Mniszek pospolity zwany inaczej Mniszkiem lekarskim
Opis rośliny:
Bylina o grubym, mięsistym, palowym czasem rozwidlającym się korzeniu.
Liście
W pierwszym okresie wytwarza pęk odziomkowych liści podługowatych, lancetowatych, bezogonkowych, gładkich, brzegiem wrębnie wcinanych.
Pęd
Ze środka rośliny wyrastają dęte pędy kwiatowe wysokie od 5 do 30 cm. Na ich szczycie znajdują się koszyczki kwiatowe wypełnione słonecznie żółtymi kwiatami języczkowatymi.
Owoc
Owocem jest typowa podługowata niełupka z pióropuszem włosków, ułatwiających przenoszenie się nasion
Rozmnażanie
Rozmnaża się nie tylko przez nasiona , ale także z odrostów korzeniowych.
Zastosowanie:
Mniszek posiada działanie żółciopędne o żółciotwórcze, moczopędne, przeciw robakom, zwiększające wydzielanie soków żołądkowych i przez to polepszające trawienie, a także obniżające poziom cukru i cholesterolu we krwi.
Poleca się zastosowanie mniszka lekarskiego przy chorobach skórnych, wypryskach czy tez na poprawienie apetytu. Nie należy go jednak nadużywać, gdyż zwiększa on liczbę białych krwinek.
Oset
Kwiat
Kwiaty zebrane w dość duże, przeważnie półkuliste koszyczki. Dno koszyczka ze szczeciniastymi plewinkami.
Liście
Listki okrywy zakończone cierniami. Wszystkie kwiaty w koszyczku to kwiaty rurkowate o podobnej budowie.
Kielich
Zastosowanie
Olej z nasion krokosza brwierskiego (popularnie zwany "olejem z ostu") stosowany do celów kulinarnych, ma właściwości obniżające poziom cholesterolu.
Poziomka pospolita
Opis rośliny:
Bylina od 5 do 25cm wysoka, o poziomym lub skośnie skierowanym, krótkim kłączu i cienkich, niezbyt głęboko sięgających korzeniach.
Liście
Liście odziomkowe są długoogonkowe, trójdzielne, brzegiem piłkowane, na wierzchu ciemnozielone, spodem szarawe, jedwabiście owłosione . Każdy z listków jest kształtu jajowatego
Szypułki
Szypułki są pokryte jedwabistymi włoskami. Na ich szczycie znajdują się białe pięciopłatkowe kwiaty, zebrane po kilka w baldachogronach
Owoc
Owoc stanowi rozrośnięte, mięsiste dno kwiatowe, na którym osadzone są drobne niełupki
Zastosowanie:
Liść poziomki posiada działanie moczopędne, przeciwbiegunkowe, przeciwmiażdżycowe, regulujące ciśnienie, a w zewnętrznym zastosowaniu- ściągające. Używany bywa głownie z formie mieszanek z innymi ziołami dla dzieci i osób starszych.
Krwawnik pospolity
Opis rośliny
Bylina wysoka do 50cm, silnie rozrastająca się, posiada bowiem mocne kłącza poziome z podziemnymi rozłogami. Roślina ma silny, korzenny, balsamiczny zapach i gorzko-cierpki smak.
Liście
W pierwszym okresie wegetacji tworzy gęstą rozetkę odziomkowych, ogonkowych, 2-3krotnie pierzastych, lancetowatych liści. Później wybija w proste, sztywne, owłosione łodygi, górą rozgałęzione. Liście łodygowe są mniejsze i siedzące.
Kwiat
Drobne białe lub różowawe koszyczki kwiatowe zebrane są na szczycie pędów w baldachogrona. Kwiaty brzeżne w koszyczkach są języczkowate, koloru białego, a środkowe, rurkowate- żółte.
Owoc
Owocem jest drobna niełupka.
Rozmnażanie
Rozmnaża się zarówno przez nasiona, jak i rozłogi podziemne, które corocznie wiosna wytwarzają nowa część nadziemną.
Zastosowanie
Ziele ma działanie przeciwzapalne, przeciwkrwotoczne, gojące, bakteriobójcze i bakteriostatyczne, przeciwskurczowe i przeciwbólowe, wzmacniające, przeciwuczuleniowe oraz pobudzające trawienie. Jest to lek wszechstronny używany wewnętrznie jak i zewnętrznie.
Krwawnika nie wolno jednak przedawkować, gdyż w dużych ilościach jest toksyczny, wywołuje bóle głowy i oszołomienie.
Skrzyp polny
Opis rośliny
Bylina o głęboko sięgających, licznych rozłogach i pędach nadziemnych dwojakiego rodzaju.
Pędy
Wczesna wiosną pojawiają się pędy zarodnikonośne do 25cm wysokie, soczyste, czerwonawe lub brunatnawe na szczycie zakończone kłosem z zarodnikami. Pędy te są nie rozgałęzione i bezlistne- zaraz po wydaniu zarodników usychają. Pędy płone, sięgające 30cm, rozwijają się nieco później.
Łodyga
Sztywna, krucha, wewnątrz pusta, żeberkowana i szorstka, z powodu dużej zawartości krzemu. Jest ona podzielona na węzły, z których rozgałęzia się okółkowo. Węzły otoczone są zielonymi lub brunatnymi, ząbkowanymi pochwami, utworzonymi ze zrośniętych liści.
Zastosowanie
Skrzyp ma działanie moczopędne, wzmacniające, krwiotwórcze, przeciwkrwotoczne, przeciwreumatyczne i pobudzające przemianę materii. Stosowany bywa w schorzeniach dróg moczowych(kamica, mocznica), gośćcu i niektórych chorobach skórnych.
Rumianek pospolity
Opis rośliny
Jest to jednoroczna, światłolubna roślina długiego dnia, od 10 do 50cm wysoka, o nagiej, wzniesionej, silnie rozgałęzionej łodydze.
Korzeń
Korzenie są stosunkowo płytko, choć system korzeniowy posiada silnie rozgałęziony.
Liście
W pierwszym okresie tworzy kępkę liści, potem wybija w pędy łodygowe. Liście są podwójnie lub potrójnie pierzastodzielne, o odcinkach równowąskich długości do 6cm. Liście łodygowe ma siedzące i ułożone skrętolegle.
Kwiat
Kwiatostany w formie koszyczków, osadzone są na długich szypułkach w baldachogronach na szczytach pędów. Brzeżne kwiaty są białe, języczkowate, a środkowe- osadzone na wypukłym dnie kwiatowym- żółte, rurkowate.
