controlling wykad SGH zaoczne sciaga


Program wykładu:

Str.

  1. Definicja i organizacja controllingu w banku komercyjnym 1

  2. Analiza sytuacji finansowej banku 6

  3. Monitorowanie i zarządzanie ryzykiem bankowym 8

  4. Rachunek efektywności produktów odsetkowych 18

  5. Rachunek efektywności produktów nieodsetkowych 26

  6. Planowanie i budżetowanie 34

7. Warunki funkcjonowania controllingu 36

Temat 1: Definicja i organizacja controllingu w banku komercyjnym

Definicja controllingu bankowego:

Controlling to system wspierający zarządzanie bankiem, który przez koordynację wszystkich podsystemów zarządzania oraz wzajemne ich dostosowanie jak i zapewnienie informacji niezbędnych do podejmowania optymalnych decyzji ukierunkowuje działania kierownictwa na wszystkich poziomach zarządzania na realizację głównych celów banku.

Podstawowe elementy systemu controllingu:

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

Nowe wyzwania dla controllingu:

Ilościowe normy ostrożnościowe:

Jakościowe normy ostrożnościowe:

Specyfika funkcjonowania banku:

System zarządzania powinien zapewnić:

Specyfika usług bankowych:

Funkcje controllingu:

  1. podejście funkcjonalne:

  1. podejście podmiotowe:

Czynniki finansowe wpływające na zysk:

Czynniki niefinansowe:

Controlling normatywny (zadania):

Controlling strategiczny (zadania):

Controlling operacyjny (zadania):

Cechy poszczególnych typów controllingu:

Cechy

Normatywny

Strategiczny

Operacyjny

Orientacja

Otoczenie banku

Otoczenie + sytuacja wewn.

Rentowność, płynność

Stopień planowania

Normatywne

Strategiczne

Operacyjne + budżetowanie

Przedmiot zadań

Ramy działania banku

Szanse i zagrożenia

Dochody, wydatki

Źródła informacji

Otoczenie

Otoczenie + bank

Rachunkowość

Pytania

Dlaczego ?

Co ?, z kim ?

Jak ?

Cele

Rozwój i utrzymanie się na rynku

Zapewnienie potencjałów zysku

Wykorzystanie potencjałów zysku

Specyfika przedsiębiorstwa bankowego:

Charakterystyka usług bankowych:

Etapy wdrażania controllingu w banku:

  1. zmiana struktury organizacyjnej banku,

  2. wybór wielkości i struktury komórki controllingu,

  3. umiejscowienie controllingu w strukturze organizacyjnej banku.

Czynniki wpływające na wielkość i strukturę komórki controllingu:

Formy organizacji controllingu:

Dwupłaszczyznowa struktura controllingu (dla odrębnych jedn. organizacyjnych):

Typowe struktury organizacyjne banku:

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

. . . . .

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

Temat 2: Analiza sytuacji finansowej banku

Bilans banku komercyjnego:

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

Rachunek zysków i strat

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

Rachunek przepływu środków pieniężnych:

  1. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej

  2. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej

  3. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej

  4. Zmiana stanu środków pieniężnych netto (A +/- B +/- C)

  5. Środki pieniężne na początek roku obrotowego

  6. Środki pieniężne na koniec roku obrotowego (D + E)

Wskaźniki finansowe

Wskaźniki dynamiki (analiza „pozioma”):

Wskaźniki struktury (analiza „pionowa”):

0x01 graphic

w tym:

- Wskaźniki efektywności:

Rentowność aktywów (ROA) = wynik finansowy / aktywa

Rentowność kapitału (ROE) = wynik finansowy / kapitał własny

Rentowność obrotu (ROS) = wynik finansowy / przychody

Marża zysku (PM) = wynik finansowy (netto) / przychody operacyjne

0x08 graphic
Marża odsetkowa = (przychody odsetkowe - koszty odsetkowe) / aktywa

Wskaźnik poziomu kosztów = koszty / przychody

Wskaźnik kosztów działania = koszty działania / koszty

Obciążenie WF kosztami działania = koszty działania / wynik finansowy

- Wskaźniki efektywności zartudnienia:

Wskaźnik_1 = aktywa / liczba etatów

Wskaźnik_2 = wynik finansowy / liczba etatów

Wskaźnik_3 = koszty osobowe / wynik finansowy

- Wskaźniki płynności i wypłacalności

0x08 graphic
Współczynnik wypłacalności = fundusze własne / aktywa ważone ryzykiem

Gdzie:

FP - fundusze podstawowe (kapitał akcyjny, rezerwy itp.),

FU - fundusze uzupełniające (rezerwa rewaluacyjna, pożyczki, akcje itp.),

PSF - pomniejszenia sumy funduszy (np. inwestycje kapitałowe),

wi - wagi ryzyka (np. 0, 20, 50, 100%),

ai - aktywa (bilansowe i pozabilansowe) zaliczane do i-tej kategorii ryzyka

Wskaźnik płynności bieżącej (bilansowy):

PB = (gotówka + krótkoterminowe należności + papiery wart.) / zobowiązania

Wskaźnik płynności (strumieniowy):

PS = aktywa zapadalne w danym czasie / pasywa wymagalne w danym czasie

Wskaźniki jakości aktywów:

Jakość należności = należności nieregularne / należności ogółem

Jakość lokacyjnych papierów wart. = odpisy na deprecjację / wart. papierów wart.

Jakość handlowych papierów wart. = cena rynkowa / cena zakupu

Obciążenie WF rezerwami = (odpisy na rezerwy - rozwiązania rezerw) / wynik fin.

Czynniki niemierzalne:

Bazy odniesienia analizy finansowej:

Temat 3: RYZYKO BANKOWE

Definicja:

Ryzyko bankowe to zagrożenie nieosiągnięcia zamierzonego celu równoznaczne z prawdopodobieństwem wystąpienia zdarzeń oddziałujących negatywnie na sytuację banku i perspektywy jego rozwoju.

Czynniki generujące ryzyko:

Czynniki zewnętrzne:

Czynniki wewnętrzne:

Klasyfikacja ryzyka bankowego:

Sposoby podejścia do ryzyka bankowego:

Ryzyko kredytowe:

Metody pomiaru ryzyka kredytowego:

Przykłady:

Metoda punktowa: (System punktowy stosowany w PBK S.A.)

kryteria mierzalne (zobiektywizowane), w tym:

kryteria niemierzalne (subiektywne), w tym:

Klasyfikacja podmiotów (kredytobiorców) według kategorii ryzyka:

Kategoria ryzyka

Symbol

Ocena (suma pkt.)

B. dobra (niskie ryzyko)

I

58 - 51

Dobra (małe ryzyko)

II

50 - 41

Średnia (średnie ryzyko)

III

40 - 31

PS (podwyższone ryzyko)

IV

30 - 21

Słaba (wysokie ryzyko)

V

20 - 11

Zła (nieunikniona strata)

VI

10 - 0

Metoda dyskryminacyjna:

Funkcja dyskryminacyjna Altmanna :

0x08 graphic
Dla każdego podmiotu obliczana jest ważona suma wybranych wskaźników:

Gdzie (na przykład):

X1 = (aktywa bieżące netto) / (suma aktywów),

X2 = (skumulowany zysk zatrzymany) / (suma aktywów),

X3 = (zysk przed opodatkowaniem) / (suma aktywów),

X4 = (wartość rynkowa KW) / (wartość księgowa KW),

X5 = (wartość sprzedaży) / (suma aktywów),

Obliczona wartość Z porównywana jest z wartością progową, przy czym

jeśli Z jest mniejsze od wartości progowej to podmiot jest z dużym prawdopodobieństwem narażony na bankructwo, a więc ryzyko kredytowe jest wysokie. Dla bardziej precyzyjnej oceny ryzyka konieczne jest wprowadzenie przedziałów wartości Z, odpowiadających różnym poziomom ryzyka (im większa wartość Z tym mniejsze ryzyko)

Wskaźniki rentowności uwzględniające poziom ryzyka:

Są one miarą rzeczywistej rentowności kapitału (skorygowanej o ryzyko)

RORAC (Return On Risk Adjusted Capital):

RORAC = zysk (netto) / kapitał na pokrycie ryzyka

RAROC (Risk Adjusted Return On Capital):

RAROC = zysk skorygowany o ryzyko / kapitał na pokrycie ryzyka

Przy czym: RAROC < RORAC

Ryzyko płynności:

Rodzaje ryzyka płynności:

Strategie zachowania płynności:

Metody zarządzania płynnością:

Metody szacowania zapotrzebowania na płynność

Instrumenty sterowania ryzykiem płynności:

Wskaźniki płynności:

nadwyżka = płynne aktywa - pasywa krótkoterminowe

wskaźnik płynności = płynne aktywa / pasywa krótkoterminowe

wskaźnik płynności_1 = nadwyżka(niedobór) / aktywa ogółem

wsk. płynności kasowej = rezerwy gotówkowe / pasywa krótkoterminowe

wskaźnik wahań płynności = rezerwa płynności / pot. roszczenia

wskaźnik poziomu refinansowania = środki refinansujące / aktywa płynne

udział wkładów w zobowiązaniach = wkłady klientów / zobowiązania

wskaźnik zaległości płatniczych = zaległe raty / należne raty

wskaźnik utraty płynności = rezerwy płynności / zmiany płynności

Ryzyko operacyjne:

Metody ograniczania ryzyka operacyjnego:

Etapy budowy systemu monitorowania ryzyka bankowego:

Podstawowe instrumenty ograniczania ryzyka bankowego:

RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ

Klasyfikacja ryzyka stopy procentowej:

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
Ryzyko wartości Ryzyko podstawowe

0x08 graphic
0x08 graphic
Ryzyko dochodu Ryzyko reinwestycji

0x08 graphic
0x08 graphic
Ryzyko terminowej Ryzyko stochastyczne

stopy procentowej

Metody pomiaru ryzyka stopy procentowej:

  1. metoda luki odsetkowej,

  2. metoda granicznych stóp procentowych,

  3. metoda analizy okresowej,

  4. metoda analizy elastyczności stóp procentowych,

  5. metoda statystycznego pomiaru ryzyka,

  6. inne metody (metoda VaR, modele symulacyjne itp.)

Ad.(1):

Zestawienie aktywów i pasywów odsetkowych banku (ze względu na terminy zapadalności / wymagalności lub zmiany ich oprocentowania):

Lp.

Termin zmiany

do 1 mies.

1-3 mies.

3-6 mies.

6-12 mies

pow 1 rok

Razem:

A1

Kredyty udziel.

70

50

70

80

40

310

A2

Lokaty bankowe

30

-

10

-

-

40

A3

Papiery wartość.

30

10

20

20

10

90

A

Aktywa razem:

130

60

100

100

50

440

P1

Depozyty a'vista

80

-

-

-

-

80

P2

Depozyty term.

20

90

60

50

20

240

P3

Depozyty bank.

20

-

50

-

-

70

P

Pasywa razem:

120

90

110

50

20

390

Luka okresowa (Lj)

10

-30

-10

50

30

50

Luka skumulowana:

50

40

70

80

30

-

0x08 graphic
Luka odsetkowa okresowa:

(dla j - tego okresu)

0x08 graphic

Luka skumulowana:

0x08 graphic
Zmiana dochodu odsetkowego spowodowana zmianą rynkowej stopy procentowej r :

Gdzie:

j oraz j' - dolna i górna granica j-tego przedziału terminów.

Przykład:

Dla zmiany stopy procentowej o jeden punkt procentowy (tzn. r = 1%)

zmiana dochodu odsetkowego wyniesie:

I = 10(1-1/24) - 30(1-4/24) - 10(1-9/24) + 50(1-18/24) = -9%

Ad.(2): Graniczne stopy procentowe

Są to minimalne i maksymalne wartości stóp procentowych przy których bank może zamknąć otwarte pozycje odsetkowe, przy czym:

- graniczna stopa procentowa "GA":

GA = r'A gdy: Aj > Pj czyli: Lj > 0

GA = r'P gdy: Aj < Pj czyli: Lj < 0

Są to średnie ważone stóp oprocentowania aktywów i pasywów wyliczane według wzorów:

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
- graniczna stopa procentowa "GB":

Przykład:

Bank posiada aktywa A=100 mln oraz pasywa P=92 mln, przy czym:

średnie (ważone) oprocentowanie aktywów wynosi rA =14%; natomiast średnie (ważone) oprocentowanie pasywów wynosi rP =9,5%.

Stąd:

Graniczna stopa procentowa GA = rA = 14%, (bo: A > P)

Dochód odsetkowy wynosi: I = 100 x 14% - 92 x 9,5% = 5,52 (mln)

Graniczna stopa GB = I/(A-P)100% = (5,52/8)100% = 65,8%

Ad.(3): Metoda analizy okresowej:

0x08 graphic
Wartość bieżąca instrumentu dłużnego (np. obligacji) liczona jako suma zdyskontowanych przepływów pieniężnych (CFt):

0x08 graphic
Duracja definiowana jest jako:

Przykład:

Wartość obligacji = 100 jednostek, termin wykupu: n = 5 lat,

0x08 graphic
Oprocentowanie (stałe) = 10% , rynkowa stopa procentowa: r = 10% :

0x08 graphic

Przy czym wzrost rynkowej stopy procentowej powoduje spadek zarówno wartości bieżącej jak i duracji.

np. dla: r' = 15% : PV = 83,24 oraz D = 4,07

Odpowiednio spadek rynkowej stopy procentowej powoduje wzrost zarówno wartości bieżącej oraz duracji.

0x08 graphic
Zależność wartości bieżącej od rynkowej stopy procentowej można przedstawić w sposób graficzny: PV

0x08 graphic
CF

Nachylenie tej krzywej zależy

0x08 graphic
od wartości duracji w/g wzoru:

0x08 graphic
0 r

Ad.(4): Elastyczność stóp procentowych:

Miary elastyczności stóp procentowych aktywów (rA,t) i pasywów (rP,t):

0x08 graphic
0x08 graphic

Ad.(5): Statystyczne miary ryzyka stopy %:

0x08 graphic

Wariancja:

Gdzie: Rt - rentowność w okresie t (T - liczba okresów)

0x08 graphic
Odchylenie standardowe:

Ad.(6): Inne metody pomiaru:

Wartość narażona na ryzyko VaR (ang. Value at Risk) to przewidywana wielkość straty obliczana według modelu statystycznego (o parametrach szacowanych na podstawie danych historycznych), której przekroczenie w danym okresie może wystąpić z założonym prawdopodobieństwem równym tzw. „poziomowi istotności” (zwykle wynosi on 0,01 tzn. 1%).

Metoda VaR służy także do szacowania ryzyka rynkowego (cenowego).

Temat 4: RACHUNEK EFEKTYWNOŚCI PRODUKTÓW

ODSETKOWYCH

Marża odsetkowa = (przychody odsetkowe - koszty odsetkowe) / aktywa odsetkowe

Metody liczenia marży cząstkowej dla pozycji aktywów:

Metoda I:

Marża = (oprocentowanie pozycji aktywów - średnie oprocentowanie pasywów) / 2

Metoda II:

Marża = oproc. pozycji aktywów - średnie oproc. pasywów - marża całkowita/2

Metody liczenia marży cząstkowej dla pozycji pasywów:

Metoda I:

Marża = (średnie oprocentowanie aktywów - oprocentowanie pozycji pasywów) / 2

Metoda II:

Marża = średnie oproc. aktywów - oproc. pozycji pasywów + marża całkowita/2

Uwaga:

Średnie oprocentowanie aktywów i pasywów liczone jest według wzorów

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

Metody oceny efektywności:

1) Metoda puli (przykład):

Aktywa

Wartość

Oprocentowanie

A(1) Rachunek bieżący

30

0,000%

A(2) Lokaty międzybankowe

190

13,286%

A(3) Kredyty

420

17,338%

A(4) Papiery wartościowe

360

14,615%

Pasywa

P(1) Depozyty międzybankowe

50

12,667%

P(2) Depozyty a'vista

280

6,782%

P(3) Depozyty terminowe

600

14,722%

P(4) Wyemitowane papiery wartościowe

70

12,500%

Marże cząstkowe liczone dwiema różnymi metodami:

Rodzaj aktywów/pasywów

Metoda I

Metoda II

Rachunek bieżący

-6,093%

-13,679%

Lokaty międzybankowe

0,550%

-0,393%

Kredyty

2,576%

3,659%

Papiery wartościowe

1,215%

0,936%

Depozyty międzybankowe

1,253%

1,012%

Depozyty a'vista

4,195%

6,897%

Depozyty terminowe

0,225%

-1,043%

Wyemitowane papiery wart.

1,336%

1,179%

  1. Metoda bilansu warstwowego:

Sytuacja wyjściowa:

Aktywa

Oprocentowanie

Kwota

Gotówka i rachunek w banku centr.

0,00%

150

Należności od klientów

24,50%

650

Papiery wartościowe

19,00%

200

Pasywa

Wkłady a'vista

7,00%

320

Wkłady terminowe

19,50%

550

Wyemitowane papiery wartościowe

17,50%

130

Rezerwa obowiązkowa Stopa: Uwagi: Kwota rezerwy:

Wkłady a'vista 20,00% 64,00

Wkłady terminowe 11,00% 60,50

Wyemitowane pap. wart. 11,00% dla 100 11,00

Przyporządkowanie według rentowności:

Warstwa I:

Aktywa Oproc. Kwota Pasywa Oproc. Kwota

Należn. od klientów 24,50% 650 Wkłady terminowe 19,50% 550

Wyemit. pap. wart. 17,50% 130

Łącznie warstwa I : 24,50% 650 19,12% 680

Marża warstwy I = 5,38%

Warstwa II:

Papiery wartościowe 19,00% 200 Nadw. z warstwy I 19,12% 30

Wkłady a'vista 7,00% 320

Łącznie warstwa II : 19,00% 200 8,04% 350

Marża warstwy II = 10,96%

Warstwa III:

Rez. obow. od a'vista 0,00% 64 Nadw. z warstwy II 8,04% 150 Rez. obow. od termin. 0,00% 60,5

Rez. obow. od pap. wart. 0,00% 11

Gotówka i rach. w b.c. 0,00% 14,5

Łącznie warstwa III: 0,00% 150 8,04% 150

Marża warstwy III = -8,04%

Marża całkowita = 4,49%

3) Metoda odsetek rynkowych:

Sytuacja wyjściowa:

Aktywa / pasywa

Kwota

Stopa %

Stopa rynkowa

Stopa dzienna

Gotówka i rachunek w b.c.

150,00

0,00%

0,00%

16,00%

Należności od klientów

650,00

24,50%

18,00%

16,00%

Papiery wartościowe

200,00

19,00%

19,50%

16,00%

Razem aktywa

1000,00

19,725%

15,600%

16,000%

Wkłady a'vista

320,00

7,00%

16,00%

16,00%

Wkłady terminowe

550,00

19,50%

19,50%

16,00%

Wyemitowane pap. wart.

130,00

17,50%

19,50%

16,00%

Razem pasywa

1000,00

15,240%

18,380%

16,000%

Kwota: Stopa %:

Przychody z odsetek 197,25 19,725%

Koszty odsetek 152,40 15,240%

Nadwyżka odsetkowa 44,85 4,485%

Korzyści z warunków rynkowych:

Pozycja aktywów / pasywów

Kwota

Stopa %

Gotówka i rachunek w b.c.

0,00

0,000%

Należności od klientów

42,25

6,500%

Papiery wartościowe

-1,00

-0,500%

Aktywa łącznie

41,25

4,125%

Wkłady a'vista

28,80

9,000%

Wkłady terminowe

0,00

0,000%

Wyemitowane papiery wartośc.

2,60

2,000%

Pasywa łącznie

31,40

3,140%

Suma:

72,65

7,265%

Korzyści z transformacji terminów:

Pozycje aktywów / pasywów

Kwota

Stopa %

Gotówka i rachunek w b.c.

-24,00

-16,000%

Należności od klientów

13,00

2,000%

Papiery wartościowe

7,00

3,500%

Aktywa łącznie

-4,00

-0,400%

Wkłady a'vista

0,00

0,000%

Wkłady terminowe

-19,25

-3,500%

Wyemitowane papiery wartość.

-4,55

-3,500%

Pasywa łącznie

-23,80

-2,380%

Suma:

-27,80

-2,780%

4) Metoda bieżącej wartości transakcji (przykład):

Kredyt w wysokości 1.000.000,- PLN

I rata = 340.000,- II i III rata = 330.000,-

Płatności z tytułu kredytu 3-letniego:

0 1 rok 2 lata 3 lata

-990.000,- +500.000,- +435.600,- +382.800,-

Płatności z tytułu transakcji refinansowych:

Depozyt 3-letni na 8,8%:

+351.840,- -30.960,- -30.960,- -382.800,-

Depozyt 2-letni na 8,5%:

+372.240,- -31.700,- -404.640,-

Depozyt 1-roczny na 8,3%:

+403.820,- -437.340,-

Razem:

1.128.600,-

- 990.000,-

= 138.600,- 0,- 0,- 0,-

Ocena efektywności prowadzona jest w trzech wymiarach:

Ocena w wymiarze produktów:

KALKULACJA DLA TRANSAKCJI

+ nadwyżka odsetkowa dla transakcji 1

+ opłaty i prowizje dla transakcji 1

= Wynik bezpośredni dla transakcji 1

KALKULACJA DLA PRODUKTU

+ suma wyników bezpośrednich dla transakcji 1 do n dla produktu A

+ wynik ryzyka dla produktu A

= Wynik bezpośredni dla produktu A

KALKULACJA DLA GRUPY PRODUKTÓW

+ suma wyników dla produktów A do Z w grupie produktów I

= wynik bezpośredni dla produktów grupy I

KALKULACJA ŁĄCZNA

+ suma wyników dla produktów grup I, II, III, IV, . . .

+ łączny wynik produktywności

= Wynik na operacjach z klientami

Ocena w wymiarze klientów:

KALKULACJA DLA KONTA

+ nadwyżka odsetkowa dla konta 1

+ opłaty i prowizje dla konta 1

= Wynik bezpośredni dla konta 1

KALKULACJA DLA KLIENTA

+ suma wyników dla kont 1 do n klienta A

= wynik bezpośredni dla klienta A

KALKULACJA DLA GRUPY KLIENTÓW

+ suma wyników dla klientów A do Z w grupie I

+ wynik ryzyka dla grupy I

+ wynik produktywności dla grupy I

= Wynik bezpośredni dla grupy I

KALKULACJA ŁĄCZNA

+ suma wyników bezpośrednich dla grup klientów I, II, III, IV, ...

= Wynik na operacjach z klientami

Ocena w wymiarze jednostek organizacyjnych:

KALKULACJA DLA OPIEKUNA KLIENTA

+ suma wyników transakcji dla opiekuna 1

= wynik bezpośredni dla opiekuna 1

KALKULACJA DLA MIEJSCA POWSTAWANIA KOSZTÓW (MPK)

+ suma wyników dla opiekunów 1 do n w MPK I

+ wynik ryzyka dla MPK I

+ wynik produktywności dla MPK I

= Wynik bezpośredni dla MPK I

KALKULACJA DLA JEDNOSTKI ORGANIZACYJNEJ

+ suma wyników dla MPK I, II, III, IV, ...

= Wynik bezpośredni dla jednostki organizacyjnej A

KALKULACJA ŁĄCZNA

+ suma wyników dla jednostek organizacyjnych A do Z

= Wynik na operacjach z klientami

Metoda stóp transferowych:

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
Przekazuje aktywa

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

Przekazuje pasywa

Przykład:

Bilans banku wygląda następująco:

Kwoty

Oprocentowanie

Przychód/koszt

Aktywa

120 000

17,00%

20 400

Pasywa

120 000

16,20%

19 440

Zysk

960

Bilans oddziału I:

Kwoty

Oprocentowanie

Przychód/koszt

Aktywa

20 000

16,70%

3 340

Pasywa

16 500

15,50%

2 558

Zysk:

783

Bilans oddziału II:

Kwoty

Oprocentowanie

Przychód/koszt

Aktywa

27 000

16,30%

4 401

Pasywa

30 000

15,40%

4 620

Zysk:

-219

Centrala „sprzedaje” oddziałowi I pasywa o wartości 3500 na 14%:

Kwoty

Oprocentowanie

Przychód/koszt

Aktywa

20 000

16,70%

3 340

Pasywa

16 500

15,50%

2 558

Kupione pasywa

3 500

14,00%

490

Zysk:

293

Centrala „kupuje” od oddziału II pasywa o wartości 3000 na 14%:

Kwoty

Oprocentowanie

Przychód/koszt

Aktywa

27 000

16,30%

4 401

Pasywa

30 000

15,40%

4 620

Sprzedane pasywa

3 000

14,00%

420

Zysk:

201

Temat 5:

OCENA EFEKTYWNOŚCI PRODUKTÓW NIEODSETKOWYCH

Klasyfikacja kosztów:

Koszty można klasyfikować również według:

Aby uzyskać marżę netto, należy marżę brutto skorygować o następujące pozycje:

W rachunku kosztów można wyróżnić dwa podejścia do przypisywania kosztów poszczególnym operacjom:

Etapy rachunku kosztów standardowych:

  1. określenie katalogu produktów odsetkowych i nieodsetkowych oferowanych przez bank,

  2. przeprowadzenie studiów przebiegu pracy tzn. identyfikacji czynności związanych z daną transakcją,

  3. określenie nakładów i rzeczowych dla poszczególnych produktów,

  4. wycena średniego jednostkowego kosztu poszczególnych czynności,

  5. pomnożenie nakładów przez koszty jednostkowe

Przykład (kalkulacja kosztów obsługi kredytu detalicznego):

Koszty osobowe:

Czynność

Liczba

Jedn. czasu

Koszt minuty

Koszt stand.

Rozmowa wstępna

1

15

0,33

4,88

Obróbka wniosku

1

30

0,70

21,00

Otwarcie konta

1

5

0,33

1,65

Informacja o kredycie

1

5

0,33

1,65

Przekazanie akt

1

10

0,70

7,00

Ocena konta kredytu

8

8

0,21

13,44

Razem

49,52

Koszty przetwarzania danych:

Czynność

Liczba

Jedn. czasu

Koszt sekundy

Koszt stand.

Otwarcie konta

2

0,30

0,50

0,30

Prowadzenie konta

24

0,30

0,50

3,60

Zamknięcie konta

2

0,50

0,50

0,50

Razem

4,40

Pozostałe koszty rzeczowe:

Materiał

Liczba jednostek

Koszt jednostki

Koszt standard.

Formularz wniosku

1

0,40

0,40

Formularz zabezp.

1

0,20

0,20

Informacja o kred.

1

0,20

0,20

Teczka kredytowa

1

1,45

1,45

Formularz potwier.

1

0,15

0,15

Wysyłka

8

1,00

8,00

Razem

10,40

Łącznie koszty standardowe kredytu detalicznego = 64,32 PLN

Rachunek kosztów standardowych umożliwia:

Ocena efektywności działania oddziałów banku:

Wyszczególnienie

Oddz. 1

..

Oddz. n

Razem

+ Przychody z odsetek, ryzyka,

prowizji, wymiany itp.

- koszty bezpośrednie

Marża pokrycia I

+ odsetki za przekazane środki

- odsetki za otrzymane środki

+ prowizje za usługi

świadczone innym centrom

- prowizje za usługi

świadczone przez inne centra

Marża pokrycia II

(-)Koszty centrali, w tym:

  • koszty zarządu,

  • koszty komórek zaplecza

  • koszty jednostek serwisu

Marża pokrycia III

ZAKRES CENTRALIZACJI ZADAŃ CONTROLLINGU

Czynniki

Zadania zcentralizowane

Zadania zdecentralizowane

Typ banku

Małe banki

Duże banki

Usługi

Ograniczona oferta

Rozbudowana oferta

Otoczenie

Bliskie i stabilne

Dalekie i zmienne

Zarządzanie

Zcentralizowane

Zdecentralizowane

Zdolności decyzyjne

Niskie ,

małe doświadczenie

Wysokie,

Duże doświadczenie

Zadania które muszą pozostać zcentralizowane:

Zadania zasadnicze:

Zadania formalne:

Schematy podporządkowania komórek controllingu:

Podporządkowanie

Centralny kontroler

Kierownik jednostki

Funkcjonalne

Dyscyplinarne

Zalety podporządkowania centralnemu kontrolerowi:

Wady:

Zalety podporządkowania kierownikowi jednostki:

Wady:

Podległość komórek controllingu centralnego:

Struktura komórki controllingu w banku:

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
księgowość

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
kontrola podatki planowanie

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
rachunkowość ubezpieczenia zarządzanie

0x08 graphic
informacja

Zalety poszerzania zakresu controllingu:

Wydziały komórki conrollingu:

Przykładowa struktura komórki controllingu:

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

Zadania centralnej komórki controllingu:

Zadania w ramach przygotowania informacji:

Zadania w ramach analizy i oceny systemu zarządzania:

Zadania komórki controllingu w grupach kapitałowych:

Przykładowa struktura departamentu controllingu:

Zadania controllingu w samodzielnym pionie:

Temat 6: PLANOWANIE I BUDŻETOWANIE

Rola controllingu w planowaniu:

Rodzaje planów:

Etapy budowy planu:

  1. analiza (kondycji banku, otoczenia, klientów itp.),

  2. właściwe planowanie, a w tym:

Cel planowania - rozpoznanie problemu i zmniejszenie ryzyka nietrafnych decyzji (ograniczenie niepewności).

Funkcje procesu planowania:

Elementy systemu planowania:

Metody określania celów:

Etapy procesu planowania:

  1. wyznaczenie celów (na podstawie strategii),

  2. opracowanie planów wstępnych (w oparciu o cele),

  3. agregacja planów wstępnych,

  4. akceptacja planu (lub jego weryfikacja),

  5. jeśli plan wymaga weryfikacji to powrót do pkt. (b),

  6. rozpisanie planu na etapy,

  7. kontrola wykonania (feed-back lub feed-forward),

  8. aktualizacja i korekty planu (w razie potrzeby).

Metody planowania:

Pożądane cechy dobrego planu:

Wśród czynników wpływających na powstanie odchyleń od planu można wymienić nietrafne założenia odnośnie:

Najczęściej prognozowane parametry zewnętrzne:

Proces ustalania schematu raportów:

  1. określenie zakresu i przekroju analizy wykonania planu,

  2. określenie parametrów zewnętrznych stanowiących bazę odniesienia,

  3. określenie schematu raportów oraz odpowiedzialnych za nie jednostek (osób),

  4. zatwierdzenie schematu i zakresu odpowiedzialności oraz określenie zasad wprowadzania modyfikacji.

Temat 7: WARUNKI FUNKCJONOWANIA CONTROLLINGU

Stosowanie controllingu wymaga określenia:

Ponadto konieczne są:

Wyróżnia się następujące style kierowania:

Zalety zespołowych stylów kierowania:

Metody zarządzania wymagane przez controlling:

Fazy procesu zarządzania przez cele:

Zalety metody zarządzania przez odchylenia:

Zasady zarządzania bankiem:

  1. traktowanie rentowności jako kryterium decyzyjnego,

  2. kierowanie polityki rozwojowej na przyszłe dochody,

  3. analiza ryzyka

Integracja systemu planowania i kontroli:

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

Główne fazy cyklu controllingu:

Analiza odchyleń powinna:

Księga planowania powinna zawierać:

System informacji zarządczej powinien:

OGRANICZENIA MOŻLIWOŚCI CONTROLLINGU

  1. Struktura organizacyjna:

  1. System księgowy:

  1. System informatyczny:

  1. Analiza systemu finansowego banku:

  1. Planowanie finansowe:

  1. Rachunek efektywności:

  1. Zarządzanie ryzykiem:

  1. Organizacja wdrażania:

  1. Opór ze strony pracowników:

IMPLEMENTACJA I INFORMATYZACJA CONTROLLINGU:

Sposoby podejścia do informatyzacji controllingu:

  1. wdrażanie przy wykorzystaniu rozbudowanych systemów finansowo-księgowych (np. na bazie arkuszy kalkulacyjnych),

  2. opracowywanie niezależnych systemów „dedykowanych” z myślą o konkretnym użytkowniku z uwzględnieniem jego: potrzeb, specyfiki oraz dotychczasowych systemów),

  3. implementacja zintegrowanych systemów zarządzania.

Czynniki wpływające na wybór sposobu informatyzacji:

Metody przekazywania (transferu) danych pomiędzy systemem finansowo-księgowym a systemem controllingu:

1

1

0x01 graphic

Ryzyko stopy procentowej (sensu largo)

Ryzyko zakłócenia strumieni pieniężnych

Ryzyko struktury stóp procentowych

Ryzyko stopy procentowej (sensu stricte)

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

System rachunkowości

+ Kontrola

System planowania

+ Kontrola

System informacji i sprawozdawczości

Rada nadzorcza

Zarząd banku

Pion admin.- kadrowy

Pion marketingu i promocji

Departament controllingu

Pion gospodarki pieniężnej

Pion księgowo- sprawozd.

Pion centrów zysku

Rada nadzorcza

Departament controllingu

Zarząd banku

Pion administracyjno kadrowy

Pion marketingu i promocji

Pion gospodarki pieniężnej

Pion księgowo- sprawozd.

Pion centrów zysku

Pion „n”

Pion 2

Pion 1

Grupa fachowa 1

Grupa fachowa 2

Grupa fachowa n

AKTYWA

PASYWA

Kasa, rachunek bieżący w b.c.

(NBP), rezerwa obowiązkowa

Kredyty zaciągnięte w banku centralnym (NBP)

Udzielone kredyty i złożone lokaty międzybankowe

Przyjęte depozyty klientów i depozyty międzybankowe

Papiery wartościowe

(dłużne i udziałowe) i inne

instrumenty finansowe

Dłużne papiery wartościowe wyemitowane przez bank

Rezerwy i fundusze

Majątek trwały

Kapitał własny

Pozostałe aktywa

Pozostałe pasywa

I.

+

Wynik z tytułu odsetek

=

Wynik działalności bankowej

Wynik z pozostałych operacji bankowych

-

II.

-

Amortyzacja

Koszty działania banku

Wynik działalności bankowej

+

Saldo rezerw

=

Wynik działalności operacyjnej

Wynik finansowy brutto: zysk bądź strata

Wynik na operacjach nadzwyczajnych

Wynik działalności operacyjnej

III.

+

=

IV.

-

=

Wynik finansowy netto: zysk bądź strata

Podatki

Wynik finansowy brutto: zysk bądź strata

0x01 graphic

0x01 graphic

Jednostka z nadwyżką pasywów

Jednostka z nadwyżką aktywów

PLANOWANIE:

KONTROLA:

STEROWANIE:

Zespół planowania

Zespół analiz

Zespół sprawozdawczości wewnętrznej

Wydział controllingu

CONTROLLING

FINANSE

Controlling i finanse



Wyszukiwarka