1. ZAKRES PRZEDMIOTOWY OBOWIĄZYWANIA K.P.A.

Zakres przedmiotowy K.p.a wynika z art. 1 i 2 ustawy

Kodeks postępowania administracyjnego normuje postępowanie:

1. jurysdykcyjne

- p. przed organami administracji publicznej

( ministrowie, centralne organy adm. rządowej, wojewodów, działające w ich lub we własnym imieniu terenowe organy adm rządowej, organy jednostek samorządu terytorialnego,

- p. przed innymi organami państwowymi

- p. przed innymi podmiotami wykonującymi funkcje zlecone z zakresu administracji

* prowadzone w sprawach indywidualnych, rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnej

2. w sprawach rozstrzygania sporów o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i organami adm. rządowej oraz między organami państwowymi i podmiotami wykonującymi funkcje zlecone z zakresu administracji.

3. w sprawach wydawania zaświadczeń

4. w sprawach skarg i wniosków przed organami państwowymi, organami jednostek samorządu terytorialnego oraz przed organami organizacji społecznych.

PRZEPISÓW K.P.A NIE STOSUJE SIĘ DO:

1. Postępowania w sprawach karnych skarbowych z wyjątkiem przepisów działu VIII

2. Spraw uregulowanych w ustawie z dnia 29.08. 1997 r. - ordynacja podatkowa z wyjątkiem przepisów działów IV,V VIII,

3. Należących do właściwości polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych o ile p. szczególne nie stanowią inaczej ( stosuje się w tych przepisy działu VIII)

4. Sprawach wynikających z nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach między organami państwowymi i innymi państwowymi jednostkami organizacyjnymi,

Sprawach wynikających z podległości służbowej pracowników organów i jednostek organizacyjnych wymienionych

2. ZASADY OGÓLNE POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO

• Zasady ogólne zawarte są w art. 6-16 k.p.a i stanowią fundament procedury administracyjnej.

• Są to najważniejsze normy tej ustawy, które zobowiązują organu administracji publicznej do załatwiania spraw w sposób w tych normach uregulowanych.

• Zasady powinny być stosowane we wszystkich stadiach i trybach postępowania administracyjnego

ZASADA PRAWORZĄDNOSCI/ legalności

• zasada konstytucyjna

• zasada pierwszoplanowa, inne zasady znajdują w niej uzasadnienie

• art. 6 - organy adm. publ działają na podstawie przepisów prawa i w granicach przez to prawo zakreślonych (konstytucja, ustawa, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia, akty prawa miejscowego);

• art. 7 - w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności.

• zasada ta kierowana jest przede wszystkim do organów administracji zasada wymaga aby organy adm nie złamały prawa, a ich decyzje miały podstawę prawną i w swej treści uwzględniały obowiązujące normy prawne.

• obowiązek kontroli i nadzoru przez organy przestrzegania prawa w prowadzonym przez siebie p. administrac

ZASADA PRAWDY OBIEKTYWNEJ ( materialnej) / dochodzenia do prawdy obiektywnej

• zasada naczelna, art. 7

• polega na tym, że organy podejmują wszelkie kroki niezbędne do wyjaśnienia stanu faktyczne oraz do załatwienia sprawy

• organ administracji publicznej jest zobowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy

• proces dochodzenia do prawdy obiektywnej jest ustawowym obowiązkiem, a obowiązek spoczywa na organie adm publ.

• zasada ściśle związana z zasadą czynnego udziału stron w postępowaniu

• organ nie jest ograniczony środkami dowodowymi, przy badaniu okoliczności sprawy powinien zbadać cały materiał dowodowy, powoływać świadków, biegłych, badać dokumenty tak, aby był przekonany, że stan faktyczny został ustalony.

• organ działa z urzędu lub na wniosek stron

• gwarantem obiektywnego, bezstronnego przeprowadzenia postepowania jest instytucja wyłączenia pracownika, organu, członka organu kolegialnego.

ZASADA UWZGLĘDNIENIA INTERESU SPOŁECZNEGO I SŁUSZNEGO INTERESU OBYWATELI

• wynika z art. 7 i wiąże się z dylematem praworządności i celowości

• organy adm publ. w toku postępowania, dokonując czynności powinny mieć ,, na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli”

• organy mają obowiązek uwzględnienia interesów

• zasada ta ma też na uwadze przeciwdziałanie faworyzowaniu interesu społecznego kosztem indywidualnego organ adm publ. prowadząc postepowanie ma obowiązek wskazać o jaki interes ogólny chodzi i udowodnić ze jest na tyle ważny że wymaga ograniczenia uprawnień indywidualnych obywateli.

ZASADA ZAUFANIA/ zasada lojalności państwa wobec obywateli art. 8

• organy adm publ obowiązane są prowadzić postępowanie w taki sposób, aby pogłębiać zaufanie obywateli do organów Państwa oraz świadomość i kulturę prawną obywateli.

• zasada ta określa stosunki obywatela względem adm publ

• zasada ta gwarantować ma obywatelom bezpieczeństwo prawne jednostki

• Szczególnie w bezpośrednich kontaktach z obywatelami działania administracji powinny być prawidłowe, obiektywne, zgodne z prawem i prezentować wysoki poziom e etyczny, gdyż tylko takie działania mogą budzić zaufanie obywateli do organów Państwa.

• zasada ta jest klamrą, która spina wszystkie zasady ogólne: zasada ta służy do podejmowania działań niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, uwzględnienia interesu społ., udzielania należytej inf, zapewnieniu czynnego udziału stron w postęp., wyjaśnianiu przesłanek, którymi kierował się organ.

ZASADA UDZIELANIA INFORMACJI PRAWNEJ STRONOM. art. 9

• organy adm publ są obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków, będących przedmiotem p. administracyjnego.

• organy czuwają nad tym, aby strony w postęp. nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa i w tym celu udzielają niezbędnych wyjaśnień i wskazówek.

• zakaz wykorzystywania przez organy nieznajomości prawa przez obywateli.( Należy czuwać aby nikt nie poniósł szkody ze względu na nieznajomość przepisów prawa)

• obowiązek inf i wyjaśniania stronom całokształtu dokonywanych czynności powinien być rozumiany szeroko, jak tylko to możliwe ( powinien wyjaśnić w jasny sposób całość okoliczności i wskazać konsekwencje jakie wiążą się z działaniami)

• Zasada obejmuje nie tylko strony, ale też pozostałych uczestników postępowania: świadków, biegłych, uczestników na prawach strony, czy osoby która posiada przedmiot oględzin

ZASADA CZYNNEGO UDZIAŁU STRON W POSTĘPOWANIU art. 10

• organy adm publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

• zasada ta jest gwarancją procesowa prawidłowego przebiegu postępowania.

• zasada ta ma szczególne zastosowanie w trakcie p. wyjaśniającego

• organ ma obowiązek poinformować stronę o podejmowanych czynnościach dowodowych, uczestnictwo strony w czynnościach zależy od jej woli

• strona ma prawo zadawania pytań, składania wyjaśnień, inicjowania przeprowadzenia konkretnego dowodu, prawo do przejrzenia akt po zakończeniu p. wyjaśniającego

• odstępstwo od zasady: odstąpienie od zasady w przypadku gdy załatwienia sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego, albo ze względu na grożącą szkodę majątkową. w tym przypadku trzeba wydać adnotację uzasadniającą powody odstąpienia.

ZASADA NAKŁANIANIA DO UGODY/ ugodowego załatwienia spraw

• sprawy w których uczestniczą strony o spornych interesach, mogą być załatwiane w drodze ugody sporządzonej przed organem adm publ. ( ugoda administracyjna)

• organ adm publ przed którym toczy się postępowanie powinien w określonych przypadkach ( ugoda jest możliwa i prawnie dopuszczalna ) podejmować czynności skłaniające stronę do zawarcia ugody. Organ jest obowiązany do poinformowaniu stron o dopuszczalności załatwienia sprawy w formie ugody.

• to działanie nie może w żaden sposób polegać na przymuszaniu stron do takiego rozwiązania.

• możliwość zawarcia ugody jest prawem stron

• Organ nakłania do ugody zawsze wtedy gdy przyczyni się to do przyspieszenia lub uproszczenia postępowania

• Ugodę zawiera się przed organami administracji prowadzącymi postępowanie w sprawie,

• ugodę można zawrzeć pomiędzy datą wszczęcia postepowania a wydanym rozstrzygnięciem w sprawie.

• ugoda wchodzi w życie i wywiera takie same skutki prawne jak decyzja adm.

• o obowiązek nałożony na organy administracji publicznej, by nakłaniały do zawarcia ugody zawsze wtedy, gdy zawarcie ugody jest możliwe i prawnie dopuszczalne. Muszą być spełnione 2 przesłanki: co najmniej 2 strony o spornych interesach, przepis prawa nie może stać temu na przeszkodzie..

ZASADA SZYBKOSCI I PROSTOTY POSTĘPOWANIA art. 12

• organy adm publ powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia.

• Sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, inf, lub wyjaśnień powinny zostać załatwione niezwłocznie.

• w zasadzie tej położony jest nacisk na ekonomiczna stronę postęp. oszczędność czasu ludzkiego i oszczędność środków

• szybkość postępowania uregulowana jest terminami załatwienia sprawy.

ZASADA PRZEKONYWANIA/ wyjaśnienia zasadności przesłanek art. 11

• organy adm publ powinny wyjaśnić stronom zasadność przesłanek, którymi się kierują przy załatwieniu sprawy, aby w ten sposób w miarę możliwości doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez potrzeby stosowania środków przymusu.

• postulat pierwszeństwa przekonywania nad stosowaniem środków przymusu

• przekonywanie polega na inf stron o stanie prawnym, okolicznościach faktycznych mających znaczenie dla sprawy oraz interpretowaniu tych inf w sposób zmierzający do wykazania słuszności i skuteczności rozstrzygnięć

• zasada ta powinna przenikać całokształt działań administracji w toku całego postępowania, organ powinien ja realizować na każdym etapie w którym spotyka się ze stroną.

• zasada powinna mieć przede wszystkim zastosowanie podczas rozprawy( proces służy konfrontacji uczestnik, dowiadują się o swoich stanowiskach, łatwiej zaakceptują rozstrzygnięcia), uzasadnienie decyzji adm ( walor informac- przekonanie strony że urzędnicy rzetelnie zajęli się sprawą, rozstrzygnięcie zapadło po rozważeniu wszystkich okoliczności)

ZASADA DWUINSTANCYJNOŚCI POSTĘPOWANIA

• postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne strona postępowania ma prawo do dwukrotnego rozpoznania i rozstrzygnięcia jego sprawy adm.

