EDUKACJA ARTYSTYCZNA W WYCHOWANIU PRZEDSZKOLNYM, Dokumenty do szkoły, przedszkola; inne, wychowanie przedszkolne


PROGRAM AUTORSKI: EDUKACJA ARTYSTYCZNA W WYCHOWANIU PRZEDSZKOLNYM „DZIECKO I SZTUKA”

 

SPIS TREŚCI

 

SPIS TREŚCI 1

WSTĘP 2

WPROWADZENIE DO PROGRAMU 4

CELE PROGRAMU 6

KONSTRUKCJA PROGRAMU 7

METODY I FORMY REALIZACJI PROGRAMU 9

WARUNKI REALIZACJI PROGRAMU 10

INFORMACJA O EWALUACJI 11

TREŚCI PROGRAMOWE EDUKACJI ARTYSTYCZNEJ DZIECKA

W PRZEDSZKOLU 12

CZĘŚĆ I : DZIECKO I TEATR 13

CZĘŚĆ II : DZIECKO I PLASTYKA 19

CZĘŚĆ III : DZIECKO I MUZYKA 25

CZĘŚĆ IV : DZIECKO I SZTUKA 32

LITERATURA MUZYCZNA DLA DZIECI 36

 

BIBLIOGRAFIA.....................................................................................................................37

 

SCENARIUSZE ZAJĘĆ ARTYSTYCZNYCH...................................................................38

SCENARIUSZ I 39

SCENARIUSZ II 40

SCENARIUSZ III 41

SCENARIUSZ IV 42

SCENARIUSZ V 43

SCENARIUSZ VII 45

SCENARIUSZ VIII 47

 

 

„Pozwólmy dziecku doświadczać, eksperymentować, dowiadywać się i porównywać ,

szukać i drążyć w głębinach wiedzy,

wyruszać w podróże odkrywcze -

czasami trudne, ale jakże bogate i fascynujące.

Budujmy programy dostosowane do możliwości psychofizycznych dzieci.”

Z „ Gawędy Mateusza”

C. Freinet

 

WSTĘP

 

Dziecko przedszkolne wykazuje naturalną dla swojego wieku i etapu rozwoju potrzebę ekspresji twórczej. Tworzy ono własny świat, poznaje siebie w sztuce i przez sztukę woła o partnerstwo przeżyć w swojej twórczości. Dziecko bawiąc się projektuje, kształtuje tworzywo i nie zastanawia się czy tworzy sztukę - poszukuje własnej metody działania.

Po to, by dziecko mogło wyzwolić swój wewnętrzny świat i posługiwać się właściwymi mu sposobami ekspresji - gestem, mimiką, słowem mówionym, aktywnością plastyczną i muzyczną - trzeba uszanować jego spontaniczność, czuwać nad tym, aby unikać wszystkiego, co może pociągnąć za sobą zahamowanie tendencji ekspresyjnych[1].

Podstawą skutecznego funkcjonowania we współczesnym świecie jest postawa twórcza. Dzieci są kreatywne z natury, dlatego tę wspaniałą zdolność należy w nich pielęgnować i rozwijać. Jak pokazuje praktyka kształcenie i rozwijanie umiejętności artystycznych stanowi podstawę rozwoju twórczości dziecięcej.

Twórczość dziecięca jest czynnością odruchową, instynktowną i podświadomą. Mały artysta przeżywa radość kreacyjną, która pobudza go do dalszej zabawy formami, barwą czy dźwiękiem. Jest to szczególny atrybut dzieciństwa, który zostaje zatracony w momencie, gdy dziecko chce sprostać wymaganiom realnej rzeczywistości.

W swojej twórczości dziecko wyraża siebie za pomocą własnego języka, który nie zawsze jest zrozumiały dla świata dorosłych, lecz mały twórca podejmuje w ten sposób próbę porozumienia się z otoczeniem i dzięki temu jest podobny dla dorosłego artysty[2]. Sztuka dziecka jest piękna w swojej naiwności, potrafi nas zachwycić ująć szczególnym sposobem postrzegania otaczającego świata. Dla dziecka jego własna twórczość jest źródłem radości, dobrej zabawy, zaangażowania i podstawową formą uczenia się oraz zdobywania wiedzy o otaczającej rzeczywistości.

Sztuka dziecka to ewoluująca twórczość aktywność ekspresyjna, dokument burzliwego rozwoju, obraz życia uczuciowego, wyraz przeżyć „ tu i teraz”[3]. Rozbudzanie zainteresowania sztuką, odkrywanie w sobie naturalnych predyspozycji i uzdolnień skłania dziecko do samodzielnej twórczości i działania. Widoczne efekty własnej działalności motywują je do pełniejszego rozwoju i zdobywania wiedzy.

Pedagogika twórczej aktywności, mająca swe tradycje w ideach Nowego Wychowania, uznaje ekspresję twórczą za jeden z czynników rozwoju aktywności edukacyjnej najmłodszych. Rysunek, taniec, ruch, muzyka i śpiew to te rodzaje ekspresji, które wyzwalane w sposób naturalny i umiejętnie wykorzystywane, służyć mogą rozwijaniu u dziecka potrzeby poznawania świata i kształceniu jego aktywności edukacyjnej.

Założenia zreformowanego systemu edukacji akcentują konieczność kształcenia postawy twórczej wychowanków. Sprzyja temu zintegrowany system edukacji przedszkolnej. Integracja plastyki, muzyki, słowa i ruchu stwarza możliwości wykorzystywania różnych form dziecięcej aktywności twórczej w jego rozwoju intelektualnym, poznawczym, emocjonalnym i społecznym.

WPROWADZENIE DO PROGRAMU

 

Program edukacji artystycznej „Dziecko i sztuka” powstał z myślą o potrzebach Przedszkola nr 21 w Chorzowie, które zgodnie ze swoją misją jest placówką o profilu artystycznym. Zgodnie ze swoimi założeniami najważniejszym zadaniem, jakie ma ono do spełnienia, poza realizacją zadań edukacyjnych i wychowawczych określonych w Podstawie programowej wychowania przedszkolnego dla przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych[4], jest rozwijanie uzdolnień artystycznych swoich wychowanków poprzez różnorodne formy aktywności twórczej.

Działalność artystyczną wspomniane wcześniej przedszkole prowadzi już od kilkunastu lat. Nasza placówka aktywnie uczestniczy i prezentuje osiągnięcia swoich wychowanków na terenie placówki, dla rodziców, w najbliższym środowisku przedszkola oraz na terenie miasta Chorzowa i poza nim.

Przedszkole 21 jest znane ze swoich niemałych osiągnięć artystycznych. Wystarczy wymienić udział w konkursach plastycznych : „W oczekiwaniu na gwiazdkę”, „Chorzów w oczach dziecka”, „Dla naszego miasta, dla naszej ziemi”, konkursy plastyczne organizowane przez Ognisko Pracy Pozaszkolnej w Radlinie „Dom”, konkursy organizowane okazjonalnie przez wydawnictwa czasopism dziecięcych i edukacyjnych oraz wiele innych. W konkursach plastycznych dzieci z naszego przedszkola niejednokrotnie odnosiły swoje pierwsze wielkie sukcesy - nagrody i wyróżnienia.

W samym Chorzowie zasłynęliśmy już dawno jako przedszkole artystyczne, zajmując wysokie pozycje w kolejnych edycjach Festiwalu Przedszkolaków „ Bobas” w kategorii teatralnej , wokalnej i tanecznej.

Osiągnięcia wychowanków, wyróżnienia i nagrody to dla naszej placówki naprawdę powód do dumy. Warto w tym miejscu podkreślić, że sukcesy wychowanków to ciężka praca nauczycielek, które bez pomocy specjalistów same, dzięki własnym uzdolnieniom artystycznym i zainteresowaniem działalnością twórczą dzieci przyczyniają się do rozwoju ich uzdolnień.

Na terenie placówki działa kółko plastyczne „ Zaczarowany ołówek” oraz zespół taneczno - rytmiczny „ Oczko”. Zajęcia i występy teatralne prezentuje zespół „ Zuchy”.

Doceniając wartości twórczej aktywności i obserwując rozwój twórczości artystycznej dzieci przedszkolnych, ich pierwsze sukcesy i osiągnięcia, zdecydowałam się opracować program edukacji artystycznej.

W czasie swojej kilkunastoletniej praktyki pedagogicznej jako nauczyciel przedszkola zawsze doceniałam rozwój u dzieci ich umiejętności artystycznych. Wszelkie zajęcia o charakterze twórczym - plastyka, taniec, muzyka i teatr zawsze spotykały się z ich wielkim zainteresowaniem i zaangażowaniem. Od wielu lat w swojej macierzystej placówce prowadzę, oprócz zajęć typowo dydaktycznych, równocześnie zajęcia artystyczne: plastykę, taniec i teatr. Wynika to na pewno z moich własnych zainteresowań i umiejętności, a także z wytyczonej drogi rozwoju placówki.

