ŻELOWE PREPARATY KOSMETYCZNE
ŻELE KOSMETYCZNE
Żel jest szczególnym rodzajem układu koloidalnego, będący efektem koagulacji zolu. Zazwyczaj posiada konsystencję galaretowatą, choć niektóre rodzaje żelu są sztywne. Żel powstaje w momencie, gdy w układzie koloidalnym znajduje się tak dużo cząstek koloidalnych, że stykają się one lub łączą się ze sobą w wielu punktach, tworząc strukturę sieci przestrzennej, która rozprzestrzenia się w całej objętości substancji uniemożliwiając swobodne przemieszczanie się cząsteczek fazy rozpraszającej (cieczy lub gazu). Nazywa się to procesem koagulacji. W przypadku żeli tworzonych przez polimery proces koagulacji może też następować na skutek chemicznej reakcji sieciowania. Warunkiem niezbędnym dla wytworzenia się żelu jest niemieszalność jego składników (np. liofilowość jednego i hydrofilowość drugiego). Niektóre żele mogą zachowywać sztywność (stabilność kształtu) przy obecności cieczy lub gazu nawet do 99%.
Zdolność tworzenia żeli wykorzystują głównie koloidy liofilowe, których trwałość uzależniona jest nie tylko od ładunku elektrycznego, lecz przede wszystkim od ich solwatacji. Żele otrzymane przy korzystaniu wody jako środka dyspersyjnego noszą nazwę hydrożeli, a w przypadku korzystania z organicznych cieczy organożeli. Przy odpowiednim stężeniu i chłodzeniu uzyskamy początkowo zol, który może przekształcić się w żel. Jeżeli fazę stałą tworzą cząsteczki substancji nieorganicznej, np. bentonit, otrzymany żel określa się mianem magma. Natomiast żele wielkocząsteczkowych substancji organicznych określa się liożelami lub galaretkami. Są one bardziej trwałe niż żele substancji nieorganicznych.
Zol jest roztworem koloidalnym czyli zawiesiną ciała stałego w cieczy.
Zole, które posiadają ośrodek rozpraszający w postaci cieczy, których cząstki koloidalne są tak blisko siebie, że układ zachowuje stabilność kształtu,są nazywane wlasnie wspomnianmi żelami.
Stężenie przy którym następuje przekształcenie roztworu koloidalnego (zolu) w żel, zależy od kształtu oraz energii wzajemnego przyciągania się cząstek. Im mniej symetryczny jest ich kształt, tym więcej istnieje miejsc styku i tym łatwiej otrzymać żel. Koloidy liofilowe o kształcie cienkich nitek, wzajemnie ze sobą splątanych, tworzą zwykle dostatecznie sztywny żel już przy 1% stężeniu (np. żelatyna, skrobia). Cząsteczki koloidów liofilowych mogą mieć również kształt: włókien połączonych w wyniku asocjacji w pęczki; dłuższych fragmentów igieł krystalicznych, a także płaskich płytek. W przypadku koloidów liofilowych, których cząsteczki mają kształt sferyczny, przekształcenie fazy rozproszonej w ciągłą jest uwarunkowane odpowiednio większym stężeniem. Dla trwałości układu, jakim jest żel ważne jest, aby cząsteczki fazy stałej były dostatecznie zsolwatowane. W przeciwnym wypadku może nastąpić samorzutny rozdział fazowy, jako wynik stopniowej koagulacji cząstek o niedostatecznej otoczce solwatacyjnej. Duży stopień powiązania obu faz przez solwatacją cząstek sprawia, że z trudem można je mechanicznie rozdzielić.
Kserożele (żele suche) można otrzymać wtedy, gdy ośrodek rozpraszający jest lotny. W wyniku jego odparowania otrzymuje się elastyczny lub kruchy suchy żel, lecz nie jest on jednolity. Składa się z bardziej lub mniej skupionych cząsteczek koloidalnych, pomiędzy którymi wolna przestrzeń układa się z zawiłe kanaliki, wypełnione cieczą, z której dany żel został wyodrębniony. Dzięki tej niejednolitej strukturze bardzo dużo kserożeli ma zdolność do pęcznienia.
Istnieją również żele suche wchłaniające ciecze lub ich pary bez zmiany swojej objętości, są to tzw. żele nieelastyczne. Przedstawicielem tego typu kserożeli jest znany absorbent żel krzemionkowy (silikażel), który otrzymuje się z kwasu krzemowego, przez wytrącenie i wysuszenie. Dokładnie wysuszony wchłania wilgoć z powietrza, dlatego jest stosowany jako środek osuszający w eksykatorach. Kserożele tego typu swój charakterystyczny brak zmiany objętości, przy wchłanianiu cieczy i ich par, zawdzięczają wiązaniom kowalencyjnym i siłom międzycząsteczkowym.
Suche żele naturalne i półsyntetyczne jak agar, skronia, pektyny, żelatyna, pochodne celulozy są w praktyce farmaceutycznej wykorzystywane jako surowiec wyjściowy do otrzymywania roztworów koloidalnych, jak również do sporządzania roztworów bardziej stężonych, śluzowatych o dużej lepkości, tzw. kleików oraz półstałych liożeli plastycznych lub elastycznych, charakteryzujących się dużą lepkością strukturalną. Niektóre z suchych żeli wykorzystywane są do sporządzania pożywek bakteriologicznych.
Lipożele- żele tłuszczowe fazę stałą stanowią jedno- dwu- i trójglicerydy nasyconych kwasów tłuszczowych oraz woski, zaś fazę ciekłą glicerydy nienasyconych kwasów tłuszczowych, przedstawiciel smalec
Żele polietylenoglikolowe- są mieszaninami polimerów o różnej masie drobinowej
1 różnej konsystencji. Faza stała polimery polietylenoglikolowe o większym ciężarze cząsteczkowym (powyżej 1000), faza płynna polimery o mniejszym ciężarze cząsteczkowy (poniżej 1000)
-Żele silikonowe- substancja rozproszona otoczona jest filmem silikonowym
- Liożele(galaretki)-żele wielkocząsteczkowych substancji organicznych. Ogólna metoda sporządzania liożeli (galaretek) przedstawia się następująco: rozdrobniony suchy żel rozprasza się na powierzchni cieczy(najczęściej woda). W przypadku substancji pęczniejącej całość ostrożnie się ogrzewa, przy jednoczesnym mieszaniu, do momentu uzyskania zolu. Uzyskany roztwór studzi się do zestalenia galarety. Pozostawia się otrzymaną galaretę przez dłuższy czas w spokoju, w celu uzyskania przez układ ostatecznej trwałości.
Liożele można przeprowadzić z powrotem w zol przez zwykłe rozcieńczenie bądź ogrzanie- stanowi układ odwracalny.
Hydrożele- czyli żele uwodnione, w których fazę ciekłą stanowi woda
-Organiczne-poza substancjami żelotwórczymi pochodzenia naturalnego takimi jak: agar, tragakanta, alginiany obecnie stosowane są przede wszystkim półsyntetyczne i syntetyczne: metyloceluloza, kanneloza sodowa, hydroksyetyloceluloza, alkohol poliwinylowy
-Nieorganiczne- niektóre substancje nieorganiczne mają zdolność tworzenia struktur usieciowanych w skali mikroskopowej i żelowych w skali makroskopowej. W tym celu wykorzystane zostały: bentonit i koloidalna krzemionka
Żele nieorganiczne w przeciwieństwie do organicznych nie tworzą po wyschnięciu filmu na skórze, lecz dają efekt lekkiego przypudrowania skóry, Gdy nie ulegają wchłanianiu.
Żele węglowodorowe- fazę stała stanowią węglowodory o łańcuchu dłuższym, fazę płynną, olejową-węglowodory o łańcuchach krótszych. Typowym reprezentantem tej grupy jest wazelina.
Należy wiedzieć,że większość żeli wykazuje zjawisko tiksotropii czyli przemiany żelu w zol pod wpływem bodźca mechanicznego - wstrząsania lub mieszania, galarety żelatynowe i agarowe nie są tiksotropowe - raz porozrywane nie wracają po dłuższym czasie samorzutnie do poprzedniej spoistości.
Ponadto istnieją żele:
o elastyczne -np. galaretki agarowe pod naciskiem palca uginają się, po zdjęciu
palca wracają do poprzedniego kształtu o plastyczne - wazelina, smalec; dają się formować w palcach, a dołek wyciśnięty
na ich powierzchni naciskiem palca zostaje
ŻELOWE PREPARATY KOSMETYCZNE
W kosmetyce coraz powszechniejsza jest produkcja preparatów pielęgnacyjnych w postaci żeli. Wyroby te doskonale nawilżają i lekko natłuszczają skórę oraz ulegają szybkiemu wchłonięciu. Nadają się również dla cer tłustych, dzięki małej zawartości tłuszczu . Wprowadzane są do układu substancje nawilżające, takie jak: mocznik, kwas hialuronowy, bisabolol, witaminy, które w znaczący sposób wpływają na poziom nawilżenia skóry, wygładzają zmarszczki, działają kojąco oraz przeciwzapalnie. Tego typu preparaty są polecane w szczególności do delikatnej pielęgnacji okolic oczu. Należy również pamiętać, że np. żele do mycia twarzy różnią się konsystencją od innych środków do demakijażu takich jak np. krem lub pianka, oprócz tego, że są bardziej wydajne, lepiej się pienią. Tego typu żele są polecane w szczególności do cery tłustej oraz trądzikowej.
