Pierwsza definicja legalna podatku w Polsce pojawiła się wraz z ordynacją podatkową w 1997 wcześniej korzystano z teorii i doktryny prawa podatkowego. legalna definicja podatku znajduje się w art. 6 ordynacji podatkowej
PODATKIEM jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe, bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy wynikające z ustawy podatkowej.
Świadczenie publicznoprawne - stosunek podatkowy jest zbudowany na konstrukcji stosunku administracyjnoprawnego. Mamy podmiot uprawniony (może żądać) i zobowiązany (musi spełnić) są to świadczenia na rzecz podmiotów publicznoprawnych. Państwa reprezentowanego przez Skarb Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego (dochody podatkowe własne posiada tylko gmina).
Świadczenie nieodpłatne - nieekwiwalentne, oznacza, że podatnik w zamian za zapłacony podatek nie ma roszczenia o świadczenie wzajemne do podmiotu publicznoprawnego
Świadczenie przymusowe - jeżeli podatnik sam nie reguluje zapłaty podatku państwo może zastosować przymus celem realizacji tego obowiązku.
Świadczenie bezzwrotne - raz zapłacony podatek nie wraca już do podatnika w tej samej postaci. Odstępstwem jest nadpłata (omyłka, zmiana przepisów, wyroku sądu) i zwrot podatku. Podatek dochodowy od osób fizycznych pobiera się zaliczki większe od należności stąd różnica jest do zwrotu.
Stosowanie przymusu państwowego - instytucje z ordynacji podatkowej
Hipoteka przymusowa na nieruchomości stanowiącej własność lub współwłasność podatnika. Hipoteka przymusowa może być ustanowiona przez Skarb Państwa i jst na nieruchomościach. Warto podkreślić, że hipoteka powstaje przez wpis do księgi wieczystej.
Zastaw skarbowy na rzeczach ruchomych i prawach majątkowych. Centralny rejestr prowadzi minister właściwy do spraw finansów. Zastawem skarbowym nie mogą być obciążone rzeczy lub prawa majątkowe niepodlegające egzekucji oraz mogące być przedmiotem hipoteki.
Ustanowienie zabezpieczenia na majątku podatnika nawet przed terminem płatności jeśli zachodzi uzasadniona obawa, że zobowiązanie nie zostanie wykonane. Przepisy przewidują także podejmowanie pewnych działań nawet w sytuacji kiedy nie nadszedł jeszcze termin płatności. Zobowiązanie podatkowe przed terminem płatności może być zabezpieczone na majątku podatnika, a w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim, także na majątku wspólnym, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że nie zostanie ono wykonane, a w szczególności, gdy podatnik nie uiszcza wymaganych zobowiązań o charakterze publiczno-prawnym, dokonuje czynności, których skutkiem jest utrata prawa własności do majątku.
Z metod łagodnej perswazji można przeprowadzić egzekucję administracyjną na podstawie ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, mówi nam o tym art. 33 (blokada środków na rachunku podatkowym).
Podstawą zarzutu w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej może być:
- wykonanie lub umorzenie w całości albo w części obowiązku, przedawnienie, wygaśnięcie albo nieistnienie obowiązku;
- odroczenie terminu wykonania obowiązku albo brak wymagalności obowiązku z innego powodu, rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnej;
- określenie egzekwowanego obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z orzeczenia,
- błąd co do osoby zobowiązanego;
- niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym;
- niedopuszczalność egzekucji administracyjnej lub zastosowanego środka egzekucyjnego;
- brak uprzedniego doręczenia zobowiązanemu upomnienia,
- zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego;
- prowadzenie egzekucji przez niewłaściwy organ egzekucyjny;
Należności publicznoprawne oprócz podatku to również cła i opłaty. Opłaty posiadają cechę ekwiwalentności - różny charakter.
Należności celne mają mniejsze znaczenie ze względu na przystąpienie do Unii. Zabrania się stosowania należności o charakterze ekwiwalentnym i o charakterze ceł (to są straty dla budżetu). Należności celne stosowane są nadal do państw spoza Unii.
OPŁATY dzielimy na:
1. opłaty za korzystanie z urządzeń użyteczności publicznej (opłaty za przejazd środkami komunikacji lokalnej, opłaty za wstęp do zoo, basen miejski. Opłata nie pokrywa kosztów użytkowania obiektu),
2. opłaty za usługi w rozumieniu usług świadczonych przez organy administracji publicznej (opłata paszportowa, opłaty probiercze, opłaty legalizacyjne, opłata skarbowa np. za zawarcie związku małżeńskiego),
3. opłaty ekologiczne (opłata za zanieczyszczenie środowiska.)
Podatki dzieli się na podatki państwowe i podatki gminne. Podział ma charakter ogólny - norma prawa podatkowego tak powinna być skonstruowana by krąg adresatów był jak najszerszy.
ŹRÓDŁA PRAWA PODATKOWEGO
I. Przepisy Konstytucji
Ustawodawca dwa razy odnosi się do podatku
Art. 84. Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie.
Warto podkreślić, że z art. 84 wynikają trzy zasady podatkowe:
a) zasada powszechności opodatkowania - opodatkowanie dotyczy ogółu obywateli oraz podmiotów, które przez obywateli zostają utworzone, bez względu na osobowość prawną;
b) zasada równości,
c) zasada ustawowej regulacji- nie wolno wprowadzać tych obciążeń w innym trybie niż ustawowy.
Podatek - jako podstawowe źródło dochodów publicznych - winien być uregulowany w ustawie. Podobnie w drodze ustawowej należy uregulować zasady udzielania ulg, zwolnień, a także ewentualne zwyżki podatkowe.
Ustawowa regulacja prawa podatkowego
Ustawa powinna zawierać podmiot, przedmiot, stawkę zasady stosowania zwolnień podmiotowych, zasady stosowania ulg podatkowych. Brak sformułowanych zasad kiedy należy stosować ulgi. Przepisy Unii zabraniają stosowania ulg.
Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych- ordynacja podatkowa. Organ podatkowy na wniosek podatnika może:
- odroczyć termin płatności podatku, lub rozłożyć go na raty,
- odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami,
- umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki.
Nieostre kryterium w przyznaniu ulg - ważny interes publiczny, ważny interes podatnika.
Unia Europejska wskazuje 4 sektory szczególnie wrażliwe w ramach, których ulg stosować w ogóle nie wolno:
Górnictwo
Hutnictwo
Transport
Rybołówstwo
Wymagają one ratyfikacji ze strony Komisji Europejskiej. Dla przedsiębiorców pomocy publicznej okres przedawnienia wynosi 10 lat. Komisja Europejska wydaje decyzje dotyczącą ustalenia wysokości pomocy publicznej, z której korzystali przedsiębiorcy przed przystąpieniem do Unii Europejskiej. Decyzje te są zawsze indeksowane i uwzględniają odsetki za zwłokę. Taka decyzja została wydana np. dla Huty Częstochowa.
II. Przepisy ustrojowe
Dotyczące funkcjonowania organów podatkowych.
Organy podatkowe - katalog otwarty
Organem podatkowym jest:
Naczelnik urzędu skarbowego,
Naczelnik urzędu celnego,
Wójt, Burmistrz, Prezydent Miasta, Starosta, Marszałek Województwa
Dyrektor izby skarbowej
Dyrektor izby celnej
Niektóre organy mają odrębne przepisy - 08.03.1990 ustawa o samorządzie gminnym
Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych
dotyczy wydawania decyzji dotyczących zwrotu dotacji, gdy dotacja z budżetu jest nie wykorzystana lub źle wykorzystana. Dotacje udzielone z budżetu państwa, które sa wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem lub zostały pobrane nienależnie lub w nadmiernej wysokości podlegają zwrotowi do budżetu państwa wraz z odsetkami. W przypadku nie dokonaniu zwrotu dotacji organ, k™óry udzielił dotacji wydaje decyzje określającą kwotę zwrotu wraz z odsetkami.
USTAWA z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej
dyrektor urzędu kontroli skarbowej - organ nie wymieniony w ordynacji podatkowej,
wynik kontroli bądź decyzja ma różnorodny charakter,
PRZEPISY KODEKSU CELNEGO I USTAWY O SŁUŻBIE CELNEJ z dnia 24 lipca 1999
Organy celne Naczelnik Izby Celnej oraz Dyrektor Izby Celnej czasem podmiot nabywa kompetencje organu podatkowego np. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Sanitarnego, Farmaceutycznego wydaje decyzje, czego częścią składową jest opłata.
III. Przepisy materialnego prawa podatkowego
Ustawy regulujące poszczególne opłaty i podatki
USTAWA z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
IV. Przepisy proceduralne
Zasadnicza część dział IV ordynacji podatkowej oraz kodeks postępowania administracyjnego, ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, ustawa o kontroli skarbowej i kodeks celny (przy należnościach celnych).
V. Przepisy organizacyjne
Regulują funkcję systemu podatkowego - przepisy dotyczące nadawanie numeru NIP
ELEMENTY PODATKU - o charakterze stałym
podmiot
Podmiot - dzieli się na czynny i bierny
Podmiot czynny - parlament
Podmiot bierny - podatnik, płatnik, inkasent, czyli uczestnicy stosunku prawno podatkowego
Podatnik- podatek obciąża jego dochód, odpowiada całym majątkiem
Płatnik - nalicz i pobiera oraz odprowadza w terminie i na właściwy rachunek, ma prawo do prowizji, odpowiada całym majątkiem.
Inkasent - pobiera, odprowadza na właściwy rachunek i terminie np. sołtys, prowadzący targowisko, odpowiada całym majątkiem jednak do wysokości pobranych kwot.
przedmiot (stan faktyczny, stan prawny powoduje powstanie obowiązku podatkowego),
podstawę opodatkowania (przedmiot wyrażony ilościowo lub wartościowo np. suma dochodu osiągnięta w roku podatkowym, ilość psów i rodzaj środków transportowych, powierzchnia użytkowa budynku, gruntu),
stawkę podatkową (wyraża stosunek podstawy opodatkowania do kwoty która należy uiścić.
Rodzaje stawek - stale i zmienne
Formy stawek - procentowe i kwotowe
ELEMENTY PODATKU - o charakterze zmiennym (mogą, ale nie muszą występować)
zwolnienia (charakter podmiotowy - wyłącznie ustawa lub przedmiotowy - może być w formie uchwał),
ulgi (podmiotowe i przedmiotowe mogą pomniejszać albo podstawę opodatkowania albo podatek należny),
terminy płatności (14 dni od daty doręczenia decyzji ale mogą wynikać bezpośrednio z przepisów ustawy np. 30.04. po roku dochodowym),
miejsce świadczenia (rada gminy w drodze uchwał ustala stawki np. w zależności od miejsca położenia nieruchomości),
zwyżki podatkowe (występują rzadko, obecnie jest tylko jedna w karcie podatkowej, może być na wniosek, powodują zwiększenie obowiązku podatkowego).
Ulgi mają zróżnicowany charakter mogą wynikać z normy prawnej - są w ustawie lub uchwale (to ulgi systemowe np. w rolnym) lub w drodze indywidualnych decyzji organu podatkowego i to ulgi w spłacie
Minister właściwy do spraw finansów może w drodze rozporządzenia, w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników:
- zaniechać w całości lub w części poboru podatków, określając rodzaj podatku, okres, w którym następuje zaniechanie, i grupy podatników, których dotyczy zaniechanie;
- zwolnić niektóre grupy płatników z obowiązku pobierania podatków lub zaliczek na podatki
Organ podatkowy na wniosek podatnika może zwolnić płatnika z obowiązku pobrania podatku, jeżeli:
- pobranie podatku zagraża ważnym interesom podatnika, a w szczególności jego egzystencji, lub
- podatnik uprawdopodobni, że pobrany podatek byłby niewspółmiernie wysoki w stosunku do podatku należnego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy.
ORAGNY PODATKOWE w ordynacji to katalog otwarty. Określone kompetencje są przyznane organom I i II instancji. Postępowanie jest dwuinstancyjne. Czasem organ I instancji i II jest ten sam.
ORGANY PAŃSTWOWE
I INSTANCJA
ORGANEM - NACZELNIK URZĘDU SKARBOWEGO
- NACZELNIK URZĘDU CELNEGO
II INSTANCJA - DYREKTOR IZBY SKARBOWEJ
- DYREKTOR IZBY CELNEJ
ORGANY PODATKOWE DZIAŁAJĄCE NA PODSTAWIE INNYCH PRZEPISÓW
I DYREKTOR URZĘDU KONTROLI SKARBOWEJ
II DYREKTOR IZBY SKARBOWEJ
I DYREKTOR IZBY SKARBOWEJ / CELNEJ
II DYREKTOR IZBY SKARBOWEJ / CELNEJ
I MINISTER FINANSÓW
II MINISTER FINANSÓW
ORGANY SAMORZĄDOWE
I WÓJT , BURMISTRZ, REZYDENT MIASTA, STAROSTA, MARSZAŁEK
II SAMORZĄDOWE KOLEGIUM ODWOŁAWCZE
Rada Ministrów w drodze rozporządzenia może nadać uprawnienia organów podatkowych:
- Szefowi Agencji Wywiadu,
- Szefowi ABW,
- Szefowi CBA,
- Szefowi Służby Wywiadu Wojskowego,
- Szefowi Służby Kontrwywiadu Wojskowego.
