CHRONOLOGIA

EPOK

EPOKA LITERACKA	RAMY CZASOWE	PRZEDSTAWICIELE EPOKI	DZIEŁA
STAROŻYTNOŚĆ	DO KOŃCA V W .N. E	ARYSTOTELES UR. 384 P.N.E. STAGIRA (TRACJA), ZM. 322 P.N.E., CHALKIS NA WYSPIE EUBEI, FILOZOF GRECKI, NAJWSZECHSTRONNIEJSZY MYŚLICIEL I UCZONY STAROŻYTNOŚCI; OD MIEJSCA URODZENIA ZWANY CZĘSTO STAGIRYTĄ. W 367 WSTĄPIŁ DO AKADEMII PLATOŃSKIEJ, W KTÓREJ POZOSTAWAŁ 20 LAT AŻ DO ŚMIERCI PLATONA. OD 347 W ASSOS (AZJA MNIEJSZA) I MITYLENIE (LESBOS) PROWADZIŁ DALSZE BADANIA NAUKOWE. W 343 ZOSTAŁ POWOŁANY NA NAUCZYCIELA ALEKSANDRA III WIELKIEGO I PEŁNIŁ TĘ FUNKCJĘ AŻ DO OBJĘCIA WŁADZY PRZEZ UCZNIA. W 335 WRÓCIŁ DO ATEN I ZAŁOŻYŁ WŁASNĄ SZKOŁĘ (LIKEJON, PERYPATETYCY), W KTÓREJ PRZEZ 12 LAT NAUCZAŁ I KIEROWAŁ PRACAMI UCZNIÓW. W 323 PO ŚMIERCI ALEKSANDRA III WIELKIEGO OPUŚCIŁ ATENY W OBAWIE PRZED PRZEŚLADOWANIAMI ZE STRONY RUCHU ANTYMACEDOŃSKIEGO I OSIADŁ W CHALKIS, GDZIE W ROK PÓŹNIEJ ZMARŁ.	,,SZTUKA RETORYKI”
				Cyceron 3 I 106, Arpinum (Lacjum), Zm. 7 Xii 43 R. P.N.E., Formianum K. Kajety, Brat Cycerona Kwintusa, Rzymski Mówca, Filozof I Mąż Stanu; Konsul W 63 R., Stłumił Spisek Katyliny; Mowy Sądowe I Polityczne, Pisma Retoryczne (Mówca); Rozprawy Filozoficzne, Listy; W Etyce, Którą Pojmował Jako Naukę O Szczęściu, Bliski Stoicyzmowi, A W Teorii Poznania — Umiarkowanemu Sceptycyzmowi.	,,PRZECIW KATYLINIE”, ,,FILIPKI” ,,ROZMOWY TUSKULAŃSKIE”
				Diogenes Laertios Żył W Iii W., Gr. Filozof I Doksograf; Autor Dzieła Żywoty I Poglądy Słynnych Filozofów — Ważnego Źródła Wiedzy O Gr. Filozofii.	,,SOKRATES(469-399P.N.E)- FRAGMENT KSIĄŻKI ,,ŻYWOTY I POGLĄDY SŁYNNYCH FILOZOFÓW”
				Platon (Ok. 427-347 P.N.E), Filozof Grecki. Zainteresowania Filozoficzne Zawdzięczał Dziewięcioletniemu Obcowaniu Z Sokratesem. Po Jego Śmierci Odbył Liczne Podróże. Przebywał W Megarze, Kyrene, W Egipcie I Azji Mniejszej, W Italii I Na Sycylii. Podczas Podróży Poznał Wiele Poglądów, W Tym Doktryny Orfickie I Pitagorejskie O Wędrówce Duszy, O Uwięzieniu Duszy W Ciele, O Dążności Do Najwyższej Idei Dobra. W 389 P.N.E., Po Powrocie Do Aten, W Gaju Poświęconym Akademosowi Założył Szkołę, Którą Kierował Przez 42 Lata. Była Ona Zorganizowana Na Wzór Pitagorejski I Miała Zarówno Charakter Naukowy, Jak I Religijny.	,,OBRONA SOKRATESA”
ŚREDNIOWIECZE	Początek epoki: 476r. - zdobycie Rzymu przez germańskich żołnierzy Odoakra Kres epoki: 1453 r. - zdobycie Konstantynopola, stolicy Bizancjum przez Turków.	Boccaccio Giovanni Boccaccio [Bokkạczczio] Giovanni , Ur. 1313, Certaldo Lub Florencja, Zm. 21 Xii 1375, Certaldo, Pisarz Włoski, Humanista; Twórca Artystycznej Prozy Włoskiej; Główne Dzieło — Dekameron (Zbiór 100 Nowel Opowiadanych W Ciągu 10 Dni Przez Grupę 10 Osób, Które Schroniły Się Przed Zarazą) Wywarło Wielki Wpływ Na Literaturę Europejską; Ponadto Autor Powieści Wierszem I Prozą (Fiammetta), Poezji.	,,DEKAMERATON”
RENESANS	XVI w.
