ŚRODKI PUBLICZNE, NADWYŻKA I DEFICYT SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH

Środkami publicznymi są:

1. dochody publiczne

2. środki pochodzące z budżetu UE oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie

3. środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, niepodlegających zwrotowi

4. przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych pochodzące:

- ze sprzedaży papierów wartościowych

- z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu terytorialnego

- ze spłat pożyczek i kredytów udzielonych ze środków publicznych,

- z otrzymanych pożyczek i kredytów

- z innych operacji finansowych

5. Przychody jednostek sektora finansów publicznych pochodzące z prowadzonej przez nie działalności oraz pochodzące z innych źródeł.

Dochody publiczne - wśród dochodów publicznych wyodrębniono w ustawie:

daniny publiczne - do których zalicza się podatki, składki, opłaty, cła, opłaty;

pozostałe dochody uzyskiwane przez jednostki sektora finansów publicznych - np. odsetki od środków na rachunkach bankowych, spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej na rzecz jednostek sektora finansów publicznych, odszkodowania należne jednostkom sektora finansów publicznych, kwoty uzyskane przez jednostki sektora finansów publicznych z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji, dochody ze sprzedaży majątku, rzeczy i praw, nie stanowiące przychodów w rozumieniu ustawy, i inne.

Przychody publiczne - wpływy pieniężne m.in. z tytułu sprzedaży papierów wartościowych, innych operacji finansowych, z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku j.s.t., ze spłat pożyczek udzielonych ze środków publicznych, z otrzymanych pożyczek i kredytów, a także pochodzące z prowadzonej przez jednostki sektora finansów publicznych działalności.

Środki pochodzące z budżetu UE .

Środki pochodzące ze źródeł zagranicznych innych niż UE, niepodlegające zwrotowi, np. świadczenia w ramach pieniężnej zagranicznej pomocy charytatywnej.

Środki publiczne przeznacza się na: wydatki publiczne oraz na rozchody publiczne.

Wydatki publiczne.

Jest to pojęcie niezdefiniowane przez ustawę. O jego wyodrębnieniu decyduje bezzwrotny charakter płatności przy wydatkach publicznych, a zwrotny charakter płatności przy rozchodach.

Rozchody publiczne.

Za rozchody publiczne zostały w ustawie uznane: spłaty otrzymanych pożyczek i kredytów, wykup papierów wartościowych, udzielone pożyczki, płatności wynikające z odrębnych ustaw, których źródłem finansowania są przychody z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku j.s.t.,

Deficyt sektora finansów publicznych.

Ujemna różnica między dochodami publicznymi powiększonymi o środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, które nie podlegają zwrotowi oraz z budżetu UE - z jednej strony, a wydatkami publicznymi - z drugiej strony.

Nadwyżka sektora finansów publicznych.

Dodatnia różnica między dochodami publicznymi powiększonym o środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, które nie podlegają zwrotowi oraz z budżetu UE - z jednej strony, a wydatkami publicznymi - z drugiej strony.

Deficyt/nadwyżka sektora finansów publicznych ustalana jest dla przyjętego okresu rozliczeniowego. Wielkość deficytu/ nadwyżki jest określana po wyeliminowaniu różnego rodzaju przepływów finansowych pomiędzy podmiotami należącymi do sektora finansów publicznych.

Potrzeby pożyczkowe budżetu państwa.

Przez potrzeby pożyczkowe budżetu państwa rozumie się zapotrzebowanie na środki finansowe niezbędne do: sfinansowania deficytu budżetu państwa, spłat wcześniej zaciągniętych zobowiązań, sfinansowania udzielanych przez Skarb Państwa pożyczek, wykonywania innych operacji finansowych związanych z długiem Skarbu Państwa.

Potrzeby pożyczkowe budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Przez potrzeby pożyczkowe budżetu jednostki samorządu terytorialnego rozumie się zapotrzebowanie na środki finansowe niezbędne do: sfinansowania deficytu budżetu j.s.t., spłat wcześniej zaciągniętych zobowiązań, wykonywania innych operacji związanych z długiem j.s.t., sfinansowania udzielonych przez j.s.t. pożyczek.

Jednostki budżetowe - takie jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które odprowadzają do budżetu uzyskane dochody i za jego pośrednictwem finansują swoje wydatki, a poziom wydatków nie jest limitowany przez te dochody. Podlegają one, budżetowaniu brutto (pełnemu). Jednostki budżetowe są publicznymi jednostkami organizacyjnymi, które w zasadzie nie mają osobowości prawnej. Wyodrębniane są organizacyjne w obrębie Skarbu Państwa lub j.s.t., a nie z takich podmiotów.

Działalność finansowa jednostek budżetowych ma charakter planowy. Prowadzona jest na podstawie planu finansowego, który jest określany jako plan dochodów i wydatków.

ZAKŁADY BUDŻETOWE

Zakłady budżetowe należą do jednostek sektora finansów publicznych, które podlegają ograniczonemu budżetowaniu. Jednostki te działają na zasadzie samofinansowania się. Odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania publiczne, a koszty swojej działalności pokrywają z osiągniętych przychodów. Zakład budżetowy nie odprowadza do budżetu swoich przychodów, ani nie finansuje w całości swoich wydatków za pomocą środków budżetowych. Rozliczeniu podlega jedynie wynik finansowy (ustalany przez zestawienie przychodów z działalności zakładu z kosztami jego prowadzenia). Zakład budżetowy może otrzymywać dotacje: przedmiotowe, podmiotowe, celowe na inwestycje oraz jednorazową dotację na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe. Łączna kwota dotacji przekazywanych z budżetu na zakład budżetowy nie może przekroczyć 50% kosztów jego działalności. Podstawą działalności zakładu budżetowego jest indywidualny roczny plan finansowy obejmujący przychody (w tym dotacje z budżetu), koszty i inne obciążenia, stan środków obrotowych, stan należności i zobowiązań na początek i koniec okresu oraz rozliczenia z budżetem.

Agencja wykonawcza

Jest państwową osobą prawna tworzoną na podstawie odrębnej ustawy w celu realizacji zadań państwa. RM w drodze rozporządzenia określa wymogi, jakie ma spełniać statut agencji wykonawczej. Podstawą gospodarki finansowej agencji wykonawczej jest roczny plan finansowy

Agencja zobowiązana jest corocznie wpłacać do budżetu państwa nadwyżkę środków finansowych ustaloną na koniec roku. Termin wpłaty nie później niż do 30 czerwca roku następującego po roku, kiedy nadwyżka powstała.

FUNDUSZE CELOWE

Funduszem celowym jest fundusz ustawowo powołany, którego przychody pochodzą ze środków publicznych, a wydatki przeznaczone są na realizację wyodrębnionych zadań. Poszczególne fundusze działają na mocy odrębnych ustaw. Fundusz celowy może działać jako osoba prawna lub stanowić wyodrębniony rachunek bankowy, którym dysponuje organ wskazany w ustawie tworzącej fundusz. Fundusz celowy, który realizuje zadania wyodrębnione z budżetu państwa jest państwowym funduszem celowym, natomiast fundusz, który realizuje zadania wyodrębnione z budżetu gminy, powiatu lub województwa jest - odpowiednio - gminnym, powiatowym lub wojewódzkim funduszem celowym. Fundusze celowe działają poza budżetem. Podstawą ich działalności są roczne plany finansowe.

Pojęcie i charakter budżetu

Budżet - podstawowy plan finansowy państwa (j.s.t.), mający charakter dyrektywny, uchwalony na z góry określony okres, w specjalnym trybie. Na treść ustawy budżetowej składają się:

Budżet, - czyli dochody i wydatki, a także przychody i rozchody czterech grup podmiotów: organów władzy państwowej, organów kontroli i ochrony prawa; sądów i trybunałów; administracji rządowej.

Od ustawy budżetowej należy odróżnić prowizorium budżetowe - jest ono wprawdzie także uchwalane w formie ustawy, w specjalnym trybie, ma ono jednak charakter doraźnego, awaryjnego aktu prawnego, regulującego prowadzenie gospodarki finansowej po zakończeniu roku budżetowego. Pojawia się w sytuacji, gdy w terminie właściwym (do 30 września) nie został Sejmowi przedłożony projekt ustawy budżetowej. Prowizorium może być uchwalone, ale tylko na ściśle określony okres, albo obowiązuje do momentu wejścia w życie uchwalonej z opóźnieniem ustawy budżetowej.

Deficyt budżetowy może być pokryty przychodami z: Sprzedaży skarbowych papierów wartościowych na rynku krajowym i zagranicznym, - obligacji skarbowych, Kredytów zaciąganych w bankach krajowych i zagranicznych, Pożyczek, Prywatyzacji majątku Skarbu Państwa, Nadwyżek budżetu państwa z lat ubiegłych.

DOCHODY BUDŻETU .Dochody budżetu pochodzą z różnych tytułów i mają różnorodny charakter. Można je podzielić na 5 grup:

daniny publiczne - podatki i opłaty które nie stanowią dochodów j.s.t., funduszy celowych oraz innych jednostek sektora finansów publicznych; cła;

dochody z przysługujących państwu praw majątkowych - wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa, wpłaty z zysku NBP, dywidendy, wpłaty nadwyżek dochodów własnych państwowych jednostek budżetowych, dochody pobierane przez państwowe jednostki budżetowe i część zysku z ich gospodarstw pomocniczych; dochody z najmu i dzierżawy oraz innych umów cywilnoprawnych dotyczących składników majątkowych Skarbu Państwa;

dochody z operacji finansowych podejmowanych przez państwo - opłaty od udzielonych przez Skarb Państwa poręczeń i gwarancji, odsetki od lokat terminowych tworzonych ze środków na centralnym rachunku bieżącym budżetu państwa, odsetki od udzielonych z budżetu państwa pożyczek krajowych i zagranicznych, odsetki od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych państwowych jednostek budżetowych o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;

przymusowe dochody o charakterze ubocznym - wpływy do budżetu, których charakter jest inny niż fiskalny, np. represyjny czy prewencyjny - grzywny, mandaty i inne kary pieniężne;inne dochody - spadki, zapisy i darowizny pieniężne na rzecz Skarbu Państwa;środki pochodzące z budżetu UE przeznaczone na finansowanie programów i projektów realizowanych przez administrację rządową.

WYDATKI BUDŻETU PAŃSTWA

Wydatki budżetu państwa dzielą się na:

Dotacje i subwencje;

Subwencje, dotacje -dotacje mogą przybrać formę,Dotacji celowych - udzielanych na ściśle określone zadania, np. należące do kompetencji administracji rządowej, a zlecone innym podmiotom;

Dotacji przedmiotowych - celem takich dotacji- jest utrzymanie na niezmienionym poziomie lub nawet obniżenie cen ściśle określonych towarów i usług (np. niektórych lekarstw, podręczników szkolnych);

Dotacji podmiotowych - na dofinansowanie działalności bieżącej ustawowo wskazanego podmiotu;

dotacja w postaci dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych;

dotacja w postaci pierwszego wyposażenia w środki obrotowe nowo tworzonych zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych;świadczenia na rzecz osób fizycznych ,Wydatki bieżące jednostek budżetowych ,Wydatki majątkowe ,Wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa ,wpłaty środków własnych UE.

Procedura budżetowa.

Etap I - przygotowanie projektu budżetu państwa i innych składników ustawy budżetowej.Po przyjęciu przez RM projektu ustawy budżetowej zostaje on wraz z odpowiednim uzasadnieniem przedstawiony Sejmowi w terminie do 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy.

Etap II - uchwalenie budżetu.

Etap III - Wykonanie budżetu.

sposób wykorzystania rezerwy budżetowej; w budżecie państwa tworzy się:

rezerwę ogólną (w wysokości 0,2% wydatków budżetowych), rezerwą tą dysponuje RM;

rezerwy celowe- suma rezerw celowych nie może przekroczyć 3%wydatków budżetu; podziału rezerw celowych dokonuje Minister Finansów lub wyjątkowo Rada Ministrów; rezerwy celowe mogą być przeznaczone wyłącznie na cel, na jaki zostały utworzone;

rezerwy tworzone w częściach budżetu państwa, których dysponentami są poszczególni wojewodowie - rezerwa taka nie może przekroczyć wysokości 1% planowanych wydatków, z wyłączeniem dotacji dla j.s.t.

wielkość długu do 60% wartości rocznego PKB w danym roku budżetowym

Procedura budżetowa j.s.t.

Etap I: Projekt uchwały budżetowej. Przygotowany projekt uchwały budżetowej (wójt, burmistrz, prezydent miasta) powinien przedstawić - do dnia 15 listopada roku bazowego (roku poprzedzającego rok budżetowy) - organowi stanowiącemu danej j.s.t. i regionalnej izbie obrachunkowej. RIO opiniuje otrzymany projekt.

