Wykład
OCENA ZGODNOŚCI - cz. III Obszar dobrowolny /nieregulowany/
Dr Marek Jarzębiński jarzebinski@econ.uj.edu.pl
CERTYFIKACJA
SYSTEMÓW JAKOŚCI,
WYROBÓW i PERSONELU
TEMAT I - WPROWADZENIE
Co to jest CERTYFIKACJA?
Wybrane akty prawne z zakresu certyfikacji
Certyfikacja to działanie trzeciej strony (jednostki niezależnej od dostawcy i odbiorcy) wykazujące, że zapewniono odpowiedni stopień zaufania, iż należycie zidentyfikowany proces lub usługa danego dostawcy są zgodne z wymaganiami jednej lub kilku norm, przyjętych za podstawę certyfikacji.
Może nią być objęty: system zarządzania jakością, wyrób lub personel.
Ustawa z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz.U .00.22.271)
Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U .00.119.1250 z późn. zmianami) - akty wykonawcze
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz.U .02.166.1360) - akty wykonawcze
Ustawa z dnia 29 sierpnia 2003 r. o zmianie ustawy o systemie oceny zgodności oraz o zmianie niektórych ustaw (DZ.U.03.170.1652)
Ustawa z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz.U.03.229.2275) - akty
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS)
(Dz.U .04.70.631) - akty wykonawcze
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz.U.04.92.881) - akty wykonawcze Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o wyrobach medycznych (Dz.U.04.93.896). - akty wykonawcze Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz.U.04.93.898) - akty wykonawcze Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o wyposażeniu morskim (Dz.U.04.93.899) - akty wykonawcze Ustawa z dnia 26 lipca 2000 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. 00.89.991) - akty wykonawcze Ustawazdnia11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia (Dz.U.01.63.634)-akty
maj 05
CERTYFIKACJA
maj 05
CERTYFIKACJA
Organizacje wydające certyfikaty w Polsce?
POLSKIE CENTRUM BADAŃ I CERTYFIKACJI S.A.
W Polsce certyfikację przeprowadzą m.in. Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A., Polski Rejestr Statków, Urząd Dozoru Technicznego UDT KEMA S.A. / z Holandii/, TÜV Polska S.A /z Niemiec/, DQS Polska S.A. /z Niemiec/, ÖQS Polska S.A. /z Austrii/, SQS S.A. / z Szwajcarii/, SIQS.A. /z Słowenii/
TOV
CERTYFIKACJA
CERTYFIKACJA
Procedura certyfikacji systemów zarządzania
CERTYFIKACJA SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA
Zakres certyfikacji systemów zarządzania oferowany przez PCBC S.A.
Zakres certyfikacji systemów zarządzania oferowany przez PCBC S.A. - pozostałe
n |
Znak certyfikowanego przez PCBC systemu zarządzania jakością wg normy PN-EN ISO 9001:2001 |
||
|
|
Znak certyfikowanego przez PCBC systemu zarządzania środowiskowego wg normy PN-EN 14001:1998 |
|
|
LI |
|
systemu zarządzania jakością w branży spożywczej - dodatkowo powinny być spełnione zasady HACCP, tj. Hazard Analysis and Critical Control Points, ujęte w DS3027 |
|
systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy (B) - PN-N-18001:2004 |
||
i zarządzania jakością w zakładach produkujących wyroby medyczne (ZSZ) -dodatkowo powinny być spełnione wymagania PN-EN ISO 13485:2004
■ zintegrowanego systemu zarządzania, np. "system zarządzania jakością + system zarządzania środowiskowego + system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy (ZSZ)"- PN-EN ISO 9001:2001, PN-EN ISO 14001:1998 i PN-N-18001:2004 lub innej konfiguracji "pojedynczych systemów"
■ systemu zarządzania jakością w branżach zajmujących się obrotem z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa (Dz.U. Nr 119, poz. 1250 z 2000 r.) dodatkowo powinny być spełnione kryteria WSK (Wewnętrznego Systemu Kontroli).
> systemu zarządzania bezpieczeństwem informacji na zgodność z normą PN-I-07799:2005 (identyczną z BS 7799:2002).
maj 05
CERTYFIKACJA
maj 05
CERTYFIKACJA
Certyfikacja znormalizowanych systemów zarządzania jakością
Główne przyczyny wdrożenia norm ISO 9000 w polskich przedsiębiorstwach (w 2000 r.)