Sukcesy artystyczne, zadowolenie rodziców z osiągnięć swoich dzieci oraz kontynuacja zajęć artystycznych w Szkole Podstawowej nr 5 w Chorzowie, a przede wszystkim określenie się placówki jako przedszkola o charakterze artystycznym to najważniejsze argumenty wskazujące na konieczność opracowania programu edukacji artystycznej.

Program „ Dziecko i sztuka” stanowi ważny element w edukacji przedszkolnej dzieci i wskazuje główne kierunki pracy nauczyciela z dziećmi w rozwoju ich twórczości artystycznej. Jest to program uwzględniający potrzeby i możliwości rozwojowe dzieci 3 - 6 letnich, a jednocześnie skierowany do nauczycieli twórczych, dla których wychowanie dziecka poprzez sztukę stanowi dużą wartość dydaktyczno - wychowawczą.

Program nie wymaga od nauczyciela specjalistycznego wykształcenia i przygotowania w kierunku artystycznym, aczkolwiek mile widziane są dodatkowe kwalifikacje i umiejętności muzyczne, plastyczne oraz inwencja i osobowość twórcza nauczycieli realizujących program.

Autorka programu

Ewa Bazan

 

CELE PROGRAMU

 

Program edukacji artystycznej jest zgodny z Podstawą programową, w myśl której celem wychowania przedszkolnego jest wspomaganie i ukierunkowywanie rozwoju dziecka zgodnie z jego wrodzonym potencjałem i możliwościami rozwojowymi w relacjach ze środowiskiem społeczno- kulturowym i zintegrowany z jej treściami :

 

umożliwianie dziecku ekspresji spostrzeżeń, przeżyć, uczuć w różnych formach działalności, z zastosowaniem werbalnych i niewerbalnych środków wyrazu;

nabywanie umiejętności poprzez działanie;

wspieranie działań twórczych w różnych dziedzinach aktywności.

 

Głównym celem programu „ Dziecko i sztuka” jest rozwijanie możliwości artystycznych dziecka poprzez wzbudzanie zainteresowań sztuką, kształcenie umiejętności jej odbioru i tworzenia w zakresie aktywności plastycznej, muzycznej i dramatycznej:

- odkrywanie i rozwijanie indywidualnych uzdolnień artystycznych dziecka;

Bezpośrednim podmiotem programu jest dziecko w wieku przedszkolnym. Program nie odnosi się do konkretnej grupy wiekowej. Jego realizacja zależy głównie od postawy i zainteresowań nauczyciela, który spośród wielu treści zawartych w programie wybierze najbardziej odpowiednie dla swoich wychowanków, uwzględniając przy tym ich osobiste zainteresowania, fascynacje i uzdolnienia artystyczne.

Dzięki realizacji treści przedstawionych w programie edukacji artystycznej dziecko:

 

KONSTRUKCJA PROGRAMU

 

Program składa się z trzech części integralnie ze sobą powiązanych :

Część I to wstępne uwagi na temat całości programu. Część II zawiera treści programowe edukacji artystycznej w przedszkolu. Część III przedstawia propozycje do wykorzystania przez nauczycieli w realizacji programu w postaci scenariuszy zajęć oraz inscenizacje teatralne. Dodatkowo w programie umieściłam wykaz literatury muzycznej nadającej się do prezentacji u dzieci przedszkolnych oraz pozycje z literatury pedagogicznej dla nauczyciela w zakresie opracowanego tematu.

Treści programowe edukacji artystycznej zostały podzielone na cztery rozdziały, z których każdy odnosi się do konkretnej formy aktywności dziecka:

 

  1. I.                  DZIECKO I TEATR - to cykl zajęć dotyczących tworzenia widowiska teatralnego. Ich celem jest zapoznanie dziecka ze sztuką teatralną, poznanie środków wyrazu artystycznego stosowanych w teatrze, kształcenie umiejętności dramatycznych podczas zabaw twórczych , wprowadzenie elementów gry aktorskiej w tworzonych przez grupę inscenizacjach i widowiskach teatralnych, zakończonych występem przed publicznością na prawdziwej scenie. Treści zostały ułożone według stopnia trudności i ujęte w bloki tematyczne:

 

  1. II.                 DZIECKO I PLASTYKA - ta część programu w całości jest poświęcona twórczej aktywności plastycznej dziecka. Podczas działań o charakterze plastycznej zorganizowanych pod kierunkiem swojego nauczyciela dziecko poznaje techniki plastyczne, narzędzia i środki wyrazu artystycznego służące do przedstawiania otaczającej rzeczywistości w formie plastycznej. Dziecko uczy się rozpoznawać i tworzyć barwy, projektować proste formy użytkowe i przestrzenne, rozwija własną pomysłowość i wyobraźnię. Zawarte w tej części treści programowe zostały ułożone w bloki tematyczne, uwzględniając stopień rozwoju sprawności manualnych i stopień rozwoju plastycznego dzieci oraz umożliwiając im poznawanie języka sztuki plastycznej:

  1. III.               DZIECKO I MUZYKA - to część w całości poświęcona kontaktom dziecka z muzyką. Zaprezentowane tu zostały różne formy aktywności muzycznej dziecka z wykorzystaniem elementów nowoczesnych metod i koncepcji edukacyjnych kształcenia muzycznego dziecka (metoda C. Orffa, E. Jacquesa - Dalcroze'a, aktywnego słuchania muzyki B. Strauss, pedagogiki zabawy). Zakres materiału edukacyjnego, przedstawiony w tej części programu ma na celu :

Treści zawarte w części muzycznej ułożone są w cykle tematyczne:

 

  1. IV.              DZIECKO I SZTUKA - ostatnia część prezentowanego programu zawiera treści integrujące poszczególne formy aktywności twórczej dziecka. Jej najważniejszym celem jest ;

nabywanie przez dziecko umiejętności wyrażania siebie poprzez

elementy plastyki, muzyki, ruchu i tańca;

wzbogacanie wrażliwości estetycznej;

rozwijanie potencji kreacyjnych poprzez różnorodne działania

twórcze;

muzyką artystyczną.

Zakres treści edukacyjnych został ujęty w bloki tematyczne:

 

 

METODY I FORMY REALIZACJI PROGRAMU

 

Program edukacji artystycznej „ Dziecko i sztuka” ma na celu rozwijanie możliwości i uzdolnień artystycznych dziecka w wieku przedszkolnym i obejmuje on główne dziedziny jego aktywności: muzyczno - ruchową (taneczną), plastyczną i dramatyczną (teatralną).

Wdrożenie i realizacja programu wskazuje na konieczność integracji zajęć plastycznych, muzycznych i teatralnych. Umiejętny dobór metod i form pracy z dzieckiem sprzyjać będzie odkrywaniu wrodzonych uzdolnień i rozwojowi twórczości dziecięcej.

Jednocześnie należy pamiętać, iż rozwijaniu uzdolnień i umiejętności artystycznych dziecka przedszkolnego poprzez realizację materiału edukacyjnego zawartego w programie sprzyjają metody aktywizujące - odkrywanie, poszukiwanie, przeżywanie i działanie, które korzystnie wpływają na kształtowanie postawy twórczej dziecka, służą nabywaniu i usprawnianiu umiejętności i przyswajaniu wiadomości. Metodom aktywizującym towarzyszyć powinny również metody słowne - rozmowa, opowiadanie, objaśnienie, instrukcja słowna, zagadka, oraz oglądowe - pokaz, wzór, przykład.

Realizując program „ Dziecko i sztuka” nie wolno zapominać o obowiązującej dla wieku przedszkolnego zasadzie nauki poprzez zabawę. Forma zabawowa powinna dominować w zajęciach o charakterze artystycznym i dlatego wskazane jest stosowanie następujących form pracy z dziećmi :

 

WARUNKI REALIZACJI PROGRAMU

 

Właściwą realizację programu wyznacza również baza dydaktyczna przedszkola, którą powinno stanowić dobre wyposażenie, odpowiednie do zajęć artystycznych i potrzeb dziecka. Obejmuje ono:

 

 

INFORMACJA O EWALUACJI

 

Realizacja programu umożliwia nauczycielowi dokonywanie systematycznej ewaluacji, której można dokonać poprzez:

zbadanie opinii rodziców, zorganizowanej w formie ankiety, dotyczącej wpływu na rozwój dziecka edukacji artystycznej ;

analizę osiągnięć dzieci;

udział w konkursach i festiwalach artystycznych;

zdobyte przez dzieci wyróżnienia i nagrody.