BAROK	XVII w.
OŚWIECENIE	W Europie XVIII w. W Polsce początek 1740 r.; zmierzch 1822 ukazanie się Ballad i romansów Adama Mickiewicza	Karpiński Franciszek Ur. 4 X 1741, Hołosków (Pokucie), Zm. 16 Ix 1825, Chorowszczyzna (Pow. Wołkowyski), Poeta; Przedstawiciel Sentymentalizmu („Poeta Serca”); Sielanki, Liryki Miłosne, Pieśni Religijne,, Elegie, Wiersze Patriotyczne, Utwory Dramatyczne, Pamiętnik.	,,WEYDŹ W SERCE TWOIE…” ,,LAURA I FILON” ,,BÓG SIĘ RODZI” ,,KIEDY RANNE…”	S E N T Y M E N T A L I Z M
				ROUSSEAU JEAN- JACQUES UR. 28 VI 1712, GENEWA, ZM. 2 VII 1778, ERMENONVILLE K. PARYŻA, FRANCUSKI PISARZ, FILOZOF, TEORETYK WYCHOWANIA. WYBITNY PRZEDSTAWICIEL OŚWIECENIA; POCZĄTKOWO WSPÓŁPRACOWNIK WIELKIEJ ENCYKLOPEDII FRANCUSKIEJ, NASTĘPNIE ZERWAŁ Z ENCYKLOPEDYSTAMI I POSTAWIŁ SOBIE ZADANIE OBRONY CZŁOWIEKA PRZED NISZCZĄCYM WPŁYWEM CYWILIZACJI;	,,POCHWAŁA NATURY”
		ROMANTYZM	1822(data wydania I tomu poezji Adama Mickiewicza) - 1863r.(powstanie styczniowe)	Adam Mickiewicz	,,MĘDRCY”- TEKST WG WYDANIA ADAM MICKIEWICZ WYBÓR POEZYJ
				Cyprian Kamil Norwid (1821-1883)- Poeta, Dramaturg, Prozaik, Tłumacz; Uprawiał Ponadto Rzeźbę, Rysunek, Grafikę; Zmarł W Przytułku Pod Paryżem.Dopiero Następne Pokolenia W Pełni Doceniły Geniusz Norwida. W 2001 R. Miało Miejsce Symboliczne Przeniesienie Prochów Poety Do Krakowa I Złożenie Ich E Krypcie Katedry Wawelskiej.	,,COŚ TY ATENOM ZROBIŁ SOKRATESIE…”-POEZJA
		POZYTYWIZM	1864 - 1890	Guy De Maupassant Pisarz Francuski, Przedstawiciel Nurtu Zwanego Naturalizmem, Zasłynął Jako Autor Około Trzystu Nowel Zebranych W Kilkunastu Tomach. Utwory Tego Pisarza Przedstawiały Ironiczny I Satyryczny Obraz Ówczesnego Społeczeństwa. Obok Elementów Komizmu Opowiadania De Maupassanta, Zawierały Pesymistyczną I Naturalistyczną Refleksję Na Temat Ludzkiej Kondycji, Moralności I Stosunków Społecznych.	,,NASZYJNIK”		N A T U R A L I Z M
				Balzac Honore De Ur. 20 V 1799, Tours, Zm. 18 Viii 1850, Paryż, Pisarz Francuski Epoki Romantyzmu; Mistrz Realizmu; Komedia Ludzka — Wielotomowy Cykl Powieściowy (M.In. Eugenia Grandet, Ojciec Goriot, Stracone Złudzenia) Obrazujący Życie Społeczne, Polityczne I Obyczajowe Ówczesnej Francji; Wysoka Ranga Artystyczna Korespondencji (Od 1833) Z E. Hańską, Którą Poślubił 1850.	,,OJCIEC GORIOT”
				Flaubert Gustave Ur. 12 Xii 1821, Rouen, Zm. 8 V 1880, Croisset, Pisarz Francuski; Wybitny Przedstawiciel Realizmu; Krytyk Moralności Mieszczańskiej; Powieści Odznaczające Się Znakomitym Stylem I Wnikliwą Analizą Psychologiczną; Nowele, Korespondencja.	,,PANI BOVARY” ,,SZKOŁA UCZUĆ”
				Henryk Sienkiewicz Pseud. Litwos, Ur. 5 V 1846, Wola Okrzejska (Podlasie), Zm. 15 Xi 1916, Vevey K. Lozanny, Pisarz, Publicysta, Działacz Społeczny. Od 1869 Publicysta „Tygodnika Ilustrowanego”, „Przeglądu Tygodniowego”, „Gazety Polskiej”, 1874-78 Współwydawca „Niwy”, 1882-87 Redaktor „Słowa”; Występował Przeciw Antypolskiej Polityce Rządu Niemieckiego (Inicjator I Wydawca Międzynarodowej Ankiety Prusse Et Pologne 1909); W Okresie Rewolucji 1905-07 Zbliżył Się Do Nd; Po Wybuchu I Wojny Światowej Działał W Szwajcarii Jako Prezes Szwajcarskiego Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny W Polsce; Współzałożyciel Kasy Im. Mianowskiego, 1899-1900 Prezes Warszawskiej Kasy Przezorności Dla Literatów I Dziennikarzy; Odbył M.In. Podróże Do Usa 1876-78 (Listy Z Podróży Do Ameryki 1878) I Do Zanzibaru 1890-91 (Listy Z Afryki 1892); 1900 Uczczony Jubileuszem 25-Lecia Twórczości, Który Przypadał 1897 (W Darze Od Narodu Otrzymał Pałacyk W Oblęgorku Pod Kielcami). We Wczesnej Twórczości Głównie Nowelista, Twórca Najbardziej Wyrazistych W Literaturze Epoki Obrazów Niedoli Chłopa — Osaczonego Przez Działających Wspólnie Dwór, Plebanię I Urzędników Carskich (Szkice Węglem 1880), Zmuszonego Do Walki Za Cudzą Sprawę (Bartek Zwycięzca 1882), Marnującego Talenty Z Braku Warunków I Możliwości Edukacji (Janko Muzykant 1880), Ginącego Na Obczyźnie W Poszukiwaniu Pracy (Za Chlebem 1880) — Oraz Twórca Obrazów Niedoli Wygnańczej I Patriotycznej Nostalgii (Latarnik 1882), A Także Ucisku Zaborczej Szkoły (Z Pamiętnika Poznańskiego Nauczyciela 1880); Zyskał Sławę Jednego Z Największych Twórców Prozy Polskiej I Światowej Jako Autor Powieści Historycznych Pisanych „Ku Pokrzepieniu Serc”. W Cyklu Zwanym Trylogią (Ogniem I Mieczem, T. 1-3 1884 — Film J. Hoffmana 1999, Potop, T. 1-6 1886 — Film J. Hoffmana 1974, Pan Wołodyjowski, T. 1-3 1887-88 — Film J. Hoffmana 1969) Zawarł Niezwykle Barwny I Sugestywny, Choć Wyidealizowany, Obraz Życia I Wydarzeń Dziejowych W Polsce Xvii W. (W Dobie Wojen Kozackich, Najazdu Szwedzkiego, Wojen Z Turcją — 1648-72); W Powieści Krzyżacy (T. 1-4 1900 — Film A. Forda 1960) Dał Wspaniałą Wizję Zmagań Rycerskiej Polski Z Zakonem Krzyżackim Aż Do Zwycięstwa W Bitwie Pod Grunwaldem; W Powieści Z Czasów Nerona Quo Vadis (T. 1-3 1896, Film J. Kawalerowicza 2001) Ukazał Duchowy Tryumf Chrześcijaństwa Nad Przemocą Imperium Rzymskiego. Z Powieści Sienkiewicza O Tematyce Współczesnej (Rodzina Połanieckich T. 1-3 1895 — Serial Telewizyjny J. Rybkowskiego 1978, Pamflet Na Rewolucję 1905-07 Wiry, T. 1-2 1910) Popularność Zdobył Portret Dekadenta W Bez Dogmatu (T. 1-3 1891); Ponadto Powieści Historyczne Na Polu Chwały (1908) I Legiony (1918, Nieukończona), Powieść Dla Młodzieży W Pustyni I W Puszczy (1911 — Film W. Ślesickiego 1973, G. Hooda 2001), Opowiadania, Utwory Sceniczne (Zagłoba Swatem, Wystawiony 1900), Korespondencja Listy Cz. 1-2 1977); Publicystyka, Pisma Krytycznoliterackie; Dzieła (T. 1-60, 1948-55), Wybór Nowel I Opowiadań (1979), Dzieła Wybrane (T. 1-9 1991); 1905 Została Mu Przyznana Nagroda Nobla Za „Znakomite Zasługi Jako Pisarza Epickiego”.	,,NA MARNE” POWIEŚĆ ,,SIELANKA” POEMAT ,,JEMIOŁA” NOWELA ,,ZA CHLEBEM” NOWELA ,,LATARNIK” NOWELA ,,WSPOMNIENIA Z MARIPOZY” NOWELA ,,BARTEK ZWYCIĘZCA” ,,SACHEM” NOWELA ,,RODZINA POŁANIECKICH” POWIEŚĆ ,, QVO VADIS” ,,KRZYŻACY” POWIEŚĆ ,,NA PLACU CHWAŁY” POWIEŚĆ ,,WIRY” POWIEŚĆ ,,W PUSTYNI I W PUSZCZY” POWIEŚĆ TRYLOGIA ,,OGNIEM I MIECZEM” - PIERWSZA CZĘŚĆ TRYLOGII. AKCJA ROZGRYWA SIĘ W XVII WIEKU I ZWIĄZANA JEST Z WYBUCHŁYM NA UKRAINIE POWSTANIEM KOZACKIM. ,,POTOP” - DRUGA CZĘŚĆ TRYLOGII. OPOWIADA O POTOPIE SZWEDZKIM Z LAT OPOWIADAJĄCA O POTOPIE 1655 -1660. ,,PAN WOŁODYJOWSKI” - TŁEM POWIEŚCI JEST WOJNA Z TURCJA. AKCJA ROZGRYWA SIĘ W POLSCE I NA UKRAINIE.
