1.Zasada ultima ratio prawa karnego

Polega na tym ze w polityce tworzenia prawa po prawo karne sięga się tylko w ostateczności. Przed nim są środki porządkowe edukacyjne finansowe oraz sankcje egzekucyjne i naprawcze.

2. Wymień i omów podstawowe funkcje jakie powinno spełniać prawo karne.

1. funkcja sprawiedliwościowa - zaspokajanie poczucia sprawiedliwości osoby pokrzywdzonej, a także rodziny ofiary i jej grupy społecznej przez ukaranie sprawcy: funkcja ta pełni rolę rozładowania pewnego stanu psychicznego, wywołanego przez popełnienie przestępstwa, a występującego u pokrzywdzonego. Stan ten jest mieszaniną poczucia pokrzywdzenie, frustracji i poczucia zagrożenia, a jego rozładowanie nazywa się zaspokajaniem poczucia sprawiedliwości.

2. Funkcja ochronna - służy ochronie pewnych dóbr, których istnienie i respektowanie składa się na pewien porządek społeczny.

3. Funkcja gwarancyjna - tzn. przez wyrażane określenie co jest przestępstwem gwarantuje się obywatelowi, że nie będzie on pociągnięty do odpowiedzialności karnej za czyny, których prawo za przestępstwo nie uważa.

3. Omów genezę i znaczenie zasady nullum crimen, nulla poena sine lege

. Nullum crinem sine lege - nie ma przestępstwa bez ustawy.

początki u Cycerona nullum crimen, nulla poena sine lege anteriora ustawy szczegółowe:

1. Prawo karne musi być prawem pisanym i zawartym w ustawie

2. Przepisy karne muszą opisywać przestępstwo w sposób maksymalnie dokładny - zasada określoności i przejrzystości nakazu karnego ( nieokreśloność przestępstwa wynika z używania tzw. znamion cennych)

3. Niedopuszczalne jest stosowanie analogii na niekorzyść oskarżonego; -> czyn analogiczny - podobny do czynu zabronionego pod groźbą kary -> analogia może być stosowana dla wykluczenia lub złagodzenia odp. karnej ale nie kosztem interesów innych osób, a zwłaszcza pokrzywdzonego

4. Ustawa karna wprowadzająca odp. Karną lub ją zaostrzająca nie może działać wstecz (ustawy o mocy wstecznej to ustawy retroaktywne) -> nie ma zakazu nadawania mocy wstecznej ustawom łagodzącym odp. karną lub znoszącym karalność czynu.

5. Kara za przestępstwo musi być określona i przewidziana we wcześniej wydanej ustawie.

4. Zasada proporcjonalności w prawie karnym

Składa się na nią zasada przydatności konieczności i proporcjonalności sensu stricte.

Przydatność objawia się w tym ze karanie może nastąpić tylko wtedy kiedy możliwe jest osiągniecie celu jakim jest obrona dobra wskazanego.

Konieczność nakazuje wybrać taka karę, która najmniejsze obciążenie dla wolności i dóbr obywatelskich.

Proporcjonalność sensu stricte- należy wymierzyć karę wystarczającą do ukarania sprawcy. Kara nie może być zbyt surowa.

5. Omów zasadę osobistej odpowiedzialności i zasadę indywidualizacji odpowiedzialności

Indywidualizacja odpowiedzialności- kształt odpowiedzialności karnej zależy od tego jaki czyn został popełniony i jaki jest sprawca- jakie wykazuje właściwości 21$1

Odpowiedzialność osobista - odpowiedzialności karnej nie może przyjąć na siebie inna osoba niż sprawca przestępstwa. Ograniczenia na rzecz współwłasności.

6. Omów zasadę humanitaryzmu i in dubio pro reo

Humanitaryzm- prawo karne powinno być humanitarne, ludzkie, w tym znaczeniu, że wymagania przezeń stawiany powinny być na miarę możliwości ludzi, a stosowane kary i środki nie powinny być okrutne, nie powinny poniżać karanego ani wyrządzać mu zbędnych dolegliwości.

In dubio pro reo-w razie wątpliwości na korzyść oskarżonego.

7. Wymień i omów źródła prawa karnego

Podstawowy kodeks karny rozporządzenie pod warunkiem ze nie są blankietowe. Zwyczaj, doktryna, orzecznictwo.

8. Elementy składowe normy prawno karnej

Generalnie norma sankcjonująca i norma sankcjonowana. Sankcjonowane określają nakazy i zakazy postępowania a sankcjonujące to normy adresowane do organów państwowych, określające ich kompetencje, uprawnienia i obowiązki związane z wystąpieniem zachowania niezgodnego z zakazem normy sankcjonowanej w normie sankcjonowanej istotę zakazu można określić poprzez nazwanie czynu bądź określenie jego cech charakterystycznych.

9. Omów rodzaje wykładni

Językowa, logiczna, celowościowa , systemowa, historyczna. Na początku stosuje się logiczna potem inne. Trzeba zwrócić uwagę na zasady nullum crimen i in dubio pro reo.

10. Omów pojecie czynu jako podstawy odpowiedzialności karnej.

Zachowanie się człowieka żeby zostało uznane za czyn musi być zachowaniem zewnętrznym zależnym od woli człowieka, musi być sterowane jego wolą, w tym w nie chodzi o nieuzewnętrznione zjawiska psychiczne typu myśli, zamiary poglądy. Wyjątkiem jest przymus bezwzględny - nie jest on czynem gdyż zachowaniu temu człowiek nie mógł się oprzeć i wobec tego nie było ono sterowane jego wolą. Inaczej jest z przymusem względnym uznawanym już za czyn, gdyż zachowanie to, mimo, iż jest wymuszone jest też zależne od woli.

Czynem jest psychicznie sterowane zewnętrzne zachowanie człowieka, rozgrywające się w środowisku społecznym a stanowiące realizację decyzji podjętej dla osiągnięcia określonego celu.

11. Społeczna szkodliwość czynu zabronionego.

Jest cecha określonych kategorii czynów co wynika z ich istoty warunkowanej także ich kontekstem społecznym a nie z faktu ich zabronienia czyn nie jest dlatego społecznie szkodliwy ze jest zabroniony ale dlatego jest zabroniony bo jest społecznie szkodliwy. Art. 2 nie stanowi przestępstwa czyn, którego szkodliwość jest mniejsza niż znikoma

115 przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sad powinien brać pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra rozmiar wyrządzonej lub grożącej szkody sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawce obowiązków jak również postać zamiaru i motywacje sprawcy.

12. Omów typy przestępstw ze względu na ciężar gatunkowy.

ZBRODNIA czyn zagrożony kara pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 albo karą surowszą. (Dolna granica musi wynosić, co najmniej 3 lata np. morderstwo, fałszowanie pieniędzy) Zbrodnia może być tylko umyślna.

WYSTĘPEK czyn zagrożony karą przekraczającą jeden miesiąc pozbawienia wolności lub grzywny powyżej 30 stawek dziennych.

13. Podział przestępstw ze względu na skutek

Podział przestępstw na przestępstwa formalne (bezskutkowe) i materialne (skutkowe) opiera się na kryterium występowania wśród znamion danego typu przestępstwa znamienia skutku. Jeśli określony skutek do znamion przestępstwa należy, mamy do czynienia z przestępstwem materialnym, jeżeli przestępstwo polega po prostu na określonym zachowaniu się nazwiemy je przestępstwem formalnym.

14. Przestępstwa naruszające dobro i zagrażające dobru czyli narażające na niebezpieczeństwo

Podzial związany ze skutkowymi i bezskutkowymi. Narażające na niebezpieczeństwo mogą być abstrakcyjne bądź konkretne. Te drugie są określone dosłownie w przepisie a tych pierwszych trzeba się domyślać.

15. Przedstaw przestępstwa popełnione z działania i z zaniechania.

Niektóre przestępstwa mogą być popełniony tylko przez działanie, czynne zachowanie się osoby, jest to np. zgwałcenie

Przestępstwa z zaniechania - polega na nie podjęciu przez sprawcę działania, do którego był zobowiązany (formalne przestępstwa zaniechania), lub na spowodowaniu określonego skutku przez niepodjęcie takiego działania (materialne przestępstwo z zaniechania). Źródłem obowiązku przy przestępstwach formalnych jest ustawa.

16. Omów podział przestępstw ze względu na podmiot.

Przestępstwa powszechne to takie, których podmiotem może być każda osoba odpowiadająca ogólnym cechom podmiotu przestępstwa, - „kto” osoba fizyczna w określonym wieku Przestępstwa indywidualne - to takie, w których opisie ustawowym znamię podmiotu określone jest przez użycie pewnej dodatkowej cechy:

1. właściwe - szczególna cecha decyduje o bycie przestępstwa, brak tej cechy powoduje niebyt przestępstwa

2. niewłaściwe - szczególna cecha nie decyduje o bycie przestępstwa, lecz o stworzeniu jej kwalifikowanego lub uprzywilejowanego typu.

17. Podział ze względu na stronę podmiotowa

Umyślne i nieumyślne- tego chyba nie trzeba tłumaczyć

18. Podział ze względu na tryb ścigania

1. Ścigane z urzędu

2. na wniosek pokrzywdzonego

3. z oskarżenia prywatnego

19. Omów typy przestępstw

Po dodaniu do niektórych typów przestępstw dodatkowych znamion, tworzą one nowy typ przestępstwa zagrożony surowszą bądź łagodniejszą karą. Typ przestępstwa, który jest punktem wyjścia nazywamy typem podstawowym, a typ przestępstwa powstały po dodaniu do typu podstawowego dodatkowych znamion to typ kwalifikowany albo uprzywilejowany. O typie kwalifikowanym mówimy, gdy zagrożenie karą jest surowsze niż w typie podstawowym, a typ uprzywilejowany charakteryzuje się karą łagodniejszą niż w typie podstawowym.

20. Co to są przestępstwa podobne i jakie konsekwencje wiążą się z ustaleniem podobieństwa przestępstw?

Definicja art. 115 paragraf 3.Są to przestępstwa tego samego rodzaju: przestępstwa z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia albo przestępstwa popełniane w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Aby rozstrzygnąć czy przestępstwa są tego samego rodzaju należy porównać dobra prawne, przeciwko którym są wymierzone (kryterium przedmiotu przestępstwa). Zatem Przestępstwa skierowane przeciwko temu samemu dobru lub zbliżonemu dobru prawnemu są przestępstwami tego samego rodzaju. Podobne są przestępstwa paserstwa i oszustwa, bo obydwa są skierowane przeciwko mieniu.

21. Co rozumiemy pod pojęciem ustawowych znamion przestępstwa?

Ustawowe znamiona przestępstwa są elementami, których występowanie w czynie sprawcy musi być stwierdzone, by można było przypisać mu popełnienie określonego typu przestępstwa. Ustawowe znamiona to cechy charakterystyczne dla danego typu czynu zabronionego, a odnoszące się do dobra prawnie chronionego, sprawcy, jego czynu oraz stosunku psych sprawcy do czynu.

23. Co rozumiemy pod pojęciem strony podmiotowej przestępstwa?

Strona podmiotowa są to zjawiska psychiczne, które muszą towarzyszyć stronie przedmiotowej, czyli zewnętrznemu zachowaniu się sprawcy, wyraża psychiczny stosunek sprawcy do czynu. Stosunek ten może polegać na umyślności lub nieumyślności. Strona podmiotowa jest najważniejszą przesłanką winy. Jeżeli nie występuje wymagana w przepisie, określająca typ przestępstwa strona podmiotowa, to sprawcy nie można postawić zarzutu z popełnionego czynu, a co za tym idzie nie ponosi on odpowiedzialności karnej z powodu braku winy. Postać str. Podmiotowej decyduje o stopniu winy i społecznej szkodliwości (np. umyślne podpalenie i nieumyślne spowodowanie pożaru).