RIO w przypadku nieuchwalenia budżetu przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego do dnia 31 marca roku budżetowego, izba ustala budżet tej jednostki w terminie do końca kwietnia roku budżetowego w zakresie obowiązkowych zadań własnych oraz zadań z zakresu administracji rządowej, wykonywanych przez te jednostki na podstawie ustaw lub porozumień.

Podatek -

świadczenie pieniężne na rzecz podmiotu prawa publicznego (państwa lub samorządu), jednostronnie przez ten podmiot ustalonego, o charakterze ogólnym, zasadniczym, bezzwrotnym, nieodpłatnym i przymusowym.

PODMIOT PODATKU

Podmiotem podatku jest zarówno ten, kto podatek ustanawia i pobiera na swoją rzecz (podmiot czynny), jak i ten, kto jest zobowiązany do jego zapłacenia (podmiot bierny). Podmiotem czynnym może być państwo lub samorząd terytorialny, które pobierają podatek przez pośrednika, tzw. płatnika. Podmiotem biernym mogą być natomiast osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, zwane podatnikami.

Z podmiotem podatkowym wiążą się 2 pojęcia:

- płatnik - pośrednik między podmiotem czynnym i biernym; obowiązki płatnika sprowadzają się do 3 czynności: obliczenia podatku, pobrania podatku od płatnika oraz wpłacenia podatku organowi podatkowemu we właściwym terminie;

- inkasent - również jest pośrednikiem między podmiotem czynnym i biernym; nie oblicza on jednak podatku (dokonuje tego wcześniej właściwy organ podatkowy państwa lub gminy), a jedynie pobiera go i wpłaca go organowi podatkowemu w odpowiednim terminie; inkasent występuje m.in. przy poborze podatku rolnego i leśnego.

PRZEDMIOT PODATKU-Przedmiot podatku (przedmiot opodatkowania) jest to rzecz lub zjawisko, które podlega opodatkowaniu.

PODSTAWA OPODATKOWANIA

Podstawa opodatkowania (podstawa wymiaru podatku) jest konkretyzacją przedmiotu opodatkowania. Może ona przybierać postać ilościową (np. powierzchnia nieruchomości wyrażona w metrach kwadratowych) lub wartościową (np. wyrażona w złotych wysokość dochodu uzyskanego w ciągu roku podatkowego).

STAWKI I SKALE PROCENTOWE

Stawka podatku to (stawka kwotowa), która jest stosowana wtedy, gdy podstawa podatku przybiera postać ilościową, bądź też może być wyrażona w procentach (stawka procentowa).

Skala podatku jest to zbiór stawek obowiązujących w danym podatku. Skale podatkowe można podzielić na:

a) proporcjonalne - charakteryzują się stałą stawką podatkową; oznacza to, iż mimo zmian podstawy opodatkowania stawka jest zawsze niezmienna (stała), a wysokość podatku zmienia się proporcjonalnie do zmiany wielkości podstawy opodatkowania;

b) nieproporcjonalne - wśród tych skal można wyróżnić skalę

Progresywną - charakteryzuje się ona stawką zmienną, zależną od podstawy opodatkowania; im wyższa jest podstawa opodatkowania, tym wyższa stawka podatkowa; progresja globalna polega na stosowaniu jednej stawki, wynikającej ze skali (oczywiście wzrastającej dla zwiększającej się podstawy), do całej podstawy opodatkowania; progresja szczeblowana polega na tym, że całą podstawę opodatkowania dzieli się na poszczególne odcinki i do każdego z nich stosuje się inną, wynikającą ze skali stawkę; obecnie w Polsce stosowana jest tylko progresja szczeblowana;

Regresywną - polega na tym, że wraz ze wzrostem podstawy opodatkowania maleje stawka;

Degresywną - polega na tym, że w miarę zmniejszania się podstawy opodatkowania maleje stawka podatkowa;

Pojęcie obowiązku podatkowego i zobowiązania podatkowego.

Obowiązek podatkowy - wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach. Obowiązek podatkowy powstaje z mocy samego prawa. Źródłem tego obowiązku może być wyłącznie ustawa podatkowa. Adresatem obowiązku podatkowego jest pewna kategoria podmiotów,

Zobowiązanie podatkowe - wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.Bez obowiązku podatkowego nie może powstać zobowiązanie podatkowe. Zaistnienie zobowiązania podatkowego jest połączone z przekształceniem obowiązku podatkowego w procesie jego indywidualizacji i konkretyzacji.

Powstawanie zobowiązań podatkowych.

Można wyodrębnić dwie grupy zobowiązań podatkowych (ze względu na sposób ich powstawania):

z mocy prawa z chwilą zaistnienia zdarzenia podatkowego opisanego w ustawie podatkowej;

powstające z chwilą doręczenia decyzji ustalającej organu podatkowego.

Podatek może być obliczany przez:

- podatnika- podatnik sam sporządza wymagane prawem deklaracje lub zeznania podatkowe;

- płatnika - poszczególne ustawy podatkowe określają zamknięty katalog podmiotów wykonujących funkcje płatnika danego podatku;

- organ podatkowy - jest to najrzadszy w praktyce sposób obliczania kwoty podatku; Ordynacja podatkowa wyróżnia dwa rodzaje decyzji wydawanych w przedmiocie obliczenia wysokości zobowiązania podatkowego:

- decyzje ustalające - mają charakter konstytutywny; doręczenie takiej decyzji powoduje powstanie zobowiązania podatkowego;

- decyzje określające - mają charakter deklaratoryjny; doręczenie takiej decyzji nie powoduje powstania zobowiązania podatkowego

Organy podatkowe.

Organem podatkowym, stosownie do swojej właściwości, jest:

Naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego, wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa - jako organ pierwszej instancji;

Dyrektor izby skarbowej, dyrektor izby celnej - jako organ odwoławczy odpowiednio od decyzji naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego, organ pierwszej instancji, na podstawie odrębnych przepisów, organ odwoławczy od decyzji wydanej przez ten organ w pierwszej instancji;

Samorządowe kolegium odwoławcze - jako organ odwoławczy od decyzji wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty albo marszałka województwa.

Wygaśnięcie zobowiązań podatkowych.

• zapłata podatku,

• pobranie podatku przez płatnika lub inkasenta;

• potrącenie podatku z wzajemną wierzytelnością podatnika

• zaliczenie nadpłaty lub zaliczenie zwrotu podatku na poczet przeterminowanych lub wymagalnych zobowiązań podatkowych;

• przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych z podatnika na wierzyciela podatkowego w drodze umowy;

• przejęcie własności nieruchomości lub prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym.

• zaniechanie poboru podatku,

• umorzenie zaległości podatkowej;

• przedawnienie wykonania zobowiązania podatkowego.

USTAWA O PODATKU DOCHODOWYM OD OSÓB FIZYCZNYCH

Podmiot opodatkowania

Podatek dochodowy jest podatkiem osobistym -.Podatnikiem jest każda osoba fizyczna osiągająca dochód. Specjalną kategorią podatników są małżonkowie. Możliwe jest ich łączne opodatkowanie przy spełnieniu następujących warunków:

- pozostawanie przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim;

- pozostawanie w ciągu całego roku podatkowego we wspólności majątkowej małżeńskiej;

- wspólne i w terminie złożenie wniosku o łączne opodatkowanie;

- żaden z małżonków (ani osoba samotnie wychowująca dzieci) nie korzysta z opodatkowania pozarolniczej działalności gospodarczej 19% stawką podatkową.

Kumulacja dochodów małżonków (osób samotnie wychowujących dzieci) polega na sumowaniu dochodów małżonków, ewentualnie doliczeniu dochodów małoletnich dzieci, a następnie dzieleniu sumy dochodów na połowę. Podatek jest obliczany od tej połowy dochodów i mnożony przez dwa oraz ustalany na imię obojga małżonków.

Podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych nie są spółki osobowe. Spółkami osobowymi są: spółka cywilna, spółka jawna, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka partnerska. Podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych nie są również osoby prawne oraz inne jeszcze (oprócz spółek osobowych) jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Podatkiem dla nich właściwym będzie podatek dochodowy od osób prawnych.

Przedmiot opodatkowania

Podstawą opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasadniczo suma dochodów z poszczególnych źródeł przychodów. Dochód - dodatnia różnica między sumą przychodów a kosztami ich uzyskania w danym roku podatkowym.

Przychodem są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty ponoszone w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych przez ustawę. Podatnik ma możliwość odliczenia do celów podatkowych wszelkich wydatków, pod tym jednak warunkiem, iż wykaże ich bezpośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą lub inną działalnością zarobkową, a ich poniesienie ma lub może mieć bezpośredni wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

Katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodu, są nimi:

- wydatki na nabycie składników majątku trwałego, nakłady tego typu mogą być w kosztach podmiotów gospodarczych uwzględniane zasadniczo poprzez odpisy amortyzacyjne;

-wydatki np. spłata pożyczek

- wydatki np. grzywny i kary pieniężne

- wydatki np. z tytułu podatku od spadków i darowizn

- wydatków przekraczających ustalony przez prawodawcę limit (np. wysokość diet z tytułu podróży służbowych);

- różnych innych wydatków (np. darowizny i wszelkiego rodzaju ofiary).

Istnieje możliwość ryczałtowego określenia kosztów uzyskania niektórych przychodów (np. przychody z tytułu praw autorskich - 50%, z umów o dzieło - 20%). U podatników sporządzających bilans i rachunek wyników, dochodem z działalności gospodarczej jest dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg, zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów zaliczone uprzednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów. U podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej oraz prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów - dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem a kosztami uzyskania, z uwzględnieniem różnic remanentów początkowego i końcowego oraz sprzedaży składników majątku trwałego związanego z prowadzoną działalnością.

Ulgi w podatku dochodowym od osób fizycznych

Ulga podatkowa - przewidziane w przepisach prawa podatkowego zwolnienia, odliczenia, obniżki albo zmniejszenia, których zastosowanie powoduje obniżenie podstawy opodatkowania lub wysokości podatku.

Od dochodu można odliczyć:

- składki na ubezpieczenia społeczne

- zapłacone w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących,

- potrącone w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe

- dokonane w roku podatkowym zwroty nienależnie pobranych świadczeń,

- wydatki na cele rehabilitacyjne

- wydatki ponoszone przez podatnika z tytułu użytkowania sieci Internet

- darowizny przekazane na cele (nie więcej jednak niż 6% dochodu):

Od obliczonego już podatku można odliczyć:

- kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne,

- wpłaty na rzecz organizacji pożytku publicznego działającej na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego do wysokości 1% kwoty obliczonej,

Zryczałtowany podatek (w wysokości mniejszej od stawek podstawowych) pobiera się m.in. od:

- wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, w wysokości 10% wygranej lub nagrody,

- od świadczeń otrzymanych przez emerytów lub rencistów, w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunkiem pracy, z zastrzeżeniem - w wysokości 10% należności,

Ulgi można podzielić na:

-. ulgi z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne

- ulgi z tytułu rehabilitacji podatnika będącego osobą niepełnosprawną

- ulgi o charakterze rodzinnym,

- np. darowizny na cele społecznie użyteczne

- np. zwrot nienależnie pobranych rent

Zwolnienia:

Ustawodawca uważa opodatkowanie danej sytuacji za niecelowe

Wyróżnić można zwolnienia:

Podmiotowe (między innymi odszkodowania i świadczenia z tytułu ubezpieczeń, ekwiwalenty za zużytą odzież, używanie własnych narzędzi przez pracowników, diety i zwrot kosztów podróży itp.

Przedmiotowe (dochody z tytułu pomocy pieniężnej dla rodzin zastępczych, kombatantów, osób niepełnosprawnych, dotkniętych zdarzeniami losowymi czy znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji, rent inwalidzkich przyznawanych inwalidom wojennym i wojskowym na podstawie odrębnych przepisów.)

Podmiotowo-przedmiotowe -( zwolnienie od opodatkowania dochodów uzyskiwanych ze sprzedaży gruntów, budynków mieszkalnych, praw do lokali mieszkalnych itp. celu budowy lub nabycia innego budynku mieszkalnego.)

Skala podatkowa

Polski podatek dochodowy od osób fizycznych jest podatkiem progresywnym, z progresją o charakterze szczeblowym.

Ustawodawca określa poszczególne przedziały (szczeble) dochodowe. Do części dochodów znajdujących się w poszczególnych przedziałach zostaje zastosowana inna (wyższa) stawka podatkowa. Obecnie wynoszą one 18 % i 32 %.

