PROJEKT
01.12.2008 r.
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA OBRONY NARODOWEJ
z dnia ………………….. 2009 r.
w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego dla specjalistycznych urządzeń transportu bliskiego
Na podstawie art. 54 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321, z późn. zm.)) zarządza się, co następuje:
Przepisy ogólne
§ 1.1. Rozporządzenie określa warunki techniczne dozoru technicznego w zakresie projektowania, wytwarzania, w tym materiałów i elementów, eksploatacji oraz naprawy i modernizacji specjalistycznych urządzeń transportu bliskiego.
2. Rozporządzenie dotyczy następujących specjalistycznych urządzeń transportu bliskiego:
wciągarek i wciągników;
suwnic;
żurawi;
układnic;
dźwigników;
wyciągów towarowych;
wyciągów statków;
podestów ruchomych;
podestów i pomostów ruchomych z zespołami napędowymi w przystaniach promowych;
urządzeń dla osób niepełnosprawnych;
schodów i chodników ruchomych;
przenośników okrężnych kabinowych i platformowych;
dźwigów do transportu osób lub ładunków, dźwigów budowlanych i dźwigów towarowych małych;
dźwignic linotorowych;
urządzeń technicznych służących do przemieszczania kontenerów przy pracach przeładunkowych;
wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia;
urządzeń załadowczo - wyładowczych mostów wojskowych;
mechanicznych urządzeń załadowczo - startowych rakiet;
mechanicznych urządzeń załadowczych torped;
urządzeń treningowych do skoków spadochronowych;
wciągarek wykorzystywanych do przemieszczania osób lub ładunków niebezpiecznych stosowanych na statkach powietrznych, jednostkach pływających, wozach bojowych i pojazdach należących do SZ RP;
pomocniczego osprzętu podnośnego pośredniczącego między urządzeniem transportu bliskiego, a ładunkiem niebezpiecznym,
zwanych dalej „urządzeniami”.
§ 2. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:
SZ RP - Siły Zbrojne Rzeczpospolitej Polskiej;
WDT - Wojskowy Dozór Techniczny;
dokumentacja odbiorcza - dokumentacja jaką eksploatujący przed przystąpieniem do eksploatacji urządzenia przedkłada WDT przed uzyskaniem pierwszej decyzji zezwalającej na eksploatację;
dokumentacja techniczna - ogół dokumentów w formie rysunków technicznych, kalek, opisów i obliczeń niezbędnych do realizacji projektowanego urządzenia, podlegający uzgodnieniu z WDT;
ładunek niebezpieczny - ładunek o właściwościach wybuchowych, żrących, trujących lub palnych, który może w trakcie zaistniałego wypadku stanowić zagrożenie dla życia, zdrowia ludzkiego, mienia lub środowiska poprzez jego rozprzestrzenianie się, pożar lub wybuch;
mechaniczne urządzenia załadowcze torped - urządzenia transportu bliskiego służące do załadunku i umieszczenia torped w wyrzutni;
niebezpieczne uszkodzenie - nieprzewidziane, nagłe uszkodzenie urządzenia, w wyniku którego urządzenie nie może być eksploatowane albo przy istnieniu którego dalsza jego eksploatacja stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia i środowiska;
nieszczęśliwy wypadek - zdarzenie nagłe, które spowodowało śmierć, trwałą lub czasową niezdolność do pracy osoby lub osób, w związku z badaniem lub eksploatacją urządzenia;
przeciążenie - obciążenie urządzenia ładunkiem o masie większej niż 100 % udźwigu;
POP - pomocniczy osprzęt podnośny pośredniczący między urządzeniem transportu bliskiego, a ładunkiem niebezpiecznym;
uzbrojenie i sprzęt wojskowy (UiSW) - techniczne środki walki, w tym środki bojowe, sprzęt techniczny oraz wyposażenie, które ze względu na swoje wymagania lub właściwości techniczno-konstrukcyjne oraz sposób zaprojektowania lub wykonania są przeznaczone do wykorzystania przez wojsko;
eksploatujący - użytkownik UiSW (osoba, komórka, jednostka SZ RP, itp.) wykorzystujący zgodnie z przeznaczeniem UiSW przydzielony na podstawie etatów i tabel należności lub przydzielone dodatkowo do realizacji zadań służbowych i / lub odpowiedzialny za utrzymanie jego właściwego stanu technicznego;
sprawozdanie z uzgodnienia dokumentacji - informacja potwierdzająca, że dokumentacja urządzenia przeznaczonego wyłącznie do celów wojskowych spełnia wymagania niniejszego rozporządzenia;
urządzenia powszechnego użytku - urządzenia powszechnie dostępne na rynku, dla których nie są precyzowane specjalne wymagania wojskowe, powodujące konieczność zmian cech wyrobu;
urządzenia przeznaczone wyłącznie do celów wojskowych - urządzenia specjalnie zaprojektowane (o szczególnej konstrukcji) dla wojska, jak również urządzenia, które są powszechnie dostępne na rynku, ale zostały sprecyzowane w stosunku do nich wymagania wojskowe, powodujące konieczność zmian cech wyrobu;
urządzenia specjalistyczne - urządzenia przeznaczone wyłącznie do celów wojskowych oraz urządzenia powszechnego użytku (w fazie eksploatacji, naprawy i modernizacji - eksploatowane w SZ RP), które mogą być jednocześnie częścią UiSW;
urządzenia transportu bliskiego (UTB) - urządzenia, które mogą stwarzać zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia i środowiska wskutek wyzwolenia energii potencjalnej lub kinetycznej przy przemieszczaniu ludzi lub ładunków w ograniczonym zasięgu;
urządzenia treningowe do skoków spadochronowych - urządzenia transportu bliskiego z urządzeniem chwytającym przeznaczone do przemieszczania ludzi podczas treningów skoków spadochronowych;
urządzenia załadowczo - startowe rakiet - urządzenia transportu bliskiego przeznaczone do przemieszczania rakiet celem nadania im wymaganych kątów naprowadzania i kierunku podczas startu;
urządzenia załadowczo - wyładowcze mostów wojskowych - urządzenia transportu bliskiego przeznaczone do pokonywania z marszu przeszkód terenowych, w których przęsło mostu przemieszcza się z pojazdu bazowego na przeszkodę i z przeszkody na pojazd bazowy za pomocą mechanizmu dźwigniowego, tzw. manipulatora.
Projektowanie i wytwarzanie
§ 3.1. Urządzenia przeznaczone wyłącznie do celów wojskowych powinny spełniać w zakresie projektowania i wytwarzania wymagania zawarte w aktach wykonawczych wydanych na podstawie właściwej ustawy o systemie oceny zgodności oraz dodatkowe wymagania techniczne, wprowadzające zmiany cech wyrobu, zawarte w specyfikacji technicznej uzgodnionej z WDT.
2. Urządzenia przeznaczone wyłącznie do celów wojskowych mogą być wytwarzane jedynie przez przedsiębiorcę posiadającego uprawnienie WDT, wydane w formie decyzji administracyjnej.
§ 4. Urządzenia powszechnego użytku mają spełniać w zakresie projektowania i wytwarzania oraz znakowania wymagania zawarte w aktach wykonawczych wydanych na podstawie właściwej ustawy o systemie oceny zgodności, lub specyfikacji technicznej uzgodnionej z organem dozoru technicznego.
Dokumentacja techniczna
§ 5.1. W fazie projektowania urządzenia przeznaczonego wyłącznie do celów wojskowych, projektant powinien opracować dokumentację techniczną (sporządzoną w dwóch egzemplarzach w języku polskim) i przedłożyć ją WDT w celu uzgodnienia.
