomiczna

1. czynniki ryzyka

• wielorództwo

• ciąża u kobiet > 35 r.ż.

• urodzenie dużych dzieci > 4000 g w wywiadzie

• urodzenie noworodka z wadą

1. wyróżnia się dwie klasy cukrzycy ciążowej (GDM):

• G1 - nieprawidłowa tolerancja glukozy z normoglikemią w warunkach przestrzegania diety

• G2 - hiperglikemia na czczo i poposiłkowa - konieczne leczenie dietą i insuliną

2. klasyfikacja cukrzycy ciążowej GDM

GDM	Glukoza na czczo	Glukoza 1 godz po posiłku lub	Glukoza 2 godz po posiłku	Leczenie
G1	< 95 mg/dl	<140 mg/dl lub < 120 mg/dl		Dieta
G2	> =95 mg/dl	>= 140 mg/dl lub >= 120 mg/dl		Dieta + insulina

3. algorytm diagnostyczny cukrzycy ciążowej - GDM.

• wstępne oznaczenie stężenia glukozy we krwi powinno być wykonane na początku ciąży, przy pierwszej wizycie u ginekologa w celu zdiagnozowania nie wykrytych wcześniej zaburzeń gospodarki węglowodanowej

• stężenie glukozy na czczo pomiędzy 100 mg/dl a 125 mg/dl: wynik nieprawidłowy- należy wykonać w jak najkrótszym czasie test obciążenia 75g glukozy

• stężenie glukozy na czczo powyżej 125 mg/dl: należy powtórzyć badanie na czczo i w razie ponownego wyniku powyżej 125 mg/dl należy rozpoznać cukrzycę ciążową i pacjentkę przekazać w trybie pilnym do ośrodka referencyjnego.

• jeśli w kolejnym pomiarze uzyskamy wynik poniżej 125 mg/dl należy przeprowadzić test obciążenia 75g glukozy

1. warunki wykonywania testu przesiewowego - doustnego obciążenia 50g glukozy

• badanie wykonujemy pomiędzy 24-28 tyg. ciąży, nie wymaga badania glikemii na czczo

• jednorazowy pomiar glukozy we krwi po 1 godz. od podania 50g glukozy

• interpretacja wyników:

• wartość poniżej 140 mg/dl - stężenie prawidłowe (nie wymaga dalszej diagnostyki)

• wartość 140-199 mg/dl - stężenie nieprawidłowe, wymaga weryfikacji testem 75g glukozy, w jak najkrótszym czasie z zachowaniem reguł testu diagnostycznego

• wartość >= 200 mg/dl - rozpoznajemy GDM i kierujemy do Ośrodka Referencyjnego

1. warunki wykonywania testu doustnego obciążenia 75 g glukozy - OGTT (ang. Oral Glucose Tolerance Test)

• wykonywany na czczo

• w 8-14 godz. od ostatniego posiłku

• przynajmniej przez 3 dni bez ograniczeń węglowodanów (nie mniej niż 150g węglowodanów przy zwykłej aktywności fizycznej)

• 75 g glukozy rozpuszczone w 250-300 ml i wypite w ciągu 5 min

W trakcie badania pacjent powinien siedzieć, nie przyjmować jakiegokolwiek pożywienia i nie palić papierosów. Krew do badania pobiera się na czczo i 2 godziny po wypiciu roztworu glukozy.

10. Powikłania związane z cukrzycą

1. ostre - śpiączki cukrzycowe

• kwasica i śpiączka ketonowa

• śpiączka nieketonowa hipermolalna

• kwasica i śpiączka mleczanowa

• śpiączka hipoglikemiczna

1. przewlekłe

• mikroangiopatia cukrzycowa

• retinopatia

• najczęstsza przyczyna utraty wzroku (wiek średni)

• najczęstsza przyczyna ślepoty (wiek podeszły)

• nie wywołuje objawów podmiotowych

• zmiany na siatkówce (stopniowe uszkadzanie naczyń)

• neuropatia - stan chorobowy dotyczący nerwów - struktur przekazujących impulsy do różnych części organizmu poza mózgiem i rdzeniem kręgowym; oprócz bólu wywołuje takie objawy, jak drętwienie, mrowienie, palenie kończyn, wrażenie osłabienia kończyn; nieotrzymanie stolca, moczu, zaburzenia potencji

→ zespół stopy cukrzycowej

• pogorszenie ukrwienia w obrębie stopy (niedotlenienie) - ból nasilający się zwykle w nocy, towarzyszący często bolesnym kurczom mięśni, uczucie mrowienia i kłucia w nodze

• skóra cienka, sucha, łuszcząca się; w okolicy pięty i na innych wystających częściach stopy - licznie pęknięcia z towarzyszącymi ogniskami martwicy i owrzodzeniami

• zmniejszone czucie bólu, temperatury i dotyku w chorej nodze

• nie leczona kończy się amputacją kończyny

• makroangiopatia → choroba niedokrwienna serca

11. Serce u chorych na cukrzycę (częściej występuje u kobiet)

1. makroangiopatia cukrzycowa - choroba niedokrwienna serca na tle miażdżycy

2. makroangiopatia naczyń przedwłosowatych i włosowatych (analog. retinopatii)

3. neuropatia wegetatywna układu sercowo - naczyniowego (serce odnerwione)

4. metaboliczne zaburzenie komórek mięśnia sercowego z upośledzeniem ich funkcji (zawał serca bezbólowy)

12. Leczenie cukrzycy typu II

1. edukacja

• wysiłek fizyczny - nieodłączny element leczenia cukrzycy

• alkohol może zwiększać ryzyko hipoglikemii po wysiłku

1. dieta

• system wymienników węglowodanowych

• 1 WW = 10 g węglowodanów

• 1 WW podwaja poziom cukru we krwi o 30 - 50 mg%

• 1 jednostka insuliny obniża poziom cukru we krwi od 30 - 50mg%

• Indeks Glikemiczny - zdolność produktu żywieniowego do podwyższania glukozy we krwi