Ewaluacja służy także samemu nauczycielowi, który ma na jej podstawie możliwość dokonania samooceny swojej pracy z dziećmi oraz okazję do refleksji nad swoimi kompetencjami, wiedzą merytoryczną o twórczości artystycznej dziecka przedszkolnego.

 

 

CZĘŚĆ I : DZIECKO I TEATR

 

 

Tematyka zajęć

 

 

Treści programowe

 

Osiągnięcia dziecka

 

Nasze spotkania z teatrem

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nasze zabawy w teatr.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Mali aktorzy na wielkiej scenie.

Poznawanie różnych form teatralnych poprzez udział w spektaklach i widowiskach teatralnych:

cechy charakterystyczne poszczególnych form scenicznych: ■ drama

teatr lalkowy jako forma

teatralna przedstawiana

przez aktora

kierującego lalką;

rodzaje lalek: kukiełka, pacynka, marionetka, jawajka;

głos aktora;

pantomima jako forma

sceniczna wyrażająca treść

poprzez :

gesty,

mimikę twarzy i ciała,

ruch,

pozy;

teatr cieni jako forma

interpretacji teatralnej

z wykorzystaniem ekranu,

światła i cienia:

postaci przedstawiane w formie szablonu;

gra żywego aktora;

treść przedstawiana za pomocą lalki;

teatr żywego aktora

treść przedstawiana przez żywego aktora;

ruchy ciała;

mimika twarzy i gesty

kostium;

scena;

rola;

muzyka.

 

 

 

 

Poznawanie elementów spektaklu teatralnego:

scenografia : dekoracja, kostiumy, rekwizyty;

ruch: muzyka,

poruszanie się aktora na scenie, gesty, pozy, mimika twarzy i ciała;

rola: utożsamianie się aktora z przedstawianą postacią;

scenariusz: treść sztuki teatralnej;

Poznawanie pracy aktora:

w teatrze lalkowym

budowa lalki w zależności od rodzaju;

sposób kierowania lalką;

w teatrze żywego aktora

  • przedstawienie roli za pomocą odpowiednio do niej dobranego kostiumu i rekwizytu;

  • praca z tekstem;

 

 

 

 

 

 

 

Obserwacja ruchu aktora na scenie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Spotkanie z twórcami sztuki teatralnej dla dzieci:

poznanie ludzi pracujących w teatrze i wykonywanej przez nich pracy;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

poszukiwanie odpowiedzi na nurtujące dziecko pytania;

 

 

Kształcenie umiejętności dokonywania oceny własnej oglądanych spektakli teatralnych dla dzieci.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nabywanie umiejętności przekazywania informacji za pomocą ruchu, gestu, mimiki i pozy poprzez:

 

zabawy o charakterze naśladowczym (wiersze, piosenki);

inscenizowanie ruchem sytuacji opisanych słownie przez nauczyciela;

 

 

 

odtwarzanie własnymi słowami i za pomocą gestu i ruchu zachowań postaci z oglądanych przedstawień teatralnych i utworów literackich;

inscenizowanie ruchem krótkich utworów literackich (nagrania utworów literackich: wiersze, bajki, proza).

Tworzenie warunków do podejmowania przez dziecko zabaw twórczych:

dostarczanie bogatych przeżyć w kontaktach ze środowiskiem;

słuchanie różnorodnych utworów literatury dziecięcej;

dostarczanie akcesoriów, materiałów i narzędzi oraz wskazywanie na różne możliwości ich wykorzystania w zabawie;

podejmowanie określonej w zabawie roli i realizowanie jej według własnego pomysłu;

rozwijanie pomysłowości i przedsiębiorczości dziecka w działaniu;

wspieranie samodzielności dziecka w naradzaniu się, dyskutowaniu i podejmowaniu decyzji oraz w wyborze roli i sposobie jej realizowania w zabawie.

 

 

Rozwijanie twórczej postawy dziecka i własnej ekspresji poprzez tworzenie widowiska teatralnego w zespole dziecięcym:

 

 

wzbogacanie pomysłowości dziecka i pobudzanie twórczej wyobraźni poprzez tekst literacki;

 

 

 

 

 

przygotowanie elementów dekoracji i lalek do wybranego utworu literackiego;

 

 

 

nabywanie umiejętności kierowania ruchem lalki;

 

 

praca z tekstem literackim.

 

 

 

 

 

 

 

Poznawanie etapów przygotowania inscenizacji teatralnej:

wybór utworu do inscenizacji;

opracowanie scenariusza

podział ról;

przygotowanie scenografii;

przygotowanie kostiumów i rekwizytów.

 

 

 

 

 

 

Nabywanie umiejętności aktorskich przez dziecko:

  • pełnienie określonej roli w teatrzyku dziecięcym;

 

  • uczenie się sposobu właściwej interpretacji danej roli: ruch, mimika, gesty, dykcja.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Współdziałanie i organizacja zespołu dziecięcego w inscenizacji:

  • miejsce dziecka na scenie;

  • dialogi sceniczne;

  • układy taneczne ;

  • partie wokalne;

  • poruszanie się dzieci na scenie .

Uczestniczy w oglądaniu różnych spektakli teatralnych.

Porównuje poszczególne widowiska teatralne i dostrzega różnice między nimi;

aktor (lalka, cień , człowiek)

rola ( tekst)

ruch.

 

 

 

 

Rozpoznaje i nazywa rodzaje form scenicznych:

  •         teatr lalkowy (zna rodzaje lalek: kukiełka, pacynka, marionetka, jawajka);

  •         pantomima (teatr „bez słów”);

  •         chiński teatr cieni (gra światła i cienia);

  •         teatr żywego aktora;

  •         drama.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wymienia elementy sztuki teatralnej i dostrzega ich znaczenie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Porównuje pracę aktora-lalkarza i aktora scenicznego, dostrzega różnice i podobieństwa w interpretacji roli.

Uczy się sposobu kierowania lalką. Samodzielnie manipuluje lalką.

Dostrzega zależność między ruchami aktora a ruchem lalki.

Tworzy dowolną rolę dla danej lalki.

Komponuje własne widowisko teatralne podczas zabaw dramatycznych z lalką.

 

Naśladuje zachowanie aktora na scenie:

ruch całego ciała, gesty i mimika twarzy,

sposób wypowiadania roli,

posługiwanie się rekwizytami,

śpiew i taniec;

odtwarza lub samodzielnie tworzy dla siebie rolę i przedstawia ją bez rekwizytów.

 

Poznaje charakterystyczne cechy pracy poszczególnych ludzi tworzących widowisko teatralne:

aktor;

reżyser;

scenograf;

kostiumolog;

charakteryzator.

Zna czynności wykonywane przez poszczególnych pracowników teatru.

 

Potrafi formułować pytania dotyczące interesujących dziecko problemy i zagadnień.

 

Wypowiada się na temat oglądanych przedstawień, postaci, nastroju widowiska, uzasadnia swój wybór.

Ocenia postępowanie głównych bohaterów.

Wyróżnia pozytywne i negatywne cechy zachowania postaci, rozpoznaje wątek humorystyczny i tragiczny w oglądanych spektaklach teatralnych.

 

 

Potrafi naśladować, odtwarzać i samodzielnie przedstawiać opisane słownie sytuacje za pomocą ruchu, gestu, mimiki i słowa.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Podejmuje z własnej inicjatywy zabawy twórcze oparte na bezpośrednich kontaktach ze środowiskiem i utworach literackich.

Potrafi w różnorodny sposób wykorzystać w zabawie akcesoria, materiały, zabawki, przedmioty i narzędzia.

Naśladuje określone czynności, posługuje się własnymi słowami.

Współdziała z zespołem dzieci przy podziale ról w zabawie.

Identyfikuje się z odtwarzaną w zabawie rolą.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Podejmuje z własnej inicjatywy zabawę w teatr:

dobiera dla siebie odpowiednią rolę,

 

 

 

wykorzystuje przedmioty z otoczenia jako rekwizyty teatralne,

samodzielnie tworzy tekst ;

tworzy scenę i widownię tzw. „ żywe tło”.

 

Wykonuje fragmenty scenografii podczas zajęć plastyczno-technicznych oraz kukiełki przedstawiające postaci do wybranej inscenizacji.

Samodzielnie manipuluje lalką odpowiednio do realizowanej treści utworu literackiego.

Potrafi właściwie odtwarzać wyuczoną rolę:

potrafi modulować swój głos,

potrafi właściwie intonować mówiony tekst.