24. Na czym polega umyślność i nieumyślność.

W 31 pytaniu

25. Wyjaśnij pojęcie przestępstw kierunkowych

Są to przestępstwa znamienne celem, motywem, pobudką. Oznacza to, że w znamionach niektórych przestępstw umyślnych ustawodawca wskazuje na dodatkowe cechy, które musi zawierać ich str. podmiotowa. Najczęściej chodzi o znamię celu np. cel osiągnięcia korzyści majątkowej. Motyw jest to przeżycie psychiczne o charakterze intelektualnym skłaniające sprawcę do popełnienia czynu. Pobudka pełni taką samą rolę, ale cechują ją emocjonalny charakter. Sprawca przestępstwa kierunkowego działa z zamiarem dokładnie ukierunkowanym. Generalnie przestępstwa kierunkowe mogą być popełniane tylko w zamiarze bezpośrednim, istnieją jednak wyjątki od tej reguły

26. Czy przestępstwo nieumyślne może być popełnione w formie współsprawstwa?

Tak. W przypadku porozumienia w wykonywania czynności nieostrożny, którą każdy współsprawca mógł przewidywać.

28. Na czym polega bezprawności czynu?

Bezprawność czynu polega na tym, że czyn ten zabroniony jest przez ustawę, -» bezprawność karną wyraża zabronienie czynu pod groźbą kary, ale kary grożącej, a nie kary wykonanej czy orzeczonej; ważne też, że jest to bezprawność oceniana na tle całego systemu prawa, gdyż inne przepisy karne, a nawet przepisy innych gałęzi prawa mogą dozwalać, albo wręcz nakazywać dokonywanie takich czynów. Sprzeczność miedzy faktycznym zachowaniem człowieka a zachowaniem z ustawy -Atypowe sytuacje wyłączenia odpowiedzialności karnej z powodu braku bezprawności to kontratypy. Przestępstwa nieumyślne wykluczają prawny charakter działania; są przestępstwami z nieostrożności tzn. jako przestępstwo nieumyślne może być oceniane tylko takie wypełnienie znamion przestępstwu, które było rezultatem nieostrożnego zachowania sprawcy.

29. Wymień i omów teorie winy w prawie karnym

Teorie winy zajmują się rozważaniami na temat istoty winy, wyróżniamy teorie psychologiczne i normatywne.

Psychologiczna teoria winy - utożsamia winę ze stroną podmiotową przestępstwa; stosunek psychiczny sprawcy do czynu zabronionego. Stosunek ten może mieć postać zamiaru (wola) lub wyobrażenia (świadomość).

Teoria woli - wina polega na złym zamiarze, który dzieli się na zamiar bezwarunkowy (chce) i warunkowy (godzi się); teoria wyobrażenia - wina polega na tym, że wyobrażenie (świadomość) sprawcy o możliwości popełnienia czynu zabronionego nie powstrzymuje go przed popełnieniem przestępstwa.

Normatywna teoria winy - istotą winy jest osobista zarzucalność popełnionego czynu. Wadą tej teorii jest całkowite oderwanie się od elementu stosunku sprawcy do czynu, a umyślność i nieumyślność nie są składnikami winy, tylko wchodzą w zakres pojęcia czynu, wina więc tu, to sam zarzut że działanie sprawcy było sprzeczne z normą prawną, pod warunkiem że można było wymagać poprawnego zachowania.

Realna teoria normatywna bierze pod uwagę zarówno stosunek psychiczny jak i element zarzucalności naruszenia przepisów karnych.

30. Wyjaśnij definicję winy na gruncie prawa karnego.

Str. 52 i 9- podręcznik Art. 1 § 3 KK

Wina zachodzi wtedy, gdy możemy sprawcy postawić zarzut z popełnienia danego czynu zabronionego.

Wina w prawie karnym materialnym jest personalną zarzucalnością popełnionego czynu. Granice tej zarzucalności określa ustawa, ustanawiając przesłanki winy i wskazując okoliczności wyłączające winę.

Przesłanki winy w prawie karnym materialnym:

- strona podmiotowa przestępstwa (określona w art. 9 K.K) umyślność albo nieumyślność; |art. 8 KK - zbrodnię można popełnić tylko umyślnie; występek można popełnić także nieumyślnie, jeżeli ustawa lak stanowi (nie ma winy umyślnej/nieumyślnej, jest natomiast umyślne lub nieumyślne popełnienie czynu)]

- określony wiek sprawcy - osoba musi być zdolna do ponoszenia winy Przesłanki negatywne, czyli okoliczności wyłączające winę to: niepoczytalność sprawcy (art. 31 k.k.), błąd (art. 28-30 k.k.). działanie na rozkaz (art. 318 k.k.), stan wyższej konieczności (art. 26 § 2 k.k.)Brak którejkolwiek przesłanki pozytywnej lub występowanie przesłanki negatywnej powoduje, że osobie, która popełniła dany czyn, nie można zrobić z powodu jego popełnienia zarzutu.

31. Co to jest zamiar bezpośredni i ewentualny

art. 9 § 1 KK Zamiar bezpośredni zachodzi wtedy, gdy sprawca uświadamiając sobie, że wypełnia znamiona czynu zabronionego albo że jego zachowanie się może wypełnić te znamiona - chce jego popełnienia. Sprawca nic musi być pewien skuteczności swoich działań, ale jej pragnie. Zamiar bezpośredni nagły Zamiar bezpośredni przemyślany Ewentualny- przewiduje i godzi się na to. Zawsze pojawia się obok innego zamiaru.

32. Co to jest wina kombinowana i jakich przestępstw dotyczy?

. 9 § 3 KK Wina mieszana, kombinowana polega na tym, że część znamiona przestępstwa objęta jest zamiarem sprawcy, a druga część tylko winą nieumyślną. Wina mieszana dotyczy tylko kwalifikowanych typów przestępstw, w których znamieniem kwalifikującym jest następstwo czynu, a nie inne okoliczności, jak sposób dokonania czynu, przedmiot przestępstwa czy jego wartość. Przestępstwo popełnione z winy mieszanej kwalifikuje się w sumie jak przestępstwo umyślne. Typowymi przykładami winy mieszanej są kwalifikowane typy przestępstw udziału w bójce lub pobiciu. Jeżeli następstwem bójki lub pobicia jest ciężki uszczerbek na zdrowiu.

33. Co rozumiesz pod pojęciem pochodu przestępstw?

Pochód przestępstw to (iter delicti) to schemat przedstawiający stadia czynu przestępnego. Za elementy tego pochodu uważa się:

1. zamiar (nie jest formą studialną, gdyż przestępstwo to czyn, a nie nastawienie sprawcy)

2. przygotowanie

3. usiłowanie

4. dokonanie. .

Nie każde przestępstwo ma wszystkie te stadia, np. przestępstwo nieumyślne ma tylko dokonanie.

34. Na czym polega przygotowanie do popełnienia przestępstwa?

art. 16 § 1 KK. W przepisie przewiduje się dwie formy przygotowania:

przygotowanie w sensie ścisłym (forma rzeczowa) - podjęcie czynności mających stworzyć warunki do przedsięwzięcia czynu zmierzającego bezpośrednio do dokonania czynu zabronionego, w szczególności uzyskiwanie i przysposabianie środków, zbieranie informacji, sporządzanie planu (nie jest to katalog zamknięty).

Wejście w porozumienie dwóch lub więcej osób, polegające na uzgodnieniu zamiaru dokonania konkretnego przestępstwa, omówieniu ról. Czynności wymienione w przepisie musza być podjęte w celu popełnienia czynu zabronionego, więc niemożliwe jest zaniechanie, ani zwykle formy umyślności. Przygotowanie do przestępstwa jest karalne tylko wtedy, kiedy ustawa tak stanowi.

35. Na czym polega usiłowanie popełnienia przestępstwa?

art. 13 § 1 KK Usiłowanie jest jednym ze stadiów przestępstwa i składa się z trzech elementów:

• zamiar popełnienia czynu zabronionego bezpośredni i ewentualny, ale nie dotyczy przestępstwa nieumyślnych, czy przestępstw z winy mieszanej, w których co do następstwa wystarczy wina nieumyślna

• zachowanie (przestępstwa z działania i zaniechania) się zmierzające bezpośrednio ku dokonaniu - zachowanie się sprawcy może być tylko wtedy uznane za usiłowanie, jeżeli zmierza bezpośrednio do dokonania czynu zabronionego, pośrednie działanie może być, co najwyżej przygotowaniem, które przeważnie nie jest w ogóle karane, a usiłowanie prawie zawsze jest.

• brak dokonania.

36. Wymień i omów na czym polega usiłowanie nieudolne udolne.

art. 13 § 2 KK Usiłowanie nieudolne zachodzi, gdy sprawca nie uświadamia sobie że dokonanie przestępstwa jest niemożliwe. Jeżeli dokonanie jest niemożliwe ze względu na brak przedmiotu zamachu lub ze względu na użycie środka nienadającego się do popełnienia czynu zabronionego, to takie usiłowanie jest karalne, bo następnym razem sprawca może podjąć skuteczne działania. Ze względu na brak wymaganej cechy podmiotu usiłowanie nie jest karalne. W wypadku usiłowania nieudolnego sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary lub odstąpić od jej wymierzenia. Usiłowanie udolne zachodzi, gdy sprawca w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoim zachowanie bezpośrednio zmierza do jogo dokonania i które to dokonanie następuje (udaje mu się zrobić, co zamierzał).

37.Wyjaśnij pojecie czynnego żalu. Jaki wpływ ma on na wymiar kary?.

15 § 1 KK

Nie podlega karze za usiłowanie, kto dobrowolnie odstąpił od czynu lub zapobiegł skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego. Czynny żal:- musi być dobrowolny, ale nie ważne są pobudki, jeżeli natomiast jest on wymuszony przez okoliczności lub działania innych osób, to sprawca nie korzysta z bezkarności;

- nie wyklucza odpowiedzialności za dokonane „po drodze" czyny (np. odstąpił od zabójstwa, ale dokonał uszczerbku na ciele ofiary) - tzw. usiłowanie kwalifikowane. Usiłujący, który przejawi skuteczny czynny żal nie odpowiada za wcześniejsze przygotowania do tego czynu - art. 17 § 2 KK. Bezkarność usiłowania wywołuje tylko skuteczny czynny żal. Art. 15 § 2 KK - w razie bezskutecznego żalu usiłującego sąd może jedynie zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary. Przepisy szczególne w niektórych przypadkach zaostrzają wymagania w stosunku do czynnego żalu o wymóg powiadomienia organu powołanego do ścigania i poinformowania o wszystkich okolicznościach (np.w przypadku zamachu na niepodległość państwa, szpiegostwa).

38. Sprawcze formy współdziałania. Sprawstwo indywidualne i współsprawstwo.

Art. 18 odpowiada za sprawstwo nie tylko ten, kto wykonuje czyn zabroniony sam albo wspólnie i w porozumieniu z inna osobą, ale także ten, kto kieruje wykonywaniem czynu zabronionego przez innego albo wykorzystuje współzależność. Formy to sprawstwo indywidualne współsprawstwo sprawstwo kierownicze i poleceniowe

Indywidualne to sam popełnia. Współsprawstwo właściwe, gdy każdy ma swoja role, a wielosprawstwo wtedy, kiedy każdy wypełnia swoim zachowaniem znamiona czynu zabronionego.

39.Sprawstwo równoległe, różnice od współsprawstwa.

Brak czynnika porozumienia sprawców wykonujących ten sam skutek (czyn).

