Substancje aktywne stosowane w kosmetykach anti-aging
Witamina A i pochodne
RETINOL მ RETINAL პ KWAS RETINOWY
W NASKÓRKU:
reprodukcja komórek w warstwie podstawnej (wzrost grubości o ok.. 15%);
regeneracja warstwy ziarnistej;
stymulacja podziałów komórkowych i przyspieszenie odnowy komórkowej;
uporządkowanie procesów wzrostu naskórka.
poprawa struktury warstwy rogowej, zmniejszenie TEWL;
regulacja procesu keratynizacji
normalizacja gospodarki wodno-tłuszczowej
zmniejszenie przebarwień
W SKÓRZE WŁAŚCIWEJ
stymulacja proliferacji fibroblastów
zwiększenie syntezy kolagenu i elastyny - zwiększenie elastyczności skóry o ok. 20%
hamowanie aktywności enzymów odpowiedzialnych za degradację włókien
pobudzenie syntezy fibryliny odpowiedzialnej za prawidłowe sieciowanie włókien;
pobudzanie angiogenezy Ⴎ poprawa mikrokrążenia Ⴎ poprawa kolorytu skóry
W kosmetykach wykorzystywane są również
retinaldehyd,
palmitynian retinolu, octan retinolu.
Witamina E
Jeden z najbardziej efektywnych antyoksydantów
Wtamina E przerywa reakcje rodnikowe w skórze, wchodząc w reakcje z wolnymi rodnikami, lecz nie ulega przekształceniom w kolejny aktywny rodnik. Powstały rodnik tokoferylowy zatrzymuje procesy destrukcyjne.
Przekształcenie rodnika w formę aktywną witaminy E wymaga obecności wit. C.
W warstwie rogowej naskórka witamina E uzupełnia braki w strukturach lipidowych, wzmacniając warstwę ochronną i zapewniając skórze spoistość, miękkość i nawilżenie.
W warstwach żywych naskórka oraz w skórze właściwej tokoferole oraz tokotrienole ochraniają błony komórkowe zapobiegając powstawaniu podrażnień i stanów zapalnych, zmniejszają tym samym wrażliwość na promieniowanie UV.
Wywierają także wpływ na poprawę ukrwienia skóry.
W kosmetykach stosowane są:
wolne tokoferole
estry - octan, nikotynian, linolan tokoferylu
Witamina C
wykazuje aktywne działanie antyrodnikowe dla układów obecnych w fazie wodnej - białek i aminokwasów.
wpływa na regenerację aminokwasów niezbędnych w procesie syntezy kolagenu.
wzmacnia naczynia krwionośne.
rozjaśnia skórę.
przyspiesza gojenie
Fitoestrogeny
Substancje pochodzenia roślinnego podobne w budowie oraz wywierające działanie na skórę, podobne do naturalnych hormonów ludzkich - estrogenów.
stymulacja komórek naskórka do wytwarzania czynników wzrostu;
stymulacja skóry do produkcji włókien elastycznych;
oddziaływanie na prawidłową strukturę kolagenu i elastyny;
poprawa nawilżenia i kolorytu skóry - pobudzenie produkcji kwasu hialuronowego;
regeneracja skóry
poprawa ukrwienia i natlenienia skóry.
ochrona przed wolnymi rodnikami - bardzo silne antyoksydanty
Wyróżniamy 3 różne grupy fitoestrogenów:
IZOFLAWONY - pozyskiwane z roślin strączkowych. Należą tu m.in. genisteina i daidzeina
LIGNANY - obecne m.in. w nasionach lnu i oleistych nasionach roślin, w owocach, warzywach i ziołach.
KUMESTANY - znajdują się w czerwonej koniczynie, kiełkach fasoli i nasionach słonecznika
Cytokininy
Substancje obecne w roślinnych stożkach wzrostu, regulujące proces podziałów komórek i rozwój rośliny.
