zamówienia publiczne, zamówienia publiczne


Zamówienia publiczne

1. Ogólne pojęcia ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. (Dz.U. z 2007, Nr 223, poz. 1655 z późn. zm., dalej jako PZP)

1.1. Pojęcie zamówień publicznych (dostawa, usługa, robota budowlana).

1.2. Zakres podmiotowy ustawy (zamawiający i wykonawca)

1.3. Pojęcie oferty; oferta częściowa i wariantowa

1.4. Najkorzystniejsza oferta

1.5. Zasady prawa zamówień publicznych

1.6. Warunki udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego

1.7. Żądanie oświadczeń i dokumentów

1.8. Wykluczenie wykonawcy

2. Przygotowanie i przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego

2.1. Ogłoszenia

2.2. Wartość zamówienia

2.3. SIWZ

2.4. Tryby udzielania zamówień publicznych

2.4.1. Przetarg nieograniczony

2.4.2. Przetarg ograniczony

2.4.3. Negocjacje z ogłoszeniem

2.4.4. Dialog konkurencyjny

2.4.5. Negocjacje bez ogłoszenia

2.4.6. Zamówienie z wolnej ręki

2.4.7. Zapytanie o cenę

2.4.8. Licytacja elektroniczna

2.5. Odrzucenie oferty przetargowej

2.6. Wybór najkorzystniejszej oferty

2.7. Unieważnienie postępowania

3. Środki ochrony prawnej

3.1. Postępowanie odwoławcze

3.2. Postępowanie skargowe

1. Zakres ustawy Prawo zamówień publicznych

Ustawa z dnia ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655, z 2008 r. Nr 171, poz. 1058, Nr 220, poz. 1420 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 19, poz. 101, Nr 65, poz. 545, Nr 91, poz. 742, Nr 157, poz. 1241, Nr 206, poz. 1591, Nr 219, poz. 1706 i Nr 223, poz. 1778) określa zasady i tryb udzielania zamówień publicznych, środki ochrony prawnej, kontrolę udzielania zamówień publicznych oraz organy właściwe w sprawach uregulowanych w ustawie.

W wyniku ostatniej nowelizacji ustawy (Zmiany wprowadzone ustawą z dnia 2 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień Publicznych zdefiniowano pojęcie postępowania o udzielenie zamówienia - należy przez to rozumieć postępowanie wszczynane w drodze publicznego ogłoszenia o zamówieniu lub przesłania zaproszenia do składania ofert albo przesłania zaproszenia do negocjacji w celu dokonania wyboru oferty wykonawcy, z którym zostanie zawarta umowa w sprawie zamówienia publicznego, lub - w przypadku trybu zamówienia z wolnej ręki - wynegocjowania postanowień takiej umowy.

2. Przedmiot zamówienia publicznego

Przedmiotem zamówienia publicznego są dostawy, usługi lub roboty budowlane.

Przez dostawę należy rozumieć nabywanie rzeczy, praw oraz innych dóbr, w szczególności na podstawie umowy sprzedaży, dostawy, najmu, dzierżawy oraz leasingu.

Przez pojęcie robót budowlanych należy rozumieć wykonanie albo zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118), a także realizację obiektu budowlanego w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, za pomocą dowolnych środków, zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego.

Definicja robót budowlanych znajduje się w art. 3 pkt 7 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118). Roboty budowlane to budowa, a także prace polegające na montażu, modernizacji, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego.

Usługi są to wszelkie świadczenia, których przedmiotem nie są roboty budowlane lub dostawy, a są usługami wymienionymi w załączniku II do dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi. Najczęściej usługami będą wszelkie umowy, które mogą być zakwalifikowane jako umowy zlecenia (art. 734 § 1 k.c.) lub znajdują do nich zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego o umowie zlecenia (art. 750 k.c.).

3. Oferta przetargowa

Najkorzystniejsza oferta to taka oferta, która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia publicznego, albo ofertę z najniższą ceną, a w przypadku zamówień publicznych w zakresie działalności twórczej lub naukowej, których przedmiotu nie można z góry opisać w sposób jednoznaczny i wyczerpujący - ofertę, która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia publicznego.

Oferta częściowa jest to oferta przewidującą, zgodnie z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia, wykonanie części zamówienia publicznego.

Oferta wariantowa to oferta przewidującą, zgodnie z warunkami określonymi w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, odmienny niż określony przez zamawiającego sposób wykonania zamówienia publicznego. Reasumując, oferta wariantowa może zostać złożona wyłącznie w razie kumulatywnego wystąpienia dwóch przesłanek: 1) dopuszczenia składnia ofert wariantowych przez zamawiającego, oraz w sytuacji, gdy 2) cena nie jest jedynym kryterium wyboru oferty. Zawsze jednak możliwość jej złożenia zależy od tego, czy zamawiający przewidział to w SIWZ. Brak dokładnego (szczegółowego) wskazania w SIWZ sposobu wykonania zamówienia publicznego dopuszcza jego samodzielne- ale zgodne z treścią SIWZ- doprecyzowanie przez wykonawcę, w żadnym jednak razie nie uzasadnia przyjęcia, że wykonawcy mogą proponować odmienny niż określony przez zamawiającego sposób wykonania zamówienia publicznego.

4. Zasady udzielania zamówień publicznych

Ustawa Prawo zamówień publicznych dokonuje w art. 7-10 wyartykułowania zasad udzielania zamówień: uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, bezstronności i obiektywizmu, jawności, pisemności, przetargowego trybu udzielania zamówień publicznych. Ich naruszenie (złamanie) w postępowaniu w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego wywołuje ujemne konsekwencje zarówno dla zamawiającego, jak i wykonawcy.

Zasada uczciwej konkurencji

Zasada uczciwej konkurencji jest jedną z naczelnych (podstawowych) zasad obowiązujących przy udzielaniu zamówień publicznych. Art. 7 PrZamPubl konstytuuje zasadę uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców. Zgodnie z tą zasadą zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców. W tym miejscu należy dokonać wyjaśnienia pojęcia ,,uczciwa konkurencja” zwłaszcza z punktu widzenia celu PrZamPubl. Zasada uczciwej konkurencji jest przedmiotem wielu orzeczeń sądowych. W orzecznictwie akcentuje się przede wszystkim, iż celem tej zasady jest przeciwdziałanie występowaniu praktyk mogących zagrażać przejrzystości lub zakłócać konkurencję między oferentami. Najczęstszym przejawem jej łamania jest nieuzasadnione ograniczanie liczby podmiotów mogących ubiegać się o zamówienie publiczne. Zakaz utrudniania uczciwej konkurencji jest naruszony, gdy przy opisie przedmiotu zamówienia zamawiający użyje oznaczeń czy parametrów wskazujących konkretnego producenta (dostawcę) lub konkretny produkt, działając w ten sposób wbrew zasadzie obiektywizmu i równego traktowania wszystkich podmiotów ubiegających się o zamówienie publiczne.

Zasada jawności

Postępowanie o udzielenie zamówienia jest jawne. Zamawiający może ograniczyć dostęp do informacji związanych z postępowaniem o udzielenie zamówienia tylko w przypadkach określonych w ustawie. Nie ujawnia się informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jeżeli wykonawca, nie później niż w terminie składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, zastrzegł, że nie mogą być one udostępniane. Wykonawca nie może zastrzec

informacji, o których mowa w art. 86 ust. 4. Do konkursu przepis stosuje się odpowiednio.

Zasad bezstronności i obiektywizmu

Czynności związane z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia wykonują osoby zapewniające bezstronność i obiektywizm. Zamówienia udziela się wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy.

Zasada pisemności i języka polskiego

Postępowanie o udzielenie zamówienia, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, prowadzi się z zachowaniem formy pisemnej. Postępowanie o udzielenie zamówienia prowadzi się w języku polskim. W szczególnie uzasadnionych przypadkach zamawiający może wyrazić zgodę na złożenie wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia, oświadczeń, oferty oraz innych dokumentów również w jednym z języków powszechnie używanych w handlu międzynarodowym lub języku kraju, w którym zamówienie jest udzielane.

Zasada pierwszeństwa trybów przetargowych

Zasada pierwszeństwa trybów przetargowych udzielania zamówień publicznych została wyartykułowana w art. 10 ust.1 ustawy. Oznacza ona, że podstawowymi trybami udzielenia zamówienia publicznego są przetarg ograniczony i nieograniczony. Zamawiający powinien zatem stosować te tryby zawsze, jeśli tylko nie zachodzą przesłanki uzasadniające zastosowanie innych trybów udzielenia zamówienia publicznego (tzw. trybów nie przetargowych). W zakresie wyboru określonego trybu przetargowego (przetarg nieograniczony lub ograniczony) zamawiającemu przysługuje swoboda. Natomiast udzielenia zamówienia publicznego w innym trybie musi być uzasadnione wystąpieniem przesłanek właściwych dla zastosowania któregoś z tych trybów. Ustawodawca do innych trybów udzielania zamówienia publicznego zalicza: negocjacje z ogłoszeniem, dialog konkurencyjny, negocjacje bez ogłoszenia, zamówienie z wolnej ręki, zapytanie o cenę, licytację elektroniczną. Jednocześnie wyraźnie wskazuje, że ich zastosowanie może mieć miejsce tylko w przypadkach określonych w ustawie.

5. Ogłoszenia

Ogłoszenia zamieszcza się w Biuletynie Zamówień Publicznych udostępnianym na stronach

portalu internetowego Urzędu Zamówień Publicznych lub publikuje się w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, jeżeli są przekazywane Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich.

Forma przekazania ogłoszenia

Ogłoszenia w Biuletynie Zamówień Publicznych zamieszcza się drogą elektroniczną za pomocą formularzy umieszczonych na stronach portalu internetowego Urzędu. Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich ogłoszenia przekazuje się pisemnie, faksem lub drogą elektroniczną, a w przypadkach przewidzianych w ustawie - drogą elektroniczną zgodnie z formą i procedurami wskazanymi na stronie internetowej, o której mowa w ust. 3 załącznika VIII do dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi albo w ust. 3 załącznika XX do dyrektywy 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. koordynującej procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, zwanej dalej „stroną internetową określoną w dyrektywie”.

Przygotowanie postępowania

Postępowanie o udzielenie zamówienia przygotowuje i przeprowadza zamawiający. Zamawiający może powierzyć przygotowanie lub przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia własnej jednostce organizacyjnej lub osobie trzeciej. Zamawiający mogą wspólnie przeprowadzić postępowanie i udzielić zamówienia, wyznaczając spośród siebie zamawiającego upoważnionego do przeprowadzenia postępowania i udzielenia zamówienia w ich imieniu i na ich rzecz. Za przygotowanie i przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia odpowiada kierownik zamawiającego. Za przygotowanie i przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia odpowiadają także inne osoby w zakresie, w jakim powierzono im czynności w postępowaniu oraz czynności związane z przygotowaniem postępowania. Kierownik zamawiającego może powierzyć pisemnie wykonywanie zastrzeżonych dla niego czynności, określonych w niniejszym rozdziale, pracownikom zamawiającego.

6. Komisja przetargowa

Kierownik zamawiającego powołuje komisję do przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia, zwaną dalej „komisją przetargową”, jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8. Jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, kierownik zamawiającego może powołać komisję przetargową. Komisja przetargowa może mieć charakter stały lub być powoływana do przygotowania i przeprowadzenia określonych postępowań. Komisja przetargowa jest zespołem pomocniczym kierownika zamawiającego powoływanym do oceny spełniania przez wykonawców warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia oraz do badania i oceny ofert. Kierownik zamawiającego może także powierzyć komisji przetargowej dokonanie innych, niż określone w ust. 1, czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia oraz czynności związanych z przygotowaniem postępowania o udzielenie zamówienia. Komisja przetargowa w szczególności przedstawia kierownikowi zamawiającego propozycje wykluczenia wykonawcy, odrzucenia oferty oraz wyboru najkorzystniejszej oferty, a także w zakresie, o występuje z wnioskiem o unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia. Członków komisji przetargowej powołuje i odwołuje kierownik zamawiającego. Komisja przetargowa składa się z co najmniej trzech osób.

7. Warunki udziału w postępowaniu (wykonawcy)

W zakresie warunków udziału w postępowaniu ustawodawca dokonał zmian ustawą z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy spełniają warunki, dotyczące:

1) posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania;

2) posiadania wiedzy i doświadczenia;

3) dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia;

4) sytuacji ekonomicznej i finansowej.

Opis sposobu dokonania oceny spełniania warunków zamieszcza się w ogłoszeniu o zamówieniu lub w przypadku trybów, które nie wymagają publikacji ogłoszenia o zamówieniu, w zaproszeniu do negocjacji. Opis sposobu dokonania oceny spełniania warunków powinien być związany z przedmiotem zamówienia oraz proporcjonalny do

przedmiotu zamówienia.

Potwierdzenie warunków udziału w postępowaniu

W postępowaniu o udzielenie zamówienia zamawiający może żądać od wykonawców wyłącznie oświadczeń lub dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania. Oświadczenia lub dokumenty potwierdzające spełnianie:

1) warunków udziału w postępowaniu,

2) przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez zamawiającego. Zamawiający wskazuje w ogłoszeniu o zamówieniu, specyfikacji istotnych

warunków zamówienia lub zaproszeniu do składania ofert.

Zamawiający żąda od wykonawcy dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu, jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8.

Jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, zamawiający może żądać dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu. W wyniku ostatniej nowelizacji ustawy ustawodawca wyraźnie wskazał, że wykonawca na żądanie zamawiającego i w zakresie przez niego wskazanym jest zobowiązany wykazać odpowiednio, nie później niż na dzień składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub składania ofert, spełnianie warunków, o których mowa w art. 22 ust. 1, i brak podstaw do wykluczenia z powodu niespełniania warunków, o których mowa w art. 24 ust. 1.

Korzystanie z warunków innych podmiotów

Wykonawca może polegać na wiedzy i doświadczeniu, potencjale technicznym, osobach zdolnych do wykonania zamówienia lub zdolnościach finansowych innych podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nimi stosunków. Wykonawca w takiej sytuacji zobowiązany jest udowodnić zamawiającemu, iż będzie dysponował zasobami niezbędnymi do realizacji zamówienia, w szczególności przedstawiając w tym celu pisemne zobowiązanie tych podmiotów do oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów na okres korzystania z nich przy wykonywaniu zamówienia.

Uzupełnienie dokumentów

Zamawiający wzywa wykonawców, którzy w określonym terminie nie złożyli wymaganych przez zamawiającego oświadczeń lub dokumentów, o których mowa w art. 25 ust. 1, lub którzy nie złożyli pełnomocnictw, albo którzy złożyli wymagane przez zamawiającego oświadczenia i dokumenty, o których mowa w art. 25 ust. 1, zawierające błędy lub którzy złożyli wadliwe pełnomocnictwa, do ich złożenia w wyznaczonym terminie, chyba że mimo ich złożenia oferta wykonawcy podlega odrzuceniu albo konieczne byłoby unieważnienie postępowania. Złożone na wezwanie zamawiającego oświadczenia i dokumenty powinny potwierdzać spełnianie przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu oraz spełnianie

przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez zamawiającego, nie później niż w dniu, w którym upłynął termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo termin składania ofert. Zamawiający wzywa także, w wyznaczonym przez siebie terminie, do złożenia wyjaśnień dotyczących oświadczeń lub dokumentów, o których mowa w art. 25 ust. 1.

8. Opis przedmiotu zamówienia

Przedmiot zamówienia opisuje się w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. Przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję. Przedmiotu zamówienia nie można opisywać przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, chyba że jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia i zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych określeń, a wskazaniu takiemu towarzyszą wyrazy „lub równoważny”.

Obligatoryjne elementy specyfikacji istotnych warunków zamówienia

Specyfikacja istotnych warunków zamówienia zawiera co najmniej:

1) nazwę (firmę) oraz adres zamawiającego;

2) tryb udzielenia zamówienia;

3) opis przedmiotu zamówienia;

4) termin wykonania zamówienia;

5) warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu dokonywania oceny spełniania tych warunków (Zmiany wprowadzone ustawą z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych

6) wykaz oświadczeń lub dokumentów, jakie mają dostarczyć wykonawcy w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu;

7) informacje o sposobie porozumiewania się zamawiającego z wykonawcami oraz przekazywania oświadczeń lub dokumentów, a także wskazanie osób uprawnionych do porozumiewania się z wykonawcami;

8) wymagania dotyczące wadium;

9) termin związania ofertą;

10) opis sposobu przygotowywania ofert;

11) miejsce oraz termin składania i otwarcia ofert;