40. Współsprawstwo sukcesywne.

Współsprawstwo zachodzi także wtedy. Kiedy jeden sprawca rozpoczął realizację ustawowych znamion w pojedynkę, a następnie dołączył do niego inny współsprawca, zostało zawiązane porozumienie i wspólnie zrealizowali oni resztę ustawowych znamion czynu zabronionego, W takiej sytuacji zachodzi współsprawstwo sukcesywne. Współsprawca sukcesywny odpowiada, co do zasady tylko za ten fragment czynu zabronionego, w którym uczestniczył.

41. Wyjaśnij pojęcie niesprawczych postaci współdziałania przestępczego.

Niesprawcze formy współdziałania przestępczego to podżeganie, pomocnictwo i prowokacja.

42. Omów, na czym polega podżeganie.

Podżegacz to współdziałający w popełnieniu czynu zabronionego, nie bierze osobiście udziału w dokonaniu tego czynu. To osoba, która chcąc żeby inna osoba dokonała czynu zabronionego, namawia ją do tego. Podżeganie może być popełnione tylko w zamiarze bezpośrednim. Podżeganie polega na nakłanianiu (nie tylko namawianiu) osoby indywidualnie oznaczonej.

43.Omów, na czym polega pomocnictwo.

Art. 18§3 odpowiada za pomocnictwo, kto w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego swoim zachowaniem ułatwia jego popełnienie w szczególności dostarczając narzędzia, środek przewozu, udzielając rady lub informacji.

Pomocnictwo fizyczne- narysowanie planu, pomoc w niesieniu,

Pomocnictwo psychiczne- udzielane rady, informacji, utwierdzanie w słuszności decyzji. Może być popełnione zarówno formie działania jak i zaniechania (strażnik nie wzywa policji). O pomocnictwie możemy mówić, jeśli zostało dokonane (zaniechane) przed lub w czasie popełnienia czynu zabronionego.

44.Omów zagadnienie podżegania i pomocnictwa do przestępstw indywidualnych właściwych.

Osoba współdziałająca, która nie posiada objętej dyspozycją cechy osobistej charakteryzującej sprawcę, odpowiada zarówno za przestępstwo indywidualne właściwe jak i niewłaściwe kwalifikowane, jeżeli wiedziała o okoliczności osobistej charakteryzującej dany typ przestępstwa indywidualnego. Cywil nakłaniający żołnierza do dezercji odpowiada za podżeganie do tego przestępstwa, osoba postronna odpowiada za podżeganie do sprzeniewierzenia, jeżeli nakłania do przywłaszczenia osobę, której mienie zostało powierzone.

45.Omów, na czym polega prowokacja do popełnienia czynu zabronionego.

Prowokatorem jest ten, kto w celu skierowania przeciwko innej osobie postępowania karnego nakłania ją do popełnienia czynu zabronionego. Wielu przypadkach prowokator działa w celu ochrony porządku prawnego i nie pragnie dokonać czynu zabronionego, gdyż do odpowiedzialności karnej wystarcza usiłowanie. Prowokator odpowiada jak za podżeganie z tym, że nie stosuje się wobec niego przepisu o usiłowaniu i o czynnym żalu.

46. Pojęcie kontratypu.

Kontratyp to okoliczność wyłączająca bezprawność czynu. O ile typizacja czynów zabronionych wskazuje wzorzec uzasadniający traktowanie czynu za karalne, o tyle kontratypizacja tworzy wzorzec uzasadniający wyłączenie karalności czynu naruszającego normę sankcjonowaną.

47.Omów przestępstwo obrony koniecznej+ warunki.

Obrona konieczna wyłącza bezprawność czynu, polega na odparciu bezpośredniego, bezprawnego zamachu na jakiekolwiek dobro ochronione prawem, przy użyciu środków koniecznych sposób współmierny do niebezpieczeństwa. Zamach musi być:

• rzeczywisty,

• bezpośredni,

• bezprawne.

Działanie musi być podjęte w celu odparcia zamachu.

48. Na czy polega bezpośredniość zamachu, bezprawność zamachu i konieczność obrony.

Bezpośredniość zamachu oznacza, że zamach musi stanowić natychmiastowe niebezpieczeństwo naruszania atakowanego dobra.

Z zachowania napastnika musi jednoznacznie wynikać, że przystępuje on do ataku oraz, że istnieje wysoki stopień prawdopodobieństwa zaatakowania dobra. Zamach musi być dokonany przez człowieka oraz sprzeczny z przepisami prawa.

Obrona musi być konieczna w sensie technicznym tzn., że zastosowany sposób obrony nie przekracza granicy potrzebniej do odparcia zamachu i jest współmierny do niebezpieczeństwa.

49. Przekroczenie granicy obrony koniecznej +ekscesy.

Przekroczenie granicy obrony koniecznej powoduje, że działanie obronne, podjęte przez osobę odpierającą zamach przestaje być działanie prawnym wobec tego nie zachodzi wyłączenie bezprawności. Osoba przekraczająca granice obrony koniecznej będzie pociągnięta do odpowiedzialności karnej.

E. intensywny- gdy zastosowany sposób obrony był niewspółmierny do zaistniałego niebezpieczeństwa lub gdy wystąpiła rażąca dysproporcja dóbr.

E. ekstensywny- gdy ochrona była przedwczesna lub spóźniona.

50.Obrona konieczna wobec funkcjonariusza publ.

Jeżeli funkcjonariusz działa w granicach swoich obowiązków chociażby był w błędzie lub działał niesłusznie to nie można zastosować wobec niego obrony koniecznej. Jeżeli jednak przekracza swoje uprawnienia (komornik pozbawia dłużnika wolności) można zastosować obronę konieczną.

51.Stan wyższej konieczności jako okol. wył winę i bezprawność.

Stan wyż koń polega na poświęceniu jednego dobra w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożące jakiemukolwiek innemu dobru chronionemu prawem, jeśli niebezpieczeństwa nie można było inaczej uniknąć a dobro poświęcone nie stanowi wartości większej niż dobro ratowane. Niebezpieczeństwo musi być

• rzeczywiste,

• bezpośrednie,

• działanie musi być zdeterminowane celem uniknięcia niebezpieczeństwa.

Wył bezprawności- dobro poświęcone ma wartość niższą od ratowanego, jest kontratypem

Wył winę-dobro ratowane na wartość równą lub wyższą ale występuje do tego obrona konieczna.

52.Dozwolone ryzyko nowatorskie.

Ryzyko nowatorskie jest dopuszczalne, jeśli zostaną spełnione następujące warunki:

1. eksperyment w celu medycznym, poznawczym, technicznym lub ekonomicznym

2. spodziewana korzyść ma istotne znaczenie

3. z punktu widzenia aktualnej wiedzy zasadny jest cel i sposób przeprowadzenia eksperymentu

4. zgoda osoby uczestniczącej

5. uczestnik musi być dokładnie poinformowany musi mieć możliwość odstąpienia od eksperymentu w każdej chwili.

53. Prawo do krytyki

Dozwolona krytyka obejmuje dwie sytuacje:

1. prawdziwość zarzutu uczynionego niepublicznie- zwykłe zniesławienie,

2. prawdziwość zarzutu podniesionego i wygłoszonego publicznie pod warunkiem że zarzut służy społecznie uzasadnionego interesu- zniesławienie zwykłe i kwalifikowane. Przy zarzucie publicznym nie wystarcza prawdziwość musi być jeszcze cel zarzutu.

54. Kontratypy pozakodeksowe.

Takie, które zlokalizowane są w ustawodawstwie, ale poza k.k. Są to:

• czynności urzędowe- przepisy określające uprawnienia organów państw do stosowania środków przymusu, zatrzymania osoby, tymczasowego aresztowania itp.

• Drugi przypadek w ustawie- przerwanie ciąży.

55.Kontratyp zgody uprawnionego i karcenia małoletniego.

Jeżeli naruszenie dobra następuje za zgodą dysponenta dobrem to następuje uchylenie bezprawności czynu. Aby zgoda była skuteczna musi spełniać warunki:

• musi jej udzielić osoba dorosła i poczytalna, zgoda może dotyczyć tylko takiego dobra którym dysponent swobodnie dysponuje,

• zgoda musi być dobrowolna, musi dotyczyć ściśle określonego dobra, wyrażona najpóźniej trakcie dokonywania czynu, sprawca musi wiedzieć że działa za zgodą.

Karcenie legalne musi spełniać warunki:

• podięte w celu wychowania

• dokonuje go osoba uprawniona rodzic, opiekun

• proporcjonalność miedzy zawinieniem dziecka a karą

• forma społecznie akceptowalna.

56. Ryzyko sportowe

Warunki uznania okoliczności za efekt ryzyka sportowego:

• dana dyscyplina jest dopuszczalna

• działanie sprawcy zostało podjęte w celu sportowym

• nie zostały naruszone reguły danej dyscypliny

• udział uczestników był dobrowolny.

57. Okoliczności wyłączające winę.

Sprawca swoim zachowaniem wypełnił znamiona czynu zabronionego, ale nie można pociągnąć go do odpowiedzialności karnej, ponieważ ze względu na pewne okoliczności nie można przypisać mu winy. Te okoliczności to:

• stan wyższej konieczności,

• wiek,

• niepoczytalność,

• błąd co do faktu,

• nieświadomość bezprawności czynu,

• błąd co do okoliczności wyłączającej bezprawność lub winę,

• rozkaz przełożonego.

58. Wiek jako okoliczność wyłączająca winę.

Niedojrzałość psychiczna i społeczna nieletnich. Dopiero od pewniej granicy sprawca osiąga taki poziom rozwoju intelektualnego, społecznego i emocjonalnego, że potrafi rozpoznać znaczenie czynu. Za czyny określone w kodeksie karnym odpowiada ten, kto w chwili popełnienia czynu ukończył 17 lat. Wyjątkowo na zasadach określonych w kodeksie za zbrodnie odpowiada ten, kto ukończył 15 lat oraz jeśli okoliczności za tym przemawiają. Wobec osoby, która ukończyła 17 lat, ale nie ma jeszcze 18 lat stosuje się środki wychowawcze, lecznicze, poprawcze przewidziane dla nieletnich.

59. Niepoczytalność jako okoliczność wyłączająca winę

Sprawca z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego (obniżenie sprawności umysłowej człowieka) lub innego zakłócenia czynności psychicznych (patologiczne upicie, zatrucie, odurzenie narkotykami) nie jest w stanie rozpoznać znaczenia swojego czynu lub pokierować swoim postępowaniem. Zamiast środków karnych, środki zabezpieczające.

60. Podaje elementy definicji niepoczytalności i omów je

pyt. 59

61.Co to jest poczytalność ograniczona i jakie skutki wywołuje?

Poczytalność ograniczona zachodzi wtedy, gdy u sprawcy w czasie popełnienia przestępstwa zdolność do rozpoznania znaczenia czynu lub możliwość pokierowania swoim postępowaniem była w znacznym stopniu ograniczona. Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary. Przepisów o poczytalności ograniczonej nie stosuje się wobec osób, które same w prowadziły się w owy stan a mogły przewidzieć jego skutek.

62.Na czym polega błąd i jakie skutki wywołuje.

Błąd jest to różnica między obiektywną rzeczywistością a jej odzwierciedleniem w świadomości człowieka(błąd co do faktu). Obraz rzeczywistości jest albo bogatszy(urojenie) albo uboższy (nieświadomość) od rzeczywistości. Błąd wyłącza winę tylko wtedy gdy jest istotny tzn. dotyczy okoliczności stanowiących znamię czynu zabronionego. Działanie sprawcy pod wpływem błędu co do faktu skutkuje wyłączeniem od odpowiedzialności karnej za ten czyn popełniony z winy umyślnej zarówno w zamiarze bezpośrednim jak i ewentualnym.