CERTYFIKACJA
Przykładowe korzyści z certyfikacji systemów zarządzania jakością
Usprawnienie zarządzania i umożliwienie utrzymania stabilności procesu (ów)
Dowód prowadzenia właściwego nadzoru w organizacji
Zmniejszenie kosztów i zapewnienie określonej jakości wyrobu/usługi
Zwiększenie konkurencyjności organizacji w aspekcie oferowanych
wyrobów/usługPodniesienie wartości firmy w opinii klientów zagranicznych i krajowych
Ułatwienie zdobycia uznania zagranicznych jednostek certyfikujących
Pozytywne postrzeganie firmy przez klientów jako stabilnej na rynku.
maj 05 CERTYFIKACJA 11
usprawnienie obsługi klientów
poprawa jakości
obniżenie kosztów
motywacaj pracowników
poprawa wizerunku przedsiębiorstwa
wymogi stawiane przez kontrahentów
poprawa konkurencyjności na rynku krajowym
poprawa konkurencyjności na rynku zagranicznym
maj 05
|
|
|
|
|
||
3 |
|
|
||||
|
|
|
||||
i ■ |
|
|||||
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■ |
||
|
|
|
|
|||
Główne efekty wdrożenia norm ISO 9000 w polskich przedsiębiorstwach (w 2000 r.)
wzrost sprzedaży
poprawa zyskowności przedsiębiorswa
usprawnienie obsługi klientów
wzrost satysfakcji klientów
poprawa pozycji rynkowej przedsiębiorstw
poprawa wydajności
poprawa wizerunku przedsiębiorstwa
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
||
\ m |
|
|||||
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CERTYFIKACJA WYROBÓW
Temat III
0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7
maj 05
CERTYFIKACJA
|
|||
|
|
|
|
|
Złożenie wniosku z dokumentacją i kwestionariusza dostawcy |
|
|
|
|
i |
|
|
Wstępna ocena dokumentacji wniosku i wyrobu |
|
|
|
|
i |
|
|
Rejestracja wniosku, umowa o certyfikacji |
|
|
|
|
i |
|
|
Kontrola warunków techniczno-organizacyjnych dostawcy |
|
|
|
|
i |
|
|
Przegląd i ocena zebranego materiału oraz wyrobu |
|
|
|
|
l |
|
|
Orzeczenie Branżowego Komitetu Technicznego |
|
|
|
|
l |
|
|
Wydanie lub odmowa wydania certyfikatu |
|
|
|
|
|
|
|
Nadzór nad certyfikowanym wyrobem |
|
|
|
|
|
|
maj 05 CERTYFIKACJA 15 |
|||
maj 05
Rodzaje certyfikacji wyrobów
Cńrt/[ikłŁjB «y rahft* |
||
i DI.-M.I.I.4-.A 1 f-| |
|
|
fl'K<.liMD*»l[lIf |_ IHfl F |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H =«,™.= |
|
|
|
|
|
i 1WI>|1W-U |
|
|
|
|
|
|
|
CERTYFIKACJA
«PN>
Wybrane rodzaje certyfikatów wyrobów w PCBC S.A.
Wybrane rodzaje certyfikatów wyrobów w PCBC S.A.
Certyfikat jakości „Q" - dokument potwierdzający, że wyrób spełnia wymagania zawarte w
kryteriach stanowiących podstawę do wydania certyfikatu i charakteryzuje się ponadto
ponadstandardową: jakością, walorami użytkowymi, ergonomicznymi, zdrowotnymi, w tym także
niższą niż przeciętne materiało i - energochłonnością. Certyfikat uprawnia producenta do
oznaczania wyrobu zastrzeżonym na rzecz PCBC S.A. znakiem jakości.Certyfikat bezpieczeństwa „B"- dokument potwierdzający, że dany wyrób, używany zgodnie
z zasadami określonymi przez producenta, nie stanowi zagrożenia dla życia, zdrowia, mienia i
środowiska. Certyfikat uprawnia producenta do oznaczania wyrobu zastrzeżonym na rzecz PCBC
S.A. znakiem bezpieczeństwa.Certyfikat ekologiczny - dokument potwierdzający, że wyrób spełnia wymagania zawarte w
kryteriach stanowiących podstawę do wydania certyfikatu i nie powoduje negatywnych
skutków dla środowiska i zdrowia w trakcie całego życia wyrobu. Certyfikat uprawnia producenta
do oznaczania wyrobu zastrzeżonym na rzecz PCBC S.A. znakiem ekologicznym .Certyfikat zgodności z PN - dokument potwierdzający, że wyrób spełnia wymagania
określone w Polskiej Normie wymienionej w certyfikacie. Certyfikat uprawnia producenta do
oznaczania wyrobu znakiem >>PN<< zastrzeżonym na rzecz Polskiego Komitetu NormalizacyjnegoCertyfikat zgodności CE - dokument potwierdzający spełnianie przez wyrób wymagań norm
zharmonizowanych związanych ze wszystkimi dotyczącymi go dyrektywami, informujący
producenta, że po przygotowaniu wymaganej dokumentacji i wystawieniu deklaracji zgodności
może on na własną odpowiedzialność umieszczać oznakowanie CE na wyrobie .