• ta zasada stwarza możliwości szerszej obrony interesu prawnego strony zastosowanie instytucji odwołania od decyzji i instytucji zażalenia na postanowienie

• zasada ta ma zastosowanie w postępowaniu zwyczajnym i nadzwyczajnym

• wyjątek: od decyzji wydanej w 1 instancji przez ministra lub SKO nie przysługuje odwołanie, ale jeśli strona jest nie zadowolona z decyzji może zwrócić się do tego organu z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy.

ZASADA TRWAŁOSCI DECYZJI OSTATECZNYCH

• decyzje od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji są ostateczne.

• Uchylenie lub zmiana takich decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowienie postępowania może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie lub ustawach szczególnych ( tylko gdy rozstrzygnięcie adm jest dotknięte ciężką wadą lub wydane zostało z naruszeniem procedury- ostateczną dec eliminuje się z obrotu prawa)

• gwarantuje że nabyte uprawnienia, obowiązki nałożone na stronę p. adm będą ją wiązały w sposób niezmienny, trwały.

• Ma znaczenie dla stabilizacji opartych na niej skutków prawnych

• Ostateczna dec adm funkcjonuje w obrocie prawnym tak długo, aż nie zostanie wyeliminowana przez nową decyzję

• Chodzi tu o decyzje, od których stronom nie przysługuje odwołanie. Decyzja ostateczna to: decyzja wydana przez organ odwoławczy w II instancji, decyzja organu I instancji, jeżeli strona lub inny uprawniony podmiot w terminie 14 dni nie wniósł odwołania i termin ten nie został przywrócony oraz decyzja organu I instancji, od której nie przysługuje odwołanie na mocy przepisu k.p.a. lub przepisu szczególnego.

ZASADA SĄDOWEJ KONTROLI DECYZJI ADMINISTRACYJNYCH art. 16

• zasada mówi że decyzje mogą być zaskarżane do sądu administracyjnego z powodu ich niezgodności z prawem, na zasadach i w trybie określonych w odrębnych przepisach

• regulacje prawne określające zasady zaskarżania aktów adm. zawarte są w 2 ustawach: prawo o postęp. przed sądami adm., ustawo prawo o ustroju sądów adm.

• dla realizacji tej zasady utworzona Naczelny Sąd Administracyjny.

• stwierdzając naruszenie prawa sąd adm. ogranicza się do uchylenia niezgodnej z prawem dec., pozostawiając naprawienie błędu organowi adm, do którego w wyniku orzeczenia sądu wraca sprawa celem jej ponownego rozstrzygnięcia.

• postępowanie sądowo-administracyjne inicjowane jest poprzez złożenie środka prawnego- skargi

• podstawowym kryterium badania decyzji na skutek złożonej skargi jest kryterium legalności(zgodności danego rozstrzygn z prawem). Kontrola zgodności dotyczy właściwego organu adm w sprawie poprawnego zastosowania przepisów,

ZASADA OFICJALNOŚCI

• Zasada ta nie jest zapisana wprost w kodeksie postępowania administracyjnego, ale przewija się w jego uregulowaniach.

• prowadzący postępowanie powinien

• Przejawia się przede wszystkim w następujących sytuacjach:

- możliwość wszczęcia postępowania z urzędu również w sprawach wnioskowych,

- obowiązek zebrania i rozpatrzenia wyczerpująco całego materiału dowodowego,

- możliwość kontynuowania postępowania mimo cofnięcia wnioski

ZASADA PISEMNOSCI

• sprawy należy załatwić w f. pisemnej lub w f. dok. elektron, doręczonego środkami komunikacji elektronicznej

• ma to na celu możliwość przepr. kontroli instan., a także jest elementem ochrony praw i dóbr osobistych i interesu społecz.

• załatwienie w f. pisemnej przede wszystkim odnosi się do rozstrzygnięcia w formie decyzji, forma ta powinna być tez zachowana do wszystkich czynności przeprowadzanych w toku p. adm, pisma kierowane do stron tez powinny mieć f. pis.

• nie ma charakteru bezwzględnego: ustne załatwienie sprawy jest dopuszczalne tylko wtedy gdy przemawia za tym interes strony, a przepis prawa się temu nie sprzeciwia. treść i istotne motywy takiego załatwienia powinny być utrwalone w aktach w formie protokołu / podpisanej przez stronę adnotacji

1. ORGAN ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ:

ORGAN ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ ROZUMIE SIĘ PRZEZ TO:

- ministrów,

- centralne organy administracji rządowej,

- wojewodów,

- działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy administracji rządowej ( zespolonej i niezespolonej)

- organy jednostek samorządu terytorialnego ( organy gminy, powiatu, województwa, związków gmin, powiatów, wójta, burmistrza, starostę, marszałka województwa, kierowników służb, inspekcji i straży działających w ich imieniu)

- w ujęciu funkcjonalnym może być ponadto inny organ lub podmiot, jeżeli na mocy przepisów prawa lub porozumienia administracyjnego uprawniony jest do władczego rozstrzygania indywidualnej sprawy administracyjnej w drodze dec. admini.

Organy prowadzące p. administracyjne Są to przede wszystkim organy administracji:

a) rządowej;

- centralne;

- terenowe

*zespolone (wojewodowie);

* niezespolone (dyrektorzy urzędów: górniczych, miar, morskich itp.);

3) organy jednostek samorządu terytorialnego

WŁAŚCIWOŚĆ ORGANÓW- POJĘCIE I RODZAJE

- Właściwość organów: to zdolność prawna organu administracji do rozpoznawania i rozstrzygania określonego rodzaju spraw w p. administracyjnym.

- organy administracji publicznej muszą przestrzegać swoich właściwości

- przed wszczęciem postępowania organ powinien zbadać s czy jest właściwy, czy może wydać decyzje w danej sprawie, jeśli jest niewłaściwy przesłać sprawę właściwemu.

1. właściwość rzeczowa: upoważnienie właściwego organu do załatwienia pewnego typu spraw administracyjnych. Zakres działania: ustala się wg przepisów ustrojowych. np. upoważnienie do wybudowania, przyznanie zasiłku.

2. właściwość miejscowa: zdolność organu do realizowania swojej właściwości rzeczowej na określonym obszarze np. na terenie gminy, województwa, całego kraju.

ustalenie właściwości miejscowej:

1. w sprawach dot. nieruchomości- wg miejsca jej położenia, jeśli nieruchomość na obszarze właściwości 2 lub więcej organów to tam na obszarze którego znajduje się większa część nieruch.

2. w sprawach dot. prowadzenia zakładu pracy- według miejsca, w którym zakład pracy jest, był lub ma być prowadzony,

3. w innych sprawach- według miejsca zamieszkania (siedziby) w kraju, a w braku zamieszkania w kraju - według miejsca pobytu strony lub jednej ze stron; jeżeli żadna ze stron nie ma w kraju zamieszkania (siedziby) lub pobytu - według miejsca ostatniego ich zamieszkania (siedziby) lub pobytu w kraju.

Jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej w sposób wskazany wyżej, sprawa należy do organu właściwego dla miejsca, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące wszczęcie postępowania, albo w razie braku ustalenia takiego miejsca - do organu właściwego dla obszaru dzielnicy Śródmieście w m. st. Warszawie.

3. Właściwość funkcjonalna/ instancyjna- wskazuje, który z organów w danym pionie jest właściwy w 1 instancji, dzięki temu możemy ustalić organ, który jest właściwy w 2 instancji. Określa kompetencje do czynności procesowych organów w danej sprawie.

- organ 1 instancji właściwy- wynika z przepisów p. materialnego

- organ 2 instancji właściwy - wynika z przepisów Kodeksu KPA, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej

4) Właściwość delegacyjna -- Kpa dopuszcza możliwość przekazania rozpoznania i rozstrzygnięcia danej sprawy, czynności procesowej w określonej sprawie, będącej przedmiotem postęp., jednemu organowi adm. publ. przez drugi organ.

• wyłączenie organu adm. publ. wyłączenie organu właściwego do załatwienia sprawy jest organ wyższego stopnia, który jednak może wyznaczyć podległy mu organ jako właściwy do rozpoznania i załatwienia sprawy.

• wyłączeniu podlega wójt, burmistrz, prezydent, starosta, marszałek województwa organ właściwy wyznacza SKO

• na gdy na skutek wyłączenia organu kolegialnego utracił on zdolność do podejmowania decyzji/ uchwał, wówczas:

a) sprawę załatwia organ wyższego stopnia nad organem załatwiającym sprawę,

b) sprawę załatwia organ wyższego stopnia nad organem, w którym osoba wymieniona w przepisie zajmuje stanowisko kierow.

Organ wyższego stopnia może do załatwienia sprawy wyznaczyć inny podległy ma organ.

• kategorie sporów o właściwość:

1. spory o właściwość

• spory między organami j. samorządów terytorialnych ( burmistrz- burmistrz), też spory między organami administracji rządowej ( wójt- wójt) spór rozstrzyga wspólny dla nich organ wyższego rzędu, a w razie braku- sąd administracyjny

• między kierownikami służby, inspekcji i straży administracji zespolonej tego samego powiatu- starosta

• między organami adm zespolonej w 1 województwie- wojewoda

• między organami j. samorządu terytorialnego w różnych województwach - minister właściwy do spraw adm publ.

• między wojewodami oraz organami adm zespolonej różnych województw- minister właściwy do spraw adm publ.

• między wojewodą a organami adm. niezespolonej - minister właściwy do spraw adm. publ po porozumieniu z organem sprawującym nadzór nad organem pozostającym w sporze z wojewodą

• między organami adm. publ. innymi wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a w razie braku takiego organu - minister właściwy do spraw adm. publ.

• między organami adm. publ., gdy jednym z nich jest minister Prezes Rady Ministrów,

2. spory kompetencyjne- między organami jednostek samorządów terytorialnych, a organami administracji rządowej ( burmistrz- wojewoda)

• spór rozstrzyga sąd administracyjny- Naczelny Sąd Administracyjny

3. spory o właściwość między organami adm publicznej a sądami powszechnymi

Spory o właściwość:

1. pozytywne- co najmniej 2 organy uznają się za właściwe dla rozstrzygnięcia danej sprawy

2. negatywne- żaden z organów nie uznaje się za właściwy do rozstrzygnięcia danej sprawy.