 

Zna poszczególne etapy opracowywania inscenizacji teatralnej

i uczestniczy w jej przygotowaniu:

wybiera odpowiednią dla siebie rolę;

współdziała z innymi przygotowując dekoracje, rekwizyty i elementy kostiumów.

 

Wie , na czym polega rola w teatrzyku dziecięcym.

Zna swoją rolę w spektaklu:

 

identyfikuje się z odgrywaną rolą,

zna swój tekst według scenariusza, potrafi go właściwe przedstawić,

gra dla widowni,

potrafi dostosować grę swojego ciała i mimikę twarzy do przedstawianej roli.

 

Zna zasady organizacji przedstawienia i przestrzega umów zawartych w czasie jego realizacji:

  •         zna miejsca poszczególnych osób na scenie,

  •         uczestniczy w dialogach (nawiązuje z innymi kontakt sceniczny);

  •         zna układy taneczne;

  •         śpiewa piosenki indywidualnie i grupowo.

 

 

 

CZĘŚĆ II : DZIECKO I PLASTYKA

 

 

Tematyka zajęć

 

Treści programowe

 

Osiągnięcia dziecka

 

 

Nasze obrazki.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

W świecie kolorów.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Świat w naszych oczach.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nasze małe kompozycje.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zwiedzamy galerię sztuki malarskiej.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nasza wystawa.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nasza pracownia.

 

 

 

 

 

 

 

 

Poznawanie podstawowych technik plastycznych:

rysunek;

malowanie farbami;

wycinanka;

wydzieranka;

collage;

modelowanie z plasteliny

płaskorzeźba;

prace przestrzenne z papieru;

sztuka składania papieru - origami.

 

Poznawanie środków wyrazu artystycznego i stosowanie ich w tworzeniu własnego obrazu:

  • kredka świecowa;

  • kredka ołówkowa;

  • pastele suche i olejne;

  • ołówek;

  • flamastry;

  • węgiel drzewny;

  • kreda;

  • farby plakatowe;

  • farby wodne- akwarele;

  • tusz;

  • farby klejowe;

  • tempery;

  • farby do malowania na szkle;

  • kolorowy papier;

  • karton;

  • materiał przyrodniczy ( gałązki, patyczki, nasiona, muszle, piasek, kamyczki, liście trawa, kwiaty itp.);

 

 

  • materiały różne ( folia, skrawki materiału, bibuła, tworzywa sztuczne, włóczka, drut itp.);

  • glina;

  • gips;

  • tektura.

 

Poznawanie narzędzi pracy:

pędzel;

nożyczki;

patyczek;

palce własnych rąk;

piórko;

klej;

sztalugi.

 

Poznawanie podstawowych środków wyrazu artystycznego:

barwa;

kształt;

kreska;

linia;

plama.

 

Nabywanie umiejętności rozpoznawania i nazywania barw :

  •         barwy podstawowe: żółty, czerwony, niebieski , biały, czarny;

 

 

 

 

  •         barwy pochodne: pomarańczowy, brązowy,

fioletowy,

różowy,

zielony,

granatowy.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Poznawanie znaczenia barw przy wyrażaniu nastroju i przedstawianiu przedmiotów, zdarzeń i postaci.

 

 

 

 

 

 

 

Rozwijanie własnej wyobraźni i pomysłowości oraz wyrażanie swoich doznań w kontaktach z otaczającą rzeczywistością poprzez tworzenie różnorodnych prac plastycznych :

  • w oparciu o obserwacje i doświadczenia;

  • przedstawianie i wyrażanie zjawisk, wydarzeń i postaci fantastycznych;

  • przedstawianie wydarzeń z życia codziennego;

 

 

 

 

 

 

 

 

  • przedstawianie scen wyrażających odpowiedni nastrój.

 

 

Kształtowanie umiejętności tworzenia obrazów inspirowanych muzyką, fotografią i literaturą:

  • przedstawianie krajobrazu, pejzaży i najbliższego środowiska otaczającego dziecko;

  • przedstawianie za pomocą znanych środków wyrazu plastycznego własnego stosunku do otaczającej rzeczywistości.

 

 

 

 

 

 

 

Projektowanie i wykonywanie prostych form użytkowych i przestrzennych;

  • faktura wklęsła jako ślad narzędzia;

  • modelowanie z tworzywa plastycznego ( plastelina, glina, gips);

  • prace przestrzenne z różnorodnego materiału.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Eksperymentowanie materiałami i narzędziami:

  • samodzielne próby wykonania pracy plastycznej i przestrzennej z dowolnie wybranego materiału;

  • posługiwanie się różnymi narzędziami;

  • operowanie różnymi rodzajami linii i plamami zależnymi od narzędzia;

  • rysowanie na dużych powierzchniach ( kredą

na asfalcie) i na

kolorowych, dużych

arkuszach papieru.

 

Tworzenie kompozycji z materiału przyrodniczego:

  • ikebany- suche bukiety;

  • stroiki świąteczne i okolicznościowe;

  • bukiet z wiosennych kwiatów.

 

 

 

 

 

Wzbudzanie zainteresowań sztuką.

Stwarzanie warunków do poznawania sztuki sławnych artystów:

zwiedzanie ekspozycji malarstwa w muzeum;

 

 

oglądanie prac w galerii sztuki ;

 

 

oglądanie rzeźb i pomników w najbliższym środowisku.

 

Stwarzanie okazji do poznawanie miejsc prezentujących prace artystów - plastyków:

  •         galeria;

  •         wystawa;

  •         wernisaż.

 

 

 

Kształcenie potrzeby eksponowania wytworów własnej sztuki dla innych :

  • organizowanie na terenie placówki galerii sztuki dziecięcej, eksponującej prace dzieci z zakresu

różnorodnej tematyki

zajęć w przedszkolu;

 

  • zachęcanie do udziału w konkursach plastycznych oraz wykonywania prac również poza przedszkolem .

 

 

 

 

 

 

Organizowanie na terenie placówki pracowni plastycznej:

  • gromadzenie wyposażenia pracowni;

  • wzbogacanie bazy : narzędzi i przyborów

  • gromadzenie materiału naturalnego i przyrodniczego;

  • gromadzenie odzieży ochronnej dla dzieci .

 

 

 

 

Rozpoznaje i nazywa techniki plastyczne w zależności od stosowanych środków wyrazu artystycznego:

rysunek-kredka, pastele,ołówek, węgiel drzewny,

malowanie -plakatówka, tempera, akwarele, tusz, farby klejowe;

wycinanka - wycinanie z kolorowego papieru, kartonu, szmatek ;

wydzieranka - wydzieranie drobnych kawałków papieru lub określonych kształtów i wypełnianie nimi konturu;

collage - technika mieszana z wy- korzystaniem różnorodnego materiału .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Posługuje się różnorodnymi narzędziami przy tworzeniu swojego obrazu, rozwija sprawność manualną, ćwiczy sprawność palców.

 

 

 

 

Zna, rozpoznaje i nazywa barwy, kształty i linie.

Posługuje się pojęciami podczas tworzenia swojej pracy plastycznej.

 

 

Prawidłowo rozpoznaje i nazywa kolory:

  • dobiera odpowiednią barwę do przedmiotu (czerwony- serce, żółty- słońce, niebieski- niebo itp.);

  • stosuje barwy podstawowe do wyrażania nastroju (radość- żółty, czerwony, smutek- niebieski biały, czarny itp.);

  • właściwie dobiera barwy do przedstawiania pór roku.

 

 

 

Zna sposoby uzyskiwania barw pochodnych:

 

 

  • poznaje nowe barwy podczas

zabawy kolorami-

mieszanie barw;

  • rozpoznaje i nazywa uzyskane w czasie zabawy kolory;

  • wyróżnia barwy ciepłe, zimne i obojętne ( neutralne).

 

Stosuje bogatą gamę kolorów w swoich pracach plastycznych.

Potrafi wyrażać własne doznania i uczucia, przedstawia postaci i zdarzenia poprzez właściwe operowanie kolorami.

 

 

Wykonuje różne prace plastyczne i wykorzystuje własną wiedzę, obserwację otaczającego świata i doświadczenia:

  • wyraża cechy istotne dla obserwowanych przedmiotów i postaci;

  • przedstawia zdarzenia za pomocą linii i plamy barwnej;

  • wyraża postaci ludzi i zwierząt;

  • operuje płaszczyzną barwną i konturem;

  • uzyskuje różne wartości barw;

 

 

  • stosuje barwy do wyrażania nastroju;

 

 

 

  • wyraża przestrzeń za pomocą zróżnicowanej linii i kolorów;

  • odwzorowuje kształty i barwy.