maj 05 CERTYFIKACJA
Certyfikat badania typu WE ( EC type examination certificate) - dokument wymagany
przez dyrektywę, potwierdzający spełnienie przez wyrób wymagań zasadniczych w niej zawartych,
wydawany przez jednostkę notyfikowaną.Certyfikat zgodności ZH - dokument potwierdzający spełnianie przez zbadany egzemplarz
wyrobu wymagań norm zharmonizowanych związanych z określoną dyrektywą.Certyfikat CB - dokument potwierdzający spełnienie przez wyrób wymagań zawartych w
przywołanej publikacji IEC dotyczącej bezpieczeństwa wyrobu, wydawany w ramach
międzynarodowego systemu certyfikacyjnego IECEE.Certyfikat CCA - dokument potwierdzający spełnienie przez wyrób wymagań zawartych w
przywołanej w certyfikacie normie europejskiej ( EN) dotyczącej bezpieczeństwa wyrobu,
wydawany przez jednostki certyfikujące akredytowane przez CENELEC .Certyfikat zakładowej kontroli produkcji - dokument wymagany w krajowym systemie
oceny zgodności wyrobów budowlanych, potwierdzający, że wyrób i proces jego wytwarzania jest
stabilny, udokumentowany i zgodny ze specyfikacja techniczną.Certyfikat zgodności EC (dotyczący wyrobów budowlanych)- dokument wydawany przez
notyfikowaną jednostkę certyfikującą, potwierdzający, że wyrób i proces jego wytwarzania lub
system zakładowej kontroli produkcji są zgodne ze zharmonizowaną specyfikacją techniczną
wyrobu, tj. normą zharmonizowaną, europejską aprobatą techniczną bądź krajową specyfikacją
techniczną wyrobu państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru
Gospodarczego, uznaną przez Komisję Europejską za zgodną z wymaganiami podstawowymi.
maj 05 CERTYFIKACJA
Wybrane rodzaje certyfikatów wyrobów w PCBC S.A.
Certyfikat zgodności produktów i produkcji w gospodarstwie rolnym z metodami
rolnictwa ekologicznego - dokument potwierdzający, że działalność w gospodarstwie rolnym
prowadzona jest metodami ekologicznymi określonymi w Rozporządzeniu Rady 2092/91/EWG z
dnia 24 czerwca 1991 roku w sprawie produkcji ekologicznej produktów rolnych oraz znakowania
produktów rolnych i środków spożywczych.Certyfikat zgodności dla produktów stosowanych w rolnictwie ekologicznym
dokument potwierdzający, że produkt spełnia obowiązujące wymagania zawarte w Załączniku II
Rozporządzenia Rady 2092/91/EWG z dnia 24 czerwca 1991 roku i może być stosowany w
rolnictwie ekologicznym .Certyfikat zgodności potwierdzający zgodność z typem nawozu oznaczonym napisem
„NAWÓZ WE" - dokument potwierdzający, że nawóz spełnia obowiązujące wymagania zawarte w
Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej Nr 2003/2003 w sprawie
nawozów.Certyfikat zgodności przetwórstwa artykułów rolno-spożywczych z metodami
rolnictwa ekologicznego - dokument potwierdzający, że działalność przetwórstwa artykułów
rolno-spożywczych prowadzona jest metodami ekologicznymi określonymi w Rozporządzeniu Rady
2092/91/EWG z dnia 24 czerwca 1991 roku w sprawie produkcji ekologicznej produktów rolnych
oraz znakowania produktów i środków spożywczych .
