Informacja do zadania 1 i 2

Bielinek kapustnik (Pieris brassicaea) żyje w Europie, Azji i na obszarze północnej Afryki. Nie występuje na obszarach, gdzie temperatury spadają poniżej - 30⁰C. nie występuje również tam, gdzie temperatury maksymalnie przekraczają +37⁰C. W warunkach klimatycznych środkowej Europy rocznie rozwija się dwa, rzadziej trzy pokolenia. Lot motyli pierwszego pokolenia przypada na kwiecień- maj, pokolenia letniego - na lipiec-sierpień. W północnej Afryce i środkowej Azji występuje cztery- pięć pokoleń, w Palestynie sześć- siedem, na północy Rosji tylko jedno pokolenie. Samice pierwszego pokolenia składają jaja głównie na roślinach dziko rosnących dopiero gąsienice drugiego pokolenia żywią się roślinami uprawnymi. Przepoczwarzenie następuje na drzewach lub ścianach domów. Zimują w stadium poczwarki.

Zadanie 1

Wykonaj schemat cyklu rozwojowego (z uwzględnieniem liczby pokoleń i pór roku) bielinka kapustnika występującego na terenach Polski i określ, jaki rodzaj przeobrażenia przechodzi.

Zadanie 2

Wyjaśnij, jaki na bielinka kapustnika może mieć wpływ efekt cieplarniany i określ ewentualne skutki tego zjawiska dla rolnictwa.

Zadanie 3

Potomstwo pary ośmiornic podzielono na dwie grupy (A i B) o jednakowej liczbie samic i samców. Wszystkie okazy karmiono krewetkami. Grupie A podawano krewetki, które wyciągano ze słojów, tak aby ośmiornice widziały, jak odkręcano słoje. Grupę B karmiono krewetkami, tak aby ośmiornice nie widziały jak odkręcano słój. Po pewnym czasie do akwarium A i B z ośmiornicami włożono w porze karmienia zakręcone słoje z krewetkami. Ośmiornice z grupy A odkręcały słoje i wyciągały krewetki, ośmiornice z grupy B natomiast nie potrafiły odkręcić słoi. Po miesiącu nie przeprowadzania takich ćwiczeń ponownie podano ośmiornicom krewetki w słojach. Ani ośmiornice z grupy A, ani ośmiornice z grupy B nie potrafiły otworzyć pojemników.

Wskaż grupę kontrolną i doświadczalną oraz zinterpretuj wynik doświadczenia.

Zadanie 4

Jeżeli komórki skórki liści spichrzowych cebuli umieścimy w roztworze cukru, którego stężenie jest większe niż stężenie w cytoplazmie i w soku komórkowym, wówczas woda w skutek osmozy przeniknie z komórki na zewnątrz. Jednocześnie w wyniku utraty wody nastąpi kurczenie się cytoplazmy i jej odstawanie od ściany komórkowej, wakuola ulegnie zmniejszeniu, a zawarty w niej sok komórkowy stanie się bardziej stężony.

Podaj nazwę opisanego zjawiska oraz wyjaśnij, co należy zrobić aby komórka odzyskała normalny stan.

Zadanie 5

Obserwowane rozmieszczenie chloroplastów w komórkach miękiszu asymilacyjnego liści moczarki kanadyjskiej wystawionych na działanie światła o różnej intensywności. Spostrzeżenia z obserwacji notowano w postaci rysunków.

Sformułuj problem badawczy, do którego rozwiązania mogły być wykorzystane opisane obserwacje.

6. Schemat przedstawia dwa typy wiązek przewodzących. Ustal, która z przestawionych na schemacie wiązek jest typu otwartego, podaj argument za wyborem oraz wskaż na schemacie B część wiązki odpowiadającą za transport produktów fotosyntezy.

7. Przeprowadzono następujące doświadczenie: w 6 dużych pojemnikach wysiano na żyznej glebie szpinak. Pojemnik 1 i 2 podlewano wodą. Pojemnik 3 i 4 podlewano 5% roztworem nawozu azotowego, zaś pojemnik 5 i 6 10% roztworem nawozu azotowego. Pojemniki 1, 3 i 5 ustawione były w miejscu zacienionym, natomiast pozostałe w silnie nasłonecznionym.

Gdy rośliny wyrosły zebrano je i dokonano analizy zawartości azotanów w zielonych częściach roślin. Wyniki zestawiono w tabeli:

Nr pojemnika	1	2	3	4	5	6
Ilość azotanów w mg/kg świeżych roślin	230	175	778	538	2374	1898

Sformułuj hipotezę. Określ, które z pojemników stanowiły próby kontrolne.

8. Zaplanuj doświadczenie, wykazujące dwie różnice między powietrzem wdychanym a wydychanym, mając do dyspozycji: wodę wapienną, gruszkę do pompowania powietrza, naczynia, rurkę szklaną, lusterko. W planie uwzględnij hipotezę badawczą i sposób przeprowadzenia doświadczenia.

9. Opanowanie aktywnego lotu, podobnie jak stałocieplność, związane jest ze znacznym wydatkiem energetycznym. Wytwarzanie dużej ilości energii wymaga tlenu. Niezbędny tlen musi być dostarczany organizmowi ze środowiska. Podając dwa argumenty, uzasadnij twierdzenie, że układ oddechowy ptaków prezentuje szczególnie zaawansowane rozwiązania usprawniające wymianę gazową.

---