Kod ucznia (klasa i nr z dziennika)

I. Określ czy zdania są prawdziwe, czy fałszywe. (5 punktów)

1. Twórcą najstarszej koncepcji powstania państwa jest Jan Jakub Rousseau. [p] [f]

2. Władza państwowa posiada określoną legitymizację i ma prawo stosowania przymusu. [p] [f]

3. Spośród klasycznych ideologii politycznych, najdalej posunięte ograniczenie ludzkiej wolności postulują komunizm i faszyzm . [p] [f]

4. Przymusowość państwa oznacza, że człowieka łączy z nim więź prawna, zwana obywatelstwem. [p] [f]

5. Ustrojem pozostawiającym człowiekowi najmniej wolności jest ustrój autorytarny. . [p] [f]

II. Wskaż prawidłową odpowiedź: (5 punktów)

1. Patologia władzy, polegająca na rozbudowywaniu struktur urzędniczych oraz mnożeniu bezdusznych przepisów, to:

a. korupcja, b. klientelizm, c. nepotyzm, d. biurokratyzacja

2. Państwem totalitarnym jest obecnie:

a. Kuba, b. Korea Północna, c. Białoruś, d. Rosja.

3. Interwencjonizm państwowy w gospodarce to idea:

a. socjaldemokratyczna, b. chrześcijańsko-demokratyczna, c. konserwatywna, d. liberalna

4. Ze względu na ustrój terytorialny państwa dzielą się na:

a. monarchie i republiki, b. państwa demokratyczne, autorytarne i totalitarne, c. państwa liberalne i socjalne, d. państwa jednolite i złożone

5. Najstarszą koncepcją powstania państwa jest:

a. koncepcja umowy społecznej, b. koncepcja teistyczna, c. koncepcja podboju i przemocy, d. koncepcja marksistowska

III. Na podstawie tekstu oraz wiedzy własnej wykonaj poniższe polecenia.

Stephane Courtois, ZBRODNIE KOMUNIZMU 

Ograniczyliśmy się zatem tylko do zbrodni przeciwko ludziom, one bowiem stanowią istotę zjawiska terroru. Można je określić za pomocą wspólnej terminologii, nawet jeśli niektóre działania są dla pewnych krajów bardziej typowe. Do zbrodni tych należą: wszelkiego rodzaju egzekucje (rozstrzeliwanie, wieszanie, topienie, katowanie na śmierć; niekiedy też posługiwano się gazami bojowymi, truciznami lub aranżowano wypadki samochodowe); unicestwienie przez głód (klęski głodowe sztucznie wywoływane i/lub takie, w których ofiarom nie udzielono pomocy); zsyłki - śmierć mogła nastąpić podczas transportu (wędrówka piesza lub jazda w bydlęcych wagonach) albo w miejscach pobytu i/lub w wyniku ciężkich robót (wyczerpanie, choroby, głód, zimno). Sprawa się komplikuje w przypadku "wojen domowych", niełatwo bowiem odróżnić skutki walk między władzą a buntownikami od masakr ludności cywilnej.

Możemy jednak sporządzić wstępny bilans. Choć jest on jedynie przybliżony i wymaga dalszych szczegółowych badań, to zgodnie z naszymi szacunkami pozwala ustalić rząd wielkości i uzmysłowić sobie powagę zagadnienia:

• Związek Sowiecki - 20 milionów ofiar śmiertelnych,

• Chiny - 65 milionów,

• Wietnam - 1 milion,

• Korea Północna - 2 miliony,

• Kambodża - 2 miliony,

• Europa Wschodnia - 1 milion,

• Ameryka Łacińska - 150 tysięcy,

• Afryka - 1,7 miliona,

• Afganistan - 1,5 miliona,

• międzynarodowy ruch komunistyczny i partie komunistyczne nie sprawujące władzy - 10 tysięcy.

W sumie blisko 100 milionów ofiar śmiertelnych

1. Na podstawie tekstu i wiedzy pozaźródłowej uzasadnij dlaczego komunizm nazywamy ustrojem totalitarnym. Podaj dwa argumenty (2 punkty)

2. Który aspekt ustroju totalitarnego jest omówiony w powyższym źródle? (1 punkt)

3. Kogo dotykały prześladowania w państwie totalitarnym? (1 punkt)

IV. Zapoznaj się z tabelami A - C, przedstawiającymi przykładowe rozkłady mandatów w parlamencie i wykonaj polecenia

Tabela A Tabela B. Tabela C

1. Rozpoznaj przedstawione systemy partyjne i krótko opisz na czym polegają. (3 punkty)

3. Podaj po jednym państwie, w których funkcjonuje taki system partyjny. (3 punkty)

V. Wyjaśnij pojęcia. (7 punktów)

1. Suwerenność państwa, 2 Partia polityczna, 3. Korupcja, 4.Obywatelstwo (i podaj dwie zasady nabywania obywatelstwa - a i b), 5. Monarchia (i podaj dwa przykłady współczesnych monarchii - a i b),

VI. Zapoznaj się z zamieszczonymi poniżej materiałami i wykonaj polecenia.

Źródło A Badanie CBOS 2007 r.

1. Na podstawie diagramu rozstrzygnij, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe. (3 punkty)

a. Według respondentów najbardziej konserwatywną, a zarazem najbardziej antyliberalną partią jest Unia Polityki Realnej. [p] [f]

b. Respondenci uważają, że na polskiej scenie politycznej partią zarówno antyliberalną, jak i antykonserwatywną jest Polska Partia Pracy. [p] [f]

c. Respondenci spostrzegają Platformę Obywatelską jako partię antykonserwatywną i najbardziej liberalną. [p] [f]

2. Wskaż, które z partii wymienionych na diagramie ciągle istnieją i zasiadają w obecnym Sejmie (podaj pełne nazwy), Podaj imiona i nazwiska ich liderów (4 punkty)

Źródło C:

1. Wyjaśnij na czym polegają różnice w postrzeganiu korupcji przez posłów i przez ogół Polaków. (2 punkty)

2. Wyjaśnij przypuszczalną przyczynę tych różnic. (1 punkt)

3. Oceń, czy wyniki badań wyjaśniają trudności w zwalczaniu korupcji w Polsce. Odpowiedź uzasadnij. (2 punkty)

---