Owoc
Owocem są małe, drobne, pałeczkowate, szarobrunatne niełupki.
Zastosowanie
Rumianek posiada działanie przeciwzapalne, rozkurczowe, przeciwbakteryjne, regulujące trawienie, wiatropędne,, moczopędne, przeciwalergiczne, uspokajające i przeciwbólowe. Stosowany bywa do wewnątrz w dolegliwościach żołądkowych, wątrobowych, kobiecych, alergicznych, zewnętrznie- w postaci obmywań, okładów, kompresów- przy ropniach, czyrakach, trudno gojących się ranach, oparzeniach słonecznych i promieniami Roentgena, a w postaci lewatyw u dzieci na robaki.
Nagietek
Opis rośliny
Należy do roślin jednorocznych. Roślina odznacza się intensywnym, typowym, balsamicznym zapachem i lepkim sokiem.
Pęd
Posiada kruchy, soczysty, podłużnie żeberkowany, wzniesiony i rozgałęziony pęd, dorastający do 60cm wysokości.
Korzeń
Korzeń jest mocny, palowy, mięsisty i rozgałęziony.
Liście
Wydłużone, łopatkowate, całobrzegie, czasem nawet jajowate, pokryte kutnerem. Górne liście podługowato-lancetowate, siedzące, ułożone są na łodydze skrętolegle.
Kwiat
Na szczycie łodygi tworzą się kwiatostany w kształcie koszyczka o gamie barw kwiatów od kremowych i żółtych po intensywnie pomarańczowe. Barwa i liczba kwiatów języczkowatych oraz wielkość koszyczka zależą od odmiany.
Owoc
Owocem jest niełupka rozmaicie wygięta i różnej wielkości.
Znaczenie
Kwiaty nagietka maja działanie przeciwzapalne, rozkurczowe, pobudzające wydzielanie soku żołądkowego, żółci i potu oraz bakteriobójcze. Nagietek bywa stosowany wspomagająco nawet przy leczeniu nowotworów.
Lebiodka pospolita
Opis rośliny
Bylina do 80cm wysoka, o płożących się kłączach i rozłogach. Roślina miododajna, aromatyczna, zapachem przypominająca macierzankę.
Pęd
Pędy ma cienkie, czterokanciaste, sztywne, czerwono-nabiegłe.
Liście
Ogonkowe, drobne, owalne, całobrzegie lub rzadziej ząbkowane, delikatnie omszone kutnerem i punktowo gruczołkowate
Kwiat
Na szczycie pędów tworzą się kwiatostany w postaci baldachogroniastej wiechy z drobnymi, różowymi lub białymi kwiatkami.
Owoc
Owocem jest drobna niełupka.
Zastosowanie
Ziele lebiodki ma działanie moczopędne, przeciwskurczowe, przeciwbakteryjne, przeciw fermentacyjne, poprawiające trawienie i wiatropędne. Używane tej jest przy zapaleniu dróg oddechowych, chorobach płuc, w stomatologii.
Żurawka
Opis rośliny
Zimozielona bylina. Roślina tworząca kępy o wysokości i szerokości ok. 45 cm . Pod ziemią posiada krótkie kłącze i palowy korzeń.
Zebrane w różyczkę liściową wyrastającą z kłącza. Są sercowate, długoogonkowe, dłoniastoklapowane (mają 5-7 klap). Żurawka ma liście intensywnie wiśniowo-czerwone, metalicznie błyszczące o długości do 14 cm, przy czym najmłodsze są marmurkowate i żyłkowane.
Zebrane w wiechowaty kwiatostan o wysokości ok. 45 cm na bezlistnej górnej części łodygi. Są to kwiaty promieniste, 5-krotne. Są beżowe i bardzo drobne (mają długość kilku mm) i od tego właśnie pochodzi polska nazwa rośliny. Kwitnie od maja do sierpnia.
Zastosowanie
Roślina ozdobna uprawiana na rabatach.
Gazania
Opis rośliny
Bylina jednoroczna.
Liście
Liście długie i wąskie, całobrzegie do głęboko klapowanych. U wielu gatunków na górnej stronie są ciemnozielone, na spodniej białosrebrzyste i pokryte kutnerem, u niektórych są obustronnie owłosione.
Kwiat
Kwiaty zebrane w koszyczki wyrastające na krótkich szypułach. Mają różne kolory: kremowy, żółty, złoty, różowy, czerwony i wszystkie pośrednie odcienie tych kolorów. W koszyczku na zewnątrz znajdują się kwiaty języczkowe, wewnątrz kwiaty rurkowate. Zazwyczaj kwiaty języczkowe mają na płatkach kontrastujące, barwne paski lub plamy u nasady.
Kwiaty zamykają się przy złej pogodzie.
Zastosowanie
Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne.
Nasturcja
Opis rośliny
wyłącznie rośliny zielne z wodnistym, cierpkim sokiem; często płożące się lub
pnące (organem czepnym jest ogonek liściowy).
Liście
Liście skrętolegle ułożone, zwykle tarczowate, (ogonek liściowy przytwierdzony jest w środku blaszki). Na liściach nasturcji występuje zjawisko gutacji czyli aktywne wydzielanie wody przez szparki wodne.
Kwiat
Kwiaty przeważnie duże i efektownie zabarwione. Stoją pojedynczo w kątach liści, rzadziej zebrane są w baldaszki. Obupłciowe, grzbieciste, o okwiecie podwójnym. Kielich składa się z 5 działek, przy czym jedna z nich opatrzona jest workowatą wypustką, zwaną ostrogą. Płatków korony 5, wolnych, niejednakowych (2 górne są większe od pozostałych). Pręcikowie, złożone z 8 pręcików, otacza słupek górny o zalążni 3-komorowej.
Zastosowanie
Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne.
Bratek polny/ Fiołek trójbarwny
Opis rośliny
Pojedyncza lub gałęzista, leżąca, podnosząca się lub wzniesiona, czterokanciasta, delikatnie owłosiona. Wysokość: 10-30 cm.
Dolne sercowate, górne lancetowate lub eliptyczne. Wszystkie mają karbowane brzegi.
Pojedyncze, obupłciowe, wyrastają w kątach liści na długich szypułkach. Korona znacznie dłuższa od kielicha, płatki górne fioletowe, boczne i dolne żółte. Ostroga zielonawo-fioletowa. Kielich złożony z 5 lancetowatych działek z przedłużeniami poniżej nasady. Gatunek bardzo zmienny w ubarwieniu kwiatów, rozróżnia się szereg odmian botanicznych).
Zastosowanie
Reguluje przemianę materii, działa moczopędnie, zmniejsza łamliwość naczyń krwionośnych. Stosuje się go w zapaleniach pęcherza moczowego, kamicy moczowej, uszkodzeniu nerek przez substancje toksyczne (również przez uboczne działanie antybiotyków), w chorobie gośćcowej, trądziku młodzieńczym, wykwitach skórnych, tak zwanych wysypkach uczuleniowych, nadciśnieniu tętniczym i chorobach siatkówki oka.
Rzodkiewnik pospolity
Opis rośliny
Krótkotrwałe rośliny zielne, jare lub ozime. Wykształcają niewielką przyziemną różyczkę liściową i jedną, rzadziej kilka skąpo ulistnionych łodyg kwiatowych.
Łodyga
Łodyga wzniesiona, 10-30cm wysokości, zwykle rozgałęziona w dole owłosiona prostymi, odstającymi lub skierowanymi ku podstawie włoskami.
Liście
Liście przyziemne całobrzegie lub odlegle i tępo ząbkowane, odwrotnie-lancetowate do ,łopatkowatych 1-3 cm długości; powierzchnia pokryta odstającymi widlastymi lub gwiazdkowatymi, 3-ramiennymi włoskami.
Liście łodygowe nieliczne, wąskoelipsoidalne, u nasady węższe, zwykle całobrzegie, siedzące, nagie lub rzadko owłosione takimi włoskami jak liście odziomkowe.
Listki kielicha 1.3-2 mm długości, nagie lub przy szczycie z pojedynczymi prostymi włoskami, zielonożółte, przy końcu często z fioletowym nalotem
Kwiat
Kwiaty drobne, pączki i kwitnące zebrane w główkę, potem oś kwiatostanu silnie się wydłuża i całość z dojrzewającymi owocami w gronie, czasem słabo dołem ulistnionym.
Szypułka
Szypuła owocu skośnie do prostopadle odstającej od pędu, naga, nieco krótsza od owocu
Nasiona
Nasiona umieszczone w jednym rzędzie, żółtobrązowe, miodowożółte, jajowate, bocznie spłaszczone, korzonek leżący na grzbiecie liścieni jest oddzielony od nich wyraźną bruzdą, nieoskrzydlone.
Tobołki polne
Opis rośliny
Roślina jednoroczna osiągająca wysokość 10-30cm. Po zgnieceniu wydziela charakterystyczny zapach czosnku.
Wzniesiona, naga, górą rozgałęziająca się, kanciasta i bruzdowana.
Ulistnienie skrętoległe. Dolne liście o odwrotnie jajowatym kształcie wyrastają na ogonkach, zatokowo ząbkowane liście łodygowe są bezogonkowe, swoimi strzałkowatymi nasadami obejmują łodygę. Wszystkie liście są jasnozielone.
Drobne kwiaty na dosyć długich szypułkach tworzą grona na szczytach pędów kwiatowych. Dojrzewają stopniowo od dołu ku górze. Korona składająca się z 4 owalnych płatków białego koloru. Słupek dwuczęściowy, zalążnia ma długość co najwyżej 3-krotnie większą od szerokości. .
Płaska i prawie okrągła łuszczyna o długości mniej więcej równej długości szypułki i średnicy ok. 1,5 cm. Jest szeroko obłoniona, ma średnicę 10-15 mm i zawiera 5-6 nasion. Na wierzchołku jest głęboko i wąsko wycięta. Łuszczyna tobołków ma bardzo charakterystyczny wygląd, po którym łatwo rozróżnić można tę roślinę od innych gatunków. Długo utrzymuje się na roślinie. Brunatnego koloru nasiona tobołków mają długość ok. 2 mm, szerokość ok. 1,5 mm i grubość 1 mm. Ich powierzchnia jest regularnie, równolegle-łukowato żeberkowana.
Zastosowanie
Ze względu na swoje ciekawe owoce bywa uprawiany jako roślina ozdobna. Szczególnie nadaje się do sporządzania suchych bukietów.
Ziele Herba Thlaspi i nasiona Semen Thlaspeos stosowane były dawniej w lecznictwie.
Aksamitka
Opis rośliny
Roślina jednoroczna o wysokości do 60 cm. Roślina wydziela charakterystyczny zapach.
Łodyga
Ma silnie rozgałęzione łodygi.
Liście
Liście pierzastodzielne.
Kwiat
Kwiaty zebrane w pojedynczo osadzone na szypułkach koszyczki kwiatowe o średnicy 4-6 cm. Zewnętrzne kwiaty języczkowe są żółte z purpurową plamką. Kwiaty wewnętrzne rurkowate.
Owoc
Zastosowanie
Jako roślina ozdobna ma wszechstronne zastosowanie. Nadaje się na rabaty kwiatowe, na obwódki rabat. Może być uprawiana w pojemnikach na balkonach, tarasach itp. Może być uprawiana jako roślina zadarniająca. Uprawiana bywa na grobach ziemnych na cmentarzach. Dobrze też komponuje się z innymi roślinami, może być np. sadzona w pojemnikach w kompozycji z innymi roślinami ozdobnymi.
Truskawka
Opis rośliny
Bylina o wysokości 15-45 cm.
Krótka o małym przyroście na długość, ale mająca przyrost na grubość, tworząca rozłogi zwane "wąsami", za pomocą których rozprzestrzenia się i rozmnaża wegetatywnie.
Trójlistkowe, na górnej stronie nagie i lśniące.
Obupłciowe, złożone z 5 białych płatków korony lub ich krotności oraz różnej liczby działek kielicha ułożonych w dwóch okółkach i kieliszka. Zewnętrzny okółek ma mniejsze działki, wewnętrzne są dłuższe i szersze. Po przekwitnieniu przylegają do owocu. Na wypukłym dnie kwiatowym znajduje się ok. 20 słupków i 20-30 pręcików. W czasie kwitnienia kwiatostan
łukowato przygięty do ziemi.
Po zapyleniu kwiatu rozrasta się dno kwiatowe, tworząc jadalny owoc zbiorowy będący jagodą pozorną. Na jej powierzchni zawiązują się liczne orzeszki, będące właściwymi owocami. Kolor orzeszków w zależności od odmiany, od kremowego poprzez czerwonawy do purpurowego. Niektóre kultywary mogą owocować kilka razy w roku.
Zastosowanie
Owoce nadają się do bezpośredniego spożycia i na przetwory. Zawiera cenne substancje: antocyjany, witamina C, fosfor, żelazo, bromelina (dojrzałe owoce). Z owoców truskawki wytwarza się dżemy, kompoty oraz mrożone a liście na herbatkę. Z owoców można przyrządzać desery.
Mięta polna
Opis rośliny
Roślina wieloletnia o charakterystycznym zapachu.
Łodyga
Łodyga 4-kanciasta, silnie owłosiona, wysokości 15-45 cm.
Kłącza
Kłącza pełzające, z rozłogami.
Liście
Liście na krzyż naprzeciwległe, jajowate, eliptyczne lub podługowate, brzegiem karbowanopiłkowane.
Kwiaty
Kwiaty w nibyokółkach w kątach liści, oprócz szczytowych.
Kielich
Kielich krótki, dzwonkowaty, o ząbkach krótkich, trójkątnych, owłosionych.
Owoce
Owoce to gładkie, jajowate rozłupki, dł. 1mm.
Zastosowanie
Jako przyprawa- Przyprawą są suszone lub świeże liście mięty, najlepiej młode. Można ich używać do przyprawiania sosów, mięs, mizerii a zwłaszcza potraw z ryb.
Herbata miętowa o zbawiennym wpływie na żołądek - działa dezynfekująco i rozkurczowo.
Niecierpek drobnokwiatowy
Opis rośliny
Roślina jednoroczna, 15-60 cm wysokości
Naga, pojedyncza lub rozgałęziona.
Skrętoległe, jajowate i zaostrzone, zwężające się w oskrzydlony ogonek. Brzeg liścia piłkowany.
Bladożółte, do 1 cm długości, kielich z prostą ostrogą, zgrupowane po 4-10 we wzniesionym gronie.
Podłużna torebka pękająca na 5 odwijających się klap. W trakcie dojrzewania dwa nasiona znajdujące się w torebce przesuwają się do górnej jej części.
Babka zwyczajna
Opis rośliny
Wysokość od 5 do 30 cm, bardzo zmienna zależnie od właściwości gleby.
Silnie skrócona (dlatego liście skupione w przyziemnej różyczce), tylko w czasie kwitnienia rozwijają się 1-3 nierozgałęzione łodygi kwiatonośne, prosto wzniesione, bezlistne, obłe i skąpo owłosione, wyrastające z pachwin liści.
Skupione w przyziemnej różyczce liściowej. Blaszka szerokojajowata, całobrzega albo skąpo ząbkowana, naga lub słabo owłosiona, z 5-7 równoległymi nerwami, w nasadzie zaokrąglona lub sercowata. Ogonki liściowe mniej więcej długości blaszki, nagie lub luźno tylko owłosione.
Zebrane w szczytowe, walcowate kłosy o długości równej szypule, lub większej. Niepozorne, małe (do 2 mm długości), siedzące o zredukowanych szypułkach, żółtawozielone. Kielich złożony z czterech, szerokoeliptycznych działek, wolnych do samej nasady. Korona 4-płatkowa, rurkowata, naga. Pręciki 4 z długimi, białymi nitkami zakończonymi bladoliliowymi, z czasem brudnożółtymi pylnikami. Zalążnia górna.
Jajowata puszka, zawierająca zwykle 8 nasion. Owalne lub w różny sposób zdeformowane - kanciaste. Powierzchnia matowa ze zmarszczkami, które na stronie grzbietowej mają układ podłużny, na brzusznej - promienisty (ze znaczkiem pośrodku). Barwa brunatna od jasnej do ciemnej.
Zastosowanie
Roślina lecznicza. W Chinach znana była już od 3000 lat. W starożytności zalecana była w przypadku ukąszeń przez węże i skorpiony.
Działanie: wykrztuśne, przeciwzapalne, powlekające (osłaniające). W medycynie ludowej świeże liście przykładano na niewielkie zranienia, ukąszenia owadów, zwichnięcia, ropiejące rany, owrzodzenia, napar służył do przemywania trudno gojących się ran.
Wilczomlecz obrotny
Opis rośliny
Wzniesiona, o wysokości 15-40 cm, rzadko odstająco owłosiona, rozgałęziająca się.
Liście łodygowe skrętoległe, zwiększające się ku górze, odwrotnie jajowate lub klinowate, krótkoogonkowe, długie do 4 cm, w górnej połowie drobno piłkowane, całe nagie.
Pięcioramienne wierzchotki z czarkowatymi podsadkami. W dolnej części ramiona wierzchotki są trójdzielne, w górnej dwudzielne. Cztery do pięciu odwrotnie jajowatych miodników. Kwiaty i cały kwiatostan mają żółtozielony kolor.
Gładka torebka (co najwyżej pokryta delikatnymi punktami).
Cienki, nie tworzący pędów przybyszowych.
Tasznik pospolity
Opis rośliny
Długość 20-40 cm. Charakteryzuje się dużą zmiennością budowy, w zależności od warunków środowiska.
Wzniesiona, pojedyncza lub rozgałęziająca się, pokryta gwiazdkowatymi włoskami, o wysokości 20-50 cm.
Przy ziemi tworzy różyczkę liściową, w której liście mają zmienny kształt; najczęściej są rozetkowe, podługowate, zatokowo wcinane, pierzastosieczne, czasami ząbkowane, a czasami, rzadko, bywają całobrzegie. Górne liście przeważnie ząbkowane i obejmują łodygę. Liście łodygowe są dużo mniejsze, siedzące i mają strzałkowatą nasadę.
Drobne kwiaty tworzą grono na górnej, nieulistnionej części łodygi. W szczytowej części łodygi jest ono bardzo gęste, niżej rzadkie. 4 działki kielicha skośnie odstające, 4 płatki korony białe, lub różowe, 1 słupek i 6 pręcików. Czasami brak płatków korony.
Trójkątna łuszczyna z sercowatym wycięciem na wierzchołku. Zawiera zwykle 10-20 czerwonobrunatnych lub żółtobrunatnych nasion o długości ok. 1 mm.
Zastosowanie
Działanie ściągające, moczopędne, przeciwkrwotoczne. Ekstrakty zachowują przeciwkrwotoczne właściwości tylko przez 3 miesiące. Najbardziej skuteczny jest świeży sok z ziela. Preparaty z tasznika stosowane są przy małych krwotokach z przewodu pokarmowego, układu moczowego i nosa, a u kobiet do leczenia krwotoków z macicy i przy obfitych menstruacjach.
Komosa biała
Opis rośliny
Roślina jednoroczna osiągająca wysokość 15-100 cm. Cała roślina jest mączysto owłosiona.
Wzniesiona, bruzdowana, w nasadzie ogonków liściowych często występuje purpurowa plama. Jest stosunkowo gruba i pojedyncza, czasami rozgałęzia się.
Ciemnozielone, matowe, mają podłużnie rombowy lub prawie lancetowaty kształt. Nasada liścia klinowata, brzegi drobno ząbkowane lub całobrzegie. Długość liścia 2-4 razy większa od szerokości. Charakterystyczne jest występowanie u niektórych młodych okazów purpurowoczerwonego zabarwienia wierzchołkowych liści w pobliżu ich nasady.
Kwiatostan złożony, wyrastający na łodyżkach w kątach liści. Drobne, zielonawe kwiaty, wyrastają w kłębikach, które z kolei tworzą wiechę lub kłos. Okwiat 3-działkowy, podczas dojrzewania silnie grubieje i zmienia kolor na czerwony. W obupłciowych, przedsłupnych kwiatach 1 pręcik i 1 słupek. Kwitnie od czerwca do października, jest wiatropylna.
Drobne orzechy otoczone zmięśniałym okwiatem. Nasiona liczne, czarne i błyszczące, zachowują bardzo długo zdolność kiełkowania - nawet do 30 lat.
Zastosowanie
Działanie wewnętrznie pomaga przy kaszlu i przewlekłym zapaleniu oskrzeli, zewnętrznie stosowana była na rany. Obecnie nie jest używana w ziołolecznictwie.
Sztuka kulinarna: nasiona i młode liście są jadalne, liście bywają stosowane zamiast szpinaku
Stokrotka pospolita
Opis rośliny
Głąbik o wysokości 4-20 cm, prosto wzniesiony, delikatnie owłosiony. Roślina wytwarza podziemne rozłogi. Kłącze walcowate i rozgałęzione.
Zebrane w różyczkę, łopatkowe lub odwrotnie jajowate, jednonerwowe, nieco karbowane lub ząbkowane. Zwężają się w ogonek liściowy.
Zebrane w pojedynczy koszyczek na szczycie głąbika. Okrywa koszyczka składa się z tępo zakończonych listków ułożonych w dwu szeregach, krótko owłosionych. Dno koszyczka jest wypukłe, puste i ma powierzchnię pokrytą brodawkami. Na zewnątrz koszyczka jeden szereg białych lub różowych kwiatów języczkowych żeńskich. Wewnątrz koszyczka żółte, rurkowe kwiaty obupłciowe, długości ok. 2 mm. Korona kwiatów rurkowych dzwonkowata, 4-5 ząbkowa. Pylniki całkowicie zrośnięte w rurkę wokół słupka, nitki pręcików wolne. Kwiaty przedprątne, zapylane przez motyle, błonkówki lub muchówki.
Odwrotnie jajowata, gładka i żółtobrunatna niełupka długości ok. 1 mm.
Zastosowanie
W medycynie ludowej kwiat stokrotki stosuje się przy krwawieniach z płuc i pęcherza moczowego, także jako środek przeciwgorączkowy i ogólnie wzmacniający. Napar poleca się przy złej przemianie materii i nieregularności menstruacji oraz jako środek moczopędny (przy kamicy nerkowej i pęcherzowej) i przeczyszczający.
Obecnie w lecznictwie rzadko jest stosowany wewnętrznie jako środek wykrztuśny w chorobach dróg oddechowych i łagodny środek ściągający w nieżytach przewodu pokarmowego. Zewnętrznie stosowany jest w postaci kąpieli i okładów jako środek przeciwzapalny, przy źle gojących się ranach, krwawych wybroczynach, owrzodzeniu i wykwitach skórnych
Rdest ostrogorzki
Opis rośliny
Wysokość rośliny 30-50 cm.
Łodyga
Wzniesiona lub podnosząca się, często korzeniąca się w węzłach, zwykle purpurowa, słabo rozgałęziona.
Liście
Pochwiaste, lancetowate, długo zaostrzone, krótkoogonkowe, długości do 6 cm, często faliste. Liście nagie, a tylko pochwy liściowe orzęsione na brzegach.
O okwiecie zielonawym, górą białawym lub czerwonawym. Kwiaty zebrane w cienkie, luźne, często zwisłe kłosy pozorne o długości do 6 cm. Okwiat 4-5-listkowy, ogruczolony, o długości 3-4 mm, 6 pręcików.
Zastosowanie
Działanie: przeciwkrwotoczne, moczopędne i przeciwzapalne. Wyciąg z ziela hamuje niezbyt obfite krwawienia wewnętrzne. Rutyna tamuje drobne krwawienia poprzez uszczelnianie włośniczek. Stosowany pomocniczo przy zbyt długotrwałym i obfitym miesiączkowaniu, leczeniu skazy krwotocznej i żylaków nóg. Ze względu na trujące właściwości leczenie tylko za wiedzą i pod kontrolą lekarza.
Głowienka pospolita
Opis rośliny
Wzniesiona, czworograniasta, naga lub słabo tylko owłosiona, o wysokości (wraz z kwiatostanem) 10-70 cm. Pod ziemią roślina posiada pełzające kłącze. Z niego to wyrastają bardzo liczne pędy pełzające, które zakorzeniają się w węzłach. Cała łodyga jest słabo owłosiona.
Ulistnienie naprzeciwległe, liście jajowato-okrągławe o zaostrzonych końcach, całobrzegie lub płytko karbowane, ogonkowe, słabo owłosione. Najwyższa para liści jest niemal pod samym kwiatostanem.
Drobniutkie niebieskofioletowe kwiaty skupione są w główkowate kwiatostany, wieńczące szczyty pędów. Kwiaty grzbieciste. Kielich dwuwargowy, trwały, ząbki górnej wargi prawie niewidoczne, ząbki dolnej wargi szydlaste. Dużo większa od kielicha dwuwargowa korona (długość do 17 mm) ma sklepioną wargę górną i trójłatkową wargę dolną, przy czym łatka środkowa tej wargi jest większa od bocznych. Wewnątrz korony pojedynczy słupek i 4 dwusilne pręciki - dwa dłuższe mają pod pylnikami szydłowate wyrostki. Roślina miododajna, nektar znajduje się na dnie kwiatowym, u nasady słupka. Kwiaty równoczesne, zapylenie krzyżowe przy pomocy owadów, możliwe jest też samozapylenie. Zdarzają się kwiaty żeńskie. Kwitnie od maja do października.
Rozłupnia rozpadająca się na cztery rozłupki, które wysypują się z przechylonej w dół od ciężaru wody rozłupni i są przez nią roznoszone (hydrochoria). W rozsiewaniu nasion uczestniczą również zwierzęta - zjadają roślinę wraz z owocami, a nasiona niestrawione przechodzą przez ich układ pokarmowy.
Zastosowanie
Ma własności przeciwbiegunkowe, ściągające i przeciwzapalne. Najpopularniejszym lekiem jest odwar z ziela.
Przetacznik polny
Opis rośliny
Wzniesiona, lub podnosząca się, owłosiona krótkimi włoskami, w górnej części ogruczolona. Wysokość 5-25 cm. Z korzenia wyrasta zwykle kilka nierozgałęziających się łodyg. Podczas suszenia roślina nie czernieje.
Ulistnienie naprzeciwległe. Liście szerokojajowate, o nasadach nieco sercowatych, całe owłosione. Brzegi karbowane lub piłkowane, koniec tępo zakończony. Najniższe liście na łodydze nie są większe od pozostałych, często są już uschnięte podczas kwitnięcia rośliny.
Na bardzo krótkich, wzniesionych szypułkach (prawie siedzące) w kątach liści. Kielich złożony z 4 wolnych, lancetowatych, tępo zakończonych i silnie owłosionych działek. Korona kółkowa z bardzo krótką rurką. Ma szerokość 3-5 mm i złożona jest z 4 płatków niebieskiego koloru. Płatki nierównej wielkości, jeden z płatków wyraźnie mniejszy i węższy. Szyjka słupka o podobnej długości, jak wycięcie torebki, z pojedynczą szyjką wyższą od pręcików. 2 pręciki.
Mocno spłaszczona, sercowatego kształtu torebka, o długości równej szerokości. Cała owłosiona, na szczycie ostro wycięta i znacznie krótsza od działek kielicha. Nasiona jasnobrunatne, jajowatego kształtu.
Gwiazdnica pospolita
Opis rośliny
Roślina tworząca łany, drobna i delikatna.
Rozesłane łodygi, podnoszące się lub wzniesione, długie na 3-40 cm, obłe, z pojedynczym szeregiem włosków. Łamliwe, często silnie rozgałęzione.
Słaby korzeń główny, liczne korzenie boczne, ukorzenia się płytko.
Drobne, jajowate, zaostrzone, naprzeciwległe. Górne prawie siedzące, dolne długoogonkowe. Nerwacja liścia pierzasta.
Białe, drobne, ustawione wierzchołkowo lub widlasto. Płatki korony głęboko rozcięte, nie dłuższe od kielicha, płatki korony i działki kielicha długości 2 mm, często ich brak.
Zastosowanie
Roślina używana była dawniej jako dobra pasza dla kurcząt i indyków. Młode ziele nadaje się także na sałatki dla ludzi. Jej zielona masa nadaje się na kompost.
Bluszczyk kurdybanek
Opis rośliny
Roślina wysokości 10-20 cm, z długimi pełzającymi rozłogami, łatwo zakorzeniającymi się.
Podnosząca się, sporadycznie owłosiona lub naga, rozgałęziona, kanciasta i miękka, z długimi (do 1 m) ulistnionymi rozłogami.
Zimotrwałe, naprzeciwległe, długości 1-3 cm, sercowato okrągławe lub nerkowate, z karbowanym brzegiem. Na spodniej stronie blaszki często fioletowoczerwone.
Osadzone po 2-4 w kątach liści, krótkoszypułkowe. Kielich rurkowaty, niewyraźnie dwuwargowy, korona niebieskofioletowa do czerwonawej, sporadycznie biała, z włoskami w gardzieli. Górna warga dwuklapowa, dolna trzyklapowa. Posiada dwa rodzaje kwiatów - obok kwiatów obupłciowych występują kwiaty żeńskie z prątniczkami.[1] Zakwita w drugim roku życia, kwitnie od kwietnia do czerwca, zapylany jest przez owady.
Rozłupnia rozpadająca się na 4 rozłupki rozsiewane przez mrówki.
Zastosowanie
Działanie - ziele stosowane przeciw zatruciu ołowiem, w medycynie ludowej w postaci naparu stosowany przy przewlekłych nieżytach dróg oddechowych, astmie, przeciw bólom żołądka, przy schorzeniach pęcherza i kamicy nerkowej. Zewnętrznie używany do przemywania ran i w chorobach skóry, ze względu na delikatne działanie ściągające, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne.
Palusznik nitkowaty
Trawa rosnąca w luźnych lub zbitych kępach.
Źdźbła zwykle wielokrotnie rozgałęzione i na końcach często wznoszące się. Wysokości do 35 cm.
Pochwy liściowe nieowłosione lub luźno orzęsione na górnym brzegu. Blaszki liściowe zaokrąglone u nasady, równowąsko lancetowate, o szorstkich brzegach, czasem nabiegłe czerwonawo. Języczek liściowy stępiony, bez owłosienia.
Kłosy prawie groniaste, przeważnie po 3 w pęczku. Kłoski okrągławe. Kwitnie od lipca do października.
Wiechlina roczna
Opis rośliny
Roślina jednoroczna lub dwuletnia, a czasami nawet wieloletnia (szczególnie w wysokich górach). Przy ziemi rozgałęziona i tworząca gęstą darń. Wytwarza również rozłogi.
Źdźbła wzniesione lub podnoszące się, o wysokości 5-35 cm, nagie i gładkie.
Żywozielone, o gładkich pochwach i wyraźnie po bokach ścieśnionych, zwłaszcza na górnych liściach. Blaszki o długości ok. 5 cm, miękkie i o szorstkich brzegach. Języczki dolnych liści mają długość ok. 1 mm i są tępe, u górnych liści są spiczaste i dłuższe.
W kłoskach zebranych w rozpierzchłą, jednostronną wiechę. Ma trójkątny kształt i ok. półtorakrotnie większą długość od szerokości. Gałązki wiechy są gładkie, w dolnej części zwykle po dwie. Jajowatego kształtu kłoski o długości 4-6 mm osadzone są na szypułkach i składają się z 3-7 kwiatów (najczęściej 3-5). Kłoski wyrastają już od samej prawie podstawy gałązek. Najwyższy w kłosku kwiat jest przynajmniej dwukrotnie większy od człona osi kłoska, na którym wyrasta. Dolna plewa jest 1-nerwowa i krótsza od górnej, 3-nerwowej. Dolna plewka ma jajowaty kształt, jest 5-nerwowa i tępo zakończona. W kwiatach 1 górny słupek i 3 pręciki o piórkowatych znamionach. Kwitnie przez cały sezon wegetacyjny.
Płaski ziarniak o długości 2 mm. Na brzusznej stronie ma wąską bruzdę.
Bodziszek drobny
Opis rośliny
Przeważnie wzniesiona, czasami rozesłana, owłosiona, górą ogruczolona, o wysokości 15-30 (45) cm.
Dolne długoogonkowe, górne krótkoogonkowe lub siedzące. Są 7-9 dłoniastodzielne, owłosione.
Pojedyncze na długich szypułkach. Mają średnicę 2-4 mm, działki kielicha z krótką ością, 10 pręcików. Płatki słabo wycięte, różowopurpurowe, ok. 1,5 raza dłuższe od działek kielicha i orzęsione u nasady. Po przekwitnięciu kwiaty zwisają.
Gładkie rozłupki zawierające po 4 nasiona. Ich ości podczas dojrzewania rozchylają się łukowato lub ślimakowato zwijają.
Czartawa pospolita
Opis rośliny
Wzniesiona o wysokości od 20 do 60 cm, słabo owłosiona. Pod ziemią roślina posiada rozłogi.
Jajowate lub szeroko lancetowate o długości do 10 cm, ząbkowane. Są obficie owłosione, również ogonek liściowy jest dookoła owłosiony.
Białe lub różowoczerwone, zwykle bez przysadek. Dno kwiatowe z dyskiem o średnicy 0,2-0,4 mm. Przed kwitnieniem oś kwiatostanu wydłuża się, co powoduje, że rozwinięte kwiaty i pączki są oddalone od siebie.
O długości 3-4 mm, pokryty haczykowatymi włoskami o długości 0,5-0,6 mm. Wewnątrz ma 2 nierówne komory.
Drżączka średnia
Opis rośliny
Tworzy luźne kępy.
Osiąga wysokość 20-50 cm. Kłącze wypuszcza niewielkie rozłogi. Źdźbła prosto wzniesione, słabo ulistnione, często fioletowawe.
Blaszka liściowa o szorstkim brzegu, szerokości 2-4mm.
Zebrane w kwiatostan - szeroko rozpierzchłą, piramidalną wiechę długości do 15 cm. Na każdym piętrze po 2 cienkie, faliste gałązki, na szczytach których osadzone są kłoski, kulistojajowate lub sercowate, długości około 7 mm, złożone z 3-12 kwiatów. Plewki dolne wydęte, górne błoniaste, z wyciętym szczytem, zielonkawe do fioletowych. Kwiaty posiadają po 2 znamiona i 3 pręciki..
Oman łąkowy
Opis rośliny
Wzniesiona, rozgałęziająca się, gęsto, wełnisto owłosiona. Osiąga wysokość 20-60 cm.
Lancetowate, na spodniej stronie filcowato owłosione. Dolne o nasadzie stopniowo zwężającej się w ogonek, górne siedzące i sercowatą nasadą obejmujące łodygę.
Zebrane w duże, żółte koszyczki o średnicy 2-5,5 cm .Koszyczki z półkulistą okrywą o wysokości 7-9 mm zgrupowane są po 1-4. Zielone listki okrywy mają odgięte szczyty. W koszyczku brzeżne kwiaty języczkowe są ok. dwa razy dłuższe od wewnętrznych rurkowatych.
Owłosione niełupki.
Przymiotno kanadyjskie
Opis rośliny
Szorstka, wzniesiona, górą rozgałęziona. Wysokość przeważnie do 1 m.
Wąskie, lancetowate, z rzadka szorstko owłosione i orzęsione.
Koszyczki małe, gęsto skupione w wiechę. W jednym koszyczku 25-45 kwiatów. Okrywa koszyczka naga, o długości 3-4 mm. Kwiaty brzeżne języczkowate, brudnobiałe, wyraźnie dłuższe od listków okrywy.
Z puchem kielichowym.
Zastosowanie
Ziele Herba Erigerontis canadensis zawierające flawonoidy i olejki eteryczne wykorzystywane jest do produkcji perfum.
Z ziela przymiotna produkowane są tabletki przeciwkrwotoczne Hemorigen.
Rumianek bezpromieniowy
Opis rośliny
Wzniesiona i silnie rozgałęziająca się, naga, o wysokości do 40 cm, dość gruba. Cała roślina ma charakterystyczny zapach rumianku.
Ulistnienie naprzemianległe, gęste. Liście siedzące, 2-3 krotnie pierzastodzielne, złożone z równowąskich listków.
Bardzo drobne kwiaty zebrane w koszyczki o średnicy 13-25 mm wyrastające na krótkich, górą nieco zgrubiałych szypułkach na szczytach łodyg. Okrywa koszyczka złożona z szeroko obłonionych, jajowatych i tępo zakończonych listków. Dno koszyczka jest stożkowate i puste wewnątrz, bez plewinek. W koszyczku występują głównie kwiaty rurkowe, kwiatów języczkowych przeważnie brak. Kwiaty rurkowe są 5-ząbkowe, zielonożółtego koloru.
Niełupki brunatnoszarego koloru o szerokości ok. 0,5 mm i długości 2 mm, posiadające po bokach ciemniejsze, żywiczne smużki. Od wewnątrz mają 4 żeberka, na szczyciekrótki rąbek. Jego nasiona są bardzo odporne na mróz i suszę (m.in. dzięki żywicznym smużkom).
Zastosowanie
Działanie : napotne, przeciwzapalne, rozkurczające, podobne do rumianku pospolitego, jednakże słabsze. Ponieważ rumianek bezpromieniowy zawiera mało azulenu, obecnie używa się do tego celu głównie rumianku pospolitego. Rumianek bezpromieniowy używany bywa do zwalczania robaków (glista ludzka, włosogłówka ludzka, owsik ludzki) i wyprysków na skórze, pokrzywki, świądu
Mniszek lekarski
Opis rośliny
Pusty w środku (dęty) głąbik, początkowo wełniście owłosiony, później gładki, zielony lub jasno brązowy. Osiąga wysokość 10-20 cm, poliploidy do 50 cm.
Liście zebrane w rozetę, głęboko pierzasto wcięte, podłużne, lśniące, nagie. Przez środek liścia biegnie główna żyła mleczna z mlecznym sokiem.
Obupłciowe, języczkowe tworzące po jednym koszyczku na każdym głąbiku. Okrywa koszyczka złożona z kilku szeregów jajowatych lub lancetowatych listków. Ich charakterystyczną cechą jest odginanie się w dół zewnętrznych listków okrywy w czasie kwitnienia. Płatki korony zrośnięte, jasnożółte lub złocistożółte. Osiągając dojrzałość kwiatostan zmienia się w kulisty dmuchawiec.
Szarego koloru, żeberkowane i pokryte brodawkami niełupki z długim dzióbkiem (2-3 razy dłuższym od owocu). Owoce zebrane są w owocostanie (dmuchawcu) tworzącym puszystą kulę, każde posiada niewielki, parasolowaty aparat lotny powstały z puchu kielichowego, zwiększający powierzchnię lotną. Mogą być przenoszone na bardzo dalekie odległości.
Korzeń gruby, spichrzowy i długi, prosty, tworzący rozgałęzienia tylko w kamienistej glebie
Zastosowanie
Działanie: kwiat działa moczopędnie. Jego korzeń zawiera sporo soli mineralnych, zwłaszcza potasu, kwasy organiczne, sterole, różne związki cukrowe, na przykład inulinę, substancje goryczowe (taraksacyna), cholinę. Odwar z korzeni lub nalewka pomagają w schorzeniach dróg żółciowych i kamicy żółciowej oraz przy wszystkich problemach wątrobowych. Pomaga przy kłopotach trawiennych.
Babka lancetowata
Opis rośliny
Pod powierzchnią krótkie kłącze. W czasie kwitnienia wyrastają pędy kwiatonośne osiągające wysokość do 40 cm.
Długie, równowąskie, lancetowate, u nasady zwężone w rynienkowaty owłosiony ogonek, skupione są w przyziemne rozety, mają 3-7 równoległych nerwów. Blaszka liściowa przeważnie całobrzega, rzadko z nielicznymi ząbkami.
Z rozetek liściowych wyrasta jedna lub kilka bezlistnych szypułek kwiatostanowych o 5 głębokich bruzdach. Szypułka jest prosto wzniesiona lub podnosząca się. Kwiatki są drobne, niepozorne, białe do brunatnoróżowych, zebrane w gęsty, kulisty lub walcowaty, brunatny kłos. Kwiatki osadzone w suchobłoniastych przysadkach. Korona zrosłopłatkowa, ma krótką rurkę i cztery płatki.
Gładkie, błyszczące, czerwonobrunatne nasiona w kształcie czółenek osadzone są po 1-2 w jajowatej torebce.
Liczne, wiązkowe.
Zastosowanie
Działanie: sok z babki jest lekiem śluzowym i powlekającym. Również napary i odwary działają przeciwzapalnie w jamie ustnej, gardle i przewodzie pokarmowym. Działanie przeciwzapalne i niszczące bakterie zawdzięczamy irydoidom a osłonowe związkom śluzowym. Wyciągi z babki mają również nieznaczne właściwości wykrztuśne i regenerujące nabłonek. Lekko rozkurczają mięśnie gładkie dróg oddechowych. Stosowane są przeciwko kaszlowi (także u palaczy), chrypce, w stanach zapalnych z utrudnionym odkrztuszaniem i zalegającą wydzieliną
Melisa
Opis rośliny
Roślina dorasta do 60 cm wysokości.
Okrągławosercowate, karbowane na brzegach, w kolorze od ciemnej zieleni po żółto-zielony. Liście o silnym, miłym zapachu.
Na wiosnę i w lecie kiście małych, jasnożółtych kwiatków rozkwitają w miejscach połączeń liści z łodygą.
Zastosowanie
Działanie:
ma działanie uspokajające, stosowana też w bezsenności, depresji oraz nerwicy
pomaga w bólach głowy, bólach menstruacyjnych i zespole przewlekłego zmęczenia
zmniejsza wzdęcia i gazy, pomaga przy rozstrojach żołądka i przewodu pokarmowego
zmniejsza napięcie jelita grubego, rozkurcza mięśnie gładkie jelit, działa przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo
pomaga w wywołaniu menstruacji
podczas gorączki schładza organizm
pobudza trawienie, zwiększa wydzielanie soku żołądkowego
zwalnia napięcie obwodowych naczyń krwionośnych, odpręża i regeneruje system nerwowy
kompresy likwidują bolesne obrzęki
Koniczyna polna
Opis rośliny
Roślina rozesłana lub wzniesiona, cała kosmato owłosiona. Wysokość 5-30cm.
Trzylistkowe. Prawie całobrzegie listki, 2-8 krotnie dłuższe niż szersze, drobno ząbkowane.
Kwiaty motylkowe zebrane w liczne, walcowate, gęsto owłosione główki o długości 1-2 cm. Brak przysadek. Rurka kielicha z zewnątrz gęsto owłosiona, wewnątrz naga. Korona kwiatów początkowo biała, potem różowa.
Zastosowanie
W medycynie ludowej odwar wykorzystywany był do leczenia biegunki.
Zielnik
Autor: Daria Domańska
Inżynieria środowiska
Grupa A2
Rok akademicki 2010/2011
Włośnica sina
Opis rośliny
Trawa jednoroczna, jara.
Źdźbło
Źdźbło wysokości 5—40 cm, prosto wzniesione lub podnoszące się, pod kwiatostanem nieco szorstkie.
Korzeń
Korzeń miotełkowaty.
Liście
Liście wraz z pochwą nagie, szarawozielone. Blaszka liściowa dość szeroka, równowąska, pochwy nieco spłaszczone. W miejscu języczka pierścień krótkich włosków.
Kwiat
Kwiatostanem jest kłosokształtna wiecha, złożona z gęsto obok siebie ułożonych, krótkoszypułkowych kłosków, okolonych rudawymi szczecinkami.
Kłoski
Kłoski jajowate, długości około 3 mm; szczecinki 2-3-krotnie od nich dłuższe. W skład kłoska wchodzą 3 plewy i l obupłciowy kwiat osłonięty przez 2 plewki.
Plewki
Plewki błoniaste, białawe, górna cienka i płaska, dolna grubawa, garbato wypukła i głęboko pomarszczona, dołem zakryta przez drugą plewę.
Ziarniaki
Ziarniaki szeroko jajowate, płasko wypukłe, białawe, czarno punktowane, długości 1,9—2,2 mm.