W formach żelu występują również :
Maseczki kosmetyczne
Maseczki nawilżające w postaci żelu są często wybierane ze względu na dostarczanie skórze odpowiednich substancji o działaniu higroskopijnym, poprawiają tym samym stan nawodnienia naskórka a ze względu na brak zawartości tłuszczu przeznaczone są szczególnie dla cer tłustych i mieszanych, między innymi do oczyszczania porów. żelowe maseczki kosmetyczne wzmacniają ściany naczyń krwionośnych, tym samym zmniejszając ich skłonność do pękania, regenerują naskórek oraz wygładzają zmarszczki, skutecznie łagodzą podrażnienia.
Maski pod oczy
Maska pod oczy przeznaczona jest specjalnie dla tych bardzo wrażliwych okolic, zwykle są to kosmetyki o bardzo delikatnej konsystencji, dobrze się wchłaniają. Maseczki pod oczy mają za zadanie dobrze odżywić, nawilżyć skórę, odbudować struktury błon komórkowych, likwidować (lub zmniejszać) zmarszczki pod oczami, obrzęki, worki, sińce usprawnić mikrokrążenie i odprowadzić zastoiny limfatyczne, wzmacniać ścianki naczyń krwionośnych, uszczelnić i chroni je przed mikrowylewami, z tego względu często występują w postaci żelu.
Odżywki do brwi i rzęs
Odżywki te najczęściej mają postać przezroczystego żelu, mogą mieć też formę olejku lub kremu. W użyciu najwygodniejsze są odżywki w opakowaniach takich jak tusze do rzęs, ponieważ preparat można wygodnie nałożyć za pomocą spiralki. Odżywki te można stosować codziennie, zawierają one podobne substancje co odżywki do włosów - ceramidy, proteiny, witaminy, w tym witaminę E oraz prowitaminę B5. Dzięki ich specjalnym właściwościom rzęsy pokryte odżywką wydają się dłuższe, ciemniejsze. Może być także stosowana pod tusz do rzęs, aby wzmocnić jego odporność na wodę. Przy regularnym stosowaniu rzęsy stają się coraz lepiej nawilżone. Oprócz działania upiększającego odzywki w formie żelu chronią i kurują rzęsy. Stosowana również do wzmacniania i układania brwi , które można wygładzić za pomocą przezroczystej, żelowej odżywki.
Henna w postaci żelu
Henna w postaci żelu jest znacznie łagodniejsza dla włosów i łatwiej się ją stosuje do barwienia. Zaletą tego preparatu jest jego łatwe i wygodne użycie.
Żele do włosów
Żele do włosów mają działanie kondycjonujące i ułatwiające układania włosów. Preparaty te zawierają w swoim składzie substancje usztywniające fryzurę przez tworzenie na włosach sztywnej błonki (syntetyczne polimery: polioctan winylu), substancje nadające fryzurze pewną elastyczność (glikol polietylenowy) oraz zagęstniki pełniące po wyschnięciu rolę czynnika usztywniającego (pochodne celulozy).
W skład żeli jako podstawowe składniki wchodzą wodorozpuszczalne polimery, jak pochodne celulozy (Methylcellulose*), polimery akrylowe lub karagen. Ich zadaniem jest nadanie preparatom odpowiedniej żelowej konsystencji. Gdy stosowanym wielkocząsteczkowym związkiem jest Carbomer*, wówczas ze względu na jego światłoczułość obecne są ultrafiltry oraz sekwestranty (EDTA). Ponadto w żelu obecne są związki zasadowe w celu zobojętnienia środowiska. Głównie stosuje się wodorotlenek sodu (wówczas uzyskuje się twarde żele. Natomiast zastosowanie TEA (Triethanoloamine*) powoduje otrzymanie miękkich żeli. W recepturze obecna jest także druga grupa polimerów, która odpowiada za działanie usztywniające włosów. Przede wszystkim są to wielkocząsteczkowe związki takie jak w lakierach do włosów, czyli poliwinylopirolidon (PVP, Polyvinylpyrrolidone*) czy kopolimery akrylowe. W składzie żeli do włosów występuje gliceryna jako humektant (nawilżacz)
Żele po goleniu
Żele po goleniu to często roztwory wodno-alkoholowe, na bazie carbomeru lub pochodnych celulozy. Zawierają między innymi filtry słoneczne, substancje zwalczające wolne rodniki. Po zastosowaniu żele do golenia zamieniają się w pianę. Żele aerozolowe są zmieniającymi się w pianę roztworami środków powierzchniowo czynnych z rozpuszczonym izopentanem. Aerozolowy pojemnik utrzymuje ciśnienie, aby izopentan nie mógł odparować i dopiero podczas naniesienia żelu na wilgotną, ciepłą skórę izopentan szybko odparowuje i klarowny żel zmienia się w obfitą pianę. Żele przemieniające się w pianę są stosowane również w środkach do mycia ciała pod prysznicem.
Serum to nowa forma preparatów do pielęgnacji. Ma lekką konsystencję, jest beztłuszczowa, występuje zazwyczaj w formie żelu lub kremo - żelu. W jego w skład wchodzą substancje biologicznie aktywne, o dużo większym stężeniu niż w kremach. Dzięki dużej ilości tych substancji, ciśnienie osmotyczne preparatu jest bliskie ciśnieniu osmotycznemu płynów ustrojowych. Ma to znaczenie przy szybkości wchłaniania składników odżywczych, które zostają lepiej przyswojone przez skórę. Skóra staje się bardziej elastyczna, wygładzona oraz jaśniejsza.
Żelowa pasta do zębów zawiera wodę, środek pochłaniający wilgoć (gliceryna lub sorbitol), środek powierzchniowo czynny, środki aromatyczne i inne dodatki. Żelową pastę do zębów o wysokiej lepkości można otrzymać przez zagęszczenie układu dodatkiem w ilości 20 do 25% dwutlenku krzemu. Krzemionka nadaje paście także właściwości ścierające, to znaczy czyszczące zęby. Jednak sama krzemionka nie wiąże dostatecznie wody, aby utrzymać trwały żel i dlatego należy wprowadzić żywicę stabilizującą cały układ. Jako żywice stosuje się pochodne celulozy, żywicę ksantanową i karagen.
PROCES TECHNOLOGICZNY ŻELI
Stosując w reaktorach ze stali kwasoodpornej na przemian procesy ogrzewania i chłodzenia wytwarza się ciekłe produkty w postaci żeli. Wykorzystując specjalne szybkoobrotowe mieszadła uzyskuje się produkt o różnej strukturze (lepkości).
Niektóre produkty żelowe wymagają użycia specjalnego reaktora pozwalającego na okresowe włączenie próżni podczas mieszania. Taki typ reaktora może być używany do wytwarzania żelowej pasty do żelowej pasty do zębów. Okresowe mieszanie i ogrzewanie składników podczas produkcji nie obejmuje substancji zagęszczających, które dodawane są na końcu tego procesu. Istnieją jednak środki zagęszczające, które można dodawać do fazy wodnej na początku procesu, ponieważ nie zagęszczają mieszaniny do chwili ustalenia się określonego pH. Jest to użyteczny sposób otrzymywania żelu, ponieważ stosowane środki zagęszczające są często w postaci proszku i łatwiej są dyspergowane, jeśli wprowadzane są na początku procesu. Jeśli pozostałe składniki dodaje się w następnych etapach wytwarzania należy pamiętać, aby nie dopuścić do zapowietrzenia mieszaniny.
RECEPTURA ŻELI
Nazwa handlowa |
Nazwa INCI |
Ilość [%wag.] |
Woda |
Aqua |
do 50 |
Carbopol 2050 |
Carbomer |
0,5 |
Konserwant |
Propylparaben |
0,3 |
Kompozycja zapachowa |
Perfume |
0,3 |
TEA (20%) |
Triethanolamine |
0,3 |
Pigment |
Timiron snowflake MP-99 |
0,25 |
Barwnik |
Red colour |
0,1 |
Emulgin L (ciekły stabilizator) |
PPG-1 PEG-9 Lauryl Glykol Ether |
2,0 |
Emulgin L
Zastosowanie: Ciekły stabilizator niejonowy, stosowany szczególnie w recepturach o niskiej zawartości alkoholu. Zastosowanie znajduje w preparatach pielęgnacyjnych dla skóry suchej i włosów oraz w produktach kosmetycznych zawierających alkohol. Ma właściwości myjące, emulgujące i nawilżające. Nie ma toksycznego działania na organizm ludzki.
Carbomer
Zastosowanie: Jest kosmetycznym hydrokoloidem wytwarzanym syntetycznie przez polimeryzacje kwasu akrylowego, najprostszego z nienasyconych kwasów alifatycznych.
Cechą charakterystyczną Carbopoli (usieciowanych polimerów kwasu akrylowego) jest ich zdolność do pęcznienia po zdyspergowaniu w wodzie.
Funkcje: Zagęszczanie - służą do zagęszczania nie tylko wody, ale i innych ośrodków, np. gliceryna, sorbitol. Tworzenie trwałych zawiesin składników nierozpuszczalnych - cząsteczki nierozpuszczalnych składników zostają trwale zawieszone w ośrodku i nie ulegają strąceniu. Stabilizacja emulsji typu O/W - Carbopole stabilizują takie emulsje wraz z odpowiedni dobranymi emulgatorami.
Methylparaben
Nazwa handlowa: Konserwant
Funkcje: Wykazuje działanie bakteriostatyczne. W porównaniu do innych estrów jest najlepiej rozpuszczalny w wodzie o temperaturze 80*C.
Dobry środek konserwujący powinien być:
Nietoksyczny, niedrażniący, nie uczulający;
Aktywny wobec szerokiego spektrum mikroorganizmów (drożdży, pleśni);
Efektywny w niskich stężeniach i szerokim zakresie pH (od 2 do 11);
Rozpuszczalny w wodzie i zgodny z innym składnikami receptury i opakowania;
Odporny na dezaktywujące działanie pozostałych składników receptury;
Nie powinien ulegać hydrolizie;
Działać długoterminowo i cechować się dużą wydajnością.