Kinetyna jest hormonem roślinnym z grupy cytokinin, odpowiedzialnym za podziały komórek. Pełnią funkcję miejscowych przekaźników informacji. Okazuje się, że występuje on również w ludzkim DNA.
Działanie kinetyny polega na:
opóźnianiu starzenia się fibroblastów;
usuwaniu uszkodzeń skóry spowodowanych promieniowaniem UV;
przeciwdziałaniu wolnym rodnikom - efektywny antyoksydant.
Efekty wywierane na skórę:
wygładzenie skóry;
poprawa kolorytu;
zmniejszenie powierzchniowych zmarszczek.
Oligoproantocyjanidyny (OPC)
Oligoproantocyjanidyny należące do grupy polifenoli, uzyskiwane są najczęściej z nasion winogron, żurawiny, kory sosnowej, aronii. Zawiera je również kora drzewa cytrynowego, liście leszczyny, wiśnie.
Nazwa handlowa: pycnogenol
OPC nie jest pojedynczym związkiem ale mieszaniną ok. 40 biologicznie czynnych bioflawonoidów.
Działanie:
wysoka ochrona przed szkodliwym wpływem wolnych rodników;
zwiększenie odporności na promieniowanie UV
inhibicja wytwarzania niektórych enzymów wywołujących rozpad kolagenu;
wiązanie się ze starymi włóknami kolagenowymi i poprawa ich struktury;
wzmacnia i uelastycznia ścianki naczyń krwionośnych, dzięki czemu zmniejsza się ich przepuszczalność.
Jako antyoksydant OPC jest wobec niektórych rodzajów rodników
50 razy silniejszy od witaminy E i 20 razy silniejszy od witaminy C.
Koenzym Q10 „eliksir młodości”
Znajduje się w każdej żywej komórce naszego organizmu. Jego działanie polega na dostarczaniu energii, poprawie metabolizmu i dotlenieniu komórek oraz ich regeneracji i działaniu antyrodnikowym.
Po 25. roku życia ilość ubichinonu 10 w naszym organizmie spada.
Stosowany w kosmetykach:
wzrost nawilżenia i elastyczności skóry;
rozjaśnianie przebarwień;
działanie antyoksydacyjne.
Najlepsze działanie wywiera w połączeniu z witaminami E i C, które zapobiegają jego rozpadowi.
Kolagen i pochodne
Kolagen stanowi 75% suchej masy skóry. Od 25. roku życia jego ilość w skórze spada o ok. 1% rocznie. Po 40 roku życia maleje też aktywność fibroblastów i produkcja kolagenu.
Kolagen roślinny (fitokolagen) - kompleks roślinny zawierający ekstensyny - białka ściany komórkowej niektórych roślin. Białka te są bogate w hydroksyprolinę (aminokwas charakterystyczny dla kolagenu zwierzęcego).
Pozyskiwany jest z osłonek ziaren ryżu, soi, pszenicy.
Uważa się, ze posiada właściwości nawilżające zbliżone do kolagenu naturalnego.
Kolagen morski (marine collagen) - źródłem jest skóra rekina żarłacza oraz sola i tuńczyk. Dużo powszechniej stosowane są ekstrakty z alg morskich czyli fitokolagen morski.
Kolagen pozyskiwany ze skóry tołpygi - zawiera mieszaninę włókien kolagenowych, oligo- i polipeptydów kolagenowych, cząsteczek tropokolagenu i elastynę.
Cząsteczki kolagenu tworzą film zapobiegający utracie wody na skórze, natomiast peptydy wnikają wgłąb skóry, pobudzają aktywność fibroblastów i stanowią budulec do produkcji kolagenu endogennego.
Mikrokolagen - syntetyczny miniaturowy fragment białek kolagenowych o masie cząsteczkowej 3000 razy mniejszej niż naturalny kolagen zwierzęcy.
W kosmetykach występuje jako Matrixyl - palmitylopentapeptyd-3
Jest to cząsteczka złożona z 5 aminokwasów oraz kwasu palmitynowego.