63.Rodzaje błędu.

• co do okoliczności stanowiącej ustawowe znamię czynu (błąd taki wyłącza umyślny charakter czynu, nie może być popełniony w zamiarze ewentualnym bo jest nieumyślny, karany jest tylko w przypadku gdy ustawa przewiduje karę za taki czyn popełniony nieumyślnie)

• co do okoliczności stanowiącej zmianę typu uprzywilejowanego (sprawca dopuszcza się czynu usprawiedliwionym(niezawinionym) błędnym przekonaniu, że zachodzi okoliczność stanowiąca znamię czynu zabronionego od której zależy taka łagodniejsza odpowiedzialność; łagodzi karę)

• co do kontratypu i okoliczności wyłączającej winę (błąd taki może wyłączyć winę ale nie zamiar)

• co do prawa (nieświadomość bezprawności a nie jej urojenie; nie eliminuje umyślności wpływa jedynie na zarzucalność popełnionego czynu).

64. Czyn ciągły

Sprawca dopuścił się jednego czynu zabronionego, gdy:

• Dwa lub więcej zachowań,

• krótkie odstępy czasu,

• z góry powzięty zamiar,

• przedmiotem zamachu jest dobro osobiste

• tożsamość pokrzywdzonego, przedmiot czynu jest taki sam.

Sprawca poniesie odpowiedzialność za popełnienie jednego czynu.

65. Omów instytucje zbiegu przestępstw

Mamy z nim do czynienia gdy czyn sprawcy jest tak różnorodny pod względem charakteru, że podstawą jego kwalifikacji prawnej mogą stanowić dwa lub więcej przepisów.

66. Na czym polega zbieg pomijalny, wymień zasady wyłączenia wielości ocen

Postawą kwalifikacji prawnej jednego czynu są dwa lub więcej przepisów to mamy do czynienia ze zbiegiem przepisów:

• Pomijalny to taki który istnieje tylko na pierwszy rzut oka i udaje się go wyeliminować za pomocą reguł wył wielość ocen:

1. zasada specjalności przepis szczególny wyłącza przepis ogólny

2. zasada konsumpcji przepis pochłaniający wył przepis pochłaniany

3. zasada subsydiarności przepis pierwotny wył przepis posiłkowy.

• Rzeczywisty.

67. Rzeczywisty zbieg przepisów prawa.

Z rzeczywistym zbiegiem przepisów prawa mamy do czynienia wtedy, gdy pomimo zastosowaniu reguł wył wielość ocen nie udaje się wyeliminować konkurencji przepisów. W takim przypadku następuje idealny zbieg przestępstw, przy wymierzaniu kary sąd może zastosować karę najsurowszą oraz środki karne przewidziane za poszczególne przestępstwa.

68.Przestępstwo zbiorcze, dwuaktowe, złożone.

• Zbiorcze- jego byt uzależniony jest od wystąpienia pewnej wielokrotności czynów np. przest. alimentacyjne. Nie wystarcza jednokrotne czy nawet dwukrotne dokonanie, musi być uporczywe.

• Dwuaktowe- dla zaistnienia przestępstwa wymagane jest podjęcie przez sprawcę dwóch różnych czynów, które wzięte z osobna nie stanowią przestępstwa dopiero ich kumulacja sprawia, że występuje przestępstwo np. płatna protekcja.

• Złożone-mamy do czynienia z dwoma różnymi czynami, ale czyny te wzięte z osobna stanowią przestępstwo np. rozbój.

69.Ciąg przestępstw

Szereg działań lub zaniechań. To prawna jedność czynów naturalnych. Zachodzi w sytuacji łącznego występowania przesłanek:

• Zamach na to samo dobro popełnione najmniej podobny sposób

• Wszystkie czyny popełnione z takim samym nastawieniem podmiotowym

• popełnione przed wydaniem pierwszego chociażby nieprawomocnego wyroku,

• wymóg tożsamości pokrzywdzonego

• nie znaczący odstęp czasu.

70.Na czym polega realny ciąg (zbieg) przestępstw.

Realny zbieg przestępstw tworzy dwa lub więcej przestępstw o ile nie zostały one rozdzielone wyrokiem skazującym za którekolwiek z nich. Zbieg przestępstwa może być:

• jednorodny- kiedy to kwalifikacja przestępstw będących w zbiegu jest tożsama, bądź

• różnorodny- kiedy to kwalifikacja przestępstw będących w zbiegu jest różna.

71.Kara łączna.

Wymierzenie kary łącznej- za przestępstwa jednostkowe, kar tego samego rodzaju lub innych, które przewiduje kodeks karny. Wymierzenie kary łącznej wymaga orzeczenia za przestępstwo jednostkowe kar tego samego rodzaju lub innych kar podległych łączeniu (art. 87-89). Kara łączna wymierzona jest w granicach wytyczonych przez ustawę; nie może być niższa niż najsurowsza z orzeczonych kar jednostkowych, nie może być wyższa niż suma orzeczonych kar jednostkowych, nie może przekraczać granic kary łącznej wytyczonych dla poszczególnych rodzajów kar.

72.Koncepcja czynów współukaralnych.

Współukaranie stosuje się w przypadku, gdy cele kary zostaną osiągnięte mimo, że ukaraniu podlegać będzie tylko jedno z dwóch popełnionych przez sprawce przestępstw. Wymaga ono wyodrębnienia przestępstwa głównego (wyższy stopień społecznej szkodliwości) i współukaranego (błahe względem głównego).

Uprzednie- takie, które następują przed dokonaniem przestępstwa (przygotowanie, usiłowanie). Jeśli czyn zostanie dokonany to sprawca będzie ukarany za właściwe przestępstwo nie zaś za uprzednie. Jeśli do dokonania czynu nie dojdzie sprawca może być ukarany za czyn uprzedni.

Następcze- dokonane po przestępstwie np. Groźby po przestępstwie rozboju. Wymaga spełnienia dalszych wymogów, nie może w ten sposób dojść do spotęgowania szkody.

73.Czas popełnienia czynu zabronionego.

Czyn zabroniony uważa się za popełniony w czasie, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był obowiązany. Czyli nie czas nastąpienia skutku. Czas przestępstwa zaniechania biegnie od ostatniego momentu, w którym sprawca mógł dokonać czynu.

74. Wpływ zmiany ustawodawstwa na stosowanie przepisów karnych przed wydaniem wyroku.

Stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeśli jest względniejsza dla sprawcy. Pojęciem ustawa poprzednia ustawodawca obejmuje wszystkie ustawy, które obowiązywały od chwili od chwili popełnienia czynu do chwili orzekania. Jeśli w tym czasie obowiązywało kilka ustaw sąd ma obowiązek wziąć po uwagę wszystkie. Niedopuszczalne jest stosowanie części przepisów nowych i części ustawy poprzednio obowiązującej.

75. Wpływ zmiany ustawodawstwa po wydaniu wyroku.

Zasada stabilności wyroków oznacza, że prawomocne wyroki sądowe pozostają bez zmian. Trzy wyjątki:

• jeżeli według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem zagrożony jest karą, którego górna granica jest niższa od kary orzeczonej, wymierzoną karę obniża się do górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego w nowej ustawie.

• jeżeli wg nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest już zagrożony karą pozbawienia wolności podlegającą wykonaniu zamienia się na grzywnę albo karę ograniczenia wolności przyjmując że jeden miesiąc pozbawienia wolności to dwa miesiące ograniczenia wolności i 60 stawek dziennych.

• jeżeli wg nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest już zabroniony pod groźbą kary, skazanie ulega zatarciu z mocy prawa.

76. Zasada terytorialności+ ograniczenia

Ustawę karną stosuje się do sprawcy, który popełnił czyn zabroniony na terytorium RP jak również na polskim statku wodnym lub powietrznym chyba, że umowa międzynarodowa, której RP jest stroną stanowi inaczej. Niezależnie od tego czy sprawca jest obywatelem polskim, cudzoziemcem podlega polskiej ustawie karnej.

77.Określenie miejsca popełnienia przestępstwa.

Miejscem popełnienia czynu zabronionego jest miejsce, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do której był zobowiązany albo gdzie skutek stanowiący znamię czynu zabronionego nastąpił lub według zamiaru sprawcy miał nastąpić. Jest to zasada wszędobylstwa. Może się zdarzyć, że jedno przestępstwo będzie popełnione w trzech różnych miejscach.

78.Zasada narodowości podmiotowej (obywatelstwa).

Zasada ta dotyczy obywatela polskiego, który popełnił przestępstwo za granicą. Oznacza, że obywatel polski ma obowiązek przestrzegania polskiego prawa karnego gdziekolwiek się znajduje. Warunkiem takiej odpowiedzialności jest podwójna karalność czynu- uznanie takiego czynu za karalny również w miejscu popełnienia.

79. Zasada narodowości przedmiotowej zwykła, zastępcza, obostrzona.

• Zwykła- polską ustawę stosuje się do cudzoziemca, który popełnił za granicą czyn zabroniony, popełniony przeciwko interesom RP, obywatela polskiego, polskiej osoby prawnej, polskiej jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej jak również cudzoziemca, który popełnił za granicą przestępstwo o charakterze terrorystycznym.

• Zastępcza-polska ustawę stosuje się w razie popełnienia przez cudzoziemca za granicą innego czynu zabronionego, jeżeli jest on zagrożony w polskiej ustawie karą 2 lat pozbawienia wolności a sprawca przebywa na terytorium RP i nie postanowiono go wydać

• Obostrzona- niezależnie od przepisów obowiązujących w miejscu popełnienia czynu zabronionego, polską ustawę stosuje się wobec wszystkich razie popełnienia przestępstwa przeciwko: bezpieczeństwu wewnętrznemu lub zewnętrznemu RP, pomówienia Narodu Polskiego, przeciwko polskim urzędom i funkcjonariuszom publicznym, przeciwko istotnym polskim interesom gospodarczym itp.

80. Zasada represji wszechświatowej.

Inaczej konwencyjna. Jeżeli obywatel polski lub cudzoziemiec, którego nie postanowiono wydać, popełnił za granicą przestępstwo, do którego ścigania RP jest zobowiązana, na mocy umów międzynarodowych, polską ustawę karną stosuje się niezależnie od przepisów obowiązujących w miejscu popełnienia przestępstwa. Do przestępstw tych zalicza się: piractwo morskie, niewolnictwo, handel ludźmi, eksploatację prostytucji, nielegalny obrót środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi, ludobójstwo.

81. Instytucja ekstradycji.

Zakazana jest ekstradycja:

• obywatela polskiego,

• osoby podejrzanej o popełnienie bez użycia przemocy przestępstwa z przyczyn politycznych.

W sprawie ekstradycji orzeka sąd.

82. Występek o charakterze chuligańskim.

Jest to występek polegający na umyślnym zamachu na:

• zdrowie,

• wolność,

• cześć,

• nietykalność cielesną,

• bezpieczeństwo powszechne,

• działalność instytucji państwowych,

• porządek publiczny

albo na:

• umyślnym niszczeniu,

• uszkadzaniu

• lub czynieniem niezdatnym do użytku

cudzej rzeczy. Jeżeli sprawca działa:

• publicznie i

• bez powodu albo

• z oczywistego błahego powodu,

• okazuje przez to rażące zlekceważenie porządku prawnego.

83. Różnica między karą a środkiem karnym.

Środki karne mają na celu przede wszystkim pełnić funkcje prewencyjną i ochronną, celem kar natomiast jest represja.

84.Sposoby orzekania kary grzywny.