Barwniki
Barwniki są substancjami pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, które wykazują zdolność do barwienia obcych podłóż tj. włókno, skóra, papier. Ich zastosowanie jest bardzo różnorodne, służą do barwienia naturalnych materiałów włóknistych (wełna, jedwab, bawełna), sztucznych (sztuczny jedwab, wełna kazeinowa) i syntetycznych (stylon, terylon), skóry, papieru, tworzyw sztucznych, gumy, środków żywności, tłuszczów, olejów, wosków, mydeł i wreszcie kosmetyków.
Pigmenty
Stanowią część środków barwiących, które można zdefiniować jako kolorowe, czarne lub białe substancje, które wprowadzone w postaci rozdrobnionych, nierozpuszczalnych cząstek do medium barwionego (tworzywo, polimer lub środek powłokowo-twórczy w przypadku farb i lakierów), nadają mu odpowiednią barwę, która jest wynikiem selektywnego pochłaniania i rozpraszania światła przecz cząsteczki pigmentu.
Ze względu a budowę chemiczną, pigmenty dzieli się na dwie podstawowe klasy: pigmenty organiczne i nieorganiczne, różniące się wieloma podstawowymi właściwościami, takimi jak odporność, siła krycia, siła barwienia czy łatwość dyspregnowania.
WŁAŚCIWOŚCI |
PIGMENTY ORGANICZNE |
PIGMENTY NIEORGANICZNE |
Kolory |
Jaskrawe, żywe |
Bardziej stonowane |
Odporność na światło i warunki atmosferyczne |
Zmienna |
Zwykle bardzo dobra |
Siła barwienia |
Bardzo dobra |
Zmienna, znacznie słabsza niż dla pigmentu organicznego |
Krycie |
Słabsze, zmienne |
Bardzo dobre |
Odporność na rozpuszczalniki |
Bardzo zróżnicowana |
Bardzo dobra |
Łatwość dyspregnowania |
Zmienna |
Znacznie lepsza niż dla pimentu organicznego |
Odporność na temperaturę |
Zmienna |
Zwykle znacznie większa niż w przypadku pigmentów organicznych |
Schemat produkcji żelu
KREMY KOSMETYCZNE
Jednym z najważniejszych środków do pielęgnacji skóry są kremy kosmetyczne. Ich zadaniem jest utrzymywanie równowagi wodno-tłuszczowej w naskórku.
Kremy - są preparatami stosowanymi w dermatologii i kosmetologii w celu pielęgnacji skóry twarzy, całego ciała, jak również włosów. Występują w formie stałych lub półstałych emulsji. W porównaniu z maściami posiadają strukturę bardziej uwodnioną. Ich celem jest ochrona, nawadnianie, natłuszczanie, regeneracja odżywianie skóry, uelastycznianie jej oraz wywieranie różnego rodzaju działań specjalistycznych np.: kremy przeciwzmarszczkowe, kremy z ceramidami, kremy antycellulitowe.
Istnieje bardzo duża liczba tych preparatów różniących się składem bazy tłuszczowej , ilością wody, zawartościa substancji biologicznie czynnych , metodą wytwarzania i przeznaczeniem kremu.Kremy kosmetyczne są to emulsje na tyle gęste, że zachowują przez pewien czas kształt powierzchni.
Emulsja jest mieszaniną dwóch nierozpuszczających się w sobie cieczy, które tworzą odrębne fazy. Jedna tworzy fazę ciągłą, a druga rozproszona jest w niej w postaci mikroskopijnych kuleczek i tworzy fazę rozproszoną.
Znane są trzy typy emulsji, które dzielimy, w zależności co stanowi fazę rozproszoną, są to:
olej w wodzie (O/W)- jest to układ, w którym fazę ciągłą stanowi woda, a rozproszoną - faza olejowa.
woda w oleju (W/O)-jest układem odwrotnym, fazą ciągłą w tej emulsji jest faza olejowa, a rozproszoną woda.
typu mieszanego O/W/O i W/O/W są to układy, w których krople wody rozproszonej zawierają w sobie jeszcze mniejsze kropelki fazy rozpraszającej (dyspersyjnej)
Emulsje typu W/O/W zawierają emulsję typu W/O rozproszoną w fazie wodnej. Są to niewielkie kropelki wody, które zostały rozproszone w większych kroplach fazy olejowej, natomiast faza olejowa rozproszona jest w fazie wodnej. Tego typu emulsje znalzały szerokie zastosowanie w kosmetyce, gdyż:
-Dzięki takiemu układowi istnieje możliwość wprowadzenia obok siebie dwóch niekompatybilnych substancji
-Istnieje możliwość kontrolowanie szybkości uwalniania z kosmetyku substancji biologicznie czynnych,a tym samym przedłużenie nawilżającego działania kosmetyku
-Dzięki powolnemu uwalnianiu substancji aktywnych obniżone zostaje ryzyko podrażnienia skóry.
Co wpływa na trwałość emulsji?
Napięcie międzyfazowe (powierzchniowe)oraz wielkość kulek fazy rozproszonej są głównymi czynnikami wpływającym na trwałość emulsji. Większość emulsji sporządza się przy zastosowaniu emulgatorów, w celu obniżenia napięcia powierzchniowego między fazami. Emulgatory są to substancje umożliwiających utworzenie lub utrzymanie jednolitej mieszaniny dwóch lub więcej wzajemnie niemieszających się faz, takich jak olej i woda. Posiadają one specyficzną budowę, dzięki której zostają one umieszczone na granicy faz, jedną częścią "zanurzone" w fazie hydrofilowej a drugą w hydrofobowej, tworząc warstewkę na granicy faz. Mają one podobne powinowactwo do obu faz, dlatego powodują praktycznie zanik napięcia powierzchniowego (dobre emulgatory) lub przynajmniej jego poważne obniżenie (środki powierzchniowe czynne) i tym sposobem stabilizują emulsje. Ponadto emulgator powinien być dostosowany do rodzaju fazy tłuszczowej(rodzaju chemicznego). Najlepiej jest stosować mieszaniny emulgatorów , z których jeden jest emulgatorem głównym, drugi zaś pełni rolę pomocniczą , wpływając stabilizująco na emulsję.
Na rodzaj powstającej emulsji zależy od właściwości emulgatora, a nie od ilości obydwu faz. Wyróżniamy dwa rodzaje emulgatorów, w zależności od fazy, w której rozpuszcza się emulgator :
emulgatory polarne, które rozpuszczają się w w odzie i doprowadzają do powstania emulsji O/W
emulgatory niepolarne , rozpuszczające się w tłuszczach, prowadzące do powstania emulsji W/O
Emulgatory , które są stosowane do produkcji kosmetyków dzielimy na dwie grupy:
- naturalne, do których zaliczamy m.in. lanolinę, eucerynę.
- syntetyczne , które otrzymywane są w wyniku złożonych reakcji chemicznych. W tej grupie największe znaczenie maja produkty przyłączenia tlenku etylenu do alkoholi tłuszczowych zawierających 16-18 atomów węgla w łańcuchu węglowodorowym.
Istotną cechą emulsji, które są używane w kosmetyce, jest ich stabilność (trwałość ).
Emulsja powstaje na skutek zwielokrotnieniem powierzchni kontaktu, a tym samym zwiększeniem energii powierzchniowej, jest to przyczyną niestabilności układu, czyli jego dążenia do maksymalnego zmniejszenia powierzchni kontaktu. Z tego względu taki układ jest nietrwały i wymaga zastosowania emulgatora. Użycie nawet dobrego emulgatora, nie daje pewności, że emulsja pozostawiona na dłuższy czas nie zmieni wyglądu i właściwości. Również mimo użycia dobrego emulgatora emulsja nadal może być trudna do wystabilizowania.
Typowe objawy niestabilności emulsji to:
śmietankowanie
łamanie
inwersja
„Śmietankowanie" to gromadzenie kuleczek fazy rozproszonej na powierzchni na skutek działania sił wyporności cieczy. Nazwa ta pochodzi od naturalnego procesu gromadzenia się śmietany na powierzchni mleka, które w dużym uproszczeniu jest emulsja tłuszczu w wodzie Zjawisko „śmietankowania” wykazują emulsje, które są przechowywane przez dłuższy okres. Czynnikami sprzyjającymi może być większy promień kulek emulsji oraz duża różnica gęstości cieczy. Rozdzielenie faz emulsji tym sposobem można przyspieszyć wirując emulsję.
W etapie tym nie dochodzi jeszcze do poważniejszych zmian, dlatego też najczęściej ,aby przywrócić postać wyjściową ,wystarczy wytrząśnięcie "śmietankującej" emulsji. Poprzez zmieszanie warstwy górnej i dolnej można zapobiec powstawaniu tego zjawiska.
Kolejnym etapem destrukcji jest łączenie się pojedynczy kuleczek emulsji w większe, czego efektem jest rozdzielenie się faz, czyli łamanie emulsji . Pierwszym objawem łamania, który można zauważyć (również pod mikroskopem), jest zmiana barwy emulsji, która przechodzi z mleczno-białej w kremową. Powodem powstania tego zjawiska jest źle dobrany emulgator lub częściej zachodzące zmiany chemiczne, powstające w wyniku reakcji między składnikami preparatu.
Inwersja faz emulsji polega na nagłej zmianie typu emulsji.polega to na tym, że faza, która wcześniej była fazą rozproszoną staje się rozpuszczalnikiem, a dawna faza ciągła tworzy fazę rozproszoną, grupując się wcześniej w micele. Przykładem może być przejście emulsji typu o/w w emulsję w/o.