- z wnioskiem o rozstrzygnięcie spory przez sąd administracyjny może wystąpić: strona, organ jednostki samorządu terytor, organ adm publicznej pozostający w sporze. minister właściwy do spraw adm publicznej, RPO, minister właściwy do spraw sprawiedliwości, Prokurator Generalny

- do czasu rozstrzygnięcia sporu o właściwość podejmuje się tylko czynności nie cierpiące zwłoki ze względu na interes społeczny i zawiadamia się o tym organ właściwy do rozstrzygnięcia sporu.

WYŁĄCZENIE PRACOWNIKA

Pracownik organu adm podlega wyłączeniu od udziału postepowaniu w sprawie:

1) w której jest stroną albo pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy może mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki,

2) swego małżonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia,

3) osoby związanej z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli,

4) w której był świadkiem lub biegłym albo był lub jest przedstawicielem jednej ze stron, albo w której przedstawicielem strony jest jedna z osób wymienionych w pkt 2 i 3,

5) w której brał udział w wydaniu zaskarżonej decyzji,

6) z powodu której wszczęto przeciw niemu dochodzenie służbowe, po-stępowanie dyscyplinarne lub karne,

7) w której jedną ze stron jest osoba pozostająca wobec niego w stosunku nadrzędności służbowej.

* powody wyłączenia trwają też po wstaniu małżeństwa, przysposobienia, kurateli.

* wyłączony pracownik powinien wyk. tylko czynności nie cierpiące zwłoki ze względu na interes społ., ważny interes stron.

Procedura wyłączenia:

• W przypadku wyłączenia pracownika jego bezpośredni przełożony wyznacza innego pracownika do prowadzenia sprawy.

• Bezpośredni przełożony jest obowiązany na jego żądanie/na żądanie strony/ z urzędu wyłączyć go od udziału w postęp. jeśli zostanie uprawdopodobnione istnienie innych okoliczności, które mogą mieć wpływ na bezstronność pracownika.

WYŁĄCZENIE ORGANU

Organ adm publ podlega wyłączeniu od załatwienia sprawy dotyczącej interesów majątkowych:

1) jego kierownika lub osób pozostających z tym kierownikiem w stosunkach określonych w art. 24 § 1 pkt 2 i 3,

2) osoby zajmującej stanowisko kierownicze w organie bezpośrednio wyższego stopnia lub osób pozostających z nim w stosunkach określonych w art. 24 § 1 pkt 2 i 3.

* wyłączony organ powinien wykonywać tylko czynności niecierpiące zwłoki ze względu na interes społ. , ważny interes stron.

* organ wyższego stopnia może do załatwienia sprawy wyznaczyć inny podległy sobie organ.

* jeśli osobą tą jest minister albo prezes SKO, organ właściwy do załatwienia sprawy wyznacza PRM.

2. STRONA POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO:

STRONA- każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Strona jest adresatem decyzji administracyjnej.

Wspólne elementy:

- każdy

- pojęcie interesu prawnego i obowiązku ( ma charakter materialno- prawny) oparty na normach materialnych i p. adm. musi istnieć norma prawna przewidująca w określonym stanie faktycznym i w odniesieniu do konkretnego podmiotu możliwość wydania określonego aktu administracyjnego np. decyzji )

Interes prawny: i uprawnienia ( jakaś korzyść) i obowiązki( zakaz, nakaz)

Stronami mogą być:

1. osoby fizyczne

2. osoby prawne

3. osoby nieposiadające osobowości prawnej ( państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne i organizacje społeczne)

ZDOLNOŚĆ PRAWNA- możliwość bycia podmiotem praw i obowiązków w p. administracyjnym ( bycie stroną postepowania), którą nabywa się w chwili urodzenia i ustaje w chwili śmierci,

ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH - możliwość, prawo do osobistego działania na gruncie prawa, nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności ( 18lat), lub wcześniejszego zawarcia związku małżeńskiego( kobiety po 16r. )

Zdolność do czynności prawnych:

- pełna ( osoba ukończyła 18 lat, nie jest ubezwłasnowolniona, też kobieta która ukończyła 16lat i zawarła związek małżeński)

- ograniczona ( osoby mają 13-18 lat, ubezwłasnowolnione częściowo pewne czynności mogą wykonywać, a w innych muszą być reprezentowane przez przedstawicieli)

- brak ( osoba nie ukończyła 13 lat, jest ubezwłasnowolniona)

• zdolność procesowa wynika z przepisów p. cywilnego, chyba że p. szczególne stanowią inaczej

• osoby fizyczne nie posiadające zdolności do czynności prawnych muszą być reprezentowane przez swych ustawowych przedstawicieli. Wynika to z mocy samej ustawy ( np. reprezentowanie dzieci przez swoich rodziców), bądź wyznaczonych przez sądy w p. nieprocesowym ( opiekun)

• strony nie będące osobami fizycznymi działają przez swych ustawowych/ statutowych przedstawicieli

• w sprawach dot praw zbywalnych/ dziedzicznych w razie zbycia prawa/ śmierci strony w toku postępowania na miejsce dotychczasowej strony wstępują jej następcy prawni

• w sprawach dotyczących spadków nie objętych jako strony działają osoby sprawujące zarząd majątkiem masy spadkowej, a w ich braku - kurator wyznaczony przez sąd na wniosek organu adm. publicznej.

LEGITYMACJA PROCESOWA: uprawnienie do wzięcia udziału w postępowaniu w charakterze strony.

1. subiektywna- polega na przyjęciu założenia, że każdy ma prawo do złożenia podania do organu o wraz z tym momentem staje się stroną postępowania.

2. obiektywna -przed wszczęciem postępowania organ będzie badał czy podmiot wnoszący żądanie jest stroną tego postępowania, czy posiada on interes prawny wynikający z przepisów prawa materialnego.

PEŁNOMOCNIK W POSTĘPOWANIU ADMINISTRACYJNYM.

• strona może działać przez pełnomocnika, chyba że występują sytuacje wymagające osobistego udziału strony w czynności

• pełnomocnikiem może być każda osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych

• jeśli jest pełnomocnik organ kontaktuje się z nim

• od strony zależy komu udzieli pełnomocnictwo. Pełnomocnik nie musi być profesjonalistą- może to być osoba, którą strona obdarzy zaufaniem

• pełnomocnictwo wykazane ma być w aktach sprawy ( można złożyć na piśmie lub ustnie- zgłoszone do protokołu. Pełnomocnik składa do akt oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnika)

• nie żądanie pełnomocnictwa, jeśli spełnione są 3 przesłanki łącznie:

1. sprawa mniejszej wagi

2. pełnomocnikiem jest członek rodziny, domownik strony

3. organ nie może mieć wątpliwości co do istnienia upoważnienia do wystąpienia w imieniu strony.

• organ mimo że strona posiada pełnomocnika może wysyłać też pisma do strony

• pominięcie pełnomocnika strony stanowi naruszenie procedury.

• wyznaczenie przedstawiciela dla osoby nieobecnej/ niezdolnej do czynności prawnej

- jeśli przedstawiciel nie wyznaczony to organ występuje do sądu z wnioskiem o wyznaczenie przedstawi.

- przy czynnościach niecierpiących zwłoki organ wyznacza dla tej osoby przedstawiciela uprawnionego do czasu wyznaczenia dla niej przedstawiciela przez sąd.

3. PODMIOTY NA PRAWACH STRONY

• nie mają interesu prawnego, ale są zainteresowane rozstrzygnięciem sprawy, a sprawa dotyczy osoby trzeciej

• ustawodawca uznał, że ze względu na cele, które reprezentują powinny uczestniczyć w postępowaniu administracyjnym

• Każdy z tych podmiotów realizuje inne interesy.

• jeśli włączą się do toczącego się postępowania to nabywają prawa procesowe stron ( mogą składać wnioski dowodowe, obecne przy przeprowadzeniu dowodu, wnosić odwołanie od decyzji, zażalenie na postanowienia)

• decyzja rozstrzyga o prawach i obowiązkach stron postępowania, adresowana do stron postępowania. Podmioty otrzymują decyzję w odpisie i mogą się odwołać.

ORGANIZACJA SPOŁECZNA

• może występować w sprawie dotyczącej innej osoby występować z żądaniem o wszczęcie postępowania, lub dopuszczenie jej do postępowania. Muszą być spełnione 2 warunki:

- musi być to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji

- przemawia za tym interes społeczny

• organ adm pub decyduje czy żądanie org. jest uzasadnione i może wszcząć/przyłączyć się do postęp. Służy zażalenie.

• organizacja uczestniczy w postępowaniu na prawach stron.

• organ adm publ wszczynając postępowanie w sprawie dot innej osoby zawiadamia o tym organizację jeśli uzna że była by zainteresowana ze względu na swoje statutowe cele i przemawia za tym interes społeczny.

• organizacja która nie działa w postępowaniu na prawach stron może przedstawić organowi swój pogląd w sprawie, wyrażony w uchwale/ oświadczeniu.

PROKURATOR

• jego celem jest ochrona praworządności, pilnuje aby nie zachodziło naruszenie prawa w postępowaniu, żeby decyzje były wydawane zgodnie z prawem.

• Prokurator sam decyduje o swoim udziale w postępowaniu a organ administracyjny nie może nie dopuścić prokuratora do udziału w postępowaniu administracyjnym, jeśli ten zgłasza swój udział

• Prokurator może:

- zwrócić się do organu o wszczęcia postępowania ( w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem)

- może brać udział w postępowaniu i może się przyłączyć do postępowania w każdym stadium

- ma prawo wniesienie sprzeciwu: od decyzji ostatecznych, gdy przepisy wykazują możliwość odwołania się

- może wnieść skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

- organ adm publ. zawiadamia prokuratora o wszczęciu postępowania oraz o toczącym się postepowaniu w każdym przypadku, gdy uzna udział prokuratora w postepowaniu za potrzebny

RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH

• działa na podstawie ustawy z dnia 15 lipca 1987 o Rz. Pr. Ob.

• jego udział uzasadniony jest koniecznością ochrony praw i wolności obywatelskich

• RPO sam decyduje o swoim udziale w postępowaniu. Organ administracji publicznej nie może nie dopuścić RPO do udziału w postępowaniu administracyjnym, jeśli ten zgłosi swój udział.

• na podstawie art. 14 ustawy:

- może żądać wszczęcia postępowania administracyjnego * może zaskarżać decyzje do sądu administracyjnego

- może uczestniczyć w postęp adm. i w postępowaniu przed sadem adm. na prawach przysługującym prokuratorowi.

RZECZNIK PRAW DZIECKA

• działa na podstawie ustawy z dnia 6 styczna 200r. o Rz. Pr. Dz

• jego rolą jest stanie na straży praw dziecka

• na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 5 ustawy może: *żądać wszczęcia postępowania *zaskarżać decyzje *uczestniczyć w postępowaniu adm. i sądowo-adm na prawach przysługujących prokuratorowi.