Sąd wymierza karę grzywny w stawkach dziennych, określając liczbę stawek dziennych w granicach od 10 do 360 oraz wysokość jednej stawki dziennej, która może wahać się od 10zł do 2 000zł o ile ustawa nie stanowi inaczej. Wynika z tego, że najmniejsza grzywna wynosi 100zł a największa 720 000zł. Ustalając wysokość stawki dziennej sąd ma brać pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe.

85. Kara ograniczenia wolności.

Kara ograniczenia wolności wymierzana jest przez sąd w miesiącach nie może trwać krócej niż miesiąc i dłużej niż 12 miesięcy. Polega ona na świadczeniu nieodpłatnej pracy na cele przede wszystkim publiczne. Zaletami tej kary jest brak izolacji skazanego od społeczeństwa oraz spełnienie funkcji represyjnej i funkcji wychowawczej przez wdrażanie ludzi do systematycznej pracy.

86.Wariant podstawowy i subsydiarny kary ograniczenia wolności.

• Podstawowy- polega na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne, wskazanej przez sąd w odpowiednim zakładzie pracy, placówce służby zdrowia, opieki społecznej, organizacji charytatywnej lub na rzecz społeczności lokalnej w wymiarze od 20 do 40 godz. w stosunku miesięcznym.

• Subsydiarny-stosowany w miejscu pracy wymienionej wyżej wobec osób zatrudnionych, który polega na orzeczeniu przez sąd potrącenia od 10 do 25% wynagrodzenia za pracę na rzecz Skarbu Państwa albo na cel społeczny wskazany przez sąd, przy czym w okresie odbywania kary skazany nie może rozwiązać bez zgody sądu stosunku pracy.

87. Dodatkowe obowiązki do kary ograniczenia wolności.

1. oddać skazanego pod dozór kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji lub organizacji społecznej do której działalności należy troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomocy skazanym.

2. nałożyć obowiązki:

• przeproszenia pokrzywdzonego

• wykonania ciążącego na skazanym obowiązki łożenia na utrzymanie innej osoby

• powstrzymanie się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających

• naprawienia szkody w całości lub w części o ile nie orzeczono środka karnego w postaci naprawienia szkody

• uiszczenia świadczenia pieniężnego odpowiadającego regulacji środka karnego o tej nazwie.

88.Kary zastępcze.

Karami zastępczymi są kary, które stosuje się gdy z różnych powodów nie doszło do wykonania kar orzeczonych w wyroku. Uregulowane są w kodeksie karnym wykonawczym, przewidziano je dla kary grzywny i kary ograniczenia wolności.

Jeżeli grzywna nie została wypłacona w terminie i egzekucja okazała się bezskuteczna sąd może zamienić karę grzywny po uprzedniej zgodzie skazanego na pracę społeczną przyjmując, że 10 stawek jest równe miesiącowi ograniczenia wolności (przy kwotowej od 20 do 4000zł). Jeżeli grzywna nie została zapłacona i nie podjęto pracy społecznej sąd orzeka karę zastępczą pozbawienia wolności 1dzień pozbawienia wolności= 2 stawkom dziennym. Nie może przekroczyć 12 miesięcy ani górnej granicy przewidzianej za to przestępstwo, a gdy taka kara nie grozi- 6 miesięcy.

Jeżeli skazany uchyla się od wykonywania kary ograniczenia wolności sąd zamienia ją na zastępczą karę grzywny: 1 dzień kary ogr wol= 1 stawka dzienna. Jeżeli kara grzywny byłaby bezcelowa to sąd wymierza karę pozbawienia wolności 2dni ogr wlo= 1 dzień pozbaw wol.

89.Środki karne

1. pozbawienie praw publicznych

2. zakaz zajmowania określonego stanowiska wykonywania określonego zawodu, prowadzenia określonej działalności gospodarczej

3. zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub opieką nad nimi

4. obowiązek powstrzymywania się od przebywania w określonych środowiskach itd.

5. zakaz prowadzenia pojazdów

6. przepadek

7. obowiązek naprawienia szkody

8. nawiązka

9. świadczenie pieniężne

10. podanie wyroku do publicznej wiadomości.

90.Pozbawienie praw publicznych

Obejmuje:

• utratę czynnego i biernego prawa wyborczego prawa wyborczego do organu władzy publicznej organu samorządu zawodowego lub gospodarczego,

• utratę prawa do udziału w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości oraz do

• pełnienia funkcji w organach i instytucjach państwowych sam teryt i zawodowego, jak również

• utratę posiadania stopnia wojskowego (powrót do stopnia szeregowego),

• utratę orderów, odznaczeń i tytułów honorowych.

91. Omów środki karne zakazu zajmowania stanowiska albo wykonywania zawodu oraz zakazu prowadzenia działalności gospodarczej

W art. 41 § 1. Wg tego przepisu sąd może orzec zakaz zajmowania określonego stanowiska albo wykonywania określonego zawodu, jeżeli sprawca nadużył przy popełnieniu przestępstwa stanowiska lub wykonywanego zawodu albo okazał, że dalsze zajmowanie stanowiska lub wykonywanego zawodu zagraża istotnym dobrom chronionym prawem. Wg art. 42 § 2 sąd może orzec zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej w razie skazania za przestępstwo popełnione w związku z prowadzeniem takiej działalności, jeżeli dalsze jej prowadzenie zagraża istotnym dobrom chronionym przez prawo.

92. Omów środek karny zakazu udziału w działalności na rzecz nieletnich oraz zakazu kontaktowania się z określonymi ludźmi.

Art. 41 §1a i 1b. Orzeczenia zakazu fakultatywne lub obligatoryjne. Sąd może orzec zakaz zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, zawodów albo działalności związanych z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich (osób do ukoń. 18l.) lub opieką nad nimi w razie skazania na karę pozbawienia wolności, także z warunkowym zawieszeniem wykonywania kary, za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego (przest. roz. XXV kk). Sąd orzeka obligatoryjnie ten zakaz i to na zawsze w razie ponownego skazania w warunkach w/w.

Obowiązek zakazu kontaktowania się (który może być połączony z obowiązkiem zgłaszania się na Policji lub innego oznaczonego organu w określonych odstępach czasu) [art. 41a] orzekany jest:
a)fakultatywnie -w razie skazania za: przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajowości na szkodę małoletniego oraz przestępstwa umyślne z użyciem przemocy, także przeciwko osobie najbliższej,
b)obligatoryjne -w razie skazania na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonywania za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej lub obyczajowości na szkodę małoletniego. Sąd może orzec zakaz, o którym mowa w razie ponownego skazania na w/w warunkach (pkt b.)

93. Omów środek karny zakazu prowadzenia pojazdów.

Może zostać orzeczony w razie skazania za przestępstwo przeciwko komunikacji (szczególnie, gdy prowadzenie pojazdu przez tą osobę zagraża bezpieczeństwu) -może orzec: pojazdy określonego rodzaju. Zakres oraz fakultatywność lub obligatoryjność (w razie nietrzeźwości, pod wpływem środka odurzającego, sprawca zbiegł z miejsca zdarzenia: katastrofy, zaistnienia niebezpieczeństwa katastrofy, wypadku drogowego-orzeka wszelkich poj. mech.; jeśli przez kier.uzbrojonego poj. mech -może orzec wszelkich poj. mech.na zawsze,ponownie za to - orzeka na zawsze) orzeczenia i czas trwania zależą od rodzaju przestępstwa i okoliczności jego popełnienia (art. 42).

94. Omów środek karny przepadków przedmiotów i korzyści majątkowych, warunki jego orzekania.

Przepadek to utrata na rzecz SP przedmiotów związanych z popełnieniem przestępstwa. Obejmuje korzysc majatkowa lub jej równowartość. Możliwość orzeczenia przepadku:
-jeżeli dotyczy rzeczy pochodzących bezpośrednio z przestępstwa, w sytuacji, gdy nie podlegają zwrotowi osobie uprawnionej. Przepadek obligatoryjny
-jeżeli dotyczy rzeczy, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa,czyli.tzw.narzędzia przestępstwa.przepadek fakultatywny
-jeżeli dotyczy rzeczy,których wytwarzanie,posiadanie,obrót lub przewóz jest zakazany. Jeżeli orzeczenie przepadku takich przedmiotów nie jest możliwe ma skutek świadomego działania sprawcy sąd może orzec przepadek kwoty pieniężnej stanowiącej ich równowartość.
Gdy rzeczy te nie stanowią własności pokrzywdzonego przechodza na własność SP. Gdy przepadek jest niewspółmierny do wagi czyny -można orzec nawiązkę. Obligatoryjne orzekanie przepadku na wszystkie przypadki, w których sprawca przestepstwa osiągnął z jego popełnienia bezprawną korzysc majątkowa. Korzysc majątkowa to także wierzytelnosci i inne prawa majatkowe. Odwrócony ciezar dowodu wobec sprawcy który osiągnał korzysc majątkową znacznej wartosci z przestepstwa.

95. Omów obowiązek naprawienia szkody, warunki jego orzekania.

Art. 46§1 sąd orzeka obligatoryjnie naprawienie wyrządzonej szkody w całości albo w części w razie skazania za przestępstwo spowodowania śmierci, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia; przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji lub środowisku,mieniu i obrotowi gospodarczemu,o ile pokrzywdzony lub inna uprawniona osoba złożyła wniosek o to naprawienie szkody. Naprawienie szkody jest zasadniczo sankcją prawa cywilnego,ale jest też czasem traktowane jak śr.karny. Możliwość orzeczenia nawiązki.

96. Omów instytucję nawiązki i warunki jej orzekania.

Polega na zasądzeniu obok kary okreslonej kwoty pienieznej na rzecz pokrzywdzonego, niekiedy także na cel spoleczny. Wysokosc nawiązki nie może przekraczac dziesieciokrotnosci najnizszego wynagrodzenia w czasie orzekania w pierwszej instancji. Swiadczenie pieniezne nie jest forma naprawienia szkody wyrządzonej pokrzywdzonemu a dodatkową dolegliwoscią. Orzeka się(fakult lub oblig) na okreslony cel spoleczny i nie może przekraczac trzykrotnosci najnizszego miesiecznego wynagrodzenia.Wymierza się ja w wys. do 100 00 zl.Nawiazka jest zawsze jakas kwota,która okresla sad,z wyjątkiem kradzieży lesnej,kiedy to ustawodawca ustalil,ze nawiazka wynosi podwojna wartość ukradzionego drzewa.Realizuje funkcje kompensacyjna. Nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego orzeka się, gdy nie jest możliwe orzeczenie obowiązku naprawienia szkody (art. 46 § 2 KK), jako zadośćuczynienie za ciężki uszczerbek na zdrowiu, naruszenie czynności narządu ciała, rozstrój zdrowia oraz doznaną krzywdę (fizyczną i moralną). Orzeczenie nawiązki w innych przypadkach jest możliwe na podstawie szczególnego przepisu, np. zniesławienie i zniewaga

97. Omów instytucję świadczenia pieniężnego jako środka karnego.

Wysokość świadczenia pieniężnego nie może przekraczać 20.000. zł, a w wypadku zasądzenia świadczenia od sprawcy skazanego za przestępstwo wymienione w art. 178a (nietrzeźwość kierowcy) - wysokości 60.000. zł. 

98. Wymień środki związane z poddaniem sprawcy próbie.

-warunkowe umorzenie postepowania karnego
-warunkowe zawieszenie wykonania kary
-warunkowe zwolnienie z odbycia reszty kary

99. Wymień przesłanki warunkowego umorzenia postępowania, jaki jest okres próby j jakie obowiązki można nałożyć na sprawcę, jakie mogą być skutki przebiegu okresu próby przy w.u.p..