I artykuł
CERTYFIKACJA PERSONELU
maj 05
CERTYFIKACJA
|
||||
|
|
|
||
|
Kwalifikowanie kandydatów |
|
||
|
|
|
|
|
|
Szkolenie |
|
||
|
|
|
|
|
|
Sprawdzenie kwalifikacji |
|
||
|
|
|
|
|
|
Określenie zakresu uprawnień |
|
||
|
O |
|
||
|
Okresowe potwierdzenie kompetencji |
|
||
|
|
|
||
maj 05 CERTYFIKACJA 21 |
||||
Certyfikacja personelu przez PCBC S.A.
W1997 r. Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A. Ośrodek Doskonalenia Kompetencji Personelu został uznany przez Europejską Organizację Jakości jako jednostka spełniająca wymagania normy EN 45013 dla jednostek certyfikujących personel, jak również za jednostkę, która spełnia wymagania EOQ w tym zakresie.
W listopadzie 2003 r. Europejska Organizacja Jakości wydała kolejne przedłużenie ważności tego certyfikatu do października 2007 r. Przyznany nam przez EOQ certyfikat uprawnia nas do certyfikacji europejskich menedżerów i auditorów w oparciu o ramowy program szkoleń EOQ oraz wydawania certyfikatów kompetencji Europejskiego Menedżera i Auditora.
System zarządzania funkcjonujący w Polskim Centrum Badań i Certyfikacji S.A. Ośrodku Doskonalenia Kompetencji Personelu, Ośrodku Certyfikacji Personelu spełnia wymagania najnowszego standardu, który ma zastosowanie w obszarze certyfikacji personelu - normy PN-EN ISO/IEC 17024 „Ocena zgodności. Ogólne wymagania dotyczące jednostek certyfikujących osoby".
maj 05
CERTYFIKACJA
Zakres certyfikacji personelu w PCBC
Wymagania niezbędne do uzyskania certyfikatu
systemu zarządzania jakością
Proces certyfikacji menedżerów i auditorów systemu zarządzania jakością w PCBC S.A.
jest realizowany zgodnie z programem European Organization for Quality (EOQ).
systemu zarządzania środowiskowego
Proces certyfikacji menedżerów i auditorów systemu zarządzania środowiskowego w
PCBC S.A. jest realizowany zgodnie z programem European Organization for Quality
(EOQ).
systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy
Proces certyfikacji menedżerów i auditorów systemu zarządzania bezpieczeństwem i
higieną pracy w PCBC S.A. jest realizowany zgodnie z programem European
Organization for Quality (EOQ).
systemu zarządzania jakościąw laboratorium
Program certyfikacji auditorów wewnętrznych systemu zarządzania jakością w
laboratorium realizowany jest zgodnie z obowiązującymi międzynarodowymi standardami
w tym zakresie i jest programem autorskim opracowanym przez PCBC S.A.
systemu zarządzania jakością w laboratorium diagnostyki medycznej
Program certyfikacji auditorów wewnętrznych systemu zarządzania jakością w
laboratorium diagnostyki medycznej realizowany jest zgodnie z obowiązującymi
międzynarodowymi standardami w tym zakresie i jest programem autorskim
opracowanym przez PCBC S.A.