Pobór podatku dochodowego od osób fizycznych

Może być:

- potrącany w trakcie roku podatkowego przez płatnika w formie zaliczek lub podatku zryczałtowanego,

- uiszczany w trakcie roku podatkowego bezpośrednio przez podatnika w formie zaliczek do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni,

- uiszczany w formie zaliczek kwartalnych przez podatników będących małymi podatnikami oraz przez podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej, bez obowiązku składania deklaracji,

- uiszczany przez podatnika przy rozliczeniu rocznym.

Podatnicy mają też obowiązek w terminie do dnia 30 kwietnia następnego roku złożyć w urzędzie skarbowym zeznanie na odpowiednim druku o wysokości osiągniętego dochodu (straty) w roku podatkowym.

Ryczałt

Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, zwana dalej „ustawą”, reguluje opodatkowanie niektórych przychodów (dochodów) osiąganych przez osoby fizyczne:

- prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą,

- osiągające przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, będące osobami duchownymi

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Podatnicy ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych są zobowiązani do samoobliczenia należnego świadczenia podatkowego, obliczania ryczałtu w okresach miesięcznych i złożenia zeznania rocznego w terminie do 31 stycznia następnego roku.

Karta podatkowa

Wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej za dany rok podatkowy, podatnik składa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż do dnia 20 stycznia roku podatkowego,

Podatnicy opodatkowani w formie karty podatkowej są zwolnieni od obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy.

Stawki karty podatkowej określone są kwotowo i podlegają corocznie podwyższeniu w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszych trzech kwartałów roku poprzedzającego rok podatkowy w stosunku do tego samego okresu roku ubiegłego.

Ich wysokość uzależniona jest od:

- rodzaju i zakresu prowadzonej działalności,

- liczby zatrudnionych pracowników,

- liczby mieszkańców miejscowości, w której prowadzona jest działalność gospodarcza.

Wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej ustalana jest w drodze decyzji naczelnika urzędu skarbowego odrębnie na każdy rok podatkowy.

Podatnik dokonuje wpłaty tego podatku na rachunek urzędu skarbowego właściwego wg miejsca położenia zorganizowanego zakładu, a w razie braku takiego zakładu - wg miejsca zamieszkania, co miesiąc - do 7 dnia każdego miesiąca za miesiąc ubiegły, a za grudzień do 28 grudnia roku podatkowego w wysokości ustalonej w decyzji urzędu skarbowego.

W pierwszej kolejności podatek ulega obniżeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Amortyzacja

to pieniężny wyraz stopniowego zużywania się trwałych składników majątku wykorzystywanych w działalności gospodarczej, wynajmowanych i dzierżawionych.

Jest elementem kosztów uzyskania przychodów. Zużycie oblicza się stosując stawki procentowe

lub kwotowe zależne od wartości początkowej amortyzowanego składnika majątku,

okresu jego używania i metody amortyzacji.

Składnikami majątku podlegającymi amortyzacji podatkowej są środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne.

Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych

od nabytych lub wytworzonych we własnym zakresie środków trwałych:

• budowli, budynków oraz lokali będących odrębną własnością,

• maszyn, urządzeń i środków transportu,

• innych przedmiotów,

gdy wymienione składniki majątku spełniają równocześnie następujące warunki:

• stanowią własność lub współwłasność podatnika,

• przewidywany przez podatnika okres używania jest dłuższy niż rok,

• są kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania,

• wykorzystywane są przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu.

Składniki majątku niepodlegające amortyzacji

Nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych dla celów podatkowych od:

• gruntów i prawa wieczystego użytkowania gruntów,

• budynków mieszkalnych, jeżeli podatnik nie podejmie decyzji o ich amortyzowaniu,

• dzieł sztuki i eksponatów,

• wartości firmy, jeżeli wartość ta powstała w inny sposób niż w drodze kupna, przyjęcia do odpłatnego korzystania, a odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający,

• składników majątku, które nie są używane na skutek zaprzestania działalności, niezależnie od przewidywanego i faktycznego okresu ich używania na potrzeby związane z działalnością podatnika.

Przekwalifikowanie składnika majątku

Amortyzacji podlegają nabyte lub wytworzone przez podatnika składniki majątku o okresie używania dłuższym niż rok. O tym jak długo będzie używany dany składnik decyduje podatnik.

Wartość początkowa

Odpisów amortyzacyjnych dokonujemy od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

Metody amortyzacji

Metodę amortyzacji wybieramy przed rozpoczęciem dokonywania odpisów amortyzacyjnych.

Metoda amortyzacji nie może być zmieniana w trakcie używania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Dotyczy to również sytuacji, gdy podatnik zmienia formę opodatkowania.

1. Metoda liniowa

Zakłada, że środek trwały zużywa się jednakowo w każdej jednostce czasu przez cały przewidywalny okres jego używania. Kwota rocznej amortyzacji stanowi iloczyn wartości początkowej środka trwałego i przewidywalnego okresu jego używania.

2.Metoda degresywna

Metoda degresywnej amortyzacji może być stosowana wyłącznie do maszyn i urządzeń o charakterze produkcyjnym. Zakłada, że wydajność pracy danego trwałego środka maleje w miarę jego starzenia się.

3 Metoda progresywna

to metoda rosnących odpisów amortyzacyjnych. Oparta jest na założeniu, że wraz z upływem czasu zużycie środka trwałego i utrata jego wartości następuje coraz szybciej.

Podatek akcyzowy - ogólne zasady opodatkowania

Podatek akcyzowy jest podatkiem pośrednim nakładanym na wyroby o wysokiej akumulacji zysku, tzn. dużej nadwyżce przychodów ze sprzedaży nad kosztami produkcji. Nadwyżka ta w znacznej części przejmowana jest drogą opodatkowania akcyzą i stanowi ważne źródło dochodów budżetu państwa. Do wyrobów objętych tym podatkiem należą: wyroby energetyczne, energia elektryczna, napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe oraz samochody osobowe.

Przedmiotem opodatkowania akcyzą jest w szczególności:

1) produkcja wyrobów akcyzowych;

2) wprowadzenie wyrobów akcyzowych do składu podatkowego;

3) import wyrobów akcyzowych;

4) nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych, z wyłączeniem nabycia wewnątrzwspólnotowego dokonywanego do składu podatkowego;

5) wyprowadzenie ze składu podatkowego, poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, wyrobów akcyzowych niebędących własnością podmiotu prowadzącego ten skład podatkowy, z wyłączeniem wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie,

Podatnikiem akcyzy jest:

Podatnikami akcyzy są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem akcyzowym.

Podatnikami są również podmioty:

1) nabywające lub posiadające wyroby akcyzowe, jeżeli od wyrobów tych nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości;

2), u których powstają nadmierne ubytki lub niedobory wyrobów akcyzowych zharmonizowanych;

3) będące zleceniobiorcami usług polegających na wytwarzaniu wyrobów akcyzowych w ramach umowy o dzieło lub innej umowy.

Każdy podatnik ma obowiązek składać deklaracje podatkowe do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy.

W przypadku importu stosuje się przepisy celne, czyli wyroby akcyzowe powinny zostać zgłoszone na dokumencie SAD.

Obowiązkowi podatkowemu podlega:

Opodatkowaniu akcyzą podlega:

1) produkcja wyrobów akcyzowych

2) wyprowadzenie wyrobów akcyzowych ze składu podatkowego;

3) sprzedaż wyrobów akcyzowych na terytorium kraju, w tym również:

a) przekazanie lub zużycie wyrobów akcyzowych na potrzeby reprezentacji albo reklamy;

b) przekazanie przez podatnika wyrobów akcyzowych na potrzeby osobiste podatnika, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, a także zatrudnionych przez niego pracowników oraz byłych pracowników;

c) zamiana wyrobów akcyzowych oraz wydanie wyrobów akcyzowych w zamian za inne czynności podlegające opodatkowaniu;

d) wydanie wyrobów akcyzowych w zamian za wierzytelności;

e) wydanie wyrobów akcyzowych w miejsce świadczenia pieniężnego;

f) darowizna wyrobów akcyzowych;

g) wydanie wyrobów akcyzowych w zamian za czynności niepodlegające opodatkowaniu;

h) świadczenie usług polegających na wytwarzaniu wyrobów akcyzowych w ramach umowy o dzieło lub innej umowy;

i) zużycie wyrobów akcyzowych na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej;

j) zużycie wyrobów akcyzowych niezgodne z ich przeznaczeniem, w przypadku gdy do wyrobów tych zastosowano zwolnienie lub obniżono stawki akcyzy;

4) eksport i import wyrobów akcyzowych (obecnie eksport jest zwolniony od akcyzy);

5) nabycie wewnątrzwspólnotowe i dostawa wewnątrzwspólnotowa.

Opodatkowaniu akcyzą podlega także nabycie lub posiadanie przez podatnika wyrobów akcyzowych, jeżeli od tych wyrobów nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości.

Obowiązek podatkowy powstaje:

Z dniem wykonania czynności podlegających opodatkowaniu.

W imporcie wyrobów akcyzowych obowiązek podatkowy powstaje z dniem:

1) powstania długu celnego w rozumieniu przepisów prawa celnego albo

2) objęcia wyrobów akcyzowych procedurą celną: uszlachetniania czynnego, odprawy czasowej lub przetwarzania pod kontrolą.

W przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego obowiązek podatkowy powstaje z dniem otrzymania wyrobów akcyzowych, będących przedmiotem tego nabycia, nie później jednak niż z dniem otrzymania faktury dokumentującej nabycie, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej.

W przypadku dostawy wewnątrzwspólnotowej obowiązek podatkowy powstaje z dniem wystawienia faktury, nie później jednak niż w terminie 7 dni, licząc od dnia wykonania czynności.

Ustawa o podatku akcyzowym zwalnia od akcyzy:

- eksport wyrobów akcyzowych,

- piwo, wino i napoje fermentowane wytworzone domowym sposobem przez osoby fizyczne na własny użytek i nieprzeznaczone do sprzedaży,

- energię elektryczną wytwarzaną z odnawialnych źródeł energii,

- dodatki lub domieszki do paliw silnikowych

Procedura przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą to:

Dostawa lub nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych, od których została zapłacona akcyza, są dokonywane na podstawie uproszczonego dokumentu towarzyszącego.

Procedura zawieszenia poboru akcyzy:

Pobór akcyzy od wyrobów akcyzowych zharmonizowanych jest zawieszony, jeżeli wyroby są:

1) produkowane, przetwarzane lub magazynowane w składzie podatkowym;

2) przemieszczane między składami podatkowymi;

3) zwolnione od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie lub dostarczane nabywcom upoważnionym do nabycia zwolnionego od akcyzy wyrobu,

4) objęte zawieszającą procedurą celną. Jeżeli procedura zawieszenia poboru akcyzy jest związana z przemieszczaniem wyrobów akcyzowych, to warunkiem zawieszenia poboru akcyzy jest łączne spełnienie przez podatnika następujących warunków:

1) dołączenie do przewożonych wyrobów akcyzowych zharmonizowanych

Administracyjnego Dokumentu Towarzyszącego (ADT);

2) złożenie we właściwym urzędzie celnym zabezpieczenia akcyzowego.

Skład podatkowy - jest to miejsce określone w zezwoleniu wydanym przez właściwego naczelnika urzędu celnego, podlegające szczególnemu nadzorowi podatkowemu na podstawie przepisów o służbie celnej, w którym wyroby akcyzowe są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy i mogą być poddane czynnościom zgodnie z ustalonymi warunkami.

W składzie podatkowym może być prowadzona działalność polegająca na produkcji, przetwarzaniu lub magazynowaniu wyrobów akcyzowych oraz na ich przyjmowaniu i wysyłce.

Produkcja i przetwarzanie wyrobów akcyzowych może odbywać się tylko w składzie podatkowym.

Prowadzącym skład podatkowy może być wyłącznie podmiot, któremu wydano zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego.

Zarejestrowany handlowiec - jest to podmiot, któremu wydano zezwolenie na nabywanie wyrobów akcyzowych z innego państwa członkowskiego z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej,

Wydając zezwolenie naczelnik urzędu celnego nadaje numer akcyzowy zarejestrowanemu handlowcowi.

Zarejestrowany handlowiec nie może magazynować ani wysyłać wyrobów akcyzowych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy.

Niezarejestrowany handlowiec - jest to podmiot, któremu wydano jednorazowe zezwolenie na nabycie wyrobów akcyzowych z innego państwa członkowskiego z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Niezarejestrowany handlowiec nie może magazynować ani wysyłać wyrobów akcyzowych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy.

Co to jest zabezpieczenie akcyzowe?