Swoisty srodek karny polegajacy na nalozeniu okreslonych obowiązkow na sprawce przestepstwa w celu poddania go probie. Przesłanki: zagrozenie czynu karą nie przekraczająca 3 lat pw; wina sprawcy i stopien spolecznej szkodliwosci nie sa znaczne; brak watpliwosci do popełnienia przestepstwa i okolicznosci; sprawca nie był dotad karany za przestepstwo umyslne; wystepuje poztywna prognoza, ze sprawca nie popełni ponownie przestepstwa. Warunkoweg umorzenie nie jest skazaniem, ale rozstrzyga kwestie winy oskarzonego. Gdy sa przesłanki do warunkowego umorzenia prokurator zamiast aktu oskarzenia przesyła do sadu wniosek o wu. Okres od 1 do 2 lat. Zobowiązuje sprawce do naprawienia szkody; przeproszenia pokrzywdzonego; powstrzymania się od naduzywania alkoholu itp.). ponadto można orzec swiadczenie pieniezne oraz zakaz prowadzenia pojazdów. Sad może orzec dozor kuratora, osoby godnej zaufania bądź instytucji w której działalnosci lezy troska dobrego wychowania. Sad podejmuje postepowanie karne jeżeli w okresie proby sprawca dopuszcza się przestepstwa umyslnego czy razaco narusza porządek prawny

100. Na czym polega warunkowe zawieszenie wykonania kary.

Instytucja warunkowego zawieszenia kary jest formą warunkowego skazania. Jest stosowana w stosunku do sprawców, którzy nie wykazują cech głębokiej demoralizacji i wychowawczy efekt może dać poddanie ich próbie w warunkach wolności kontrolowanej .Warunkowe skazanie stanowi samodzielny środek karny! Podstawową przesłanką warunkowego zawieszenia kary jest pozytywna prognoza - mimo niewykonania orzeczonej kary sprawca będzie przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa. Art 69 § 1: Sąd stosuje wtedy, gdy jest już orzeczona kara za popełnione przestępstwo. Sąd może zawiesić karę pozbawienia wolności, ograniczenia wolności albo karę grzywny TYLKO wtedy gdy kara grzywny jest karą samoistną. Kara pozbawienia wolności nie może przekraczać 2 lat. (grzywna jest wymierzana obok, gdy korzyść majątkowa

101. Wymień przesłanki stosowania warunkowego zawieszenia wykonywania kary, jaki jest okres próby w.z.k. i jakie obowiązki można nałożyć na sprawcę.

Przeslanki
-oskarżonemu sad wymierzyl kare pozb.wolnosci nie przekraczająco 2l.,kare ogr.wolnosci lub samoistna grzywne.
-kara z warunkowym zawieszeniem jej wykonywania(z natury lagodniejsza od kary bezwzględnej) jest wystarczajaca dla osiągnięcia wobec sprawcy celow kary,a w szczegolnosci zapobiezenia powrotowi do przestepstwa.
Bierze się pod uwage postawe sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste,dotychczasowy sposób zycia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa. W wypadku warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolnosci okres proby wynosi 2-5 lat, w stosunku do mlodocianych i recydywistów 3-5 lat. Zawieszając wykonanie kary można nałozyc na sprawce odpowiednie obowiązki proby: informowanie sadu, kuratora o przebiegu proby; przeproszenie pokrzywdzonego; łozenie na utrzymanie innej osoby; wykonywanie pracy zarobkowej, nauki przygotowania się do zawodu; powstrzymania się od naduzywania od alkoholu; poddania się leczeniu, odwykowemu w szczególnosci; powstrzymania się od przebywania w okreslonych srodowiskach. Ponadto sad może zobowiązac do naprawienia szkody. Można skazanego poddac dozorowi.

102. Jakie mogą być skutki przebiegu okresu próby przy warunkowym zawieszeniu wykonywania kary.

Istota warunkowego skazania jest uzaleznienie skutkow prawnych od przebiegu okresu proby i jej wynikow. Negatywny gdy dopuszcza się nowego przestepstwa obligatoryjnie. Fakultatywnie gdy raząco narusza porządek prawny, nie uisci grzywny, uchyla się od dozoru. Pozytywny wynik próby powoduje zatarcie skazania z mocy prawa. Przyjmuje się, że próba jest udana, jeśli w ciągu 6 miesięcy od upływu orzeczonego jej okresu nie nastąpiło zarządzenie sądu o wykonaniu zawieszonej kary.  

W przypadku, gdy wobec skazanego orzeczone grzywnę lub środek karny, zatarcie następuje po ich wykonaniu

103. Wymień przesłanki warunkowego zwolnienia.

Materialne podstawy (przesłanki) dla orzeczenia tego środka probacyjnego:

1. Postawa, właściwości i warunki osobiste sprawcy,

2. Okoliczności popełnienia przestępstwa:

3. Sposób życia przed popełnieniem przestępstwa:

4. Zachowanie po popełnieniu przestępstwa:

5. Zachowanie w czasie odbywania kary pozbawienia wolności (ta przesłanka jest Brna pod uwagę tylko przy tym środku probacyjnym)

Przy wystąpieniu tych przesłanek sąd musi dojść do przekonania, że pomimo zwolnienia z odbywania pozostałej części kary sprawca będzie przestrzegał porządku prawnego, tzn. nie popełni kolejnego przestępstwa. 

Przesłanki formalne:

• Sprawca musi odbyć co najmniej połowę kary zanim złoży wniosek o warunkowe przedterminowe zwolnienie, jednocześnie musi to być co najmniej 6 miesięcy odbywania kary;

• Jeżeli sprawca został skazany na: 25 lat PW - musi odbyć co najmniej 15 lat kary, a jeśli na dożywotnie pozbawienie wolności - musi odbyć co najmniej 25 lat kary.

• Wobec recydywistów:

• Recydywa specjalna podstawowa: odbył co najmniej 2/3 kary, jednak nie mniej niż 1 rok,

• Multirecydywa: odbył co najmniej ¾ kary, jednak nie mniej niż 1 rok PW.

104. Jaki jest okres próby warunkowego zwolnienia, jakie obowiązki można nałożyć na skazanego i jakie mogą być skutki przebiegu okresu próby.

Warunkowe przedterminowe zwolnienie jest środkiem probacyjnym, dlatego ustalony musi być okres próby; okres próby polega na tym, że część kary odbywana jest poza zakładem karnym. Okres ten nie może być krótszy niż 2 i dłuższy niż 5 lat. Inaczej wobec multirecydywistów: okres próby wynosi 3 - 5 lat, a przy karze dożywotniego pozbawienia wolności: okres próby wynosi 10 lat. Odwołanie warunkowego zwolnienia jest obligatoryjne, jeżeli zwiniony w okresie proby popełnił przestepstwo umyslne, za które orzeczono prawomocnie kare pozbawienia wolnosci, fakultatywne jeżeli w okresie proby zwolniony razaco narusza porządek prawny, w szczególnosci popełnił przestepstwo nie będące podstawą obligatoryjną, uchyla się od dozoru. Pozytywny upływ okresu próby stanowi zrealizowanie celu warunkowego zwolnienia. Kara uznawana jest za odbytą: po upływie okresu próby i dodatkowych 6 miesięcy, karę uznaje się za wykonaną już w momencie uzyskania warunkowego przedterminowego zwolnienia, oznacza to wcześniejsze zatarcie skazania, zwykle już po upływie kilkunastu miesięcy (min. 1 rok i 6 mies.)  

Warunkowe przedterminowe zwolnienie może być stosowane wobec sprawców, wobec których orzeczono karę ograniczenia wolności, jeżeli taki sprawca odbył co najmniej połowę tej kary i w tym czasie nie popełnił żadnego przestępstwa, ponadto wykonywał nałożone przez sąd obowiązki, nie uchylał się od dozoru. Sąd może uznać karę za wykonaną w całości i zwolnić z pozostałej części kary ograniczenia wolności

105. Omów zagadnienie skrócenia okresu trwania środków karnych.

Zgodnie z art. 84 kk jeżeli skazany przestrzegal porzadku prawnego,a srodek karny w postaci pozbawienia praw publicznych,zakazu prowadzenia pojazdow lub zakazu zajmowania określonego stanowiska,wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej wykonywany był co najmniej rok -sad może po uplywie polowy okresu na jaki którykolwiek z w/w srodkow przeczono,uznac za wykonany.

106. Na czym polega ustawowy i sądowy wymiar kary.

Przez sądowy wymiar kary rozumiemy określenie rodzaju i wielkości kary lub środka karnego za przestępstwo przypisane indywidualnemu sprawcy. Sądowy wymiar kary stanowi zatem konkretyzację kary (środka karnego) przewidzianej w ustawie za określony typ przestępstwa, przy uwzględnieniu zawartych w ustawie zasad i dyrektyw, które wskazują cele, jaki tak określona kara powinna spełniać. Sądowy wymiar kary następuje w granicach ustawowego wymiaru kary, przez który rozumie się sankcję karną przewidzianą w ustawie za przypisany typ przestępstwa, przy uwzględnieniu instytucji modyfikujących tę sankcję (np. nadzwyczajne złagodzenie kary). 

Ustawowy wymiar kary - ustanawia granice kary, które ustawa określa dla danego sprawcy za popełnienie zarzucanego mu przestępstwa. Granice te wynikają głównie z sankcji przepisu określające to przestępstwo, ale wpływają na nie i inne przepisy, np. przepisy o recydywie.

107. Omów zasadę oznaczoności kary.

Kara orzekana w wyroku skazującym musi być precyzyjnie oznaczona, zarówno co do rodzaju,jak i co do wysokości, Pominiecie któregoś z tych elemntow, jak również wymierzenie kary spoza katalogu przewidzianego w kk, skutkuje w efekcie zmiana lub uchyleniem wyroku przez sad odwoławczy.

108. Na czym polega nadzwyczajne złagodzenie kary oraz kiedy jest ono fakultatywne a kiedy obligatoryjne.

Polega na wymierzeniu kary poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia, albo kary łagodniejszego rodzaju niż kara wskazana w ustawowym zagrożeniu. 

Podstawy nadzwyczajnego złagodzenia kary: 

1. Nadzwyczajne złagodzenie kary przewiduje przepis ustawy

2. Wobec młodocianego, ze względu na to, że sąd orzekając karę powinien go przede wszystkim wychowywać.

3. Szczególnie uzasadnione przypadki, kiedy nawet najniższa kara, wymierzona w granicach ustawowego zagrożenia byłaby niewspółmiernie wysoka

4. gdy sprawca współdziałający z innymi osobami w popełnieniu przestępstwa ujawnił wobec organu powołanego do ścigania przestępstw informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz istotne okoliczności jego popełnienia

5. na wniosek prokuratora - wobec sprawcy, który niezależnie od wyjaśnień złożonych w swojej sprawie ujawnił przed organem ścigania istotne okoliczności nieznane temu organowi, przy czym przestępstwo jest karą powyżej 5 lat pozbawienia wolności.

Nadzwyczajne złagodzenie ma charakter fakultatywny. Obligatoryjny charakter ma tylko gdy:

• art. 60 & 3: ujawnienie wspólników przez osobę współdziałającą z innymi

kary orzeczonej wobec nieletniego, który w czasie orzekania ukończył lat 18, a orzeczenie zakładu poprawczego byłoby niecelowe.

