Frazeologia lotnicza

Spis treści:

[DEL] Delivery

Główną rolą stanowiska Delivery jest wydawanie zezwoleń na lot IFR. Na dużych lotniskach jest ono obejmowane przez osobnego kontrolera. Jeżeli jednak go nie będzie, należy się zgłosić do kontrolera ruchu naziemnego, lub po prostu najbliższego rangą organu kontroli ruchu lotniczego.

Zezwolenie na lot IFR zawiera:

• Nazwę lotniska docelowego

• Instrukcje odlotu

• Wysokość przelotową

• Częstotliwość APP (opcjonalnie)

• Kod transpondera (SQUAWK cyfry od 0 do 7)

Nie jest istotne, czy zgoda na lot IFR zostaje wydana przed, czy po rozpoczęciu kołowania. Zwyczajowo piloci postępują w następującej kolejności:

• kontakt z DEL

• startup i pushback

• kołowanie

Przykład:

Na początku należy sprawdzić, czy kontroler nas w ogóle słyszy. Informacje ATIS oznacza się alfabetem fonetycznym.

Kto	wersja angielska	wersja polska
PILOT	Delivery, (your callsign), information (ATIS designation), radio check please.	Kontrola Delivery, (Twój callsign), informacja (oznaczenie informacji ATIS), proszę o sprawdzenie radia.
KONTROLER	(Your callsign), read you 5, (ATIS designation) correct.	(Twój callsign), czytam Cię doskonale, informacja ATIS (oznaczenie informacji ATIS) odebrana prawidłowo.

Następnie pora na odebranie informacji o locie IFR:

Kto	wersja angielska	wersja polska
PILOT	Delivery, (your callsign), request clearance to (destination).	Kontrola Delivery, (Twój callsign), proszę o zgodę na lot IFR do (Twój punkt docelowy).
KONTROLER	(Your callsign), cleared to (destination) via (SID) departure, runway (number), expect flight level (filed altitude), SQUAWK (four digits), readback.	(Twój callsign), masz zgodę la lot IFR do (punkt docelowy), po starcie wykonaj odlot (nazwa SIDu), start z pasa (numer pasa), oczekuj poziomu lotu (wysokość złożona w planie lotu), kod transpondera (cztery cyfry), powtórz.
PILOT	Cleared to (destination), (SID) departure, runway (number), expecting flight level (filed altitude), SQUAWK (four digits), (your callsign).	Zgoda na lot IFR do (punkt docelowy), po starcie (oznaczenie odlotu), start z pasa (numer podany przez kontrolera), oczekuję poziomu lotu (poziom złożony w planie lotu), kod transpondera (cztery cyfry), (Twój callsign).
KONTROLER	(Your callsign), readback correct, contact ground (frequency).	(Twój callsign), prawidłowo, skontaktuj się z kontrolerem ruchu naziemnego na częstotliwości (częstotliwość).
PILOT	(Frequency), (Your callsign).	(Częstotliwość), (Twój callsign).

NOTAMy i raporty pilotów powinny być dodane do zezwolenia. Można je podać w dowolnej chwili, byle by przed startem.

Przykład raportu:

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	(Your callsign), be advised, there has been reports of low level windshear northwest of the airport.	(Twój callsign), otrzymaliśmy raporty o niskim poziomie uskoku wiatru na północny zachód od lotniska.
PILOT	Roger, (Your callsign).	Przyjąłem, (Twój callsign).

Po otrzymaniu zgody od kontrolera Delivery, należy połączyć się z GND.

[GND] Ground

Kontroler ruchu naziemnego jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo samolotów kołujących po lotnisku, wyłączając drogi startowe. Kieruje on statki powietrzne do punktów postojowych lub miejsc oczekiwania przed pasem startowym będącym w użyciu.

SAMOLOTY ODLATUJĄCE

Najwyższa pora na odlot. Pilot jest wypychany do drogi kołowania i uruchamia silniki.

Kto	wersja angielska	wersja polska
PILOT	Ground, (your callsign), stand (number), request pushback and startup.	Kontrola naziemna, (Twój callsign), stoję przy miejscu postojowym (numer miejsca postojowego), proszę o zgodę na wypychanie i uruchomienie silników.
KONTROLER	(Your callsign), pushback and startup approved.	(Twój callsign), masz zgodę na wypychanie i uruchomienie silników.
PILOT	Pushback and startup approved, (your callsign).	Wypychanie i uruchomienie silników zezwolone, (Twój callsign).

Jeżeli niedaleko kołuje inny samolot, możemy otrzymać inną odpowiedź:

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	(Your callsign), standby, expect (number of) minute(s) delay due (aircraft) taxing behind.	(Twój callsign), czekaj, spodziewaj się (liczba) minut opóźnienia z powodu (nazwa samolotu )kołującego za Tobą.
PILOT	Roger, (your callsign).	Przyjąłem, (Twój callsign).

Następnie pilot otrzymuje zgodę na kołowanie:

Kto	wersja angielska	wersja polska
PILOT	(Your callsign), request taxi.	(Twój callsign), proszę o zgodę na kołowanie.
KONTROLER	(Your callsign), taxi via (taxiways designations) to holding point runway (number).	(Twój callsign), kołuj drogami kołowania (oznaczenie dróg kołowania) do punktu oczekiwania przed pasem (numer pasa).
PILOT	Taxi via (taxiways designation) to holding point runway (number), (your callsign).	Kołowanie przez drogi kołowania (oznaczenie dróg kołowania) do punktu oczekiwania przed pasem (numer pasa), (Twój callsign).

Jeżeli droga kołowania wymaga przecięcia pasa startowego w użyciu, otrzymamy instrukcję:

Kto	wersja angielska	wersja polska
PILOT	(Your callsign), request taxi.	(Twój callsign), proszę o zgodę na kołowanie.
KONTROLER	(Your callsign), taxi via (taxiways designations) to holding point runway (number), but hold short runway (number).	(Twój callsign), kołuj przez drogi kołowania (oznaczenie dróg kołowania) do punktu oczekiwania przed pasem (numer pasa), ale zatrzymaj się przed pasem (numer pasa).
PILOT	Taxi via (taxiways designations) to holding point runway (number), holding short runway (number), (your callsign).	Kołuję drogami kołowania (oznaczenie dróg kołowania) do punktu oczekiwania przed pasem (numer pasa), zatrzymuje się przed pasem (numer pasa), (Twój callsign).

Gdy już się zatrzymamy przed pasem, przed którym mieliśmy oczekiwać, otrzymamy następujące instrukcje:

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	(Your callsign), cleared to cross runway (number).	(Twój callsign), masz zgodę na przecięcie pasa (numer pasa).
PILOT	Roger, (your callsign).	Przyjąłem, (Twój callsign).