maj 05 CERTYFIKACJA 23
Asystent systemu zarządzania jakością
(wymagane szkolenie realizowane są według ramowego programu szkolenia PCBC S.A. przy współpracy z uczelniami i innymi jednostkami szkolącymi)
Pełnomocnik jakości systemu zarządzania jakością
(wymagane szkolenie realizowane w PCBC S.A.: PC 12 "Pełnomocnik systemu zarządzania jakością" lub szkolenie PC01 "Menedżer i auditor systemu
zarządzania jakością" - etap pierwszy i drugi) Menedżer systemu zarządzania jakością PCBC i EOQ (wymagane szkolenie realizowane w PCBC S.A.: PC01 "Menedżer i auditor systemu zarządzania jakością" - etapy od pierwszego do piątego)
Auditor systemu zarządzania jakością PCBC i EOQ (wymagane szkolenie realizowane w PCBC S.A.: PC01 "Menedżer i auditor systemu zarządzania jakością" - etapy od pierwszego do szóstego)
maj05 CERTYFIKACJA 24
Międzynarodowe organizacje skupiające jednostki certyfikujące
Międzynarodowe organizacje skupiające jednostki certyfikujące
-|QNet-
IQNet- Międzynarodowa Sieć Certyfikacji /International Quality Network/
EOTC - Europejska Organizacja ds. Oceny Zgodności /European Organisation for Conformity Assessment/
CEOC - Europejska Konfederacja Organizacji Techniczno-Kontrolnych, Certyfikujących i Zapobiegawczych
/European Confederation of Organisations for Testing, Inspection, Certyfication and Prevention/
maj 05
CERTYFIKACJA
IQNet - Międzynarodowa Sieć Certyfikacji /International Quality Network/
EOTC - Europejska Organizacja ds. Oceny Zgodności I European Organization for Conformity Assessment/
Głównymi celami, założonej w 1992 roku organizacji IQNet są: wzajemne uznawanie oraz promocja certyfikatów wydanych przez jej członków oraz koordynowanie pracy przy przeprowadzaniu certyfikacji w działających w wielu krajach organizacjach międzynarodowych. Każde przedsiębiorstwo posiadające system zarządzania wydany przez organizację certyfikująca, będącą członkiem IQNet, otrzymuje również certyfikat IQNet. Członkiem organizacji jest PCBC.
O
EOTC
EOTC jest niezależną organizacją non-profit, założoną w kwietniu 1990 r. przez Komisję Europejską, Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu /EFTA/ oraz europejskie organizację normalizacyjne. Cele EOTC stanowią: dążenie do utworzenie jednolitego rynku europejskiego oraz znoszenie barier technicznych w handlu.
Członkami EOTC są krajowe i europejskie jednostki zajmujące się oceną zgodności oraz członkowie stowarzyszeni. Do tej organizacji należy 17 krajowych jednostek m.in. PCBC oraz 5 jednostek międzynarodowych (w tym EOQ - Europejska Organizacja ds. Jakości, czy EFQM)
maj 05
CERTYFIKACJA
maj 05
CERTYFIKACJA
CEOC - Europejska Konfederacja Organizacji Techniczno-Kontrolnych,
Certyfikujących i Zapobiegawczych
I European Confederation of Organisations for Testing, Inspection, Certyfication and Prevention/
Europejski znak zgodności - KEYMARK
Organizacja zrzesza na zasadzie dobrowolności niezależne organizacje prywatne, półprywatne lub rządowe, jak również ich I zrzeszenia, działające jako trzecie strony w zakresie badań, inspekcji technicznej, oceny ryzyka, certyfikacji wyrobów, systemów zarządzania jakością oraz personelu. Celami CEOC są:
■ zapewnienie bezpieczeństwa technicznego zakładów, bezpieczeństwa
pracownika oraz bezpieczeństwa publicznego,
usuwanie przeszkód w handlu
wdrożenie wzajemnego uznawania uznawania inspekcji przeprowadzanych
przez różne jednostki inspekcyjne,
promocja problematyki związanej z bezpieczeństwem technicznym,
reprezentowanie interesów ogólnych członków przed Komisją Europejską
Parlamentem Europejskim, EFTA, CEN, CENELEC, EUROLAB, EOTC, itp..
„Znak Keymark" (European Keymark), czyli „Znak Klucza" jest nowym znakiem CEN/CENELEC, potwierdzającym zgodność produktu z wymaganiami Europejskich Norm /na obszarze dobrowolnym/.
Przyznawany jest po spełnieniu: pozytywnych wymagań technicznych, pomyślnych badań zgodności, ocenie systemu zarządzania jakością zgodnego z normą ISO 9001:2000, zapewnieniu kontroli produkcji i nadzoru rynku.
System Znaku Europejskiego jest nadzorowany przez Radę Certyfikacji CEN oraz ELSECOM (organizacja CENELEC-u odpowiedzialna za sprawy badań i certyfikacji dla elektroniki). Znak ten jest zastrzeżony i prawnie chroniony przez właściciela.
Znak zawiera obok symbolu także identyfikacyjny kod wskazujący upoważnioną organizację (jej numer) działającą zgodnie z zasadami systemu i przyznawanymi uprawnieniami. Organizacja ta (członek lub afiliowana przy CEN/CENELEC/ odpowiedzialna jest za wydanie licencji na stosowanie znaku oraz na prawo do ciągłego nadzoru nad licencjonowaną produkcją.
CERTYFIKACJA
maj 05
CERTYFIKACJA
Wyszukiwarka