Zjawisko to wywołują czynniki takie jak :
zbyt mała ilość emulgatora
duże zmiany temperatury
za wysokie stężenie fazy rozproszonej
nieodpowiedni rodzaj emulgatora
W inwersji wyróżnia się trzy etapy, którymi są :
zniszczenie filmu powierzchniowego na granicy dwóch faz,
rozwarstwienie się emulsji,
ponowne zemulgowanie faz.
Skutkiem inwersji są :
zmiany konsystencji emulsji,
pojawienie się grudek
zmiana wyglądu lub zabarwienia
Większość kosmetyków produkuje się w formie emulsji, ponieważ to dzięki nim osiąga się homogeniczny układ wielu niemieszających się składników, do których należą woda, woski, substancje zapachowe, tłuszcze. Dzięki temu przy ich pomocy można wprowadzić do jednego układu recepturalnego zarówno rozpuszczalne w wodzie surowce biologicznie aktywne charakterze polarnym jak i rozpuszczalne w tłuszczach związki niepolarne. Olejowe składniki, które są potrzebne do odpowiedniego zabezpieczenia skóry przed nadmiernym wysuszeniem, które zapewniają jej odpowiednią miękkość, elastyczność, stosowane samodzielnie, przyczyniają się do lepkości i nadmiernego natłuszczenia skóry. Należy również pamiętać, że im większa ilość wody w preparatach kosmetycznych tym ich koszt jest mniejszy. Emulsje kosmetyczne w swoim składzie zawierają: emulgatory, substancje tłuszczowo- woskowe, wody oraz związki biologicznie aktywne, które przy ich pomocy są przenoszone. Osnowa tłuszczowo-woskowa to wszystkie surowce stanowiące fazę tłuszczową preparatu kosmetycznego. Baza tłuszczowa musi spełniać szereg wskazanych wymagań pod względem pewnego rodzaju funkcjonalności jak i stabilności, ponieważ posiada ona zasadniczy wpływ na właściwości kosmetyczne preparatu emulsyjnego.
Polarność poszczególnych składników bazy tłuszczowej jak i budowa chemiczna mają duży wpływ na właściwości penetrujące tejże bazy tłuszczowej. Istnieją związki, które nie mogą być wchłonięte przez skórę, są nimi związki niepolarne typu wosków lub olei mineralnych.
Odgrywają one rolę głównie przy wytworzeniu ochronnego filmu na powierzchni naskórka, który ma zabezpieczać przed działaniem czynników zewnętrznych, jak również zapobiegać jego wysuszeniu. Ze względu na utrudnione przenikanie substancji czynnych oraz zatykanie ujścia przewodów gruczołów łojowych i potowych, ilość tych związków w pielęgnacyjnych preparatach kosmetycznych musi być ograniczona
Preparaty i produkty kosmetyczne wytwarzane w postaci emulsji:
kosmetyki pielęgnacyjne do twarzy i ciała,
odżywki do włosów,
preparaty do trwalej ondulacji,
dezodoranty,
wyroby perfumeryjne.
PODZIAŁ KREMÓW:
Istnieją różne podziały kremów i tak dzielimy je ze względu na:
Rodzaj emulsji jaki tworzą:
1) kremy typu emulsji o/w (kremy hydrofilowe)
2) kremy typu emulsji w/o (kremy hydrofobowe)
3) kremy typu emulsji mieszanych
Funkcje i działanie:
1) Regenerujące i przeciwzmarszczkowe
2) Odżywcze, zmiękczające - kremy tłuste
3) Oczyszczające, Koldkremy - kremy tłuste
4) Nawilżające
5) Ochronne
6) Dzienne - kremy suche
7) Kremy przeciwko piegom, wypryskom, pryszczom i trądzikowi
8) Wygładzającej redukujące pęknięcia, odmrożenia, zgrubienie- kremy glicerynowe do rąk.
Występujące w nich substancje aktywne min.
1) Ceramidowe
2) Witaminowe -kremy tłuste
3) Z liposomami
4) Z mikroelementami
Podział ze względu na procesy techniczne przy produkcji:
Kremy tłuste bez emulgatorów
Kremy tłuste z emulgatorami
Ze względu na rodzaj emulsji,jaki tworzą:
Kremy hydrofilowe( typu emulsji o/w) w bardzo łatwy sposób można je rozsmarowywać, ulegają szybko wchłanianiu, nie dają uczucia tłustości. Wykazują działanie chłodzące na skutek parowania wody. Kremy te są zazwyczaj stosowane są na dzień, mogą to być kremy nawilżające, podkładowe, matowe.Każde z nich może pełnic kilka funkcji,dlatego tez są one bardzo praktyczne. Zawartość wody w tego typu kremach w zasadzie nie jest ograniczona i może wynosić nawet ponad 90%. Dodatkowo oprócz wody każdy z tych kremów zawiera substancje nawilżające oraz nieduży dodatek emolientów,czyli substancji powodującyh zmiękczanie np.ciekłe woski niektóre emulgtory. Podłoża tych kremów zawierają emulgatory takie jak: polisorbaty, estry, laurylosiarczan sodu. . Kremy o/w są to nowoczesne postacie leku dermatologicznego. Rozcieńczane woda tworzą płynne emulsje(mleczka).
Kremy hydrofobowe( typu emulsji w/o ) do podłoży absorpcyjnych, wprowadzona jest woda lub wodny roztwór substancji leczniczej. Zawartość wody jest różna, jest to zależne w szczególności od podłoża emulgatora. Najwięcej wody (zwykle do60%) można wprowadzić do układów zawierających lanolinę lub Span. Mniej wody mogą zemulgować podłoża zawierające woski i alkohole tłuszczowe. Tego rodzaju kremy stosowane są najczęściej jako kremy na noc. Zawierają zazwyczaj więcej fazy lipofilowej(ok.50%) ,powodując na skórze tłusty połysk. Kremy tego typu można określić jako tłuste, zmiękczające, regeneracyjne. Skóra po zastosowaniu tego typu kremów staje się miękka, napięta i elastyczna.
lanolina, estry sorbitanu i monoglicerydy.
Ważne jest, aby pamiętać o tym, że krem typu w/o uzyskuje się, dodając niewielka ilość wody, natomiast, gdy zawartości wody przekroczy 40% powstanie krem typu o/w
Kremy mieszane :sportowe.
Produkowane są zarówno, jako emulsje typu o/w jak i w/o. Mają z reguły ciężką konsystencje, powinny jednak łatwo rozsmarowywać się. Wykazują umiarkowane działanie nawilżające, pozostawiając na skórze nietłuszczący się film. Zawierają dużo fazy tłuszczowej ok. 40%. Charakteryzują się one dużą zawartością wazeliny. Są stosowane w czasie dłuższego przebywania na świeżym powietrzu, dlatego mają za zadanie chronić przed mrozem wiatrem, słońcem, promieniowaniem UV oraz czynnikami powodującymi wysuszenie naskórka.
ZE WZGLĘDU NA FUNKCJE I DZIAŁANIE
Kremy regenerujące i przeciwzmarszczkowe
Działanie kremów regeneracyjnych jest skuteczne, gdy składniki dotrą głęboko w skórę i tam pobudzą ją 'od środka' tzn. przyśpieszą naturalne, fizjologiczne procesy odnowy komórek, biosyntezy białek strukturalnych skóry, takich jak kolagen i elastyna, odżywią te tkanki i dotlenią je oraz oprócz tego opóźnią proces starzenia się skóry i wszystkich jej wytworów. W kremach tych zastosowane są kwasy nukleinowe DNA i RNA wyizolowane z komórek roślinnych intensywnie dzielących się i rozwijających wprowadzone do ludzkiej skóry przyśpieszają odnowę komórek, wymianę starych na nowe i usprawniają metabolizm komórkowy. Kremy te zawierają między innymi glutation (zmiatacz rodników); witamina A (retinol), E i B6; koenzym Q10 (antyutleniacz).
Kremy oczyszczające i koldkremy
Kremy oczyszczające wywodzą się z koldkremów. Koldkrem to jeden z najdłużej znanych kremów. Klasycznie składa się on z różnych proporcji: wosku oleju migdałowego, boraksu i olbrotu. Koldkrem jest stosowany do oczyszczania skóry i jako ten krem jest nakładany w grubej warstwie i zaraz usuwany ze skóry ligniną. Skład kremów oczyszczających, to przede wszystkim tańsze oleje mineralne (olej parafinowy). Jego funkcją jest usuwanie resztek makijażu, łoju skórnego i zanieczyszczeń zewnętrznych (kurz). Obecnie przy oczyszczaniu stosuje się zazwyczaj emulsje o/w lub w/o, jako mleczka lub śmietanka Używany jest również jako krem odżywczy, który składa się z najlepszych olejów roślinnych, należy wklepywać go w małych ilościach w skórę, aby jego działanie utrzymywało się przez wiele godzin.
Nazwa tego kremu wywodzi się z tego, iż jest to krem nietrwały i podczas rozsmarowywania na powierzchni skóry wydziela się faza wodna, decydując o odczuwalnym działaniu chłodzącym. Kremy te zastępują mydła dla skóry wrażliwej na mydła (wysokie pH). pH tych kremów ma pH 5.5, które jest naturalne dla skóry.
Kremy odżywcze, kremy zmiękczające:
Kremy te mają różne określenia: kremy odżywcze, kremy wygładzające, kremy zmiękczające, kremy nocne. Bardzo ważne w tego rodzaju kremach jest wielogodzinne działanie na skórę, głównie nocą. Zapobiegają utracie wody przez tkanki,dostarczając je do tych miejsc skóry, którym jej brakuje. Odnawiają i odżywiają naskórek i skórę dzięki odpowiednio dobranym zestawom składników. Są one zwykle emulsjami e/o z dużą zawartością oleju, stałe lub miękkie. Emulsja jest stabilizowana cholesterolem lub lecytyną. Składniki biologicznie czynne, które stosuje się do kremów odżywczych to między innymi : witaminy, aminokwasy, proteiny, fitohormony (z roślin), produkty pszczele np. pszczele mleczko, ekstrakty z glonów, olejów roślinnych o najwyższej aktywności biologicznej, (w tym bioolejów zawierających kwas 7-linolenowy). Zwykle jest w nich także obecny kwas γ-linolenowy (z oleju wiesiołkowego, z ogórecznika, lub z grzybów hodowanych biotechnologicznie) .