 

Potrafi tworzyć swój obraz pod wpływem słuchanej muzyki i utworów literatury dziecięcej oraz oglądanych fotografii:

  • przedstawia świat widziany własną wyobraźnią;

  • dobiera właściwe dla swojej pracy narzędzia, materiały i technikę.

 

Wykonuje prace według instrukcji nauczyciela i według własnego pomysłu;

  • posługuje się patyczkiem lub piórkiem, odciskając ślad na powierzchni;

  • wykonuje prace przestrzenne i użytkowe

  • rozwija sprawność manualną palców;

  • nabywa umiejętność artystycznego zdobienia wykonanego przedmiotu.

 

 

 

Potrafi samodzielnie tworzyć wymyśloną przez siebie rzecz wykorzystując do tego celu zgromadzone materiały i narzędzia.

Korzysta z pomocy nauczyciela w przypadku trudności z łączeniem

elementów lub posługiwania się niektórymi narzędziami.

Potrafi tworzyć na chropowatej fakturze.

Potrafi zagospodarować dużą powierzchnię do tworzenia

własnych rysunków.

 

 

Tworzy z materiału przyrodniczego. Układa kompozycje kwiatowe;

  • ozdabia wykonaną kompozycję wstążkami, bibułką i innymi ozdobami.

  • wykonuje okazjonalnie drobne upominki dla swoich bliskich .

 

Poznaje dzieła sztuki malarskiej i rzeźby w muzeum oraz w najbliższym środowisku.

  • ogląda obrazy malowane na płótnie, poznaje tytuły obrazów nadanych przez ich autorów;

  • ogląda rzeźby w galerii plenerowej;

  • porównuje ich kształt ;

  • poznaje nazwiska rzeźbiarzy.

 

Zwiedza różne wystawy.

Opowiada na temat oglądanych dzieł sztuki.

 

 

 

 

 

 

 

Odczuwa radość, zadowolenie i satysfakcję z własnej twórczości i możliwości jej eksponowania dla szerszego grona widzów.

 

 

 

 

Dostrzega rozwój swoich umiejętności .

  • wykonuje prace plastyczne do różnych konkursów na placówce, w mieście i innych instytucjach;

  • zachęca rodziców do pomocy .

 

 

Aktywnie uczestniczy w tworzeniu pracowni plastycznej;

  • wzbogaca zasoby materiałowe pracowni .

 

Zachęca swoich rodziców do udziału w zajęciach plastycznych.

 

 

 

CZĘŚĆ III : DZIECKO I MUZYKA

 

 

Tematyka zajęć

 

 

Treści programowe

 

Osiągnięcia dziecka

 

 

Nasze spotkania z muzyką.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Na pięciolinii

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zabawy przy muzyce.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nasz przyjaciel-

piosenka.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nasz przyjaciel-taniec.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nasza mała orkiestra.

 

 

Stwarzanie okazji do bezpośrednich kontaktów dziecka z muzyką poprzez :

  • koncerty ;

  • śpiew;

  • taniec;

  • przedstawienia teatru muzycznego;

  • widowiska muzyczne;

  • literaturę muzyczną z zakresu muzyki artystycznej.

 

Nabywanie przez dziecko umiejętności słuchania i rozumienia muzyki przez:

  • pobudzanie uwagi słuchowej;

  • przygotowanie dziecka do słuchania;

  • stwarzanie warunków sprzyjających słuchaniu muzyki „żywej” i z nagrań.

 

Kształtowanie wrażliwości na odbiór muzyki przez umożliwianie dziecku emocjonalnego przeżywania muzyki.

 

Poznawanie podstawowych elementów muzyki:

  • melodia;

  • tempo;

  • rytm;

  • dynamika;

  • dźwięk.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Poznawanie języka muzyki - nuty i wartości rytmicznych poszczególnych dźwięków:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rozwijanie naturalnej zdolności dziecka do reagowania ruchem na muzykę przez:

■ zabawy ze śpiewem;

  •         zabawy ilustracyjne i inscenizowane;

  •         zabawy rytmiczne;

  •         zabawy taneczne;

 

 

 

 

 

 

 

 

■ zabawy rytmiczne przy

akompaniamencie

instrumentalnym:

  •         dostosowanie ruchu do tempa muzyki;

  •         ćwiczenia reakcji ruchowych;

  •         wyrabianie poczucia metrum;

  •         realizacja ruchowa wartości rytmicznych;

 

 

  •         kształcenie spostrzegawczości, refleksu, pamięci;

 

 

 

 

  •         kształcenie wrażliwości na wysokość, barwę , dynamikę dźwięku i czas jego brzmienia.

 

 

 

Dostarczanie dziecku bogatego repertuaru piosenek dziecięcych o wysokich walorach artystycznych:

  • piosenki związane z tematyką zajęć w przedszkolu;

  • piosenki okolicznościowe;

  • piosenki związane z kalendarzem przyrody.

 

Organizowanie warunków do nabywania i doskonalenia u dzieci umiejętności śpiewu poprzez:

  •         kształcenie procesów poznawczych: pamięć, uwaga, percepcja słuchowo - wzrokowa;

  •         słuchanie śpiewu nauczycielki ;

  •         słuchanie piosenek z nagrań magnetofonowych i płyt kompaktowych;

  •         ćwiczenia słuchowe;

  •         ćwiczenia emisyjne ;

  •         wyrabianie zdolności rejestrowania dźwięków;

 

 

Zachęcanie do udziału w konkursach piosenki:

„Śląskie śpiewanie”;

Kolędy i pastorałki „ Pastuszkowie , hej”;

„Śpiewać każdy może”

Festiwal Przedszkolaków „ Bobas”;

Festyny środowiskowe ;

Inne: występy dla rodziców, dla uczniów szkoły podstawowej oraz dla najbliższego środowiska.

 

 

 

 

Przygotowanie dziecka do opanowania umiejętności tańca przez rozwijanie zdolności rytmicznych:

  • poczucie metrum;

  • sprawność ruchowa w szybkim przechodzeniu z jednej czynności do drugiej;

  • poczucie frazy muzycznej;

  • pamięć muzyczna;

  • umiejętność spostrzegania powtórzeń i kontrastów w budowie piosenek i utworów dziecięcych;

  • poczucie rytmu;

  • realizacja prostych tematów rytmicznych;

  • koordynacja słuchowo- wzrokowo- ruchowa;

  • wrażliwość na zmianę charakteru muzyki.

 

Opracowywanie prostych układów tanecznych do piosenek i różnorodnych utworów muzycznych.

 

Zachęcanie do udziału w występach zespołu tanecznego „ Oczko” i reprezentowania przedszkola na festynach i konkursach :

  •         „Śląskie śpiewanie”

 

 

  •         Festiwal Przedszkolaków „ Bobas”.

 

 

Zapoznanie z elementami tańca współczesnego.

 

 

 

Pobudzanie wyobraźni dziecka i rozwijanie słuchu muzycznego poprzez poszukiwanie efektów akustycznych z wykorzystaniem źródeł pozamuzycznych:

  • zabawy akustyczne- odkrywanie dźwięków ( zabawy samorzutne o charakterze spontanicznym);

  • konstruowanie instrumentów z różnych materiałów i według własnego pomysłu.

 

Stwarzanie okazji do samodzielnego poszukiwania sposobów uzyskiwania efektów akustycznych

z wykorzystaniem samodzielnie wykonanych instrumentów - zabawek;

z wykorzystaniem instrumentów perkusyjnych.

 

 

Poznawanie instrumentów muzycznych ( rodzaj, nazwa, brzmienie i budowa);

  • badanie właściwości instrumentów ;

  • porównywanie brzmienia różnych instrumentów;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kształcenie zdolności muzycznych dziecka poprzez

nabywanie umiejętności grania na instrumentach perkusyjnych:

  • poszukiwanie efektów dźwiękowych na instrumentach perkusyjnych:

 

 

 

  • prezentowanie sposobu gry na instrumentach;

 

 

  • gra na kilku instrumentach w małej grupie;

  • gra arytmiczna- dowolne rytmy;

  • powtarzanie prostych tematów rytmicznych;

  • samodzielne układanie rytmów ;

 

Nauka gry na instrumencie melodycznym:

  • odczytywanie zapisu rytmicznego wg przyjętego kodu;

  • opracowanie improwizacji rytmicznych do znanych utworów np. kolędy, fragmenty muzyki klasycznej .

 

 

 

 

 

 

Uczestniczy w koncertach muzyki wykonywanej „na żywo”.

Słucha różnorodnych utworów muzycznych.

Odczuwa radość z bezpośrednich kontaktów z muzyką.

Spontanicznie reaguje na słuchaną muzykę ( ruch ciała, mimika twarzy, gesty).

 

 

Potrafi skupić swoją uwagę na słuchanym utworze muzycznym.