INNY PODMIOT - INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA

• przepisy materialnoprawne mogą przyznawać prawa procesowe innym podmiotom np. organom IOŚ

• ustawa o Inspekcji Ochrony Środowiska z 20 lipca 1991 roku

• wykonuje zadania w zakresie ochrony środowiska

• jeśli zgłosi swój udział w postępowaniu to może występować na prawach stron w postępowaniu o ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, dotyczącym przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko

4. POJĘCIE, RODZAJE I SPOSOBY OBLICZANIA TERMINÓW.

TERMIN: można przez to rozumieć ściśle określoną datę, bądź pewien okres.

RODZAJE: Terminy okresowe dzielimy na:

1. ustawowe- wynikające z kpa i innych ustaw. Przewidziane są zarówno dla czynności dokonywanych przez organ ( np. termin załatwienia sprawy) jak i dla czynności dokonywanych przez strony i innych uczestników postepowania ( np. termin na wniesienie odwołania) . Ich cecha jest to, że nie mogą być one przez organ prowadzący postępowanie ani skracane, ani przedłużane. Niedopełnienie czynności przez stronę w terminie ustawowym powoduje, że czynności ta nie może być już skutecznie dokonana.

2. urzędowe- wyznaczone przez organ prowadzący postęp., mogą być skracane, przedłużane z ważnych przyczyn, czynności

1. - zwykłe: przekroczenie nie powoduje negatywnych skutków dla strony

2. - zawite: czynność dokonana po upływie tego terminu jest nieważna i prawnie bezskuteczna. Są terminami przywracalnymi można złożyć wniosek- 14 dni na odwołanie.

3. - przedawniające: po upływie terminu następuje wygaśnięcie mocy prawnej danej czynności. Termin 7 dni na złożeniu wniosku o przywrócenie terminu.

SPOSOBY LICZENIA TERMINÓW

1. DNI: upływ ostatniego z wyznaczonej liczby dni uważa się za koniec terminu, z tym, że jeśli początkiem terminu jest pewne zdarzenie, przy obliczaniu terminu nie uwzględnia się dnia, w którym zdarzenie nastąpiło

np. 7 dni : 2 XI 9XI ( nie uwzględnia się dnia zdarzenia, a koniec terminu to upływ ostatniego dnia)

9XI (niedziela) 10 XI, 9 XI ( sobota) 12XI ( sobota, niedziele wolne, 11listopada też wolne)

2. TYGODNIE: kończą się z upływem tego dnia w ostatnim tyg, który nazwą odpowiada początkowemu dniowi terminu

np. 2tyg: czwartek 2X czwartek 16 X ( początek to czwartek, to koniec terminu też )

3. MIESIĄCE kończą się w upływem tego dnia w ostatnim miesiącu, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu miesiąca.

np. 1m: 15 I 15 II ( koniec ten sam dzień co początek)

• V 30 VI ( nie ma tego dnia w następnym miesiącu to ostatni dzień miesiąca)

Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało:

• Wysłane w formie dokumentu elektronicznego do organu administarcji publicznej, a nadawca otrzymał urzędowe poświadczenie odbioru,

• Nadane w polskiej placówce pocztowej

• Złożone je w polskim urzędzie konsularnym

• Złożone przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej,

• Złożone przez członka załogi statku morskiego kapitanowi statku,

• Złożone przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karnego.

5. INSTYTUCJA PRZYWRÓCENIA TERMINU

• WARUNKI PRZYWRÓCENIE TERMINU:

- brak winy po stronie zainteresowanego

- na prośbę zainteresowanego, musi uprawdopodobnić że uchybienie nastąpiło bez jego winy

- wniesienie podania ( prośby) o przywrócenie należy wnieść w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia( po tym t. przedawniający)

- równoczesne dopełnienie czynności, dla której termin był określony (składając wniosek o przywrócenie terminu składamy też pismo odnośnie którego ta prośbę złożono)

• postanowienie o przywrócenie terminu

- o przywróceniu decyduje organ administracji publicznej właściwy w sprawie.

- organ wydaje postanowienie o przywróceniu/odmowie przywrócenia terminu (od postanowienia służy zażalenie)

- prośbę o przywrócenie terminu rozpatruje organ właściwy do rozpatrzenia odwołania. Jego decyzja jest ostateczna,

! * o przywróceniu terminu do wniesienia odwołania/ zażalenia decyduje właściwy organ, postanowienie ostateczne, nie przysługuje zażalenie.

na postanowienie kończące postępowanie przysługuje skarga do NSA,

- skutkiem prawnym przywrócenia terminu jest traktowanie czynności, dla której termin był określony, jako dochowanej w terminie.

6. TERMINY ZAŁATWIANIA SPRAW ADMINISTRACYJNYCH I ŚRODKI UMOŻLIWIAJĄCE ZWALCZENIE BEZCZYNNOŚCI ORGANU LUB PRZEWLEKŁEGO PROWADZENIA POSTĘPOWANIA

• termin niezwłocznego załatwienia sprawy/ bez zbędnej zwłoki

- krócej niż 1miesiąc

- tak załatwiane powinny być sprawy, które mogą być rozpatrzone w oparciu o dowody przedstawione przez stronę, w oparciu o fakty i dowody powszechnie znane organowi, przed którymi toczy się postępowanie

- to też sprawy w których nie trzeba prowadzić postępowania dowodowego

• termin 1 miesiąca

- sprawy wymagające postępowania wyjaśniającego ( od wszczęcia postępowania)

- sprawy odwoławcze ( od dnia otrzymania odwołania)

• termin 2 miesięcy

- sprawy szczególnie skomplikowane

- kwalifikowanie sprawy, jako szczególnie skomplikowanej należy do organu załatwiającego sprawę o terminie decyduje organ, ile mu to zajmie

* Obowiązywanie wyznaczonych terminów załatwienia sprawy, zależy od tego, czy trzeba przeprowadzić postępowanie wyjaśniające, dowodowe, a także od stopnia trudności i zawiłości sprawy.

* termin do załatwienia sprawy przez organ odw. biegnie od dnia otrzymania przez ten organ odwołania wraz z aktami sprawy.

• terminy maksymalne nie powinny być przekraczane * mogą być wydłużone: nie wlicza się okresów zawieszenia postępowania, przyczyn niezależnych od organów, okresów opóźnień spowodowanych z winy strony

ŚRODKI UMOŻLIWIAJĄCE ZWALCZENIE BEZCZYNNOŚC, PRZEWLEKŁEGO PROWADZENIA POSTĘP.

BEZCZYNNOŚĆ

• zachodzi w przypadku niezałatwienia sprawy przez organ adm publ w określonym terminie

• organ nie podjął stosownych czynności w sprawie albo też prowadził postępowanie ale nie zakończył go wydanie, w terminie decyzji/ postanowienia// innego aktu

PRZEWLEKŁOŚĆ

• o tym możemy mówić wtedy, kiedy postepowanie trwa dłużej niż jest to konieczne do wyjaśnienia okoliczności faktycznych i prawnych mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

• można mówić tez gdy w toku postepowania podejmowane będą czynności w sposób pozorny lub nieefektowny.

• W takiej sytuacji pomimo tego, że organ nie załatwia sprawy w terminie, to jednak nie pozostaje w bezczynności, po prostu nie podejmuje czynności procesowych zgodnie z wyrażoną w k.p.a. zasadą szybkości postępowania
  (np. poprzez nieuzasadnione korzystanie z wyznaczenia nowego terminu załatwienia sprawy).
  

• stronie służy prawo do złożenia zażalenia na bezczynność, przewlekłość postępowania organu adm publ wyższego stopnia

jeśli nie ma takiego organu- wezwanie do usunięcia naruszenia prawa

• organ w razie niezałatwienia sprawy w terminie ma obowiązek zawiadomić strony, podając przyczyny zwłoki, oraz wskazać nowy termin załatwienia sprawy.

• organ wyższego stopnia uznając zażalenie za uzasadnione:

- wyznacza dodatkowy termin załatwienia sprawy

- zarządza wyjaśnienie przyczyn

- ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie

- w razie potrzeby podjęcie środków zapobiegających takim sytuacjom w przyszłości

- organ stwierdza że niezałatwienie sprawy w terminie miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

• pracownik, który z nieuzasadnionych przyczyn nie załatwił sprawy w terminie, lub w dodatkowym terminie podlega odpowiedzialności porządkowej i dyscyplinarnej, albo innej odpowiedzialności przewidzianej w przepisach prawa.

• po skorzystaniu z prawa wniesienia zażalenia, w każdym czasie po upływie terminu załatwienia sprawy, aż do chwili jej załatwienia, istnieje możliwość wniesienia skargi do sądu administracyjnego na niezałatwienie sprawy przez organ I instancji, bądź przez organ odwoławczy,

• Dopuszczalna jest skarga do NSA na bezczynność organów polegająca na niewydaniu: * decyzji administracyjnej,

*postanowienie w p. administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, także rozstrzygającego sprawę co do istoty, *postanowienia w p. egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie, * innych niż ww. aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczącej przyznawania, stwierdzania albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikającego z przepisów prawa.

• Zgodnie z orzecznictwem NSA, gdy w bezczynności pozostaje samorządowe kolegium odwoławcze/ minister stronie przysługuje skarga na bezczynność do sądu administracyjnego.

7. DORĘCZENIA W POSTĘPOWANIU ADMINISTRACYJNYM

1. WŁAŚCIWE- bezpośrednio osobie fizycznej - art. 42

• Pisma doręcza się o. fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy, lokalu organu adm publ, jeśli przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Jeśli nie można tam dostarczyć/potrzeba to dostarcza się w każdym miejscu gdzie się adresata zastanie. jednostkom organizacyjnym i organizacjom społecznym doręcza się pisma w lokalu ich siedziby, do rąk osób uprawnionych do odbioru

2. ZASTĘPCZE art. 43,44

- nieobecność adresata pismo doręcza się dorosłemu domownikowi, sąsiadowi, dozorcy domu za pokwitowaniem i te osoby muszą się podjąć oddania tego pisma adresatowi. Zawiadamia się o tej sytuacji adresata ( umieszcza się zawiadomienie w jego skrzynce pocztowej lub drzwiach mieszkania)

• Pismo doręcza się za pokwitowaniem przez operatora pocztowego, przez swoich pracowników/ inne upoważnione osoby

• doręczenia pisma droga elektroniczna strona/ inny uczestnik postępowania wystąpił do organu adm publicznej o doręczenie albo o wyraził zgodę na doręczenie pisma za pomocą internetu.

• pismo doręcza się stronie/ przedstawicielowi strony/ pełnomocnikowi strony ( jeśli kilku pełnomocników to 1 z nich)

pismo doręcza się wszystkim stronom jeśli podanie złożone przez 2 lub więcej stron

• strona mieszka/ ma siedzibę za granicą, a w kraju nie ma pełnomocnika do prowadzenia sprawy to jest obowiązana wskazać w kraju pełnomocnika do doręczeń. ( w razie gdy strona nie wskaże pełnomocnika do doręczeń jej pisma pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, stronę się o tym poucza przy 1 doręczeniu, strona też powinna być pouczona że ma możliwość złożenia odpowiedzi na pismo wszczynające postępowanie i wyjaśnień na piśmie oraz o tym kto może być ustanowiony na pełnomocnika)

• Pisma dla osób nie znanych z miejsca pobytu, którym sąd nie przyznał przedstawiciela, doręcza się przedstawicielowi wyznaczonemu przez organ administracji państwowej

• pisma dla osób korzystających ze szczególnych uprawnień wynikających z immunitetu dyplomatycznego, konsularnego doręcza się na zasadach przepisów szczególnych, umów i zwyczajach międzynarodowych

• obowiązek zawiadamiania organu o każdej zmianie swego adresu ( zaniedbanie tego obowiązku doręczenie pod stary adres ma skutek prawny)

• pozostałe sposoby doręczenia pism:

- operator pocztowy przechowuje pismo przez okres 14dni w swojej placówce- doręczenie przez operatora pocztowego

- pismo składa się na 14dni w urzędzie właściwej gminy/miasta- doręczenie przez pracownika urzędu, inna uprawnioną os.

- zawiadomienie o pozostawieniu pisma z informacją o możliwości jej odbioru w terminie 7dni od dnia doręczenia składa się w skrzynce pocztowej/ drzwiach mieszkania adresata/ jego biura innego pomieszczenia, gdzie adresat wykonuje czynności zawodowe.

- nie podjęcie przesyłki w terminie 7dni powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru w terminie nie dłuższym niż 14 dni od daty pierwszego zawiadomienia.

- doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia tego okresu, a pismo pozostawia się w aktach sprawy.

POTWIERDZENIE DORĘCZENIA

- odbierający pismo potwierdza doręczenia składając podpis i wskazując datę

- odbierający nie chce/ nie może potwierdzić sam doręczający stwierdza datę doręczenia, osobę która odebrała i wskazuje przyczyny braku podpisu tej osoby.

- doręczenie przez środki komunikacji elektronicznej termin 7 dni od dnia wysłania pisma organu na otrzymanie potwierdzenia. ( nie otrzymanie potwierdzenia organ doręcza pismo w inny sposób)

w celu dostarczenia dokumentu w tej formie organ przesyła na adres elektroniczny informacje: wskazanie że adresat może odebrać dokument w takiej formie, wskazanie z jakiego adresu może pobrać dokument, pouczenie dot sposobu odbioru.

• odmowa przyjęcia pisma przez adresata pismo zwraca się nadawcy z adnotacja o odmowie jego przyjęcia i datą, takie pismo włącza się do akt sprawy. Takie pismo uznaje się za doręczone z dniem odmowy przyjęcia przez adresata.

• DECYZJĘ MOŻNA WPROWADZIC DO OBROTU TEŻ PRZEZ OGŁOSZENIE DECYZJI strony mogą być zawiadomione o decyzjach i innych czynnościach organów przez obwieszczenie lub inny przyjęty sposób publicznego ogłaszania, jeśli przepis szczególny tak stanowi. zawiadomienie bądź doręczenie uważa się za dokonane po upływie 14 dni od dnia publicznego ogłoszenia.

FIKCJA PRAWNA DORĘCZENIA WŁAŚCIWEGO

• fikcji doręczenia- sytuacja, gdy pomimo nie doręczenia pisma przyjmuje się, że adresat je otrzymał,

• doręczenie pismo niebezpośrednio adresatowi ( pozostawienie domownikowi, sąsiadowi, dozorcy domu za pokwitowaniem. O takim doręczeniu informuje się adresata)

• pismo z uwagi na niemożność doręczenia bezpośredniego albo zastępczego zostało pozostawione na okres 14 dni w urzędzie pocztowym albo gminy (miasta), a adresat był dwukrotnie zawiadamiany o tej okoliczności - w tym przypadku doręczenie uważa się za dokonane z upływem czternastego dnia okresu dokonania pierwszego zawiadomienia, a pismo pozostawia się w aktach sprawy.

• adresat pomimo prawidłowego doręczenia odmawia przyjęcia pisma uznaje się pismo za doręczone z dniem odmowy jego przyjęcia,

• strona, która mieszka/ przebywa za granicą i nie wyznaczy pełnomocnika do doręczeń jej pisma pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, stronę się o tym poucza przy 1 doręczeniu

• zaniechanie obowiązku poinformowania o zmianie adresu zamieszkania, siedziby

• wprowadzenie decyzji do obrotu przez ogłoszenie/ obwieszczenie

8. WEZWANIA

• organ może wzywać osoby do udziału w podejmowanych czynnościach i do złożenia wyjaśnień lub zeznań: osobiście, przez pełnomocnika, na piśmie, jeśli jest to niezbędne do rozstrzygnięcia sprawy lub wykonania czynności urzędowych

• organ powinien dołożyć starań aby zadośćuczynienie wezwaniu nie było uciążliwe,

• osoba nie może się stawić ze względu na chorobę/ kalectwo/ inna niedająca się usunąć przeszkoda organ może dokonać czynności/ przyjąć wyjaśnienia/ przesłuchać osobę w miejscu jej pobytu ( muszą pozwalać na to okoliczności, w jakich znajduje się ta osoba)

• do osobistego stawienia się wezwany jest obowiązany tylko w obrębie gminy, lub miasta, w którym zamieszkuje lub przebywa. Również dotyczy to osób zamieszkałych lub przebywających w sąsiedniej gminie lub mieście.

• pomoc prawna:

- 1 organ pomaga drugiemu w prowadzeniu postępowania

- organ prowadzący postępowanie zwraca się do właściwego terenowego organu adm. rządowej lub organu samorządu terytorialnego o wezwanie osoby zamieszkałej, w danej gminie lub mieście do złożenia wyjaśnień lub zeznań albo do dokonania innych czynności związanych z toczącym się postepowaniem

- Uzyskane wyjaśnienia organ udzielający pomocy prawnej przekazuje organowi prowadzącemu postępowanie.

• wyjątek: w przypadku gdy charakter sprawy lub czynności wymaga dokonania czynności przed organem prowadzącym postępowanie, można wzywać osoby do osobistego stawienia się również spoza gminy lub miasta i sąsiednich gmin, w których te osoby zamieszkują lub przebywają.

• wezwanie powinno zawierać:

1) nazwę i adres organu wzywającego;

2) imię i nazwisko wzywanego;

3) w jakiej sprawie/ w jakim charakterze/w jakim celu zostaje wezwany(strona, świadek, biegły i co jest celem stawienia)

4) czy wezwany powinien stawić się osobiście lub przez pełnomocn., czy może złożyć wyjaśnienie lub zeznanie na piśmie;

5) termin, do którego żądanie powinno być spełnione, albo dzień, godzinę i miejsce stawienia się wezwanego lub jego pełn.

6) skutki prawne niezastosowania się do wezwania.

7) powinno być zaopatrzone podpisem pracownika organu wzywającego, z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego podpisującego

• w sprawach niecierpiących zwłoki wezwanie można dokonać telegraficznie, telefonicznie, przy użyciu innych środków łączności ( zawiera te same elementy co wezwanie pisemne)

• osobie, która stawiła się na wezwanie, przyznaje się koszty podróży i inne właściwe należności.

Skutki prawne niezastosowania się do wezwania Podstawową karą w tym przypadku jest grzywna.

- osoba nie stawiła się bez uzasadnionej przyczyny, bezzasadnie odmówił złożenia zeznania, może być ukarany przez organ przeprowadzający dowód grzywną do 50 zł,

- w razie ponownego niezastosowania się do wezwania - grzywną do 200 zł.

- ukaranie grzywną nie wyklucza możności zastosowania do opornego świadka środków przymusu

- w przypadku żołnierza w czynnej służbie nie stosuje się kary grzywny, lecz występuje do dowódcy JW, w której pełni on służbę, z wnioskiem o ukaranie dyscyplinarne

9. PODANIA

podanie= żądanie wszczęcia postęp. oraz inne żądanie / wyjaśnienie/ odwołanie/ zażalenie. Podaniem nie jest skarga, wniosek

forma : może być wnoszone: pisemnie, ustnie do protokołu, telegraficznie, przy użyciu środków komunikacji elektronicznej

1. treść: podanie powinno zawierać : wskazanie osoby, od której podanie pochodzi, jej adres, żądanie, czynić zadość innym wymaganiom ustalonym w p. szczególnych.

2. Podanie wniesione pisemnie/ ustnie powinno być podpisane przez wnoszącego ( a protokół też podpisany przez pracownika który go sporządził)

- podanie wnosi osoba, która nie może/ nie umie złożyć podpisu podpisuje za nią inna osoba przez nią upoważniona musi być o tym wzmianka przy podpisie.

3. podanie wniesione w formie dok. elektronicznego powinno:

• być odpowiednio uwierzytelnione (opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu)

• zawierać dane w ustalonym formacie, zawartym we wzorze określonym w odrębnych przepisach

Organ adm. jest zobowiązany potwierdzić wniesienie wniosku jeśli wnoszący tego żąda, forma elektroniczna potwierdzenie przez doręczenie urzędowego poświadczenia odbioru na wskazany adres elektroniczny.

Braki formalne podania

1. brak adresu wnoszącego i nie ma możliwości ustalenia tego na podstawie danych podanie pozostawia się bez rozpozna.

2. podanie nie czyni zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach prawa wezwanie wnoszącego w celu usunięcia braków ( termin 7 dni, pouczenie że nie wykonanie spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania)

organ do którego wniesiono podanie jest nie właściwy w danej sprawie to przekazuje niezwłocznie do organu właściwego i informuje o tym wnoszącego podanie.

skutki prawne wniesienia podania do organu niewłaściwego w sprawie

• wniesienie do niewłaściwego nie pociąga za sobą ujemnych konsekwencji dl wnoszącego ( wniesienie do organu niewłaściwego przed upływem terminu uważa się a wniesione z zachowaniem terminu

• jeśli organ jest niewłaściwy powinien niezwłocznie przekazać sprawę do organu właściwego, zawiadamiając o tym wnoszącego podanie,

10. PROTOKOŁY I ADNOTACJE

Organ administracji publicznej sporządza zwięzły protokół z każdej czynności postępowania mającej istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że czynność została w inny sposób utrwalona na piśmie (art. 67 § 1 kpa).

Obowiązkowo sporządza się:

1) przyjęcie wniesionego ustnie podania;

2) przesłuchania strony, świadka i biegłego;

3) oględzin i ekspertyz dokonywanych przy udziale przedstawiciela organu administracji publicznej;

4) rozprawy;

5) ustnego ogłoszenia decyzji i postanowienia

• Protokół sporządza się tak, aby z niego wynikało, kto, kiedy, gdzie i jakich czynności doskonal, kto i w jakim charakterze był przy tym obecny, co i w jaki sposób w wyniku tych czynności ustalono i jakie uwagi zgłosiły obecne osoby.

• Protokół odczytuje się wszystkim osobom obecnym, biorącym udział w czynności urzędowej, które powinny następnie protokół podpisać. Odmowę lub brak podpisu którejkolwiek osoby należy omówić w protokole.

• Protokół przesłuchania powinien być odczytany i przedstawiony do podpisu osobie zeznającej niezwłocznie po złożeniu zeznania. W protokołach przesłuchania osoby, która złożyła zeznanie w języku obcym, należy podać w przekładzie na język polski treść złożonego zeznania oraz wskazać osobę i adres tłumacza, który dokonał przekładu - tłumacz ten powinien podpisać protokół przesłuchania.

• Organ administracji publicznej może zezwolić na dołączenie do protokołu zeznania na piśmie, podpisanego przez zeznającego, oraz innych dokumentów mających znaczenie dla sprawy.

• Skreśleń i poprawek w protokole należy tak dokonywać, aby wyrazy skreślone i poprawione były czytelne. Skreślenia i poprawki powinny być stwierdzone w protokole przed jego podpisaniem.

PRZEDMIOT ADNOTACJI: Czynności organu administracji publicznej, z których nie sporządza się protokołu, a które mają znaczenie dla sprawy lub toku postępowania, utrwala się w aktach w formie adnotacji podpisanej przez pracownika, który dokonał tych czynności.

11. SPOSOBY WSZCZĘCIA POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO

2 sposoby wszczęcia postępowania. O tym kiedy wszczyna się postępowanie z urzędu a kiedy na żądanie strony decydują przepisy prawa materialnego

1. z urzędu

1. przez organ administracyjny na żądanie strony,

2. przez organ administracyjny, w której wpis wymaga wniosku strony, ze względu na ważny interes strony

- wyjątek art. 61 §2 ( organ adm. ze względu na szczególnie ważny interes strony może wszcząć postępowanie z urzędu w spr. w której przepis prawa wymaga wniosku strony. Organ musi w toku po. uzyskać zgodę strony, a jak nie umorzyć)

data wszczęcia: dzień dokonania/ podjęcia pierwszej czynności procesowej organu w stosunku do strony ( kiedy pierwsza inf zostanie wysłana) Zwykle to zawiadomienie wszystkich stron o wszczęciu postępowania. Takie zawiadomienie wymagane jest też w przypadku wszczęcia postępowania jednej ze stron w odniesieniu do pozostałych stron.

2. na żądanie/ wniosek strony

1. na żądanie strony,

2. na żądanie prokuratora0 w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem,

3. na żądanie RPO - jak w przypadku prokuratora,

4. na żądanie organizacji społecznej - jeśli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny

Daty wszczęcia: 1)dzień doręczenia żądania organowi adm publicznej 2)gdy jest wniesione drogą elektroniczną jest to dzień wprowadzenia żądania do systemu teleinformatycznego organu administracji publicznej

O wszczęciu po. z urzędu lub na żądanie jednej ze stron należy zawiadomić wszystkie osoby będące stronami w sprawie.

w sprawach w których prawa/ obowiązki stron wynikają z tego samego stanu faktycznego oraz tej samej podstawy prawnej i w których właściwy jest ten sam organ adm. można wszcząć i prowadzić 1 postępowanie dotyczące więcej niż 1 strony

16) ZAWIESZENIE POSTĘPOWANIA

• Postępowanie administracyjne może być zawieszone:

1. Obligatoryjnie:

1. w razie śmierci strony lub jednej ze stron, jeżeli wezwanie spadkobierców zmarłej strony do udziału w postępowaniu nie jest możliwe lub w przypadku spraw dotyczących spadków nie objętych brak jest osób sprawujących zarząd majątkiem masy spadkowej lub kuratora wyznaczonego przez sąd, a postępowanie nie podlega umorzeniu jako bezprzedmiotowe;

2. w razie śmierci przedstawiciela ustawowego strony;

3. w razie utraty przez stronę lub przez jej ustawowego przedstawiciela zdolności do czynności prawnych;

4. gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd.

• ustąpienie przyczyn zawieszenie postępowania organ podejmie postępowanie z urzędu lub na żądanie strony

• Organ administracji państwowej, który z przyczyn określonych w pkt a-c zawiesił postępowanie wszczęte z urzędu, jest zobowiązany uczynić równocześnie niezbędne kroki w celu usunięcia przeszkody do dalszego prowadzenia postępowani.

• organ z przyczyn określonych w pkt. d zawiesił postępowanie wystąpi równocześnie do właściwego organu lub sądu o rozstrzygnięcie zagadnienia wstępnego albo wezwie stronę do wystąpienia o to w oznaczonym terminie

Jeśli zawieszenie te mogłoby spowodować niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego, poważna szkodę dla interesu społecznego organ załatwi sprawę, rozstrzygając zagadnienie wstępne we własnym zakresie.

2. Fakultatywnie - może nastąpić wówczas, gdy wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie zagraża to interesowi społecznemu.

• Jeżeli w okresie 3-lat od daty zawieszenia postępowania z tego powodu żadna ze stron nie zwróci się o podjęcie postępowania, żądanie wszczęcia postępowania uważa się za wycofane.

• Wszystkie postanowienia w sprawie zawieszenia postępowania mogą być zaskarżone w drodze zażalenia.

• o postanowieniu w spr zawieszenia albo podjęcia postępowania organ zawiadamia strony,

• w czasie zawieszenia postęp. organ może podejmować czynności niezbędne w celu zapobieżenia niebezpieczeństwom dla życia, zdrowia, poważnym szkodom dla interesu społecznego,

• zawieszenie wstrzymuje bieg terminów przewidzianych w kodeksie.

17) RODZAJE ROZSTRZYGNIĘĆ ORGANU I INSTANCJI: DECYZJA, POSTANOWIENIE

DECYZJA ADMINISTRACYJNA - to akt, w którym organ administracji rozstrzyga najczęściej merytorycznie (co do istoty) sprawę należącą do jego kompetencji.

• pojęcie materialne: stworzona przez przepisy

Władcze, jednostronne oświadczenie woli organu administracji publicznej, oparte na przepisach prawa administracyjnego, określające sytuację prawna konkretnie wskazanego adresata w indywidualnej oznaczonej sprawie.

podwójna konkretność decyzji= decyzja skierowana do konkretnego adresata i dotyczy konkretnej, indywidualnej sprawy.

• pojęcie procesowe: stworzone przez ustawę

art. 104: organ załatwia sprawę przez wydanie decyzji, chyba że ustawa stanowi inaczej

- organ wydaje decyzję merytoryczną ( rozstrzyga sprawę co do jej istoty w całości lub części)

- decyzję, który w inny sposób kończą sprawę w danej instancji ( np. dec. o umorzeniu postępowania)

Do jej wydania wystarczą przepisy procesowe z art. 105 ( postępowanie stało się bezprzedmiotowe w całości lub części/ wystąpi o to strona na której żądanie postępowania zostało wszczęte a nie sprzeciwiają się temu strony i nie jest to sprzeczne z interesem społecznym)

ELEMENTY DECYZJI art.107: wymogi formalne decyzji

a)oznaczenie organu administracyjnego ( organ i adres)

b) data wydania ( ustalenie czy organ załatwił sprawę w określonym terminie i wskaże też stan prawny w danej decyzji)

c) oznaczenie strony lub stron ( może być skierowane tylko do stron postępowania/ skierowanie do podmiotu, który nie jest stroną stwierdzenie nieważności decyzji)

d) podstawa prawna ( przepisy prawa materialnego, wskazanie przepisów)

e) rozstrzygnięcie ( przyznanie uprawnienia, odmówienie, obowiązku)

f) uzasadnienie faktyczne ( wskazanie okoliczności które organ uznał za udowodnione, dowodów na których się oparł oraz przyczyn dla których odmówił innych faktów)

g) uzasadnienie prawne ( przytoczenie treści przepisu, wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji)

- można odstąpić od uzasadnienia jeśli jest to zgodne z żądaniem strony

- przepisy prawa wskazuje się ze względu na interes państwa, prywatny

h) pouczenie ( w jakiej mierze służy odwołanie)

i) podpis ( imię, nazwisko, stanowisko służbowe (wysłana w formie dok. elektr- opatrzona bezpiecznym podpisem elektronic)

§2 inne przepisy szczególne: może z nich wynikać rygor natychmiastowej wykonalności art. 108

- decyzji od której służy odwołanie, może być nadany, gdy jest to niezbędne ze względu na ochronę zdrowia, życia ludzkiego, dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami, z inny interes społeczny lub wyjątkowo ważny interes strony ( można w ty przypadku zażądać od strony stosownego zabezpieczenia)

* 4 najważniejsze elementy decyzji na podstawie NSA: oznaczenie organu, oznaczenie strony, rozstrzygnięcie, podpis

WSPÓŁDZIAŁANIE ORGANÓW PRZY WYDAWANIU DECYZJI

• polega na tym, że jeśli przepisy prawa uzależniają wydanie decyzji od zajęcia stanowiska przez inny organ(w postaci: wyrażenia opinii/ zgody/ stanowiska w innej formie) - wówczas decyzję tę należy wydać dopiero po zajęciu stanowiska przez ten organ.

• organ załatwiający sprawę, który zwraca się do innego organu o zajecie stanowiska zawiadamia o tym stronę.

• organ do którego się zwrócono ma obowiązek przedstawić stanowisko niezwłocznie ( max 2 tyg od dnia doręczenia mu żądania, chyba ze przepisy wskazują inny termin)

• organ ten może przeprowadzić p. wyjaśniające

• Zajęcie stanowiska przez ten organ następuje w drodze postanowienia, stronom służy zażalenie

REKTYFIKACJA DECYZJI

• uzupełnienie lub sprostowanie elementów decyzji administracyjnej

• Strona ma prawo w terminie 14 dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia- prawo żądania jej uzupełnienia co do rozstrzygnięcia, albo co do prawa odwołania, wniesienia w stosunku do powództwa do sądu powszechnego lub skargi do sadu adm. albo sprostowanie zamieszczonego w decyzji pouczenia w tych kwestiach.

• termin dla strony do wniesienia odwołania, powództwa lub skargi biegnie od dnia doręczenia jej odpowiedzi.

• na postanowienie w sprawie sprostowania i wyjaśnienia służy zażalenie.

• sprostowanie decyzji

- w terminie czternastu dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji prawo sprostowania zamieszczonego w decyzji pouczenia, w sprawach:

1) pouczenia o środkach prawnych;

2) rozstrzygnięcia.

Organ administracyjny ma prawo z urzędu lub na żądanie strony prostować - w drodze postanowienia - błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez siebie decyzjach administracyjnych.

• uzupełnienie decyzji

- kpa przyznaje stronie w terminie 14 dni od dnia doręczenia/ ogłoszenia decyzji, prawo żądania jej uzupełnienia co do

1) rozstrzygnięcia;

2) pouczenia o środkach prawnych. - Gdy strona skorzysta z tego prawa, termin do wniesienia odwołania, termin do wniesienia powództwa lub skargi biegnie od dnia doręczenia stronie odpowiedzi przez organ administracyjny.

• Wykładnia decyzji.

- Gdy treść decyzji nie jest jasna, to na żądanie organ, który wydał decyzję powinien wyjaśnić - w drodze postanowienia - wątpliwości co do treści decyzji.

POSTANOWIENIE

W toku postępowania organ administracyjny wydaje postanowienia. Dotyczą one poszczególnych kwestii wynikających w toku postępowania, lecz nie rozstrzygają o istocie sprawy, chyba że przepisy kpa stanowią inaczej.

Postanowienie powinno zawierać:

1) oznaczenie organu administracji publicznej;

2) data wydania postanowienia;

3) oznaczenie strony lub stron albo innych osób biorących udział w postępowaniu;

4) powołanie podstawy prawnej;

5) rozstrzygnięcie;

6) pouczenie, czy i w jakim trybie służy zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego;

7) podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska osoby upoważnionej do wydania postanowienia. 8) Postanowienie, na które służy zażalenie lub skarga do sądu, bądź wydane na skutek zażalenia, powinno zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne.

9) Postanowienie wydane w formie dokumentu elektronicznego powinno być opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu lub podpisem osobistym

doręczenie/ ogłoszenie postanowienia:

• Postanowienia, na które służy zażalenie lub skarga do sądu, doręcza się stronom na piśmie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

• może być ogłoszone ustnie w określonych przypadkach,

• postanowienie, które może być zaskarżone do sadu administracyjnego, doręcza się stronom wraz z pouczeniem o dopuszczalności wniesienia skargi oraz uzasadnieniem faktycznym i prawnym.

Rodzaje postanowień:

1. postanowienia, na które nie przysługuje samoistny środek prawny w postaci zażalenia - można je zaskarżyć tylko w odwołaniu od decyzji;

2. postanowienia, na które przysługuje stronom zażalenie, a więc samoistny środek prawny.

Różnice między postanowieniem a decyzją to:

1. Inny przedmiot rozstrzygnięcia, decyzje kończą sprawę co do istoty a postanowienia dotyczą kwestii proceduralnych.

2. Inna podstawa prawna, decyzje - prawo materialne, postanowienia - KPA.

3. Inny krąg adresatów, decyzje - tylko strony, postanowienie - strony i inni uczestnicy.

4. Inny tryb zaskarżania, decyzja - 14 dni na złożenie odwołania lub wniosku o ponowne

18) ŚRODKI ODWOŁAWCZE OD ROZSTRZYGNIĘĆ ORGANU I INSTANCJI:

ODWOŁANIE

• odwołanie - tę instytucję procesową można określić jako pozwalającą legitymowanym podmiotom na zaskarżenie dec adm.

• prawo wniesienia odwołania przysługuje każdej stronie bez względu na jej zachowanie w toku p. przed organem 1 instancji. W kpa podmioty uprawnione do wniesienia odwołania: Strona. Organizacja społ. może wnieść odwołanie tylko wówczas, jeżeli brała udział w postępowaniu przed organem I instancji. Prokurator i RPO - analogicznie jak organizacja społ. inny podmiot, któremu ustawy przyznają prawo do wniesienia skargi.

• wymogi formalne: nie wymaga szczegółowego uzasadnienia. Wystarczy, że z odwołania wynika, że strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji.

TRYB I TERMIN DO WNIESIENIA

• Prawo strony do odwołanie od decyzji od decyzji wydanej w 1 instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji,

• właściwym do rozpatrzenia odwołania jest organ adm publ wyższego stopnia, chyba że ustawa przewiduje inny organ odw.

• odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję. ( to pośrednictwo jest obowiązkowe)

• odwołanie wnosi się w terminie 14dni od dnia doręczenia dec stronie, a gdy dec ogłoszona ustnie- od dnia jej ogłoszenia.

• o wniesieniu odwołania organ adm publ, który wydał decyzję zawiadomi strony

• przed upływem terminu do wniesienia odwołania decyzja nie ulega wykonaniu

- wniesienie odwołania w terminie wstrzymuje wykonanie decyzji.

- nie stosuje się w syt gdy decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności i decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy ustawy.

• Odwołanie co do zasady rozpatruje organ wyższego stopnia. W wyniku wniesienia odwołania organ wyższego stopnia wydaje ponownie decyzję. Od tej decyzji nie przysługuje już odwołanie gdyż postępowanie administracyjne jest tylko dwuinstancyjne. Natomiast od decyzji organu odwoławczego można wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administrac.

ZAŻALENIE

• Zażalenie jest zwyczajnym, samoistnym i formalnym środkiem prawnym.

• zażalenie służy stronie na wydane postanowienie, jeśli kodeks tak stanowi,

• Termin wniesienia zażalenia wynosi 7-dni od dnia doręczenia bądź ustnego ogłoszenia postanowienia stronie.

• Postanowienia, na które nie służy zażalenie, strona może zaskarżyć w odwołaniu od decyzji (postanowienia wydane w I in)

• Podmiotem uprawnionym do wniesienia zażalenia może być nie tylko strona, ale również podmiot działający na prawach strony (organ społeczny, prokurator), jak w pewnych sytuacjach świadek, biegły, osoba wezwana do osobistego stawienia się w urzędzie, osoba zobowiązana do okazywania przedmiotu oględzin bądź osoba uczestnicząca w rozprawie, ale tylko wówczas, gdy postanowienie dotyczy jej praw bądź obowiązków.

• Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania postanowienia.

WNIOSEK O PONOWNE ROZPATRZENIE SPRAWY

• od decyzji wydanej w 1 instancji przez ministra lub SKO nie służy odwołanie, jednakże strona niezadowolona z decyzji może zwrócić się do tego organu z takim wnioskiem, do wniosku stosuje się odpowiednio przepisy dot odwołań od decyzji.

• wniesienie tego środka nie powoduje skutku w postaci przesunięcia kompetencji do rozpoznania lub rozstrzygnięcia sprawy na organ wyższego rzędu, lecz powierza ją ponownie temu samemu organowi.

19) POSTĘPOWANIE ODWOŁAWCZE (ZAŻALENIOWE) PRZED ORGANEM I INSTANCJI - AUTOKONTROLA ORGANU

Możliwość zastosowania przez organ, który wydał decyzję autokontroli uzależniona jest od spełnienia warunków określonych w art. 132

1. jeśli odwołanie wniosły wszystkie strony, a organ adm. publ., który wydał decyzję, uzna, że to odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie, może wydać nową decyzję, w której uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję

2. gdy odwołanie wniosła jedna ze stron, a pozostałe strony wyraziły zgodę na uchylenie lub zmianę decyzji zgodnie z żądaniem odwołania.

*Od nowej decyzji służy stronom odwołanie.

* na zastosowanie procedury autokontroli organ adm. publ., który wydał decyzje w pierwszej instancji ma 7 dni od dnia, w którym otrzymał odwołanie.

* Jeśli organ nie stosuje tej instytucji powinien przesłać odwołanie wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu w terminie 7 dni od dnia, w którym otrzymał odwołanie.

20) CZYNNOŚCI ORGANU ODWOŁAWCZEGO PO PRZEKAZANIU ODWOŁANIA

• czynności organu I instancji w p. odwoławczym

• wniesienie odwołania stwarza dla organu I instancji obowiązek zawiadomienia o tym innych stron uczestniczących w danej sprawie.

• Jeśli decyzja nie była zaopatrzona w rygor natychmiastowej wykonalności, ani nie podlega natychmiastowemu wykonaniu, to wówczas organ I instancji wstrzymuje jej wykonania

• postępowanie odwoławcze przed organem II instancji

• postępowanie odwoławcze rozpoczyna bieg od dnia, w którym organ odwoławczy otrzymał odwołanie wraz z aktami sprawy

1. Postępowanie odwoławcze rozpoczyna się od badania przez organ II instancji dopuszczalności odwołania i zachowania terminu do jego wniesienia

• Niedopuszczalność odwołania zachodzi, gdy:

* odwołanie wniesiono od decyzji, od której odwołanie nie przysługuje;

* odwołanie wniosła osoba nie będąca stroną w sprawie;

* odwołanie wniosła osoba nie mająca zdolności do czynności prawnych.

2. kolejną czynnością jest wstrzymanie natychmiastowego wykonania zaskarżonej decyzji organu I instancji.

3. postępowanie wyjaśniające sprawdzenie zgodności decyzji z prawem, celowości decyzji administracyjnej.

21) ZAKRES POSTĘPOWANIA DOWODOWEGO PRZED ORGANEM ODWOŁAWCZYM

• Organ odwoławczy może przeprowadzić na żądanie strony lub z urzędu dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie albo zlecić przeprowadzenie tego postępowania organowi, który wydał decyzję,

• Nie może przeprowadzić całego postępowania dowodowego. Jeżeli takowego nie było w I instancji to organ II kasuje decyzję i przekazuje do ponownego rozpatrzenia.

• Jeżeli znajdujące się w aktach sprawy dowody, wyjaśnienia i inne materiały organ odwoławczy oceni jako wystarczające do wyjaśnienia wszystkich okoliczności mających istotne znaczenie do rozstrzygnięcia sprawy, a strona nie zwraca się o uzupełnienie tych dowodów, albo gdy żądanie strony dotyczące przeprowadzenia nowych dowodów nie zasługuje na uwzględnienie, to wówczas organ odwoławczy wydaje decyzję bez przeprowadzania postępowania wyjaśniającego. Gdy tak nie jest, to organ odwoławczy obowiązany jest przeprowadzić na żądanie strony lub z urzędu postępowanie wyjaśniające celem uzyskania uzupełniających dowodów i innych materiałów.

22) RODZAJE ROZSTRZYGNIĘĆ ORGANU ODWOŁAWCZEGO

• Podstawowym zadaniem decyzji organu II instancji jest ponownie rozstrzygnięcie danej sprawy jako całości. Organ II instancji z chwilą otrzymania odwołania wraz z aktami sprawy, powinien przystąpić do rozpatrzenia sprawy

• Organ odwoławczy wydaje decyzję, w której:

1) utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję; rozstrzygnięcie merytoryczne,

2) uchyla decyzję organu I instancji w całości albo części i w dalszej kolejności wydaje nową decyzję merytoryczną,

3) umarza postępowanie odwoławcze. Przesłanki:

- śmierć strony w postępowaniu o charakterze ściśle osobistym

- zrzeczenie się uprawnień przez stronę

- uchylenie przepisów prawnych

- cofnięcie odwołania przez stronę

• Organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji, gdy decyzje ta została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie - decyzja kasacyjna.

• Organ II instancji może wydać decyzję kasacyjną gdy organ I instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego albo przeprowadził je w sposób rażący.

• W pozostałych przypadkach powinien podjąć decyzję merytoryczną rozstrzygającą sprawę albo decyzję o umorzeniu pos.

23) ZAKAZ REFORMATIONIS IN PEIUS W POSTĘPOWANIU ADMINISTRACYJNYM

• istotą zakazu jest reguła, iż organ odwoławczy nie może pogarszać- określonej decyzją organu 1 instancji- sytuacji prawnej strony odwołującej się.

• Strona odwołująca się powinna pozostać w usprawiedliwionym przekonaniu, że wniesione przez nią odwołanie, jeżeli nie okaże się skuteczne, spowoduje co najwyżej utrzymanie jej dotychczasowej sytuacji prawnej ustalonej zaskarżoną decyzją, w żadnym zaś przypadku nie doprowadzi do jej pogorszenia.

• wyjątek od zasady: art. 139kpa- organ odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony odwołującej się chyba, że zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo bul interes społeczny.

12. CZYNNOŚCI ORGANU I INSTANCJI PODEJMOWANE W STADIUM WSZCZĘCIA POSTĘPOWANIA

1. wniesienie żądania przez stronę lub podjęcie przez organ czynności powodującej wszczęcie postępowania z urzędu,

2. przeprowadzenie wstępnej merytorycznej oceny formalnej i procesowej żądania wniesionego przez stronę postępowania, oraz ocena własnej dolności do prowadzenia postępowania,

• ocena formalna: sprawdzenie, czy podanie odpowiada wymogom formalnym przewidzianym dla pisma procesowego,

• ocena procesowa- polega na stwierdzenie istnienia przesłanek koniecznych do wszczęcia postepowania

1. w wypadku negatywnej oceny organ podejmuje odpowiednie czynności przewidziane w kpa:

2. - odmawia wszczęcia postępowania,

3. - pozostawia podanie bez rozpoznania,

4. przekazuje sprawę organowi właściwemu,

5. wzywa stronę do usunięcia braków podania

• w razie pozytywnych weryfikacji wymogów formalnych i procesowych wszczęcie postępowania administracyjnego dokonanie zawiadomienia o wszczęciu postępowania osób będących stronami w sprawie.

15. Pojęcie dowodu, inicjatywa dowodowa, reguły postępowania dowodowego

DOWODY I POSTĘPOWANIE DOWODOWE - ART. 75 - 88 KPA DOWÓD - jest to wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Art. 75 § 1 KPA realizuje zasadę prawdy obiektywnej.

Wyróżnia się następujące dowody (wg częstotliwości występowania): a) dowód z dokumentu, b) dowód z zeznania świadka, c) opinia biegłego, d) wyniki oględzin, e) wyjaśnienia strony.

Są one traktowane jednakowo - podlegają swobodnej ocenie.

DOWÓD Z DOKUMENTU - (sporządza się go w formie pisemnej). Zgodnie z Kodeksem Cywilnym rozróżnia się dokument urzędowy i prywatny.

DOKUMENT URZĘDOWY - korzysta z tzw. domniemania prawdziwości - tj. przyjmuje się, że akty i okoliczności w nich stwierdzone są prawdziwe. Jego treść można obalić w drodze przeciwpostępowaniu. Korzysta on z domniemania prawdziwości - o ile został sporządzony przez uprawniony podmiot i w przepisowej formie.

DOKUMENT PRYWATNY - jeśli osoba dany dokument podpisze - to przyjmuje się, że ona go sporządziła. Treść dokumentu dana osoba musi udowodnić. Dowód taki odgrywa istotną rolę w życiu społecznym.

DOWÓD Z ZEZNANIA ŚWIADKA ŚWIADEK - osoba posiadająca wiadomości interesujące organ, zdolna do dokonywania spostrzeżeń i komunikowania o tych spostrzeżeniach. KPA nie określa wieku świadka.

Wyróżnia się ograniczenia procesowe względem świadka: a) bezwzględne zakazy, b) prawo do odmowy zeznań, c) prawo do nie udzielenia odpowiedzi na niektóre pytania.

BEZWZGLĘDNE ZAKAZY - KPA wskazuje kogo nie można przesłuchać w charakterze świadka: a) osoby niezdolnej do dokonywania spostrzeżeń, komunikowania się (dotknięte ułomnościami psychicznymi), b) osoby obowiązane do zachowania tajemnicy państwowej lub służbowej, o ile nie zostały z tego obowiązku zwolnione, c) duchownego - co do faktów objętych tajemnicą spowiedzi.

NIE PRZESŁUCHUJE SIĘ RÓWNIEŻ; 1. ADWOKATA - prowadzącego przesłuchanie lub udzielającego porady prawnej, 2. RADCY PRAWNEGO, 3. DORADCY PODATKOWEGO.

PRAWO DO ODMOWY ZEZNAŃ Na mocy art. 83 KPA nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, ZA WYJĄTKIEM: a) małżonka strony (również konkubin(a)) b) krewnych i powinowatych do I stopnia (brat, siostra - ich dzieci już nie mogą omówić),

PRAWO DO NIE UDZIELENIA ODPOWIEDZI NA NIEKTÓRE PYTANIA Świadek może odmówić odpowiedzi na niektóre pytania, jeśli odpowiedź naraziłaby go lub jego krewnych i powinowatych I stopnia na: odpowiedzialność karną, bezpośrednią szkodę majątkową, naruszyłaby prawnie chronioną tajemnicę zawodową (lekarską, prawo prasowe), naraziłaby na hańbę.

Organ przystępując do przesłuchania osoby jako świadka obowiązany jest pouczyć go o przysługującym mu prawie do odmowy zeznań i spytać czy z takiego prawa korzysta. Jeśli organ nie pouczy świadka, a strona będzie składała fałszywe zeznania to wówczas nie można pociągnąć go do odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

Świadek ocenia czy zakończył odpowiedź na pytanie czy jeszcze nie a nie pracownik organu.

OPINIA BIEGŁEGO BIEGŁY - osoba posiadająca wiadomości specjalne, nabyte w wyniku wykształcenia bądź wykonywania zawodu.

Biegłego powołuje się z listy, którą powinien prowadzić wojewoda oraz każdy minister (z danej dziedziny). Ewentualnie można sięgnąć do listy biegłych sądowych prowadzonej przez sądy wojewódzkie. Jako biegłego można powołać: a) osobę - wskazaną z imienia i nazwiska, b) placówkę naukową, np. zakład medycyny sądowej.

Biegłego powołuje się w drodze postanowienia, na które stronie nie służy zażalenie. Przedstawia się mu zakres pytań, na które winien odpowiedzieć. Jeśli zdaniem prowadzącego postępowanie opinia jest niewystarczająca - to można żądać uzupełnienia lub powołać innego biegłego. Opinia podlega takiej samej ocenie jak inne środki dowodowe. Można jej nie przyjąć, ale odmowę należy uzasadnić.

Opinia biegłego winna być złożona na piśmie bądź ustnie do protokołu.

Biegły podlega ograniczeniom - takim samym jak pracownik (wyłączeniom) - art. 24 § 1 KPA. Nie może więc wydać opinii, gdy dotyczy to jego krewnych, powinowatych, itd.

Biegłemu przysługuje wynagrodzenie - wg przepisów o wynagradzaniu biegłych.

POWOŁANIE BIEGŁEGO: W postępowaniu egzekucyjnym - biegłego może powołać strona lub organ, w innym przypadku - biegłego powołuje jedynie organ.

OGLĘDZINY Jest to czynność procesowa - polega na dokonaniu spostrzeżeń przy pomocy zmysłów. Oględzinom można poddać: miejsce, rzecz, ciało ludzkie, itp. Rzeczy - np. dokumenty, nieruchomość, Ciało ludzkie - np. osoba przyjmowana do izby wytrzeźwień musi być przebadana przez lekarza, nieznane zwłoki - sekcja administracyjna pozwala stwierdzić przyczyny zgonu.

Oględzin dokonuje pracownik administracji publ., który może poprosić do tej czynności biegłego.

WYJAŚNIENIE STRONY Stronę przesłuchuje się, gdy zebrane fakty i okoliczności nie dają podstaw do wydania rozstrzygnięcia. Wyjaśnienia traktuje się jak inne dowody, ale należy mieć na uwadze to, że strona jest zainteresowana rozstrzygnięciem i może być nieobiektywna (jeśli się tego nie udowodni - przyjmuje się tak jak jest).

POSTĘPOWANIE DOWODOWE 1) Dowody mogą być przeprowadzone z urzędu lub na wniosek strony, 2) Organ jest zobowiązany zebrać dowody w sposób wyczerpujący a następnie je rozpatrzyć, 3) Dowody można zbierać i uzupełniać w każdym stadium postępowania, 4) Fakty powszechnie znane nie wymagają udokumentowania, np. obywatelstwo polskie - jeśli posługujemy się polskim dowodem osobistym nie trzeba go udowadniać.

NIEZASTOSOWANIE SIĘ DO WEZWANIA ŚWIADKA Zgodnie z art. 88 KPA osoba, która nie zastosuje się do wezwania może być ukarana karą grzywny w wysokości od 50 - 200 zł.

---