Prowadzący skład podatkowy, zarejestrowany handlowiec, niezarejestrowany handlowiec, podmiot, który nabywa wyroby akcyzowe zwolnione od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy, przedstawiciel podatkowy, a także podatnik prowadzący działalność gospodarczą nabywający wyroby akcyzowe z zapłaconą akcyzą na terytorium państwa członkowskiego na potrzeby wykonywanej działalności gospodarczej są obowiązani do złożenia zabezpieczenia akcyzowego w kwocie pokrywającej zobowiązanie podatkowe.

Zabezpieczenie akcyzowe może być złożone na czas oznaczony lub nieoznaczony i może być stosowane jako zabezpieczenie generalne lub ryczałtowe.

Jakie są formy zabezpieczenia akcyzowego?

Zabezpieczenie akcyzowe może zostać złożone w formie:

1) depozytu w gotówce;

2) gwarancji bankowej albo ubezpieczeniowej;

3) czeku potwierdzonego przez krajowy bank wystawcy czeku;

4) innego dokumentu mającego wartość płatniczą, np. weksla.

Jakie wyroby poddane są szczególnemu nadzorowi podatkowemu ?

Szczególnemu nadzorowi podatkowemu są poddane wyroby akcyzowe, które zostały objęte procedurą zawieszenia poboru podatku akcyzowego podczas produkcji, magazynowania, transportu itp. i są to:

1) paliwa silnikowe, oleje opałowe i gaz,

2) napoje alkoholowe,

3) wyroby tytoniowe.

Ponadto szczególnym nadzorem podatkowym objęte są również:

1) oleje opałowe i oleje napędowe, w zakresie zawartości w nich nieusuwalnego znacznika oraz barwnika,

2) wyroby, w odniesieniu, do których, na podstawie przepisów działu IV ustawy o podatku akcyzowym, został wprowadzony obowiązek oznaczania znakami akcyzy.

Po co określa się ubytki?

Akcyzie podlegają ubytki lub niedobory wyrobów akcyzowych zharmonizowanych powstałe w czasie produkcji, magazynowania, przerobu, zużycia lub przewozu, jednakże naczelnik urzędu celnego może ustalić pewną ilość ubytków i niedoborów, które nie podlegają akcyzie

Podatek od towarów i usług

Podatek od towarów i usług VAT podatek od wartości dodanej; podatek pośredni, obrotowy,

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega:

-odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,

-eksport towarów,

-import towarów,

-wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,

-wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów

Odpłatną dostawą towarów na terytorium kraju jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Odpłatną dostawą jest również:

-przeniesienie, z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu, --prawa własności towarów,

-wydanie towarów w oparciu o umowę leasingu,

-wydanie towarów między komitentem a komisantem,

Odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem jest to nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium innego państwa członkowskiego niż państwo wysyłki.

-wywóz towarów z terytorium kraju (kraju w którym ma siedzibę podatnik) na terytorium innego państwa członkowskiego,

-przemieszczanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa z terytorium kraju na terytorium innego państwa członkowskiego

Wewnątrzwspólnotową dostawą towarów jest wywóz towarów z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju,

Przez import towarów - rozumie się przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju.

Przez eksport towarów - rozumie się potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych wywóz towarów z terytorium kraju poza terytorium Wspólnoty.

Szczególne rodzaje przedmiotu opodatkowania:

-rozwiązania spółki cywilnej i handlowej niemającej osobowości prawnej,

-zaprzestania dokonywania działalności gospodarczej.

Ustawa wyklucza z kategorii przedmiotu opodatkowania:

- czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy,

- transakcje zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans,

- czynności wykonywane przez osoby fizyczne z tytułu przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy,

- działalność w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych, gier na automatach i gier na automatach o niskich wygranych, podlegająca opodatkowaniu podatkiem od gier na zasadach określonych w ustawie o grach i zakładach wzajemnych.

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów uznaje się za dokonane na terytorium państwa członkowskiego, na którym towary znajdują się w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu.

Zakres podmiotowy

Podatnikami podatku są:

-osoby prawne,

-jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej,

-osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności

Podatnikami nie są:

-organy administracji publicznej,

-urzędy administracji publicznej w zakresie realizowanych zadań, dla realizacji których zostały one powołane (z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych).

Obowiązek podatkowy

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub z chwilą wykonania usługi.

- wydania towarów

- wystawienia faktury

- otrzymania przez podatnika zapłaty za wydany towar,

- powstaje z chwilą wymagalności opłat - jeżeli import towarów objęty jest procedurą celną,

- z tytułu importu towarów powstaje z chwilą objęcia towarów tą procedurą - w przypadku objęcia towarów procedurą celną,

- powstaje z chwilą powstania długu celnego - w imporcie towarów

Przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów i w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów oraz u małych podatników obowiązek podatkowy powstaje w inny sposób. Mianowicie:

-w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów - 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów,

-w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów - 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia,

-mały podatnik może wybrać metodę rozliczenia polegającą na tym, że obowiązek podatkowy powstaje z dniem uregulowania całości lub części należności, ale nie później niż 90 dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi

Podstawa opodatkowania

Co do zasady podstawą opodatkowania jest obrót. Przez obrót rozumie się kwotę należną z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku, a kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrotem jest także:

-otrzymana dotacja,

-subwencja,

-inna dopłata o podobnym charakterze związana z dostawą lub świadczeniem usług

Jeżeli przy wykonywaniu czynności podlegających opodatkowaniu nie została określona cena, to podstawą opodatkowania jest wartość towarów lub usług obliczona według cen stosowanych w obrotach z głównym odbiorcą, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

Jeżeli przedmiotem opodatkowania jest świadczenie usług, to podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika.

Przy imporcie towarów podstawą opodatkowania jest wartość celna powiększona o należne cło.

Przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów podstawą opodatkowania jest kwota, jaką nabywca jest zobowiązany zapłacić.

Stawki podatku

Podstawową stawką jest stawka 22%, dla niektórych towarów i usług przewidziano stawki obniżone: 7% oraz 3% (stawka 3% obejmuje nieprzetworzone produkty rolne a 7% m.in.: leki, książki, zabawki, żywność itp.).

Istnieje również stawka 0%, która obowiązuje przy:

-wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów,

-eksporcie towarów.

Ponadto niektóre czynności są zwolnione od podatku .Oznacza to między innymi, że świadczący czynności zwolnione w przeciwieństwie do tych, którzy świadczą usługi opodatkowane stawką 0% nie mogą dokonać odliczenia podatku naliczonego zapłaconego podczas świadczenia tych usług.

Zasady obliczania podatku

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Podatkiem naliczonym jest:

-suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika,

-suma kwot podatku wynikająca z dokumentu celnego (w przypadku importu),

-zryczałtowany zwrot podatku,

-kwota podatku należnego od importu oraz kwota podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Podatnikom dokonującym sprzedaży opodatkowanej wyłącznie stawką 22%, u których podatek naliczony jest wyższy od podatku należnego, przysługuje zwrot różnicy podatku z urzędu skarbowego w kwocie wyższej od kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług.

Procedury szczególne w zakresie podatku od towarów i usług dotyczą:

-drobnych przedsiębiorców,

-rolników,

-świadczenia usług turystycznych,

-dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, złota inwestycyjnego, zwrotu podatku podróżnym,

-świadczenia na terytorium Wspólnoty usług elektronicznych,

-wewnątrzwspólnotowych transakcji trójstronnych.

Drobnych przedsiębiorców (tzw. małych podatników VAT) zwalnia się z podatku wówczas, gdy wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym równowartości 10 tys. euro wyrażonej w złotych, a od roku 2008 50 tys. złotych. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku^,

Sposób zapłaty podatku

Zarejestrowani podatnicy podatku VAT są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. Mali podatnicy (podatnicy u których wartość sprzedaży - wraz z kwotą podatku, nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro), którzy wybrali metodę kasową mogą składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy kwartalne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale.

PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH

Jest podatkiem bezpośrednim i obligatoryjnym. Ma charakter rzeczowy i dochodowy. Obliczany jest przez podatników i płacony procentowo: 95% do budżetu państwa a 5 % do gminy.

Zakres podmiotowy

Podatnikami tego podatku są wszelkie osoby prawne, niezależnie od faktu w jaki sposób osobowość tę nabyły oraz spółki kapitałowe w organizacji. Podmiotami tego podatku mogą też być jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek niemających osobowości prawnej (np. spółek cywilnych, jawnych, partnerskich, komandytowych, komandytowo-akcyjnych).

Specjalną kategorią podatników tego podatku są tzw. podatkowe grupy kapitałowe - związki co najmniej 2 spółek prawa handlowego posiadających osobowość prawną, które są połączone ze sobą interesami kapitałowymi. Ponadto grupa kapitałowa, aby być podatnikiem musi spełnić następujące warunki:

- grupę taką mogą tworzyć jedynie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne, jeżeli przeciętny kapitał zakładowy (akcyjny) przypadający na każdą z tych spółek jest nie niższy niż 1 mln zł; spółka dominująca (tzw. spółka matka) posiada bezpośredni 95% udział w kapitale zakładowym (akcyjnym); spółki zależne (tzw. spółki córki) nie posiadają udziałów w kapitale zakładowym (akcyjnym) innych spółek tworzących grupę; w spółkach tworzących grupę kapitałową nie występują zaległości we wpłatach podatków stanowiących dochód budżetu państwa;

- wymagane jest także zawarcie przez spółkę dominującą i spółki zależne umowy o utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej w formie aktu notarialnego na okres co najmniej 3 lat podatkowych i jej zarejestrowanie w urzędzie skarbowym;

- spółki tworzące grupę kapitałową nie mogą korzystać ze zwolnień od podatku dochodowego i VAT na podstawie odrębnych przepisów oraz nie mogą stosować praktyk przerzucania dochodu na innych podatników podatku dochodowego nie wchodzących w skład podatkowej grupy kapitałowej;

- podatkowa grupa kapitałowa powinna osiągać co najmniej 3% dochód w relacji do przychodów podatkowych.

Podmiotami zwolnionymi z tego podatku są:

- Skarb Państwa

- Narodowy Bank Polski,

- jednostki budżetowe, fundusze celowe utworzone na podstawie odrębnych ustaw,

- przedsiębiorstwa międzynarodowe i inne jednostki gospodarcze utworzone przez organ administracji państwowej wspólnie z innymi państwami,

- gminy w zakresie dochodów własnych,

- Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Agencja Rynku Rolnego,

- Zakład Ubezpieczeń Społecznych, fundusze emerytalne i inwestycyjne.

Przy ustalaniu istnienia obowiązku podatkowego i jego zakresu duże znaczenie ma stwierdzenie czy podatnik lub zarząd mają swoją siedzibę na terytorium RP. Podatnicy mający siedzibę lub zarząd na terytorium RP podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (jest to tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy). Jeżeli podatnik nie ma siedziby lub zarządu na terytorium RP wówczas będzie on podlegał obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów osiągniętych w RP (tzw. ograniczony obowiązek podatkowy).

Zakres przedmiotowy

Przedmiotem opodatkowania w podatku dochodowym od osób prawnych jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich ten dochód został osiągnięty. Czasami przedmiotem opodatkowania może być przychód. Sytuacja taka będzie miała miejsce przy niektórych rodzajach przychodów osiąganych na terytorium RP przez podatników mających swe siedziby za granicą (np. przychody z tytułu praw autorskich, czy dywidend) oraz podmiotów krajowych (np. w wypadku przychodów z tytułu dywidend i innych udziałów w zyskach osób prawnych). Dochód został w ustawie zdefiniowany jako nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym.

Przychodem są natomiast wszystkie otrzymane przez podatnika pieniądze, wartości pieniężne (w tym również różnice kursowe walut), wartość otrzymywanych nieodpłatnie świadczeń, wartość przychodów w naturze, wartość umorzonych zobowiązań, wartość zwróconych wierzytelności. Za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej uważa się przychody należne, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane. Ustawodawca polski wyłączył z opodatkowania przychody z: działalności rolniczej, z wyjątkiem dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej, z gospodarki leśnej oraz z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

Aby obliczyć dochód podlegający opodatkowaniu od przychodów należy odliczyć koszty ich uzyskania. Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych przez ustawę. Koszty uzyskania przychodów budzą liczne wątpliwości i sądy administracyjne były niejednokrotnie zmuszone do zabierania głosu w tej kwestii. Ustalono że: przy ustaleniu kosztów uzyskania przychodu, każdy wydatek - poza wyraźnie wskazanymi w ustawie - wymaga indywidualnej oceny pod kątem bezpośredniego związku z tymi przychodami i racjonalności działania dla osiągnięcia tego przychodu. Do kosztów uzyskania przychodu zalicza się także poniesione przez spółkę wydatki na cele produkcyjne, których produkcja nie została zakończona wyprodukowaniem wyrobu fiskalnego z uwagi na brak zbytu.

Gdy osoba prawna ze swej działalności poniesie stratę, ma możliwość pokrycia jej z dochodu uzyskanego w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.

W ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych przewidziano także zwolnienia przedmiotowe z opodatkowania, tak więc nie podlega opodatkowaniu:

- działalność organizacji pracodawców i partii politycznych - w części przeznaczonej na cele statutowe,

z wyłączeniem działalności gospodarczej;

- dochód z tytułu prowadzenia szkół - w części przeznaczonej na cele szkoły;

- dochody narodowych funduszy inwestycyjnych;

- dochody sportowych spółek akcyjnych w części przeznaczonej na ich działalność sportową;

- dochody osób prawnych, których celem statutowym jest działalność w sferze pożytku publicznego;

- dochody kościelnych osób prawnych;

- dochody ze sprzedaży nieruchomości wchodzących w skład gospodarstw rolnych

Przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie stosuje się do:

- przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej, chyba że ustalenie przychodów jest wymagane dla celów określenia dochodów wolnych od podatku dochodowego;

- przychodów z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach;

- przychodów wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy;

- przychodów (dochodów) armatorów opodatkowanych podatkiem tonażowym.

Podstawa opodatkowania

Podstawę opodatkowania stanowi osiągnięty przez osobę prawną dochód (przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania) w danym roku podatkowym, z możliwością dokonania pewnych odliczeń (m.in. z tytułu: darowizn na rzecz organizacji pożytku publicznego łącznie do wysokości nieprzekraczającej 10%; w bankach w wysokości 20% kwoty umorzonych kredytów (pożyczek) w związku z realizacją programu restrukturyzacji; darowizn na cele kultu religijnego łącznie do wysokości nieprzekraczającej 10% dochodu).

Stawka podatku

Stawka podatku od osób prawnych wynosi obecnie 19%. Ustawa przewiduje też 50% stawkę sankcyjną w przypadku zaniżenia przez podmioty powiązane wysokości zobowiązania podatkowego. Rozliczenie podatku następuje po zakończeniu roku podatkowego. Podatnicy składają wtedy wstępne zeznanie podatkowe o wysokości osiągniętego dochodu (straty) do końca trzeciego miesiąca roku następnego i w tym terminie wpłacić podatek należny albo różnicę pomiędzy podatkiem należnym a sumą wpłaconych zaliczek. Zeznania o ostatecznej wysokości dochodu podatnicy są obowiązani złożyć w terminie 10 dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania, nie później jednak niż przed upływem dziewięciu miesięcy od zakończenia roku podatkowego. Podatnicy z reguły obowiązani są również do dołączenia do zeznania rocznego bilansu i rachunku wyników wraz z opinią i raportem audytora oraz odpis uchwały walnego zgromadzenia.

W przypadku przychodów z udziału w zyskach osób prawnych (np. dywidend) oraz przychodów podmiotów zagranicznych z tytułu tzw. należności licencyjnych (np. z odsetek) - przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Dochody pochodzące z dywidend są zwolnione od podatku dochodowego, jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

- wypłacającym dywidendę jest spółka będąca podatnikiem podatku dochodowego, mająca siedzibę lub zarząd w Polsce,

- odbiorcą dywidendy uzyskującym z tego tytułu dochody jest spółka (odbiorcą może być również zagraniczny zakład tej spółki) uznawana za rezydenta państwa członkowskiego UE, w tym Polski, lub państwa należącego do EOG, która podlega w takim państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania, z tym że aby skorzystać ze zwolnienia spółka taka musi docelowo posiadać bezpośrednio nie mniej niż 10% (od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r. nie mniej niż 15%) udziałów w spółce wypłacającej dywidendę.

Przy powiązaniach kapitałowych i innych związkach szczególnych, istnieje możliwość opodatkowania dochodów w drodze oszacowania. Do szacowania dochodów stosuje się następujące metody:

- porównywalnej ceny niekontrolowanej,

- ceny odprzedaży,

- rozsądnej marży ("koszt plus"), albo

- zysku transakcyjnego.

Podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi lub mającymi miejsce zamieszkania albo siedzibę w tzw. "rajach podatkowych" mogą być zobowiązani przez organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej do sporządzenia szczególnej dokumentacji podatkowej takich transakcji .

Dokumentacja taka powinna być sporządzona w terminie 7 dni i zawierać:

- określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji,

- określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty,

- metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji,

- określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach,

- wskazanie innych czynników, które zostały uwzględnione przy określaniu wartości transakcji,

- określenie oczekiwanych korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń - w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym.

Jeżeli podatnik nie przedstawi organom podatkowym takiej dokumentacji transakcji, a w wyniku postępowania podatkowego zostanie udowodnione, iż zostały ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą podmioty niezależne, i w wyniku tego podatnik nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, wówczas zostanie określony dochód w wysokości wyższej (strata w wysokości niższej) niż zadeklarowana przez podatnika i różnicę pomiędzy dochodem zadeklarowanym przez podatnika, a określonym przez organy skarbowe opodatkowuje się stawką w wysokości 50% .

Przychodami podatkowymi są nie tylko otrzymane pieniądze, ale również inne wartości, np. różnice kursowe, wartość nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie otrzymanych rzeczy, praw lub innych świadczeń. Za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Przy określaniu daty powstania przychodów jako ogólną zasadę przyjęto, że przychód należny będzie powstawał w dniu wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, w tym częściowego wykonania usługi, nie później niż w dniu:

1) wystawienia faktury, albo

2) uregulowania należności.

W przypadku usługi rozliczanej w okresach rozliczeniowych przychód powstaje w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub fakturze (nie rzadziej niż raz w roku). Rozwiązanie to jest również stosowane do ustalania daty powstania przychodów z tytułu dostawy energii elektrycznej, cieplnej i gazu przewodowego.

 

W odniesieniu do przychodów, do których nie mają zastosowania przedstawione rozwiązania, przepisy podatkowe regulują, iż datą powstania takiego przychodu jest dzień otrzymania zapłaty.

 

W ustawie zostały wymienione również kategorie, które nie są kwalifikowane do przychodów podatkowych, np. pobrane wpłaty lub zarachowane należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych .

 

Za koszty podatkowe uznawane są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Zaliczeniu do kosztów podatkowych podlegają więc różnego rodzaju ogólne wydatki związane z funkcjonowaniem firmy, a szczególnie takie, które jedynie pośrednio związane są z osiąganymi przez podatnika przychodami, np. kary umowne.

Koszty bezpośrednio związane z przychodami są rozliczane w roku, w którym zostają osiągnięte związane z nimi przychody. Inne koszty rozliczone są w roku ich poniesienia. Za datę poniesienia kosztu uznaje się dzień ujęcia kosztu w prowadzonych przez podatnika księgach rachunkowych na podstawie faktury lub innego dowodu księgowego.

Rozliczanie przez podatników różnic kursowych może następować według reguł wynikających z przepisów o rachunkowości lub w oparciu o uregulowania w ustawie podatkowej . Możliwość wyboru mają podatnicy, których sprawozdania finansowe są objęte badaniem przez biegłych rewidentów, pozostali podatnicy rozliczają różnice kursowe na zasadach wskazanych w ustawie podatkowej.

Wpływ na podatek dochodowy od osób prawnych mają wyłącznie zrealizowane różnice kursowe, np. przy kredytach w dacie spłaty kredytu (pożyczki) w walucie obcej. Podatnicy mogą rozliczać podatkowe różnice kursowe zarówno przy konwersji wierzytelności jak i transakcjach kantorowych, mogą przyjąć faktycznie zastosowany kurs walut, np. bankowy lub kantorowy albo wynikający z umowy. Podatkowe rozliczenie różnic kursowych jest dokonywane według faktycznie zastosowanego kursu walutowego, ale jeżeli przy obliczeniu różnic kursowych nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, wówczas w takich przypadkach możliwe jest zastosowanie kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień. We wszystkich sytuacjach, w których zastosowano średni kurs NBP, kurs ten jest przyjmowany z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu lub poniesienia kosztu.

W zakresie amortyzacji podatkowej zostały określone składniki majątku, np. budynki, budowle, maszyny, środki transportu, inwestycje w obcych środkach trwałych, budynki i budowle wybudowane na obcym gruncie, zwane środkami trwałymi, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych zaliczanych do kosztów podatkowych. W ustawie zostały również wymienione środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne, które nie podlegają amortyzacji, m.in. grunty i prawo wieczystego użytkowania gruntów (art. 16c ustawy). Dla celów podatku dochodowego uznaje się za koszty uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne dokonywana wyłącznie na podstawie przepisów ustawy.

Generalnie podatnicy dokonują odpisów amortyzacyjnych od ustalonej wartości początkowej środków trwałych - w równych ratach co miesiąc, co kwartał albo jednorazowo na koniec roku podatkowego (z zastrzeżeniem metody degresywnej). Przy amortyzacji środków trwałych podatnicy mogą stosować różnorodne metody amortyzacji: liniową (wg stawek amortyzacyjnych z Wykazu stawek amortyzacyjnych), w tym z możliwością podwyższania i obniżania tych stawek, metodę opartą o stawki indywidualne (dla używanych lub ulepszonych środków trwałych) lub metodę degresywną (zmienna podstawa, od której dokonuje się odpisów amortyzacyjnych).

Mali podatnicy oraz podatnicy rozpoczynający działalność, z wyjątkiem tych, którzy zostali utworzeni w wyniku stosownych przekształceń, mają możliwość skorzystania z amortyzacji obejmującej jednorazowym odpisem amortyzacyjnym do 100% wartości początkowej środka trwałego w pierwszym roku podatkowym (art. 16k ustawy). Dotyczy to środków trwałych z grup 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych, w tym maszyn, urządzeń i środków transportu, z wyłączeniem jednak samochodów osobowych. Łączna kwota dokonanych według tej metody odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych wprowadzonych w danym roku do ewidencji, nie może przekroczyć równowartości kwoty 100.000 euro.(limit odpisów w latach 2009-2010)

Amortyzacji podlegają również nabyte prawa majątkowe, takie jak: licencje, prawa autorskie, prawa własności przemysłowej oraz a także wartość firmy, koszty prac rozwojowych - zwane wartościami niematerialnymi i prawnymi. Przy amortyzacji wartości niematerialnych i prawnych stosuje się zasadę, że okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych nie może być krótszy niż ustawowo określona liczba miesięcy, np. od licencji (sublicencji) na programy komputerowe oraz od praw autorskich - 24 miesiące.

W zakresie, w ustawie funkcjonują zwolnienia przedmiotowe, w tym dla podatników takich jak zrzeszenia, stowarzyszenia, fundacje, realizujące ustawowo określone, społecznie użyteczne cele. W przypadku tych podatników zwalnia się od podatku dochody, które są przeznaczone na realizację tych celów statutowych.

Podmioty takie, tj. spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, towarzystwa budownictwa społecznego oraz samorządowe jednostki organizacyjne prowadzące działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej korzystają wyłącznie ze zwolnienia dochodów uzyskanych z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

W celu obliczenia należnego podatku dochodowego konieczne jest ustalenie podstawy opodatkowania, którą stanowi dochód po odliczeniu ewentualnych darowizn na określone cele, przy zachowaniu 10% limitu, w stosunku do tego dochodu

Odliczenie w ramach łącznego limitu 10% dochodu obejmie również darowizny przekazywane na rzecz podmiotów prowadzących taka działalność w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej lub w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Odliczeniu podlegają również darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą na podstawie tzw. ustaw kościelnych - w tym przypadku do wysokości 100% dochodu.

Podatnicy otrzymujący darowizny są obowiązani do wyodrębnienia w zeznaniu podatkowym kwot ogółem otrzymanych darowizn ze wskazaniem celów, na które zostały one przekazane zgodnie ze sferą działalności pożytku publicznego, jeżeli jednorazowa kwota darowizny przekracza 15.000 zł lub jeżeli suma wszystkich darowizn otrzymanych w danym roku podatkowym od jednego darczyńcy przekracza 35.000 zł. W terminie składania zeznania podatkowego mają oni również obowiązek udostępnić do publicznej wiadomości informacje, o których mowa wyżej i w formie pisemnej zawiadomić o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Z obowiązku tego zwolnione są podmioty, których dochód za dany rok podatkowy nie przekracza 20.000 zł.

Odliczeniom od podstawy opodatkowania podlegają: wydatki poniesione na nabycie nowych technologii.

Podatek wynosi 19% podstawy opodatkowania .

Podatnicy i płatnicy nie składają w trakcie roku podatkowego deklaracji podatkowych, ale są obowiązani do wpłacania zaliczek. Dotyczy to także podatku dochodowego pobieranego w sposób zryczałtowany.

W trakcie roku podatkowego podatnicy mogą również rozliczać się z zaliczek na podatek w systemie uproszczonym. Wpłata zaliczek jest wówczas uzależniona od podatku należnego wykazanego w zeznaniu złożonym w roku poprzedzającym dany rok podatkowy lub w zeznaniu złożonym w roku poprzedzającym dany rok podatkowy o dwa lata.

Mali podatnicy oraz podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej mają możliwość wpłacania zaliczek na podatek dochodowy w systemie kwartalnym .

Podatnicy mają obowiązek złożenia zeznania o wysokości dochodu (straty) osiągniętego w roku podatkowym do końca trzeciego miesiąca roku następnego i w tym terminie wpłacić podatek należny albo różnicę między podatkiem należnym od dochodu wykazanego w zeznaniu a sumą należnych zaliczek za okres od początku roku.

PODATEK OD SPADKÓW I DAROWIZN

To podatek: Bezpośredni; Majątkowy; O charakterze osobistym (wiążą się z tym określone rozwiązania właściwe tylko dla tego podatku tzn. grupy podatkowe); Przy którym nie da się ustalić czasu, w którym on się zamyka. Ustawodawca obciąża tym podatkiem, co do zasady nabywcę - osobę spokrewnioną ze zbywcą. Z jednej strony powinno to być obciążenie minimalne, ale z drugiej strony ustawodawca zdaje sobie sprawę z tego, że podatnikami mogą być nie tylko nabywcy spokrewnieni.

Podatnik:

Zakres podmiotowy jest maksymalnie wąski. Podatnikiem może być tylko osoba fizyczna. Nie oznacza to jednak, że spadkobiercą czy obdarowanym lub darczyńcą nie może być osoba prawna (rozliczamy ją w tym przypadku podatkiem CIT).

Przedmiot podatku:

Należy odróżniać elementy przedmiotu od sposobów nabycia tych elementów. Sposoby nabycia to:
Spadkobranie; Darowizna; Zasiedzenie.
Przedmiotem podatku jest natomiast:·

-Nabycie własności rzeczy znajdujących się w kraju w drodze spadku lub darowizny;
-Nabycie praw majątkowych wykonywanych w kraju, w drodze spadku lub darowizny
-Nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładcy na wypadek jego śmierci
-Nabycie własności rzeczy i innych praw majątkowych przez zasiedzenie.
-Nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub nabycie praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu w Polsce
Wkładca to właściciel wkładu, który może zlecić bankowi, aby z jego wkładu wydzielił pewna kwotę. Kwota to jest po jego śmierci wyjęta z masy spadkowej, wyłączona spod egzekucji i można ją od razu podjąć. Nie jest ona jednak wyjęta z podstawy opodatkowania.

Podstawa opodatkowania:

Podstawą opodatkowania jest tzw. czysta wartość, - czyli wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jest to podstawa opodatkowania, która podlega pewnym modyfikacjom.
Podstawa pomniejszona o określoną kwotę stanowi zmodyfikowaną podstawę opodatkowania i przypomina trochę podstawę obliczenia.
Jeżeli przedmiotem nabycia jest prawo majątkowe polegające na obowiązku świadczeń powtarzających się na rzecz nabywcy, a wartość tego prawa nie może być ustalona w chwili powstania obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania ustala się w miarę wykonywania tych świadczeń. Urząd skarbowy może jednak za zgodą podatnika przyjąć za podstawę opodatkowania prawdopodobną wartość świadczeń powtarzających się za cały czas trwania obowiązku tych świadczeń.
Przy nabyciu w drodze zasiedzenia wyłącza się z podstawy opodatkowania wartość nakładów dokonanych na rzecz przez nabywcę podczas biegu zasiedzenia.
Jeżeli budynek stanowiący część składową gruntu będącego przedmiotem nabycia został wzniesiony przez osobę nabywającą nieruchomość przez zasiedzenie, z podstawy opodatkowania wyłącza się wartość tego budynku.

Grupy podatkowe:

W ustawie są 3 grupy podatkowe, a zaliczenie do każdej z nich odbywa się na podstawie osobistego stosunku między osoba nabywcy i zbywcy. Im pokrewieństwo jest bliższe tym cyfra jest niższa a obciążenie podatkiem mniejsze.
Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
1) do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów,
2) do grupy II - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych,
Do grupy III - innych nabywców.
Z przynależności do poszczególnej grupy podatkowej wynikają następujące zagadnienia:
a) Im niższa grupa tym wyższa kwota, którą możemy odjąć

b) od podstawy opodatkowania (średnio raz na rok kwota ta jest waloryzowana i jest to waloryzacja korzystna dla podatnika).
Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:
1) 9.057 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej,
2) 6.838 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej,
3) 4.607 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie (ma to oczywiście zastosowanie tylko w wypadku darowizny). Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie
c) Im niższa grupa tym wyższa stawka;
d) Im niższa tym więcej zwolnień;
e) preferencje przy nabywaniu nieruchomości:

W przypadku nabycia:
· budynku mieszkalnego lub jego części,
· lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość·,

·· spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych
· prawa do domu jednorodzinnego
· prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym:
1) w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej,
2) w drodze spadku przez osoby zaliczane do II grupy podatkowej,
3) w drodze spadku przez osoby zaliczane do III grupy podatkowej, sprawujące przez co najmniej 2 lata opiekę nad wymagającym takiej opieki spadkodawcą, na podstawie umowy zawartej z nim przed organem gminy,
- nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nie przekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.
Warunkiem koniecznym tej preferencji jest też fakt, że nabywca nie ma zaspokojonych potrzeb mieszkaniowych i będą z tego lokalu lub budynku przez określony czas korzystać. Cena m2 jest jednakowa dla całej Polski. Jest ona publikowana w Monitorze Polskim. To cena dla potrzeb obliczania premii gwarancyjnej (premia gwarancyjna to rodzaj dotacji płynącej z budżetu państwa).

Konstrukcja grup podatkowych nie ma zastosowania w razie nabycia rzeczy lub prawa w drodze zasiedzenia inne są również w tym wypadku stawki.

Stawki podatkowe:

Stawki podatku są zmienne, progresywne. Dla każdej grupy są ustanowione te same przedziały podstawy opodatkowania, ale inne stawki podatku. Im grupa podatkowa jest niższa, tym niższa jest stawka w każdym przedziale. Stawki są określone procentowo (kwota, która pojawia się w drugim, i trzecim przedziale jest niczym innym jak wyliczeniem procentu z przedziału poprzedniego, dlatego nie są to stawki mieszane).
Nabycie własności w drodze zasiedzenia podlega opodatkowaniu w wysokości 7% podstawy opodatkowania.

Obowiązek podatkowy:

Przy spadkobraniu obciąża spadkobiercę.
W przypadku darowizny ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy.
Powstanie obowiązku zależy od sposobu nabycia:
Obowiązek podatkowy powstaje :
1) przy nabyciu w drodze dziedziczenia - z chwilą przyjęcia spadku,
2) przy nabyciu w drodze zapisu - od daty ogłoszenia testamentu, a przy nabyciu z polecenia testamentowego - z chwilą wykonania tego polecenia,
3) przy nabyciu praw do wkładów oszczędnościowych - z chwilą śmierci wkładcy,
4) przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń,
5) przy nabyciu z polecenia darczyńcy - z chwilą wykonania polecenia,
6) przy nabyciu w drodze zasiedzenia - z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu
Obowiązek przy nabyciu niezgłoszonym do opodatkowania:
Jeżeli nabycie nie zgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.
Gdy nabycie w drodze darowizny nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przed organem podatkowym na okoliczność dokonania tej darowizny.
Warunki płatności:

W podatku tym występuje płatnik - notariusz. W przypadku płatnika termin płatności jest natychmiastowy.
Do obliczenia i pobrania od podatnika podatku obowiązany jest notariusz, przed którym sporządzono akt darowizny lub któremu przedstawiono pismo stwierdzające darowiznę w celu dokonania czynności notarialnej. Notariusz obowiązany jest do wpłacenia pobranego podatku do urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce położenia kancelarii notarialnej. Obowiązany on jest uzależnić dokonanie czynności lub wydanie dokumentu od uiszczenia należnego podatku.
W wypadku świadczeń powtarzających się, których wartości nie da się określić notariusz nie oblicza ani nie pobiera podatku, obowiązany jest natomiast przesłać właściwemu urzędowi skarbowemu odpis sporządzonego lub poświadczonego przez siebie dokumentu.
Organem podatkowym jest urząd skarbowy.
W wypadku podatnika termin płatności jest natychmiastowy i musi on sam wpłacić podatek.

Wyłączenia, zwolnienia, ulgi:

Wyłączenia:
Podatkowi nie podlega
nabycie własności rzeczy ruchomych znajdujących się w kraju lub praw majątkowych podlegających wykonaniu w kraju, jeżeli w dniu nabycia ani nabywca, ani też spadkodawca lub darczyńca nie byli obywatelami polskimi i nie mieli miejsca stałego pobytu lub siedziby w Polsce,
nabycie w drodze spadku lub darowizny praw autorskich i praw pokrewnych, praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych oraz wierzytelności wynikających z nabycia tych praw,
nabycie środków z pracowniczego programu emerytalnego na podstawie rozrządzenia dokonanego przez uczestnika na wypadek jego śmierci lub w drodze spadku.
nabycie w drodze spadku środków zgromadzonych na rachunku zmarłego członka otwartego funduszu emerytalnego.

Zwolnienia:
Najwięcej zwolnień jest w ustawie przewidzianych dla podatników znajdujących się w I grupie podatkowej.
Przy niektórych zwolnieniach ustawodawca wprowadza zakaz zbywania lub nakaz wykorzystywania zgodnie z przeznaczeniem zwolnionej z podatku rzeczy przez określony czas, który wynosi najczęściej 5 lat.
Zwalnia się od podatku
-nabycie własności i prawa użytkowania wieczystego gospodarstwa rolnego lub jego części oraz innych praw do takiego gospodarstwa lub jego części, jak również działki przyzagrodowej,
-nabycie praw do wkładów w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub w spółdzielni kółek rolniczych,
-nabycie własności budynków gospodarczych służących bezpośrednio produkcji rolniczej prowadzonej na użytkach rolnych o powierzchni do 1 ha, a nabywcą jest osoba prowadząca gospodarstwo rolne zaliczona do I grupy podatkowej,
-nabycie w drodze darowizny pieniędzy lub innych rzeczy przez osobę zaliczoną do I grupy podatkowej w wysokości nieprzekraczającej 9.057 zł(4) od jednego darczyńcy, a od wielu darczyńców łącznie nie więcej niż 18.114 zł w okresie 5 lat od daty pierwszej darowizny, jeżeli pieniądze te lub rzeczy obdarowany przeznaczy na wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni, budowę lokalu w małym domu mieszkalnym, budowę domu jednorodzinnego albo nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,
-nabycie własności fizycznie wydzielonych części nieruchomości w drodze zasiedzenia przez osoby będące współwłaścicielami ułamkowych części nieruchomości - do wysokości udziału we współwłasności,
-nabycie w drodze spadku:
· przez osoby zaliczone do I i II grupy podatkowej przedmiotów wyposażenia mieszkania

-nabycie przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą w drodze darowizny maszyn, urządzeń i narzędzi otrzymanych z zagranicy, pod warunkiem że otrzymane maszyny, urządzenia i narzędzia zainstaluje w prowadzonym przez siebie zakładzie i w ciągu 3 lat od dnia przyjęcia darowizny nie sprzeda ich lub nie przekaże bezpłatnie osobom trzecim; niedotrzymanie tego warunku powoduje utratę zwolnienia, Nie ma w ustawie ulg sensu stricte.

PODATEK ROLNY:
Jest to podatek bezpośredni, przychodowy (od przychodu szacunkowego), roczny.
Podatnik (podmiot):

Forma organizacyjno-prawna podatnika jest obojętna. Obowiązek podatkowy w podatku rolnym, na osobach fizycznych, osobach prawnych, jednostkach organizacyjnych niemających osobowości prawnej.

Obowiązek ciąży na następujących podmiotach:
właścicielach albo samoistnych posiadaczach gruntów wchodzących w skład gospodarstw rolnych lub
posiadaczach gruntów wchodzących w skład gospodarstw rolnych stanowiących własność Skarbu Państwa lub gminy.
nadleśnictwach i jednostkach organizacyjnych Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa (od gruntów pozostających w zarządzie Lasów Państwowych oraz wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa);
dzierżawcach gruntów wydzierżawionych na podst. umowy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników;
spółdzielni produkcyjnej od gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego,
wniesionych do spółdzielni produkcyjnych jako wkład gruntowy.
Jeżeli gospodarstwo rolne stanowi współwłasność małżonków lub odrębną własność każdego
z nich, obowiązek podatkowy ciąży łącznie na obojgu małżonkach.