Dokumentacja techniczna, o której mowa w ust 1, powinna zawierać, co najmniej:
rysunki zestawieniowe urządzenia, zespołów i podzespołów oraz rysunki elementów, które pozwolą na dokładne sprawdzenie zgodności rozwiązań konstrukcyjnych z wymaganiami dokumentów odniesienia;
schematy kinematyczne mechanizmów zawierające podstawowe parametry przekładni;
schematy układów cięgnowych w mechanizmach napędowych z podaniem parametrów cięgien, współczynników bezpieczeństwa, wartości średnic bębnów, krążków linowych i łańcuchowych oraz sposobu mocowania końców cięgien;
schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych, hydraulicznych i pneumatycznych napędu i sterowania, zawierające charakterystyczne dane i parametry elementów składowych (przewodów, zacisków, zabezpieczeń i innych);
obliczenia techniczne;
sprawozdania z badań (jeżeli były wykonywane, np. na prototypie);
identyfikację i analizę zagrożeń;
wykaz zastosowanych w całości lub częściowo dokumentów odniesienia;
informację o badaniach, które mają być przeprowadzone podczas wytwarzania;
informację o kwalifikacjach lub świadectwach kwalifikacyjnych personelu wykonującego połączenia nierozłączne i przeprowadzającego badania nieniszczące;
informację o procesach wykonywania połączeń nierozłącznych;
instrukcję eksploatacji;
instrukcję dotyczącą wykonania i eksploatacji torowiska i toru jezdnego - dla dźwignic szynowych.
Wszelkie zmiany w dokumentacji technicznej (konstrukcyjnej lub technologicznej), o której mowa w ust. 1, wymagają dodatkowych uzgodnień.
Na uzgodnionej dokumentacji technicznej WDT dokonuje stosownego zapisu i sporządza sprawozdanie z jej uzgodnienia.
§ 6. Obliczenia techniczne urządzenia, o których mowa w § 5 ust. 2 pkt 5, powinny zawierać:
obliczenia konstrukcji nośnych;
obliczenia mechanizmów i układów cięgnowych;
obliczenia stateczności (zabezpieczenia przed wywróceniem);
obliczenia nacisków kół na tor jezdny lub obciążenia podpór;
obliczenia: zabezpieczeń przed przemieszczaniem urządzenia po torze siłami wiatru, zderzaków, odbojów i łap oporowych;
dla urządzenia złożonego (np. żuraw hydrauliczny z przegubowym wysięgnikiem) - analizę kinematyczną ruchów (tory ruchów, prędkości, przyspieszenia).
§ 7. Identyfikacja i analiza zagrożeń, o której mowa w § 5 ust. 2 pkt 7, powinna uwzględniać:
temperatury pracy;
korozję;
drgania - zmęczenia mechaniczne;
zjawiska sejsmiczne;
oddziaływanie śniegu i wiatru;
inne zdefiniowane obciążenia;
inne zagrożenia zidentyfikowane przez wytwarzającego lub zamawiającego.
§ 8.1. Instrukcja eksploatacji, o której mowa w § 5 ust. 2 pkt 12, powinna zawierać, co najmniej:
parametry techniczne urządzenia;
opis budowy, działania i regulacji mechanizmów, zespołów i elementów wyposażenia mechanicznego, elektrycznego, hydraulicznego lub pneumatycznego;
opis budowy, działania i regulacji urządzeń zabezpieczających;
wskazania dotyczące bezpiecznej eksploatacji, w zależności od jego przeznaczenia i przewidywanych warunków pracy, a także dających się przewidzieć innych sytuacji, w szczególności:
a) zakresu temperatur użytkowania (minimalnej i maksymalnej),
b) innych warunków użytkowania takich jak atmosfera: agresywna, zagrożona wybuchem, zapylenie, zadymienie, wilgotność,
c) odporność na zakłócenia pracy związane z oddziaływaniem zewnętrznego promieniowania elektromagnetycznego oraz emisyjność takiego promieniowania przez samo urządzenie,
d) silnych wiatrów,
e) wyładowań atmosferycznych,
f) uwzględnienia w rodzaju przenoszonego ładunku, które z natury mogą powodować niebezpieczne sytuacje (np. roztopione metale, kwasy/zasady, materiały wybuchowe, materiały promieniotwórcze, ładunki o znacznej wartości materialnej),
g) odporność na promieniowanie UV (zawiesia i części z tworzyw sztucznych);
informacje dotyczące wymaganych kwalifikacji osób obsługujących i konserwujących urządzenia;
w zakresie obsługi:
a) opis działania urządzeń sterowniczych i sygnalizacyjnych,
b) informacje dotyczące wskazań przyrządów pomiarowo - kontrolnych wraz z rysunkami przedstawiającymi rozmieszczenie tych przyrządów,
c) wskazanie sposobu i zasad sterowania ruchami mechanizmów,
d) wykaz obowiązków obsługującego i czynności niezbędnych do wykonania przed, podczas i po zakończeniu pracy;
w zakresie konserwacji:
a) wykaz niezbędnych czynności wykonywanych przez konserwatora,
b) sposób wykonywania czynności konserwacyjnych, technologii montażu i demontażu, z określeniem wielkości momentów dokręcania połączeń śrubowych oraz sprawdzenia prawidłowości wykonanych działań wraz z określeniem zakresów i terminów przeprowadzanych przeglądów konserwacyjnych, z uwzględnieniem załącznika nr 2 do rozporządzenia;
wykaz podstawowych usterek lub nieprawidłowości, które mogą występować podczas eksploatacji, z określeniem przyczyn i sposobu ich usunięcia;
W zależności od konstrukcji urządzenia i jego warunków eksploatacji, treść instrukcji eksploatacji, za zgodą WDT, może być ograniczona lub ujęta w dokumentacji techniczno - ruchowej (DTR), lub instrukcji eksploatacji sprzętu, maszyny, itp., w której jest zainstalowane urządzenie.
§ 9.1. Wytwarzający urządzenia przeznaczone wyłącznie do celów wojskowych powinien wystawić dokument poświadczający, że urządzenie to zostało wykonane i zbadane zgodnie z dokumentacją techniczną oraz warunkami określonymi w uprawnieniu do wytwarzania.
Wytwarzający powinien przekazać eksploatującemu wraz z urządzeniem dwa komplety dokumentacji (sporządzone w języku polskim), zawierające poświadczenie, o którym mowa w ust. 1 i dokumenty, o których mowa w § 11 ust. 1 lub określone w specyfikacji technicznej, o której mowa w § 3 ust. 1 uzgodnionej z WDT.
§ 10. Dostawca urządzenia powszechnego użytku powinien przekazać eksploatującemu wraz z urządzeniem dokument (sporządzony w języku polskim) poświadczający, że urządzenie spełnia wymagania przepisów, o których mowa w § 4.
§ 11.1. W celu uzyskania decyzji zezwalającej na eksploatację urządzenia eksploatujący powinien przedłożyć WDT (w dwóch egzemplarzach) dokumentację odbiorczą zawierającą poświadczenie, o którym mowa w § 9 ust. 1 lub w § 10 oraz następujące dokumenty:
opis techniczny urządzenia;
rysunek zestawieniowy;
schematy: elektryczny, hydrauliczny i pneumatyczny, o ile mają zastosowanie;
schemat układów cięgnowych w mechanizmach napędowych;
instrukcję eksploatacji, której zakres został określony w § 8;
o ile ma to zastosowanie:
kopię świadectw badania typu dla urządzeń zabezpieczających,
dokumentację uzupełniającą,
potwierdzenie prawidłowości zainstalowania urządzenia w strefie zagrożonej wybuchem.
Szef WDT, w uzasadnionych przypadkach, na wniosek eksploatującego może określić dla urządzeń eksploatowanych w Polskich Kontyngentach Wojskowych poza granicami kraju, zakres dokumentacji odbiorczej inny niż określony w ust. 1.
§ 12. Opis techniczny, o którym mowa w § 11 ust. 1 pkt 1, powinien zawierać, co najmniej:
nazwę i adres eksploatującego;
lokalizację urządzenia;
nazwę i adres wytwórcy;
określenie rodzaju urządzenia i jego przeznaczenia;
typ urządzenia, numer fabryczny, rok budowy, oznakowanie;
podstawowe parametry urządzenia i jego urządzeń zabezpieczających, o ile mają zastosowanie, w szczególności:
a) udźwig,
b) wysokość podnoszenia,
c) prędkości ruchów roboczych,
d) wydajność,
e) rodzaj napędu,
f) wielkość całkowitej masy,
g) ograniczniki ruchów roboczych,
h) szczegółowe dane dotyczące urządzeń chwytających,
i) dane techniczne cięgien nośnych z określeniem współczynników bezpieczeństwa,
j) urządzenia sygnalizacyjne,
k) urządzenia łączności,
l) ograniczniki obciążenia,
m) miejsce i rodzaj sterowania,
n) ograniczniki prędkości i urządzenia chwytne lub inne elementy zapobiegające nadmiernemu wzrostowi prędkości.
§ 13.1. W zależności od rodzaju urządzenia dokumentacja uzupełniająca, o której mowa w § 11 ust. 1 pkt 6 lit. b, powinna zawierać, co najmniej dla:
wciągników i wciągarek:
a) określenie największych nacisków kół jezdnych,
b) wskazanie rodzajów odbojnic i zderzaków;
suwnic:
a) wielkość rozpiętości mostu,
b) określenie największych nacisków kół jezdnych,
c) wskazanie rodzajów odbojnic i zderzaków;
żurawi:
a) diagram udźwigów,
b) wielkość kąta obrotu wysięgnika,
c) wskazanie rodzaju pracy dla żurawi samojezdnych - na podporach lub bez podpór,
d) parametry pracy, przy których współczynnik stateczności osiąga wartość minimalną,
e) dla żurawi torowych określenie największych nacisków kół jezdnych oraz wskazanie rodzajów odbojnic i zderzaków;
żurawi pływających i pokładowych:
a) protokół badań odbiorczych i eksploatacyjnych, o ile ma zastosowanie,
b) instrukcję eksploatacji żurawia,
c) dokumentację techniczną dotyczącą posadowienia żurawia w pokładzie statku lub pontonu,
d) diagram udźwigów;
układnic:
a) rysunek pola pracy urządzenia z pokazaniem pól remontowych, przejść i dojść do układnicy,
b) określenie rodzaju i typu urządzeń zabezpieczających i urządzeń ochronnych na czole magazynu oraz polach odkładczych;
wyciągów towarowych:
a) wysokość podnoszenia mierzona w pionie,
b) kąt nachylenia prowadnic,
c) sposób zabezpieczenia otworów ładunkowych;
wyciągów statków:
a) warunki techniczne dotyczące badań odbiorczych i eksploatacyjnych elementów podwodnych wyciągu statków, a w szczególności torów jezdnych, podstawy ładunkowej i lin stalowych,
b) instrukcję eksploatacji elementów podwodnych wyciągu statków;
podestów ruchomych - dodatkowe wyposażenie, jeżeli jest stosowane;
podestów i pomostów ruchomych z zespołami napędowymi w przystaniach:
a) szkic sytuacyjny pomostu ruchomego z uwzględnieniem odległości od otoczenia i dojść do miejsc ładowania i wchodzenia,
b) projekt części budowlanej podstawy fundamentowej;
urządzeń dla osób niepełnosprawnych:
a) rodzaj elementu przenoszącego obciążenie,
b) liczbę przystanków i drzwi przystankowych,
c) opis urządzeń ryglujących drzwi przystankowe;
dźwigów:
a) liczbę przystanków i drzwi przystankowych,
b) masę kabiny i przeciwwagi,
c) opis dojścia do maszynowni i linowni,
d) stosowne obliczenia,
e) opis urządzeń ryglujących drzwi przystankowe;
dźwignic linotorowych:
a) dopuszczalną wielkość rozpiętości między podporami toru jezdnego,
b) określenie środków porozumiewawczych niezbędnych do obsługi urządzeń;
urządzeń technicznych służących do przemieszczania kontenerów przy pracach przeładunkowych:
a) diagram udźwigu,
b) parametry pracy, przy których współczynnik stateczności osiąga wartości minimalne;
wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia:
a) diagram udźwigu,
b) zdolność pokonywania wzniesień,
c) rodzaj i typ urządzeń zabezpieczających oraz, o ile ma to zastosowanie, urządzeń ochronnych na czole magazynu oraz polach odkładczych, w przypadku wózków jezdniowych z osobą obsługującą podnoszoną wraz z ładunkiem,
d) określenie dopuszczalnych nacisków kół jezdnych, w przypadku wózków z osobą obsługującą podnoszoną wraz z ładunkiem i wózków z wysięgnikiem;
POP - schemat przyłożenia sił obciążających podczas prób technicznych;
wciągarek wykorzystywanych do przemieszczania osób lub ładunków niebezpiecznych stosowanych na statkach powietrznych, jednostkach pływających, wozach bojowych i pojazdach należących do Sił Zbrojnych RP:
a) rysunek przedstawiający sposób zamocowania wciągarki,
b) schemat kinematyczny zamocowania z podaniem podstawowych wymiarów ustroju nośnego.
Dla urządzeń montowanych w miejscu eksploatacji dokumentacja uzupełniająca powinna zawierać, co najmniej:
szkic sytuacyjny zmontowanego urządzenia uwzględniający w szczególności, nieujęte w rysunku zestawieniowym, rzeczywiste odległości od otoczenia, przejścia, dojścia i ewentualne elementy osłonowe;
schematy zasilania ze wskazaniem w szczególności: osprzętu, wielkości, rodzaju zabezpieczeń, rodzaju i typu przewodów zasilających;
poświadczenie prawidłowości montażu i przeprowadzonych prób pomontażowych, wystawione przez instalującego;
protokoły pomiarów rezystancji, izolacji obwodów elektrycznych, skuteczności ochrony przeciwporażeniowej oraz instalacji odgromowej;
protokół odbioru części budowlanej;
protokół z pomiarów dla aparatury wykonanej w wersji przeciwwybuchowej.
W przypadku wciągników poświadczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 3, może być wystawione przez osobę, dla której organ właściwej jednostki dozoru technicznego wydał odpowiednie zaświadczenie kwalifikacyjne dotyczące konserwacji.
W przypadku zmiany miejsca zainstalowania wymagającego demontażu i ponownego montażu urządzenia przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio.
Warunki dopuszczenia urządzenia do eksploatacji
§ 14. Przed wydaniem decyzji zezwalającej na eksploatację urządzenia WDT wykonuje następujące czynności odbiorcze:
sprawdza kompletność i odpowiedniość dokumentacji odbiorczej;
identyfikuje urządzenie, sprawdza jego stan techniczny i oznakowanie;
sprawdza zgodność wyposażenia z przedłożoną dokumentacją odbiorczą;
przeprowadza badania odbiorcze.
§ 15.1. Zakres badania odbiorczego, o którym mowa w § 14 pkt 4, obejmuje przeprowadzenie:
prób funkcjonowania (w zainstalowanej wersji montażowej) z obciążeniem wystarczającym do stwierdzenia, że sterowanie i ruchy robocze, mechanizmy oraz urządzenia zabezpieczające i ochronne działają prawidłowo;
prób z przeciążeniem (próba statyczna i dynamiczna) lub prób równoważnych;
innych badań z przeciążeniem, o ile zostały określone przez wytwarzającego.
W przypadku urządzeń posiadających świadectwo badania typu:
dopuszcza się ograniczenie prób, o których mowa w ust. 1 pkt 1, do prób bez obciążenia;
nie przeprowadza się prób z przeciążeniem, o których mowa w ust. 1 pkt 2.
Badania odbiorcze u eksploatującego nie są wymagane dla urządzeń, które są oznakowane CE odnoszącym się do kompletnego, gotowego do eksploatacji urządzenia.
Próby, o których mowa w ust. 1, przeprowadza się dla:
POP mocowanych do rakiet w sposób uniemożliwiający przenoszenie innego ładunku - z wykorzystaniem makiet rakiet (rakiety wagowe) lub na specjalnym stanowisku badawczym;
urządzeń załadowczo - startowych rakiet - z wykorzystaniem makiet rakiet (rakiety wagowe);
mechanicznych urządzeń załadowczych torped - z wykorzystaniem torpedy treningowej;
Próba z obciążeniem urządzeń załadowczo - wyładowczych mostów wojskowych polega na podniesieniu przęsła mostowego z pozycji roboczej na pojazd bazowy i powtórne ułożenie w pozycji roboczej. Przed wykonaniem tej próby należy sprawdzić stan techniczny przęsła mostowego.
Dla wciągarek wykorzystywanych do przemieszczania osób lub ładunków niebezpiecznych stosowanych na statkach powietrznych próby, o których mowa w ust. 1, powinny być wykonane podczas pobytu śmigłowca na płycie lotniska - bez prób w dynamice lotu, ze współczynnikiem 1.
§ 16.1. Próba statyczna, o której mowa w § 15 ust. 1 pkt 2, jest wykonywana z przeciążeniem utrzymywanym w czasie nie krótszym niż 60 minut.
Wielkość przeciążenia podczas próby statycznej odpowiada udźwigowi powodującemu największe obciążenie konstrukcji nośnej, pomnożonemu przez współczynnik, którego wartość przyjmuje się, z zastrzeżeniem ust. 3, jako:
1,5 - dla urządzeń z napędem ręcznym;
1,25 - dla pozostałych urządzeń,
o ile zastosowane dokumenty odniesienia, nie określają inaczej.
W przypadku POP, wielkość współczynnika, o którym mowa w ust. 2 przyjmuje się jako:
2 - dla zawiesi linowych, łańcuchowych oraz taśm stalowych;
1,25 - dla posiadających:
tylko nośne elementy belkowe,
nośne elementy belkowe i cięgnowe,
konstrukcję uniemożliwiającą przeprowadzenie prób na innym urządzeniu (o większym udźwigu) niż na urządzeniu, w skład którego wchodzą.
W przypadku, gdy jest to wymagane szczególną konstrukcją, należy sprawdzać odkształcenia konstrukcji nośnej w celu upewnienia się, czy ustalone wartości graniczne nie będą przekroczone.
Urządzenia treningowe do skoków spadochronowych wyposażone w urządzenie chwytające przemieszczające się grawitacyjnie nie poddaje się próbie statycznej.
Dla urządzeń treningowych do skoków spadochronowych wyposażonych w urządzenie chwytające inne niż przemieszczające się grawitacyjnie stosuje się wielkości obciążeń próbnych określonych w ust. 2, o ile zastosowane dokumenty odniesienia nie określają inaczej.
Po zakończeniu próby należy potwierdzić, czy nie nastąpiły żadne uszkodzenia ani trwałe odkształcenia konstrukcji nośnej urządzenia.
§ 17.1. Próbę dynamiczną, o której mowa w § 15 ust. 1 pkt 2, przeprowadza się po uzyskaniu pomyślnego wyniku próby statycznej. Próbę dynamiczną przeprowadza się z przeciążeniem, wykonując ruchy robocze pojedyncze oraz kojarzone, zgodnie z instrukcją eksploatacji.
Próba powinna być przeprowadzona przy takich prędkościach roboczych, które nie zagrażają bezpieczeństwu przeprowadzania badania.
Wielkość przeciążenia powinna odpowiadać udźwigowi powodującemu największe obciążenie konstrukcji nośnej, pomnożonemu przez współczynnik, którego wartość przyjmuje się jako 1,1, o ile zastosowane dokumenty odniesienia nie określają inaczej.
Urządzenia treningowe do skoków spadochronowych wyposażone w urządzenie chwytające przemieszczające się grawitacyjnie poddaje się próbie dynamicznej z przeciążeniem o współczynniku 1,25. Wielkości obciążeń próbnych stosuje się o ile zastosowane dokumenty odniesienia, nie określają inaczej.
Po zakończeniu próby należy potwierdzić, czy sterowanie i ruchy robocze, urządzenia zabezpieczające i urządzenia ochronne funkcjonują prawidłowo oraz czy po jej zakończeniu nie nastąpiły żadne uszkodzenia lub trwałe odkształcenia konstrukcji nośnej urządzenia.
§ 18.1. Urządzenie przedstawione do badania odbiorczego powinno być całkowicie zmontowane, sprawne technicznie i przygotowane do eksploatacji, zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy i instrukcją eksploatacji.
2. Zgłaszający urządzenie do badania, o którym mowa w ust. 1, powinien zapewnić:
bezpieczne warunki pracy;
wyposażenie niezbędne do przeprowadzenia badań;
obsługę techniczną niezbędną do przeprowadzenia badań.
§ 19.1. Na podstawie wykonanych z wynikiem pozytywnym czynności odbiorczych, o których mowa w § 14, WDT wydaje decyzję zezwalającą na eksploatację urządzenia.
Jeden egzemplarz dokumentacji, o której mowa w § 11 ust. 1, po zakończeniu czynności odbiorczych, WDT zwraca eksploatującemu a drugi, jako wtórnik dokumentacji jest przechowywany w archiwum WDT.
Badania techniczne
§ 20. W toku wytwarzania urządzeń przeznaczonych wyłącznie dla celów wojskowych WDT sprawdza wykonanie określonych materiałów i elementów stosowanych do wytwarzania urządzeń oraz przeprowadza następujące rodzaje badań technicznych:
badanie typu - wykonywane na wniosek wytwarzającego urządzenia lub osprzętu przed rozpoczęciem seryjnej produkcji w celu sprawdzenia i poświadczenia przez WDT, że zbadany egzemplarz reprezentatywny dla zamierzonej produkcji spełnia wymagania określone w rozporządzeniu;
badanie sprawdzające - badanie przeprowadzone w toku wytwarzania urządzeń.
§ 21.1. Wytwarzający przygotowuje urządzenie do badania typu, o którym mowa w § 20 pkt. 1 i zgłasza je do WDT.
Program badania typu ustala WDT.
Przeprowadzający badanie typu może wykorzystać lub uznać wyniki badań i opinii wykonanych przez wyspecjalizowane jednostki projektanta lub wytwarzającego, bądź odpowiednią jednostkę badawczą.
Badaniem typu może być objęty typoszereg urządzeń; w takim przypadku poddaje się badaniom wybrane przez WDT egzemplarze z tego typoszeregu.
Urządzenia lub osprzęt, mogą być zakwalifikowane do tego samego typoszeregu, jeżeli:
spełniają wymagania tych samych przepisów;
są wytwarzane na podstawie tej samej technologii;
posiadają te same kształty geometryczne;
są zbudowane z tych samych materiałów.
Badania typu powinny być przeprowadzone u wytwarzającego na odpowiednim stanowisku uzgodnionym z WDT lub na miejscu ustawienia urządzenia, w zależności od rodzaju urządzenia i zakresu badań.
W badaniach typu może uczestniczyć przedstawiciel zlecającego badanie, jako obserwator.
Wprowadzenie zmian w urządzeniu lub osprzęcie poddanym badaniu typu może wymagać przeprowadzenia dodatkowych badań.
§ 22.1. Wytwarzający powinien przygotować urządzenie lub jego element do badania sprawdzającego, o którym mowa w § 20 pkt 2 i zgłosić do WDT.
Zakres i sposób przeprowadzenia badania sprawdzającego powinien być uzgodniony z WDT przed rozpoczęciem wytwarzania lub montażu urządzenia lub elementu.
Urządzenia wytwarzane seryjnie, które były poddane badaniu typu, mogą być zgłaszane przez wytwarzającego partiami do badań sprawdzających.
Badania sprawdzające partii urządzeń obejmuje 10% zgłoszonych w partii urządzeń, jednak nie mniej niż dwa urządzenia.
Wynik badań sprawdzających partii urządzeń uznaje się za pozytywny, jeżeli wyniki badań wszystkich zbadanych urządzeń są pozytywne.
W razie negatywnego wyniku badań jednego lub więcej urządzeń, wynik badań sprawdzających partii urządzeń uznaje się za negatywny.
Urządzenia z partii, której badania sprawdzające dały wynik negatywny, mogą być ponownie zgłoszone do badań sprawdzających po usunięciu usterek i dokonaniu kontroli wszystkich urządzeń zgłoszonych w danej partii. Powtórne badania sprawdzające mogą być przeprowadzone, jako badania sprawdzające na podwójnej liczbie urządzeń lub jako badanie jednostkowe.
§ 23.1. W toku eksploatacji urządzeń WDT przeprowadza następujące rodzaje badań technicznych:
okresowe - dla urządzeń objętych dozorem pełnym, nie rzadziej niż w terminach określonych dla danego rodzaju urządzenia w załączniku nr 1 do rozporządzenia;
doraźne, wykonywane w terminach wynikających z bieżących potrzeb, w tym:
kontrolne, przeprowadzane przez WDT w ramach nadzoru nad przestrzeganiem przepisów o dozorze technicznym oraz nad stanem technicznym urządzeń,
eksploatacyjne,
powypadkowe lub poawaryjne;
Badania techniczne, o których mowa w ust. 1 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a i b, z zastrzeżeniem § 26 ust. 1, mają na celu sprawdzenie, czy:
zrealizowano zalecenia z poprzedniego badania;
w urządzeniach nie powstały uszkodzenia lub zmiany stanu technicznego mające wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji;
urządzenia zabezpieczające i urządzenia ochronne są zainstalowane i pracują prawidłowo;
napisy ostrzegawcze, instrukcje i informacje są umieszczone na urządzeniu oraz czy są czytelne i zrozumiałe.
Szef WDT, w technicznie uzasadnionych przypadkach, na wniosek eksploatującego, może określić dla urządzeń eksploatowanych w Polskich Kontyngentach Wojskowych poza granicami kraju, zakres badań technicznych inny niż w § 24, § 25 ust. 1, § 26 ust. 4 lub zastąpić je innymi badaniami oraz ustalić terminy badań inne niż określone w załączniku nr 1.
W przypadkach uzasadnionych stanem technicznym, intensywnością eksploatacji, warunkami eksploatacji urządzeń mającymi wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji, terminy badań określone w załączniku nr 1 mogą być skrócone na podstawie decyzji WDT.
W przypadku wciągarek wykorzystywanych do przemieszczania osób lub ładunków niebezpiecznych stosowanych na statkach powietrznych zakład uprawniony przez WDT, przygotowuje i zgłasza je do badań technicznych.
§ 24. Jeżeli program prób i badań ustalony przez wytwarzającego nie przewiduje inaczej, to zakres badania okresowego, o którym mowa w § 23 ust. 1 pkt 1, powinien obejmować, co najmniej:
sprawdzenie kompletności i prawidłowości przedłożonej dokumentacji, w tym:
księgi rewizyjnej urządzenia;
dziennika konserwacji urządzenia;
protokołów pomiarów elektrycznych wykonanych przez podmiot posiadający uprawnienia wymagane odrębnymi przepisami - w zakresie terminów ważności;
zaświadczeń kwalifikacyjnych osób konserwujących i obsługujących;
oględziny w miejscach dostępnych;
przeprowadzenie prób funkcjonowania w zainstalowanej wersji montażowej z obciążeniem wystarczającym dla stwierdzenia, że sterowanie i ruchy robocze, mechanizmy i urządzenia zabezpieczające oraz ochronne działają prawidłowo;
sprawdzenie opisów i oznaczeń dźwigni i przyrządów sterowniczych, czy są zgodne z instrukcją eksploatacji, a ruchy robocze są prawidłowe;
próby, o których mowa w pkt 3, przeprowadzane są bez obciążenia dla:
a) dźwigów służących do transportu osób lub ładunków,
b) dźwigów towarowych małych,
c) urządzeń dla osób niepełnosprawnych,
d) POP.
§ 25.1. Zakres badania doraźnego kontrolnego, o którym mowa w § 23 ust. 1 pkt 2 lit. a, obejmuje czynności określone w § 24 pkt 1 i 2 oraz przeprowadzenie prób funkcjonowania urządzenia w zainstalowanej wersji montażowej, bez obciążenia.
W przypadkach uzasadnionych stanem bezpieczeństwa, zakres badania doraźnego kontrolnego może być rozszerzony przez WDT.
§ 26.1. Badanie doraźne eksploatacyjne, o którym mowa w § 23 ust. 1 pkt 2 lit. b, jest wykonywane na wniosek eksploatującego urządzenie i ma dodatkowo na celu sprawdzenie, czy naprawa, modernizacja lub wymiana elementu, demontaż i ponowny montaż na nowym miejscu pracy nie mają wpływu na bezpieczną eksploatację.
Badanie doraźne eksploatacyjne przeprowadza się w następujących przypadkach:
po wymianie:
a) cięgien nośnych,
b) urządzeń chwytających,
c) zespołu napędowego lub elementów zespołu napędowego, działającego na zasadzie sprzężenia ciernego,
d) mechanizmu podnoszenia lub mechanizmu zmiany wysięgu,
e) urządzeń zabezpieczających, w szczególności ogranicznika prędkości, urządzeń chwytnych, ogranicznika obciążenia lub systemu ryglowania;
po naprawie mechanizmu podnoszenia lub mechanizmu zmiany wysięgu;
po naprawie konstrukcji nośnej lub jego elementów;
po modernizacji uzgodnionej wcześniej z WDT;
zmiany eksploatującego lub zmiany miejsca pracy urządzenia wymagającej jego demontażu i ponownego montażu;
uzasadnionych niewłaściwym stanem technicznym urządzenia.
Badanie doraźne eksploatacyjne może być przeprowadzone również w innych niż określone w ust. 2 przypadkach na wniosek eksploatującego, po uzgodnieniu z WDT.
Zakres badania doraźnego eksploatacyjnego obejmuje czynności określone w § 24 oraz sprawdzenie:
niezbędnych: rysunków i obliczeń oraz schematów elektrycznych, hydraulicznych i pneumatycznych;
dokumentacji uzupełniającej, o której mowa w § 13;
sprawdzenie prawidłowości zainstalowania i przeznaczenia, zgodnie z instrukcją eksploatacji;
przeprowadzenie prób z przeciążeniem (próby statyczna i dynamiczna) lub prób równoważnych.
§ 27.1. Badanie doraźne powypadkowe lub poawaryjne, o którym mowa w § 23 ust. 1 pkt 2 lit. c, ma na celu określenie stanu technicznego urządzenia oraz przyczyn nieszczęśliwego wypadku lub niebezpiecznego uszkodzenia związanego z jego eksploatacją.
Badanie, o którym mowa w ust. 1, WDT przeprowadza po otrzymaniu zawiadomienia lub informacji dotyczącej niebezpiecznego uszkodzenia lub nieszczęśliwego wypadku związanego z eksploatacją urządzenia.
Zakres dokumentacji wymaganej do przeprowadzenia badania, o którym mowa w ust. 1, oraz zakres tego badania ustala WDT.
§ 28.1. Formy dozoru technicznego i maksymalne terminy badań okresowych określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.
Terminy badań doraźnych kontrolnych urządzeń objętych dozorem ograniczonym określa Szef WDT.
Dla urządzeń objętych dozorem uproszczonym w fazie ich eksploatacji nie wykonuje się badań okresowych i doraźnych kontrolnych.
§ 29.1. Terminy badań okresowych, o których mowa w § 28 ust. 1, urządzeń wyznacza się podając miesiąc i rok, przy czym termin pierwszego badania okresowego ustala się od daty wydania pierwszej decyzji zezwalającej na eksploatację tego urządzenia, z uwzględnieniem wykonanych wcześniej czynności dozorowych.
Na uzasadniony wniosek eksploatującego:
termin kolejnego badania okresowego może być ustalony od daty wykonania badania doraźnego eksploatacyjnego, jeżeli badanie to obejmowało pełny zakres badania okresowego;
badanie okresowe może być przeprowadzone wcześniej do sześciu miesięcy przed wyznaczonym terminem pod warunkiem, że termin badania zostanie uzgodniony przez eksploatującego z WDT z 14-dniowym wyprzedzeniem.
Warunki eksploatacji
§ 30. Urządzenie może być eksploatowane tylko wtedy, gdy jego stan techniczny nie budzi zastrzeżeń, urządzenia zabezpieczające są sprawne oraz została wydana przez WDT decyzja zezwalająca na jego eksploatację.
§ 31.1. Eksploatujący w celu bezpiecznej eksploatacji urządzenia powinien:
użytkować urządzenie zgodnie z instrukcją eksploatacji oraz zasadami określonymi w rozporządzeniu;
utrzymywać urządzenie we właściwym stanie technicznym;
stosować odpowiednie środki zapewniające bezpieczeństwo eksploatacji;
zapewnić właściwą obsługę i konserwację.
przechowywać księgę rewizyjną i dziennik konserwacji urządzenia;
pisemnie zgłaszać urządzenie do WDT do badania doraźnego.
Eksploatujący powinien wyposażyć urządzenie w stanowiskową instrukcję obsługi, opracowaną na podstawie instrukcji eksploatacji i dostępną dla osób obsługujących.
Eksploatujący, w terminach określonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia i w uzgodnieniu z WDT, przygotowuje urządzenie do badań w zakresie niezbędnym do ich przeprowadzenia, w sposób zapewniający bezpieczeństwo osób wykonujących badania i zapewnia obsługę wykonywanych badań.
Podczas przygotowywania stanowiska pracy i urządzeń oraz ich osprzętu do badań należy przestrzegać zasad dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wymagań określonych w instrukcji eksploatacji.
§ 32.1. Urządzenia mogą obsługiwać osoby, które:
posiadają zaświadczenia kwalifikacyjne, jeżeli jest to wymagane odrębnymi przepisami;
zostały zapoznane przez eksploatującego i wykazały się znajomością instrukcji dotyczących obsługi urządzenia oraz odbyły przeszkolenie w odpowiednim zakresie;
Do obowiązków obsługującego należy przestrzeganie instrukcji eksploatacji urządzenia w zakresie obsługi.
§ 33.1. Urządzenia mogą konserwować osoby, które posiadają zaświadczenia kwalifikacyjne, określone w odrębnych przepisach.
Do obowiązków konserwującego należy w szczególności:
przestrzeganie instrukcji eksploatacji urządzenia w zakresie obsługi i konserwacji;
dokonywanie przeglądów konserwacyjnych, w tym sprawdzanie:
a) stanu technicznego mechanizmów napędowych, układów hamulcowych oraz cięgien nośnych i ich zamocowań,
b) działania urządzeń zabezpieczających i ograniczników ruchowych,
c) działania urządzeń sterujących, sygnalizacyjnych i oświetleniowych,
d) prawidłowości obsługi;
sprawdzenie przez oględziny, nie rzadziej niż co 12 miesięcy, jeżeli w instrukcji eksploatacji nie ustalono innych terminów, stanu:
a) konstrukcji nośnej, w szczególności połączeń spawanych, nitowanych i rozłącznych,
b) toru jezdnego,
c) instalacji ochrony przeciwporażeniowej;
bieżące usuwanie usterek i innych nieprawidłowości w działaniu;
prowadzenie dziennika konserwacji, w którym powinien on odnotowywać datę oraz potwierdzić podpisem, zakres, wyniki przeglądów i wykonywanych czynności;
bezzwłoczne powiadamianie eksploatującego o nieprawidłowościach, które spowodowały konieczność wyłączenia urządzenia z eksploatacji, i dokonywanie odpowiedniego wpisu do dziennika konserwacji.
Konserwujący w ramach przydzielonych czynności może, bez uzgodnienia z WDT, dokonać wymiany elementów urządzenia, o ile mają one parametry techniczne i charakterystyki takie jak elementy wymieniane, z uwzględnieniem § 26 ust. 2.
§ 34. Przeglądy konserwacyjne powinny być wykonywane nie rzadziej niż w terminach określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia, o ile wytwarzający nie określił inaczej w instrukcji eksploatacji urządzenia lub terminach nakazanych przez inspektora WDT z powodów określonych w protokole z badania.
§ 35.1. W przypadku zmian lokalizacji urządzenia związanej z demontażem i ponownym montażem urządzenia do obowiązków konserwującego należy:
sprawdzenie stanu technicznego mechanizmów napędowych cięgien i ich zamocowań;
sprawdzenie zgodności montażu z dokumentacją;
sprawdzenie poprawności działania urządzeń zabezpieczających;
przeprowadzenie prób ruchowych bez obciążenia i z obciążeniem nominalnym.
2. Po przeprowadzeniu czynności, o których mowa w ust. 1, konserwujący urządzenie odnotowuje w dzienniku konserwacji wynik przeprowadzonych czynności.
§ 36.1. W przypadku urządzeń wyposażonych w aparaty elektryczne, eksploatujący powinien zapewnić wykonywanie, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej:
pomiarów rezystancji izolacji:
a) nie rzadziej niż raz w roku - dla urządzeń pracujących w pomieszczeniach lub strefach zagrożonych wybuchem albo wyziewami żrącymi oraz dla urządzeń pracujących na otwartym powietrzu,
b) nie rzadziej niż raz na dwa lata - dla urządzeń pracujących w warunkach innych niż wymienione w lit. a;
pomiarów rezystancji uziemień roboczych (o ile jest to wymagane) oraz skuteczności ochrony przeciwporażeniowej:
a) nie rzadziej niż raz w roku - dla urządzeń pracujących na otwartym powietrzu lub w pomieszczeniach bardzo wilgotnych, gorących lub z wyziewami żrącymi,
b) nie rzadziej niż raz na dwa lata - dla urządzeń pracujących w warunkach innych niż wymienione w lit. a;
2. Niezależnie od terminów pomiarów, o których mowa w ust. 1, powinny być wykonane pomiary każdorazowo po wprowadzeniu zmian lub wykonaniu prac w instalacji elektrycznej, przestawieniu i zmontowaniu urządzenia na nowym miejscu oraz we wszystkich przypadkach, gdy możliwe jest przypuszczenie, że stan izolacji lub ochrony przeciwporażeniowej uległ pogorszeniu lub wystąpiły uszkodzenia.
§ 37. Eksploatacja urządzenia w pobliżu napowietrznych linii elektroenergetycznych może się odbywać pod warunkiem zachowania minimalnych odległości określonych w przepisach dotyczących tych linii.
§ 38.1. Za zgodą WDT dopuszcza się inne zastosowanie urządzenia niż określone w § 31 ust. 1 pkt 1 lub w warunkach kolizyjnej lokalizacji.
Eksploatujący, w przypadku, o którym mowa w ust. 1, powinien przedłożyć i uzgodnić z WDT instrukcję zawierającą, co najmniej:
szkic sytuacyjny;
wskazanie możliwych elementów kolizyjnych;
informację o zastosowanych technicznych i organizacyjnych środkach zabezpieczających.
Obsługujący urządzenie powinien pozostawać w ciągłym kontakcie z osobą kierującą ładunkiem w przypadku, gdy nie może on obserwować całej drogi, jaką pokonuje ładunek.
W przypadku eksploatacji w warunkach kolizyjnej lokalizacji eksploatujący powinien zapewnić środki organizacyjne zapobiegające możliwym kolizjom urządzenia i ładunku.
W przypadku, gdy ładunek ma być podniesiony przez dwa lub więcej urządzeń, instrukcja, o której mowa w ust. 2, powinna zawierać procedurę zapewniającą właściwą koordynację pracy współpracujących urządzeń.
W przypadku podnoszenia osób przez urządzenie niezaprojektowane specjalnie do tego celu, należy zapewnić spełnienie odpowiednio przepisów ust 1 i 2.
§ 39. Do eksploatującego należy w szczególności odpowiednie dobranie zawiesi, w tym POP z uwzględnieniem rodzaju i wartości przewidywanych obciążeń, miejsc uchwytu, sposobu podwieszania ładunku oraz warunków środowiskowych.
§ 40. Podczas eksploatacji urządzeń należy także uwzględnić wymagania określone w odrębnych przepisach, dotyczące:
torów, na których przewidziana jest eksploatacja urządzeń poruszających się po nich, a w tym:
a) dopuszczalnych obciążeń tych torów,
b) warunków pracy w pobliżu sieci energetycznej,
c) warunków ochrony przeciwporażeniowej dla danego odcinka pracy,
d) ruchu innych urządzeń w pobliżu;
urządzeń podwodnych będących elementem torów jezdnych, jak i ruchomych elementów nośnych wyciągów statków;
zamknięcia torów i wyłączenia sieci elektrycznej spod napięcia w czasie dokonywania przeglądów i napraw;
ruchu innych urządzeń na tych samych torach lub znajdujących się w strefie działania, oraz ustalenia dotyczące współdziałania tych urządzeń.
§ 41.1. Na urządzeniu powinna być zamocowana w miejscu dostępnym trwała i czytelna tabliczka znamionowa, odporna na działanie czynników atmosferycznych zawierająca, co najmniej:
nazwę wytwórcy;
numer fabryczny;
rok produkcji;
parametry robocze.
Urządzenie powinno być oznakowane w widocznym miejscu numerem ewidencyjnym WDT.
§ 42.1. Zgłaszający urządzenie do badań przedkłada, w zależności od rodzaju badania, odpowiednią dokumentację w zakresie niezbędnym do wykonania badania.
Urządzenie przedstawione do badań powinno być całkowicie zmontowane, sprawne technicznie w stanie gotowym do eksploatacji, zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu i instrukcji eksploatacji.
Eksploatujący, zgłaszając urządzenie do badań, powinien zapewnić odpowiednie i bezpieczne warunki pracy oraz oprzyrządowanie niezbędne do przeprowadzenia badania.
Badania przeprowadzane u eksploatującego powinny być wykonywane z udziałem obsługującego, konserwującego urządzenie oraz w obecności przedstawiciela eksploatującego.
§ 43.1. W przypadku nieszczęśliwego wypadku lub niebezpiecznego uszkodzenia urządzenia, eksploatujący powinien niezwłocznie zabezpieczyć urządzenie, zgodnie z instrukcją eksploatacji, oraz powiadomić WDT.
2. W przypadku uszkodzenia urządzenia, które może spowodować zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia i środowiska, eksploatujący niezwłocznie podejmuje działania mające na celu wyeliminowanie zagrożenia.
Naprawa lub modernizacja
§ 44.1. Naprawa lub modernizacja urządzeń powinna być przeprowadzana przez przedsiębiorcę posiadającego uprawnienie wydane przez WDT oraz na podstawie uzgodnionej przez WDT dokumentacji technicznej i technologicznej, z uwzględnieniem ust. 2.
2. Urządzenia, o których mowa w § 4 mogą być naprawiane lub modernizowane przez przedsiębiorcę posiadającego uprawnienia organu dozoru technicznego na podstawie dokumentacji technicznej i technologicznej uzgodnionej z tym organem.
Wykonanie naprawy lub modernizacji powinno być potwierdzone przez wykonawcę.
Po zakończeniu naprawy lub modernizacji należy przeprowadzić badanie doraźne eksploatacyjne, zgodnie z zapisami § 26.
Warunki obejmowania dozorem technicznym urządzeń wcześniej eksploatowanych w innych armiach
§ 45.1. Za wprowadzenie do eksploatacji urządzenia podlegającego dozorowi technicznemu, wcześniej eksploatowanemu w innej armii, odpowiedzialny jest gestor danego UiSW.
Gestor, o którym mowa w ust. 1, jest odpowiedzialny za:
przygotowanie dokumentów niezbędnych do objęcia dozorem technicznym urządzenia;
uzgodnienie z Szefem WDT dokumentów, o których mowa w pkt 1;
przygotowanie do przeprowadzenia i zabezpieczenie czynności odbiorczych wykonywanych przez WDT.
Do uzgodnienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 powinny być przedłożone (sporządzone w dwóch egzemplarzach w języku polskim) następujące dokumenty dotyczące UTB, z zastrzeżeniem ust. 4:
opis techniczny urządzenia;
dokumenty dostarczone przez wytwórcę urządzenia (deklaracje, poświadczenia wykonania, itp.) - jeżeli występują;
rysunek przedstawiający ogólny widok urządzenia technicznego, z podaniem wymiarów gabarytowych i wymiarów określających jego parametry techniczno-ruchowe;
schematy elektryczne, hydrauliczne i pneumatyczne (o ile mają zastosowanie) ze wskazaniem osprzętu, wielkości zabezpieczeń, przekrojów przewodów, wielkości ciśnień, rodzajów zaworów zabezpieczających;
schematy układów cięgnowych (o ile mają zastosowanie) w mechanizmach napędowych z podaniem wielkości charakterystycznych lin i łańcuchów, średnic bębnów, kół krążków i sposobów mocowania końców lin;
instrukcję eksploatacji żurawia zawierającą:
wskazania dotyczące bezpiecznej eksploatacji UTB, w zależności od jego przeznaczenia i przewidywanych warunków pracy, a także dających się przewidzieć sytuacji anormalnych,
informacje dotyczące wymaganych kwalifikacji osób zajmujących się obsługą i konserwacją UTB,
działanie i regulację mechanizmów, zespołów i elementów wyposażenia mechanicznego, elektrycznego, hydraulicznego lub pneumatycznego,
opis budowy, działania i regulacji elementów bezpieczeństwa,
w zakresie obsługi UTB:
opis działania urządzeń sterowniczych i sygnalizacyjnych,
informacje dotyczące wskazań przyrządów pomiarowo-kontrolnych wraz z rysunkami przedstawiającymi rozmieszczenie tych przyrządów,
wskazanie sposobu i zasad sterowania ruchami mechanizmów,
wykaz obowiązków i czynności obsługującego przed, w czasie, podczas i po zakończeniu pracy,
w zakresie konserwacji UTB:
zasady wykonywania czynności konserwacyjnych, technologii montażu i demontażu, z określeniem wielkości momentów dokręcania połączeń śrubowych oraz sprawdzenia prawidłowości wykonanych działań wraz z określeniem zakresów i terminów przeprowadzanych przeglądów,
wykaz czynności do wykonania przez konserwującego w ramach jego obowiązków,
wykaz podstawowych usterek lub nieprawidłowości, które mogą występować podczas eksploatacji UTB, z określeniem przyczyn i sposobu ich usunięcia,
warunki dotyczące wykonania i eksploatacji torowiska i toru jezdnego, o ile ma to zastosowanie.
Dokumentacja POP powinna zawierać:
opis techniczny urządzenia;
dokumenty dostarczone przez wytwórcę urządzenia (deklaracje, poświadczenia wykonania, itp.)
- jeżeli występują;
rysunek przedstawiający ogólny widok POP, z podaniem wymiarów gabarytowych i wymiarów określających jego parametry techniczno-ruchowe;
schemat przyłożenia siły obciążającej podczas prób technicznych;
schematy: elektryczny, hydrauliczny i pneumatyczny z podaniem wielkości charakterystycznych (o ile mają zastosowanie);
schematy układów cięgnowych z podaniem wielkości charakterystycznych (o ile mają zastosowanie);
wykaz zastosowanych w całości lub częściowo dokumentów odniesienia;
instrukcję eksploatacji.
Na uzgodnionych dokumentach WDT dokonuje stosownego zapisu i sporządza sprawozdanie z ich uzgodnienia.
Szef WDT, na wniosek gestora urządzenia w technicznie uzasadnionych przypadkach, może określić zakres dokumentów inny niż określony w ust. 3 i 4.
§ 46.1. Na podstawie uzgodnionych przez gestora dokumentów, eksploatujący powinien sporządzić dokumentację odbiorczą w dwóch egzemplarzach i zgłosić (w uzgodnieniu z gestorem) urządzenie do przeprowadzenia przez WDT czynności odbiorczych.
Przed wydaniem decyzji zezwalającej na eksploatację urządzenia, o których mowa w § 45 ust. 1, WDT wykonuje następujące czynności:
sprawdza zgodność wyposażenia z przedłożoną dokumentacją odbiorczą;
identyfikuje urządzenie, sprawdza jego stan techniczny i oznakowanie;
przeprowadza badania odbiorcze.
Badania odbiorcze, których zakres i sposób przygotowania ustala WDT, mogą być wykonywane jako:
próby funkcjonowania (w zainstalowanej wersji montażowej) z obciążeniem wystarczającym do stwierdzenia, że sterowanie i ruchy robocze, mechanizmy oraz urządzenia zabezpieczające i ochronne działają prawidłowo;
próby z przeciążeniem (próba statyczna i dynamiczna) lub próby równoważne;
badania specjalne, określone przez WDT.
Szef WDT może, na wniosek gestora urządzenia w technicznie uzasadnionych przypadkach, określić zakres badań odbiorczych inny niż określony w ust. 3.
§ 47.1. Na podstawie wykonanych z wynikiem pozytywnym czynności odbiorczych, o których mowa w § 46, WDT wydaje decyzję zezwalającą na eksploatację urządzenia.
Jeden egzemplarz dokumentacji, o której mowa w § 45 ust. 3 i 4, po zakończeniu czynności odbiorczych, WDT zwraca eksploatującemu a drugi, jako wtórnik dokumentacji, przechowuje w archiwum.
Przepisy przejściowe i końcowe
§ 48. Urządzenia, których tok projektowania lub wytwarzania rozpoczął się przed dniem wejścia w życie rozporządzenia mogą być projektowane i wytwarzane na podstawie dotychczasowych zasad.
§ 49. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
MINISTER OBRONY NARODOWEJ
Załączniki do rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia ......... 2009 r. (poz. …..)
Załącznik nr 1
FORMY DOZORU TECHNICZNEGO ORAZ TERMINY BADAŃ OKRESOWYCH
Lp. |
Rodzaje urządzeń transportu bliskiego |
Formy dozoru technicznego |
Terminy badań |
|||
Urządzenia wykonane w całości lub częściowo w wersji przeciwwybuchowej |
pełny |
1 rok |
||||
Urządzenia przeznaczone do przemieszczania ładunków niebezpiecznych |
pełny |
1 rok |
||||
Wciągarki i wciągniki z napędem mechanicznym |
ograniczony |
- |
||||
Wciągarki i wciągniki z napędem ręcznym |
o udźwigu do 2 000 kg |
uproszczony |
- |
|||
|
o udźwigu powyżej 2 000 kg |
ograniczony |
- |
|||
Wciągarki i wciągniki z napędem elektrycznym jednofazowym do 1 000 kg |
uproszczony |
- |
||||
Suwnice |
z napędem ręcznym |
ograniczony |
- |
|||
|
z napędem innym niż ręczny |
pełny |
3 lata |
|||
Żurawie z napędem ręcznym |
o udźwigu do 2 000 kg |
uproszczony |
- |
|||
|
o udźwigu powyżej 2 000kg |
ograniczony |
- |
|||
Żurawie samojezdne, wieżowe, szynowe, pływające i pokładowe, szybkomontujące żurawie przewoźne, przenośne o udźwigu powyżej 3 200 kg |
pełny |
3 lata |
||||
Żurawie przenośne pozostałe, przewoźne inne niż szybkomontujące i stacjonarne |
ograniczony |
- |
||||
Układnice magazynowe |
pełny |
1 rok |
||||
Wyciągi towarowe |
ograniczony |
- |
||||
Wyciągi statków |
pełny |
2 lata |
||||
Dźwigniki |
pełny |
2 lata |
||||
|
Dźwigniki inne niż w lp. 16 przewoźne oraz przenośne o udźwigu powyżej 2 000 kg |
stałe i przewoźne |
ograniczony |
- |
||
|
przenośne o udźwigu powyżej 2 000 kg |
ograniczony |
- |
|||
|
przenośne o udźwigu do 2 000 kg |
uproszczony |
- |
|||
Podesty i pomosty ruchome z zespołami napędowymi w przystaniach |
pełny |
2 lata |
||||
Podesty ruchome przejezdne, wiszące, masztowe |
pełny |
1 rok |
||||
Podesty ruchome stacjonarne, załadowcze |
ograniczony |
- |
||||
Urządzenia dla osób niepełnosprawnych |
pełny |
3 lata |
||||
Schody i chodniki ruchome |
pełny |
3 lata |
||||
Przenośniki okrężne kabinowe i platformowe |
pełny |
3 lata |
||||
Dźwigi, w szczególności do transportu osób lub ładunków |
pełny |
1 rok |
||||
Dźwigi towarowe małe i towarowe bez prawa wstępu osób do kabiny |
pełny |
3 lata |
||||
Dźwigi budowlane towarowe |
ograniczony |
- |
||||
Dźwignice linotorowe |
pełny |
2 lata |
||||
Urządzenia techniczne służące do przemieszczania kontenerów przy pracach przeładunkowych |
pełny |
2 lata |
||||
Wózki jezdniowe z wysięgnikiem |
pełny |
2 lata |
||||
Wózki jezdniowe z osobą obsługującą podnoszoną wraz z ładunkiem |
pełny |
1 rok |
||||
Pozostałe wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia |
podestowe lub z siedziskiem dla obsługującego |
pełny |
2 lata |
|||
|
prowadzone i zdalnie sterowane |
ograniczony |
- |
|||
Urządzenia załadowczo - wyładowcze mostów wojskowych |
pełny |
3 lata |
||||
Mechaniczne urządzenia załadowczo - startowe rakiet |
pełny |
3 lata |
||||
Mechaniczne urządzenia załadowcze torped |
pełny |
3 lata |
||||
Urządzenia treningowe do skoków spadochronowych |
pełny |
1 rok |
||||
Wciągarki wykorzystywane do przemieszczania osób lub ładunków niebezpiecznych stosowanych na statkach powietrznych, jednostkach pływających, wozach bojowych i pojazdach należących do SZRP |
ograniczony |
- |
||||
Pomocniczy osprzęt podnośny (POP) |
pełny |
2 lata |
Załącznik nr 2
TERMINY PRZEGLĄDÓW KONSERWACYJNYCH
Lp. |
Rodzaje urządzeń transportu bliskiego |
Terminy przeglądów konserwacyjnych |
|
UTB wykonane w całości lub częściowo w wersji przeciwwybuchowej |
co 30 dni |
||
UTB przeznaczone do przemieszczania ładunków niebezpiecznych |
co 30 dni |
||
Wciągarki i wciągniki z napędem ręcznym |
co 90 dni |
||
Wciągarki i wciągniki z napędem mechanicznym |
co 30 dni |
||
Suwnice z napędem ręcznym |
co 90 dni |
||
Suwnice z napędem mechanicznym |
co 30 dni |
||
Żurawie z napędem ręcznym |
co 90 dni |
||
Żurawie samojezdne, kołowe, gąsienicowe, wieżowe, szynowe, pływające i pokładowe, szybkomontujące żurawie przewoźne |
co 30 dni |
||
Żurawie przenośne, przewoźne inne niż szybkomontujące i stacjonarne |
co 60 dni |
||
Układnice magazynowe |
co 30 dni |
||
Wyciągi statków |
co 30 dni |
||
Wyciągi towarowe |
co 90 dni |
||
Dźwigniki |
co 90 dni |
||
Dźwigniki przewoźne oraz przenośne |
co 180 dni |
||
Podesty i pomosty ruchome z zespołami napędowymi w przystaniach |
co 30 dni |
||
Podesty ruchome przejezdne |
co 30 dni |
||
Podesty ruchome wiszące |
co 30 dni |
||
Podesty ruchome masztowe |
co 30 dni |
||
Podesty ruchome stacjonarne |
co 60 dni |
||
Podesty ruchome załadowcze |
co 180 dni |
||
Urządzenia dla osób niepełnosprawnych |
co 30 dni |
||
Schody i chodniki ruchome |
co 30 dni |
||
Przenośniki okrężne kabinowe i platformowe |
co 30 dni |
||
Dźwigi, w szczególności do transportu osób lub ładunków |
co 30 dni |
||
Dźwigi towarowe małe i towarowe bez prawa wstępu osób do kabiny |
co 60 dni |
||
Dźwigi budowlane towarowe |
co 30 dni |
||
Dźwignice linotorowe |
co 30 dni |
||
Urządzenia techniczne służące do przemieszczania kontenerów przy pracach przeładunkowych |
co 30 dni |
||
Wózki jezdniowe z wysięgnikiem |
co 30 dni |
||
Wózki jezdniowe z osobą obsługującą podnoszoną wraz z ładunkiem |
co 30 dni |
||
Wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia |
podestowe lub z siedziskiem dla obsługującego |
co 30 dni |
|
|
prowadzone i zdalnie sterowane |
co 60 dni |
|
Urządzenia załadowczo - wyładowcze mostów wojskowych |
co 60 dni |
||
Mechaniczne urządzenia załadowczo - startowe rakiet |
co 30 dni |
||
Mechaniczne urządzenia załadowcze torped |
co 60 dni |
||
Urządzenia treningowe do skoków spadochronowych |
co 30 dni |
||
Wciągarki wykorzystywane do przemieszczania osób lub ładunków niebezpiecznych stosowanych na statkach powietrznych, jednostkach pływających, wozach bojowych i pojazdach należących do SZRP |
co 30 dni |
||
Pomocniczy osprzęt podnośny (POP) |
co 30 dni |
) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 74, poz. 676, z 2004 r. Nr 96, poz. 959 oraz z 2006 r. Nr 104, poz. 708, Nr 170, poz. 1217 i Nr 249, poz. 1832.
17