Przy produkcji kremów odżywczo - zmiękczających bierze się pod uwagę fakt, ze poprawienia elastyczności i miękkości skóry specjalne znaczenia ma stan nawodnienia warstwy rogowej. Obecnie producenci kremów dążą do zwiększenia zawartości wody w warstwie rogowej i opóźnienia jej ubytku. Jest to połączone z intensywnymi badaniami naturalnego czynnika nawilżającego (NMF), który jest uwalniany z jąder komórek w trakcie rogowacenia komórek naskórka. Skład jego nie jest znany, ale wiadomo, że w w skład NMF wchodzą: aminokwasy (40%), kwas piroglutaminowy (PGA, 12%), mocznik (7%), kwas moczowy, glikozoamina, kreatynina, sód, wapń, potas, magnez, fosforany, chlorki, mleczany, cytryniany, mrówczany i niezidentyfikowane substancje w śladowych ilościach. Większość tych składników jest zawarta w kremach odżywczych. Przyjmuje się, że elastyczność warstwy rogowej, mająca duży wpływ na wygląd i elastyczność skóry, jest związana nie tyle z ilością wody w warstwie rogowej, ile z stężeniem NMF w wodzie zawartej w warstwie rogowej. W omawianych kremach jako składniki działające stosowne są składowe NMF( podawane w odpowiedniej osłonce tłuszczowej o dużym stopniu przenikania- kremy o formule liposomowej).
Kremy dzienne
Kremy dzienne dzielimy na dwie grupy są to :
krem podkład- krem, który służy za podkład dla pudru albo makijażu. Głównym składnikiem tej grupy kremów są emulsje kwasu stearynowego, tłuszcze, oleje roślinne, pomocnicze środki emulgujące, mogą zawierać także czynniki koloryzujące (3-25% barwników,3-10%dobre podkłady pod puder) Czynnikiem higroskopijnym jest zwykle gliceryna, dzięki której krem nie wysycha. Należy również pamiętać, że jej nadmiar, powyżej 10%, ma działanie odwrotne, czyli wysuszające. Głównymi składnikami tych kremów są:
krem matowy - szybko wchłaniający się w skórę krem ochronny, który po wtarciu zostawia cienką niewidoczną warstwę, powodując tym samym matowość skóry, a także chroni przed czynnikiem zewnętrznym takim jak wiatr oraz czynnikiem mechanicznym np. pył.
Kremy przeciwko piegom:
Piegi daje się stosunkowo łatwo usunąć razem z g órną warstwa epidermy, dlatego jako środki przeciwko piegom stosuje się kosmetyki, zawierające środki łuszczące takie jak, amidochlorek rtęciowy, kwas salicyloway, kwas mleczany i inne. Czasami stosuje się również środki wybielające jak perhydrol czy też woda utleniona. Wszystkie te środki łuszczące wprowadza się do osnowy kremowe, zaś stopień potrzebnego działania oblicza się zależneie od tego czy chcemy uzyskać keratoplazę czy keratolizę. Keratoplaza jest to przyspieszenie i wzmocnienie zrogowacenia epidermy, środki keratoplastyczne stosuje się dla cery delikatnej i wrażliwej. Należą do nich balsamy, żywice, 2 % rezorcyna, 2 % B-naftol, ichtiol, kwas cytrynowy oraz tanina.
Keratoliza jest to usunięcie nadmiernego i anormalnego zrogowacenia skóry jak np. brodawki, odciski. W tym celu stosuje się kwasy mocniejsze: mleczny salicylowy.
W wypadku piegów stosuje się kurację słabej keratolizy. Stosuje się kremy smarując zmienione miejsca kilka dni z rzędu na noc, zmywając krem dokładnie rano wodą i mydłem. Kurację stosuje się aż do całkowitego zniknięcia piegów.
Warunki Techniczne: Krem jest biały, mazisty, zawiera środki keratolityczne np. tlenek cynku. Masa jest gładka.
Kremy Witaminowe:
Aktywne witaminy znajdujące się w tych kremach działają odżywczo.
Działają odmładzająco, nie tylko na samą cerę, lecz również na sam organizm.
Witaminy A i D odnawiają cerę, pobudzając w niej przemianę materii i prawdopodobnie przyspieszają oraz ułatwiają odżywianie cery przez krew. Nie są one odporne na światło i utlenianie, dlatego produkcję przeprowadza się w młynach emulsyjnych bez dostępu powietrza. A dla utrwalenia kremu dodanie 1 % lecytyny z soi, chroni przed utlenieniem.
Kremy nawilżające
Zadaniem kremów nawilżających jest zatrzymanie wody w skórze, a tym samym zapobiegnięcie jej przesuszeniu i zwiotczeniu ,które jest przyczyną tworzenia się zmarszczek. Zmiany w cytoplazmie, które polegają na jej zagęszczeniu są przyczyną starzenia się komórek , w tym również komórek skóry. Następstwem jej zagęszczenia jest odwodnienie, które prowadzi do zahamowania metabolizmu komórkowego, a w konsekwencji do obumarcia komórek. Kremy te zawierają składniki nawilżające skórę oraz tworzące nieprzepuszczalnej bariery, która zapobiega parowaniu (woski, węglowodory, wazelina, olej parafinowy, oleje silikonowe, olbrot i wosk pszczeli, alkohol cetylowy, i wnikające głębiej w skórę: lanolina, sterole, estry: mirystyniany, palmityniany, linoleniany, lecytyna, skwalen i skwalan). Środki wiążące wodę zewnętrzną (higroskopijne) to: gliceryna i glikole: etylenowy i propylenowy, sorbitol, oraz NMF.
Kremy ochronne
Ich zadaniem jest ochrona skóry przed niekorzystnymi warunkami zewnętrznymi, promieniami ultrafioletowymi, zanieczyszczeniami przemysłowymi, produktami chemicznymi używanymi w gospodarstwie domowym, często są to kremy stosowane do ochrony rąk przed czynnikiami szkodliwymi takimi jak: roztwory detergentów, samry, wodne roztwory kwasów , zasad i inne. Kremy te oprócz ochrony rąk , nawilżają ich skórę, wybielają, wygładzają i uelastyczniają, nie powinny zostawiać tłuszczu na skórze. Kremy tego typu po rozsmarowywaniu pozostawiają na skórze do rąk ochronną warstwę o znacznej odporności chemicznej. Kremy ochronne występują w odmiennych formułach dostosowanych do roli, jaką mają spełniać.
Preparaty ochronne dzielą się na:
—chroniące przed olejami i substancjami rozpuszczalnymi w olejach
—chroniące przed wodą i substancjami rozpuszczalnymi w wodzie
—chroniące przed nadmiernym nasłonecznieniem i związanym z tym agresywnym działaniem promieni UV- preparaty promieni ochronne zawierają tzw. fltry słoneczne- są to nietoksycznymi substancjami pochłaniającymi promieniowanie nadfioletowe. Wyróżniamy filtry UVA i UVB, które dzielą się na te dwa rodzaje w zależności od pochłanianego promieniowania. Aby filtr dobrze chronił musi mieć szeroki zakres absorpcji, oraz nie powinien ulegać degradacji pod wpływem różnych czynników takich jak woda, pot, enzymy występujące na powierzchni skóry, promieniowanie słoneczne, a także nie powinien powodować podrażnień i uczuleń.
Do filtrów słonecznych stosowanych w kosmetykach, które chronią przed promieniowaniem UVB i UVA należą między innymi:
-estry kwasu p-aminobenzoesowego(PABA, Escalol)
- związki terpenowe-pochodne kamfory
-pochodne kwasu salicylowego( salol, ester benzylowy kwasu salicylowego)
- pochodne kwasu 4-metoksycynamonowego.
-pochodne dibenzoilometanu( Eusolex 8028, Parsol A)
Istnieją również składniki działające promieniochronnie na zasadzie odbicia i rozproszenia światła np. tlenek cynku, kaolin, dwutlenek tytanu,
Istnieją również kremy, które chronią skórę przed oparami chemikaliów- zawierają one składniki zatrzymujące lub przekształcające substancje drażniące. Dzięki fizycznemu tworzeniu cienkiej warstwy ,chroniącej skórę do czterech godzin, po nałożeniu preparatu, współdziałają w procesie absorpcji alergenów ,
Skład kremów kosmetycznych:
Podstawowe składniki kremów to: woda, podłoża, substancje zapachowe oraz środki konserwujące.
Woda w preparatach kosmetycznych pełni rolę rozcieńczalnika , a także rozpuszczalnika wielu substancji używanych do ich produkcji.Woda ta musi być bardzo czsyta, dlatego też powinno stosować się wodę destylowaną , demineralizowaną lub specjalnie oczyszczoną.
Podłoża są środowiskiem, w którym substancje aktywne kosmetyku są zawieszone, wemulgowane lub rozpuszczone. Kremy zawierają głównie podłoża uwodnione.
Aby konkretna substancja aktywna jak najlepiej zadziałała, została uwolniona i wchłonięta przez skórę, należy dobrać odpowiedni nośnik.
Wg Farmakopei USP istnieją cztery rodzaje podłoży stosowanych w kremach kosmetycznych:
1) absorpcyjne
Umożliwiają związanie wody w postaci emulsji W/O. Mają działanie zmiękczające a niekiedy słabo chłodzące.