				WŁADYSŁAW STANISŁAW REYMONT WŁAŚC. S.W. REJMENT, UR. 7 V 1867, KOBIELE WIELKIE K. RADOMSKA, ZM. 5 XII 1925, WARSZAWA, PISARZ; JEDEN Z CZOŁOWYCH PRZEDSTAWICIELI NURTU REALISTYCZNEGO W PROZIE OKRESU MŁODEJ POLSKI; W POWIEŚCIACH KONFLIKT ARTYSTY ZE SPOŁECZEŃSTWEM (KOMEDIANTKA), PRAWA RZĄDZĄCE ŻYCIEM KAPITALISTYCZNEGO MIASTA (ZIEMIA OBIECANA), EPICKI OBRAZ ZBIOROWOŚCI WIEJSKIEJ (CHŁOPI); TRYLOGIA HISTORYCZNA ROK 1794, NOWELE; 1924 NAGRODA NOBLA.	,, WSPOMNIENIE”- FRAGMENT KSIĄŻKI : ,,HENRYK SIENKIEWICZ”
				Wilde Oscar Ur. 16 X 1854, Dublin, Zm. 30 Xi 1900, Paryż, Pisarz Angielski, Pochodzenia Irlandzkiego; Przedstawiciel Modernistycznego Estetyzmu, Mistrz Paradoksu; Autor Symbolistycznej Powieści Portret Doriana Graya, Salonowych Komedii Obyczajowych (Brat Marnotrawny, Polskie Cztery Komedie), Aforystycznych Bajek, Esejów I Nowel, Wierszy (Słynna Ballada O Więzieniu W Reading; Polski Wybór Poezje).	,,TEN, KTÓRY CZYNIŁ DOBRZE” -TEKST POCHODZĄCY ZE ZBIORU ESEJE, OPOWIADANIA, BAJKI, POEMATY PROZĄ
		MŁODA POLSKA	1890 - 1918	Zapolska Gabriela Ur. 30 Iii 1857, Podhajce K. Łucka, Zm. 21 Xii 1921, Lwów, Pisarka, Publicystka, Aktorka; Występy M.In. W Krakowie, Lwowie, Paryżu; Satyryczne Komedie Obyczajowe, Demaskujące Mieszczańską Obłudę.	,,MORALNOŚĆ PANI DULSKIEJ”- DRAMAT, TRAGIFARSA KOŁTUŃSKA.
				Stanisław Ignacy Witkiewicz Pseud. Witkacy, Ur. 24 Ii 1885, Warszawa, Zm. 18 Ix 1939, Jeziory K. Dąbrowicy (Polesie), Syn Stanisława, Pisarz, Malarz, Filozof, Teoretyk Sztuki; Twórca Teorii Czystej Formy, Główny Wyraziciel Katastrofizmu W Literaturze Polskiej; Groteskowo-Fantastyczne Dramaty (Tumor Mózgowicz, W Małym Dworku, Wariat I Zakonnica, Szewcy), Powieści (Pożegnanie Jesieni, Nienasycenie); Prace Z Dziedziny Estetyki I Filozofii; Malował Kompozycje Fantastyczno-Symboliczne (Fantazja), Pejzaże, Liczne Portrety (1925 Założył Firmę Portretową); Fotografie.	,,MATEJKO” - FRAGMENTY MONOGRAFII ARTYSTYCZNYCH.