Uczy się rozróżniać i nazywać elementy muzyki (melodia, rytm, tempo).

Dostrzega piękno brzmienia muzyki.

 

 

 

 

Przeżywa emocjonalnie własny udział w różnych formach kontaktu z muzyką.

Potrafi opowiedzieć o swoich przeżyciach i wyobrażeniach.

 

Określa charakter słuchanych utworów muzycznych:

  • melodia smutna- wesoła;

  • tempo szybkie, umiarkowane, wolne;

  • rytm marszowy, taneczny, skoczny;

  • dynamika głośno- cicho

  • dźwięki wysokie -niskie.

 

 

Porównuje słuchane utwory muzyczne pod względem wymienionych elementów muzyki.

 

Zna symbole zapisu utworu muzycznego - język nut.

Rozumie znaczenie konieczności posługiwania się przez muzyków zapisem nutowym.

Rozróżnia wartości rytmiczne:

  •         cała nuta;

  •         półnuta;

  •         ćwierćnuta;

  •         ósemka.

 

Odczuwa potrzebę ruchu podczas zabawy przy muzyce i potrafi dostosować ruch swojego ciała do muzyki:

  • przedstawia treść piosenki dowolnymi ruchami o charakterze naśladowczym;

  • dokładnie odtwarza rytm za pomocą wybranych elementów ruchu: bieg, skoki obunóż, podskoki, klaskanie, tupanie itp.;

  • poznaje i odtwarza znane elementy tańca .

 

Uczestniczy w zajęciach rytmiki i rozwija swoje reakcje ruchowe na poszczególne elementy muzyki:

  •         potrafi dostosować ruch swojego ciała do muzyki w zależności od jej tempa;

  •         szybko reaguje na zmiany w muzyce i umówione sygnały dźwiękowe;

 

  •         rozróżnia metrum dwudzielne i trzydzielne;

  •         wyczuwa rytm i prawidłowo go odtwarza;

 

  •         rozpoznaje poszczególne cechy dźwięków ( długi- krótki, niski- wysoki, głośny- cichy itp. ) .

 

 

 

Poznaje różnorodne piosenki dziecięce:

  •         chętnie przyswaja sobie treść piosenek;

  •         śpiewa indywidualnie i zespole;

  •         potrafi inscenizować treść śpiewanych piosenek;

  •         słucha piosenek odtwarzanych z magnetofonu i z płyt kompaktowych;

  •         potrafi wyklaskać i powtórzyć rytm piosenki;

  •         rozpoznaje piosenki na podstawie ich fragmentów melodycznych lub rytmu;

  •         samodzielnie tworzy melodię do prostego tekstu.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Przystępuje do udziału w różnych konkursach piosenki indywidualnie lub w zespole wokalnym „Oczko”.

Podejmuje samodzielne próby interpretacji dowolnie wybranej piosenki i wykonuje ją dla szerszej publiczności.

Potrafi współdziałać w zespole podczas opracowywania interpretacji zespołowej piosenki konkursowej.

Odczuwa radość i zadowolenie z własnej pracy i umiejętności eksponowania twórczości artystycznej poza przedszkolem.

 

 

Spontanicznie improwizuje ruch do słuchanych utworów tanecznych.

Potrafi :

wyczuwać rytm utworu;

wyczuwa akcent metryczny;

płynnie i szybko przechodzi w poszczególne figury tańca;

rozpoznaje frazy muzyczne piosenek i utworów instrumentalnych;

zapamiętuje motywy;

wyczuwa zmiany charakteru muzyki;

rozpoznaje powtórzenia i kontrasty w muzyce;

odtwarza proste tematy rytmiczne.

 

 

Potrafi współdziałać w zespole.

 

 

Aktywnie uczestniczy w przygotowaniach do konkursów i reprezentuje swoje przedszkole .

Poznaje tańce regionalne :

  •         „Trojak”

  •         „Koziorajka”

  •         „ Grozik”.

Poznaje tańce innych regionów Polski :

  • krakowiak,

  • kujawiak.

 

Poznaje i potrafi odtwarzać elementy tańca współczesnego.

Odczuwa radość z udanego występu całego zespołu.

 

Poszukuje różnych źródeł dźwięku i sposobów wydobywania brzmienia w przedmiotach z jego otoczenia:

  • drewno,

  • szkło;

  • metal itp.

 

Samodzielnie lub z pomocą nauczyciela lub rodziców potrafi wymyślić, skonstruować i nazwać wykonany przez siebie instrument.

 

 

Eksperymentuje w tworzeniu dźwięku:

  • bezpośredni kontakt z przedmiotem z najbliższego otoczenia (potrząsa; pociera; uderza palcem , dłonią itp.);

  • kontakt przedmiotu z przedmiotem ( uderzenie pałeczką o inne przedmioty).

 

 

Rozpoznaje i nazywa instrumenty perkusyjne :

  • grzechotki;

  • tamburyn;

  • bębenek;

  • kołatki;

  • trójkąt;

  • talerze;

  • pudełko akustyczne;

  • janczary;

  • quiro;

 

Poznaje instrumenty melodyczne:

  • dzwonki;

  • ksylofon.

Poznaje instrumenty do tworzenia akompaniamentu muzycznego:

  • pianino ( fortepian);

  • flet;

  • keyboard.

 

Poznaje budowę poszczególnych instrumentów, brzmienie dźwięków jakie wydają, zna sposób gry na instrumentach.

Potrafi rozpoznawać instrumenty na podstawie ich brzmienia.

 

Zna sposoby korzystania z instrumentów muzycznych:

  • odtwarza podany rytm;

  • poszukuje efektów akustycznych na instrumencie;

  • tworzy własny rytm;

  • odczytuje schemat do akompaniamentu na instrumentach;

  • układa własny akompaniament do wierszy, tekstu i piosenek.

 

 

Zna kolejność grup instrumentalnych w opracowaniach rytmicznych

 

Potrafi grać na instrumentach:

  • perkusyjnych

  • melodycznych.

 

 

Odtwarza schemat melodyczny:

odczytuje symbole wartości rytmicznych;

kojarzy położenie graficznych znaków nut na pięciolinii z odpowiednim dźwiękiem na instrumencie melodycznym.

 

 

CZĘŚĆ IV : DZIECKO I SZTUKA

 

 

Tematyka zajęć

 

 

Treści programowe

 

Osiągnięcia dziecka

 

Cudowny świat muzyki

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wszystko może być muzyką

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Muzyką malowane

 

  • Muzyczne radości i smutki

 

  • Kolory w muzyce

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Niezwykła przygoda z teatrem

  • Muzyczna opowieść

  • Zabawa w teatr

  • Teatr to też sztuka

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tańczące nutki

Tak grają, że nogi same się ruszają

Teatr to też sztuka

 

 

 

 

 

 

 

 

Kształcenie zdolności percepcji muzyki artystycznej:

stwarzanie sytuacji umożliwiających przeżywanie i wyrażanie emocji poprzez odpowiedni dobór muzyki.

 

 

 

 

 

 

 

Zachęcanie do eksperymentowania dźwiękiem.

Nabywanie umiejętności wykorzystywanie różnorodnych dźwięków do tworzenia własnej melodii, piosenki i opowieści muzycznej:

  • wyszukiwanie różnorodnych dźwięków w otoczeniu;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Poznawanie sposobów tworzenia dźwięków za pomocą własnego ciała:

  • wprowadzenie dźwiękogestów

z zastosowaniem

odpowiedniej symboliki

( kod obrazkowy);

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  • tworzenie akompaniamentu do wierszy i prostych tekstów z wykorzystaniem dźwiękogestów i przedmiotów z otoczenia;

 

Nabywanie umiejętności przedstawiania doznań muzycznych za pomocą plastycznych środków wyrazu artystycznego:

  • ilustracja plastyczna do wysłuchanego utworu muzycznego;

  • wyrażanie nastroju

w muzyce;

  • przedstawianie muzyki za pomocą barw;

 

 

 

 

 

 

 

 

  • komponowanie elementów zdobniczych do prezentowanego rytmu muzycznego.

 

 

 

Rozwijanie umiejętności wyrażania wrażeń muzycznych:

  • wyrażanie ruchem rytmu, nastroju i treści w muzyce;

 

 

 

 

 

  • przedstawianie treści utworu za pomocą gestu, mimiki twarzy i ruchu całego ciała (pantomima);

  • tworzenie inscenizacji ruchowej do słuchanego utworu;

  • wykorzystanie różnorodnej muzyki do przedstawienia teatralnego;

  • opracowanie elementów tanecznych.