• niski indeks = 55 lub mniej

• średni indeks = 56 - 69

• wysoki indeks = 70 lub więcej
  zjedzenie węglowodanów o wysokim IG doprowadza do gwałtownego skoku poziomu cukru

1. farmakoterapia - doustne leki przeciwhiperglikemiczne

13. Isulina

1. wskazania

• do częstego stosowania

• ketoza, śpiączka hipermolalne i mleczanowe

• zabiegi operacyjne

• ostre zespoły wieńcowe

• cukrzyca ciężarnych

• ciąża u chorych na cukrzycę typu II i okres karmienia

• zakażenia

• kortykoterapia

• inne choroby zwiększające zapotrzebowanie na insulinę

• trwałe

• nieskuteczność terapii lekami doustnymi

• przeciwwskazania lub nietolerancja leków doustnych

• zaawansowane, szybko postępujące powikłania

2. 
   preparaty insulinowe - zastępują insulinę wytwarzaną w trzustce

• Insuliny ludzkie

• Insulina krótkodziałająca
  Zaczyna działać po ok. 30 min. od wstrzyknięcia, a szczyt działania wykazuje pomiędzy 1. a 3. godziną i działa do 8 godzin.

• 
  Insulina o pośrednim czasie działania
  Insulina o wolniejszym początku i dłuższym okresie działania. Wykazuje szczyt działania pomiędzy 4. a 12. godziną po wstrzyknięciu i działa do 24 godzin.

• 
  Mieszanki insulinowe
  Składają się z insuliny krótkodziałającej i insuliny o pośrednim czasie działania.
  Zawierają kilka różnych kombinacji insuliny krótkodziałającej (10% - 50%) i insuliny o pośrednim czasie działania (90% - 50%).

• Analogi insulin ludzkich - zachowują biologiczne cechy insuliny; otrzymywane są metodą inżynierii genetycznej

• szybkodziałające

• długodziałające

• analogi o dwufazowym uwalnianiu

3. fizjologiczne wydzielanie insuliny

• pulsacyjne i fazowe

• podstawowe i stymulowane

• do żyły wrotnej

• (efekt degradacji 40 - 60% w wątrobie)

4. modele insulinoterapii typu II

• insulinoterapia okresowo

• insulinoterapia skojarzona z lekami doustnymi

• mieszanki insulinowe (nr oznacza ilość insuliny szybkodziałającej w mieszance), np. Mixtard

• insulinoterapia intensyfikowana

• insulinoterapia intensywna

14. Dobowy profil glikemii przy stosowaniu insuliny

1. na czczo

2. 2 h po śniadaniu

3. przed obiadem

4. 2 h po obiedzie

5. przed kolacją

6. 2 h po kolacji

7. godzina 22:00 oraz 3:00




Hemoglobina glikowana:

HbA1c: 6,1% - 6,5%

T: Gastroenterologia dr Dorota Pisarczyk - Wiza 17.10.2007

1. Główne objawy kliniczne chorób układu pokarmowego:

1. ból brzucha

2. zaburzenia połykania

3. nudności i wymioty

4. biegunka

5. zaparcie

6. smoliste stolce, krew w stolcu

2. Dysfagia - zaburzenia połykania, trudności w formowaniu kęsa pokarmowego i jego przechodzenia do żołądka; powoduje uczucie zalegania kęsa za mostkiem, rozpieranie w klatce piersiowej

1. przyczyny:

• rak przełyku (najczęstsza przyczyna > 45 r.ż.)

• uchyłki

• ciało obce

• zbliznowacenia po radioterapii

• zapalenia i stany kurczowe przełyku

• globus hystericus - objaw histerii, polegający na odczuwaniu wrażenia zatykania gardła

• rozpoznanie: endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego z badaniem histopatologicznym

3. Nudności - subiektywne uczucie potrzeby zwracania pokarmu
   Wymioty - gwałtowne wyrzucenie treści żołądka przez usta w wyniku silnych skurczów mięśni brzucha

1. ostre (1 - 2 dni)

• choroby infekcyjne

• leki

• toksyny

• egzogenne (alkohol, grzyby)

• endogenne (mocznica, kwasica cukrzycowa ketonowa)

• przewlekłe (> 7 dni)

• leki i toksyny

• choroby OUN

• choroby psychiczne

• choroby przewodu pokarmowego i otrzewnej

• choroby endokrynologiczne

• mocznica

• ciąża

• powikłania:

• odwodnienie

• zaburzenia elektrolitowe

• zachłystowe zapalenie płuc

• pęknięcie ściany przełyku

• pęknięcie błony śluzowej przełyku (choroba Z. Mallory - Weissa <szczególnie u alkoholików>)

4. Biegunka

1. ostra (do 14 dni)

• zatrucie pokarmowe

• zakażenie

• leki

2. przewlekła (> 3 - 4 tygodni) - przewlekłe zakażenie jelit

3. wg patogenezy:

• osmotyczna

• nieprawidłowe wchłanianie węglowodanów

• alergia na gluten

• osmotyczne środki przeczyszczające

• ustępuje po głodówce

• sekrecyjna

• enterotoksyny, np. V. cholerae, E. coli

• niewydolność trzustki

• wysiękowa

• uszkodzenie błony śluzowej jelita

• w stolcu śluz, krew, ropa (Shigella, Salmonella, ameby, lamblie, colitis ulcerosa)

• zaburzenia motoryki (zespół jelita drażliwego)

5. Zaparcia

1. zespół jelita drażliwego

2. leki:

• znieczulające,

• przeciwdepresyjne,

• opioidy,

• przeciwparkinsonowskie

3. jelito grube:

• rak,

• uchyłki,

• zwężenia

4. miednica mniejsza

• guz jajnika

• guz macicy

• ciąża

5. choroby OUN

6. choroby endokrynologiczne: niedoczynność tarczycy

6. Metody diagnostyczne

1. badania laboratoryjne

2. badanie per - rectum

• powyżej 50 r.ż. - badanie powinno odbywać się 1 raz / rok

• krew w stolcu, smolisty stolec - gdy pacjent zgłasza hemoroidy - rak w rzeczywistości

• RTG jamy brzusznej

• przeglądowe - wskazania

• ostry brzuch

• podejrzenie niedrożności przewodu pokarmowego (petle jelitowe wypełnione powietrzem z poziomami płynu)

• perforacja (wolne powietrze pod kopułą przepony)

• kamica nerkowa i żółciowa

• badanie kontrastowe

• zastosowanie

• uwidocznienie zarysów elastyczności ścian oraz obrazu błon śluzowych

• środkiem cieniującym (siarczan baru) lub przy podejrzeniu perforacji lub przetok - środki rozpuszczalne w H₂O

• wskazania

• przełyk

• podejrzenie uchyłków

• przepuklina rozworu przełykowego

• rak

• zaburzenia motoryki

• żołądek

• choroba wrzodowa

• rak

• polipy

• ocena motoryki

• jelito grube - wlew kontrastowy (metoda podwójnego kontrastu)

• podejrzenie raka

• uchyłki

• colitis ulcerosa

• choroba Crohna

• USG jamy brzusznej - ocena tkanek miąższowych

• endoskopia + biopsja

• gastroskopia

• ERCP - endoskopowa wsteczna cholangiopankreatografia

• rektoskopia

• kolonoskopia

6. tomografia komputerowa

7. Choroba refleksowa przełyku = GERD - przewlekłe dolegliwości lub uszkodzenia błony śluzowej, będące skutkiem patologicznego zarzucania treści żołądkowej do przełyku

1. przyczyna: niewydolność zwieracza przełyku

2. objawy

• zgaga (pieczenie)

• ból za mostkiem (w pozycji leżącej i po posiłkach)

• puste odbijania

• nudności

• zwracanie resztek pokarmowych

3. rozpoznanie

• endoskopia + biopsja!

• co 24 h pomiar pH

4. powikłania: przełyk Barretta - stan chorobowy polegający na pojawianiu się w błonie śluzowej dolnej części przełyku ognisk metaplazji jelitowej; stan przedrakowy

5. leczenie

• normalizacja masy ciała

• zmniejszenie spożywania tłuszczu

• unikanie jedzenia późnym wieczorem

• inhibitory pompy protonowej!

• H₂ blokery

• leki poprawiające motorykę żołądka (cyzapryd)

• leczenie operacyjne (funduplikacja wg Nissana)

8. Rak przełyku

1. starsi mężczyźni

2. przyczyny

• alkohol

• papierosy

• nitrozoaminy

• achalazja

• przełyk Barretta

• zespół Plummera - Vinsona - zespół chorobowy charakteryzujący się występowaniem anemii z niedoboru żelaza z towarzyszącą dysfagią z towarzyszącym skurczem przełyku w okolicy zapierściennej

1. głównie rak płaskonabłonkowy

2. późne objawy

• dysfagia!

• ból za mostkiem

• chudnięcie

• chrypka

1. rozpoznanie

• endoskopia + biopsja

• badanie radiologiczne z kontrastem

• leczenie

9. Zapalenie żołądka

1. ostre

• przyczyny

• błędy dietetyczne

• zatrucia pokarmowe

• alkohol

• kwas acetylosalicylowy

• NLP2

• sterydy

• cytostatyki

• stres

• zakażenie H. pylori

• objawy

• pieczenie w nadbrzuszu

• nudności

• wymioty

• ból

• czasem krwawienie z przewodu pokarmowego

• leczenie

• wyeliminowanie czynnika sprawczego

• dieta

2. przewlekłe - klasyfikacja ABC

• typu A - zapalenie autoimmunologiczne z obecnością przeciwciał przeciw komórkom okładzinowym i czynnikowi wewnętrznemu; bezkwaśność żołądkowa, niedokrwistość z niedoboru witaminy B₁₂

• typu B (85%) - zapalenie żołądka z obecnością H. pylori

• typu C - związana z wstecznym zarzucaniem żółci

► Konieczna gastroskopia z biopsją i badaniem w kierunku H. pylori

10. Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy

1. jest następstwem zaburzenia równowagi pomiędzy czynnikami wrzodotwórczymi a mechanizmami obrony błony śuzowej

2. M : K = 4 : 1

3. nadżerka - ograniczony ubytek błony śluzowej
   wrzód - ograniczony ubytek, który przechodzi poza błonę śluzową i sięga co najmniej do warstwy mięśniowej

4. czynniki wrzodotwórcze

• egzogenne

• Helicobacter pylori! - gram-ujemna bakteria, która kolonizuje błonę śluzową u 95% chorych z wrzodem dwunastnicy i 70% chorych z wrzodem żołądka

• stres, palenie papierosów

• niesterydowe leki przeciwzapalne

• glikokortykosterydy

• endogenne

• kwas solny

• pepsyna

• żółć

5. objawy kliniczne

• wrzód dwunastnicy

• późne

• nocne i na czczo bóle w nadbrzuszu

• poprawa po posiłku

• tendencja do sezonowych nawrotów

• wrzód żołądka

• ból występuje natychmiast po przyjęciu pokarmów lub

• bóle zależne od pożywienia

6. rozpoznanie - badania

• endoskopia + biopsja - badanie histopatologiczne! + test na obecność H. pylori

• badanie radiologiczne

► Każdy wrzód żołądka wymaga kontroli endoskopowo - biopsyjnej!
Wrzód żołądka jest uważany za stan przedrakowy

7. powikłania
   u 1/3 pacjentów są I objawem choroby wrzodowej!

• krwawienie (fusowate wymioty, smoliste stolce)

• perforacja

• penetracja do trzustki

• bliznowate zwężenie odźwiernika

11. Rak żołądka

► 50 - 70 r.ż.

► M > K

► gruczolakorak

► 70% w okolicach odźwiernika

1. czynniki ryzyka

• infekcja H. pylori

• przewlekłe zanikowe autoimmunologiczne zapalenie żołądka (typ A)

• stan po częściowej gastrektomii

• polipy gruczolakowate żołądka

• wędzone i solone potrawy (nitrozmiany)

• niedokrwistość złośliwa

• objawy

• często brak!

• chudnięcie

• niechęć do mięsa

• nudności

• bóle brzucha

• niedokrwistość

• zwężenie odźwiernika

• ostry krwotok

3. przerzuty

• wątroba

• płuca

• kości

• węzeł chłonny Virchowa (nadobojczykowy lewy)

• jajniki (guz Krukenberga)

• rozsiew do otrzewnej

4. rozpoznanie

• gastroskopia + biopsja! ew. badanie radiologiczne metodą podwójnego kontrastu

• przerzuty - RTG klatki piersiowej, USG wątroby, CEA, CA 19 - 9

5. leczenie: operacyjne

12. Przewlekłe zapalenie choroby jelit

1. nieznana etiologia

2. przewlekły charakter

3. brak wyleczalności - okresy remisji (cofania się) i nawrotów

4. wiek rozpoznawczy: 15 - 35, najczęściej 27 lat

5. taka sama częstość występująca u kobiet i mężczyzn

6. hipotezy etiologiczne:

• wirusy / bakterie (E. coli)

• geny - 50% szansy występowania, gdy chorzy są rodzice

• spożywane pokarmy

• stres

• wspólne objawy

• przewlekłe biegunki

• bóle brzucha, skurcze, wymioty

• krwawe stolce

• zmęczenie

• utrata apetytu

• utrata wagi

• gorączka

► objawy mogą mieć bardzo zmienne nasilenie

8. badania laboratoryjne

• niedokrwistość

• leukocytoza

• podwyższone OB

9. Choroba Leśniowskiego - Crohna

• nieciągłe, odcinkowe zapalenie wszystkich warstw przewodu pokarmowego z najczęstszą lokalizacją w końcowym odcinku jelita krętego i bliższym odcinku okrężnicy

• rozpoznanie

• objawy

• badanie radiologiczne - wlew kontrastowy

• kolonoskopia / ileoskopia

• biopsja

• powikłania

• skórne: rumień guzkowaty, zapalenie skóry zgorzelinowe

• oczne: zapalenie twardówki

• stawowe: zapalenie stawów, ZZSK

• zespół upośledzonego wchłaniania (zaburzenie wchłaniania witaminy B₁₂ - niedokrwistość, zaburzenia wchłaniania kwasów tłuszczowych)

• zwężenie jelit - niedrożność

• przetoki i ropnie okołoodbytnicze

• rak okrężnicy i odbytnicy

• leczenie

• dieta - w fazie ostrej płynna, bezresztkowa

• farmakoterapia

• sulfasalazyna lub kwas aminosalicynowy

• iniekcje witaminy B₁₂ (jelito kręte)

• metronidazol (przetoki okołoodbytnicze i krocze)

• kortykosteroidy (jelito cienkie)

• leczenie chirurgiczne

• przebieg choroby: występuje w rzutach - po roku trwania , nawroty występują w 30%

• Colitis ulcerosa - wrzodziejące zapalenie jelita grubego

• przewlekła zapalna choroba jelita grubego, która szerzy się w sposób ciągły, wytwarza owrzodzenia powierzchownych warstw błony śluzowej

• z zajęciem odbytniczym

• lewostronnie

• całkowicie

• rozpoznanie

• objawy

• oglądanie okolicy odbytu

• badanie per - rectum

• rektoskopia / kolonoskopia

• badanie radiologiczne

• biopsja

► początkowo dochodzi do obrzęknięcia błony śluzowej i jej zaczerwienienia, potem niszczenie bony śuzowej

• powikłania

• skórne: rumień guzowaty, zapalenie skóry zgorzelinowe

• oczne: zapalenie twardówki

• stawowe: zapalenie stawów, ZZSK

• zespół upośledzonego wchłaniania (utrata masy ciała)

• masywne krwotoki

► Megacolon toxicum - toksyczne rozszerzenie okrężnicy z septyczną gorączką, zapaleniem

• leczenie - minimalna interwencja; podobna do Cohna

• dieta

• farmakologia

• leczenie chirurgiczne

• przebieg choroby

• przewlekłe nowotwory (>80%) - po zaostrzeniu może być wieloletnia przerwa

• przewlekle ciągły bez remisji (10%) - brak okresu bez dolegliwości

• ostry, błyskawiczny (5%) - nagły atak choroby

13. Zespół jelita drażliwego

1. dotyka głównie młode kobiety

2. bóle brzucha bez uchwytnej przyczyny organicznej!

• wzmożone napięcie powłok brzusznych

• nadmierne tworzenie gazów, wzdęcia

3. objawy ogólne

• lęk

• depresja

• bóle

• bolesne miesiączkowanie

• częste oddawanie moczu

1. leczenie

• psychoterapia

• dieta bogatobłonnikowa

• ewentualnie leki naskurczowe
  

14. Polipy jelita grubego

1. głównie gruczolaki

2. zwykle bezobjawowe

3. pojedyncze / mnogie / zespoły polipowatości

4. powikłania

• krwawienie

• zwyrodnienie rakowe!

5. usunięcie endoskopowe w całości + badanie histopatologiczne

6. druga przyczyna zgonów z powodu nowotworów w Polsce

7. czynniki ryzyka:

• wywiad rodzinny

• gruczolaki

• colitis ulcerosa

• dieta ubogoresztkowa, bogatotłuszczowa

• otyłość

• polipowatość rodzinna

• kilka tys. polipów

• do 100% ryzyka rozwinięcia raka jelita grubego po 40 r.ż.

• profilaktyczna kolektomia

1. atakują

• odbytnicę >60%

• esicę >20%

• kątnicę / okrężnicę wstępującą 10%

• przerzuty

• wątroba

• płuca

1. objawy

• zmiany rytmu wypróżnień

• smoliste / krwawe stolce

• męczliwość

• chudnięcie

• niedokrwistość

• objawy niedrożności

1. rozpoznanie

• badanie per - rectum

• badanie kału na krew utajoną (3x)

• wlew kontrastowy

• kolonoskopia + biopsja

• CEA

• Niedokrwistość

• USG wątroby + RTG klatki piersiowej

1. leczenie: operacyjne

15. Uchyłki jelita grubego

1. nabyte uwypuklenie błony śluzowej i podśluzowej przez warstwę mięśniową ściany okrężnicy i głównie w esicy

2. sprzyja dieta uboga w błonnik

3. zwykle bezobjawowo, czasem stan zapalny

16. Zapalenie trzustki

1. ostre

• główne przyczyny

• 1/3 kamica nerkowa

• 1/3 alkohol

• 1/3 samoistne

• objawy

• silny ból! W nadbrzuszu, często opasujący

• nudności, wymioty, gorączka

• porażenie jelit

• wstrząs

• rzadko: wodobrzusze, wypiek w jamie opłucnowej, żółtaczka

• rozpoznanie

• wzrost enzymów trzustkowych (amylazy, lipazy w surowicy i w moczu)

• USG jamy brzusznej

• KT

• ERCP w niedrożności przewodach żółciowych

• leczenie

• płyny dożylne

• dieta zerowa

• sonda żołądkowa

• leki przeciwbólowe (przeciwwskazana morfina!)

• antybiotyki

2. przewlekłe - stale lub okresowo postępujące zapalenie trzustki z zaburzeniami funkcji wewnątrzwydzielniczej i wewnątrzwydzielniczej

• etiologia

• w 70% alkoholizm

• w 25% idiomatyczne (przyczyna nie jest wiadoma)

• inne: hiperlipidemia, nadczynność przytarczyc, mukowiscydoza

• objawy

• tępe, opasujące bóle w nadbrzuszu

• biegunki, stolce tłuszczowe, zespół złego wchłaniania, chudnięcie

• cukrzyca

• czasem żółtaczka

• rozpoznanie

• wywiad, enzymy trzustkowe we krwi prawidłowe

• zwapnienia w rzucie trzustki (RTG puste jamy brzusznej)

• ERCP

• leczenie

• unikanie alkoholu i tłustych posiłków

• enzymy trzustkowe

• w przypadku cukrzycy - insulina

► Zwiększone ryzyko wystąpienia raka trzustki!

17. Rak trzustki

1. trudna diagnostyka i terapia

2. złe rokowanie

3. w 70% lokalizacja - głowa trzustki

4. zwykle w chwili rozpoznania występują już przerzuty

5. pacjenci > 60 r.ż.

6. III - pod względem częstości występowania - guz przewodu pokarmowego

7. obraz kliniczny

• spadek masy ciała

• ból w nadbrzuszu

• po posiłku

• promieniuje do pleców

• może ustąpić po przyjęciu pozycji siedzącej lub zgięciu obu kolan

• zaburzenia trawienia

• biegunka (w tym biegunka tłuszczowa)

• żółtaczka

• cukrzyca

• wędrujące zakrzepy

• wyczuwalny pęcherzyk żółciowy (u niektórych chorych)

8. rozpoznanie

• badania laboratoryjne

• CEA (podwyższone stężenie)

• CA 19-9 (marker nowotworowy)

• USG jamy brzusznej

• TK

• ERCP (wynik nieprawidłowy)

9. operacja - radykalna

18. Choroby wątroby i dróg żółciowych

1. żółtaczka

• objaw!

• żółte zabarwienie skóry i błon śluzowych, widoczne przy stężeniu bilirubiny w surowicy > 2 mg%

• bilirubina - powstaje z rozpadu hemoglobiny (niesprzężona / pośrednia), wiąże się z kwasem glikuronowym w wątrobie i wydalana jest do żółci (sprzężona / bezpośr.), w jelicie grubym redukowana do urobilinogenu wydalanego ze stolcem

• podział

• przedwątrobowa (hemolityczna)

• ciemny mocz

• ciemny kał

• często powiększona śledziona (splenomegalia)

• wątrobowa (miąższowa)

• niekiedy poprzedzona występowaniem objawów grypopodobnych

• ciemny mocz

• jasny kał

• bóle mięśni

• pozawątrobowa (mechaniczna)

• ciemne zabarwienie moczu

• odbarwienie kału - żółć nie przedostaje się do światła jelita

• spowodowana guzem nowotworowym zamykającym drogi żółciowe - narasta powoli i stale, stężenie bilirubiny w surowicy często znacznie podwyższone, co powoduje świąd skóry (widoczne liczne przeczosy), bezbólowa

• wodobrzusze (w marskości wątroby)

• hepatomegalia - powiększenie wątroby

2. wirusowe zapalenie wątroby (WZW)

• typy

• A i E - zakażenie drogą pokarmową

• B, C, D - zakażenie drogą pozajelitową, przeważnie parenteralnie, też okołoporod.

• grupy ryzyka

• narkomani

• osoby wymagające przetoczeń krwi

• osoby po przeszczepach narządów

• personel medyczny

• homoseksualiści

• postacie choroby WZW

• WZW A - postać ostra (tylko)

• 
  
  WZW B - 10 % przewlekłe

• WZW C - 50% przewlekłe

• ostre WZW - objawy
  okres zwiastunów: 2 - 7 dni

• objawy grypopodobne (częste w WZW A)

• dolegliwości żołądkowo - jelitowe (nudności, wymioty, bóle w prawym podżebrzu)

• bóle stawowe, pokrzywka (WZW B)

• żółtaczka (ciemny mocz i jasne stolce) - 50% przypadków

• ↑ stężenie aminotransferaz (500 - 3000 j/l; normalnie 50, 200 j/l)

• gdy występuje żółtaczka - ↑ bilirubiny

• w formie cholestatycznej (zastój żółci) - ↑ fosforazy zasadowej

• przewlekłe WZW - objawy

• zmniejszenie wydolności

• męczliwość

• mdłości

• wzdęcia

• bolesność uciskowa w prawym podżebrzu

• czasem powiększenie wątroby

T: Nefrologia dr n. med. Dariusz Naskręt 24.10.2007

1. Funkcje nerki

1. wydalnicza - usuwanie zbędnych produktów przemiany materii

2. homeostatyczna

• regulacja składu i objętości płynów ustrojowych

• regulacja gospodarki wodno - elektrolitowej

• regulacja gospodarki kwasowo - zasadowej

1. wewnątrzwydzielnicza

• RAA

• 1,25 dihydrocholekalcyferol

• erytropoetyna

• kalikreina

• prostaglandyny

• endotelina

• neuropeptydazy

1. metaboliczna - przemiana białek i węglowodanów, lipidów, puryn

2. Badanie układu moczowego

1. wywiad

• bóle okolicy lędźwiowej, brzucha, pleców, okolicy nadłonowej (zakażenie, kamica, guzy, wrodzone schorzenia nerek)

• zaburzenia oddawania moczu

• częste oddawanie moczu (zakażenie UM)

• bolesne oddawanie moczu (zakażenie UM)

• przerywane oddawanie moczu

• nykturia (duża objętość moczu, zakażenie UM)

• nieotrzymanie moczu

• zmiany objętości moczu

• skąpomocz (oliguria) - poniżej 400 - 500 ml / doba (Ogólna Niewydolność Nerek [ONN], Przewlekła Niewydolność Nerek [PNN])

• bezmocz (anuria) - poniżej 100 ml / doba (ONN, PNN, niedrożność dróg moczowych

• wielomocz (polinuria) - powyżej 2000 ml / doba (cukrzyca, moczówka prosta, zaburzenia zagęszczania moczu - PNN)

• zmiany barwy moczu

• inne objawy ze strony innych narządów

• układu krążenia (np. nadciśnienie tętnicze)

• przewodu pokarmowego

• kostnego, OUN

• skóry

• stany podgorączkowe, gorączka

• objawy nieswoiste

• znużenie

• nudności

• wymioty

• spadek masy ciała

• bladość powłok ciała, itd.

• choroby aktualne i przebyte (np. cukrzyca)

• układ moczowo - płciowy - główne objawy

• skąpomocz / bezmocz

• wielomocz

• dysuria

• krwiomocz

• bóle okolicy lędźwiowej

2. badanie przedmiotowe

• oglądanie

• badanie palpacyjne: objaw Goldflama - bolesność okolicy lędźwiowej

• opukiwanie

• osłuchiwanie

• badania dodatkowe

• badanie ogólne moczu

• zabarwienie - cechy morfologiczne - spr.!

• ciężar właściwy - 101 - 1030 g / l

• odczyn moczu

• cukromocz - przekroczenie progu nerkowego, powyżej 180 ml / μl (centylitr)

• białkomocz i mikroalbumineria

• krwinkomocz )obecność erytrocytów w moczu) i krwiomocz (widoczny gołym okiem)

• leukocyturia

• wałeczki (wałeczkomocz)

• bakteriomocz

• krystaluria

• azotany

• posiewy moczu

• badanie morfologiczne

• badania biochemiczne

• mocznik

• kreatynina

• klirens kreatyniny
  
  
  

• elektrolity (Na, K, Ca, Cl, fosforany)

• kwas moczowy

• badanie immunologiczne

• badanie gazometryczne

3. Metody diagnostyczne

1. badania obrazowe

• USG

• zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej

• urografia dożylna

• angiografia tętnicy nerkowej

• TK

• MNR (rezonans magnetyczny)

• badania radioizotopowe (fenografia)

• cytoskopie

2. biopsja nerki

• zespół nerczycowy

• niewydolność nerek (NN) o nieznanej etiologii

• kłębuszkowe zapalenie nerek (KZN)

4. Zespół nerczycowy - zespół objawów klinicznych wielu kłębuszkowych chorób nerek

► białkomocz > 3,5 g / doba

► hipoproteinemia

► obrzęki (całego ciała)

► hiperlipidemia

1. główne przyczyny

• KZN (80%)

• cukrzyca

• toksyny (złoto, rtęć, penicylanina)

• choroby układowe tkanki łącznej

• zakrzepica żył nerkowych

• skrobiawica

2. objawy kliniczne

• białkomocz

• hipoproteinemia

• obrzęki

• hiperlipidemia

• objawy choroby podstawowej

• objawy niewydolności nerek (NN)

• powikłania zakrzepowe

5. Zespół nefrytyczny

► białkomocz < 3,5 g / doba

► obrzęki

► nadciśnienie tętnicze

6. Niewydolność nerek

1. Ostra niewydolność nerek (ONN) - choroba, w której dochodzi do nagłego spadku zdolności nerki do wydalania produktów przemiany materii, zwłaszcza białkowej; po wdrożeniu odpowiedniego leczenia zmiany te mogą ulec odwróceniu.

• przyczyny

• przednerkowe

• 30 - 50%

• niedokrwienie miąższu nerkowego

• obniżenie RR (hipotonia)

• hipowolemia (odwodnienie, krwawienie)

• niewydolność krążenia

• wstrząs (różne rodzaje)

• nerkowe

• 40%

• zapalne choroby miąższu nerek

• ostre kłębuszkowe zapalenie nerek (OKZN)

• martwica cewek nerkowych

• zapalenie śródmiąższowe nerek)

• polekowe

• NCPZ

• antybiotyki

• cytostatyki

• glikol etylowy

• środki radiologiczne kontrastowe

• preparaty złota

• zaczopowanie kanalików nerkowych

• szpiczak mnogi

• moczany

• szczawiany

• mioglobina

• hemoglobina

• długotrwałe niedokrwienie (hipowolemia)

• pozanerkowe

• 10%

• niedrożność dróg moczowych - utrudniony odpływ moczu przez:

• zamknięcie od wew., np. kamień w miedniczce, moczowodzie lub w ujściu cewki

• chorobę ściany moczowodu, np. TBC

• zatkanie z zew., np. przez ucisk (gruczolak stercza, rak szyjki macicy)

• przypadkowe podwiązanie moczowodu

• objawy kliniczne ONN

• diureza: oliguria / anuria

• układ oddechowy: ostra niewydolność oddechowa, obrzęk płuc, zapalenie płuc

• układ sercowo - naczyniowy

• przewód pokarmowy

• OUN

• układ krwiotwórczy

• objawy niekliniczne

• bez objawów

• objawy choroby podstawowej (wstrząs, NK, odwodnienie)

• osłabienie, nudności, wymioty, utrata apetytu, senność, drżenia

• skąpomocz, bezmocz

• badania laboratoryjne

• stężenie mocznika i kreatyniny

• równowaga kwasowo - zasadowa (kwasica metaboliczna)

• równowaga wodno - elektrolitowa (hiperkalemia)

• okresy ONN

• okres wstępny - działanie czynnika uszkadzającego

• okres skąpomoczu (oligurii / anurii)
  powikłania, np. przewodnienie (niewydolność LK), kwasica metaboliczna, mocznica

• okres poliurii - utrata wody, sodu i potasu

• normalizacja funkcji wydzielniczych

• leczenie

• zapobiegawcze

• zwalczanie choroby podstawowej
  leczenie przyczynowe:

• odstawienie leków neurotoksycznych

• terapia kamicy nerkowej

• leczenie zakażeń

• terapia wstrząsu, hipowolemii, niewydolności serca, itp.

• bilans wodno - elektrolitowy

• leki moczopędne

• dializoterapia
  dializa - przy nieskuteczności leczenia przyczynowego i zaburzenia hydratacji
  wskazania kliniczne:

• przewodnienie (obrzęk płuc)

• encefalopatia mocznicowa

• mocznicowe zapalenie osierdzia

• skaza krwotoczna

• stężenie mocznika w surowicy - pow. 200 mg / dl

• stężenie kreatyniny - pow. 10 mg / dl

• stężenie potasu - pow. 6,5 mmol / l

• stężenie sodu - pow. 155 mmol / l

• powikłania

• sercowo - naczyniowe (nadciśnienie tętnicze, zaburzenia rytmu, mocznicowe zapalenie osierdzia)

• neurologiczne

• ze strony przewodu pokarmowego

• hematologiczne

• płucne

• 
  
  zakażenia

• PNN

• szczególne postacie ONN

• mioglobinuria (pourazowa)

• nefropatia kontrastowa

• zespół wątrobowo - nerkowy

• mikroangiopatia zakrzepowa

2. Przewlekła niewydolność nerek (PNN) - nieodwracalny spadek przesączu kłębuszkowego związany z postępującym zanikiem czynnego miąższu nerkowego

teoria nieuszkodzonego nefronu - w przebiegu PNN następuje niszczenie poszczególnych nefronów miąższu nerki, podczas gdy pozostałe pracują prawidłowo, ale pod zwiększonym obciążeniem, jak gdyby w warunkach permanentnej diurezy osmotycznej;
złamanie się tych mechanizmów prowadzi do nasilenia objawów PNN

• patofizjologia

- zmniejszenie wydalania wody i elektrolitów

- zmniejszenie wydalania substancji organicznych

- obniżenie wytwarzania hormonów

• „toksyny” mocznicowe

• końcowe produkty przemiany materii (amoniak, mocznik, związki gunidynowe)

• parahormon (PTH)

- depresyjny wpływ na szpik kostny

- osteomalacja, krzywica

• glin

- encefalopatia

- depresyjny wpływ na szpik kostny

- osteitis fibrosa

• etiologia

• przewlekle zapalenie kłębuszków nerkowych (PZKN) - 20%

• nefropatia cukrzycowa - 20%

• śródmiąższowe zapalenie i przewlekłe zapalenie odmiedniczkowe nerek - 15%

• zwyrodnienie torbielowate - 10%

• nefropatia nadciśnieniowa - 10%

• nefropatia analgetyczna - 5%

• inne choroby nerek

• okresy PNN
  

okres	redukcja miąższu	poziom kreatyniny	objawy kliniczne
utajony	do 50%	nie przekracza 2 mg / dl	chwiejne lub ustalone nadciśnienie
wyrównania	poniżej 50%	ok. 6 mg / dl	wielomocz, nykturia
niewyrównania	do 25%	między 6 a 10 mg / dl	nadciśnienie tętnicze, wzmożone pragnienie po wdrążeniu leczenia
schyłkowy	poniżej 25%	> 10 mg / dl

• objawy kliniczne - występują w każdym układzie

• objawy niekliniczne

• mocznicowy zapach z ust

• bóle głowy

• skóra „kawa z mlekiem”

• obrzęki

• osłabienie koncentracji

• senność

• śpiączka

• nadciśnienie tętnicze

• nudności

• wymioty

• oddech kwasiczy Kussmaula

• objawy niedokrwistości

• zapalenie osierdzia

• świąd skóry

• objawy przewodzenia

• przyczyny zaostrzenia PNN

• zakażenia

• NK (niewydolność krążenia)

• odwodnienie

• upośledzenie drożności dróg moczowych

• leki neurotoksyczne

• nadciśnienie tętnicze

• środki kontrastowe

• leczenie

• leczenie choroby podstawowej

• zwalczanie infekcji dróg moczowych

• leki nefroprotekcyjne

• dieta ubogobiałkowa (max do 0,5 g / kg / mc (masa ciała) / doba)

• płynoterapia; diureza ok. 2,5 l / doba

• wyrównywanie zaburzeń gospodarki kwasowo - zasadowej

• leczenie powikłań

• nadciśnienie tętnicze

• leczenie osteopatii nerkowej

• leczenie niedokrwistości

• wykluczenie innych przyczyn niedokrwistości (żelazo, kwas foliowy, wit. B₁₂)

• przy prawidłowym zapasie żelaza erytropoetyna:

- początkowo 50 - 100 U / kg mc s.c.

- do wartości HCT 33 - 36%

• hemodializa pozaustrojowa, dializa otrzewnowa

• przeszczep nerki

7. Dializoterapia - leczenie nerkozastępcze

1. klirens kreatyniny = 5 - 10 ml / min

2. w dializoterapi zachodzą 2 zjawiska

• dyfuzja - różnica stężeń (przechodzi więcej substancji)

• ultrafiltracja - różnica ciśnień (hydrostatyczne i osmotyczne)

• rodzaje dializoterapii

• hemodializa

• dostęp naczyniowy do hemodializy

• przetoka tętniczo - żylna (technika Cisino i Brescii)

• przetoka tętniczo - żylna z naczyń sztucznych

• stały cewnik do hemodializ

• czasowy cewnik do hemodializ

• hemodializa

• stały dostęp naczyniowy - przetoka tętniczo - żylna na przedramieniu

• 12 h dializy / tydzień (3 sesje)

• ograniczenia dietetyczne i płynowe

• powikłania

• hipotensja

• kurcze mięśni

• bóle głowy

• świąd skóry

• hemodializa

• zatory powietrzne

• hemofiltracja

• hemoperfuzja

• ciągła ambulatoryjna dializa otrzewnowa

• możliwość stosowania w warunkach domowych

• raczej bez ograniczeń dietetycznych i płynowych

• stały dostęp - cewnik otrzewnowy (Tenchoffa)

• 4 razy w ciągu doby wymiana płynu dializacyjnego

8. Przeszczep nerki

1. wskazania - terminalna niewydolność nerek leczona dializą

2. przeciwwskazania

• nieuleczalna choroba nowotworowa

• uszkodzenie szpiku kostnego

• aktywny stan zapalenia nerek lub dróg moczowych

• przewlekłe zakażenie (TBC)

• choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy

• wady anatomiczne utrudniające odpływ moczu

• ciężka kardiomiopatia mocznicowa

• zaawansowana miażdżyca naczyń krwionośnych

• obecność przeciwciał cytotoksycznych przeciw układowi HLA dawcy

• nie rokujący powodzenia przeszczep

► przeszczepiona nerka znajduje się na talerzu kości biodrowej, a nie tak jak jest prawidłowo anatomicznie

9. Choroby kłębuszków nerkowych (glomerulopatie) - zespoły chorobowe toczące się w obrębie kłębuszków nerkowych, spowodowane wieloma czynnikami z wyjątkiem niedokrwistości i czynników metabolicznych

1. różne zespoły kliniczne

• bezobjawowy białkomocz

• krwiomocz

• ostre zapalenie nerek

• zespół nerczycowy

• wolno lub gwałtownie postępujące NN

• klasyfikacja na podstawie

• objawów klinicznych

• objawów histopatologicznych

• etiologii

• pierwotne KZN

• wtórne KZN (np. nowotwory)

• ostre KZN

• objawy po 2 - 3 tyg. od infekcji

• odkładanie się kompleksów immunologicznych

• objawy

• bezobjawowo

• osłabiona hematuria, białkomocz < 3 g / d, nadciśnienie tętnicze, obrzęki

• bóle okolicy lędźwiowej

• wzrost stężenia kreatyniny i mocznika

• wzrost ASO (50%)

• objawy neurologiczne

• przełom nadciśnienia

• leczenie

• ograniczenie białka w diecie

• antybiotyki (Penicylina)

• leczenie objawowo

► całkowite wyleczenie 50 - 90%

10. Zakażenie dróg moczowych - obecność drobnoustrojów w drogach moczowych

1. czynniki predysponujące

• utrudniony odpływ moczu

• zaburzenia przemiany materii

• kamica

• ciąża

• upośledzona odporność ustroju

• instrumentacja dróg moczowych

• drobnoustroje - E. coli najczęściej

2. postacie kliniczne zakażenia dróg moczowych

• bezobjawowa bakteriuria

• zapalenie cewki moczowej

• zapalenie pęcherza moczowego

• obraz kliniczny - częste i bolesne oddawanie moczu

• diagnostyka

• mocz: leukocyturia, bakteriomocz, mikrohematuria

• posiew moczu z antybiogramem!

• leczenie - antybiotykoterapia

• ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek

• objawy

• gorączka

• dreszcze

• bóle wokolicy lędźwiowej

• dysuria

• dodatni objaw Goldflama

• diagnostyka

• leczenie

• szpitalne

• antybiotyki dożylne

• leczenie objawowe

• przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek

3. Posocznica moczowa (urosepsis) - powikłanie ostrych zakażeń górnego odcinka układu moczowego; inwazja bakterii do krwi może prowadzić do wstrząsu septycznego! stan zagrożenia życia!

11. Inne choroby nerek:

1. kamica nerkowa

2. zwężenie tętnicy nerkowej

3. wady rozwojowe nerek

4. rak nerki
   

11

prowadzi do marskości wątroby i do pierwotnego raka wątroby!

późne powikłania

---