Od 01.01.2005 wydawane przez organy podatkowe interpretacje w I instancji w formie pisemnej na wniosek podatnika płatnika inkasenta. Wspomniane interpretacje wydaje się w formie postanowień, na które stronom przysługuje zażalenie. Postanowienie może zostać bądź uchylone wyłącznie w formie decyzji organu odwoławczego, jeśli uzna, że zażalenie jest zasadne albo z urzędu, jeśli postanowienie rażąco narusza prawo. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości jest w tym takie, jeśli niezgodność z prawem jest wynikiem zmiany przepisów. Składając wniosek o interpretacje podmiot (płatnik, podatnik, inkasent) jest zobowiązany wyczerpująco przedstawić stan faktyczny i własne stanowisko. Organ w interpretacji winien zawrzeć ocenę prawna tego stanowiska z przytoczeniem przepisów prawa. Strona nie musi zastosować się do interpretacji. Gdy organ nie wyda postanowienia w terminie 3 miesięcy od otrzymania wniosku uznaje się, że jest związany stanowiskiem strony.
KOMPETENCJE ORAGNÓW PODATKOWYCH
Art. 4.!!! Obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.
Art. 5.!!! Zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego
Obowiązek może przekształcić się w zobowiązanie - to konkretyzacja obowiązku podatkowego co do podatku osoby podatnika, należnej kwoty, terminu i miejsca jej uiszczenia.
POWSTAWANIE ZOBOWIĄZANIA PODATKOWEGO
Zobowiązanie podatkowe powstaje z mocy prawa i z mocy decyzji
Zobowiązanie podatkowe (z mocy prawa) powstaje z chwila zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa
podatkowa wiąże jego powstanie.
Zobowiązanie podatkowe (z mocy decyzji) powstaje z chwila doręczenia decyzji organu podatkowego ustalającej wysokość zobowiązania. Należy zaznaczyć, że jest to decyzja konstytutywna. Jak długo decyzja nie zostanie doręczona, tak długo zobowiązanie podatkowe nie powstaje.
Organy podatkowe wydają również decyzje określające tzn. decyzje deklaratoryjne.
Art. 21§3 ordynacji podatkowej tzn. Gdy organ stwierdzi, że podatek nie zapłacono w całości lub części lub nie złożył deklaracji, bądź w złożonej deklaracji wykazał kwotę inną niż wynika z prawidłowego wyliczenia, wówczas organ podatkowy określa wysokość zobowiązania podatkowego.
Decyzje deklaratoryjne wydaje się, gdy podatnik nie wykonał ustawowego obowiązku i organ mu w tej formie przypomina.
Domniemanie doręczenia - gdy strona uchyla się od przyjęcia doręczenia wówczas istnieje możliwość powiadomienia dozorcy, sąsiada, placówka pocztowa, jako forma powiadomienia podatnika o doręczeniu pisma w takiej formie np. informacja na drzwiach. Pismo jest przechowywane w placówce pocztowej przez okres 14 dni. Adresat jest zawiadamiany podwójnie, następnie poczta odsyła organowi pismo, a organ załącza je do akt przyjmując ze pismo zostało doręczone. Gdy doręczenie nie jest skuteczne, na które odbiorca nie miał wpływu np. pobyt w szpitalu, w sanatorium, wówczas istnieje możliwość złożenia wniosku o przywrócenie terminu.
Zobowiązania podatkowe powstają z dniem zaistnienia zdarzenia
Doręczenie zastępcze - związane jest z instytucja domniemania doręczenia. Gdy nie da się doręczyć w normalnym trybie to stosuje się domniemanie - w skrzynce pocztowej umieszcza się awizo, a jeśli dostarczamy drugie awizo następuje domniemanie prawidłowego doręczenia decyzje pozostawia się w aktach sprawy. To nie pozbawia strony uprawnień strona może wnieść wniosek o przywrócenie terminu z powodem, odwołanie lub skargę.
WYGAŚNIĘCIE ZOBOWIĄZANIA PODATKOWEGO
Zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek:
- zapłaty;
- pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta;
- potrącenia;
- zaliczenia nadpłaty lub zaliczenia zwrotu podatku;
- zaniechania poboru;
- przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych;
- przejęcia własności nieruchomości lub prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym;
- umorzenia zaległości;
- przedawnienia;
- zwolnienia z obowiązku zapłaty.
Zobowiązanie płatnika lub inkasenta wygasa w całości lub w części wskutek:
- wpłaty;
- zaliczenia nadpłaty lub zaliczenia zwrotu podatku;
- umorzenia, w przypadkach przewidzianych w art. 67d § 3;
- przejęcia własności nieruchomości lub przejęcia prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym;
- przedawnienia;
- zwolnienia z obowiązku zapłaty na podstawie art. 14m.
WYGAŚNIĘCIE ZOBOWIĄZANIA EFEKTYWNE - gdy fiskus zaspokojony
ZAPŁATA
Podatnik mający status przedsiębiorcy i ma on obowiązek zapłaty za pośrednictwem banku w formie przelewu. Osoby fizyczne za pośrednictwem poczty, banku, organu podatkowego, na ręce inkasenta. Przedsiębiorca za pomocą rachunku bankowego.
PRZENIESIENIE WŁASNOŚCI RZECZY LUB PRAW MAJĄTKOWYCH
Przeniesienie własności następuje na zasadzie zawarcia umowy w przypadku należności państwowej umowę zawiera podatnik ze starostą. W tym przypadku starosta wykonuje zadania zlecone z zakresu administracji rządowej za zgoda naczelnika urzędu skarbowego lub urzędu celnego. W przypadku należności gminnej umowę zawiera podatnik z wójtem burmistrze i prezydentem miasta.
POTRĄCENIE - KOMPENSATA
Potracenie następuje na wniosek podatnika lub z urzędu jednak musza być spełnione określone warunki:
Podatnik musi mieć wzajemna bezsporna i wymagalna wierzytelność wobec Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Istnieje możliwość dokonania potracenia z wzajemna bezsporną i wymagalną wierzytelnością, która przysługuje podatnikowi od Państwa lub samorządowej jednostki budżetowej z tytułu dostaw towarów i usług, robót budowlanych wykonywanych przez niego w trybie ustawy o zamówieniach publicznych.
WYGAŚNIĘCIE ZOBOWIĄZANIA NIEEFEKTYWNE
ZANIECHANIE POBORU
Minister finansów w drodze rozporządzenia w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem publicznym lub interesem podatnika może zaniechać lub zwolnić pobierania podatku od określonej kategorii podmiotów. Instytucje zaniechania można zastosować tylko w tych podatkach, gdzie ustawodawca przewidział instytucje płatnika. Instytucji zaniechania nie można zastosować w żadnym inny podatku zwłaszcza w podatku lokalnym - w podatku lokalnym można zastosować tylko w 1 przypadku - tam, gdzie płatnikiem jest notariusz w opłacie skarbowej. Postanowienie jest bezprzedmiotowe jeśli wniosek zostaje złożony przez podatnika przed terminem płatności - organ gminy nie może zastosować instytucji zaniechania.
UMORZENIE
Organ podatkowy może umorzyć odsetki w całości lub części. Umorzenie może nastąpić, gdy:
- zachodzi uzasadnione podejrzenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne,
- kiedy kwota zaległości podatku nie przekracza pięciokrotnej wartości kosztów upomnienia,
- kiedy w zakończonym postępowaniu upadłościowym lub likwidacyjnym zaległości nie wyegzekwowano,
- kiedy podatnik będący osobą fizyczną zmarł nie pozostawiając żadnego majątku, nie pozostawił spadkobierców.
Same odsetki przy umorzeniu nie mogą zostać (nie można umorzyć zaległości, a zostawić odsetki za zwłokę) - można proporcjonalnie - część zaległości albo można umorzyć same odsetki.
PRZEDAWNIENIE jest konsekwencją upływu czasu.
Przedawnienie następuje po 3 lub 5 latach. Zobowiązanie podatkowe, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy. Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.
Zobowiązanie podatkowe, wtedy, kiedy rodzi je decyzja nie powstaje w ogóle, jeżeli decyzja ustalająca jego wysokość została podatnikowi doręczona po upływie 3 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy, a zatem: Jeśli podatnik wypełnił ciążące na nim obowiązki (złożył zeznanie, zawiadomił organ podatkowy o okolicznościach, które mają istotny wpływ na ustalenie wysokości podatku), a organ podatkowy zaniedbał swoich obowiązków → to wówczas nie ma prawa już wydawać decyzji, a jeśli nawet ją wyda i doręczy podatnikowi po upływie 3 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy - wówczas takie doręczenie nie jest skuteczne. Jeśli podatnik nie wypełnił ciążących na nim obowiązków (nie złożył deklaracji w wymaganym terminie lub w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich okoliczności, które miałyby wpływ na wymiar podatku), → to wówczas zobowiązanie podatkowe nie powstaje, jeśli od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy minął okres 5 lat.
Przerwy w biegu terminu przedawnienia podjęcia pierwszej czynności egzekucyjnej np. w skutek zastosowania środka egzekucyjnego, o czym podatnik został zawiadomiony i w związku z tym po przerwie, bieg rozpoczyna się na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zakończono postępowanie egzekucyjne.
Zawieszenie terminu przedawnienia - w sytuacji, kiedy zostaje wydana decyzja o rozłożeniu na raty, po przekroczeniu terminu płatności. Nowym rozwiązaniem od bieżącego roku jest zawieszenie od dnia wejścia w życie rozporządzenia w sprawie przedłużenia terminu płatności podatku - Minister Finansów został upoważniony do wydawania takich rozporządzeń. Po upływie terminu przedawnienia organy podatkowe nie mogą już dochodzić należności, a zatem upływ czasu powoduje, że fiskus nie zostaje zaspokojony, zobowiązanie wygasa w sposób nieefektywny - są od tego wyjątki: Nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe, które zostały zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym.
MATERIALNE PRAWO PODATKOWE
Podatki majątkowe (od środków transportu, od nieruchomości, podatek leśny, podatek rolny)
Podatki dochodowe (osobiste) - obciążają wyniki działalności podatnika. Dotyczy konkretnego podmiotu, np. podatek dochodowy od osób fizycznych, podatek dochodowy od osób prawnych, ryczałt. Jest to wpłata z zysku do budżetu państwa.
Podatki przychodowe (VAT, podatek akcyzowy)
Podatki konsumpcyjne (podatek od posiadania psa)
PODATKI MAJĄTKOWE
To takie podatki, które sięgają do majątku podatnika, mogą dotyczyć albo samego posiadania majątku albo jego przyrostu. Np. podatek od nieruchomości. zmniejszają uszczuplają przedmiot opodatkowania. Podatki te wprowadza się, gdy podatnik ma łatwy do zidentyfikowania składnik majątkowy . wpływ z tego podatku zasila budżet gmin.
Podatek rolny
Podatek leśny
Podatek od nieruchomości
Podatek od środków transportowych
Podatek od spadków i darowizn
Wszystkie podatki majątkowe stanowią dochód budżetu gmin, ale są pobierane przez urzędy skarbowe.
SYSTEM PODATKOWY to system katastralny, powierzchowny, mieszany. Są kraje gdzie nie ma podatku od nieruchomości ( Norwegia).
Katastralny - rejestr nieruchomości, które są zidentyfikowane i opisane w katastrze wraz z wartością i od tej wartości pobierany jest podatek.
SYSTEM FRANCUSKI - ustala się wartość fiskalną, która nie odnosi się do wartości faktycznej, ustala się wskaźniki ze względu na terytorium, położenie. Średnia wartość według
cen sprzedaży* współczynnik* powierzchnia =wartość fiskalna
SYSTEM NIEMIECKI - kataster ma charakter prawny, czyli zawiera komplet informacji dotyczący danej nieruchomości. Wpływy niskie to powszechna taksacja, która została przeprowadzona w Niemczech w różnym czasie w zależności od landu. Jeśli została przeprowadzona taksacja to za wycenę zapłacić ktoś musi (gmina, właściciel nieruchomości).
SYSTEM POWIERZCHNIOWY - system wygodny dla organu i podatnika.
Pomiar* współczynnik stały * stawka
Samowymiar - podatnik wylicza i opłaca. Stosowany w Europie środkowej i wschodniej (Czechy, Słowacja, Węgry).
SYSTEM MIESZANY - system występujący w Polsce. Wartościowy + powierzchowny. Opodatkowaniu podlegają grunty, budynki, budowle, a podstawą jest powierzchnia. Wartość ustalona jest przez przedsiębiorcę dla celów amortyzacyjnych.
W Irlandii wartość stanowi podstawę opodatkowania, ale wartość nieruchomości deklaruje podatnik, taką samą jak podał do celów ubezpieczeniowych. W przypadku obrotu nie można wziąć więcej niż 110 % wartości zadeklarowanej dla celów podatkowych.
ZASADY PODATKOWE
Trzeba przestrzegać pewnych zasad, żeby system był spójny i przyjazny dla podatnika.
Zasady są to postulaty nauki pod adresem budowniczych systemu podatkowego, mają zapewnić podstawy podatkowe.
A. Smith sformułował pierwsze zasady podatkowe ( ekonomista, Wielka Brytania) :
Zasada równości.
Zasada pewności.
Zasada dogodności.
Zasada taniości.
Zasada równości - obciążenie identyczne jak podobna sytuacja. Sytuacja osobista podatnika nie powinna mieć wpływu. Np. liczba dzieci, zdrowie.
Zasada pewności - system podatkowy stabilny, podatnik ma wiedzieć jakie są regulacje prawne dotyczące obciążeń podatkowych.
Zasada dogodności - pobór podatku w okresie najdogodniejszym dla podatnika.
Np. rolny po zbiorach. dochodowy w dniu wypłaty należności.
Zasada taniości - postulat żeby system był taki aby wymiar i pobór podatku był najtańszy.
A. Wagner w XIX wieku zmodyfikował zasady A. Smitha, zasadę równości zamieniono zasadą sprawiedliwości, pozostałe zasady określił jako techniczne, wprowadził zasadę wydajności źródła i elastyczności systemu podatkowego.