 

 

 

 

 

Przedstawianie wrażeń emocjonalnych w kontaktach ze sztuką teatralną w formie plastycznej:

  • przedstawianie wrażeń i emocji;

 

 

  • współudział w tworzeniu

 

  • rekwizytów, dekoracji i kostiumów;

 

  • poznawanie elementów różnorodnych tańców.

 

 

 

Kształcenie estetyki ruchu i wprowadzanie elementów tańca do słuchanych utworów muzyki artystycznej:

  • ilustrowanie ruchem treści w muzyce;

  • przedstawianie ruchu w muzyce;

  • wykorzystanie różnych rekwizytów do prezentowania ruchu w muzyce;

  • wprowadzanie elementów tanecznych ( kroki i figury)

 

 

 

Poznaje różnorodną muzykę artystyczną .

Słucha i dostrzega piękno muzyki:

  • opowiada o własnych wyobrażeniach na temat słuchanego utworu;

  • potrafi wyrazić emocje poprzez obraz, słowo, ruch;

  • wykonuje własne instrumenty;

 

 

Podejmuje próbę tworzenia własnej melodii, opowieści muzycznej i akompaniamentu do słuchanej muzyki:

  • odkrywa różnorodność dźwięków w otaczającym świecie;

  • rozpoznaje i nazywa odgłosy prezentowane w nagraniach: szum, szelest, zgrzyt, trzask, pisk itp.;

  • poszukuje bogactwa dźwięków w przedmiotach codziennego użytku: papier, tworzywa, szkło, metal, drewno itp.;

  • odkrywa sposoby wydobywania dźwięków: uderzanie, pocieranie, itp.

 

 

 

 

 

 

 

Zna sposoby tworzenia dźwięków za pomocą własnego ciała:

  •         klaskanie;

  •         uderzanie o uda, ramiona;

  •         kląskanie;

  •         tupanie;

  •         pstrykanie palcami;

  •         tworzenie dźwięku głosem.

 

Poznaje symbole dźwiękogestów. Odczytuje zapis akompaniamentu przedstawiony za pomocą kodu obrazkowego (symbole umowne przyjęte dla dźwiękogestów).

 

Podejmuje próby odtwarzania i tworzenia akompaniamentu do słuchanego utworu z wykorzystaniem dźwiękogestów.

 

 

 

 

Potrafi przedstawiać własne wyobrażenia na temat słuchanego utworu w formie plastycznej:

  • wykonuje ilustrację do słuchanego utworu;

  • opowiada o treści utworu;

  • nadaje tytuł swojemu obrazkowi.

Wyraża własne doznania podczas słuchanego utworu muzycznego w formie plastycznej:

  • nastrój;

  • treść;

  • rytm;

  • barwa.

 

Wykonuje różne prace w prostych technikach i tworzy ornamenty do ozdabiania szablonów i przedmiotów ( wycinanka, stemple, patyczki itp.)

 

 

Opowiada o własnych doznaniach podczas słuchania utworu ( z czym kojarzy treść utworu).

Przedstawia różnorodne kształty, z którymi kojarzą się dźwięki słuchanej muzyki.

Wykorzystuje dostępne rekwizyty do przedstawiania własnych doznań muzycznych.

 

Odtwarza ruchem, gestem i mimiką swoje reakcje na słuchaną muzykę:

swobodnie reaguje na muzykę;

  • gra akompaniament rytmiczny na instrumentach perkusyjnych;

  • przekazuje za pomocą ruchu, gestu i mimiki swoje uczucia podczas słuchania muzyki;

  • tworzy opowieść ruchową do utworu;

  • odtwarza opracowany taniec w inscenizacji teatralnej.

 

Posługuje się materiałem i środkami plastycznymi podczas:

przedstawiania własnych doznań i emocji ze spektaklów teatralnych;

 

  • uczestniczy w przygotowaniach

 

do prezentacji

przedstawienia

teatralnego.

 

 

 

 

 

Reaguje na różne tempo prezentowanych utworów:

  • przedstawia za pomocą ruchu własnego ciała treść utworu;

  • dostosowuje własny ruch do tempa i rytmu utworu;

  • ilustruje ruch w muzyce za pomocą dostępnych rekwizytów ( apaszka, gazeta, wstążka itp.)

 

 

 

LITERATURA MUZYCZNA DLA DZIECI

 

 

Albinioni T.: Koncert na obój i orkiestrę op. 9 nr 2 cz. II Adaggio

Bizet G.: Suita nr 1 Carmen

Czajkowski P.: balet Dziadek do orzechów : Taniec Wróżki cukrowej,

Taniec rosyjski - Trepak, Taniec arabski, Taniec chiński

Czajkowski P.: Symfonia F- moll op. 36 nr 4. cz. III Scherzo pizzicato Ostinato

Debussy C.: Arabeska E dur

Dworzak A.: Humoreska op. 101 nr 7

Grieg E.: Suita Peer Gynt op. 46 cz. I Poranek, cz. IV W grocie Króla Gór

Haydn J.: Symfonia dziecięca C - dur

Musorgski M.: Obrazki z wystawy

Prokofiew S.: Baśń symfoniczna „Piotruś i wilk”

Saint - Saens C.: Fantazja zoologiczna

Schubert F.: Pstrąg

Sinding Ch.: Odgłosy wiosny

Strauss J. Radetzki Marsz

Vivaldi A. Koncert skrzypcowy op. 8 Pory roku „ Wiosna”

oraz

wybrane części koncertów, suit i sonat muzyki barokowej

J.S. Bacha,

A. Corellego,

Ph. Telemmana,

D. Scarlettiego.

 

 

 

 

 

BIBLIOGRAFIA

 

 

  1. Burowska Z.: Słuchanie i tworzenie muzyki w szkole, WSiP, Warszawa 1980.

  2. Dasiewicz - Tobiasz A., Kępska A.: Rytmika w klasach I - III, WSiP,

Warszawa 1985.

  1. Gloton R., Clero C.: Twórcza aktywność dziecka, WSiP, Warszawa 1985.

  2. Lam W.: Sztuka dziecka i jej naturalny rozwój, Nasza Księgarnia, Warszawa 1966.

  3. Lovenfeld V., Brittain W. A.: Twórczość a rozwój umysłowy dziecka, PWN, Warszawa 1977.

  4. Ławrowska R .: Muzyka i ruch, WSiP, Warszawa 1991.

  5. Przychodzińska - Kaciczak M.: Dziecko i muzyka, Nasza Księgarnia 1981.

  6. Sacher W.A.: Słuchanie muzyki i aktywność artystyczna dzieci, Kraków, Impuls, 1999.

  7. Stasińska S.: Instrumentarium Orffa w szkole, WSiP, Warszawa 1986.

  8. Zborowski J.: Rozwijanie aktywności twórczej dzieci, WSiP, Warszawa 1986.

 

 

Artykuły:

 

 

  1. Kisslinger - Dąbrowska E.: Jak inspirować przedszkolaka do twórczości? W: Edukacja w Przedszkolu, Raabee, 1999.

  2. Opiłowska T.: Ekspresja i percepcja plastyczna i jej rola w kształtowaniu osobowości dzieci W: Życie Szkoły, 1985/ nr 7 - 8.

  3. Samoraj M.: Artystą być... w przedszkolu., W: Edukacja w Przedszkolu, Raabee, 1999.

  4. Skrzetuska G.: Edukacja dziecka przez sztukę, W: Plastyka w Szkole,

  5. Tarczyński J.: Aktywne słuchanie muzyki według Batii Strauss, W: Wychowanie Muzyczne w Szkole, 2000/ nr 2 - 3.

SCENARIUSZ I

 

Grupa wiekowa: 6-latki

 

Temat zajęcia: „ O czym opowiada muzyka”? Malowanie farbami plakatowymi

ilustracji do słuchanego utworu muzycznego .

 

Muzyka: A. Vivaldi koncert skrzypcowy „ Cztery pory roku” cz. I „ Wiosna”.

 

Cele kształcenia:

kształcenie percepcji muzyki artystycznej;

rozwijanie wrażliwości estetycznej dziecka ;

Cele operacyjne:

Metody pracy:

Formy pracy:

 

Przebieg zajęcia:

 

  1. 1.      Rozmowa kierowana: Co to jest muzyka? Kto ją tworzy?

  2. 2.      Zabawa w wyobraźnię : słuchanie rozmaitych dźwięków na różnych instrumentach , wypowiedzi dzieci o skojarzeniach z danym dźwiękiem lub fragmentem melodii.

  3. 3.      Słuchanie nagrania utworu A. Vivaldiego bez podania dzieciom tytułu .

  4. 4.      Wypowiedzi dzieci na temat przedstawianych w wyobraźni obrazów.