109. Wymień zasady nadzwyczajnego złagodzenia kary.

zgodnie z art. 60 par. 6 KK nadzwyczajne złagodzenie kary polega na wymierzeniu kary poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego w sankcji za dane przestępstwo albo kary łagodniejszej rodzajowo według następujących zasad:

a) jeżeli czyn stanowi zbrodnię, sąd wymierza karę pozbawienia wolności nie niższą od 1/3 dolnej granicy ustawowego zagrożenia (w przypadku przestępstwa zabójstwa z art. 148 KK - które jest zaliczane do kategorii zbrodni - dolna granica ustawowego zagrożenia wynosi 8 lat pozbawienia wolności, zaś po nadzwyczajnym złagodzeniu kary będzie wynosić 2 lata i 8 miesięcy);

b) jeżeli czyn stanowi występek, przy czym dolną granicą ustawowego zagrożenia jest kara pozbawienia wolności nie niższa od roku, sąd wymierza grzywnę, karę ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności (w przypadku przestępstwa polegającego na dokonaniu czynności seksualnej z osobą małoletnią poniżej 15 roku życia z art. 200 KK - które jest zaliczone do kategorii wyżej wskazanego występku - dolna granica ustawowego zagrożenia wynosi 1 rok pozbawienia wolności, zaś po nadzwyczajnym złagodzeniu kary będzie wynosić 1 miesiąc, bądź też sąd będzie mógł orzec karę łagodniejszego rodzaju w postaci grzywny lub kary ograniczenia wolności);

c) jeżeli czyn stanowi występek, przy czym dolną granicą ustawowego zagrożenia jest kara pozbawienia wolności niższa od roku, sąd wymierza grzywnę albo karę ograniczenia wolności (w przypadku przestępstwa przygotowania do fałszowania pieniędzy z art. 310 par. 4 KK - które jest zaliczone do kategorii wyżej wskazanego występku - dolna granica ustawowego zagrożenia wynosi jest niższa od roku pozbawienia wolności, zaś po nadzwyczajnym złagodzeniu kary, sąd będzie mógł orzec jedynie karę łagodniejszego rodzaju w postaci grzywny lub kary ograniczenia wolności);

d) jeżeli czyn zagrożony jest alternatywnie karami: grzywny, ograniczenia wolności i pozbawienia wolności, nadzwyczajne złagodzenie kary polega na odstąpieniu od wymierzenia kary i orzeczeniu środka karnego wymienionego w art. 39 pkt. 2-8: zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej; zakaz prowadzenia pojazdów; przepadek; obowiązek naprawienia szkody; nawiązka; świadczenie pieniężne; podanie wyroku do publicznej wiadomości;

110. Na czym polega nadzwyczajne obostrzenie kary.

to instytucja prawa karnego materialnego polegająca na wymierzeniu kary powyżej górnej granicy zagrożenia przewidzianego w sankcji za dane przestępstwo,

W przeciwieństwie do nadzwyczajnego złagodzenia kary Kodeks karny przewiduje wyczerpujący katalog sytuacji, w których sąd może lub musi zastosować nadzwyczajne obostrzenie kary:

1. sprawca przestępstwa popełnił je w warunkach recydywy specjalnej lub multirecydywy,

2. sprawca z popełniania przestępstw uczynił sobie stałe źródło dochodu,

3. sprawca popełnił przestępstwo działając w zorganizowanej grupie albo związku mającym na celu popełnianie przestępstw,

4. sprawca popełnił ciąg przestępstw,

5. sprawca wypadku drogowego był w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego lub uciekł z miejsca zdarzenia (ten ostatni wypadek jest przez niektórych autorów uważany nie za nadzwyczajne obostrzenie kary, ale wręcz za oddzielny (kwalifikowany) typ czynu zabronionego).

111.Co następuje w wypadku zbiegu podstaw do nadzwyczajnego złagodzenia i obostrzenia kary.

Przepis. Art.57 kk przewiduje sytuacje, gdy dochodzi do zbiegu podstaw do nadzwyczajnego złagodzenia albo obostrzenia kary. Jeżeli zatem zachodzi kilka niezależnych od siebie podstaw do nadzwyczajnego złagodzenia albo obostrzenia kary, sad może tylko jeden raz kare nadzwyczajnie złagodzić albo nadzwyczajnie obostrzyc,biorac pod uwage zbiegające się podstawy. W przypadku zbiegu podstaw do nadzwyczajnego złagodzenia i obostrzenia kary sad może zastosowac jedna z tych konstrukcji zaleznie od oceny które podstawy w danym przypadku dominuja.

112. Na czym polega recydywa specjalna podstawowa

Przewidziana w art. 64§1kk. Sad może wymierzyc kare przewidziana za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości do gornej granicy ustawowego zagrozenia zwiekszonego o polowe, jeżeli sprawca popelnia umyślne przestępstwo podobne do umyślnego przestępstwa za które był już uprzednio skazany. Warunkiem takiego zaostrzenia jest odbycie przez oskarżonego co najmniej 6 miesiecy kary pozbawienia wolności, a nowe przestępstwo popełnione zostalo przed upływem 5 lat od odbycia tej kary. Obostrzenia nie dotycza zbrodni

113.Na czym polega recydywa specjalna wielokrotna

Art. 64§2 Sprawca był już uprzednio skazany w warunkach recydywy specjalnej zwyklej, odbyl co najmniej jeden rok kary pozbawienia wolności i w ciagu 5 lat po odbyciu całości lub czesci ostatniej kary popełnił ponownie umyślne przestępstwo przeciwko zyciu lub zdrowiu, przestępstwo zgwałcenia, rozboju, kradzieży z włamaniem lub inne przestępstwo przeciwko mieniu popełnione z uzyciem przemocy lub grozba jej uzycia. W takim przypadku sad wymierza kare pozbawienia wolności przewidziana za dane przestępstwo w wysokości powyżej dolnej granicy ustawowego zagrozenia zwiekszonego o polowe. Obostrzenia nie dotycza zbrodni

114.Granice nadzwyczajnego wymiaru kary.

Jeżeli ustawa przewiduje obniżenie albo nadzwyczajne obostrzenie gornej granicy ustawowego zagrozenia, w wypadku alternatywnego zagrozenia karami grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności,obniżenia labo obostrzenie odnosi się do każdej z tych kar. Kara nadzwyczajnie obostrzona nie może przekroczyc 540 stawek dziennych grzywny, 18 miesiecy ograniczenia wolności albo 15 lat pozbawienia wolności. Jeżeli ustawa przewiduje obniżenie gornej granicy ustawowego zagrozenia, co ma miejsce w przypadku orzekania kar wobec nieletnich, kara wymierzona za przestępstwo zagrozone kara dożywotniego pozbawienia wolności nie może przekraczac 25 lat pozbawienia wonosci,a za przestępstwo zagrozone kara 15 lat pozbawienia wolności nie może przekroczy 15 lat pozbawienia wolności.

115.Wymien zasady sadowego wymiaru kary

-swobodnego uzania sędziowskiego w ramach ustawy
-indywidualizacji kary
-oznaczonosci kary

116.Na czym polega zasada względnej swobody sadowego wymiaru kary

Zasada swobody sądu w granicach ustawy - polega na niezawisłości sędziów; jej podstawą jest zawarta w art. 53 § 1 k.k. wytyczna, iż „sąd wymierza karę według swego uznania”, przy czym swoboda sądu nie oznacza dowolności, działanie sądu podlega bowiem w sensie merytorycznym ustawie karnej, która wyznacza kierunek wymiaru kary oraz innych środków karnych.. 

117. Na czym polega dyrektywa legalizmu sadowego wymiaru kary

Jest praktyczna aplikacja fundamentalnej dla prawa karnego zasady Nulla poena sine lege. Sad może wymierzac are tylko w granicach przewidzianych przez ustawe.podkresla to priorytet ustawowego wymiaru kary wobec sadowego wymiaru. Zasade te umieszono wśród dyrektyw, by zaznaczyc ze ustawowy wymiar kary nie tylko ogranicza sędziego,ale także daje mu elastycznie ujete szerokie możliwości w zakresie stosowania srodkow penalnych, z których sedziowie powinni korzystac, zwłaszcza do przestepsw mniej groźnych.

118. Na czym polega dyrektywa stopnia winy sadowego wymiaru kary

Dolegliwość kary nie może przekraczać stopnia winy. Stopień winy wyznacza górny pułap kary, ale inne dyrektywy mogą spowodować wymierzenie kary łagodniejszej. Scisle zwiazana z zasada winy,głoszącej,ze nie ma przestępstwa bez winy

119. Na czym polega dyrektywa społecznej szkodliwości czynu sadowego wymiaru kary

Kryterium społecznej szkodliwości ma przeciwdziałać wymierzeniu kary zbyt łagodnej mimo znacznej szkodliwości przestępstwa.
Ma sprzyjać wymierzeniu kary sprawiedliwej. Ustalenie stopnia społecznej szkodliwości konkretnego przestępstwa następuje w oparciu o przedmiotowe i podmiotowe kryteria wymienione w art. 115§ 2 KK.

Wina i społeczna szkodliwość posługują się czasem podobnymi kryteriami, ale ocenianymi z różnych punktów widzenia. Np. popełnienie przestępstwa w sposób okrutny wpływa na stopień winy, a z drugiej strony taki sposób działania sprawia, że jest to czyn o wyższym stopniu społecznej szkodliwości.

120. Na czym polega dyrektywa prewencji ogolnej i szczegolnejsadowego wymiaru kary

Prewencja generalna (ogólna)- Polega na odstraszeniu od popełniania przestępstw tych osób, których nie powstrzymują od tego inne czynniki, takie jak np. zasady moralne. Skuteczność odstraszania zależy w jakimś stopniu od surowości orzeczonej kary i przekonanie o jej nieuchronności. Społeczne oddziaływanie kary polegać ma na utwierdzaniu prawidłowych postaw wobec prawa.

Prewencja indywidualna- prewencyjne oddziaływanie wymierzonej kary na jednostkę. Efekt taki może być osiągnięty przez odstraszenie sprawcy od popełniania przestępstw przez uniemożliwienie mu ich popełnienia lub jego wychowanie (resocjalizację).

121. Na czym polega dyrektywa humanitaryzmu sadowego wymiaru kary

Jest najważniejszą z dyrektyw. Żadna inna dyrektywa nie może usprawiedliwić wymierzenia kary niehumanitarnej lub naruszającej godność człowieka. Czołowe miejsce dyrektywy humanitaryzmu ma większe znaczenie teoretyczne niż praktyczne. Wymierzenie kary przewidzianej w kodeksie nawet w maksymalnej wysokości ustawowej jest zgodne z tą dyrektywą.

122. Wymien dyrektywy szczególne wymiaru kary

Są one rozwinięciem i uszczegółownieniem dyrektyw ogólnych. Jednak niektóre z nich, zwłaszcza te, które opierają się na faktach wyprzedzających czyn lub następujących po nim mają charakter samodzielny.

123.Omow instytucje dobrowolnego poddania się karze

Dobrowolne poddanie się karze jest instytucją określoną w art. 387 kpk, której celem jest skrócenie postępowania przed sądem przy zachowaniu praw oskarżonego i pokrzywdzonego.

Dobrowolne poddanie się karze polega na złożeniu przez oskarżonego oświadczenia, aby sąd wydał wyrok skazujący i wymierzył mu określoną karę bądź środek karny, bez przeprowadzania postępowania dowodowego.

Wniosek o DPK składa oskarżony bądź w jego imieniu obrońca ustanowiony w sprawie. Wniosek musi zostać złożony przed zakończeniem składania wyjaśnień przez oskarżonego. W przypadku gdy w sprawie jest kilku oskarżonych wniosek należy złożyć przed zakończeniem przesłuchania pierwszego z nich.

124.Omow instytucje przedawniena się karalności i przedawnienia wykonywania kary.

Jeżeli w czasie przewidzianym w art. 101 KK wszczęto postępowanie przeciwko osobie, to karalność ustępuje z upływem 10 lat od upływu tego okresu, jeśli chodzi oz brodnię lub występki określone w art. 101 § 1 pkt 1-3 KK, a z upływem 5 jeśli chodzi o pozostałe występki.