				STEFAN ŻEROMSKI URODZIŁ SIĘ 14 PAŹDZIERNIKA 1864 WE WSI STRAWCZYN (WOJ. KIELECKIE) W ZUBOŻAŁEJ RODZINIE SZLACHECKIEJ. NAUKI ELEMENTARNE POBIERAŁ W SZKOLE WIEJSKIEJ W PSARACH, W 1874 WSTĄPIŁ DO GIMNAZJUM W KIELCACH. DWUNASTOLETNI POBYT W GIMNAZJUM (NAUCZYCIELEM JĘZYKA I LITERATURY POLSKIEJ BYŁ ANTONI GUSTAW BEM) NIE ZAKOŃCZYŁ SIĘ ZDANIEM EGZAMINU MATURALNEGO. PRACOWAŁ JAKO GUWERNER, UDZIELAŁ KOREPETYCJI, SYSTEMATYCZNIE PROWADZIŁ DZIENNIKI. PODJĄŁ PRACĘ NAUCZYCIELA DOMOWEGO W DWORACH SZLACHECKICH NA KIELECCZYŹNIE, MAZOWSZU, PODLASIU I W NAŁĘCZOWIE. W NAŁĘCZOWIE POZNAŁ SWOJĄ PRZYSZŁĄ ŻONĘ, OKTAWIĘ Z RADZIWIŁŁÓW RODKIEWICZOWĄ, KTÓRA MU UŁATWIŁA NAWIĄZANIE KONTAKTÓW LITERACKICH. CZTEROLETNI POBYT W SZWAJCARII UMOŻLIWIŁ M.IN. POZNANIE MATERIAŁÓW ARCHIWALNYCH DO DZIEJÓW POLSKIEJ EMIGRACJI XIX WIEKU, TUTAJ TEŻ NAWIĄZAŁ BLISKIE ZNAJOMOŚCI Z POLITYKAMI, ZWIĄZANYMI Z ÓWCZESNYM RUCHEM SOCJALISTYCZNYM. W TYM OKRESIE UKAZUJĄ SIĘ PIERWSZE KSIĄŻKI "ROZDZIÓBIĄ NAS KRUKI, WRONY" (1895), OPOWIADANIA (1895), SYZYFOWE PRACE (1897). W LATACH 1897-1904 PRACOWAŁ W BIBLIOTECE ORDYNACJI ZAMOYSKICH W WARSZAWIE. NIEPOWODZENIEM KOŃCZĄ SIĘ STARANIA O PRZYZNANIE MU NAGRODY LITERACKIEJ NOBLA. UMIERA 20 LISTOPADA 1925 ROKU W WARSZAWIE. POGRZEB STEFANA ŻEROMSKIEGO 23 LISTOPADA 1925 STAŁ SIĘ MANIFESTACJĄ NARODOWĄ, PISARZA POCHOWANO NA WARSZAWSKIM CMENTARZU EWANGELICKO-REFORMOWANYM.	,,ROZDZIÓBIĄ NAS KRUKI I WRONY” ,,LUDZIE BEZDOMNI”
		DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE	1918 - 1939	Pawlikowska - Jasnorzewska Maria Pawlikowska-Jasnorzewska Maria, Z Domu Kossak, Primo Voto Bzowska, Secundo Voto Pawlikowska (Żona Jana Gwalberta Henryka Pawlikowskiego), Tertio Voto Jasnorzewska, Ur. 24 Xi 1891, Kraków, Zm. 9 Vii 1945, Manchester, Córka Wojciecha Kossaka, Siostra Magdaleny Samozwaniec, Poetka, Dramatopisarka; Od 1940 W Wielkiej Brytanii; Mistrzyni Aforystycznej Miniatury Poet., Gł. O Tematyce Miłosnej; Zbiory Wierszy (Pocałunki, Krystalizacje), Utwory Sceniczne (Zalotnicy Niebiescy).	,,LAURA I FILON”- WIERSZ, ALUZJA LITERACKA DO UTWORU KARPIŃSKIEGO.
				Gombrowicz Witold Marian Ur. 4 Viii 1904, Małoszyce K. Opatowa, Zm. 25 Vii 1969, Vence (Francja), Pisarz; Od 1939 W Argentynie, Od 1964 We Francji; Utwory Groteskowo-Satyryczne I Parodystyczne, Ukazujące Jednostkę W Niewoli Stereotypów I Konwencji Związanych Z Odgrywaną Rolą Społeczną, Podejmujące Rozrachunek Z Sarmacko-Romantycznymi Wzorcami Polskości;	,,FERDYDURKE” ,,PIERWSZORZĘDNY PISARZ DRUGORZĘDNY” - FRAGMENTY DZIENNIKA 1953-1956 WITOLDA GOMBROWICZA.
				Czechowicz Józef Czechowicz Józef, Ur. 15 Iii 1903, Lublin, Zm. 9 Ix 1939, Tamże, Poeta; Twórca Oryginalnej Odmiany Poezji Awangardowej — Śpiewnej, Nastrojowej I Wizyjno-Symbol. Liryki, Z Elementami Katastrofizmu; M.In. Tomy Ballada Z Tamtej Strony, Nic Więcej, Nuta Człowiecza; Próby Dram., Szkice O Poezji.	,,NA WSI”, ,,ZE WSI”
				JAN LECHOŃ WŁAŚC. LESZEK SERAFINOWICZ, UR. 13 III 1899, WARSZAWA, ZM. 8 VI 1956, NOWY JORK, POETA; WSPÓŁTWÓRCA GRUPY SKAMANDER; OD 1940 W USA; TOM POETYCKI KARMAZYNOWY POEMAT NAWIĄZUJĄCY DO TRADYCJI POLSKIEJ KULTURY ORAZ DO HISTORII I NARODOWEJ MITOLOGII, LIRYKA REFLEKSYJNA (SREBRNE I CZARNE) I PATRIOTYCZNA, SATYRY, SZKICE, DZIENNIK.	,,KOLĘDA”- TEKST WEDŁUG ZBIORU: JAN LECHOŃ POEZJE.
				KIERKEGAARD UR. 5 V 1813, KOPENHAGA, ZM. 11 XI 1855, TAMŻE, DUŃSKI FILOZOF, TEOLOG I PISARZ; PREKURSOR EGZYSTENCJALIZMU; PRZECIWNIK FILOZOFII G.W.F. HEGLA, OPONENT DUŃSKIEGO KOŚCIOŁA PROTESTANCKIEGO; UJMOWAŁ CZŁOWIEKA JAKO JEDNOSTKĘ PRZEŻYWAJĄCĄ RYZYKO WYBORÓW MIĘDZY STADIAMI EGZYSTENCJI (ESTETYCZNYM, ETYCZNYM I RELIGIJNYM), ANALIZOWAŁ LĘK I PARADOKSALNOŚĆ WIARY; WPŁYNĄŁ W SPOSÓB ZNACZĄCY NA FILOZOFIĘ XX W.; BOJAŹŃ I DRŻENIE. CHOROBA NA ŚMIERĆ, ALBO-ALBO, OKRUCHY FILOZOFICZNE. CHWILA.	,,BOJAŹŃ I DRŻENIE - FRAGMENT KSIĄŻKI.			E G Z Y S T E N C J A L I Z M
				ALBERT CAMUS UR. 7 XI 1913, MONDOVI (OB. DERAN, ALGIERIA), ZM. 4 I 1960, VILLEBLEVIN (DEP. YONNE, FRANCJA), PISARZ FRANCUSKI; ZWIĄZANY Z EGZYSTENCJALIZMEM; POWIEŚCI (OBCY, DŻUMA, AUTOBIOGRAFICZNA PIERWSZY CZŁOWIEK), DRAMATY (KALIGULA), ESEJE (MIT SYZYFA), O PROBLEMATYCE FILOZOFICZNEJ I MORALNEJ; WYBORY POLSKIE ESEJE, DRAMATY; 1957 NAGRODA NOBLA.	,,DŻUMA”			E G Z Y S T E N C J A L I Z M
		WSPÓŁCZESNOŚĆ	1939 - …	Zbigniew Herbert Ur. 29 Xi 1924, Lwów, Zm. 28 Vii 1998, Warszawa, Poeta; W Liryce Filozoficznej I Moralistycznej Odwołania Do Tradycji Kultury Europejskiej, Analiza Kondycji Człowieka Xx W., Świadectwo Oporu Przeciw Totalitaryzmowi, Wątki Metafizyczne; Eseje, Dramaty I Słuchowiska; Pośmiertnie 1998 Odznaczony Orderem Orła Białego (Nieprzyjęty Przez Rodzinę), 2007 Odznaczony Ponownie.	,,BREWIARZ” ,,MONA LISA” ,,DOM” ,,JEDWAB DUSZY” ,,EPILOG BURZY” ,,ROZMYŚLANIA PANA COGITO O ODKUPIENIU”
				Tishner Józef Ur. 12 Iii 1931, Stary Sącz, Zm. 28 Vi 2000, Kraków, Filozof, Ksiądz; Uczeń R. Ingardena; Profesor Papieskiej Akademii Teologicznej W Krakowie; Członek Pau; Od 1981 Prezes Instytutu Nauk O Człowieku W Wiedniu; Twórca Filozofii Dramatu; Autor Prac Z Filozofii Człowieka, Aksjologii, Etyki I Filozofii Współczesnej; Etyka Solidarności, Filozofia Dramatu; 1999 Odznaczony Orderem Orła Białego.	,,ZASŁONA I MASKA” ,,DOM”
				Mrożek Sławomir Ur. 29 Vi 1930, Borzęcin (Tarnowskie), Dramatopisarz I Prozaik; Członek Pau; 1963-96 I Od 2008 Poza Krajem; Groteskowo-Satyryczne Opowiadania I Utwory Dramatyczne O Charakterze Parabolicznym (Zwłaszcza Głośne Jednoaktówki, M.In. Policja), Poruszające Problematykę Filozoficzną, Polityczną, Obyczajową I Psychologiczną, Rysunki Satyryczne.	,,KRAWIEC” ,,TANGO”
				Janusz Stanisław Pasierb	,,NA POCZĄTKU BYŁA KULTURA”
				Mead Margaret Ur. 16 Xii 1901, Filadelfia, Zm. 15 Xi 1978, Nowy Jork, Amerykański Antropolog Kulturowy; Profesor Uniwersytetu Columbia; Współtwórczyni Kierunku Etnopsychologicznego W Antropologii Kulturowej.	,,KULTURA I TOŻSAMOŚĆ”
				Wańkowicz Melchior Ur. 10 I 1892, Kałużyce (Mińszczyzna), Zm. 10 Ix 1974, Warszawa, Pisarz I Publicysta; 1939-58 Na Emigracji; Mistrz Opowieści Reportażowej; Głośny Dokument Polskości Ziemi Mazurskiej Na Tropach Smętka, Relacje O Walkach Ii Korpusu Pol. We Włoszech 1944-45 (Bitwa O Monte Cassino), Powieści, Wspomnienia ,Szkice Z Teorii Literatury	,,ZIELE NA KRATERZE” ,,SZCZENIĘCE LATA” ,, KARAFKA LA FONTAINE'A”
				Kisielewski Stefan Pseud. Kisiel, Julia Hołyńska, Tomasz Staliński, Teodor Klon, Ur. 7 Iii 1911, Warszawa, Zm. 27 Ix 1991, Tamże, Syn Zygmunta, Ojciec Wacława, Publicysta I Pisarz, Kompozytor; Felietonista „Tygodnika Powszechnego”; Polemizował Ze Stanowiska Liberalno-Konserwatywnego Z Ideologią Marksist.; Szkice Publicyst. (Na Czym Polega Socjalizm?), Lit., Muz. (Gwiazdozbiór Muzyczny); Powieści, Dzienniki; Utwory Orkiestrowe, Koncert Fortepianowy.	,,MUCHOMACHIA I MUCHOLOGIA”
				Baran Józef, Ur. 17 I 1947, Borzęcin K. Tarnowa, Poeta, Dziennikarz; Redaktor „Wieści”, „Dziennika Polskiego”; Poezja W Tonacji Balladowo-Pieśniowej, Liryka Refleksyjna, Osobista; Zbiory Wierszy M.In.: Nasze Najszczersze Rozmowy, Na Tyłach Świata, Majowe Zaklęcie.	SZTUKA ,,DOM”
				Redliński Edward Ur. 1 V 1940, Frampol, Pisarz; Satyryczne I Groteskowe Powieści O Wpływie Przemian Cywilizacyjnych Na Oblicze Współczesnej Wsi Polskiej (Konopielka, Awans), O Problematyce Emigracyjnej (Szczuropolacy), W Poetyce Political Fiction Krfotok, Obraz Polskiej Rzeczywistości Społecznej Po 1989 Transformejszen..., Opowiadania, Utwory Sceniczne, Reportaże	,,JAKŻE W SWOJEJ CHACIE DO CUDZEGO STOŁU SIADAĆ” ,,KONOPIELKA” ,,AWANS”
				Nowak Tadeusz Nowak Tadeusz, Ur. 11 Xi 1930, Sikorzyce K. Dąbrowy Tarnowskiej, Zm. 10 Viii 1991, Skierniewice, Poeta I Prozaik; Utwory O Tematyce Wiejskiej, Nawiązujące Do Baśniowej Fantastyki Folkloru, Elementów Mitologii Słowiańskiej, Stylu I Motywów Biblijnych; Liryka (Ślepe Koła Wyobraźni, W Jutrzni, Psalmy), Powieści (A Jak Królem, A Jak Katem Będziesz), Opowiadania.	,,PSALM O NOŻU W PLECACH”
				Myśliwski Wiesław Ur. 25 Iii 1932, Dwikozy, Pisarz; W Powieściach Wizja Przemian Chłopskiego Losu I Tradycyjnej Wspólnoty Wiejskiej, Ukazana Na Tle Uniwersalnych Prawd O Świecie I Człowieku; Dramaty (Drzewo).	,,NAGI SAD” ,,PAŁAC” ,,KAMIEŃ NA KAMIENIU” ,,WIDNOKRĄG” ,,TRAKTAT O ŁUSKANIU FASOLI” ,,DRZEWO” ,,CHLEB” - FRAGMENT POWIEŚCI ,,KAMIEŃ NA KAMIENIU”
				Saint - Exupery Antoine De Ur. 29 Vi 1900, Lyon, Zm. 31 Vii 1944, Francuski Pisarz, Lotnik; Przeniknięta Humanizmem Proza, Tematycznie Związana Z Lotnictwem (Nocny Lot, Ziemia, Planeta Ludzi); Poetycka Opowieść Mały Książę; Zginął W Czasie Lotu Zwiadowczego. Adam Kersten Ur.1930, Zm.1983 Historyk, Badacz Dziejów Politycznych Polski Xix Wieku.	,,OAZA” ,,MAŁY KSIĄŻĘ” ,,HISTORIA A KREACJA” ”- FRAGMENTY KSIĄŻKI: SIENKIEWICZ- ,,POTOP” - HISTORIA
				Norman Davies Ur. 1939 Brytyjski Profesor Historii, Dziennikarz; Znawca Dziejów Polski	,,POLSKA MITOLOGIA NARODOWA”
				WISŁAWA SZYMBORSKA UR. 2 VII 1923, KÓRNIK K. POZNANIA, POETKA. W 1952-66 WSPÓŁREDAKTOR „ŻYCIA LITERACKIEGO”, GDZIE 1968-81 PROWADZIŁA STAŁY FELIETON LEKTURY NADOBOWIĄZKOWE (WYDANIE KSIĄŻKOWE CZ. 1-2 1973-81); POCZĄTKOWO UPRAWIAŁA POEZJĘ PODPORZĄDKOWANĄ CELOM DYDAKTYCZNO-PROPAGANDOWYM (ZBIORY DLATEGO ŻYJEMY 1952, PYTANIA ZADAWANE SOBIE 1954), NASTĘPNIE ZWRÓCIŁA SIĘ KU LIRYCE O CHARAKTERZE INTELEKTUALNYM I MORALISTYCZNYM, SKUPIONEJ GŁÓWNIE NA ANALIZIE SYTUACJI EGZYSTENCJALNEJ CZŁOWIEKA; KRUCHOŚCI I PRZYPADKOWOŚCI ŻYCIA LUDZKIEGO SZYMBORSKA PRZECIWSTAWIA TRWAŁĄ WARTOŚĆ OSIĄGNIĘĆ CZŁOWIEKA JAKO TWÓRCY KULTURY; PODEJMUJE TEŻ OBRONĘ INDYWIDUALNEJ WYOBRAŹNI I WRAŻLIWOŚCI PRZED DOMINUJĄCYM W XX W. ODPERSONALIZOWANYM MYŚLENIEM I ODCZUWANIEM; POCZYNAJĄC OD TOMU WOŁANIE DO YETI (1957) DYSPONUJE WŁASNĄ FORMĄ WYPOWIEDZI POETYCKIEJ, DOSKONALONĄ W KOLEJNYCH ZBIORACH (SÓL 1962, STO POCIECH 1967, WSZELKI WYPADEK 1972, WIELKA LICZBA 1976, LUDZIE NA MOŚCIE 1986, KONIEC I POCZĄTEK 1993, CHWILA 2002), ODZNACZAJĄCĄ SIĘ LAPIDARNOŚCIĄ I WYRAFINOWANĄ PROSTOTĄ, DYSKRECJĄ EMOCJONALNĄ, A ZWŁASZCZA MISTRZOWSKIM OPEROWANIEM KONCEPTEM POETYCKIM, CZĘSTO BLISKIM PARADOKSU, I IRONIĄ; WYDAŁA TAKŻE 4 ZBIORY PRZEPOJONYCH FILOZOFICZNYM LIRYZMEM FELIETONÓW O LITERATURZE LEKTURY NADOBOWIĄZKOWE (1973, 1976, 1992, 1996), WYBÓR „PORAD LITERACKICH” Z OKRESU PRACY W „ŻYCIU LITERACKIM ” (POCZTA LITERACKA 2001) ORAZ ZBIÓR KUNSZTOWNYCH ARTYSTYCZNIE ZABAW LITERACKICH Z RÓŻNYCH LAT RYMOWANKI DLA DUŻYCH DZIECI (2003); POEZJE (1989); OD 1996 CZŁONEK PAU; OTRZYMAŁA M.IN. NAGRODY: 1991 IM. J.W. GOETHEGO, 1995 IM. J.G. HERDERA, 1996 POLSKIEGO PEN CLUBU, 1996 NAGRODĘ NOBLA.	,,NOC” - WIERSZ ,,SŁÓWKA” - UTWÓR Z TOMU SÓL
				Brandstaetter Roman Ur. 3 I 1906, Tarnów, Zm. 28 Ix 1987, Poznań, Pisarz; Związany Z Ruchem Katol.; Dramaty Hist. I Współcz. O Problematyce Moralnej, Liryka Rel., Tetralogia Prozą Jezus Z Nazarethu; Przekł. Poezji Bibl. I Nowego Testamentu.	,,WYKONAŁO SIĘ…”- FRAGMENT POWIEŚCI ,,JEZUS Z NAZARETU” ,,ŚMIERĆ SOKRATESA”
				Jacek Bocheński (Ur.1926)- pisarz.W okresie powojennym realizował w swej twórczości założenia socrealizmu, by w latach 60.zaistnieć jako zdecydowany krytyk i przeciwnik komunistycznej władzy.	,,KATON- OBROŃCA REPUBLIKI”

---