Transgeneza
Transgeneza to modyfikacja materiału genetycznego polegająca na:
wycięciu
dołączeniu
zmianie
fragmentu DNA.
Organizmy transgeniczne:
prokariotyczne:
U bakterii występuje zjawisko transformacji i transdukcji, czyli transgeneza naturalna. (Przykład - włączenie materiału genetycznego wirusa HIV do kom. limfocytu T).
Możliwa jest transgeneza sztuczna
przykład: wprowadzenie fragmentu wirusa WZW typu B do drożdży (warunkuje produkcje przeciwciał)-> szczepionka przeciw WZW typ B.
*Antygen - substancja wprowadzona drogą pozajelitową do organizmu, pobudza go do wytworzenia przeciwciał i jest rozpoznawana przez limfocyty T i B.
Gen S odpowiedzialny jest za wytworzenie struktury powierzchniowej:
< - - - odpowiedzialny za wytworzenie przeciwciał
*ja to rozumiem tak, że drożdżom wszczepia się fragment DNA z genem S odpowiedzialnym za wytworzenie antygenu powierzchniowego HbsAg, który po wprowadzeniu do organizmu prowokuje wytwarzanie przeciwciał...
Gen wycina się nie sam, ale w towarzystwie chroniącego DNA.
Antygen HbsAg służy jako szczepionka. Materiał wszczepia się do drożdży i hoduje na tkankach wątroby lub nerek małpy (chyba).
Inny przykład:
Uzyskanie szczepów E. Coli z genem produkcji insuliny. (wmontowanie z kom. człowieka odpowiedzialnych za produkcję insuliny)
Korzyści ze zjawiska i miłe perspektywy:
Terapia genowa: wprowadzenie do wirusa odpowiednich genów, które mają zastąpić geny zmutowane. Wykorzystuje się do ego retrowirusy. Zmienionym wirusem należy zakazic organizm eukariotyczny i poczekać aż się wbuduje.
rośliny transgeniczne:
badania Pusztaia nad ziemniakami z wprowadzonym genem lektyna (wypreparowanym z kwiatów - przebiśniegów), który produkuje toksynę niszczącą nicienie glebowe, które niszczą liście i bulwy. Badał różne grupy szczurów
Ziemniaki transgeniczne |
Normalne ziemniaki |
Sama lektyna |
Słaby rozwój fizyczny i umysłowy |
Bez objawów |
Żadnych objawów |
nie sam gen jest odpowiedzialny za produkcję lektyny, ale też DNA chroniące.
Transgeniczne rośliny mogą wyprzeć z nisz ekologicznych naturalne, bo są bardziej odporne.
Przykłady:
pomidory SAVAR - nie gniją, mogą być dłużej przechowywane
kukurydza i soje z genem z bakterii bacillus turingensis odpowiedzialnym za produkcję toksyn wybiórczo działających na pewne owady, np. larwy motyli, muchówki, chrząszcze, ale nie na pszczoły, ludzi itd.
Naturalnie rosnąca kolorowa bawełna
Sałata ze szczepionką przeciw WZW B (Poznań)
Len produkujący naturalny plastik (Wrocław)
zwierzęta transgeniczne:
myszy posiadają genom w dużym stopniu podobny do ludzkiego, położenie genów sprzężonych jest identyczne; chorują na podobne choroby, np. cukrzyca, nadciśnienie, Alzheimera.
2 modele transgenezy:
I Od ciężarnej myszy pobiera się zarodek jednokomórkowy, który posiada 2 jądra (?), do jednego wstrzykuje się obce DNA (transgeny), wprowadza się zarodek do matki zastępczej...
II Z wykorzystaniem retrowirusów
Wydajność transgenezy jest bardzo niska, gdyż obce DNA wbudowuje się w sposób przypadkowy. Trudne jest uzyskanie 2 identycznych organizmów.
Myszy transgeniczne wykorzystuje się d badania chorób Alzheimera, mukowiscydozy, dystrofii mięśniowej, stwardnienia rozsianego, osteoporozy, otyłości genetycznej.
Wyszukiwarka