Przedmiot podatku:

Przedmiotem podatku rolnego są grunty gospodarstw rolnych
Gospodarstwo rolne - ustawodawca buduje definicję gospodarstwa dwuczłonowo. W każdym z członów pojawia się jednak definicja hektara

Za gospodarstwo rolne dla celów podatku rolnego uważa się obszar:
użytków rolnych,
gruntów pod stawami sklasyfikowanych w operatach ewidencyjnych jako użytki rolne
gruntów pod zabudowaniami związanymi z prowadzeniem tego gospodarstwa o:
a) łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha fizyczny (do hektara fizycznego ustawodawca odnosi całość

b) gospodarstwa);
c) powierzchni użytków rolnych przekraczającej 1 ha przeliczeniowy (do hektara przeliczeniowego natomiast tylko obszar użytków rolnych).
Ustawodawca nie formułuje definicji gospodarstwa w kontekście zwartej powierzchni, może to być obszar rozrzucony po całej Polsce.

Podstawa opodatkowania:

Podstawę opodatkowania podatkiem rolnym stanowi liczba hektarów przeliczeniowych.
Liczbę hektarów przeliczeniowych ustala się na podstawie:
powierzchni rzeczywistej użytków rolnych - można ją ustalić na podstawie aktu notarialnego lub ewidencji gruntów; rodzaju użytków rolnych - ustawodawca mówi o następujących klasach użytków:
łąkach i pastwiskach; gruntach ornych; sadach (które nie występują jednak w tabelce ustalającej rodzaje użytków i nie mają one oddzielnego przelicznika, traktowane są one jak grunty orne);

Stawka podatku:

Stawka podatkowa to równowartość ceny 2,5 q żyta.
Podatek rolny od 1 ha przeliczeniowego za rok podatkowy wynosi równowartość pieniężną 2,5 q żyta, obliczoną według średniej ceny skupu żyta za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy.
Średnią cenę skupu ustala się na podstawie komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, ogłaszanego w MP w terminie 20 dni po upływie trzeciego kwartału.
Rady gmin są uprawnione do obniżenia cen skupu , przyjmowanych jako podstawa obliczania podatku rolnego na obszarze gminy.


Obowiązek podatkowy:

Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku (np. nabycie gruntu).
Obowiązek podatkowy wygasa ostatniego dnia miesiąca, w którym przestały istnieć okoliczności uzasadniające ten obowiązek.
Jeżeli obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roku, podatek rolny za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał ten obowiązek.

Warunki płatności:

Podatników dzielimy na:
osoby fizyczne:
Podatek rolny na rok podatkowy od osób fizycznych ustala, w drodze decyzji, wójt (burmistrz, prezydent) właściwy ze względu na miejsce położenia gruntów. Podatek jest płatny w ratach, w terminach do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego.

Osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, jednostki organizacyjne Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz jednostki organizacyjne Lasów Państwowych są obowiązane:
1) składać, w terminie do dnia 15 stycznia, organowi gminy, właściwemu ze względu na miejsce położenia gruntów, deklaracji na podatek rolny na dany rok podatkowy, sporządzone na formularzu według ustalonego wzoru, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu - w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku,
2) odpowiednio skorygować deklaracje, w razie zaistnienia zmian związanych z zaprzestaniem lub wznowieniem działalności rolniczej, w terminie 14 dni od dnia zaistnienia tych zmian,
3) wpłacać obliczony w deklaracji podatek rolny - bez wezwania - na rachunek budżetowy właściwej gminy w terminach do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada.

Wyłączenia, zwolnienia, ulgi:

Wyłączenia:
Nie podlegają opodatkowaniu, grunty:
1) pod jeziorami i wodami płynącymi, grunty, na których mieszczą się zbiorniki wody służące do zaopatrzenia ludności w wodę, oraz grunty pod wałami przeciwpowodziowymi,
2) stanowiące nieużytki,
3) wpisane do rejestru zabytków, pod warunkiem ich zagospodarowania i utrzymania zgodnie z przepisami o ochronie zabytków,
4) zajęte na prowadzenie innej działalności gospodarczej niż działalność rolnicza,
5) stanowiące działki przyzagrodowe członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych, którzy osiągnęli wiek emerytalny bądź są inwalidami I lub II grupy,
6) wyłączone na cele nierolnicze na podstawie ostatecznych decyzji administracyjnych (podlegają one jednak opodatkowaniu podatkiem rolnym przez okres do 2 lat od dnia wydania ostatecznej decyzji administracyjnej, w wypadku gdy w tym okresie na gruntach tych prowadzona jest działalność rolnicza).

Ulgi:
Część z ulg występuje samodzielnie a część po zwolnieniach.
Samodzielne:
Ulga inwestycyjna (nie jest to ulga przyznawana za remonty):
Podatnikom podatku rolnego przysługuje ulga inwestycyjna z tytułu wydatków poniesionych na:
budowę lub modernizację budynków inwentarskich oraz obiektów służących ochronie środowiska,
zakup i zainstalowanie deszczowni urządzeń melioracyjnych i urządzeń zaopatrzenia gospodarstwa w wodę, oraz urządzeń do wykorzystywania na cele produkcyjne naturalnych źródeł energii (wiatru, biogazu, słońca, spadku wód).
Ulga inwestycyjna przyznawana jest po zakończeniu inwestycji i polega na odliczeniu od należnego podatku rolnego od gruntów położonych na terenie gminy, w której została dokonana inwestycja - w wysokości 25% udokumentowanych rachunkami nakładów inwestycyjnych.
Ulga z tytułu tej samej inwestycji nie może być stosowana dłużej niż przez 15 lat.

Zwolnienia:
Zwalnia się od podatku rolnego:
1) użytki rolne klasy V, VI i VIz,
2) grunty położone w pasie drogi granicznej,
3) grunty orne, łąki i pastwiska objęte melioracją - w roku, w którym uprawy zostały zniszczone wskutek robót drenarskich,
4) grunty lub prawo wieczystego użytkowania gruntów, nabyte w drodze kupna na utworzenie nowego lub powiększenie już istniejącego gospodarstwa do powierzchni nie przekraczającej 100 ha, oraz grunty Państwowego Funduszu Ziemi i Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa objęte w trwałe zagospodarowanie w celu utworzenia nowego gospodarstwa lub powiększenia gospodarstwa już istniejącego do powierzchni nie przekraczającej 100 ha - na okres 5 lat,
5) grunty powstałe z zagospodarowania nieużytków - na okres 5 lat, licząc od roku następnego po zakończeniu zagospodarowania,
6) grunty otrzymane w drodze wymiany lub scalenia - na 1 rok następujący po roku, w którym dokonano wymiany lub scalenia gruntów,
7) użytki rolne, na których zaprzestano produkcji rolnej, z tym że zwolnienie może dotyczyć nie więcej niż 20% powierzchni użytków rolnych gospodarstwa rolnego, lecz nie więcej niż 10 ha - na okres nie dłuższy niż 3 lata.

PODATEK LEŚNY:

Podatek ten jest normowany ustawą o lasach. Jest to podatek od przychodu szacunkowego, roczny, bezpośredni.

Podmiot:

Zakres podmiotowy jest maksymalnie szeroki.
Obowiązek podatkowy w podatku leśnym, ciąży na osobach fizycznych, osobach prawnych, jednostkach organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, które:
są właścicielami albo samoistnymi posiadaczami lasów lub
posiadają lasy stanowiące własność Skarbu Państwa lub gminy na podstawie zawartej umowy lub innego tytułu prawnego, a także bezumownie.
Obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach lub współposiadaczach.
Obowiązek podatkowy ciąży łącznie na obojgu małżonkach.
Obowiązek podatkowy w podatku leśnym od lasów pozostających w zarządzie Lasów Państwowych oraz wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, ciąży odpowiednio na:
nadleśnictwach faktycznie władających lasami
jednostkach organizacyjnych Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, faktycznie władających lasami.

Przedmiot:
Lasem w rozumieniu ustawy jest grunt:

1) o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną (uprawami leśnymi) - drzewami i krzewami oraz runem leśnym - lub przejściowo jej pozbawiony:
a) przeznaczony do produkcji leśnej lub
b) stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku narodowego albo
c) wpisany do rejestru zabytków,
2) związany z gospodarką leśną,

Podstawa opodatkowania:

Podstawą opodatkowania jest liczba hektarów przeliczeniowych lub fizycznych w zależności od rodzaju lasu (podatnik nie może dowolnie wybierać podstawy opodatkowania).
a) Liczba hektarów przeliczeniowych jako podstawa opodatkowania:
Podstawę opodatkowania podatkiem leśnym, stanowi liczba hektarów przeliczeniowych - ustalona na podstawie:
· powierzchni głównych gatunków drzew w drzewostanie
· klas bonitacji drzewostanu dla głównych gatunków drzew - wynikających z planu urządzenia lasu lub uproszczonego planu urządzenia lasu (jest to wskaźnik gospodarczego wykorzystania drewna stały dla określonych gatunków, są klasy od Ia do V; im klasa jest niższa tym drewno jest lepsze i podatek wyższy).
b) Liczba hektarów fizycznych jako podstawa opodatkowania:
Dla lasów ochronnych, wchodzących w skład rezerwatów przyrody i parków narodowych
dla których nie ma sporządzonego planu urządzenia lasu lub uproszczonego planu urządzenia lasu,
podstawą opodatkowania podatkiem leśnym jest liczba hektarów fizycznych lasów i gruntów leśnych, ustalona na podstawie ewidencji gruntów.

Stawki:

Podatek leśny od 1 ha przeliczeniowego za rok podatkowy wynosi równowartośćd) pieniężną 0,2 m3 drewna, obliczoną według średniej ceny sprzedaży drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy. Średnią cenę sprzedaży drewna, o której mowa w ust. 1, ustala się na podstawie komunikatu Prezesa GUS, ogłaszanego MP w terminie 20 dni po upływie trzeciego kwartału.

Rada Gminy nie może tej ceny obniżyć
Podatek leśny od 1 ha fizycznego za rok podatkowy wynosi równowartośćg) pieniężną 0,3 q żyta. Równowartośćh) pieniężną żyta ustala się według ceny określonej w komunikacie Prezesa GUS dla celów podatku rolnego. Rada gminy ma możliwośći) obniżenia tej stawki ale tylko w wypadku obniżki na poczet podatku rolnego.

Obowiązek podatkowy:

Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku.
Obowiązek podatkowy wygasa ostatniego dnia miesiąca, w którym przestały istnieć okoliczności uzasadniające ten obowiązek.
Jeżeli obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roku, podatek leśny za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał obowiązek.
Jeżeli w ciągu roku podatkowego las został zajęty na prowadzenie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna lub po zaprzestaniu prowadzenia tej działalności przywrócono działalność leśną, albo z innych powodów jego powierzchnia uległa zmniejszeniu lub zwiększeniu - kwota należnego podatku leśnego ulega obniżeniu lub podwyższeniu, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła ta zmiana.
Osoby fizyczne są obowiązane złożyć właściwemu organowi gminy informacje w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku w podatku leśnym lub o zaistnieniu zmian w zakresie prowadzenia działalności związanej z gospodarką leśną oraz innych zmian powodujących obniżenie lub podwyższenie kwoty należnego podatku leśnego.
Warunki płatności:

Podatników dzielimy na dwie kategorie.
Osoby fizyczne:
Podatek leśny na rok podatkowy od osób fizycznych ustala, w drodze decyzji, wójt (burmistrz, prezydent) właściwy ze względu na miejsce położenia lasu.
Podatek jest płatny w 4 ratach, w terminach do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego.
Jeżeli w ciągu roku podatkowego nastąpiło wygaśnięcie obowiązku podatkowego w podatku leśnym lub zaistniały zmiany związane z gospodarką leśną (podjecie lub zaprzestanie działalności w zakresie gospodarki leśnej) lub zmiany powierzchni lasu, wójt (burmistrz, prezydent) dokonuje zmiany decyzji, którą ustalono ten podatek.
Rada gminy może zarządzać pobór podatku leśnego od osób fizycznych w drodze inkasa oraz
określać inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso.
Inne podmioty:
Osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, nadleśnictwa oraz jednostki organizacyjne Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa są obowiązane:
1) składać, w terminie do dnia 15 stycznia, organowi gminy, właściwemu ze względu na miejsce położenia lasów, deklaracje na podatek leśny na dany rok podatkowy, sporządzone na formularzu według ustalonego wzoru, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu - w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstania tego obowiązku,
2) odpowiednio skorygować deklaracje, w razie zaistnienia zmian w zakresie gospodarki leśnej lub powierzchni lasu w terminie 14 dni od dnia zaistnienia tych zmian,
3) wpłacać obliczony w deklaracji podatek leśny - bez wezwania - na rachunek budżetu
właściwej gminy za poszczególne miesiące do dnia 15 każdego miesiąca.
Wyłączenia, zwolnienia, ulgi

Wyłączenia:
Opodatkowaniu podatkiem leśnym podlegają wszystkie lasy, z wyjątkiem:
1) nie związanych z gospodarką leśną,
2) zajętych na ośrodki wypoczynkowe, działki budowlane i rekreacyjne,
3) wyłączonych decyzjami administracyjnymi z gospodarki leśnej na cele inne niż leśne.

Zwolnienia:
Zwalnia się od podatku leśnego lasy:
1) z drzewostanem w wieku do 40 lat,
2) wpisane do rejestru zabytków.
Rada gminy może wprowadzić inne zwolnienia.

Praktycznie nie ma ulg ustawowych. Zarówno w podatku leśnym jak i rolnym ulgi może
wprowadzić rada gminy. Podatek ten wpływa do budżetu gminy.
Jeżeli chodzi o wyróżnienia podatków lokalnych to należy użyć łącznie 2 kryteriów:
Budżet do którego wpływa podatek (podatek rolny i leśny wpływają do budżetu gminy);
Ustawa która reguluje dany podatek (nie są to jednak podatki zawarte w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, dlatego nie spełniają tego kryterium).

PODATEK OD CZYNNOŚCI CYWILNOPRAWNYCH I OPŁATA SKARBOWA:

PODMIOT:

Forma organizacyjno prawna podatnika jest obojętna podatek ma, więc maksymalnie szeroki zakres podmiotowy.

PRZEDMIOT:

Podatkowi podlegają
a) Czynności cywilnoprawne (umowy sprzedaży, zamiany, pożyczki, poręczenia, dożywocia, o dział spadku, umowy majątkowe małżeńskie, umowy spółki (akty założycielskie), umowy depozytu nieprawidłowego);
b) Zmiany powyższych umów, która powoduje podwyższenie podstawy opodatkowania;
c) Orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie
same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione powyżej.
Czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:
· Rzeczy znajdujące się na terytorium RP lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium RP,
· Rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku, gdy 1 1-1nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium, RP i

2 czynność· cywilnoprawna została dokonana na terytorium RP.
Z tym, że:
Umowa spółki oraz zmiana umowy spółki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli siedziba spółki znajduje się na terytorium RP;
Umowy poręczenia i umowy małżeńskie majątkowe podlegają podatkowi, jeżeli przynajmniej jedna strona umowy ma miejsce zamieszkania albo siedzibę w kraju.

PODSTAWA OPODATKOWANIA:

W przypadku umów cywilnoprawnych podstawą opodatkowania jest najczęściej wartość przedmiotu tych czynności
W przypadku opodatkowania orzeczeń sądowych podstawa opodatkowania jest taka sama bo żeby być opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych muszą one wywoływać takie same skutki jak opodatkowane tym podatkiem umowy.

STAWKI PODATKOWE:

Najczęściej są to stawki niezmienne i wyrażone w % Są też stawki kwotowe (przy umowie poręczenia i umowy majątkowej małżeńskiej). W przypadku natomiast umowy spółki jest to stawka procentowa zmienna regresywna szczeblowa (wraz ze wzrostem podstawy opodatkowania zmniejsza się obciążenie podatkowe). Należy pamiętać, że nie są to stawki terminowe.

OBOWIĄZEK PODATKOWY:

Obowiązek podatkowy powstaje:
· W przypadku czynności - z chwilą ich dokonania;
· Z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu, doręczenia wyroku sądu polubownego lub zawarcia ugody;
Jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w sprawie podatku (ma na to 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności) obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się na okoliczność dokonania czynności cywilnoprawnej przed organami podatkowymi lub organami kontroli skarbowej, ale tylko w stosunku do strony która się na tą okoliczność powołuje.
Obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży na:
1) stronach czynności cywilnoprawnych,
Spółce mającej osobowość prawną - w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego (akcyjnego).
Obowiązek zapłaty podatku ciąży solidarnie na osobach fizycznych, osobach prawnych i jednostkach organizacyjnych niemających osobowości prawnej będących stronami czynności cywilnoprawnej (solidarności nie wyłącza umowa), a w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego (akcyjnego)- na spółce.

WARUNKI PŁATNOŚCI

Podatnik jest obowiązany bez wezwania organu podatkowego złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Płatnikami podatku są:
1) notariusze - od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego,
2) nabywcy rzeczy - od umów sprzedaży, jeżeli nabywca kupuje te rzeczy do przerobu lub sprzedaży.
Płatnicy obowiązani są uzależnić dokonanie czynności cywilnoprawnej lub wypłacenie należności od uprzedniego zapłacenia podatku.
Rozróżnienie na płatnika i podatnika nie zależy od formy organizacyjnoprawnej podatnika tak jak ma to miejsce np. w rolnym, czy leśnym.
Organem podatkowym jest urząd skarbowy. Podatek ten wpływa do budżetu gminy.

ZWROT PODATKU

Podatek podlega zwrotowi, jeżeli:
1) uchylone zostały skutki prawne oświadczenia woli (nieważność względna),
2) nie spełnił się warunek zawieszający, od którego uzależniono wykonanie czynności cywilnoprawnej,
3) umowa spółki w wyniku ostatecznej decyzji odmawiającej spółce wydania koncesji na podjęcie działalności gospodarczej została rozwiązana,
Podatek nie podlega zwrotowi po upływie 5 lat od końca roku, w którym został zapłacony.


WYŁĄCZENIA, ZWOLNIENIA, ULGI:

Wyłączenia
Nie podlegają podatkowi:
Czynności cywilnoprawne w określonych sprawach (z zakresu prawa rodzinnego, ubezpieczeń społecznych, wyborów, nauki, zdrowia):
. Co do zasady podatek od czynności cywilnoprawnych nie obejmuje tzw. obrotu profesjonalnego. Ograniczono go do obrotu nieprofesjonalnego, co oznacza, że dokonywana czynność prawna nie może spowodować powstania obowiązku w podatku VAT;
Umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym.

Zwolnienia, ulgi:
Jeżeli zwolnieniem czy ulgą jest objęty określony podmiot, to obowiązek ciąży solidarnie na pozostałych stronach tej czynności.

OPŁATA SKARBOWA:

PODMIOT:
Maksymalnie szeroki zakres podmiotowy. Forma organizacyjno prawna podatnika nie ma znaczenia.

PRZEDMIOT:

Opłacie skarbowej podlegają
W sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej:
a) podania (żądania, odwołania, zażalenia) i załączniki do podań,
b) czynności urzędowe dokonywane na podstawie zgłoszenia lub na wniosek zainteresowanego,
c) zaświadczenia wydawane na wniosek zainteresowanego,
d) zezwolenia (pozwolenia, koncesje) wydawane na wniosek zainteresowanego,
Następujące dokumenty:
a) stwierdzające ustanowienie pełnomocnika oraz ich odpisy (wypisy),
b) weksle,
c) dokumenty przewozowe.

PODSTAWA OBLICZENIA:

Podstawą opodatkowania w przypadku spraw z zakresu postępowania administracyjnego podstawę obliczenia stanowi żądanie określonego działania i określone działania.
W przypadku dokumentów podstawą opodatkowania najczęściej jest wartość dokumentów, (jeżeli nie możemy jej określić sięgamy do podstawy z zakresu postępowania administracyjnego.

STAWKA PODATKOWA:

Szczegółowy wykaz przedmiotów opłaty skarbowej, wysokość stawek opłaty skarbowej od poszczególnych jej przedmiotów oraz zwolnień określa tabela stanowiąca załącznik do ustawy .Stawki są kwotowe i zależne od przedmiotu opodatkowania.
Stawki opłaty skarbowej, określone kwotowo w załączniku do ustawy, ulegają podwyższeniu w przypadku wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych o ponad 15% w stopniu odpowiadającym wzrostowi tych cen..

OBOWIĄZEK PODATKOWY:

Obowiązek zapłaty opłaty skarbowej powstaje
1) od podań i załączników do podań - z chwilą wniesienia podania lub złożenia załącznika,
2) od czynności urzędowych - z chwilą dokonania zgłoszenia lub wystąpienia z wnioskiem o dokonanie czynności urzędowej, a jeżeli w wyniku tej czynności ma być wydany dokument - z chwilą wydania tego dokumentu,
3) od zaświadczeń lub zezwoleń - z chwilą wydania zaświadczenia lub zezwolenia,
4) od dokumentów - z chwilą wystawienia (sporządzenia) dokumentu,
Obowiązek zapłaty opłaty skarbowej ciąży solidarnie na osobach lub jednostkach organizacyjnych, jeżeli składają wspólne podania i załączniki do podań albo jeżeli na ich wspólny wniosek dokonuje się czynności urzędowych lub wydaje zaświadczenia albo zezwolenia.

WARUNKI PŁATNOŚCI:

Płatnikami opłaty skarbowej są:
1) notariusze - od sporządzanych przez nich dokumentów,
2) przewoźnicy - od dokumentów przewozowych, o ile nie są wystawcami tych dokumentów.
Płatnicy obowiązani są uzależnić sporządzenie dokumentu lub wydanie dokumentu od uprzedniego zapłacenia opłaty skarbowej.
MF określi, w drodze rozporządzenia, sposób pobierania, zapłaty i zwrotu opłaty skarbowej oraz sposób prowadzenia rejestrów tej opłaty.

Opłatę skarbową wpłaca się z chwilą powstania obowiązku jej zapłaty, a w przypadku, weksli - w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku zapłaty.
Jeżeli opłata skarbowa jest pobierana przez płatnika, jest on obowiązany do jej poboru z chwilą powstania obowiązku jej zapłaty.

ZWROT OPŁATY SKARBOWEJ :
Opłata skarbowa, podlega zwrotowi:
1) od odwołania - jeżeli odwołanie to zostało w całości uwzględnione albo decyzja, której odwołanie dotyczyło, została w innym trybie w całości uchylona lub stwierdzono jej nieważność,
2) od żądania wznowienia postępowania, stwierdzenia nieważności decyzji lub jej uchylenia bądź zmiany - jeżeli decyzja, której wniosek dotyczy, została uchylona, zmieniona lub stwierdzono jej nieważność,
3) od czynności urzędowych - jeżeli mimo zapłacenia opłaty nie dokonano czynności urzędowej.
Zwrot opłaty nie przysługuje, jeżeli zapłacona opłata skarbowa nie przekracza 2 zł.

WYŁĄCZENIA, ZWOLNIENIA, ULGI:

Wyłączenia:
Nie podlegają opłacie skarbowej
Podania i załączniki do podań, czynności urzędowe, zaświadczenia, zezwolenia oraz dokumenty stwierdzające ustanowienie pełnomocnika oraz ich odpisy (wypisy) w określonych sprawach (np. z zakresu prawa rodzinnego, ubezpieczeń społecznych, wyborów, nauki, zdrowia, nabycia obywatelstwa polskiego w drodze repatriacji oraz stwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego nabytego w tym trybie,);
Podania i załączniki do podań, czynności urzędowe, zaświadczenia oraz zezwolenia w sprawach budownictwa mieszkaniowego,
Podania i załączniki do podań, których przedmiotem są skargi i wnioski w rozumieniu przepisów kpa; nie dotyczy to pism określonych przez strony jako skargi, lecz będących w swej istocie środkami odwoławczymi składanymi w toku instancji,
Podania i załączniki do podań związane z rejestracją umów na usługi finansowane ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej.
Podania i załączniki do podań, czynności urzędowe, zaświadczenia oraz zezwolenia, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów podlegają innym opłatom o charakterze publicznoprawnym lub są od tych opłat zwolnione

Zwolnienia:
Zwalnia się od opłaty skarbowej
1) pod warunkiem wzajemności, państwa obce, ich przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i siły zbrojne, międzynarodowe organizacje i instytucje oraz ich oddziały i przedstawicielstwa, korzystające na podstawie ustaw, umów lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych z przywilejów i immunitetów, a także członków ich personelu i inne osoby zrównane z nimi, jeżeli nie są one obywatelami polskimi i nie mają miejsca stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2) jednostki budżetowe.

Organem podatkowym właściwym w sprawach opłaty skarbowej jest wójt lub burmistrz (prezydent miasta).

---