Zasada nienaruszalności źródła - kiedy podatnik osiąga dochody, system musi być tak kształtowany by z posiadanego majątku mógł go podatnik zapłacić. Żeby nie musiał zbywać majątku.
Zasada elastyczności - system ma szybko reagować na zmiany koniunktury.
PODATEK ROLNY
Jest podstawowym podatkiem obciążającym rolnictwo. Stanowi dochód budżetu gminy. Jest podatkiem bezpośrednim, zwyczajnym i rzeczowym. Może być pobierany przez inkasenta, w roli którego najczęściej występuje sołtys.
Zakres podmiotowy
Osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, które są właścicielami, posiadaczami samoistnymi lub użytkownikami wieczystymi gruntów. (SKLASYFIKOWANYCH JAKO GRUNTY ROLNE).
Posiadacze gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem, z Agencją Nieruchomości Rolnych lub z innego tytułu prawnego albo jest bez tytułu prawnego, z wyjątkiem gruntów wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub będących w zarządzie Lasów państwowych
Zakres przedmiotowy
Przedmiotem podatku rolnego jest posiadanie gruntu. Ustawa wyróżnia dwie kategorie gruntów podlegających opodatkowaniu podatkiem rolnym - grunty nie wchodzące w skład gospodarstw rolnych i grunty gospodarstw rolnych.
Gospodarstwo rolne jest to obszar gruntów o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiący własność lub znajdujący się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej.
Podstawa opodatkowania
Wyrażona jest w liczbie hektarów rzeczywistych (dla gruntów nie spełniających normy obszarowej) lub przeliczeniowych. Jest to umowna jednostka przeliczeniowa związana z wartościowaniem ziemi rolniczej ze względu na jej położenie, klasę i rodzaj gruntów.
Gdy z przeliczenia wynika, że gospodarstwo to podatek??, postawą opodatkowania jest dla gruntów gospodarstw rolnych powierzchnia w ha przeliczeniowych, zaś dla pozostałych w ha rzeczywistych.
STAWKA PODATKU
Stawka podatkowa jest zróżnicowana w zależności od tego czy mamy do czynienia z gospodarstwem rolnym czy nie. Dla gruntów gospodarstwa rolnego - podatek jest o połowę niższy, stawka stała, kwotowa, ale obliczona w oparciu o średnią cenę skupu żyta. Stawka ta stanowi równowartość pieniężną ceny 2 kwintali żyta. Dla gruntów niewchodzących w skład gospodarstwa rolnego - równowartość pieniężna ceny 5 kwintali żyta za 1 ha. Ta cena żyta jest obwieszczona przez Prezesa GUS-u i może być przez radę gminy w drodze uchwały obniżona.
KWOTOWA - równowartość pieniężna 2.5 q żyta z hektara przeliczeniowego - dla gruntów gospodarstw rolnych i 5 q żyta od hektara dla gruntów nie wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, wg średniej ceny skupu żyta. Cena skupu żyta się zmienia, ale stawka nie! Rada Ministrów może Uchwałą obniżyć średnią cenę ogłoszoną przez Prezesa GUS.
Przyjęto, że w stosunku do osób fizycznych następuje wymiar, czyli wójt, burmistrz, prezydent wydaje i doręcza decyzję podatkową. Podatnik ma w ciągu 14 dni złożyć informację, gdy nabył i czeka na decyzję. Przedawnienia art. 68 3 lata na doręczenie decyzji licząc od końca roku.
Osoba prawna i jednostka organizacyjna do 15 stycznia deklarują i same obliczają podatek, bez wezwania go uiszczają w 4 ratach.
ZWOLNIENIA PRZEDMIOTOWE
a) zwolnienia z podatku rolnego:
Użytki rolne klasy V, Vi i VI
Gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych
Gruntów położonych w pasie drogi granicznej
Użytków ekologicznych
Gruntów zajętych przez zbiorniki wodne
Gruntów pod wałami przeciwpowodziowymi
Gruntów wpisanych do rejestru zabytków
b) czasowe zwolnieni podatku:
Grunty orne, łąki i pastwiska objęte melioracją (zniszczenia wskutek robót drenarskich)
Grunty gospodarstw rolnych powstałe z zagospodarowania nieużytków (na 5 lat)
Grunty gospodarstw rolnych otrzymane w drodze wymiany lub scalenia
Grunty gospodarstw rolnych, na których zaprzestano produkcji rolnej (do 3 lat)
ZWOLNIENIA PODMIOTOWE
Szkoły wyższe, publiczne i niepubliczne szkoły, placówki doskonalenia nauczycieli
Placówki naukowe PAN, jednostki badawczo- rozwojowe
Zakłady pracy chronionej, zakłady aktywności zakładowej
ULGI
Inwestycyjna (podmiotowe, przedmiotowe) ulgi żołnierskie, ulga w podatku od gruntów położonych na terenach podgórskich i górskich, ulga w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej. Ulgi i zwolnienia mają charakter gospodarczy, pełnią funkcje socjalne, motywacyjne.
PODATEK LEŚNY
Lasem w rozumieniu ustawy są grunty leśne sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako lasy.
Za działalność leśną, w rozumieniu ustawy, uważa się działalność właścicieli, posiadaczy lub zarządców lasów w zakresie urządzania, ochrony i zagospodarowania lasu, utrzymywania i powiększania zasobów i upraw leśnych, gospodarowania zwierzyną, pozyskiwania - z wyjątkiem skupu - drewna, żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny oraz płodów runa leśnego, a także sprzedaż tych produktów w stanie nieprzerobionym.
Podatek leśny jest podobnie uregulowany do podatku rolnego. Jest podatkiem zwyczajnym, obligatoryjnym, bezpośrednim i rzeczowym. Zasila w całości budżety gminne.
ZAKRES PODMIOTOWY
osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, które są:
- właścicielami lasów,
- posiadaczami samoistnymi lasów
- użytkownikami wieczystymi lasów
- posiadaczami lasów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jst.
ZAKRES PRZEDMIOTOWY
Przedmiotem podatku jest posiadanie lasu. Chodzi o wszystkie lasy z wyjątkiem lasów zajętych na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna.
PODSTAWA OPODATKOWANIA
To powierzchnia lasu w hektarach rzeczywistych, wynikająca z ewidencji gruntów i budynków.
STAWKA
Stała kwotowa, równowartość pieniężna 0,220 m3 drewna obliczona wg średniej ceny sprzedaży za trzy kwartały roku poprzedniego.
stała kwotowa - wynosi od 1 ha - równowartość pieniężną ceny 220 tysięcznych m3 drewna tartacznego obliczona wg średniej ceny sprzedaży drewna uzyskanej przez nadleśnictwo.
Średnią cenę sprzedaży drewna uzyskaną przez nadleśnictwo ogłasza Prezes Urzędu Statystycznego w drodze komunikatu biorąc pod uwagę cenę sprzedaży uzyskaną z 3 pierwszych kwartałów roku poprzedzającego rok podatkowy. Średnia cena sprzedaży musi być ogłoszona przez Prezesa GUS-u do 20 miesiąca następnego po zakończeniu trzeciego kwartału - jest ogłoszona w Monitorze Polskim.
ZWOLNIENIA PODATKOWE
Podmiotowe- dotyczą szkół wszelkich typów, placówek naukowych PAN- u i prowadzących zakłady pracy chronionej lub zakłady aktywności zawodowej
Przedmiotowe - las z drzewostanem do 40 lat, lasy wpisane indywidualnie do rejestru zabytków, użytki ekologiczne - pojęcie „użytki ekologiczne” zostało zdefiniowane w rozporządzeniu dotyczącym ewidencji gruntów i budynków. Dla lasów ochronnych, rezerwatów przyrody, parków narodowych - stawka jest obniżona o 50 %.
ULGI
Nie występują
PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI
Jest podatkiem samorządowym, zaliczanym do podatków lokalnych. Jest to danina o charakterze majątkowym, bezpośrednim i rzeczowym, a także zwyczajnym i obligatoryjnym. Jej pobór może następować za pośrednictwem inkasenta. Pojęcie nieruchomości - definicja z kodeksu cywilnego
Opodatkowaniem podatkiem od nieruchomości podlegają 3 odrębne elementy: grunty, budynki, budowle.
Nieruchomości to części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Nieruchomościami rolnymi (gruntami rolnymi) są nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej.
PODMIOT OPODATKOWANIA
Osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nie posiadające osobowości prawnej, będące:
właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych
posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych
użytkownikami wieczystych gruntów
posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części , stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego , jeżeli posiadanie wynika z tytułu prawnego , bądź jest bez tytułu.
PRZEDMIOT OPODATKOWANIA
Posiadanie:
gruntu
budynku lub części budynku
budowli lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej
Opodatkowaniu nie podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.
PODSTAWA OPODATKOWANIA
dla gruntów - powierzchnia rzeczywista ustalona na podstawie ewidencji gruntów
dla budynków lub ich części - powierzchnia użytkowa wyrażona w metrach kwadratowych mierzona po wewnętrznej długości ścian pow. 140 cm do 200cm 50%
dla budowli lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wartość amortyzacyjna (kwotowo wyrażona wartość ustalona na 1 stycznia roku podatkowego, będąca podstawą odliczenia amortyzacji w tym roku, w przypadku hodowli całkowicie zamortyzowanych - ich wartość z dnia 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego)
dla budowli dla których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych - wartość rynkowa określona przez podatnika (gdy podatnik nie określił lub nie podał wartości odpowiadającej cenom rynkowym organ podatkowy powołuje biegłego)
STAWKA
Proporcjonalna - rodzaj stawki jest uzależniony od przedmiotu opodatkowania
procentowe dla budowli
kwotowe dla budynków i gruntów
Wysokość stawek ustala Rada Gminy, z tym, że ustawa określa stawki maksymalne. Górne granice stawek kwotowych są jednak corocznie podwyższane przez Ministra Finansów w drodze obwieszczenia
Są zróżnicowane w zależności od tego z jakim składnikiem mamy do czynienia. Ustawa określa górne granice, ale rada gminy w drodze uchwały określa wysokość stawek na swoim terenie :Od gruntów, budynków stawki stałe, kwotowe . Od budowli stawka procentowa, stała. Rada gminy ma obowiązek podjąć uchwałę, co do wysokości stawek, ale nie może przekroczyć tych górnych granic, które w ustawie zostały przewidziane. Ustawodawca zróżnicował wysokość stawek w zależności od sposobu wykorzystania. Dodano dodatkowe uprawnienie - rada gminy przy określeniu wysokości stawek może zróżnicować ich wysokość dla poszczególnych rodzajów przedmiotów opodatkowania, uwzględniając w szczególności lokalizacje, rodzaj prowadzonej działalności, rodzaj zabudowy, przeznaczenie, sposób wykorzystywania terenu. Dla budowli może także różnicować wysokość stawek, uwzględniając w szczególności rodzaj prowadzonej działalności.
ZWOLNIENIA
Szeroki katalog o charakterze podmiotowym i przedmiotowym:
budowle kolejowe
budowle portowe
nieruchomości lub ich części zajęte na potrzeby prowadzenia przez stowarzyszenia statutowej działalności wśród dzieci i młodzieży w zakresie szeroko pojętej oświaty
grunty stanowiące działki przyzagrodowe członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych, którzy spełniają jeden z warunków ustawowych.
Rada Gminy może wprowadzić inne zwolnienia podmiotowe na podstawie ustawy o opłatach i podatkach lokalnych.
PODATEK OD ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH
Zastąpił obowiązujący do 1990 roku podatek drogowy. W 1997 roku został poddany nowelizacji, która zmienia istotnie jego konstrukcję. Jest to danina o charakterze majątkowym, bezpośrednim, rzeczowym, zwyczajnym i obligatoryjnym. Stanowi dochód gminy.
PODMIOT OPODATKOWANIA
Osoby fizyczne i osoby prawne będące właścicielami środków transportowych. Jako właścicieli traktuje się również jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, na które środek transportowy jest zarejestrowany. Jeżeli środek transportowy stanowi współwłasność dwóch lub więcej osób fizycznych lub prawnych, obowiązek podatkowy w zakresie podatku od środków transportowych ciąży solidarnie na wszystkich wpółwłaścicielach.
PRZEDMIOT OPODATKOWANIA
Własność wskazanego w ustawie rodzaju środków transportowych. W obecnym stanie prawnym podatkiem tym objęto (7 pkt)
Obowiązek podatkowy - powstaje od 1 dnia miesiąca po zarejestrowaniu lub nabyciu zarejestrowanego pojazdu.
Wygaśniecie obowiązku podatkowego - z końcem miesiąca, w którym pojazd został wyrejestrowany, dotyczy to również czasowego wyłączenia z ruchu.
Zarejestrowanie pojazdu jest decyzja administracyjna i w takiej samej formie powinno nastąpić wyrejestrowane pojazdu. Ponadto podatnik zobowiązany jest do składania deklaracji, termin składania deklaracji to 15.02.
Podatnik ma obowiązek zapłacić w 2 równych ratach tzn. 15.02 i 15.09.
to własność lub posiadanie zarejestrowanego środka transportowego → to się wiąże z powstaniem i wygaśnięciem obowiązku podatkowego. Jeśli przedmiotem transakcji kupna - sprzedaży bądź innego przeniesienia własności jest środek transportu, który jest zarejestrowany to obowiązek podatkowy u dotychczasowego właściciela wygasa z końcem miesiąca, w którym nastąpiło przeniesienie własności. Nowy właściciel nawet wtedy, gdy środek transportu nie zostanie jeszcze na niego zarejestrowany - ma obowiązek zapłacenia podatku od miesiąca, który następuje po miesiącu, w którym kupił środek transportu (dokładnie 1 dnia tego miesiąca). Jeśli kupujemy nowy pojazd, który nie jest jeszcze zarejestrowany, to obowiązek podatkowy powstaje od 1 dnia miesiąca następującego po rejestracji. Wygaśnięcie obowiązku podatkowego w stosunku do pojazdu zarejestrowanego następuje z końcem miesiąca, w którym środek transportu został wyrejestrowany.
PODSTAWA OPODATKOWANIA
Pokrywa się z przedmiotem opodatkowania, stanowi ją wskazany w ustawie środek transportowy.
STAWKA
Ma charakter proporcjonalny i kwotowy. Ich wysokość jest uzależniona od rodzaju środka transportowego oraz jego ładowności. W ustawie określone są górne granice stawek dla poszczególnych pojazdów. Ustawowe stawki są korygowane corocznie w drodze obwieszczenia Ministra Finansów. Określając poziom stawek na dany rok, Rada Gminy uwzględnia rodzaj środka transportowego, jego wpływ na środowisko naturalne rok produkcji albo liczbę miejsc siedzących.
ZWOLNIENIA
pod warunkiem wzajemności - środki transportowe będące w posiadaniu przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych
środki transportowe stanowiące zapasy mobilizacyjne, pojazdy specjalne oraz pojazdy używane do celów specjalnych w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym
środki transportowe wykorzystywane w dowozie i odwozie na maksymalną odległość w linii prostej do 150 km na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w transporcie kombinowanym
pojazdy zabytkowe, w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym
Rada Gminy może wprowadzić inne zwolnienia przedmiotowe, co do określonych kategorii pojazdów. Uznano, że gdy podatnik wykorzystuje swoje auta na terenie kraju i gdy ma transport kombinowany, to może ubiegać się o zwrot (w zależności od ilości jazd) musi złożyć wniosek. To dostosowanie, ale złe rozwiązanie, bezsensowne. W Europie Zachodniej jest opłata drogowa za ciężkie auta i gdy ktoś rezygnuje to brak tego. A u nas sam fakt posiadania auta rodzi zobowiązanie podatkowe. Brak przepisów wykonawczych i nie wiadomo jak odzyskać. Pozbawiono tez Rade Gminy władztwa (art. 10 § 3) mają obowiązek stosowania stawek. Warunkiem jest fakt zarejestrowania auta, podatnik reguluje go od pierwszego dnia miesiąca, gdy kupi stary. Podatek ten jest płatny w dwóch ratach ( do 15 lutego i 15 września)
PODATKI DOCHODOWE
To takie podatki, w których opodatkowanie następuje wówczas, gdy znana jest już ostateczna wielkość uzyskanego dochodu. Może w takiej sytuacji zdarzyć się obciążenie wcześniej podatkiem przychodowym, możliwa jest też konstrukcja podatku przychodowo - dochodowego. Klasycznymi podatkami dochodowymi jest podatek PIT i CIT.
PODATEK OD SPADKÓW I DAROWIZN
Jest podatkiem typu majątkowego od przyrostu masy majątkowej, ma charakter rzeczowy, zwyczajny i bezpośredni. Płacony jest bezpośrednio bądź za pośrednictwem płatnika, którym najczęściej jest notariusz. Jest podatkiem wielokrotnym, tu sumuje się wartość rzeczy i praw w okresie 5 lat.
ZAKRES PODMIOTOWY
Podatek ten dotyczy jedynie osób fizycznych. Jego charakterystyczną cechą jest oparcie jego konstrukcji na zasadzie podziału podatników na grupy podatkowe. W obecnym stanie mamy trzy grupy podatkowe, przynależność do danej grupy uwarunkowane jest stopniem pokrewieństwa lub powinowactwa między spadkodawcą a spadkobiercą oraz między darczyńcą a obdarowanym. Zakwalifikowanie podatnika do jednej z trzech grup podatkowych wpływa na sposób i zakres stosowania w tym podatku zwolnień, ulg, minimum wolnego od podatku, oraz wysokość stawki. Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, a w wypadku darowizny obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy.
ZAKRES PRZEDMIOTOWY
Nabycie w drodze spadku lub darowizny, własności rzeczy znajdujących się w kraju lub praw majątkowych wykonywanych w kraju. Opodatkowaniu podlegają także - nabycie w drodze zasiedzenia, nie odpłatnego zniesienia współwłasności, zachowku, nabycie prawa do wkładu oszczędnościowego w przypadku dyspozycji wkładcy na wypadek śmierci.
Zachowek - to instytucja przewidziana w przepisach k.c., łączy się pewne prawa majątek przez osobę która została pominięta w testamencie. Uzyskuję połowę tego, co by otrzymał w drodze dziedziczenia. Obecnie zachowek jest jednym z przedmiotów opodatkowanych.
Zakres przedmiotowy ograniczony jest przez regułę, że podatkowi nie podlega nabycie własności rzeczy ruchomych znajdujących się w kraju lub praw majątkowych wykonywanych w Polsce, jeżeli w dniu nabycia ani nabywca, ani spadkodawca czy darczyńca nie byli obywatelami polskimi oraz nie mieli stałego miejsca zamieszkania na terytorium RP.
OBOWIĄZEK PODATKOWY
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
Powstanie obowiązku podatkowego - jest zróżnicowana w zależności od przedmiotu podatku. Darowizna - umowa, akt notarialny, przeniesienie własności rzeczy.
Spadkobranie - testament
Dziedziczenie - przyjęcie spadku
Notariusz ma obowiązek sporządzić kopię aktu notarialnego, jeżeli sporządza taki akt notarialny.
Zasiedzenie - wartość nakładów poczynionych na nabywcę 7%
PODSTAWA OPODATKOWANIA
Stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość) ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw.
Długi i ciężary - koszty choroby, pochówku, koszty nagrobka.
Przyjmuje się wartość rynkową na podstawie przeciętnych cen obrotu rzeczami tego samego gatunku przy uwzględnieniu stopnia zużycia. Wartość tę pomniejsza się m.in. o koszty leczenia i opieki nad spadkodawcą (gdy nie pokryte), koszty pochówku, postępowania spadkowego, wykonane zapisy i polecenia, wynagrodzenie wykonawcy testamentu. Wartość określa podatnik, gdy tego nie zrobi to organ wyznacza termin minimum 14 dni, a gdy nie to biegły (33 % różnicy w cenie). Są tutaj deklaracje podatkowe.
Kwota wolna od podatkowania
Są jeszcze kwoty wolne (wysokość zależy od grupy podatkowej - stopień pokrewieństwa lub powinowactwa) jest zróżnicowana w każdej grupie. Wartość pomnaża się o kwotę opodatkowaną przy zastosowaniu skali podatkowej określonej w ustawie.
Skala Progresywna Szeregowa:
I - grupa podatkowa- 3%, 5%, 7%
II - grupa podatkowa- 7%, 9%, 12%
III - grupa podatkowa-12%, 16%,20%
Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:
- 9.637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
- 7.276 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
- 4.902 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
STAWKA
Jest niejednolita. Przy zasiedzeniu mamy skale proporcjonalną ze stawką stałą wynoszącą 7% podstawy opodatkowania. W pozostałych przypadkach nabycia rzeczy i praw majątkowych skala jest progresywna i ma charakter szczeblowy. Wysokość stawek jest uzależniona od przynależności podatnika do jednej z trzech grup. Najniższe stawki są w grupie pierwszej.
Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
1) do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2) do grupy II - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3) do grupy III - innych nabywców.
ZWOLNIENIA PODATKOWE
Przykłady zwolnienia od podatku:
- nabycie w drodze dziedziczenia praw do wkładu mieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej przez osobę zaliczoną do I lub II grupy podatkowej
- nabycie w drodze spadku prawa do rekompensaty
- nabycie przez osoby zaliczone do I grupy podatkowej własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
- nabycie w drodze darowizny pieniędzy lub innych rzeczy przez osobę zaliczoną do I grupy podatkowej w wysokości nieprzekraczającej 9.637 zł od jednego darczyńcy, a od wielu darczyńców łącznie nie więcej niż 19.274 zł w okresie 5 lat od daty pierwszej darowizny
- nabycie praw do wkładów w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub w spółdzielni kółek rolniczych
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
- zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego oraz udokumentują (jeśli chodzi o pieniądze) ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
SKALA PODATKOWA
W każdej grupie odrębna progresja szczeblowa procentowa (najlepsza w I grupie). Procentowa stanowi całość dochodu gminy budżetu, ale decyzję o wysokości wydaje Naczelnik Urzędu Skarbowego. Nabycie własności w drodze zasiedzenia podlega opodatkowaniu - 7%.
PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH
Wprowadzone przepisy tego podatku przyjęły cztery rodzaje kumulacji:
kumulacja podmiotowa - to możliwość łączenia dochodów przez małżonków lub dokonywania rozliczenia przez osoby samotnie wychowujące dzieci.
kumulacja przedmiotowa- to łączenie dochodów ze wszystkich źródeł za wyjątkiem tych, które zostały wymienione w ustawie.
kumulacja czasowa - łączenie dochodów w okresie roku podatkowego, który jest rokiem kalendarzowym
kumulacja terytorialna - to łączenie dochodów uzyskiwanych na terenie naszego kraju.
W tym podatku jest również kwota wolna od opodatkowania.
Kumulacja - oznacza łączenie
KUMULACJA PODMIOTOWA
Co do zasady to podatek osobisty, ale występuje możliwość łączenia dochodów (art. 6)
Kumulacja podmiotowa - każda osoba fizyczna podlega opodatkowaniu, istnieje możliwość łączenia dochodów małżonków.
Kumulacja - małżonkowie, małżeństwo istniejące rok podatkowy składa wniosek o wspólne opodatkowanie, oboje podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu i nie mogą prowadzić działalności objętej należnością ryczałtowa, musi istnieć wspólność majątkowa.
Kumulacja dzieci - małoletnie bez względu na wiek, gdy na dzieci rodzice lub opiekunowie pobierają trwale zasiłek, dzieci do ukończenia 25 lat uczące się w szkołach. Gdy w roku podatkowym dzieci nie osiągnęły dochodu np. rodzic w trakcie roku podatkowego umiera wówczas dziecko otrzymuje należność.
KUMULACJA PRZEDMIOTOWA
Polega na łączeniu dochodów z różnych źródeł. Każdy płatnik ma obowiązek potrącić zaliczkę art. 30 ustawy, polega na łączeniu dochodu z różnych źródeł.
Kumulacji nie podlegają:
- dochody z nieujawniony źródeł
- odsetki od kapitału na rachunkach bankowych
- osoby, które wygrały środki finansowe w grze
- świadczenia od zakładów pracy dla rencistów i emerytów
KUMULACJA TERYTORIALNA
Związana z ograniczonym i nieograniczonym obowiązkiem podatkowym. Nieograniczony obowiązek podatkowy wtedy osoby fizyczne, które mają miejsce zamieszkania na terytorium RP podlegają od całości swoich dochodów (centrum interesów gospodarczych) dłużej niż 183 dni niezależnie gdzie uzyskał dochody. Ograniczony - brak zamieszkania, ale tu dochody lub przychody. Wyjątki to umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Nieograniczony obowiązek podatkowy obejmuje wszystkich zamieszkujących na terenie kraju.
KUMULACJA CZASOWA
Podatnik dokonuje rozliczenia za rok podatkowy, są zaliczki, a ostateczne rozliczenie do końca kwietnia roku następnego. Opodatkowaniu podlegają dochody osiągnięte w roku podatkowym, który jest rokiem kalendarzowym.
ZAKRES PODMIOTOWY
Ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych.
ZAKRES PRZEDMIOTOWY
Osiągnięcie dochodów ( przychodów) ze źródeł wymienionych w art. 10.
Źródła przychodu:
1. pracownicy najemni
2. działalność wykonywana osobiście
3. pozarolnicza działalność gospodarcza np. działalność handlowa, usługowa, wytwórcza.
4. działy specjalne produkcji rolnej
5. nieruchomości lub ich części
6. najem, podnajem, dzierżawa
7. kapitały pieniężne i prawa majątkowe
8. odpłatne zbycie
9. inne źródła np. w przeszłości zachowek
PODSTAWA OPODATKOWANIA
Suma dochodów osiągniętych w roku podatkowym lub wartość przychodów.
Przychód - koszty = podstawa opodatkowania
Zawarta jest w art. 26 odliczenia:
Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne,
darowizny na rzecz kultu religii
darowizny na rzecz krwiodawstwa
organizacje społeczne nie więcej niż 6% dochodu
ZWOLNIENIA PODATKOWE
Np. zasiłek z tytułu urodzenia dziecka, zwrot kosztów służbowych, darowizna na określony cel pożytku społecznego, darowizna na cele kultu religijnego do 6% dochodu, kozy stanie z Internetu - 760 zl które musi być udokumentowane.
STAWKA PODATKOWA
progresywna szczeblowa
Progresja - 19%,30%,40%
ULGI
Ulga budowlano mieszkaniowa, remontowa.
Przed złożeniem zeznania podatnik może zadeklarować 1% swojego podatku przeznaczając go na rzecz organizacji pożytku społecznego.
Podstawa - składka na ubezpieczenie emerytalno -rentowe.
PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH
Jest to podatek zbliżony do podatku dochodowego od osób fizycznych, który podlega normalizacji UE. Podatek obejmuje - osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawne, spółki w organizacji, podatkowe grupy kapitałowe jako podmiot specjalny. Również występują cztery kumulacje.
KUMULACJA PODMIOTOWA
Podatkowa grupa kapitałowa od 1996 roku, umożliwia przerzucanie kosztów pomiędzy spółkami. Mogą ją założyć spółki z.o.o. i spółki akcyjne. Kapitał założycielski wynosi więcej niż 1000000 zl.
Spółka dominująca 95% kapitału
Spółki zależne nie mogą mieć udziału w spółce dominującej.
Spółki nie mogą mieć zaległości podatkowych.
Po utworzeniu grupy kapitałowej spółki nie mogą być podmiotami powiązane osobowo, nie może być powiązań rodzinnych, musi być zawiązana w formie aktu notarialnego, jedna ze spółek przedstawia wniosek do naczelnika urzędu skarbowego. W takiej sytuacji naczelnik urzędu skarbowego wydaje decyzje. Podatkowa grupa kapitałowa zawiązuje się na 3 lata.
KUMULACJA PRZEDMIOTOWA
Wiąże się z łączeniem z rożnych źródeł, opodatkowaniu podlega przychód. Sumuje zyski.
KUMULACJA TERYTORIALNA
Art. 3 ustawy, decyduje czy mamy do czynienia z ograniczonym czy nieograniczonym obowiązkiem podatkowym. Ważne jest czy zarząd spółki posiada siedzibę na terytorium kraju. Gdy prowadzi działalność na terenie kraju obowiązuje go podatek ograniczony.
KUMULACJA CZASOWA
Art.8 ustawy rok podatkowy. Podatnik może wybrać łamany rok podatkowy. Wyjątek od zasady pokrywania się roku kalendarzowego z rokiem podatkowym. Podatnik może wybrać inny rok byleby był rok pełny 12 miesięcy (łamany rok podatkowy). Zawiadamia i zapisuje w regulaminie lub innym akcie.
ZAKRES PODMIOTOWY
Osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawne, spółki w organizacji, podatkowe grupy kapitałowe jako podmiot specjalny. Za wyjątkiem spółek nop.
ZAKRES PRZEDMIOTOWY
Prowadzenie działalności gospodarczej w wyniku, której osiągany jest przychód lub dochód. Dochód ustalony jest po pomniejszeniu przychodu o koszty. Dochód sumuje się narastająco od początku roku.
PODSTAWA OPODATKOWANIA
Suma dochodu osiągniętego w roku podatkowym, przychód pomniejsza się osiągniętego koszty uzyskania, można go pomniejszyć o 10% na cele kultu religijnego, darowizny oraz w bankach, które udzieliły pożyczek podmiotom w ramach restrukturyzacji np. górnictwo, pkp, zbrojeniowa, górnictwo siarki.
STAWKA
Stała procentowo i wynosi 19% dochodu. Mogą być inne gdy opodatkowaniu podlega przychód np. 10 % i 20 %
ULGA
Obniżenie na podstawie darowizny - 10 % Na organizacje pożytku publicznego
Na cele kultu religijnego - 10 %
PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH W POSTACI ZRYCZALTOWANEJ
W ramach przepisu tej ustawy mieszczą się 3 ryczałty:
a) karta podatkowa
b) ryczałt ewidencjonowany
c) zryczałtowane opodatkowanie osób duchownych
Karta podatkowa - stosowana w działalności wytwórczo rzemieślniczej, wykaz przedmiotów dołączony jest załącznikiem do ustawy. Karta podatkowa nie wymaga prowadzenia żadnej ewidencji. Udzielana jest na wniosek podatnika do 20.01. każdego roku. Wydaje ją Naczelnik urzędu skarbowego w drodze decyzji. Nie jest to forma obowiązkowa można ją wycofać. Stanowi dochód budżetowy gmin.
Z opodatkowania w formie karty podatkowej mogą korzystać osoby fizyczne i spółki cywilne osób fizycznych, które prowadzą jeden z rodzajów działalności wymienionych w rozporządzeniu. Są to następujące rodzaje działalności:
działalność usługowo - wytwórcza (w załączniku nr 3 do ustawy wymieniono 95 rodzajów usług, których wykonanie uprawnia do opodatkowania w formie karty podatkowej; np. są to usługi z zakresu mechaniki i elektromechaniki pojazdowej, ślusarstwa, tapicerstwa, krawiectwa, fryzjerstwa, introligatorstwa, szklarstwa, robót budowlanych, prowadzenie parkingów itp.),
handel detaliczny artykułami spożywczymi, rolnymi i ogrodniczymi;
gastronomia, jeśli nie jest prowadzona sprzedaż alkoholu,
usługi transportowe wykonywane przy użyciu jednego pojazdu,
usługi rozrywkowe, np. automaty zręcznościowe, karuzele, imprezy samochodowe, strzelnice, kolejki torowe,
sprzedaż posiłków domowych w mieszkaniach, jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż alkoholu,
w wolnych zawodach - świadczenie usług w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego (pielęgnacja, położna),
świadczenie usług weterynaryjnych,
opieka nad dziećmi i osobami chorymi,
usługi edukacyjne w zakresie udzielania lekcji na godziny.
Kartą podatkową mogą być objęci tylko ci podatnicy, którzy wykonują wymienione rodzaje działalności i ponadto:
złożą wniosek o opodatkowanie w formie karty podatkowej w terminie do 31 grudnia poprzedzającego rok podatkowy, od którego ma być zastosowana karta; podatnik, który rozpoczął wykonywanie działalności w ciągu roku, powinien złożyć wniosek przed rozpoczęciem tej działalności; jeżeli podatnik do końca roku nie zgłosi w urzędzie skarbowym zaprzestania działalności opodatkowanej w formie karty, to automatycznie - bez jego wniosku - karta przechodzi na rok następny.; podatnik może się zrzec karty w terminie do końca roku, poczynając od roku następnego;
nie prowadzą, poza działalnością objętą kartą, innej poza-rolniczej działalności gosp.
małżonek podatnika nie wykonuje działalności gosp. w tym zakresie;
przy prowadzeniu działalności nie korzystają ani z usług osób nie zatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o pracę, ani z usług innych zakładów lub firm, chyba że chodzi o usługi specjalistyczne;
łączne zatrudnienie nie przekracza stanu zatrudnienia określonego dla danego rodzaju działalności w ustawie; nie stanowi przeszkody do opodatkowania w formie karty podatkowej przekroczenie stanu zatrudnienia (nie więcej jednak niż o trzech pracowników), jeżeli podatnik prowadzi działalność na terenie gmin zagrożonych bezrobociem strukturalnym.
Wysokość karty podatkowej wynika z tabel stanowiących załącznik do rozporządzenia, gdzie przy każdym rodzaju działalności podana jest stawka miesięczna karty. Wysokość stawki jest zależna od liczby zatrudnionych pracowników, od liczby mieszkańców miejscowości, w której prowadzona jest działalność, rodzaj działalności, liczby godzin świadczonych usług, liczby urządzeń itp. Stawka karty właściwa dla podatnika prowadzącego działalność gosp. określoną we wniosku o opodatkowanie w tej formie wynika z decyzji urzędu skarbowego. Podatnik jest uprawniony do zrzeczenia się opodatkowania w formie karty podatkowej w ciągu 14 dni od doręczenia mu decyzji określającej stawkę. Stawka ma charakter kwotowy-cecha charakterystyczna. W razie zrzeczenia się karty podatkowej podatnik jest zobowiązany do zaprowadzenia ewidencji przychodów właściwej przy zryczałtowanym podatku dochodowym i płacenia podatku w tej formie. Może też płacić podatek na tzw. zasadach ogólnych.
Od miesięcznej stawki karty podatkowej, wynikającej z decyzji organu podatkowego podatnik odlicza składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne. O wysokości odliczonej składki na ubezpieczenie zdrowotne podatnik jest zobowiązany powiadomić urząd skarbowy do 31 stycznia roku następnego po roku podatkowym.
Podatnicy opodatkowani podatkiem Dochodowym w formie karty podatkowej nie muszą prowadzić żadnych ksiąg podatkowych, składać deklaracje ani zeznań podatkowych. Nie muszą też wpłacać zaliczek na podatek dochodowy. Jeżeli zatrudniają pracowników, to są zobowiązani do prowadzenia poświadczonej w urzędzie skarbowym książki ewidencji zatrudnienia. Muszą też prowadzić indywidualnie (imiennie) karty wynagrodzeń. Podatnicy objęci kartą są zobowiązani - na ogólnych zasadach - do wystawiania i przechowywania rachunków stwierdzających sprzedaż ich towaru lub usługi
W karcie podatkowej istnieją zwyżki podatkowe - na wniosek podatnika lub z urzędu. Naczelnik urzędu skarbowego może podwyższyć lub obniżyć stawki jednak nie więcej niż 50%.
RYCZAŁT EWIDENCJONOWANY
Od przychodów ewidencjonowanych, trzeba prowadzić ewidencję przychodów, ewidencję środków trwałych i wyposażenia. Środki trwałe podlegają wpisom amortyzacyjnym. Jeżeli zatrudniamy osoby wówczas należy prowadzić ewidencję osób zatrudnionych. Możliwość skorzystania z ryczałtu gdy Podatnik rozpoczyna działalność albo w roku poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczył kwoty 250.000 euro (przychód) prowadząc działalność. Rodzaje działalności objęte ryczałtem ewidencjonowanym - działalność produkcyjna usługowa, handlowa i wolne zawody. Pojawia się nowe pojęcie wolnego zawodu zawarte w art. 4 par 11
Wolny zawód - pozarolniczą działalność gospodarczą wykonywaną osobiście przez lekarzy, lekarzy stomatologów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, tłumaczy oraz nauczycieli w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny, jeśli działalność ta nie jest wykonywana na rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo na rzecz osób fizycznych dla potrzeb prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej, z tym że za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu.
Jest formą na wniosek.
Do 20 stycznia podatnik ma wybrać formę, nie otrzymuje tutaj żadnej decyzji.
Może złożyć oświadczenie o zrzeczeniu się tej formy.
8,5 % - wytwórcza
5,5 % - handlowa
3% - usługowa
Od 2003 nastąpiły zmiany więcej działalności może podlegać tej formie (ryczałt).
20% - wolne zawody
17% - doszły stawki usługi parkingowe, prowadzenie hoteli, grafika komputerowa.
8,5 % - przedszkola, ogrody botaniczne, kolportaż prasy, działalność usługowa, wynajem nieruchomości i lokali (czynsz do 4000 euro) po przekroczeniu tej kwoty stawka 20% .
5,5 % - roboty budowlane, przewóz ładunków powyżej 2 ton, działalność wytwórcza, sprzedaż znaczków i biletów.
3% - handlowa, gastronomiczna, nie sprzedaż alkoholu.
Ryczałt ewidencyjny nakłada na podatnika prowadzenie ewidencji:
a) ewidencja przychodu - prowadzenie ewidencji w sposób prawidłowy, pozwala podatnikowi unikniecie zarzutu dotyczącego nieprawidłowego prowadzenia dokumentacji. W sytuacji, w której podatnik ma postawiony zarzut dotyczący nieprawidłowego prowadzenia dokumentacji lub jej braku opodatkowanie wynosi 75%.
b) Ewidencja środków trwałych i wartości niematerialnych - to pojecie zdefiniowane jest w przepisach ogólnych np. maszyny, urządzenia, programy komputerowe, znak towarowy, dla podatników prowadzących działalność handlową na targowisku np. kioski.
c) Ewidencja wyposażenia - istnieje od 2003r., obejmuje rzeczowe składniki majątku przekraczające wartość 1500 zl. Zwane wyposażeniem i które nie są środkami trwałymi. Powinna zawierać np. datę nabycia, cenę zakupu.
Podatnik dokonuje samoobliczenia podatku, nalicza podatek bez wezwania opłaca. Do 31.01 każdego roku składa deklaracje tego podatku.
Ryczałt. Zryczałtowany podatek dochodowy od osób duchownych.
Dotyczy proboszczów i wikariuszy. Jest związany z przychodami z tytułu opłat i w związku z pełnieniem funkcji duszpasterskiej. Jest to forma do wyboru. W 14 dni ma zgłosić obowiązek podatkowy w Urzędzie Skarbowym. Wysokość ryczałtu ustala Naczelnik Urzędu Skarbowego w drodze decyzji bierze pod uwagę liczbę mieszkańców miejscowości gdzie jest parafia, liczbę mieszkańców parafii, i czy dane wyznanie nie jest mniejszością na tym terenie - w przypadku mniejszości obniżenie ryczałtu o 50 %
Jest to ryczałt kwartalny - w zależności od funkcji jakie pełnią.
Po zakończeniu kwartału do 20 dnia miesiąca muszą zapłacić.
Do 20 stycznia roku podatkowego może się zrzec i prowadzi książkę przychodów i rozchodów.
Pomniejsza podatek na ubezpieczenie zdrowotne (składkę).
Składa jedną deklarację do końca stycznia roku następnego po roku podatkowym.
Stawka - stała kwotowo, zróżnicowana w zależności o liczby mieszkańców w parafii.
Ryczałt jest kwartalny i maksymalna stawka pomniejszona o składkę na ubezpieczenie zdrowotne 330 zł kwartalny dla proboszczów, 105 zł dla wikariuszy w miejscowościach do 1000 mieszkańców, w gminach powyżej 50000 tys. mieszkańców składka wynosi 385 zł kwartalnie.
Osoba duchowna ma prawo zrzeczenia się opodatkowania w formie rycz altu do 20.01 zgłasza rezygnacje naczelnikowi urzędu skarbowego. Osoba duchowna opłacając ryczałt jest zwolniona od obowiązku składania zeznań podatkowych. Osoby duchowne raczej nie korzystają z ryczałtu
PODATEK TONAŻOWY
Jest także ryczałtem w podatkach dochodowych, który obejmuje armatorów.
Pod pojęciem armatora ustawodawca wskazuje różne podmioty (osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej), które spełniają przynajmniej jeden z warunków przewidzianych w ustawie, np.
we własnym imieniu uprawia żeglugę statkiem własnym lub cudzym oraz posiada ważny Dokument Zgodności,
jest właścicielem statku, ale nie uprawia we własnym imieniu żeglugi statkiem własnym lub cudzym,
zarządza cudzym statkiem oraz posiada ważny Dokument Zgodności.
Ten podatek jest formą do wyboru. Armator jeśli wybierze tę formę opodatkowania podlega jej przez okres wskazany w oświadczeniu o wyborze tej formy, ale okres nie może być krótszy niż 3 lata podatkowe. Amator ponownie może po przerwie wybrać tę formę po upływie 3 lat.
Opodatkowaniu podatkiem tonażowym podlegają armatorzy prowadzący działalność polegającą na świadczeniu usług w żegludze międzynarodowej, z wykorzystaniem statków o pojemności brutto powyżej 100 GT każdy, w zakresie: transportu ładunków lub pasażerów, holowania pełnomorskiego
Podstawa opodatkowania- stanowi ją dochód odpowiadający iloczynowi dobowej stawki oraz okresu eksploatacji statków w danym miesiącu. Tabela stawek służąca do obliczenia dochodu dot. statków zawarta jest w ustawie. Stawka liniowa 19%. Opłata liczona jest w EURO.
PODATKI OBROTOWE (POŚREDNIE)
Najistotniejsze źródło dochodów budżetowych. Ich cechą charakterystyczną jest tzw. opodatkowanie ukryte - podatki te są przenoszone w cenie towaru lub usługi na nabywcę. Jest to opodatkowanie kaskadowe.
W podatkach obrotowych mamy do czynienia z podwójnym podmiotem:
podatnikiem ekonomicznym (realnym) - czyli tym, który ponosi faktyczny ciężar podatku i nie może tego podatku przenieść na inny podmiot (do podatników realnych należą m.in.: osoby i jednostki nie prowadzące działalności gospodarczej, które nie mogą dokonywać żadnych odliczeń ani przeniesień podatku);
podatnikiem prawnym (formalnym) - czyli tym, kto jest podatnikiem zarejestrowanym (prowadzi działalność gospodarczą
Do podatków obrotowych zalicza się:
podatek od czynności cywilno prawnych - 09.09.200
podatek od gier - 29.07.1992
podatek akcyzowy- 23.01.2004 proces harmonizacji
podatek od towarów i usług ( VAT ) - 11.03.2004 proces harmonizacji
Podatki te pobierane są przez Naczelników Urzędów Skarbowych, stanowią dochód budżetu gminy.
PODATEK OD CZYNNOŚCI CYWILNOPRAWNYCH
Podatek gminny, obrotowy, Pobierany jest przez Urzędy Skarbowe.
PODATNIK
Podatnikami są wszyscy. Osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej w formach zorganizowanych
PODSTAWA OPODATKOWANIA
Jest zróżnicowana. Np. sprzedaż - wartość rynkowa rzeczy
Umowa spółki wartość wkładów.
Dożywocie - wartość nieruchomości.
Umowa pożyczki, kupno-sprzedaż, zamiana, darowizna,(długi i ciężary), zniesienie współwłasności, depozyt nieprawidłowy, orzeczenia sądów, ugody zawarte przed sądami. Wartość rynkowa na podstawie przeciętnych cen jest ustalona, stosowana w danej miejscowości.
ZWOLNIENIA PODMIOTOWE
Zwolnione są: Skarb Państwa,, osoby nabywające na własne potrzeby sprzęt rehabilitacyjny, organizacje pożytku publicznego.
PRZEDMIOT OPODATKOWANIA
Katalog czynności, które podlegają opodatkowaniu jest katalogiem zamkniętym. Zawartym w art. 1 ustawy. Jest dochodem budżetu gminy.
Podatkowi podlegają takie czynności prawne jak:
- umowy sprzedaży,
- umowa pożyczki
- umowa darowizny
- umowa dożywocia
- ustanowienie hipoteki
- umowy spółki
Wyrok NSA
Zawieranie umów depozytów nieprawidłowych. Treść umowy osądził NSA nakazując, że to treść umowy powinna decydować o rodzaju umowy a nie jej nazwa, intencja stron. Luka prawna pozwalała w tej umowie depozytu nieprawidłowego na brak opodatkowania.
Obowiązek podatkowy, ciąży:
1) przy umowie sprzedaży - na kupującym;
2) przy umowie zamiany - na stronach czynności;
3) przy umowie darowizny - na obdarowanym;
4) przy umowie dożywocia - na nabywcy własności nieruchomości;
5) przy umowie o dział spadku lub o zniesienie współwłasności - na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności;
6) przy ustanowieniu odpłatnego użytkowania, w tym również nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności - na użytkowniku lub nabywającym prawo służebności;
7) przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego - na biorącym pożyczkę lub przechowawcy;
8) przy ustanowieniu hipoteki - na składającym oświadczenia woli o ustanowieniu hipoteki;
9) przy umowie spółki cywilnej - na wspólnikach, a przy pozostałych umowach spółki - na spółce.
PODSTAWA OPODATKOWANIA
Uzależniona jest od rodzaju umowy - zróżnicowana
Sprzedaż - wartość rynkowa rzeczy lub praw.
Różnice - wartość rzeczy lub prawa od której jest wyższy podatek.
Darowizna - wartość długów i ciężarów
Wartość rzeczy lub prawa
Umowa prawidłowego depozytu - wartość
Umowa spółki - wartość wkładów wniesionych
Te, które są określone w art. 1 ustawy.
STAWKA
Stałe procentowe w zależności od tego co jest przedmiotem umowy
Przy pożyczce 2%
sprzedaż nieruchomości 2%
umowy spółki 0,5%
hipoteka 19,00 zł - w jednym przypadku
Jest tu zasada odpowiedzialności solidarnej. Obowiązek składania zeznań podatkowych. Na zeznaniu podatkowym złożyć podpisy.
Podatnik składa sam deklarację w terminie 14 dni. W zeznaniu sam dokonuje obliczenia i wpłaca bez wezwania Urzędu Skarbowego. Płatnikiem może być notariusz, gdy darowizna jest w postaci aktu notarialnego. Ustawa 09.09.2000 r. PCC
Zawierając umowę trzeba mieć formularz, bo trzeba w nim umieścić podpisy osób. Rozporządzenie z 2006 roku. Kiedyś była odpowiedzialność solidarna, obecnie wg art. 4 istnieje obowiązek przeniesienia odpowiedzialności na nabywcę.
Zmiany od 01.01.2007 roku dot. sytuacji w zakresie ponoszenia odpowiedzialności w przeważającej części odchodzi się od odpowiedzialności solidarnej. Mamy odniesienia w PCC do przepisów dot. spadków i darowizn, np. art. 4a
Art. 7.5 określa stawkę podatku 20 %
PCC3 art. 9.10.p na tym samym zeznaniu wpisuje się w części B dane osoby, która korzysta ze zwolnienia.
Czy korzystamy ze zwolnienia czy nie należy złożyć deklarację.
Albo VAT albo PCC.
PODATEK OD GIER
Podatek ten uregulowany jest w ustawie z 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych.
Jest to regulacja nieprawidłowa, gdyż ustawa ta dotyczy uporządkowania pewnego segmentu rynku, nie jest natomiast ustawą podatkową (każdy podatek powinien być uregulowany odrębnymi przepisami, m.in. dla zachowania przejrzystości systemu podatkowego).
Prowadzenie działalności w zakresie gier i zakładów wzajemnych jest koncesjonowane. Dla otrzymania stosownej koncesji lub zezwolenia wymagane jest m.in. wniesienie pewnych zabezpieczeń, gwarantujących możliwość wypłaty wygranych przez podmiot prowadzący działalność w tym zakresie, udokumentowanie legalności źródeł pochodzenia kapitału. Zezwolenie wydaje Minister Finansów Publicznych. Zabezpieczenia mogą być wnoszone w gotówce, papierach wartościowych, w postaci polis ubezpieczeniowych itp. W przypadku automatów o niskich wygranych zezwolenie wydaje Dyrektor Izby skarbowej na terenie, której taka działalność jest organizowana.
Do regulacji ustawowych dotyczących prowadzenia działalności w zakresie gier i zakładów wzajemnych należy m.in. określenie rodzajów tej działalności. Są to:
gry losowe - m.in.: gry liczbowe, loterie, bingo, gry w kości, niektóre gry w karty;
zakłady wzajemne - totalizatory i buk macherstwo;
gry na automatach;
gry na automatach o niskich wygranych (maksymalna stawka w takich grach to równowartość 7 eurocentów, a maksymalna wygrana to równowartość 15 euro).
PODMIOT OPODATKOWANIA - PODATNIK
Osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, które na podstawie zezwolenia urządzają gry i loterie.
PRZEDMIOT OPODATKOWANIA
Prowadzenie działalności w zakresie gier i zakładów na podstawie udzielonego zezwolenia / uzyskanie przychodów z tytułu tej działalności.
PODSTAWA OPODATKOWANIA
Zróżnicowana w zależności od tego z jaka rodzaju gra mamy do czynienia. np.
W przypadku loterii - suma wpływu ze sprzedaży losów.
W przypadku gier liczbowych - suma wpłaconych stawek
Gry cylindryczne - kwota stanowiąca różnice pomiędzy kwota uzyskana ze sprzedaży żetonów a kwotą wypłaconą z kasy za zwrócone żetony
Poker - suma wpływów kasyna z tego tytułu
STAWKA
Co do zasady stała procentowo i wynosi 2%,10%,15%,20%,45% w zależności od przedmiotu opodatkowania.
Są stałe procentowe za wyjątkiem stawek dla automatów
45% w salonach
20% od gier liczbowych
10% fantowe
Wyjątek - gry na automatach o niskich wygranych jest stawka stała kwotowo 180 euro miesięcznie od jednego urządzenia
W latach 90-tych XX w. wprowadzono dopłaty do stawek w grach i zakładach (dotyczy to Totalizatora Sportowego i Zakładów Piłkarskich). Wpływy z tych dopłat zasilają Fundusz Promocji Kultury oraz Fundusz Rozwoju Kultury Fizycznej.
PODATEK AKCYZOWY
Ten podatek znany był już w okresie międzywojennym, ten podatek różnie się nazywał. Obowiązek oznakowania wyrobów istniał poprzez banderolowanie lub opieczętowanie wyrobów. W okresie powojennym podatek akcyzowy nie istniał. Pierwsza powojenna regulacja dotycząca podatku akcyzowego to 08.01.1983. już nie obowiązuje , obejmowała dwa świadczenia tzn. podatek od towarów i usług i podatek akcyzowy.
Obecne obowiązuje ustawa z 23.o1.2004.r. zawierająca dwa załączniki
wykaz wyrobów akcyzowych ( polski wynalazek)
wyroby akcyzowe zharmonizowane
Wykazy wyrobów akcyzowych. Wykaz wyrobów zharmonizowanych i niezharmonizowanych.
1 wykaz - większa grupa z nich podlega opodatkowaniu tylko w Polsce
2 wykaz - podlegają również opodatkowaniu w państwach UE i w odniesieniu do nich ewentualne stawki podatkowe przewidziane w krajowych polskich przepisach podatkowych muszą uwzględniać te dyrektywy unijne w zakresie stosowania stawki minimalnej, a w niektórych wyrobach podlegających opodatkowaniu stawki maksymalne. Generalnie, jeśli chodzi o przepisy Unijne opodatkowaniu podatkiem akcyzowym - paliwa, alkohole, wyroby tytoniowe, energia elektryczna.
PODMIOT OPODATKOWANIA
Podatnikami akcyzy są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują czynności podlegających opodatkowaniu, zwane dalej „podatnikami”.
PRZEDMIOT OPODATKOWANIA
a) produkcja wyrobów akcyzowych zharmonizowanych
b) wyprowadzenie wyrobów akcyzowych zharmonizowanych ze składu podatkowego
c) sprzedaż wyrobów akcyzowych na terytorium kraju
d) eksport i import wyrobów akcyzowych
e) nabycie wewnatrzwspolnotowe (import towarów)
f) dostawa wewnatrzwspolnotowa ( eksport towarów)
SKŁAD PODATKOWY - wydzielone miejsce na terytorium naszego kraju na terenie którego może być prowadzona działalność polegająca na produkcji, przetwarzaniu lub magazynowaniu wyrobów akcyzowych zharmonizowanych oraz na ich przyjmowaniu i wysyłce. Prowadzącym skład podatkowy może być wyłącznie podmiot, któremu wydano zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego.
W składzie podatkowym miejsce przeznaczone do magazynowania wyrobów akcyzowych zharmonizowanych powinno być wyodrębnione i przeznaczone tylko do przechowywania tych wyrobów.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki dotyczące prowadzenia składów podatkowych, w tym dotyczące miejsca, w którym wyroby akcyzowe zharmonizowane będą magazynowane.
Zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego wydaje właściwy naczelnik urzędu celnego na terenie, którego ma być ten skład prowadzony na pisemny wniosek zainteresowanego podmiotu. Wydaje on także zezwolenie na nabywanie wyrobów akcyzowych z zastosowaniem zamieszczenia poboru akcyzy zarejestrowanym poborcom. Niezarejestrowani poborcy na nabycie wyrobów akcyzowych ubiegają się o zezwolenie jednorazowe.
Właściwy naczelnik urzędu celnego wydając zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego, nadaje numer akcyzowy.
W przypadku gdy podmiot prowadzi działalność w kilku składach zlokalizowanych w różnych miejscach, zezwolenie oraz numer akcyzowy są wydawane odrębnie dla każdego składu.
Wytwórnia wyrobów spirytusowych ma status SKŁADU PODATKOWEGO.
Przepisy ustawy przewidują obowiązek oznaczania wyrobów znakami akcyzy:
- to oznaczanie może polegać albo na banderolowaniu, pieczętowanie bądź znakowanie.