Jeżeli do wydania prawomocnego wyroku skazującego w podanych terminach dojdzie, to w grę wchodzi trzeci rodzaj przedawnienia, tj. przedawnienie wykonania kary. Terminy przedawnienia wykonania kary określone są w art. 103 KK i liczy się je od uprawomocnienia się wyroku skazującego.

Nie można wykonać kary, jeżeli od tego momentu upłynęło lat:

1. 30 - w razie skazania na karę pozbawienia wolności na czas powyżej 5 lat albo surowszą,

2. 15 - w razie skazania na karę pozbawienia wolności do lat 5,

3. 10 - w razie skazania na inna karę.

125.Omow instytucje spoczywania biegu przedawnienia

Spoczywanie biegu przedawnienia. W mysl art. 104 § 1 kodeksu karnego przedawnienie nie biegnie, jeżeli przepis ustawy nie pozwala na wszczęcie lub dalsze prowadzenie postępowania karnego; nie dotyczy to jednak braku wniosku albo oskarżenia prywatnego. Przedawnienie nie biegnie jezli występuja przeszkody prawne (np. immunitet poselski), a nie przeszkody prawne (np. nie ujęcie sprawcy).
Bieg przedawnienia wykonania kary ulega wstrzymaniu w przypadku zawieszenia postępowania wykonawczego z powodu braku możliwozci ujęcia skazanego, który uchyla się od wykonania kary (art. art. 15 § 3 kodeks karny wykonawczy).

126.Opisz instytucje amnestii, abolicji i ułaskawienia

• Amnestia
Jest to zbiorowy akt łaski, który polega na darowaniu lub złagodzeniu kar prawomocnie orzeczonych za przestępstwa. Ustawy te ograniczone są do określonych kategorii przestępstw (wyłączenie od amnestii przestępstw najcięższych, zwłaszcza zbrodni) oraz zawierają odmienne unormowania w zależności od wysokości kar orzeczonych (darowanie kar mniejszych np.: do 2 lat, złagodzenie kar surowszych) i sytuacji społecznej sprawców (dalej idąca amnestia wobec kobiet sprawujących opiekę nad dziećmi)

• Ułaskawienie
Jest to akt odnoszący się do indywidualnie oznaczonych osób. Prawo łaski przysługuje prezydentowi. Postępowanie o ułaskawienie uregulowane jest w kk.

• Abolicja
Polega na zakazie wszczęcia postępowania karnego lub nakazie jego umorzenia wskutek uchylenia karalności pewnych czynów. Z reguły norma abolicyjna zawarta jest w ustawie amnestyjnej i oznacza przeszkodę w orzekaniu kary.

127.Na czym polega zatarcie skazania, zatarcie skazania z mocy prawa i na wniosek

Zatarcie skazania polega na przyjęciu pewnej fikcji prawnej. Fikcja ta polega na tym, że po spełnieniu określonych przesłanek uważa się osobę skazaną za niekaraną, zaś wpis o skazaniu usuwa się z rejestru (art. 106 KK).

Zatarcie skazania oznacza więc, że w świetle prawa skazany uważany jest za niekaranego i może to sam twierdzić, np. wypełniając kwestionariusze personalne, składając zeznania, itd. Nie można też wobec takiej osoby stosować ograniczeń, które prawo łączy z faktem skazania, np. nie można potraktować zatartego już skazania jako przeszkody w warunkowym umorzeniu postępowania.

Ogólną zasadą przy zatarciu skazania jest, że w razie orzeczenia środka karnego zatarcie skazania nie może nastąpić przed jego wykonanie, darowaniem lub przedawnieniem jego wykonania.

- z mocy ustawy; automatycznie z upływem określonego czasu. Zatarcie następuje z upływem 10 lat od wykonania lub darowania kary pozbawienia wolności albo od przedawnienia jej wykonania. W razie skazania na karę ograniczenia wolności, na grzywnę lub na karę dodatkową zatarcie następuje po 5 latach od wykonania kary lub od przedawnienia jej wykonania.
- Na wniosek skazanego; sąd może zarządzić zatarcie po upływie 5 lat jeżeli skazany w tym czasie przestrzegał porządku prawnego, a wymierzona kara pozbawienia wolności nie przekroczyła 2 lat

Nie podlega zatarciu skazanie na karę pozbawienia wolności bez warunkowego jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości, jeśli pokrzywdzony był małoletnim poniżej 15 lat (art. 106a KK).

128.Na czym polegaja srodki zabezpieczjace

srodek zabezpieczający stosuje się zamiast kary wobec sprawcy czynu zabronionego, który nie podlega odpowiedzialności karnej z powodu niepoczytalności lub znikomej społecznej szkodliwości czynu, albo jeśli orzeczenie kary byłoby oczywiście niecelowe z uwagi na zaburzenia psychiczne, które wpłynęły na popełnienie przez niego przestępstwa. Celem środków zabezpieczających jest ochrona społeczeństwa przed zachowaniami osób, które w sposób niezawiniony zagrażają porządkowi prawnemu. Orzekając środek zabezpieczający sąd nie określa terminu jego obowiązywania. Środek podlega uchyleniu, jeśli tylko ustaje przyczyna jego stosowania. W skrajnych sytuacjach może więc być wykonywany do końca życia sprawcy.
Wyróżnia się następujące rodzaje środków zabezpieczających:
-Środki izolacyjno-lecznicze
-Środki administracyjne

129.Opisz lecznicze i nielecznicze srodki zabezpieczjace

Środki izolacyjno-lecznicze

Obowiązujący k.k. przewiduje środek zabezpieczający o charakterze izolacyjno-leczniczym w postaci umieszczenia w zakładzie psychiatrycznym lub innym odpowiednim zakładzie.
Zgodnie z art. 94 § 1 k.k. o umieszczeniu w zakładzie psychiatrycznym orzeka się jeżeli:
-    Sprawca dopuścił się czynu zabronionego o znacznej społecznej szkodliwości,
-    W czasie popełnienia czynu był niepoczytalny,
-  Zachodzi wysokie prawdopodobieństwo ponownego popełnienia przez sprawcę takiego czynu.
W wypadku niepoczytalności sprawca nie może ponosić odpowiedzialności karnej ze względu na brak winy, orzeczenie o umieszczeniu w zakładzie psychiatrycznym stosowane więc jest zamiast kary i ma na celu ochronę przed niepoczytalnym, niebezpiecznym dla porządku prawnego sprawcą.
Środki leczenia odwykowego
Sąd może orzec tytułem środka zabezpieczającego o umieszczeniu w zakładzie leczenia odwykowego. W tym przypadku nie chodzi o środek zastępujący karę, orzekany wobec niepoczytalnego, gdyż warunkiem zastosowania omawianego środka jest skazanie za przestępstwo, które pozostaje w związku z nałogowym używaniem alkoholu lub innych środków odurzających.
Środki o charakterze nieleczniczym
Środki o charakterze nieleczniczym (zwane także administracyjnymi) polegają na orzeczeniu pozbawienia praw lub przepadku przedmiotów.

130.Wymien srodki wychowawcze i poprawcze które sad może orzec wobec nieletnich

-udzielenie upomnienia
-zobowiazanie do okresloengo postepowania,a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajeciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania uzywania alkoholu lub innego srodka w celu wprowadzenia w stan odurzenia
-ustanowienie nadzoru opowiedzialnyych rodziców lub opiekunów
- ustanowienie nadzoru organizacji młodzieżowej, zakładu pracy, kuratora lub innej osoby godnej zaufania
- umieszczenie nieletniego w zakładzie poprawczym
- orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych,
- umieszczenie go w instytucji lub organizacji powołanej do przygotowania zawodowego, w rodzinie zastępczej, placówce resocjalizacyjnej lub opiekuńczo - wychowawczej

131.Omow warunki odpowiedzialności podmiotow zbiorowych

Podmioty zbiorowe, o których jest mowa w ustawie to osoby prawne (przykładowo spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, fundacje, spółdzielnie, stowarzyszenia) oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej (np. spółki osobowe, takie jak spółka jawna, komandytowa itd.), z wyłączeniem Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego i ich związków oraz organów państwowych i samorządu terytorialnego. Podmiotem zbiorowym o którym mowa w ustawie jest również spółka handlowa z udziałem Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub związku takich jednostek, spółka kapitałowa w organizacji, podmiot w stanie likwidacji oraz przedsiębiorca niebędący osobą fizyczną, a także zagraniczna jednostka organizacyjna.

Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych, o których mowa powyżej związana jest z czynami zabronionymi popełnionymi przez osoby fizyczne związane z danym podmiotem zbiorowym. Ściślej mówiąc odpowiedzialność ta odnosi się do czynów zabronionych, popełnionych przez osobę fizyczną:

1. działającą w imieniu lub w interesie podmiotu zbiorowego w ramach uprawnienia lub obowiązku do jego reprezentowania, podejmowania w jego imieniu decyzji lub wykonywania kontroli wewnętrznej albo przy przekroczeniu tego uprawnienia lub niedopełnieniu tego obowiązku (np. członkowie zarządu osoby prawnej),

2. dopuszczoną do działania w wyniku przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków przez osobę, o której mowa w pkt 1,

3. działającą w imieniu lub w interesie podmiotu zbiorowego, za zgodą lub wiedzą osoby, o której mowa w pkt 1 (np. pełnomocnicy, prokurenci),

4. będącą przedsiębiorcą.

odpowiedzialność podmiotu zbiorowego nie wyłącza odpowiedzialności cywilnej sprawcy za szkodę, jego odpowiedzialności administracyjnej lub innej indywidualnej odpowiedzialności prawnej sprawcy. Katalog przestępstw, za które podmiot zbiorowy ponosi odpowiedzialność szczegółowo został określony w art. 16 tejże ustawy. W szczególności należy tutaj wymienić przestępstwa:

1. przeciwko obrotowi gospodarczemu (np. pranie brudnych pieniędzy)

2. przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi (np. podrabianie i przerabianie środków płatniczych)

3. łapownictwa i płatnej protekcji

4. przeciwko ochronie informacji

5. przeciwko wiarygodności dokumentów (np. podrabianie dokumentów)

6. przeciwko mieniu (np. przestępstwo oszustwa)

7. przeciwko wolności seksualnej i obyczajności (np. utrwalanie treści pornograficznych z udziałem małoletnich)

8. przeciwko środowisku

9. przeciwko porządkowi publicznemu

10. przeciwko własności intelektualnej,

11. skarbowe.

Sankcje związane z odpowiedzialnością podmiotu zbiorowego są szeroko rozbudowane. Podstawową karą jest kara pieniężna ustalana w wysokości do 10% przychodu określonego w trybie przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych, osiągniętego w roku podatkowym poprzedzającym wydanie orzeczenia. Nadto wysokość kary uzależniona jest od przestępstwa popełnionego przez osobę fizyczną. Ponadto sąd orzeka przepadek przedmiotów i korzyści majątkowych pochodzących z czynu zabronionego, równowartości przedmiotów lub korzyści majątkowej pochodzących chociażby pośrednio z czynu zabronionego. Dodatkowo sąd może również orzec inne środki karne. W szczególności może to być zakaz promocji lub reklamy prowadzonej działalności, zakaz korzystania z dotacji lub subwencji, zakaz ubiegania się o zamówienia publiczne.
Dodatkowym uszczerbkiem związanym z orzeczeniem odpowiedzialności podmiotu zbiorowego może być publiczne ogłoszenie wyroku. Ponadto dane podmiotu zbiorowego zostają umieszczone w Krajowym Rejestrze Karnym.

1

---