PAL - Lys - Thr - Thr - Lys - Ser
Uważa się, że Matrixyl jest prekursorem endogennego a-prokolagenu.
Elastyna
Organizm ludzki produkuje włókna elastynowe tylko do 25 roku życia, natomiast całkowity zanik następuje w wieku 40 - 50 lat w wyniku czego skóra traci elastyczność.
W kosmetykach stosuje się rozpuszczalny hydrolizat elastyny zawierający wolne aminokwasy i peptydy o niskiej masie czasteczkowej oraz mukopolisacharydy - naturalne składniki tkanki łącznej (m.in. kwas hialuronowy).
Widoczny efekt na skórze to uelastycznienie i wygładzenie zmarszczek oraz poprawa witalności skóry.
Korzystne i celowe jest stosowanie w preparatach do pielęgnacji skóry połączenia elastyny z kolagenem - daje jeszcze lepsze efekty nawilżenia i „wypełnienia” zmarszczek.
Peptydy
Peptydy w kosmetykach to tzw. peptydy biomimetyczne („pseudomimetyki”) - subbtancje wiernie naśladujące mechanizm działania i skutki wywierane przez naturalne odpowiedniki.
„Peptydy inteligentne” („peptydy IQ”) - peptydy z dołączonym łańcuchem kwasu tłuszczowego, dzięki czemu przenikanie przez skórę jest ułatwione.
Zalety:
stymulacja naturalnych procesów fizjologicznych w skórze;
wysoka aktywność w niewielkich stężeniach;
wysoka stabilność;
mały rozmiar cząsteczek.
Peptydy rozkurczające (neuropeptydy)
BOTULINA - naturalna neurotoksyna bakteryjna (działanie paraliżujące mięśnie poprzez blokowanie przpływu impulsu nerwowego między neuronami a komórkami mięśniowymi)
Odpowiedniki botuliny to peptydy mimetyczne typu „botox-like”:
acetyl hexapeptide-3 (nazwa handlowa Argireline)
myoxinol - naturalny kompleks z nasion Hibiscus esculentus,
adenoxine ( kompleks złożony z peptydów, adenozyny, magnezu),
Adenozyna - biogenna substancja ograniczająca skurcz włókien mięśniowych.
Najczęściej stosowana w kosmetykach w połączeniu z manganem, co daje efekt rozluźnienia naprężonej skóry i niweluje drobne zmarszczki mimiczne.
biopeptox (powoduje obniżenie częstotliwości skurczów),
aminocontraxyl,
syn-ake - tripeptyd syntetyczny
Peptydy pobudzające fibroblasty
Fragmenty kolagenu i elastyny - posiadają zdolność inicjowania wewnątrzkomórkowych procesów stymulujących produkcję kolagenu, elastyny i kwasu hialuronowego.
W kosmetykach można znaleźć:
Syn-coll - głęboko penetrujący peptyd stymulujący syntezę kolagenu poprzez wiązanie z TGF-b
Kollaren - naturalny prekursor syntezy kolagenu, pochodna KGF,
Peptokine Max - mieszanka różncych peptydów,
Matrixyl (mikrokolagen)
Peptydy hamujące aktywność enzymów
Metaloproteinazy (MMPs) - enzymy trawiące białka w skórze.
degradacja kolagenu (kolagenaza)
degradacja elastyny (elastaza)
Enzymy te pracują z taką samą aktywnością niezależnie od wieku.
Peptyd ECM Protect - zablokowanie działania enzymów MMPs
Peptydy transportujące jony metali
TRIPEPTYD GHK-Cu - peptyd transportujący jony miedzi
Część peptydowa zapewnia łatwy transport wgłąb skóry.
Jony miedzi pełnią kluczową rolę w syntezie kolagenu i elastyny, a także siarczanu dermatanu i siarczanu heparyny - mukopolisacharydów o silnych właściwościach higroskopijnych.
Obecność miedzi jest również niezbędna enzymom antyrodnikowym (dysmutaza nadtlenkowa, katalaza)