Podmiot przed wprowadzeniem wyrobów do obrotu ma obowiązek oznaczyć je znakami akcyzy, na które winien złożyć zapotrzebowanie do NUC. Decyzja naczelnika w sprawie wydania (podlega opłacie - kwota stanowiąca wartość podatkowych znaków akcyzy i zostaje ona powiększona o kwotę na pokrycie kosztów wytworzenia tych znaków - minimum 80% kosztów wytworzenia trzeba wypłacić) albo sprzedaży (wpłaca się należność za te znaki) znaków akcyzy. Nieoznaczenie wyrobów - sankcja karna.
Obowiązek podatkowy powstaje z dniem wykonania czynności podlegających opodatkowaniu, chyba że ustawa stanowi inaczej.
PODSTAWA OPODATKOWANIA
W zależności czy towar jest produkcji krajowej, czy pochodzi z importu: przy produktach krajowych - obrót, czyli należności za sprzedane towary, przy produktach z importu - wartość, cena towaru powiększona o należne cło. Podstawą opodatkowania może być też ilość wyrobów akcyzowych.
STAWKA
Stawka procentowa (gdy podstawa jest ustalona wartościowo) lub kwotowa (na jednostce wyrobu), w których maksymalna wysokość określona jest w ustawie, a minimalna wynika z przepisów unijnych, natomiast konkretne stawki na dany rok przedstawia minister finansów wraz z załącznikiem do ustawy budżetowej
PODATEK VAT (OD TOWARÓW I USŁUG)
Podatek od towarów i usług nazywany jest podatkiem od wartości dodanych. Cechą charakterystyczną (tak jak we wszystkich podatkach obrotowych) jest to, że podatek ten w cenie towaru lub usługi zostaje przeniesiony na nabywcę. Podatek ten jest obojętny finansowo dla podatnika. Przy nabyciu podatnik będący VAT-owcem nalicza i reguluje a potem na podstawie prowadzonej ewidencji go odlicza.
Podatek od towarów i usług podlega harmonizacji w ramach unii ale mimo tego, nasza ustawa w tym zakresie nie jest zgodna z prawem unijnym.
Konstrukcja podatku:
PODMIOT:
osoba fizyczna
osoba prawna
jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, które dokonały zgłoszenia rejestrującego przed dokonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu. Osoby te samodzielnie prowadza działalność gospodarczą, bez względu na jej cel lub rezultat.
podatnikami mogą być również podmioty nie będące co do zasady podatnikami, jeżeli dokonują wewnątrz-wspólnotowej dostawy nowych środków transportu w przypadku, gdy okoliczności nie wskazują na zamiar wykonywania tej czynności w sposób częstotliwy.
Rejestracja podatników - Istnieje możliwość dokonania rejestracji tzw. krajowego albo wewnątrz-wspólnotowego dla podatników dokonujących wymiany międzynarodowej.
PRZEDMIOT
Przedmiot ten został określony szeroko:
odpłatna dostawa lub świadczenie usług na terenie kraju;
eksport towarów
import towarów
wewnątrz-wspólnotowe nabycie i dostawa
PODSTAWA OPODATKOWANIA
Obrót - czyli kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku (VAT). Podatnik który zakupi towar lub usługę i wyprodukował swój towar nalicza do tego podatek i odlicza kwoty z faktur będących dowodami zakupu produktów.
STAWKA
Stała procentowa
- podstawowa 22%
- dla niektórych kategorii produktów (zawartych w załączniku do ustawy) można zastosować stawkę obniżoną - 7% - np. pieczywo, wyroby słomiane, przetwory homogenizowane, sznurek do maszyn rolniczych, soczewki kontaktowe, wycinanki ludowe i artystyczne
- stawka przejściowa 3% na towary bądź usługi również zamieszczone w załączniku do ustawy np. winogrona, orzechy laskowe i włoskie, żołędzie i kasztany, mleko płynne przetworzone, otręby
- zerowa (co nie oznacza zwolnienia) na wewnątrz-wspólnotowe dostawy oraz eksport towarów
W załączniku do ustawy każdemu wymienionemu towarowi lub usłudze nadany jest symbol towarowy, stąd wiadomo jaka jest zastosowana stawka.
Nadto jeden z załączników wskazano kraje w których stosuje się szkodliwą konkurencję podatkową (tzw. raje podatkowe).
PODATKOWE POSTANOWIENIA EUROPEJSKIE
W zakresie podatków majątkowych nie istnieje obowiązek harmonizacji przepisów (nasze przepisy nie musza być takie sama jak w innych państwach). Nie ma tez obowiązku ujednolicania stawek kwot wolnych od opodatkowania - ale państwa starają się ujednolicać ze względu na istnienie tzw. kapitału powiązanego. Można mieć do czynienia z powiązaniami osobowymi (dot. osób w zarządach) a tego rodzaju związki pomagają powstawaniu szkodliwej konkurencji. Do naszych przepisów podatkowych (tj. ordynacji podatkowej) wprowadzono przepisy dotyczące powiązań kapitałowych.
Najściślejsze harmonizowanie dotyczy podatków obrotowych (od towarów i usług i akcyzowy). Są to na razie dyrektywy mające na celu ujednolicenie systemów opodatkowania towarów i usług. Te działania dotyczące harmonizacji były podejmowane w Unii europejskiej już w latach 70-tych. Aktualnie w tym zakresie obowiązuje dyrektywa nr 112 z 26 listopada 2006 roku, która wchłonęła przepisy wcześniejszych dyrektyw (zwłaszcza 1 i 6). Ma ona na celu wprowadzenie w unii jednolitego systemu VAT - po 31 grudnia 2010 roku. Dyrektywa ta zawiera regulacje dotyczące zasad obowiązujących wszystkie państwa członkowskie ale i odnosi się każdego państwa z osobna. Kwestie dot. Polski zawarte są w art. 128. Dyrektywa ta jeśli chodzi o stosowanie stawek przewiduje, że państwa członkowskie stosują stawkę podstawową VAT - która jest jednakowa dla towarów i usług i stawka ta nie może być niższa niż 15%.
Rada ustali poziom stawki podstawowej, która będzie obowiązywała po 31 grudnia 2010 roku i będzie stała dla wszystkich (poprzednia wynosiła od 15% do 25%).
Państwa członkowskie mogą stosować stawki obniżone do produktów konsumpcyjnych pierwszej potrzeby. Przy stosowaniu stawek obniżonych istnieje możliwość wprowadzenia nomenklatury scalonej. Stawka obniżona nie może być niższa niż 5%. Zgodnie z postanowieniami unii co 2 lata dokonuje się przeglądu w zakresie stosowania stawek obniżonych. Dyrektywa 6 obejmowała 36 artykułów - aktualna - 112 ponad 400.
Regulacje wprowadzające jednolite zasady i stawki będą wynikały z rozporządzenia (a nie jak do tej pory dyrektywy) które wchodzi w skład prawny każdego państwa członkowskiego. Chodzi o to, by stawka VAT w całej unii była taka sama a w stosunku do podatku akcyzowego - jeden wykaz wyrobów akcyzowych.
Założenia Unii europejskiej dotyczące zasad opodatkowania
W traktacie wspólnotowym wprowadzono zasady które muszą być stosowane przez państwa członkowskie a które dotyczą obowiązku stosowania regulacji wynikających z treści Traktatu Wspólnotowego które winny być uwzględnione w regulacjach państw członkowskich i przeniesione do prawa wewnętrznego. Z treści tego traktatu wywiedziono zasadę niestosowania ceł albo danin o skutku ekwiwalentnym.
Na terenie unii obowiązuje jeden wspólny kodeks celny a dochód z ewentualnego cła stanowi dochód budżetu Unii Europejskiej. Przy czym państwa peryferyjne (na granicach unii) mają prawo do zatrzymania 25% wpływów z cła na utrzymanie aparatu celnego.
dotyczy opodatkowania towarów pochodzących z importu
obowiązek podatkowy powstaje w związku z przekroczeniem granicy
świadczenie to ma charakter przymusowy
Kolejna zasada dotyczy zakazu dyskryminacji. Ta zasada ma zapobiec naruszeniu swobodnej konkurencji oraz umożliwić swobodny przepływ towarów. Dyskryminacja może sprowadzić się do tego, że towary sprowadzone z innych państw unii są wyżej opodatkowane niż towary krajowe, bądź też podlegają opodatkowaniu w przeciwieństwie do towarów krajowych.
Następną zasada jest zasada zakazu protekcjonizmu który sprowadza się do ochrony - nawet pośredniej - produkcji krajowej. Tu treścią zasad i zakazów jest zakaz preferowania towarów krajowych które są albo podobne albo pozostają w konkurencji towarów towarami pochodzącymi z innych państw unii.
Pomoc publiczna w ramach Unii Europejskiej
Pomocna ta w ramach unii rozumiana jest szeroko i sprowadza się do zakazu udzielania jej bez zgody Komisji Europejskiej. Pomoc publiczna to przysporzenie na rzecz podmiotu będącego przedsiębiorcą, które może polegać nie tylko na przyznaniu mu środków finansowych ale także na zwolnieniu go z obowiązków publiczno - prawnych, bądź przyznanie preferencji w spłacie zobowiązań na warunkach korzystniejszych niż obowiązujących ogół podmiotów. Zatem pomocą publiczną może być dotacja, zwolnienie podmiotowe, preferencyjne oprocentowanie kredytu czy pożyczki. Zasady dopuszczalności udzielania pomocy publicznej określają przepisy art. 16, 36, 73 oraz 86-89 traktatu. Tylko w sytuacjach wyraźnie wskazanych w traktacie może być udzielona pomoc publiczna.
Pomoc publiczna może być udzielana na podstawie aktu normatywnego )który podlega notyfikacji przed Komisją Europejską) programu pomocowego będącego także aktem prawa miejscowego lub pomoc ta może być udzielona jako pomoc indywidualna dla konkretnego podmiotu. Najczęściej pomoc indywidualna ma być przeznaczona na restrukturyzację.
Jeżeli pomoc była udzielona na podstawie decyzji może zostać uchylona bez zgody beneficjenta który ja otrzymał - w okresie 10 lat. Jeżeli pomoc publiczna była udzielana na podstawie umowy - podmiot który umowę zawarł występuje do sądu o jej rozwiązanie albo nakazanie zwrotu udzielonej pomocy.
Gdy toczą się postępowania administracyjne to prezesowi Urzędu Ochrony Konsumenta i Konkurencji przysługują uprawnienia prokuratorskie.
Postępowanie dotyczące zwrotu pomocy publicznej mogą toczyć się przed sądem I instancji jak i przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości. Jeżeli państwo nie może od beneficjenta uzyskać zwrotu pomocy publicznej udzielonej nienależnie, musi tę pomoc zwrócić do budżetu unijnego wraz z odsetkami a nadto może zostać ukarane grzywną.
Pomoc de minimis
Zarówno przepisy unijne jak i krajowe (nasze) przewidują możliwość udzielania pomoce de minimis. Suma tej pomocy w okresie 3 lat nie może przekroczyć 200 tys. euro. Podmiot który ubiega się o de minimnis jest zobowiązany do przedstawienia podmiotowi który pomocy udziela wszystkich zaświadczeń o udzielonej już pomocy w roku w którym ubiega się o pomoc i dwóch poprzednich latach.
Organy udzielające pomocy jak i organy unijne mogą przeprowadzać u beneficjenta kontrole a ten musi udostępnić wszystkie dokumenty dotyczące jego sytuacji finansowej i udzielonej mu pomocy. Jeżeli beneficjent sprzeciwia się kontroli udzielanie pomoce może zostać mu wstrzymane albo może zostać wykorzystana pomoc funkcjonariuszy (ale jakich nie wiem).
Za niewykonanie obowiązków ciążących na beneficjencie jak i podmiocie udzielającym pomocy - prezes UOKiK może w drodze decyzji nałożyć karę pieniężną do 10 tys. euro. Kwota ta podlega przymusowemu ściągnięciu jeżeli beneficjent nie chce jej uregulować - a dochód z tego tytułu stanowi dochód budżetu państwa. Od takiej decyzji prezesa UOKiK służy odwołanie do sądu ochrony konkurencji i konsumentów w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia.
Ceny transferowe - taksacyjne:
Do naszych krajowych rozwiązań (tj. do Ordynacji Podatkowej) dodano rozdział poświęcony właśnie cenom transferowym = transakcyjnym dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych i osób prawnych. W zasadzie w ustawach dot. tych podatków te uregulowania winny się znaleźć a nie w ordynacji.
Ceny transferowe to ceny inne niż stosowane powszechnie przy kooperowaniu z innymi podmiotami. Zatem ceny transferowe to ceny inne niż ceny powszechnie przyjęte. W sprawie cen transferowych zawierane są porozumienia z organem administracji państwowej tj. ministrem finansów, który w drodze decyzji wydanej na wniosek podmiotu krajowego uznaje prawidłowość wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej między podmiotami powiązanymi krajowymi jak i zagranicznymi. Porozumienia te mogą być jednostronne lub wielostronne a ich charakter przesądza o trybie, terminach i wysokości opłaty.
Wnioskujący o zawarcie porozumienia ma obowiązek przedstawić propozycje stosowania metody ustalenia ceny, opisać ten sposób i przedstawić okoliczności które mogą mieć wpływ na prawidłowość ustalania ceny, wskazać okres obowiązywania porozumienia i podmioty z którymi ma być dokonywana transakcja.
Wysokość opłaty od wniosku wynosi 1% wartości transakcji z tym, że w porozumieniu jednostronnym które dotyczy podmiotów krajowych nie mniej niż 5 tys. euro i nie więcej niż 50 tys. euro, a jeżeli z podmiotem zagranicznym od 50 tys. euro do 100 tys. euro. Jeżeli porozumienia są dwu lub wielostronne nie mniej niż 50 tys. euro i nie więcej niż 200 tys. euro.
Termin obowiązywania decyzji w sprawie porozumień nie może być dłuższy niż 5 lat - ale może być przedłużany na kolejne 5-letnie okresy ale trzeba wnieść opłaty ponieważ jest to nowa decyzja. Jeżeli chodzi o termin w jakim winien być rozpoznany wniosek - to jest to termin „bez zbędnej zwłoki” przy czym przy umowach jednostronnych nie dłużej niż 6 miesięcy, przy umowach dwustronnych nie dłużej iż 1 rok a przy umowach wielostronnych nie dłużej niż 18 miesięcy.
Opłaty pobierane przez ministra są dochodem budżetu państwa a koszty postępowania obciążają podmiot wnoszący. Generalnie jest to decyzja, ale stosuje się przepisy ordynacji wyborczej i kpa.
Szkodliwa konkurencja podatkowa:
Minister finansów wydal rozporządzenie z dnia 16.05.2005r na podstawie przepisów ustaw o podatkach dochodowych - a to rozporządzenie dotyczy określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych. Są to tzw. raje podatkowe. A należą do nich między innymi Księstwo Angory, Barbados, Grenada, Kajmany. Jeżeli zawierane są transakcje z krajami z listy zawartej w tym rozporządzeniu są one wnikliwie badane przez organy podatkowe.
Zatem raje podatkowe to kraje, które stosują niższe opodatkowanie niż w krajach związanych handlowo bądź nie stosują opodatkowania w ogóle. Przy czym jest to pojecie subiektywne.
Warunki bycia oaza podatkową:
podatki musza być niższe niż w państwie z którym jest porównywane
musi być polityczna stabilizacja
musi być dostępność
musi być dostępność informatyczna
musi być przestrzegana tajemnica bankowa.
Właśnie niedochowanie 5 pkt spowodowało utarte przez Szwajcarie przymiotu raju podatkowego - tj. gdy wyszło na jaw, że w Szwajcarii zdeponowane zostało przez Niemców złoto zagarnięte żydom.
Modelowa Konwencja - w sprawie podatków (15.07.2005r)
Podstawowym zadaniem tej konwencji jest eliminowanie podwójnego opodatkowania. Po raz pierwsza konwencja modelowa została uchwalona w 1955 przez Radę Organizacji Współpracy I Rozwoju. Jednym z podstawowych założeń jest wywieranie presji na państwach bogatych, by wspomagały państwa biedniejsze. By regulacje wewnętrzne wprowadzone przez bogatych nie dyskryminowały biedniejszych. Przyjmując tą koncepcję państwa uważały, że będzie konieczna aktualizacja. Konwencja modelowa jest uchwalona wraz z komentarzem dla rozwiązania wątpliwości interpretacyjnych. Każdy artykuł jest opatrzony szczegółowym komentarzem, ale państwa członkowskie mogą składać zdanie odrębne. (tu mam coś czego nie potrafię odczytać :P)
W postępowaniu mogą uczestniczyć państwa, które nie są członkami, mogą one zajmować swoje stanowiska w sprawach (jakichś tam) i te zdania odrębne są publikowane z treścią komentarza. Zatem konwencja modelowa dotyczy podwójnego opodatkowania zarówno między państwami będącymi członkami jak i nie będącymi. Polska zawarła takich umów ok. 180 właśnie po to, by wyeliminować podwójne opodatkowanie.
Metody unikania podwójnego opodatkowania:
metoda zwolnienia
metoda odliczenia
Metoda zwolnienia - polega na tym, że jeżeli mamy do czynienia z osobami mającymi miejsce zamieszkania w jednym z umawiających się państw a dochody lub majątek osiąga w innym - to to pierwsze państwo zwalnia go z opodatkowania.
Metoda odliczenia - osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym państwie a w drugim osiąga dochód lub majątek - to to pierwsze państwo zezwala na odliczenie kwoty równej kwocie podatku zapłaconego w drugim kraju, albo odliczenia podatku od majątku.
Jednym z podstawowych założeń konwencji jest równe traktowanie obywateli umawiających się państw. Nie można wprowadzać rozwiązań, nie wolno obcokrajowcowi podnosić podatkowych obciążeń. Mają oni być tak traktowani jak nasi.
Wysokość ciężarów podatkowych
Wysokość kwoty wolnej od podatku jest bardzo zróżnicowana. Są też kraje (nieliczne) które w ogóle nie stosują takiej kwoty jak np. Łotwa, Portugalia, Słowacja.
Progi podatkowe - liczba progów nie świadczy o wysokości. Dochód pochodzący z kapitału jest wyżej opodatkowany niż dochód pochodzący z pracy.
OPŁATY
W ustawie o podatkach i opłatach lokalnych mamy 3 opłaty: opłata targowa, opłata miejscowa, opłata administracyjna.
OPŁATA TARGOWA Pobierana od osób fizycznych, prawnych, jednostek organizacyjnych nie posiadającej osobowości prawnej dokonujących sprzedaży na targowiskach.
Targowiska - to wszelkie miejsca, w których jest prowadzony handel. Nie podlega opłacie targowej sprzedaż dokonywana w budynkach lub częściach budynków.
Pobierana jest za korzystanie z urządzeń targowiska.
Zwolnione są tylko te podmioty, które są podatnikiem podatku od nieruchomości w związku z przedmiotami opodatkowania położonymi na targowisku.
Stawka - stała, kwotowa, dzienna - wysokość stawki ustala rada gminy.
Stawka opłaty targowej nie może przekroczy,ć 658,49 zł dziennie.
OPŁATA MIEJSCOWA - (taksa klimatyczna)
Pobierana jest od osób fizycznych przebywających więcej niż dobę w celach wypoczynkowych, zdrowotnych, turystycznych, szkoleniowych w miejscowości o szczególnych walorach krajobrazowych i zdrowotnych. Rada gminy występuje do wojewody, który po uzgodnieniu z Min Ochr Środowiska ustala wykaz miejscowości, które odpowiadają warunkom określonym w ustawie, od których potem można pobierać opłatę miejscową.
Zwolnienia ustawowe: przedstawiciele dyplomatyczni na zasadzie wzajemności, osoby przebywające w szpitalu, osoby niewidome i ich przewodnicy, zorganizowane grupy dzieci i młodzieży szkolnej, podatnicy podatku od nieruchomości z tytułu posiadania domów letniskowych położonych w miejscowościach, w których pobiera się opłaty miejscowe.
OPŁATA ADMINISTRACYJNA Pobierana jest za różnego rodzaju czynności o charakterze urzędowym (rada gminy może wprowadzić opłatę za czynności urzędowe wykonywane przez organy gminy). Stawka max 192,15 za czynności np. potwierdzenie testamentu, zezwolenie na wystawienie nagrobka na cmentarzu komunalnym, wjazd na cmentarz komunalny, zezwolenie na umieszczenie reklam na budynkach, obiektach komunalnych. Władze gminy dysponują władztwem podatkowym - w ramach stawek przewidzianych w ustawie, określają wysokość za dany rok podatku na swoim terenie, mogą wprowadzać zwolnienia o charakterze przedmiotowym. Zwolnienia podmiotowe są niedozwolone, chyba, że uzyska się zgodę od Prezesa Głównego Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Trzeba przesłać projekt uchwały - on podlega zaopiniowaniu (granica jest ogłaszana w Monitorze Gospodarczym i Sądowym). Za każdy podmiot, którego zwolnienie będzie dotyczyło trzeba zapłacić 50 zł. Prezes ma 60 dni, aby wyrazić opinie. Jeśli radni uchwalą ewentualnie zmianę do już zaopiniowanego projektu to wymaga to ponownego zaopiniowania przez Prezesa. Prezes ma 60 dni, znowu trzeba zapłacić 50 zł). Art. 20 - delegacja - dla Ministra Finansów - on określa górne granice stawek w danym roku - obwieszcza to w drodze rozporządzenia.
OPŁATA EKSPLOATACYJNA Regulowana jest przepisami prawa geologicznego i górniczego z 4 lutego 94r. i stanowi w 60% dochód budżetu gminy na terenie której prowadzona jest eksploatacja i w 40% dochód Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Prawo górnicze i geologiczne dzieli kopaliny na: Kopaliny pospolite, Kopaliny podstawowe. Przyjęto zasadę, że wszystkie kopaliny są własnością ogólnonarodową i w związku z tym ich wydobywanie wymaga uzyskania stosownego zezwolenia czy koncesji. W zależności od tego, z jakimi kopalinami mamy do czynienia, kto inny jest organem koncesyjnym, - czyli podmiotem, który udziela zezw na eksploat dokonując także określenia warunków tej eksploat, czyli rozmiarów wydobycia.
Organem koncesyjnym może być: Minister Środowiska, Wojewoda, Starosta Kto inny udziela koncesji, a kto inny otrzymuje opłatę. Od 1 stycznia 2002r. przeważająca część obowiązków w zakresie naliczania i odprowadzania opłaty eksploatacyjnej została przerzucona na przedsiębiorcę górniczego. Zasada jest taka - opłatę eksploatacyjną przedsiębiorca górniczy wnosi w terminie 1 miesiąca po zakończeniu kwartału na rachunek bankowy gminy lub funduszu. Wysokość jej ustala we własnym zakresie biorąc pod uwagę obowiązujące stawki wynikające z rozporządzenia RM, a organowi koncesyjnemu i wierzycielowi, (bo gmina i fundusze są wierzycielami) przesyła kopię dowodów dokonywanych wpłat oraz informacje zawierające dane, które dotyczą tego wydobycia, czyli dotyczące: nazwy kopaliny i podmiotu, który je wydobywa, ilości, przyjętej stawki, wysokości opłaty. Wykazuje też nazwę gminy lub gmin, na terenie którym to wydobycie jest prowadzone. Jest w ustawie postanowienie, że do opłat stasuje się odpowiednio przepisy dotyczące zobowiązań podatkowych. Wierzycielami jest gmina lub Narodowy Fundusz. Zgodnie z art. 87 ust. 3 - organem właściwym do podejmowania decyzji, o których mowa w ust.1 w części dotyczącej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jest jego Prezes. Dla decyzji wydawanych w I instancji przez prezesa NFOS organem odwoławczym jest Minister właściwy do spraw środowiska.
OPŁATA SKARBOWA Regulowana jest ustawą z 9 IX 200or. o opłacie skarbowej.
PODMIOT- opłata jest wnoszona przez wszystkie podmioty bez względu na formę organizacyjną (osoby fizyczne prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej), które ubiegają się o załatwienie indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej, a w szczególności składają różnego rodzaju wnioski, podania, zażalenia, załączniki do nich, ubiegają się o wydanie zaświadczeń, zezwoleń i koncesji. Objęte są tą opłatą także 3 kategorie dokumentów: o pełnomocnictwa i ich odpisy, o weksle, o dokumenty
zawierające oświadczenia woli poręczyciela.
ZWOLNIENIA Podmiotowe - przedstawiciele dyplomatyczni na zasadzie wzajemności, jednostki budżetowe, j.s.t Przedmiotowe Zwolnienia te dotyczą spraw podejmowanych na wniosek strony, spraw, które maja związek np. z zatrudnieniem, z ubezpieczeniem społecznym, z budownictwem mieszkaniowym, sprawy alimentacji, opieki, kurateli, sprawy dotyczące obywatelstwa polskiego, sprawy dotyczące nauki, oświaty, sprawy dotyczące rozstrzygnięcia spraw o ustalenie pisowni, zwolnienie podań, załączników od podań, czynności urzędowych podejmowanych na wniosek osób, które udokumentują organowi swój stan ubóstwa.
STAWKI Stałe, kwotowe , stawki opłaty skarbowej są ustalone w załączniku do ustawy. Ustawa przewiduje, że jeśli od chwili wejścia jej w życie ten wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych będzie niższy niż 15% to Minister Finansów w drodze rozporządzenia ma prawo ustalić nową wysokość stawek. Od 1 stycznia 2001 organ podatkowy: wójt, burmistrz, prezydent - też jest to dochód budżetu gminy.
Zwrot opłaty podatkowej następuje np.: Jeśli określona czynność urzędowa o dokonanie której strona się ubiega nie została zrealizowana. Jeśli wniesiono odwołanie objęte opłatą, a odwołanie to zostało w całości uwzględnione lub też decyzja, której odwołanie dotyczyło została w całości uchylona lub też, stwierdzono jej nieważność. Jeśli mamy do czynienia ze złożeniem żądania wznowienia postępowania do stwierdzenia nieważności decyzji - jeśli ta zakwestionowana decyzja faktycznie zostanie uchylona, zniesiona lub jeśli zostanie stwierdzona jej nieważność.
OPŁATA OD POSIADANIA PSA
Rada Gminy może wprowadzić opłatę od posiadania psa. Opłata ta jest pobierana od osób fizycznych posiadających psy.
Opłaty nie pobiera się od:
członków personelu przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych oraz innych osób zrównanych z nimi na podstawie ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych, jeżeli nie są obywatelami polskimi i nie mają miejsca stałego pobytu na terytorium RP - pod warunkiem wzajemności,
osób zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności w rozumieniu przepisów ustawy - z tytułu posiadania jednego psa,
osób w wieku powyżej 65 lat prowadzących samodzielne gospodarstwo domowe - z tytułu posiadania jednego psa,
podatników podatku rolnego od gospodarstw rolnych - z tytułu posiadania nie więcej niż dwóch psów.
Rada Gminy w drodze uchwały określa zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności i wysokość stawek opłat z tym, ze stawka opłaty od posiadania psa nie może przekroczyć 104,20 zł rocznie od jednego psa. Ponadto Rada Gminy w drodze uchwały może wprowadzać inne niż wymienione w ustawie zwolnienia przedmiotowe od opłaty.