  5. 5.      Samodzielna praca dziecka - wykonanie pracy plastycznej.

  6. 6.      Wypowiedzi na temat swojego obrazu i nadanie tytułu własnej pracy plastycznej.

  7. 7.      Podanie tytułu utworu.

  8. 8.      Wystawa prac dzieci.

 

 

 

 

SCENARIUSZ II

 

Grupa wiekowa : 6 - latki

 

Temat : Zagadka dla malarza.

 

Muzyka: A. Chachaturian Taniec z szablami.

 

Cele:

rozwijanie wyobraźni;

kształcenie wrażliwości estetycznej.

 

Pomoce: kartony, farby akwarele w 24 kolorach, pędzelki.

 

Przebieg:

 

Dzieci słuchają utworu.

Rozmowa kierowana : jaka to była melodia smutna czy wesoła? Jakie tempo szybki czy powolne? Co wam się kojarzy z tą melodią?

Ponowne słuchanie utworu - pozwalamy reagować dzieciom ruchem.

Wyjaśnienie zadania: Malowanie obrazu do słuchanego utworu.

Praca przy stolikach.

Oglądanie prac wykonanych przez dzieci.

Opowiadanie o swoich wytworach - próba nadawania tytułu swojej pracy.

Podanie tytułu utworu.

Zorganizowanie wystawy.

 

 

SCENARIUSZ III

 

Temat zajęcia: Ruchem, kształtem i barwą o muzyce [5] .

 

Muzyka: F. Liszt Poemat symfoniczny „ Preludia”(fragment - temat główny prowadzony

przez waltornie)

 

Założenia: Uprzedzone wcześniej dzieci powinny posiadać jednobarwne (ale różne)

apaszki lub chusteczki.

 

Cele kształcenia:

 

 

 

 

Cele operacyjne:

Dziecko:

reagować ruchem własnego ciała na tempo, rytm, melodię prezentowanej muzyki;

wyobraża sobie barwy w muzyce;

potrafi ułożyć obraz z dostępnych rekwizytów do słuchanego utworu.

.

Aktywność: percepcja muzyki;

ilustrowanie ruchu w muzyce;

Przebieg:

 

Rozmowa: Co słyszymy w dźwiękach? O czym opowiada muzyka?

na podstawie doświadczeń dzieci w kontaktach z muzyką ( poza

przedszkolem).

Określenie różnych nastrojów w muzyce: muzyka spokojna, marzycielska,

żywa, skoczna itp.

3. Słuchanie fragmentu Poematu symfonicznego „ Preludia” F. Liszta.

Wypowiedzi dzieci na temat melodii.

Zachęcenie dzieci, aby ruchem rąk i apaszek podążały za muzyką.

Ponowne wysłuchanie utworu

Prezentacja utworu za pomocą dowolnego ruchu ciała ( tu nauczyciel może sugerować pomysły własnym ruchem).

Kolejna prezentacja utworu ukierunkowana na wyobrażenia kolorów w utworze ( słuchanie z zamkniętymi oczami).

Rozmowa na temat widzianych w wyobraźni barw.

Układanie obrazu z kolorowych apaszek ( indywidualnie, w grupach).

 

 

 

 

SCENARIUSZ IV

 

Temat zajęcia: Kolory w muzyce[6].

 

Muzyka: Claude Debussy Arabeska ( E - dur z 1888 roku).

 

Założenie: dzieci powinny mieć papier i farby plakatowe. Nauczyciel przygotowuje duże

arkusze papieru.

Przebieg:

Rozmowa: Które kolory widzimy jako wesołe i jako smutne? Dzieci wypowiadają się

swobodnie. Ustalamy grupę kolorów „wesołych” i „smutnych”. Wybieramy

też kolory „ rozmarzone”, delikatne ( pastelowe).

Aktywność: Słuchamy muzyki.

Rozmowa: Dzieci opowiadają swoje wrażenia, jakie kolory znalazły w muzyce.

Aktywność: Każde dziecko maluje swoje barwy.

Rozmowa: Porównujemy prace. Czy są podobne, czy nie? Dlaczego?

Aktywność: Dzieci łączą się w kilka grup i ponownie słuchając utworu, wspólnie malują

obrazy barwne próbując wyróżnić formę ABA. Pomagamy dzieciom poprzez

pytania : czy muzyka jest jednorodna, czy się zmienia?

Pozwalamy na rozmowy , akceptujemy pomysły dzieci.

Aktywność: Zestawiamy wszystkie prace tak, aby wszystkie dzieci je widziały.

Słuchamy utworu w ciszy i spokoju.

Rozmowa: Czy w tej muzyce znajdujecie wasze kolory?

 

 

 

 

SCENARIUSZ V

 

Grupa wiekowa: 6 - latki

 

Temat zajęcia: Wszystko może być muzyką.

 

Muzyka : Carnevalito ( zabawy taneczne dla grupy KLANZA) .

 

Cele kształcenia:

 

Cele operacyjne:

Dziecko:

Bada, odkrywa, porównuje dźwięki akustyczne pochodzące z różnorodnych materiałów;

Eksperymentuje w poszukiwaniu rozmaitości dźwięku;

Odtwarza temat rytmiczny za nauczycielem;

Samodzielnie tworzy własną muzykę wykorzystując odkryte dźwięki i sposób ich wydobywania;

Współpracuje z innymi w tworzeniu akompaniamentu do znanego utworu muzycznego.

 

 

Metody :

Aktywizująco - poszukujące

Zadaniowa.

 

Pomoce dydaktyczne: różnorodne materiały do tworzenia efektów akustycznych; płyta CD z nagranymi efektami akustycznymi.

 

Przebieg zajęcia:

 

Rozmowa kierowana: z czego składa się muzyka? Kto tworzy muzykę? Co wykonuje muzykę? Cel: ukierunkowanie myślenia dzieci na rolę instrumentów muzycznych w muzyce. Zwrócenie uwagi dziecka na to, że muzykę mogą tworzyć także różne odgłosy z otaczającego nas świata.

Słuchanie nagrania prezentującego różne efekty akustyczne.

Rozpoznawanie odgłosów przez dzieci.

Samodzielne poszukiwanie różnorodnych efektów akustycznych : na dywanie zgromadzone różnorodne przedmioty: papier, szklanki, plastikowe kubeczki, tekturowe pudełka, puszki aluminiowe itp. Dzieci wybierają dowolny materiał i próbują wydobyć z nich dźwięki różnymi sposobami.

Konstruowanie z dostępnych materiałów instrumentów - zabawek:

bębenki - obręcze z kartonowej rury i balonik;

grzechotki - puszki aluminiowe na pełnione ryżem, kaszą, ziarnami grochu lub

fasoli;

tamburyn - metalowy uchwyt z drutu, kapsle po napojach z otworem;

grzechotki - żarówki zużyte, oklejone papierem gazetowym ( po wyschnięciu

i ozdobieniu należy stłuc je wewnątrz;

słoje napełnione wodą i łyżeczka;

denka od słojów i łyżeczka;

woreczki nylonowe; itp.

Prezentacja efektów akustycznych wykonanych instrumentów przez dzieci. każde z nich opowiada jak można wydobyć dźwięki z przedmiotów ( pocieranie, uderzanie, potrząsanie,itp.).

Odtwarzanie tematów rytmicznych za nauczycielką;

grzechotki:

 

 

 

 

 

tamburyn:

 

 

 

 

 

bębenki:

 

 

 

 

inne:

 

 

 

 

Wykonanie opracowanych tematów rytmicznych z podziałem na zespoły:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Akompaniament rytmiczny ostinato do znanego dzieciom utworu muzycznego :

Carnevalito.

 

 

SCENARIUSZ VII

 

Grupa wiekowa: 3 i 4 - latki

 

Temat zajęcia: Nasze ciało jest instrumentem[7].

 

Cele:

Pobudzenie wyobraźni;

Przybliżenie dziecku świata dźwięków, a pośrednio świata muzyki;

Wyrabianie ruchu;

Wprowadzenie nowego pojęcia.

 

Pomoce: nie są potrzebne.

 

Przebieg:

 

  1. Dzieci siedzą w gromadce na dywanie.

Nauczycielka pyta : co się stanie, gdy będziemy klaskać w ręce? Zaklaszczcie i posłuchajcie.

Odpowiedź dzieci: słychać klaskanie.

Nauczycielka: Możemy więc powiedzieć, że nasze dłonie są instrumentem, bo gdy klaszczemy, wydają dźwięk.

Nauczycielka: jakie inne części naszego ciała mogą być instrumentami?

Dzieci pojedynczo podsuwają różne propozycje i demonstrują je: najpierw pomysłodawca, potem cała grupa. Niektóre możliwe pomysły: