Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej

Order Zasługi RP Krzyż Wielki

Gwiazda Orderu

Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej - cywilne odznaczenie państwowe (order) Rzeczypospolitej Polskiej w hierarchii orderów wobec cudzoziemców pierwsze po Orderze Orła Białego. Order jest nadawany cudzoziemcom i zamieszkałym za granicą obywatelom polskim, którzy swoją działalnością wnieśli wybitny wkład we współpracę międzynarodową oraz współpracę łączącą Rzeczpospolitą Polską z innymi państwami i narodami.

Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej zastąpił Order Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej ustanowiony w 1974. Już w rozporządzeniu Prezydenta RP z 16 kwietnia 1991, mimo braku formalnej zmiany ustawy o ustanowieniu Orderu Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej ani nazwy Orderu, określono go jako Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej i zmieniono opis jego odznaki na odpowiadający późniejszemu Orderowi Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.

Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej został formalnie ustanowiony pod tą nazwą ustawą z dnia z dnia 16 października 1992 o orderach i odznaczeniach.

Order dzieli się na pięć klas:

• klasa I - Krzyż Wielki Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej,

• klasa II - Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej,

• klasa III - Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej,

• klasa IV - Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej,

• klasa V - Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.

Spis treści [ukryj] 1 Nadawanie 2 Opis odznaki Orderu 3 Sposób noszenia 4 Odznaczeni 4.1 klasa I - Odznaczeni Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi RP (lista niepełna) 4.2 klasa II - Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi RP (lista niepełna) 4.3 klasa III - Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi RP (lista niepełna) 4.4 klasa IV - Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi RP (lista niepełna) 4.5 klasa V - Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi RP (lista niepełna) 5 Zobacz też


Nadawanie [edytuj]

Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej jest nadawany cudzoziemcom i zamieszkałym za granicą obywatelom polskim (Polonii), którzy swoją działalnością wnieśli wybitny wkład we współpracę międzynarodową oraz współpracę łączącą Rzeczpospolitą Polską z innymi państwami i narodami.

Order nadaje Prezydent RP, z własnej inicjatywy lub na wniosek Prezesa Rady Ministrów, wniosek przedstawia Minister Spraw Zagranicznych.

Opis odznaki Orderu [edytuj]

Odznaka Orderu powtarza z modyfikacjami odznakę Orderu Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Odznaką Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej jest krzyż gwiaździsty pięcioramienny. Ramiona krzyża pokryte są na awersie w środku czerwoną, a po bokach białą emalią w obramowaniu. Między ramionami krzyża jest pięć pęków promieni. W środku krzyża znajduje się srebrzony orzeł w koronie według wzoru dla godła Polski. Krzyż zwieńczony jest tarczą z monogramem: RP na tle poziomych promieni. Na rewersie ramiona krzyża są fakturowane. W klasach I - IV promienie, zwieńczenia i obramowania są złocone, a w klasie V srebrzone. Średnica krzyża gwiaździstego wynosi: w klasie I - 68 mm, w klasach II i III - 60 mm i w klasach IV i V - 48 mm.

Odznaką Orderu I i II klasy jest ponadto gwiazda orderowa o średnicy 80 mm składająca się z dziesięciu pęków promieni, z czego pięć pęków złoconych umieszczonych jest na tle pięciu pęków srebrzonych. W środku na okrągłej, czerwono emaliowanej tarczy w złoconym obramowaniu umieszczony jest srebrzony orzeł według wzoru dla godła Polski. Zamiast odznaki na wielkiej wstędze lub wstędze można nosić samą gwiazdę orderową.

Sposób noszenia [edytuj]

Sposób noszenia Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej:

• I klasa: krzyż zawieszony jest na wielkiej wstędze szerokości 100 mm, koloru ciemnego kobaltu, założonej przez prawe ramię do lewego boku, a gwiazdę orderową nosi się pośrodku lewej strony piersi, poniżej innych orderów i odznaczeń.

• II klasy: krzyż zawieszony jest na wstędze szerokości 45 mm, koloru ciemnego kobaltu, założonej na szyi, a gwiazdę orderową nosi się pośrodku prawej strony piersi.

• III klasy: krzyż zawieszony jest na wstędze szerokości 45 mm, koloru ciemnego kobaltu, założonej na szyi.

• IV i V klasy: odznakę noszono na wstążce szerokości 36 mm, koloru ciemnego kobaltu, po lewej stronie piersi. Na wstążce Orderu IV klasy upięta jest z tej wstążki rozetka o średnicy 30 mm.

Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej w kolejności starszeństwa polskich odznaczeń następuje po Orderze Odrodzenia Polski (w tej kolejności obywatele polscy noszą baretki lub miniaturki Orderu wszystkich klas oraz odznaki Orderu III i IV klasy).

Odznaczeni [edytuj]

klasa I - Odznaczeni Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi RP (lista niepełna) [edytuj]

• Antall, Jozsef (16 grudnia) (1993)

• Bush, George H. W. (11 lipca) (1995)

• Camdessus, Michel (8 grudnia) (1999)

• Cardoso, Fernando Henrique (16 lutego) (1995)

• Davies, Norman (22 grudnia 1998)

• Delors, Jacques (23 czerwca) (1993)

• Forni, Raymond (12 maja) (2000)

• Frei, Eduardo (16 lutego) (1995)

• Henryk (książę Danii) (14 czerwca) (1993)

• Iliescu, Ion (6 grudnia) (2004)

• Jaafar, Tuanku (Król Malezji) (23 maja) (1997)

• Jan (wielki książę Luksemburga) (19 kwietnia) (1993)

• Jospin, Lionel (12 maja) (2000)

• Juppé, Alain (12 maja) (2000)

• Karimov, Islom (10 lipca) (2003)

• Kim Young Sam (5 grudnia) (1994)

• Kováč, Michal (20 stycznia) (1994)

• Lacalle, Luis Alberto (16 lutego) (1995)

• Małgorzata II (14 czerwca) (1993)

• Marco, Guido de (29 października) (2002)

• Menem, Carlos Saúl (16 lutego) (1995)

• Mubarak, Hosni (11 marca) (2008)

• Piqué i Camps, Josep (14 maja) (2001)

• Poncelet, Christian (12 maja) (2000)

• Robertson, George (2003)

• Saakaszwili, Micheil (3 marca) (2008)

• Schüssel, Wolfgang (20 stycznia) (2006)

• Soares, Mario (6 maja) (1993)

• Sodano, Angelo (Kardynał) (5 października) (2006)

• Weiss, Szewach (9 stycznia) (2004)

• Weizsäcker, Richard von (22 czerwca) (1994)

• Żelew, Żeliu (12 lipca) (1994)

klasa II - Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi RP (lista niepełna) [edytuj]

• Jan Nowak-Jeziorański (16 lutego 1993)

• Vincenzo Manno(23 lutego 1993)

• Luciana Frassati (12 marca 1993)

• Francis Blanchard (6 kwietnia 1993)

• Renato Fretti (15 kwietnia 1993)

• Benito Gavazza (15 kwietnia 1993)

• Thomas W.Simons Jr. (23 kwietnia 1993)

• Edward Moskal (8 czerwca 1993)

• Pierre de Tonquedec (30 czerwca 1993)

• Krzysztof Łańcucki (8 września 1993)

• James William Fulbright (22 września 1993)

• Bolesław Wierzbiański (23 listopada 1993)

• Janusz Zawodny (9 marca 1994)

• Miguel Martinez (12 maja 1994)

• Juan Antonio Samaranch (4 października 1994)

• Pierre Aubert (10 listopada 1995)

klasa III - Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi RP (lista niepełna) [edytuj]

• Teleki, Pál pośmiertnie (23 marca(2001)

• Ian Barry Taylor (20 stycznia 1993)

• ks. Adam Wróbel(10 lutego 1993)

• Dmytro Pawłyczko (10 lutego 1993)

• Antonino Zichichi (16 lutego 1993)

• Jean-Pierre Kahane (2 marca 1993)

• Eugeniusz Zaleski (12 marca 1993)

• Augusto Wild (16 marca 1993)

• Witold Korsak (23 marca 1993)

• Miles Lerman (8 kwietnia 1993)

• Giovanni Aureli (15 kwietnia 1993)

• Agatino Del Campo (15 kwietnia 1993)

• Renato Saggese (15 kwietnia 1993)

• Sarner Harvey (16 kwietnia 1993)

• Hiroko Nakamura (26 kwietnia 1993)

• Takano Etsuko (26 kwietnia 1993)

• Jan Gawroński (28 kwietnia 1993)

• Eduardo Punset y Casals (10 maja 1993)

• Yves Le Marchand (11 maja 1993)

• Stanisław Adamski (20 maja 1993)

• Janina Zamojska (20 maja 1993)

• Jan Basik (2 czerwca 1993)

• bp Alfred Abramowicz (2 czerwca 1993)

• John Besemeres (16 czerwca 1993)

• Roger Woodward (16 czerwca 1993)

• Nina Iwanek (23 czerwca 1993)

• Eugeniusz Gerulewicz (23 czerwca 1993)

• Jan Górecki (23 czerwca 1993)

• Stefan Iwanek (23 czerwca 1993)

• Nina Nowak (23 czerwca 1993)

• Maciej Moraws (30 czerwca 1993)

• Jean Pierre Grolier (21 lipca 1993)

• Bolesław Szykier (4 sierpnia 1993)

• Johan Willem Semeijns de Vries van Doesburgh (1 września 1993)

• Feliks Dangel (8 września 1993)

• Alojzy Dzindziel (8 września 1993)