Gdy dojedziemy do punktu oczekiwania przed pasem, z którego mamy wykonać odlot, dostaniemy od kontrolera częstotliwość wieży kontrolnej:

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	Your callsign), contact tower for takeoff clearance on (frequency).	(Twój callsign), skontaktuj się z wieżą w celu otrzymania zgody na start na częstotliwości (częstotliwość).
PILOT	(Frequency), (your callsign).	(Częstotliwość), (Twój callsign).

SAMOLOTY PRZYLATUJĄCE

Właśnie wylądowałeś i zwolniłeś pas. Kontaktujesz się z kontrolerem ruchu naziemnego.

Kto	wersja angielska	wersja polska
PILOT	Ground, (Your callsign), cleared of the active.	Kontrola ruchu naziemnego, (Twój callsign), zwolnię pas w użyciu.
KONTROLER	(Your callsign), taxi via (taxiways designations) to stand (number).	(Twój callsign), kołuj drogami kołowania (oznaczenie dróg kołowania) do miejsca postojowego (numer miejsca postojowego).
PILOT	Taxi via (taxiways designations) to stand (number), (your callsign).	Kołować drogami kołowania (oznaczenie dróg kołowania) do miejsca postojowego (numer), (Twój callsign).

INNE FRAZEOLOGIE GND

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	Startup at (time).	Możesz uruchamiać silniki o (czas).
KONTROLER	Expect departure (time), startup at own discretion.	Spodziewany odlot o (czas). Możesz uruchamiać według własnego uznania.
KONTROLER	Are you ready to startup?	Czy jesteś gotowy do uruchomienia silników?
KONTROLER	Are you ready for pushback?	Czy jesteś gotowy do wypychania?
KONTROLER	Stop pushback.	Zatrzymaj wypychanie.
KONTROLER	Taxi via (specific routing to be followed)* to holding point runway (number).	Kołuj przez (oznaczenie dróg kołowania)* do punktu oczekiwania przed pasem (numer).
KONTROLER	Take (or turn) first (or second) left (or right).	Kołuj (lub skręć) pierwszą (lub drugą) w lewo (lub w prawo).
KONTROLER	Taxi via runway (number).	Kołuj po pasie (numer).
KONTROLER	(aircraft location) Request taxi to (destination on aerodrome).	: (miejsce samolotu) Proszę o zgodę na kołowanie do (miejsce na lotnisku).
KONTROLER	Taxi with caution due (reason).	Kołuj ostrożnie (powód).
KONTROLER	Give way to (description and position of other aircraft).	Daj pierwszeństwo drogi (opis oraz pozycja samolotu).
PILOT	Giving way to (traffic).	Daję pierwszeństwo drogi (określić ruch).
PILOT	Traffic (or type of aircraft) in sight.	Widzę ruch (lub typ samolotu).
KONTROLER	Hold position.	Zachowaj swoją obecną pozycję.
KONTROLER	Follow (description of other aircraft or vehicle).	Kołuj za (opis samolotu lub pojazdu).
KONTROLER	Hold (distance) from (position).	Oczekuj (odległość) przed (miejsce).
PILOT	Holding.	Oczekuję.
PILOT	Request cross runway (number).	Proszę o zgodę na przecięcie pasa (numer).
KONTROLER	Cleared to cross runway (number).	Masz zgodę na przecięcie pasa (numer).
KONTROLER	Expedite crossing runway (number), traffic (aircraft type) (distance) kilometers (or miles) on final.	Przyspiesz przecinanie pasa (numer), ruch (typ) (odległość) kilometrów (lub mil) na prostej.

[TWR] Tower

Do obowiązków wieży kontrolnej należy głównie wydawanie zgody (lub nie) na start lub lądowanie. Zasięg kontrolera wieżowego to 10 mil wokół lotniska, poniżej 5000 stóp. Odlatującym samolotom wydaje się instrukcję kontaktu z Approach, gdy samolot znajduje się w powietrzu, i jest wolny od jakiegokolwiek ruchu , znajdującego się pod kontrolą wieży. Za zwyczaj są to 2000 stóp.

SAMOLOTY ODLATUJĄCE

Załóżmy, że stoisz przed punktem oczekiwania przed aktywnym pasem, i czekasz na zgodę na start. Żadne samolot nie podchodzi do lądowania.

Kto	wersja angielska	wersja polska
PILOT	Tower, (your callsign), ready for departure, runway (number).	Wieża, (Twój callsign), gotowy do odlotu, pas (numer pasa).
KONTROLER	(Your callsign), line up runway (number).	(Twój callsign), zajmij pas (numer pasa).
PILOT	Lining up runway (number), (your callsign).	Zajmuję pas (number pasa), (Twój callsign).
KONTROLER	(Your callsign), cleared for takeoff, runway (number). Wind (direction) at (number of knots).	(Twój callsign), masz zgodę na start z pasa (numer pasa). Wiatr z kierunku (kierunek) stopni o sile (siła) węzłów.
PILOT	Cleared for takeoff, runway (number), LO728.	Zgoda na start z pasa (numer pasa), LO728.

Inna sytuacja: lądujący samolot zgłosił wieży krótka prosta na pas, z którego masz startować. Możesz wtedy otrzymać dwie instrukcje:

Kto	wersja angielska	wersja polska
PILOT	Tower, (your callsign), ready for departure, runway (number).	Wieża, (Twój callsign), gotowy do odlotu z pasa( numer pasa).
KONTROLER	(Your callsign), hold short landing traffic.	(Twój callsign), przepuść lądujący samolot.
KONTROLER	(Your callsign), behind landing (aircraft type) line up runway (number) and wait.	(Twój callsign), po lądującym (typ samolotu) zajmij pas (numer pasa) i czekaj.
PILOT	Roger, (your callsign).	Przyjąłem, (Twój callsign).

Po starcie, gdy już schowamy podwozie, możemy poinformować kontrolera, że już jesteśmy w powietrzu:

Kto	wersja angielska	wersja polska
PILOT	Your callsign), airborne.	(Twój callsign), w powietrzu.

Gdy kontroler zobaczy, że już jesteśmy w powietrzu, lub to od nas usłyszy, wyda polecenie kontaktu z Approach:

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	Your callsign), contact approach on (frequency).	(Twój callsign), skontaktuj się z kontrola zbliżania na częstotliwości (częstotliwość).
PILOT	(Frequency), (your callsign).	(Częstotliwość), (Twój callsign).

SAMOLOTY PRZYLATUJĄCE

IFR

Jeżeli samolot był wektorowany przez Approach do podejścia ILS, wszystko, co kontroler musi zrobić, to wydać (lub nie) zgodę na lądowanie, ale nie musi tego robić od razu. Jeżeli nie usłyszysz od kontrolera pierwszej podanej przeze mnie odpowiedzi, od razu otrzymasz zgodę na lądowanie (druga część tabeli).

Kto	wersja angielska	wersja polska
PILOT	Tower, (your callsign), ILS runway (number).	Wieża, (Twój callsign), podchodzę według ILS na pas (numer pasa).
KONTROLER	(Your callsign), continue approach, report outer marker.	(Twój callsign), kontynuuj podejście, zgłoś zewnętrzny marker.
PILOT	(Your callsign), passing outer marker.	(Twój callsign), przelatuję nad markerem zewnętrznym.
KONTROLER	(Your callsign), winds (direction) at (number of knots), cleared to land runway (number).	(Twój callsign), wiatr z kierunku (kierunek) o sile (liczba węzłów), masz zgodę na lądowanie na pas (numer pasa).
PILOT	Cleared to land runway (number), (your callsign).	Cleared to land runway (number), (your callsign).

Samolot jest na długiej prostej. Możesz się tak zgłosić, zamiast powyższego sposobu. Gdy będziemy ok. 4 mil od lotniska, zgłaszamy (krotką) prostą.

Kto	wersja angielska	wersja polska
PILOT	(Your callsign), long final runway (number).	(Twój callsign), długa prosta na pas (numer pasa).
KONTROLER	(Your callsign), continue approach, winds (direction) at (number of knots).	Twój callsign), kontynuuj podejście, wiatr z kierunku (kierunek) o sile (liczba węzłów).
PILOT	Continuing approach, (your callsign).	Kontynuuję podejście, (Twój callsign).
PILOT	(Your callsign), short final runway (number).	(Twój callsign), krótka prosta na pas (numer pasa).
KONTROLER	(Your callsign), cleared to land runway (number), winds (direction) at (number of knots).	(Twój callsign), masz zgodę na lądowanie na pasie (numer pasa). Wiatr z kierunku (kierunek) o sile (siła w węzłach).
PILOT	Cleared to land runway (number), (your callsign).	Zgoda na lądowanie na pasie (numer pasa), (Twój callsign).

Samolot prosi o niskie podejście:

Kto	wersja angielska	wersja polska
PILOT	(Your callsign), request low approach runway (number), (reason).	(Twój callsign), proszę o niskie podejście na pas (numer pasa), (przyczyna).
KONTROLER	(Your callsign), cleared low approach runway (number), not below (altitude), winds (direction) at (number of knots).	(Twój callsign), masz zgodę na niskie podejście na pas (numer pasa), nie poniżej (wysokość), wiatr z kierunku (kierunek) o sile (liczba węzłów).
PILOT	Cleared low approach runway (number), not below (altitude), (your callsign).	Zgoda na niskie podejście na pas (numer pasa), nie poniżej (wysokość), (Twój callsign).

Po zgłoszeniu prostej, pilot czeka na normalne instrukcje lądowania.

VFR

Jeżeli samolot wykonuje lot VFR, kontroler wyda pilotowi odpowiednie instrukcje wejścia w krąg nadlotniskowy.

Kto	wersja angielska	wersja polska
PILOT	(Your callsign), (number of miles) miles (direction from the airport), for landing.	Twój callsign), (liczba mil) mil (kierunek od lotniska, np. na północ) od lotniska, zamierzam lądować.
KONTROLER	(Your callsign), enter right/left downwind/base runway (number), QNH (three/four digits), report downwind/base.	Twój callsign), wejdź w prawa/lewa pozycje z wiatrem/trzeci zakręt ("bejs"*) na pas (numer pasa), ciśnienie (trzy/cztery cyfry), zgłoś pozycje z wiatrem/w trzecim zakręcie.
PILOT	Will report right/left downwind/base runway (number), QNH (three/four digits), (your callsign).	Zgłoszę prawa/lewa pozycje z wiatrem/w trzecim zakręcie na pas (numer pasa), ciśnienie (trzy/cztery cyfry), (Twój callsign).
PILOT	(Your callsign), right/left downwind/base runway (number).	(Twój callsign), prawa/lewa pozycja z wiatrem/w trzecim zakręcie na pas (numer pasa).
KONTROLER	Your callsign), report final runway (number).	Twój callsign), zgłoś prosta na pas (numer pasa).
PILOT	Will report final runway (number), (your callsign).	Zgłoszę prostą na pas (numer pasa), (Twój callsign).
PILOT	(Your callsign), final runway 33.	(Twój callsign), prosta na pas 33.
KONTROLER	(Your callsign), cleared to land runway (number), winds (direction) at (number of knots).	(Twój callsign), masz zgodę na lądowanie na pasie (numer pasa), wiatr z kierunku (kierunek) o sile (sile w węzłach).
PILOT	Cleared to land runway (number), (your callsign).	Zgoda na lądowanie na pasie (numer pasa), (Twój callsign).

* IL-4444

Znajdujesz się w pozycji z wiatrem na pas, który jest aktualnie w użyciu. Jednak na prostej zameldował się inny samolot:

Kto	wersja angielska	wersja polska
PILOT	(Your callsign), right/left downwind runway (number).	(Twój callsign), prawa/lewa pozycja z wiatrem na pas (numer pasa).
KONTROLER	(Your callsign), extend downwind, number two, traffic to follow is (type of the aircraft) on short final, report traffic in sight.	(Twój callsign), przedłuż pozycję z wiatrem, masz numer 2 za (typ samolotu) na krótkiej prostej, zgłoś samolot w polu widzenia.
PILOT	Number two, (type of the aircraft) in sight, (Your callsign).	Mam numer dwa, widzę (typ samolotu), (Twój callsign),.

Po przepuszczeniu lądującego samolotu, pilot wchodzi w base leg, i czeka na instrukcje lądowania.

Pilot znajduje się na prostej. Z pasa jeszcze nie zjechał lądujący samolot. Otrzyma wtedy instrukcje opóźniające przylot:

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	(Your callsign), make one orbit right/left due (reason), report again on final.	(Twój callsign), zrób jeden 360 - stopniowy zakręt w prawo/lewo z powodu (przyczyna), zgłoś się ponownie na prostej.
PILOT	One orbit right/left, (your callsign).	Jeden 360-stopniowy skręt w prawo/lewo, (Twój callsign).

PRZEJŚCIE NA DRUGIE OKRĄŻENIE

Gdy kontroler zauważy, że samolot może nie trafić w pas, lub na pasie jest inny statek powietrzny, może wydać polecenia pójścia na drugi krąg:

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	(Your callsign), go around, (reasons).	(Twój callsign), idź na drugie okrążenie, (przyczyny).
PILOT	Going around, (your callsign).	Idę na drugie okrążenie, (Twój callsign).
KONTROLER	(Your callsign), climb (heading) (altitude).	(Twój callsign), wznieś się lecąc kursem (kurs) na wysokość (wysokość).
PILOT	Climbing (heading) (altitude), (your callsign).	Wznoszę się lecąc kursem (kurs) na (wysokość), (Twój callsign).

PO LĄDOWANIU

Po ładowaniu pilot może otrzymać kilka instrukcji:

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	(Your call sign), right/left turn when able, contact ground on (frequency).	(Twój callsign), skręć w prawo/lewo, kiedy będziesz mógł, skontaktuj się z ziemia na częstotliwości (częstotliwość).
PILOT	Will turn right/left when able, ground on (frequency), (your callsign).	Skręcę w prawo/lewo, kiedy będę mógł, kontrola naziemna na częstotliwości (częstotliwość), (Twój callsign).
KONTROLER	(Your callsign), vacate next righ/left.	(Twój callsign), zwolnij pas, skręcając w pierwszą drogę kołowania w prawo/lewo.
PILOT	Will vacate next right/left, (your callsign).	Zwolnię pas przez następna drogę kołowania w prawo/lewo, (Twój callsign).
KONTROLER	(Your callsign), take second right/left, when vacated contact ground on (frequency).	Twój callsign), zjedź w drugą drogę w prawo/lewo, gdy zwolnisz pas, skontaktuj się z kontrolą ruchu naziemnego na częstotliwości (częstotliwość).
PILOT	Will vacate second right, ground on (frequency), (Your callsign).	Druga droga w prawo, częstotliwość (częstotliwość), (Twój callsign).

INNE FRAZEOLOGIE TWR

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	Show landing lights.	Włącz światła lądowania.
KONTROLER	Acknowledge by flashing landing lights.	Potwierdź przez miganie światłami lądowania.
KONTROLER	Line up runway. Be ready for immediate departure.	Zajmij pas. Bądź gotowy do natychmiastowego odlotu.
KONTROLER	(conditions) Line up runway.	(specyficzne warunki) Zajmij pas.
PILOT	(conditions) Lining up.	(specyficzne warunki) Zajmuję pas.
KONTROLER	Take off immediately or vacate runway.	Startuj natychmiast lub zwolnij pas.
KONTROLER	Take off immediately or hold short of runway.	Startuj natychmiast lub oczekuj przed pasem.
KONTROLER	Hold position, cancel, i say again, cancel take off.	Zatrzymaj się, unieważniam, powtarzam, unieważniam start.
PILOT	Holding.	Oczekuję.
KONTROLER	After departure turn right (or left) (heading), climb and maintain (altitude).	Po starcie skręć w prawo (lub w lewo) na kurs (kurs), wznieś się i utrzymaj (wysokość).
KONTROLER	Fly runway heading.	Leć kursem pasa.
KONTROLER	Will advice later for right (or left) turn.	Podam później co do prawego (lub lewego) skrętu.
KONTROLER	Make straight in approach runway (number).	Wykonaj podejście z prostej na pas (numer).
KONTROLER	Make short approach.	Wykonaj krótkie podejście
KONTROLER	Make long approach.	Wykonaj długie podejście.
KONTROLER	Cleared touch and go runway (number).	Zezwalam na przyziemienie i natychmiastowy odlot z pasa (numer).
KONTROLER	Make full stop.	Wykonaj lądowanie z całkowitym zatrzymanie.
PILOT	Request low pass (reasons).	Zezwól na niski przelot (przyczyny).
KONTROLER	Cleared low pass	Masz zgodę na niski przelot.
KONTROLER	Circle the aerodrome	Okrąż lotnisko.
KONTROLER	Make another circuit.	Wykonaj ponowne okrążenie.
KONTROLER	Your stand (or gate) (designation).	Twoje stanowisko (lub rękaw) (oznaczenie).
KONTROLER	If going around (instructions).	Jeśli odchodzisz na drugie okrążenie (instrukcje).
KONTROLER	(distance) From touchdown.	(dystans) Od punktu przyziemienia.
KONTROLER	Check gear down and locked.	Sprawdź wypuszczenie i zablokowanie podwozia.
KONTROLER	Check decision altitude.	Sprawdź wysokość bezwzględną.
KONTROLER	Report runway (lights) in sight.	Zgłoś widoczność (świateł) pasa.
KONTROLER	Are you going around?	Czy odchodzisz na druie okrążenie?
KONTROLER	Go around immediately (instructions) (reason).	Odchodź natychmiast na drugie okrążenie (instrukcje) (powód).
KONTROLER	Report speed.	Podaj prędkość.

[APP] Approach

Głównym zadaniem kontroli zbliżania jest zapobieganie kolizji między samolotami, operującymi pod jej nadzorem, oraz ogólna organizacja i przyspieszenie przepływu samolotów.

SAMOLOTY ODLATUJĄCE

SID

Kontrolerzy najczęściej używają SIDów. Jeżeli jednak nie masz map, powiedz im. Dostaniesz wektorowanie przez tekst.

Oto przykład: wystartowałeś i zgłaszasz się kontroli podejścia.

Kto	wersja angielska	wersja polska
PILOT	Approach, (your callsign) with you at (altitude), (name of the SID).	Kontrola podejścia, (Twój callsign) pod wasza kontrola, wysokość (wysokość), (SID, którym lecę).
KONTROLER	(Your callsign), radar contact, continue (SID), climb and maintain flight level (three digits).	(Twój callsign), mam Cię na radarze, kontynuuj swój SID, wznieś się i utrzymaj poziom lotu (trzy cyfry).
PILOT	Climbing to flight level (three digits), (Your callsign).	Wznoszę się na poziom lotu (trzy cyfry), (Twój callsign).

Jako że w SIDzie jest opisany kurs, którym pilot ma lecieć, kontroler nie musi dodatkowo kierować samolotu. Daje za to wyższy poziom, niż ...

JEŻELI PILOT NIE KORZYSTA Z SID

Jeżeli pilot nie chce używać SIDa, kontroler podaje mu wektory (najczęściej punkt nawigacyjny i wysokość, na której ma nad nim przelecieć. Może to zrobić na kilka sposobów. Przykład:

Kto	wersja angielska	wersja polska
PILOT	Approach, (your callsign) with you at (altitude).	Kontrola zbliżania, (Twój callsign), pod Wasza kontrola na wysokości (wysokość).
KONTROLER	(Your callsign), radar contact, direct (VOR/FIX), climb nad maintain flight level (three digits).	(Twój callsign), mam Cię na radarze, skieruj się na (stację VOR/punkt nawigacyjny), wznieś się na poziom lotu (trzy cyfry).
PILOT	(Your callsign), radar contact, direct (VOR/FIX), climb and maintain flight level (three digits) to be level fix.	(Twój callsign), mam Cię na radarze, skieruj się na (stację VOR/punkt nawigacyjny), wznieś się na poziom lotu (trzy cyfry), miń na tej wysokości podany (VOR/punkt nawigacyjny).
KONTROLER	Direct (VOR/FIX), flight level (three digits), (your callsign).	Punkt (nazwa stacji VOR/punktu nawigacyjnego), poziom lotu (trzy cyfry), (Twój callsign).

WYPROWADZENIE SAMOLOTU NA TRASĘ PRZELOTOWĄ

Pilot przeleciał nad punktem nawigacyjnym opisanym w SIDzie, lub podanym przez kontrolera. Zostanie teraz skierowany na właściwą trasę przelotową. Kontroler poda kurs, którym trzeba lecieć, i wysokość, która jest najbliższa wysokości wskazanej w planie lotu.

Przykład:

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	(Your callsign), direct (VOR/FIX), climb and maintain flight level (three digits), expect flight (flied flight level).	(Twój callsign), skieruj się na (nazwa stacji VOR/punktu nawigacyjnego), wznieś się na poziom lotu (trzy cyfry), spodziewaj się poziomu lotu (poziom, wpisany w planie lotu).
PILOT	Direct (VOR/FIX), climbing flight level (three digits), (your callsign).	Skierować się na (nazwa stacji VOR/punktu nawigacyjnego), wznoszę się na poziom lotu (trzy cyfry), (Twój callsign).

Jeżeli poziom lotu, złożony przez pilota w planie lotu jest niedostępny, pilot dostanie stosowna informację oraz alternatywny, wyższy lub niższy poziom lotu.

Gdy samolot opuszcza strefę kontrolowana przez Approach, zostaje przekazany kontroli obszaru.

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	(Your callsign), contact Radar on (frequency).	Twój callsign), skontaktuj się z kontrola obszaru na częstotliwości (częstotliwość).
PILOT	(Frequency), (your callsign).	(Częstotliwość), (Twój callsign).

SAMOLOTY PRZYLATUJĄCE

PRZYLOTY WEDŁUG STAR

Kontroler podaje nazwę STARu. Robi to według wzoru - (nazwa STARu) arrival.

Przykład:

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	(Twój callsign), kontynuuj (nazwa STARu).	(Twój callsign), kontynuuj (nazwa STARu).
PILOT	(STAR) arrival, (your callsign).	(Nazwa STARu), (Twój callsign).

W STARze pilot ma podane kolejne kursy i wysokości. Nie musi otrzymywać od kontrolera dodatkowych instrukcji dotyczących kierunków itp.

OCZEKIWANIE

Czasami kontrolerzy w celu właściwego ustawienia samolotów na pozycjach do lądowania, muszą kilka z nich wysłać na oczekiwanie. W większości przypadków odbywa się ono nad stacjami VOR lub punktami nawigacyjnymi według zasad opisanych w STARze.

Przykład:

Pilot otrzymuje skierowanie do punktu oczekiwania opisanego w STARze.

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	(Your callsign), cleared to (VOR), to hold as published, maintain flight level (three digits), estimated approach time (four digits).	(Twój callsign), skieruj się do punktu (nazwa stacji VOR), oczekuj, jak opisano, utrzymaj poziom lotu (trzy cyfry), oczekiwany czas podejścia (cztery cyfry).
PILOT	(VOR), hold as published, flight level (three digits), (your callsign).	(Stacja VOR), oczekiwać tak, jak wskazano, poziom lotu (trzy cyfry), (Twój callsign).

W celu wyprowadzenia z kręgu oczekiwania, kontroler wyda pilotowi następujące instrukcje:

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	(Your callsign), direct VOR (or FIX)/turn right/left heading (three digits).	(Twój callsign), skieruj się na (nazwa stacji VOR lub punktu nawigacyjnego)/skręć w prawo (lub lewo) na kurs (trzy cyfry).
PILOT	(VOR/FIX)/heading (three digits), (Your callsign).	(Nazwa stacji VOR/punktu nawigacyjnego)/kurs (trzy cyfry), (Twój callsign).

Jeżeli punkt oczekiwania nie jest opisany, kontroler wyda szczegółowe polecenia.

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	(Your callsign), cleared to (VOR), hold west/east of (VOR) on radial (three digits), (number of minutes) minute leg, maintain flight level (three digits), estimated approach time (four digits).	(Twój callsign), skieruj się do (nazwa stacji VOR), oczekuj na zachód/wschód od stacji na radialu (trzy cyfry), lec podanym i odwrotnym kursem (liczba minut) minut, utrzymaj poziom lotu (trzy cyfry), oczekiwany czas podejścia (cztery cyfry).
PILOT	(VOR), west/east on radial (three digits), flight level (three digits), (your callsign).	(Nazwa stacji VOR), oczekiwanie na zachód/wschód od stacji na radialu (trzy cyfry), poziom lotu (trzy cyfry), (Twój callsign).

WEKTOROWANIE

Wektory można podzielić na kilka typów.

• Kierunek skrętu i kurs, na który trzeba położyć samolot

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	Turn left (or right) heading (three digits).	Skręć w lewo (lub w prawo) na kurs (trzy cyfry).
KONTROLER	Fly heading (three degrees).	Leć kursem (trzy cyfry).
KONTROLER	Report (present) heading.	Podaj (obecny) kurs.

• O ile stopni należy wykonać skręt

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	Turn (number of degrees) left (or right).	Skręć o (liczba stopni) w lewo (lub w prawo).

Gdy kontroler podaje pilotowi nowy wektor, powinien zaznaczyć, w jakim celu to zrobił. Na przykład:

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	Vectors to (fix or airway).	Wektory do punktu nawigacyjnego lub trasy przelotowej.
KONTROLER	Vectors to intercept (name of navaid) (specified) radial.	Wektory do przechwycenia (nazwa pomocy nawigacyjnej) (specyficznego) radialu.
	Vectors for spacing.	Wektory dla powiększenia odstępu.
KONTROLER	Vectors to (type of approach and runway in use).	Wektory do (typ podejścia i pas w użyciu).

SEPARACJA

MANEWRY

Kontroler lotu ma za zadanie odpowiednie odseparowanie i ustawienie samolotów. Czasami pilot dostaje instrukcje wykonania pełnego zakrętu. Manewr taki jest najczęściej stosowany jako akcja opóźniająca.

Przykład:

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	(Your callsign), make a three sixty turn left/right for delay.	(Twój callsign), wykonaj 360-stopniowy zakręt w lewo/prawo dla opóźnienia.
PILOT	Left/right three sixty, (your callsign).	W lewo/prawo o 360 stopni, (Twój callsign).
KONTROLER	(Your callsign), make one orbit right/left for sequencing.	(Twój callsign), wykonaj jeden 360-stopniowy zakręt w prawo/lewo w celu ustawiania.
PILOT	Right/left one orbit, (your callsign).	360 stopni w prawo, (Twój callsign).

OGRANICZENIA SZYBKOŚCI

Kontroler w celu odpowiedniego ustawienia samolotów może im nakazać zmiany szybkości. Może zażądać korekty prędkości na kilka sposobów.

Przykład:

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	(Your callsign), report speed indicated.	(Twój callsign), podaj prędkość.
PILOT	Speed (three digits) knots, (your callsign).	Moja prędkość wynosi (trzy cyfry) węzłów, (Twój callsign).
KONTROLER	(Your callsign), maintain present speed.	(Twój callsign), utrzymaj obecną prędkość.
PILOT	Wilco, (your callsign).	Wykonam, (Twój callsign).
KONTROLER	(Your callsign), maintain (three digits) knots or more.	(Twój callsign), utrzymaj (trzy cyfry) węzłów lub więcej.
PILOT	(Three digits) knots or more, (your callsign).	(Trzy cyfry) węzłów lub więcej, (Twój callsign).
KONTROLER	(Your callsign), do not exceed (speed) knots.	(Twój callsign), nie przekraczaj (liczba) węzłów.
PILOT	Do not exceed (speed) knots, (your callsign).	Nie przekroczyć (liczba) węzłów, (Twój callsign).
KONTROLER	Your callsign), maintain maximum forward speed.	(Twój callsign), utrzymaj największą prędkość poziomą.
PILOT	Maximum forward speed, (your callsign).	Maksymalna prędkość pozioma, (Twój callsign).
KONTROLER	(Your callsign), maintain minimum safe approach speed.	(Twój callsign), utrzymaj najmniejszą bezpieczną prędkość podejścia.
PILOT	Minimum safe approach speed, (your callsign).	Minimalna bezpieczna prędkość podejścia, (Twój callsign).
KONTROLER	(Your callsign), increase speed to (speed) knots	(Twój callsign), zwiększ prędkość do (liczba) węzłów.
PILOT	Increasing speed to (speed) knots, (your callsign).	Zwiększyć prędkość do (liczba) węzłów, (Twój callsign).
KONTROLER	(Your callsign),, reduce speed to (speed) knots.	(Twój callsign), zredukuj szybkość do (liczba) węzłów.
PILOT	Reducing to (speed knots, (your callsign).	Zredukować prędkość do (liczba) węzłów, (Twój callsign).
KONTROLER	(Your callsign), high speed approved.	(::(Twój callsign), masz zgodę na lot z wysoka prędkością.
PILOT	High speed approved, (your callsign).	Zgoda na lot z wysoka prędkością, (Twój callsign).

PODEJŚCIE Z WIDOCZNOŚCIĄ

Na podejście z widocznością pilot musi otrzymać zgodę kontrolera.

Przykład:

Jesteś kierowany przez ATC do podejścia z widocznością. Kontroler może wydać kilka instrukcji.

Kto	wersja angielska	wersja polska
PILOT	(Your callsign), request visual approach runway (number).	(Twój callsign), proszę o zgodę na podejście z widocznością na pas (numer pasa).
KONTROLER	(Your callsign) , fly heading (three digits), descent and maintain (altitude), QNH (four digits), vectors for visual approach to runway (number).	(Twój callsign), leć kursem (trzy cyfry), zniż się i utrzymaj (wysokość), ciśnienie (cztery cyfry), wektory do podejścia z widocznością na pas (numer pasa).
PILOT	Heading (three digits), descending to (aititude), QNH (four digits), (your callsign).	Kurs (trzy cyfry), zniżam się na (wysokość), ciśnienie (cztery cyfry), (Twój callsign).

Kiedy pilot znajdzie się na właściwej pozycji do rozpoczęcia podejścia, dostanie na nie zezwolenie od kontrolera lotu.

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	(Your callsign), cleared visual approach runway (number), contact tower on (frequency).	(Twój callsign), masz zgodę na podejście z widocznością na pas (numer pasa), skontaktuj się z wieżą na częstotliwości (częstotliwość).
PILOT	Cleared visual approach runway (number), tower on (frequency), (your callsign).	Zgoda na podejście z widocznością na pas (numer pasa), wieża na częstotliwości (częstotliwość), (Twój callsign).

PODEJŚCIE WEDŁUG ILS

Kontroler lotu ustawi pilota do podejścia według systemu ILS w ten sam sposób, jak w podejściach z widocznością (tzn. użyje tych samych frazeologii).

Przykład:

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	(Your callsign), fly heading (turn right/left heading) (three digits), (descent and) maintain (altitude), QNH (four digits), vectors for ILS approach runway (number).	(Twój callsign), leć kursem (lub skręć w prawo/lewo na kurs) (trzy cyfry), zniż się i utrzymaj (wysokość), ciśnienie (cztery cyfry), wektory do podejścia według ILS na pas (numer pasa).
PILOT	Heading (three digits), (altitude), QNH (four digits), runway (number), (your callsign).	Kurs (trzy cyfry), (wysokość), ciśnienie (cztery cyfry), pas (numer pasa), (Twój callsign).

Gdy pilot znajdzie się we właściwej pozycji do rozpoczęcia podejścia, może usłyszeć od kontrolera: instrukcję dotyczącą ostatniego skrętu, zmiany wysokości lub przechwycenia ścieżki kierunku.

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	(Your callsign), turn left/right heading (three digits) to intercept the localizer runway (number), cleared ILS approach runway (number), report established, number (digit), distance (number of miles).	(Twój callsign), skręć w lewo/prawo na kurs w celu przechwycenia ścieżki kierunku na pas (numer pasa), masz zgodę na podejście według ILS na pas (numer pasa), zgłoś, kiedy ustabilizujesz się na ścieżce, masz numer (cyfra), dystans do pasa (liczba mil).
PILOT	Left/right heading (three digits), cleared ILS approach runway (number), will report established, (your callsign).	W lewo/prawo na kurs (trzy cyfry), zgoda na podejście według ILS na pas (numer pasa), zgłoszę ustabilizowanie na ścieżce, (Twój callsign).
PILOT	(Your callsign), established ILS runway (number).	(Twój callsign), ustabilizowany na ścieżce podejścia na pas (numer pasa).
KONTROLER	(Your callsign), continue approach, contact tower on (frequency).	(Twój callsign), kontynuuj podejście, skontaktuj się z wieżą na częstotliwości (częstotliwość).
PILOT	(Frequency), (Your callsign).	(Częstotliwość), (Twój callsign).

Jeżeli przed Tobą ląduje JEDEN samolot, dostaniesz inne instrukcje.

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	(Your callsign), continue approach, number two, proceeding traffic, (type of the aircraft), (digit) miles ahead, contact tower (frequecny).	(Twój callsign), kontynuuj podejście, masz numer dwa, (dystans w milach) przed Tobą (typ samolotu), skontaktuj się z wieżą na częstotliwości (częstotliwość).
PILOT	Traffic in sight, (freqnuecy), (Your callsign).	Widzę ten samolot, (częstotliwość), (Twój callsign).

ZAKOŃCZENIE SŁUŻBY RADAROWEJ

Pilot może otrzymać instrukcję zmiany częstotliwości , gdy:

• podchodzi do lądowania i potrzebuje czasu na odebranie informacji o lotnisku

• opuszcza przestrzeń kontrolowaną przez dany organ ATC

• rezygnuje z dalszego wektorowania radarowego

Przykład:

Kontroler może wydać kilka instrukcji:

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	(Your callsign), radar service terminated, SQUAWK 1200.	(Twój callsign), służba radarowa zakończona, kod transpondera 1200.
PILOT	SQUAWK 1200, (your callsign).	Kod transpondera 1200, (Twój callsign).
KONTROLER	(Your callsign), contact (frequency identification).	(Twój callsign), skontaktuj się z (częstotliwość i oznaczenie).
PILOT	(Frequency identification), (your callsign).	(Częstotliwość i oznaczenie), (Twój callsign).
KONTROLER	(Your callsign), cancel IFR.	(Twój callsign), kasuję twój lot według przyrządów.
PILOT	(Your callsign), SQUAWK 1200, IFR flight cancelled at (time), descent and maintain (altitude) feet, QNH (four digits).	(Twój callsign), kod transpondera 1200, lot IFR skasowany o godzinie (czas), zniż się i utrzymaj (wysokość) stóp, ciśnienie (cztery cyfry).
KONTROLER	SQUAWK 1200, (altitude), QNH (four digits), (your callsign).	Kod transpondera 1200, (wysokość) stóp, ciśnienie (cztery cyfry), (Twój callsign).

INNE FRAZEOLOGIE APP

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	Report heading (and flight level).	Podaj swój kurs (i poziom lotu).
KONTROLER	Continue heading.	Kontynuuj aktualnym kursem
KONTROLER	Fly heading (three digits)	Leć kursem (trzy cyfry)
KONTROLER	Resume own navigation.	Podejmij własną nawigację.
KONTROLER	Stop turn now.	Przerwij skręt teraz.
KONTROLER	Vectoring for (position in the circuit).	Wektorowanie dla (pozycja w kręgu).
KONTROLER	(Type) approach not available due (reason), (alternative instructions).	(Typ) podejście nie jest możliwe (przyczyny), (inne instrukcje).
PILOT	Request (distance) final.	Proszę o (specyficzna długość) prostą.
KONTROLER	Report established on ILS localizer (or glide path).	Zgłoś ustabilizowanie na ścieżce kierunku (lub ścieżce schodzenia).
KONTROLER	Closing from left (or right), report established.	Zbliżasz się do ścieżki schodzenia z lewej (lub z prawej), zgłoś ustabilizowanie.
KONTROLER	Maintain altitude until glide path interception.	Utrzymaj obecną wysokość do momentu przechwycenia ścieżki schodzenia.
KONTROLER	Report established on glide path	Zgłoś ustabilizowanie na ścieżce schodzenia.
KONTROLER	ILS runway (number) localizer frequency is (frequency).	Częstotliwość radiolatarni kierunku pasa (numer) to (częstotliwość).
KONTROLER	Turn left (or right) heading (number) degrees immediately to avoid traffic (deviating from adjacent approach), climb to (altitude).	Skręć w lewo (lub w prawo) na kurs (liczba) stopni natychmiast dla ominięcia samolotu (odchylającego się od sąsiedniego podejścia), wznieś się na (wysokość).
KONTROLER	In case of go around (instructions).	W przypadku odejścia na drugie okrążenie (instrukcje).
KONTROLER	(Distance) from touchdown.	(Dystans) od punktu przyziemienia.
PILOT	Going around.	Odchodzę na drugie okrążenie.
KONTROLER	No delay expected.	Opóźnienia nie przewiduje się.
KONTROLER	Expected approach time (time).	Spodziewany czas podejścia (czas).
KONTROLER	Delay not determined (reasons).	Opóźnienie nieokreślone (przyczyny).
KONTROLER	Turn left (or right) now.	Skręć w lewo (lub w prawo) teraz.

[CTR] Center

Stanowisko Center ma największy zasięg radarowy ze wszystkich. To ono poprowadzi Cię do lotniska docelowego. Jego główne zadania to:

- zapewnienie odpowiedniej separacji

- kierowanie samolotów do punktów nawigacyjnych

- przekazywanie samolotów odpowiednim organom kontroli lotów

- sprawdzanie, czy trasa samolotu zgadza się z planem lotu

- ogólna koordynacja lotów

PRZEJŚCIE Z LOTU VFR DO IFR

(Twój callsign) wykonuje lot VFR. Zechciał jednak zmienić warunki lotu na IFR. Dialog między kontrolerem a pilotem nie będzie się różnił, od tego, który ma miejsce na ziemi.

Kto	wersja angielska	wersja polska
PILOT	Center, (your callsign), request clearence to (destination).	Kontrola, (Twój callsign), proszę o zgodę na lot IFR do (punkt docelowy).
KONTROLER	(Your callsign), you are cleared to (destination), direct (VOR/FIX), then flight plan route, climb and maintain flight level (three digits), SQUAWK (four digits).	(Twój callsign), masz zgodę na lot IFR do (punkt docelowy), skieruj się do (nazwa stacji VOR/punktu nawigacyjnego), potem leć trasą wskazaną w planie lotu, wznieś się na poziom lotu (trzy cyfry), potem utrzymaj tą wysokość, kod transpondera (cztery cyfry).
PILOT	Cleared to (destination), direct (VOR/FIX, then flight plan route, flight level 120, SQUAWK (four digits), (your callsign).	Zgoda na lot IFR do (punkt docelowy), skierować się do (stacja VOR/punkt nawigacyjny), poziom lotu 120, kod transpondera (cztery cyfry), (Twój callsign)..

KIEROWANIE SAMOLOTU

Samolot, znajdujący się pod kontrolą CTR, będzie kierowany do odpowiednich punktów nawigacyjnych (FIXów), które zostały wskazane w planie lotu.

Kto	wersja angielska	wersja polska
PILOT	Center, (your callsign) with you at (altitude).	(Twój callsign) pod Wasza kontrola, (wysokość).
KONTROLER	(Your callsign), radar contact, climb and maintain flight level (three digits), direct (VOR/FIX).	(Twój callsign), mam Cię na radarze, wznieś się na poziom lotu (trzy cyfry), skieruj się na (stacja VOR/punkt nawigacyjny).
PILOT	Direct (VOR/FIX), flight level (three digits), (your callsign).	Skierować się na (stacja VOR/punkt nawigacyjny), poziom lotu (trzy cyfry), (Twój callsign).

Kontroler CTR może wydawać inne polecenia:

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	(Your callsign), descent and maintain flight level (three digits).	(Twój callsign), zniż się i utrzymaj poziom lotu (trzy cyfry).
PILOT	Flight level (three digits), (your callsign).	Poziom lotu (trzy cyfry), (Twój callsign).
KONTROLER	(Your callsign), direct (VOR/FIX).	(Twój callsign), skieruj się do (VOR/punkt nawigacyjny).
PILOT	Direct (VOR/FIX), (your callsign).	(VOR/punkt nawigacyjny), (Twój callsign).
KONTROLER	(Your callsign), after (VOR/FIX) direct (VOR/FIX)/heading (three digits).	(Your callsign), after (VOR/FIX) direct (VOR/FIX)/heading (three digits).
PILOT	After (VOR/FIX) direct (VOR/FIX)/heading (three digits), (your callsign).	Po minięciu (VOR/punkt nawigacyjny), skierować się na (VOR/punkt nawigacyjny)/lecieć kursem (trzy cyfry), (Twój callsign).
KONTROLER	(Your callsign), contact Approach/Center on (frequency).	(Twój callsign), skontaktuj się z Kontrolą podejścia/innym radarem na częstotliwości (częstotliwość).
PILOT	(Frequency), (your callsign).	(Częstotliwość), (Twój callsign).

W ten sposób kontroler może nas kierować do różnych punktów, stacji VOR, itp. Gdy zechce, żebyśmy zmienili kurs lub wysokość powie odpowiednio

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	(Your callsign), fly heading (three digits).	(Twój callsign), leć kursem (trzy cyfry).
KONTROLER	Climb (or descent) and maintain (altitude).	Wznieś się (lub zniż) i utrzymaj (wysokość).

INFORMACJE O INNYCH SAMOLOTACH

Piloci latający na VATSIM spotkają na pewno inne samoloty. Gdy dwa statki powietrzne zbliżą się do siebie, kontroler poinformuje pilotów o towarzystwie. Możliwych odpowiedzi jest kilka.

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	Your callsign), traffic is (callsign and company), at your (digit) o'clock, (distance) miles.	(Twój callsign), (callsign oraz nazwa linii) na (liczba) godzinie, odległość (dystans) mil.
PILOT	(Your callsign), traffic in sight.	(Twój callsign), widzę.
PILOT	(Your callsign), negative contact.	(Twój callsign), nie widzę.
PILOT	(Your callsign), looking for traffic.	(Twój callsign), wciąż wypatruję.
PILOT	(Your callsign), looking out.	(Twój callsign), rozglądam się.
PILOT	(Your callsign), no reported traffic.	(Twój callsign), nie ma zgłoszonego ruchu.

Ogólny wzór informacji o ruchu innych samolotów wygląda tak:

Traffic (number) o'clock, (distance), (direction of flight), (any other pertinent information); Ruch (liczba) godzina, (odległość), (kierunek lotu), (inne istotne informacje);

• unknown - nieznany

• slow moving - wolne przemieszczający się

• fast moving - szybko przemieszczający się

• closing - zbieżny

• opposite (or same) direction - przeciwny (lub ten sam) kierunek

• overtaking - wyprzedzający

• closing left to right (or right to left) - przecinający z lewa na prawo (lub z prawa na lewo)

• type - typ

• level - poziom

• climbing (and descending) - wchodzący (lub zniżający się)

INNE FRAZEOLOGIE CTR

Kto	wersja angielska	wersja polska
KONTROLER	Stop climb (or descent) at (level).	Przerwij wznoszenie (lub zniżanie) na poziomie (poziom lotu).
KONTROLER	Continue climb (or descent) to (level).	Kontynuuj wznoszenie (lub zniżanie) do poziomu lotu (poziom).
KONTROLER	When ready climb (or descent) to (level).	Gdy będziesz gotowy wznoś się (lub zniżaj) do poziomu lotu (poziom).
KONTROLER	Expect descent at (time).	Spodziewaj się zniżania o godzinie (godzina).
PILOT	Request descent at (time).	Proszę o zniżanie o godzinie (godzina).
PILOT	Unable to comply.	Nie mogę wykonać.
KONTROLER	Hold at (name of facility) (call sign and frequency, if necessary), (level), inbound track (three digits) degrees, right (or left) hand pattern, outbound time (number) minutes, (additional instructions, if necessary), expect further clearance at (time).	Oczekuj nad (nazwa pomocy nawigacyjnej), (znak wywoławczy i częstotliwość, jeśli konieczne), (poziom), kąt drogi odlotu (trzy cyfry) stopni, zakręty w prawo (lub w lewo), czas odlotu (liczba) minut, (dodatkowe instrukcje, jeśli konieczne), spodziewaj się dalszych zezwoleń o (czas).
KONTROLER	Make a three sixty turn left (or right) (reason).	Wykonaj zakręt o trzysta sześćdziesiąt stopni w lewo (lub w prawo) (przyczyna).
KONTROLER	Resume own navigation.	Podejmij własną nawigację.
KONTROLER	Report speed.	Podaj prędkość.
PILOT	Speed (number) kilometers per hour (or knots).	Prędkość (numer) kilometrów (lub węzłów) na godzinę.
KONTROLER	Maintain (number) kilometers per hour (or knots), until (location).	Utrzymaj (numer) kilometrów na godzinę (lub węzłów), aż do (miejsce).
KONTROLER	Increase (or reduce) speed to (by) (number) kilometers per hour (or knots).	Zwiększ (lub zmniejsz) prędkość do (o) (liczba) kilometrów na godzinę (lub węzłów).
KONTROLER	Maintain present speed.	Utrzymaj obecną prędkość.
KONTROLER	Resume normal speed.	Przyjmij normalną prędkość.
KONTROLER	No (ATC) speed restrictions.	Nie ma żadnych ograniczeń prędkości (ze strony ATC).

Copyright 2001, Polish VACC. All Rights Reserved

21

17

SSS

---