Fiołek trójbarwny [bratek polny]
44a] Fiołek trójbarwny [bratek polny]- Viola tricolor
Surowcem leczniczym jest całe ziele.
W skład surowca wchodzą głównie flawony [rutyna, kwercetyna], antocyjany [delfinidyna, peonina, karotenoidy, violaksantyna, beta-karoten] oraz śluzy, saponiny, garbniki i olejek.
Ziele bratka wykazuje działanie moczopędne- usuwa z organizmu szkodliwe produkty przemiany materii.
Stosowane jest w gośćcu stawowym, niektórych schorzeniach skóry i skazie moczanowej.
Dzięki zawartości rutyny działa uszczelniająco na kapilarne naczynia krwionośne i jest podawane ludziom starszym z podwyższonym ciśnieniem.
Obecność saponin decyduje o jego działaniu wykrztuśnym.
Przy wyższych dawkach obserwuje się także działanie napotne i przeczyszczające.
Ziele fiołka wchodzi w skład Degrosanu i Dektosanu.
44b] Fiołek trójbarwny
Inne nazwy: bratek, dziki bratek, macoszki polne, sierotka, kwiat św. Trójcy, fiołek potrójny, wdówka, siostra i brat.
Ziele bratka zawiera flawonoidy np. rutynę, saponiny [najwięcej w korzeniu], garbniki, śluzy, sole
mineralne [magnez], wit C, karoten, cukry i niewielkie ilości olejku eterycznego oraz kwasy organiczne [salicylowy].
Jest to środek moczopędny oraz ogólnie oczyszczający i odtruwający organizm.
Używany przy złej przemianie materii, kamicy nerkowej, gośćcu stawowym i mięśniowym oraz w dermatologii przy wypryskach, trądziku młodzieńczym, wysypkach wywołanych uczuleniem na leki
czy pokarmy.
Traktowany bywa też jako środek napotny i wykrztuśny w mieszankach z podbiałem, anyżem, maliną.
Wzmacnia ścianki naczyń włosowatych i z tej racji używany jest w okulistyce przy zapaleniu siatkówki i naczyniówki.
Wchodzi w skład mieszanek Degrosan i Pektosan. Używany też bywa w homeopatii.
W warunkach domowych bratek polny wykorzystywany jest najczęściej przy wypryskach u dzieci i młodzieży na tle złej przemiany materii, a dla starszych przy skąpomoczu i obrzęku nóg, miażdżycy, a
nawet nadciśnieniu.
Najczęściej w tym wypadku stosuje się odwar z 1 łyżki ziela na 1 szkl wody, gotuje się 5-10 min, parzy 15 min [najlepiej w termosie] i pije 3 razy dziennie po 0,5 szkl. Odwar taki można dosładzać miodem.
Odwaru fiołka używa się też jako środka napotnego z dodatkiem kwiatu bzu czarnego lub wykrztuśnego przy schorzeniach górnych dróg oddechowych.
Dzieciom przy złej przemianie materii można także dawać zmielone ziele w postaci proszku z cukrem 2-4 razy dziennie po 0,2-0,5g.
44c] Bratek polny
Skład chemiczny: flawonoidy [rutyna], antocyjany- barwniki, karotenoidy, saponiny, olejek eteryczny [a w nim pachnący wiolutozyd].
Zastosowanie: moczopędny, wykrztuśny, wzmacniający, napotny, poprawiający przemianę materii, stymulujący procesy życiowe.
Jest to środek moczopędny, wykrztuśny, stymulujący przemianę materii.
Udowodniono skuteczne leczenie egzem i innych chorób skóry.
Działa pomocniczo przeciw łamliwości naczyń włosowatych i drobnych punkcikowym krwawieniom, a także regeneruje skórę po szkodliwym prześwietlaniu promieniami Roentgena.
Zazwyczaj używa się naparu: 2 łyżeczki na 2 szkl wody [pić po trochu w ciągu dnia] lub maceratu ewentualnie krótko podgotowanego [takie same dawki przy użyciu wewnętrznym].
Bratka rzadko używa się pojedynczo, zwykle miesza się z innymi ziołami.
Ogrodowa odmiana wielokwiatowa jest w terapii bezużyteczna.
44d] Fiołek trójbarwny
Działanie: moczopędne, odtruwające, uszczelniające ściany naczyń włosowatych, lekko napotne i przeczyszczające.
Stosuje się w schorzeniach dróg moczowych, trudnościach w oddawaniu moczu, kamicy moczowej, obrzękach na tle niedomagania nerek, chorobie gośćcowej, dolegliwościach skórnych wynikających
z zakłóceń w przemianie materii, w kruchości naczyń krwionośnych.
Odwar: 2 łyżki ziela zalać 2 szkl letniej wody, ogrzewa do wrzenia i gotować pod przykryciem 5 min, odstawić na 10min, przecedzić. Pić 2-3 razy dziennie po 0,5 lub 1 szkl po posiłkach jako środek
moczopędny i regulujący przemianę materii, a także w różnych schorzeniach skórnych.
44e] Fiołek trójbarwny
Bratek polny [fiołek trójbarwny] działa na przemianę materii, moczopędnie, a przy przeziębieniach słabo napotnie i wykrztuśnie, tonizująco, osłaniająco, odtruwająco.
Stosuje się wewnętrznie w postaci naparów i odwarów, często w mieszankach z innymi ziołami - w
leczeniu chorób serca cechującymi się obrzękami [często], w zaburzeniach wydalania moczu, w
przypadkach prostaty, skłonnościach do kamicy moczowej, przy nieżytach dróg oddechowych.
Fiołek działa dodatnio na krążenie krwi.
Stosowany bywa w dermatologii w razie wysypek, trądziku i liszai rumieniowych.
Regeneruje skórę po szkodliwych prześwietleniach promieniami Roentgena. Wzmaga przemianę materii.
Zazwyczaj używa się naparu - 1 łyżeczkę ziela na 1 szkl wody- w tej samej proporcji do wewnętrznego i zewnętrznego stosowania.
Uwaga: w ciągu dnia można wypić do 2 szkl naparu - zwiększenie dawki może spowodować
wymioty.
44f] Fiołek trójbarwny
Herbata o gorzkim smaku sporządzona ze świeżych lub suszonych kwiatów fiołka trójbarwnego była używana na wiele dolegliwości zdrowotnych.
W swoim zielniku z 1597 roku zielarz John Gerard cytował następujące opinie medyczne odnoszące
się do tego zioła: fiołek jest efektywny w leczeniu konwulsji u niemowląt, jest znakomitym środkiem leczniczym w czasie infekcji płuc, oraz pisał o skuteczności zioła w leczeniu strupów, swędzenia, wrzodów.
Herbatka ziołowa z fiołka trójbarwnego była na porządku dziennym w medycynie ludowej.
Za pomocą tej herbatki obniżano gorączkę.
Zioła tego używano jako środka przeczyszczającego, wykrztuśnego, uspokajającego.
Wyciągiem z fiołka trójbarwnego płukano jamę ustną oraz gardło.
Fiołka trójbarwnego używano do oczyszczania krwi lub jako środka skutecznego
w pozbywaniu się wszelkich substancji toksycznych z organizmu.
Fiołek trójbarwny posiada właściwości moczopędne oraz regulujące przemianę materii.
Dzięki obecności rutyny ma działanie zmniejszające łamliwość naczyń krwionośnych.
Zastosowanie: Fiołek trójbarwny jest głównie używany w leczeniu problemów skórnych, płucnych oraz związanych z układem moczowym.
Fiołek trójbarwny może być z powodzeniem stosowany w czasie egzemy oraz innych chorób skórnych.
Dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym i wykrztuśnym fiołek trójbarwny jest używany w czasie kokluszu i ostrego zapalenia oskrzeli, gdzie pełni rolę czynnika łagodzącego oraz pomaga w "gojeniu" się organizmu.
Zioło to posiada właściwości rozrzedzania flegmy.
Fiołek trójbarwny jest stosowany na zapalenia pęcherza moczowego oraz może być używany w leczeniu objawów częstego i bolesnego oddawania moczu.
Fiołek trójbarwny zawiera: flawonoidy, metyl salicylowy, klej roślinny, karotenoidy, olejek eteryczny, sole mineralne, antocyjany, saponiny, karotenoidy, garbnik.
Napar: zalać szklanką gotującej się wody 1-2 łyżeczki suszonych ziół i zostawić do zaparzenia na 10-15 minut. Napar ten powinno się pić trzy razy dziennie.
Nalewka: Brać 2-4ml nalewki z fiołka trójbarwnego trzy razy dziennie.
Na problemy związane z płucami fiołek trójbarwny może być używany z podbiałem pospolitym.
Na problemy skórne fiołek trójbarwny jest używany z czerwoną koniczyną, pokrzywą oraz lepczycą (przytulia czepna).
Na zapalenia pęcherza moczowego fiołek trójbarwny może być łączony z buchu i perzem.
44g] Fiołek trójbarwny - Viola tricolor
Podobne właściwości lecznicze wykazuje fiołek polny - Viola arvensis, bardzo podobny do trójbarwnego.
Lecznicze jest ziele - Herba Violae. Można zbierać ziele wraz z korzeniami - Herba Violae cum radice.
Ziele fiołka trójbarwnego zawiera saponiny, flawonoidy (rutozyd, violutozyd - 10%, kwercetynę),
antocyjany (violaninę, 3-glikozyd delfinidyny, 3-glukozyd peonidyny), karotenoidy (beta-karoten, wiolaxantynę, zeaxantynę) dużo śluzu, cukrowców, liczne sole mineralne, kwas askorbinowy,
salicylan metylowy, olejek eteryczny, garbniki i alkaloidy.
Wodny wyciąg z fiołka trójbarwnego działa moczopędnie, wykrztuśnie, napotnie, żółciopędnie,
odtruwająco, przeciwzapalnie, przeciwalergicznie; reguluje wypróżnienia, przemianę materii;
uszczelnia i wzmacnia naczynia krwionośne działając w ten sposób przeciwwysiękowo; wykazuje
synergizm z wit. C.
Wskazania: zaburzenia w oddawaniu moczu, skąpomocz, stany zapalne kłębuszków i miedniczek
nerkowych oraz moczowodów i pęcherza moczowego, kamica moczowa, zaburzenia w wydzielaniu
żółci, choroba wrzodowa, zaburzenia trawienia, kamica żółciowa, zaparcia, stany zapalne przewodu pokarmowego, otyłość, wszelkie choroby zakaźne i skórne, przeziębienie, nieżyty układu oddechowego, kaszel, nadciśnienie, reumatyzm, gorączka, zapalenie spojówek, siatkówki i naczyniówki (okłady na oczy i jednoczesne picie naparu), choroba alergiczne, zatrucia.
Napar: 2 łyżki ziela zalać 2 szkl. wrzącej wody; odstawić na 20 min.; przecedzić. Pić 3-4 razy dz., po
150 ml; niemowlęta ważące 3-4 kg -8,5 ml, 5-6 kg - 10,7 ml, 7-8 kg - 15 ml, 9-10 kg - 19 ml,
2-4 razy dz.; dzieci ważące 15-20 kg - 42 ml, 25-30 ml - 53 ml, 35-40 kg - 75 ml, 45-50 kg - 107 ml,
2-4 razy dz.
Wraz ze stosowaniem naparu doustnie zalecam zażywać wit. C lub Rutinoscorbin.
Susz fiołkowy można zaparzyć w mleku i osłodzić miodem.
W celach kosmetycznych i leczniczych (stany zapalne, suchość, przebarwienia, trądziki, łuszczyca itd.)
skórę przemywać naparem 3-4 razy dz. i jednocześnie pić następującą mieszankę:
Rp. Mieszanka na choroby skórne
ziele fiołka trójbarwnego - 1 łyżka, korzeń łopianu - 1 łyżka, ziele skrzypu - 1 łyżka,
ziele pokrzywy - 1 łyżka, kłącze perzu - 1 łyżka, korzeń lub ziele mniszka - 1 łyżka
Wymieszać. 2 łyżki mieszanki zalać 400 ml wrzącej wody; odstawić na 20 minut; przecedzić. Pić 4-6 razy dz. po 200 ml; dzieci ważące 4-5 kg - 8,5 ml, 10-15 kg
28,5 ml, 20-25 kg - 57 ml, 30-35 ml - 85,7 ml, 40-45 kg - 114 ml, 50-55 kg- 142 ml, 3-4 razy dz.
Wskazania (oprócz chorób skórnych): zaparcia, zaburzenia przemiany materii,
trawienia i w wydzielaniu żółci, choroby zakaźne, skąpomocz, kamica moczowa i
żółciowa, miażdżyca, reumatyzm, obrzęki, osłabienie.
44h] Fiołek trójbarwny (bratek zwyczajny)
Surowiec: Ziele bez dolnej części łodygi. Jest bez zapachu, a smak ma słodkawy i śluzowaty.
Główne związki, ich właściwości i zastosowanie:
Surowiec zawiera związki flawonoidowe, a między innymi rutynę, biorącą udział w czyszczeniu krwi i przemianie materii, działa bowiem moczopędnie (a wraz z moczem wydalane są z organizmu szkodliwe substancje). Rutyna ułatwia również przyswajanie witaminy C, przedłuża jej działanie w tkankach organizmu, powoduje zmniejszenie przepuszczalności ścian włoskowatych naczyń krwionośnych przeciwdziałając ich łamliwości. W pewnych okolicznościach związki flawonoidowe obniżają poziom cholesterolu w osoczu krwi, dzięki czemu opóźniają proces rozwoju miażdżycy w naczyniach.
Surowiec fiołka trójbarwnego zawiera także śluzy i saponiny działające głównie wykrztuśnie i łagodząco w schorzeniach układu oddechowego, garbniki, cukry, barwnik, witaminę C, trochę witaminy A i inne związki.
Ziele fiołka trójbarwnego lub też mieszanki z zawartością tego ziela (Rektosan i Degrosan) stosuje się dla poprawy przemiany materii i czyszczenia krwi, w zwalczaniu trądziku, w zapaleniach, wysypkach skóry i egzemach,
a) wewnętrznie jako napar;
b) zewnętrznie do okładów i kąpieli, przy wyżej podanych schorzeniach skóry.
Surowiec ten, również jako składnik odpowiednio dobranych mieszanek, stosuje się przy nieżytach
pęcherza moczowego, w zaburzeniach wydalania moczu, na skutek przerostu gruczołu krokowego
(prostaty).
Dzięki saponinom, zawartym w fiołku, stosuje się również napar tego ziela jako środek wykrztuśny.
Przygotowanie naparu: 2 łyżki suszu lub odpowiedniej mieszanki albo świeżego ziela zalać 1,5 szklanki wrzątku. Po 15-20 minutach odcedzić i pić 3 razy dziennie po 1/2, szklanki. Osłodzić miodem lub cukrem.
Uwaga: U osób o wrażliwej skórze, podatnej na alergię, mogą wystąpić wysypki uczuleniowe.
Nie przedawkować!
44i] BRATEK - FIOŁEK TRÓJBARWNY (Viola tricolor)
Surowcem leczniczym jest ziele Herba Violae tricoloris. Źródłem surowca może być również fiołek
polny (Viola arvensis).
Ziele zawiera flawonoidy (rutyna, kwercetyna, rutozyd), antocyjany (wiolanina), karotenoidy, saponinę, śluz, garbnik, olejek eteryczny, glikozydy, rutynę, witaminę C,
sole mineralne.
Ziele ma działanie odtruwające, moczopędne, wykrztuśne, wzmacniające naczynia krwionośne, obniżające ciśnienie krwi, pobudzające przemianę materii, napotne, przeczyszczające, przeciwobrzękowe.
Surowiec znajduje zastosowanie w przewlekłych stanach zapalnych dróg moczowych np. w gośćcu, skazie moczanowej i niektórych dermatozach.
Rutyna wywiera korzystny wpływ na mikrokrążenie krwi.
Flawonoid ten uszczelnia ściany drobnych naczyń i ma również wpływ na przemianę materii w komórkach.
Ziele fiołka trójbarwnego znajduje zastosowanie jako środek ogólnie odtruwający, pomocniczo w nadciśnieniu tętniczym, w trądziku młodzieńczym, wyprysku, liszaju rumieniowatym, wysypce polekowej i kontaktowej. w zaawansowanej miażdżycy zaleca się ostrożne stosowanie surowca.
Ziele bratka wchodzi w skład wielu mieszanek ziołowych, podobnie jego składnik rutyna w skład gotowych preparatów (Rutina, Rutinoscorbin, Rutisol, itp.).