2) rozpuszczalne w wodzie tzw. beztłuszczowe
Są hydrofilne. Nie można dodawać do nich wody ani wodnych roztworów. Zmniejszają stopień nawodnienia skóry.
3) węglowodorowe, czyli podłoża oleiste np. wazelina, stopy wazeliny, parafiny i wosku.
Można do nich wprowadzić niewielką ilość wody. Tworzą trwałe kompleksy z substancjami lipofilowymi, zatrzymując pożądane substancje aktywne w głębszych warstwach skóry i umożliwiając ich systematyczne uwalnianie, oraz tworzą okluzję zatrzymującą wodę w skórze, przyczyniając się równocześnie do lepszego nawodnienia naskórka
4) zmywalne wodą
Są hydrofilne i zawierają emulgatory, umożliwiające wytworzenie emulsji O/W. Wykazują działanie chłodzące na skórze.
Nierzadkie składniki komórek podłoża to oleje roślinne. Są to płynne tłuszcze otrzymywane z roślin oleistych, wykazujące działanie lecznicze, tonizujące, odprężające, nawilżające, natłuszczające, łagodzące, antyseptyczne , wygładzające oraz ochronne. Stanowią one również w emulsjach bazę w fazie tłuszczowej. Najwartościowsze, a zarazem posiadające najlepszą jakość mają oleje tłoczone na zimno, ponieważ są one bogate w witaminy, składniki mineralne, kwasy, flawonoidy garbniki oraz wiele innych cennych substancji. Oleje mają różnorodne kolory, różnią się od siebie gęstością, odpornością na światło i ciepło, ponieważ istnieją takie, których nie wolno ogrzewać i należy chronić przed światłem, ponieważ tracą swoje własności. Zachowanie swojej jakości w wysokich temperaturach zależy od ilości kwasów olejowych jakie posiada dany olej. Im więcej (od ok. 40-45%) tym bardziej jest odporny na ciepło. Jedne z najbardziej popularnych olei roślinnych stosowanych w kosmetyce to oleje: oliwkowy, migdałowy, z wiesiołka, rzepakowy , słonecznikowy,kukurydziany oraz z pestek moreli i z awokado.
W skład podłoży zalicza się również woski, do których należą: wosk pszczeli,masło shea ilub masło kakaowe oraz alkohol cetylowy.
Rodzaj zastosowanego w kosmetyku podłoża
- Podłoże zawsze determinuje szybkość wchłaniania substancji przez skórę, czyni ją aktywną lub bierną, w zależności od własnego składu chemicznego. Wzmocnienie wprowadzania substancji czynnych z fazy olejowej uzyskuje się, stosując m.in. oleje roślinne, zawierające nienasycone kwasy tłuszczowe o podwójnych (słonecznikowy, z pestek winogron, z sezamu) lub potrójnych wiązaniach (z ogórecznika, z wiesiołka, z czarnej porzeczki).
- Składniki podłoża mogą być rozpuszczalnikami substancji tłuszczowych, mogą stanowić film ochronny lub tworzyć okluzję, zmuszając skórę do wtórnego wchłaniania zaaplikowanych substancji (olej parafinowy, wazelina biała, silikony, woski oraz alkohole i kwasy tłuszczowe), o Mogą również stanowić magazyn wody i rozpuszczalnik substancji wodnych, zapobiegać parowaniu oraz tworzyć dodatkową, kationowo- keratynową warstwę ochronną na powierzchni skóry, powstałą po rozpadzie żelowego podłoża.
Konserwanty
Konserwanty są to surowce chemiczne mające na celu zahamowanie lub zmniejszenie rozwoju mikroorganizmów w kosmetyku, które powodują psucie wyrobu lub obniżają jego jakość, czyli zapewniające mu określoną stabilność mikrobiologiczną. Ich celem jest utrzymanie preparatów kosmetycznych w stanie pozbawionym zanieczyszczeń , podczas ich wytwarzania, pakowania, ale również podczas całego okresu ich stosowania. Jest to szczególnie istotne w przypadku preparatów mających kontakt z oczami lub jamą ustną. Dobry środek konserwujący powinien być przede wszystkim nietoksyczny, niedrażniący, pozbawiony smaku, zapachu i koloru, nie może również uczulać. Konserwant nie może ulegać hydrolizie, jak również być lotny. Powinien być efektywny w niskich stężeniach i szerokim zakresie pH, aktywny wobec szerokiego spektrum mikroorganizmów. Wazne jset również to, aby był rozpuszczalny w wodzie oraz zgodny z innymi składnikami receptury i opakowania.
Emulsje typu o/w są trudniejsze w konserwowaniu i wymagają zwykle dodania większych ilości konserwantu, ponieważ w układach emulsyjnych wzrost drobnoustrojów odbywa się wyłącznie w fazie wodne.
Przykładem stosowanych konserwantów mogą być m. in.:
estry kwasu p-hydroksybenzoesowego znane jako parabeny.
kwas benzoesowy.
Aby zapobiec rozwojowi mikroorganizmów w produkcie przez tak długi czas, producenci dodają do kosmetyków rozmaite konserwanty, dlatego też produkty te mają trwałość 2-3 lata.
Bez konserwantów krem wytrzymuje maksymalnie tydzień, a przechowywany w chłodzi np. lodówce, zależnie od rodzajów i ilości poszczególnych składników w produkcie przedłuża swoją ważność do 14 dni.
Należy pamiętać, że zastosowanie zbyt wysokich stężeń konserwantów w celu uzyskania preparatu o pożądanej czystości może być przyczyną podrażnienia skóry lub alergii u użytkowników wyrobów . Konserwanty są często przyczyną wielu uczuleń, mogą powodować alergiczne stany zapalne skóry takie jak wyprysk kontaktowy typu pokrzywki, rumienia i strupków po pęknięciu pęcherzyków. Wchłaniają się ze skóry do krwi i limfy działając ogólnie. Szczególnie łatwo przenikają przez skórę w pachwinach, klatce piersiowej, szyi i w okolicach narządów płciowych.
Przeciwutleniacze - to grupa związków chemicznych, zapobiegająca zjełczeniu olei roślinnych oraz olejków eterycznych pod wpływem działania tlenu znajdującego się w powietrzu. Przeciwutleniacze przedłużają trwałość produktów konserwując je, jak również działają jako substancje czynne.
Stosowane w preparacie kosmetycznym przeciwutleniacze działają ochronnie w stosunku do wielu układów, w tym do najbardziej podatnych na procesy oksydacyjne lipidów zawierających w obsadzie wielonienasycone kwasy tłuszczowe grupy NNKT. Surowce te reagują bowiem stosunkowo łatwo ze wszystkimi reaktywnymi formami tlenu, tworząc organiczne wolne rodniki, których generowanie rozpoczyna większość reakcji oksydacyjnych. Przeciwutleniacze to także naturalne substancje roślinne, które mogą wspierać naturalne mechanizmy obronne naszych komórek.
Najczęściej spotykanymi oraz stosowanymi przeciwutleniaczami są witaminy A, E i C oraz ekstrakt z liści rozmarynu.
Przeciwutleniacze powinny być dodawane do olejów na etapie ich przechowywania, przed podgrzaniem fazy tłuszczowej lub w trzeciej fazie po podgrzaniu emulsji i jej schłodzeniu.
Emolienty - stanowią jedną z podstawowych grup składników używanych w różnorodnych formułach kosmetycznych. Termin ten w kosmetyce odnosi się do wielu, różniących się polarnością naturalnych lub syntetycznych surowców, których wspólną cechą jest zapewnienie skórze odpowiedniego nawilżania, będącego efektem ich działania okluzyjnego. Emolienty natłuszczają, nawilżają, chronią skórę oraz wspomagają jej leczenie i pielęgnację. Do tych związków należą kremy, mleczka ,masci, emulsje i inne. Emolienty w postaci emulsji są wprowadzane do fazy olejowej wyrobu, gdyż należą one do surowców lipofilowych, nierozpuszczalnych w wodzie.
Ich ogromną zaletą jest łatwość rozprzestrzeniania się na stosowanych powierzchniach. Pokrywają skórę cienką warstewką, pełniącą rolę swoistego filmu chroniącego przed przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych, jak również przed nadmiernym odparowywaniem wody z głębszych warstw skóry. Istotne jest równeż to,że emolienty uzupełniają lipidy naskórka wymyte przez mydła lub inne środki oczyszczające, zawierające w składzie recepturalnym syntetyczne detergenty, czy alkohol etylowy naruszające tą barierę. Efektem działania emolintów jest wyraźny wzrost uwodnienia warstwy rogowej oraz wygładzenie i zmiękczanie skóry. Skóra zabezpieczona emolientem wykazuje znacznie mniejszą tendencję do utraty wody niż skóra, która nie była poddana jego działaniu
Rodzaje emolientów:
polihydroksylowane pochodne olei roślinnych
oleje roślinne
woski np.: wosk owczy czyli lanolina
estry prostych kwasów tłuszczowych z izoalkoholami np.: alkohol izopropylowi
wazelina i parafina
Humektanty to silnie higroskopijne związki , które bardzo dobrze rozpuszczają się w wodzie, pełniąc rolę naturalnego rezerwuaru wody w skórze , dzięki zdolności do trwałego absorbowania i zatrzymywania wody z otoczenia. Są to związki takie jak: sól sodowa PCA, mleczany, kwas hialuronowy, NMF, aminokwasy, mocznik, glicerynę, glikole, sorbitol,. Zadaniem humektantów jest zwiększenie zawartości wody w warstwie rogowej naskórka - a wiążąc wodę w skórze, przeciwdziałają jej utracie, dzięki temu skóra staje się nawilżona, napięta i bardziej elastyczna.
W kosmetyce wykorzystuje się je przede wszystkim jako nieokluzyjne składniki nawilżające. Gdy pielęgnowana skóra jest sucha, samodzielne stosowanie może nie dawać poczucia wystarczającego nawilżenia, dlatego powinny łączyć się je z emolientami. Jeżeli mamy do czynienia ze skórą tłustą należy również stosować humektanty, ponieważ są one„bezpiecznymi nawilżaczami", nie zatykającymi porów skóry.
Humektenty wykazują korzystne działanie na preparaty kosmetyczne, pasty do zębów lub mydła w kostkach. Stosuje się je, aby poprawić ich właściwości użytkowe. Dzięki humetkantom preparaty te nie wysychają.
Składnikami/zagęszczaczami dodatkowymi są m.in.: algin (sproszkowane algi; substancja żelująca), guargum (proszek z nasion indyjskiego drzewa Cyamopsis tctragonolobus), granulki jojoby (zmielone pozostałości z tłoczenia wosku z nasion jojoby; stosowane w peelingach), granulki z pestek oliwki (mielone pestki stosowane w peelingach), kwas mlekowy (AHA) czy xanthan (polisacharyd, substancja żelująca).
Substancje aktywne są to zarówno substancje pochodzenia naturalnego jak i syntetycznego. Do naturalnych należą ekstrakty roślinne np. aloes, melisa, miłorząb japoński, wyciągi z tkanek zwierzęcych jak kolagen oraz niektóre witaminy. Substancje syntetyczne to np. allantoina czy D-panthenol.
Charakter fizykochemiczny substancji czynnej:
- Substancje lipofilowe (retinoidy, olej rycynowy, olej migdałowy, olej z awokado i ziaren zbóż, olej jałowcowy, skwalen, wosk, stearyna, parafina, wazelina, masło karite, mało kakaowe) "lubią" cement międzykomórkowy i zatrzymują się w nim, skąd część z nich trudno jest przepchnąć dalej.
- Cząsteczki hydrofilowe (hydrochinon, nadtlenek benzoilu, mocznik, środki żelujące, alginian sodu, glikol propylenowy, glicerol, sorbitol) dążą do najsilniej uwodnionego środowiska, więc ich przenikanie zależy przede wszystkim od stopnia nawilżenia skóry.
- Najłatwiej przenikają przez skórę gazy oraz cząsteczki małe, o regularnych kształtach.
Trzy fazy receptury kosmetycznej:
1. Faza tłuszczowa: oleje, masła roślinne i inne składniki lipofilowe (powinowate do oleju) jak emulgatory, emolienty, woski i substancje zagęszczające.
Biobaza emulgująca 2 - 8%
Emolienty (oleje roślinne, masła kosmetyczne) 10 - 30 %
Substancje zagęszczające (woski, guma guar) 1%
2. Faza wodna:
Woda destylowana, dodatki (np. gliceryna) i substancje aktywne: do 100%
3. Faza trzecia ,obejmująca składniki wrażliwe na temperaturę tj. tracące pod wpływem wyższej temperatury swoje właściwości (dodatkowe składniki dodawane poniżej 35° C)
Przeciwutleniacze (witaminy E, C, A).
Zimnotłoczone oleje roślinne podatne na ciepło.
Humektanty (lecytyna, gliceryna, prowitamina B5).
Pigmenty perłowe.
Olejki eteryczne 0.1 - 1 %
Substancje aktywne 0.1 - 2%
Produkcja kremów
Przemysłowe sporządzanie kremów odbywa się w zdecydowanie odmienny sposób niż uzyskiwanie ich w laboratoriach, mimo, że w obu tych procesach produkcyjnych mamy do czynienia z takimi samymi etapami to jest: ogrzewaniem, topieniem , mieszaniem, emulgowaniem i chłodzeniem. Zasadnicza różnica wynika ze stosowania innych urządzeń, dostosowanych do ilości sporządzanego produktu i ilości szarż produkcyjnych. W trakcie produkcji przemysłowej dodatkowo stosuje się etap homogenizacji, nie występujący w produkcji laboratoryjnej.
Do Produkcji kremów wykorzystuje się urządzenia takie jak: Kotły ogrzewane parą wodną, mieszadła , mieszalniki z płaszczem grzejno-chłodzącym ,homogenizatory.
Istnieje również reaktor wielofunkcyjny. Jest to maszyna stosowana najczęściej, ponieważ, w swojej budowie posiada mieszadło ze zgarniaczem, homogenizator, służący również do przeprowadzania całego procesu produkcyjnego, dzięki czemu do procesu produkcji kremu używa się tylko tego jednego urządzenia. Reaktor wielofunkcyjny posiada niekiedy również pompę próżniową. Produkując kremy na skalę przemysłową przygotowuje się je poprzez zmieszanie składników na ciepło lub rzadziej, na zimno.
Podczas produkcji kremu na ciepło, pierwszym etapem jest odpowiednie przygotowanie podłoża. Etap ten polega na tym, że podłoże to stapia się w kotle, który jest ogrzewany przez parą wodną w temperaturze ok. 60-80°C.Składniki lipofilowe, które uległy stopieniu zostają przecedzone przez sito ok. 0,5 mm , reszta, czyli roztwory wodne zostają przesączone przez filtry membranowe. Później do fazy lipofilowej wprowadza się substancje dodatkowe, są nimi wysoko oczyszczona wodę i inne składniki fazy wodnej. Kolejnie, aby schłodzić powstała mieszaninę do temperatury pokojowej, poddaje się ją poddaje się ciągłemu mieszaniu. Zanim fazy zostaną złączone, przez wymieszanie należy dodać, w zależności od jego litofilności, emulgator do fazy wodnej lub olejowej. Proces ten wykonuje się za pomocą różnego typu mieszadeł mechanicznych. Został on nazwany emulgowaniem. Aby krem został usunięty za ścian reaktora, mieszadła zostały wyposażone w obracające się zgarniacze. Kolejnym etapem jest homogenizacja powstałej emulsji. W tym procesie jest stosowany homogenizator dyszowy, strumieniowy lub trójwalcówka. Homogenizatory zapewniają prowadzenie procesu homogenizacji całej masy surowcowej, oraz równomierne rozdrobnienie cząstek i eliminację tzw. martwych stref. Urządzenia pozwalają na uzyskiwanie produktów o wyszukanej strukturze, składzie i właściwościach. W trakcie tego procesu dochodzi także do usuwania powietrza, dzieje się to przy pomocy pompy próżniowej, dzięki czemu powstały preparat zostaje uchroniony przed utlenianiem.
Są także nowoczesne technologie, w których nie są stosowane tradycyjne metody emulgowania na gorąco, mają one na celu zaoszczędzenie energii. Jest to : metoda emulgowania niskoenergetycznego oraz proces Cry-Mix.
Na produkcję kremów mają również wpływ inne, dodatkowe czynniki, którymi są odpowiednia organizacja nowoczesnego zakładu pracy jak również późniejsze spełnienie warunków prawidłowego opakowania i przechowywania kremów.
Przykładowa produkcja niektórych kremów
Krem tłusty bez emulgatorów- koldkrem
Na łaźni parowej stapiamy tłuszcze twarde dodając następnie tłuszcze płynne, otrzymany produkt przecedzamy i po ochłodzeniu rozcieramy w moździerzu. Rozcierać można w ręcznym moździerzu lub przy większej produkcji w moździerzach mechanicznych. Proces trwa do momentu otrzymania miękkiej, jednolitej kremowej masy. Do otrzymanej masy dodajemy, rozczyn środka konserwującego. Po ręcznym lub mechanicznym roztarciu kremu, masę należy przecierać przez sito. Przecieranie przez sito metalowe odbywa się ręcznie lub mechanicznie. Można również rozetrzeć masę przez walcówki. Z walców krem zdejmuje się nożem a następnie przeciera się na sicie. Aby zapobiec szybkiemu psuciu się koldkremów należy zastosować odpowiednie środki konserwujące oraz właściwy rodzaj opakowania. Należy użyć szczelnych słoików lub odpowiedniego rodzaju metalu przy produkcji tub (cyna). Najpowszechniejszym konserwantem dla tych kremów jest kwas salicylowy lub Nipagina A. Koldkremy wstanie ciepłym rozlewa się do słoików lub rzadziej ostygnięty wtłacza do tub. Kolor powinien być biały, zapach przyjemny .Cała masa powinna być jednolita, bez śladów rozszczepiania emulsji.
Przy produkcji zmechanizowanej używane są mieszarka mechaniczna, moździerz mechaniczny i walcówka.
Produkcja kremów glicerynowych (galaretek)- krem do rąk.
Najpierw sporządza się oddzielnie galaretkę wodną z substancji pęczniejącej i dodaje na gorąco glicerynę.
Galaretki są wrażliwe na temperaturę i zależnie od niej wychodzą z tub całkiem płynne lub tez kawałkami.
Później należy dodać środka pęczniejącego . PO dokładnym spłukaniu zimna wodą na sicie , aby usunąć kurz i brud , zanuża się odważony środek pęczniejący do mieszanki gliceryny z wodą i przyt częstym mieszaniu zostawia na kilka dni do całkowitego wypęcznienia , potem dodaje się perfum i przeciera przez sito.
Ciągłe mieszanie przyspiesza wydatnie proces galaretowania się.
Produkcja kremów suchych.- kremów na dzień
Ich charakterystyczna cechą jest natychmiastowe wysychanie na skórze bez pozostawiania po sobie tłustego śladu. Prawie wszystkie kremy z tej grupy są kremami produkowanymi na stearynianach .
W produkcji różnią się tylko wziętym do zemulgowania ługiem ( węglan potasu lub sodu ) . Proces techniczny przebiega następująco :
W naczyniu emaliowanym rozpuszcza się wszystkie składniki (gliceryna, potaż, węgla sodu, woda destylowana i do prowadza temperaturę do 70 stopni C. Oddzielnie na łaźni parowej rozstąpią się stearynę i wlewa przy ciągłym mieszaniu do rozpuszczonych substancji. Po zakończeniu ogrzewa go się ponownie do całkowitego upłynnienia masy i wlewa do mieszadła .Krem mieszany jest do momentu zgęstnienia. Następnie dodaje się zapachu i miesza masy. Kolejno odstawia się krem na kilka dni a po tym okresie czasu przeciera się przez sito i fasuje do tub lub słoików.
Kremy na stearynianie powinny być białe i jednolite. Krem nie powinien wydzielać kropel wody ani wysychać. Po roztarciu na skórze krem wciągu nie pozostawia po sobie śladu.
Naczynia do produkcji preparatów stearynowych muszą być dobrze emaliowane ,mieszanie preparatu stearynowego należy prowadzić bez przerwy od chwili roztopienia aż do całkowitego zgęstnienia. Niedbałe mieszanie powoduje krystalizowanie cząstek stearyny. Wszystkie preparaty należy konserwować, najczęściej boraksem .
Opakowanie dla tych kremów to słoiki posiadające szczelną zakrętkę , nie dopuszczalne jest pokrycie nawierzchni kremu papierkiem aluminiowym. Można stosować papierek parafinowy. Tuby musza być cenowe, nigdy aluminiowe .
Kremy o specjalnym przeznaczeniu .
Proces techniczny produkcji tego rodzajów kremów opiera się na następujących zasadach . Substancje lecznicze dodaje się do gotowej masy kremowej, substancje proszkowe powinny być dokładnie przesiane i przewalcowane z kremem, preparaty hormonowe i witaminowe dodaje się wyłącznie na zimno do gotowej masy w mieszadle. Kremy napełnia się do słoików wyłącznie na zimno , szkło powinno być odporne na działanie światła . Kremów tych nie wolno napełniać w tuby.
Zgodnie z normą BN -64 /6140-02 określa i oznacza się następujące wymienione niżej obowiązujące cechy i wskaźniki kremów:
-wygląd : gładka, jednolita masa, bez grudek i zanieczyszczeń mechanicznych
- barwa : biała
- zapach : przyjemny
-wcieralność: całkowita
-stabilność w obniżonej temperaturze (-3 stopnie C przez 24 godz) :całkowita w porównaniu z kremem nie poddanym działaniu tej temperatury;
- stabilność w podwyższonej temperaturze(w 30 stopniach C przez 24 godz): całkowity.
-odczyn pH wodnego wyciągu kremu: od 6 do 7,7.
-zawartość wody: nie więcej niż 65%
- liczbę kwasową: nie więcej niż 5,5%
Nowoczesny zakład produkcyjny powinien:
-posiadać bogato wyposażony park maszynowy, przystosowany do standardów Unii Europejskiej i obsługiwany przez fachową kadrę laboratoryjną, inżynierską i farmaceutyczną.
- posiadać własne laboratorium chemiczne przeznaczone do prac badawczo - rozwojowych, odpowiedzialne za opracowywanie receptur nowych preparatów kosmetycznych i za kontrolę jakości produkcji.
-produkawać preparaty kosmetyczne z wykorzystaniem najnowszych technologii, w oparciu o importowane składniki aktywne.
- Naważać surowce w wydzielonej strefie „czystej", objętej rygorystycznymi zasadami higienicznego wytwarzania, jak również tak samo postępować z konfekcją kremów.
- posiadać wysoką czystość mikrobiologiczną, ponieważ nowoczesne kosmetyki zawierają całą gamę składników aktywnych, a ich wytwarzanie wymaga właśnie takich warunków.
- stosować w procesie produkcji wodę oczyszczaną lub destylowaną. W ten sposób
otrzymywana woda zawiera niezbędny dla organizmu poziom elektrolitów oraz odpowiedni odczyn pH (5,8 - 7.0) - ta właściwość ma podstawowe znaczenie dla produkcji bezpiecznych i wysokiej jakości wyrobów pielęgnacyjnych.
- Posiadać w pomieszczeniach produkcyjnych wydzielone strefy o podwyższonej czystości, które ą to miejscami klimatyzowanymi, w których powietrze oczyszczane jest przez zestaw filtrów mikrobiologicznych.
- posiadać urządzenia zawierające , również opcję automatycznego mycia (clearing in place), dzięi której następuje skracanie czasu wykonywania tej czynności i podnosi skuteczność całego procesu. Gotowe półfabrykaty są przepompowywane do samo rozładowczych zbiorników ze stali nierdzewnej (np. zbiorniki Mullera). Tam, hermetycznie zamknięte poddawane są procesowi leżakowania aż do czasu przekazania ich do konfekcji. Wykorzystanie w procesie produkcji odpowiednich zbiorników pozwala wyeliminować bezpośredni kontakt pracowników z półfabrykatami. W ten sposób warunki higieny produkcji utrzymywane są na wysokim poziomie.
Warunki prawidłowego opakowania:
Istotnym czynnikiem w procesie produkcji kremów jest odpowiedni dobór opakowań.
Odpowiednie opakowanie :
-powinno chronić krem przed czynnikami zewnętrznymi przede wszystkim w czasie transportu i przechowywania
- nie powinno wchodzić w reakcje ze składnikami preparatu,
- powinno zapewniać trwałość oraz wygodną aplikację.
Warunki prawidłowego przechowywania:
Odpowiednie warunki przechowywania:
-Kremy powinny być przechowywane w temperaturze pokojowej nie przekraczającej 25°C.
- Należy zawsze dbać o szczelne zamknięcie opakowania, chroniąc w ten sposób preparat przed dostępem powietrza, światła, przed wysychaniem, zanieczyszczeniami mikrobiologicznymi i mechanicznymi.
Schemat produkcji kremów
KREM PRZECIWZMARSZCZKOWY
Wosk biały 22g
Olbrot 27g
Ol. Migdałowy 108 g
Skrobia ryżowa 50 g
Woda różana 30 g
Boraks 8 g
Skrobię dodaje się do stopionych tłuszczów po zlaniu ich do moździerza i częściowym ostudzeniu.
Po dokładnym rozmieszaniu i roztarciu dodaje się wodę z boraksem.
OCHRONNY KREM DO RĄK
Wosk pszczeli 10 g
Parafina płynna 600 g
Lanolina bezwodna 100 g
Alkohol cetylowy 130 g
Węglan cynku 40 g
Dwutlenek tytanu 50 g
Tlenek cynku 5 g
KREM OD CZERWONOŚCI RĄK
Lanolina bezwodna 7 g
Parafina płynna 40 g
Parafina stała 20 g
Alkohol cetylowy 5 g
Dwutlenek tytanu 6 g
Talk 15 g
Węglan cynku 5g
KREM DO RĄK
Stearyna 3 g
Glikol- stearat 10 g
Parafina płynna 10 g
Parafina stała 10 g
Alkohol cetylowy 8 g
Woda destylowana 60 g
Tlenek cynku 4 g
Dwutlenek tytanu 4 g
GOLD- CREM (z emulgatorem)
Wosk Biały 150 g
Lanolina bezw 200 g
Stearyna 60 g
Olbrot 150 g
Cerezyna 200 g
Wazelina amer. 200 g
Olej wazel 90 g
Mydło (strugane wiórki) 30 g
Potaż 10 g
Gliceryna 100 g
Woda dest. 600 g
Tłuszcze stapia się osobno na łaźni parowej i przecedza do mieszadła lub moździerza .
Potaż i mydło rozpuszcza się w wodzie z gliceryną w temp. Około 70 stopni C.
Oba płyny miesza się razem, wlewając je cienkim strumieniem, aż do ostudzenia i dalej mieszka do uzyskania doskonałego kremu.
Podczas mieszania potaż, znajdujący się w płynie drugim łączy się ze stearyną z płynu pierwszego,
w wyniku czego powstaje mydło (stearynian potasowy), działająca jako emulgator.
KREM NA NOC
Parafina płynna 50 g
Parafina twarda 15 g
Wazelina 60 g
Lanolina bezwodna 15 g
Masło kakaowe 30 g
Olbrot 8 g
Ol. roślinny 20 g
Cetylalkohol 15 g
Parafina twarda 25 g
Ol. parafinowy 75 g
Stearatyn amonowy 25 g
Woda gorąca 100 g
Wosk bielony 15 g
Lanolina bezw 5 g
Parafina 15 g
Stearatyna 25 g
Woda gorąca 110 g
W rozpuszczonych tłuszczach i woskach roztapia się stearatynę i ostudza. Ostudzoną mieszaninę daje się do wrzącej wody i doprowadza razem do wrzenia. Po zdjęciu z łaźni parowej dokładnie się miesza, aż do całkowitego ostudzenia po czym wzbija na mieszadle szybkoobrotowym.
d)
Wazelina Pol. 75 g
Cetylalkohol 5 g
Lan olina bezw 5 g
Masło kakaowe 10 g
Biały wosk 10 g
KREM PRZECIW PIEGOM
a)
Lanolina bezwodna 100 g
Olej migdałowy 25 g
Hydrarg. praecip alb 2,5-5 g
Azotan bizmutu 2,5-5 g
Krem ten produkuje się w dwóch numerach: Nr 1 - słaby zawiera po 2,5 g amidochlorku rtęciowego i azotanu bizmutu. Nr 2 - mocny po 5 g
b)
Wosk biały 200 g
Parafina 620 g
Cerezyna 125 g
Lanolina 100 g
Wazelina 750 g
Boraks w proszku 3 g
Woda destylowana 2500 g
Hydrarg. praecip. alb. 75 g
Tlenek Cynku 500 g
c)
Gliceryna 200 g
Boraks 15 g
3 % woda utleniona 150 g
Kwas cytrynowy 15 g