• Jerzy Grot-Kwaśniewski (8 września 1993)

• Jerzy Gruszka (8 września 1993)

• Jerzy Klim (8 września 1993)

• Józef Kuszeli (8 września 1993)

• Jerzy Misiak (8 września 1993)

• Franciszek Rutyna (8 września 1993)

• Andrzej Szczygielski (8 września 1993)

• Pierre-Charles Gravelle (8 września 1993)

• David Smith (8 września 1993)

• Marianne Grunberg-Manago (21 września 1993)

• Walter Momper (21 września 1993)

• Feliks Laski (21 września 1993)

• Dennis Petitt (21 września 1993)

• Frank Houben (12 października 1993)

• Elizabeth Erb (14 października 1993)

• Carlo Rubbia (10 listopada 1993)

• Frank Piasecki (23 listopada 1993)

• Rafael Scharf 23 listopada 1993)

• John Gronouski (1 grudnia 1993)

• Hutin Fracois-Regis (13 grudnia 1993)

• Gerard Martinez (13 grudnia 1993)

• Robert Jean-Louis (13 grudnia 1993)

• Lonny Glaser (6 stycznia 1994)

• Ferdinand Naureiter (6 stycznia 1994)

• ks. Piotr Kaglik (6 stycznia 1994)

• Sylwester Markowski (6 stycznia 1994)

• Niels Peter Georg Helskov (17 stycznia 1994)

• Gunther Metzger (26 stycznia 1994)

• Marketa Fialkova (17 lutego 1994)

• Miron Gordon (23 lutego 1994)

• Natay Savasci (1 marca 1994)

• Leszek Talko (2 marca 1994)

• ks. Antoni Banaszak (9 marca 1994)

• Władysław Niedoba (16 marca 1994)

• Jan Winczakiewicz (30 marca 1994)

• Konstanty Wołosiewicz (30 marca 1994)

• Roger Fontanille (30 marca 1994)

• Bohdan Osadczuk (30 marca 1994)

• Teresa Sachakian (4 kwietnia 1994)

• Stanisław Gotowicz (13 kwietnia 1994)

• Henryk Krzymurski (13 kwietnia 1994)

• Maximo Lira Alcayaga (4 maja 1994)

• ks. Witold Kiedrowski (12 maja 1994)

• Albert Siegbert (25 maja 1994)

• Thomas Michael (25 maja 1994)

• Władysław Bednarek (25 maja 1994)

• Gerhard Pulverer (22 czerwca 1994)

• ks.Wawrzyniec Wnuk (22 czerwca 1994)

• Stanisława Gołębiowska (22 czerwca 1994)

• Stanisława Kacpura (22 czerwca 1994)

• Micharl Hornblow (4 lipca 1994)

• Jan Stepek (25 lipca 1994)

• Sylwester Braun (26 lipca 1994)

• Smyczek Reinhold (26 lipca 1994)

• Francis Ronse (11 sierpnia 1994)

• Jyef Kulla (17 sierpnia 1994)

• Ákos Engelmayer (17 sierpnia 1994)

• Wojciech Wasiutyński (29 września 1994)

• Masaru Kurihara (3 października 1994)

• Gerhard Wagner (5 października 1994)

• Samuel Pisar (5 października 1994)

• Ron Jeffery (1995)

• Budsuren Tumen (pośmiertnie 31 sierpnia 1998)

• Teodozjusz Starak (pośmiertnie) (19 marca 2002)

• Bolesław Zagalak (pośmiertnie) 25 listopada 1998)

• Roberto de Luca (18 grudnia 1996)

• Sir Edmund Hillary (17 czerwca 2004)

klasa IV - Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi RP (lista niepełna) [edytuj]

• Mieczysław Choynowski (23 listopada 1998)

• Abp. Alessandro D'Errico (25 listopada 1998)

• Sergio Pitol (23 listopada 1998)

• Jerzy Plebański (23 listopada 1998)

• Francisco Savin Vazquez (23 listopada 1998)

klasa V - Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi RP (lista niepełna) [edytuj]

• Bolesław Budzyń (18 grudnia 1996)

• Zdzisław Czarnecki (17 stycznia 2008)

• Teresa Dachtera (23 listopada 1998)

• Friedrich Wilhelm Freiherr von Sell (23 listopada 1998)

• Ewa Jasińska (17 stycznia 2008)

• Witold Kamiński (23 listopada 1998)

• Walter Lorang (23 listopada 1998)

• Piotr Nowak (24 stycznia 2005)

• Marek Janusz Rygielski (21 maja 2004)

• Stanisław Zalewski (25 stycznia 2000)

• Walter Rothschild (25 stycznia 2005)

• Teresa Sygnarek (11 lipca 2008)

• Piotr Studniarski (11 lipca 2008)

• Wiesław Rydel (11 lipca 2008)

---