12) opis sposobu obliczenia ceny;

13) opis kryteriów, którymi zamawiający będzie się kierował przy wyborze oferty, wraz z podaniem znaczenia tych kryteriów i sposobu oceny ofert;

14) informacje o formalnościach, jakie powinny zostać dopełnione po wyborze oferty w celu zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego;

15) wymagania dotyczące zabezpieczenia należytego wykonania umowy;

16) istotne dla stron postanowienia, które zostaną wprowadzone do treści zawieranej umowy w sprawie zamówienia publicznego, ogólne warunki umowy albo wzór umowy, jeżeli zamawiający wymaga od wykonawcy, aby zawarł z nim umowę w sprawie zamówienia publicznego na takich warunkach;

17) pouczenie o środkach ochrony prawnej przysługujących wykonawcy w toku postępowania o udzielenie zamówienia.

9. Oferty-złożenie- wybór - odrzucenie

Wykonawca może złożyć jedną ofertę. Ofertę składa się, pod rygorem nieważności, w formie pisemnej albo, za zgodą zamawiającego, w postaci elektronicznej, opatrzoną bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Treść oferty musi odpowiadać treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia.

Zamawiający może dopuścić możliwość złożenia oferty wariantowej, jeżeli cena nie jest jedynym kryterium wyboru.

Zamawiający może dopuścić możliwość złożenia oferty częściowej, jeżeli przedmiot zamówienia jest podzielny.

Wykonawca może, przed upływem terminu do składania ofert, zmienić lub wycofać ofertę.

W postępowaniu o udzielenie zamówienia o wartości mniejszej niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, zamawiający niezwłocznie zwraca ofertę, która została złożona po terminie. W postępowaniu o udzielenie zamówienia o wartości równej lub przekraczającej kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, zamawiający niezwłocznie zawiadamia wykonawcę o złożeniu oferty po terminie oraz zwraca ofertę po upływie terminu do wniesienia odwołania.

Związanie ofertą

Wykonawca jest związany ofertą do upływu terminu określonego w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, jednak nie dłużej niż: 1) 30 dni - jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8; 2) 90 dni - jeżeli wartość zamówienia dla robót budowlanych jest równa lub przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 20 000 000 euro, a dla dostaw lub usług - 10 000 000 euro;

3) 60 dni - jeżeli wartość zamówienia jest inna niż określona w pkt 1 i 2. Wykonawca samodzielnie lub na wniosek zamawiającego może przedłużyć termin związania ofertą, z tym że zamawiający może tylko raz, co najmniej na 3 dni przed upływem terminu związania ofertą, zwrócić się do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego terminu o oznaczony okres, nie dłuższy jednak niż 60 dni.

Przedłużenie terminu związania ofertą jest dopuszczalne tylko z jednoczesnym przedłużeniem okresu ważności wadium albo, jeżeli nie jest to możliwie, z wniesieniem nowego wadium na przedłużony okres związania ofertą. Jeżeli przedłużenie terminu związania ofertą dokonywane jest po wyborze oferty najkorzystniejszej, obowiązek wniesienia nowego wadium lub jego przedłużenia dotyczy jedynie wykonawcy, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza. Bieg terminu związania ofertą rozpoczyna się wraz z upływem terminu składania ofert.

kt 2 PZP - jako niezgodną z treścią SIWZ).

Zmiana a wycofanie oferty

Wykonawcy przysługuje ustawowe prawo do zmiany lub też wycofania złożonej oferty (art. 81 ust.1). Możliwość skorzystania z tego uprawnienia zależy od tego, czy nie upłynął jeszcze termin składania ofert. Termin składania ofert określa zamawiający w treści SIWZ. Jeśli wskazany w niej termin jeszcze nie upłynął, wykonawca może zarówno wycofać złożoną ofertę, jak również dokonać zmiany złożonej oferty. Wskazane uprawnienie nie jest zależne od spełnienia jakichkolwiek przesłanek. W przypadku dokonywania przez wykonawcę zmiany oferty należy wskazać, iż złożone oświadczenie stanowi zmianę oferty. Istotne znaczenie ma fakt, aby zmiana złożonej wcześniej oferty była dokonana według tych samych zasad, które obowiązywały przy składaniu pierwotnej oferty (określonych w SIWZ). Natomiast wycofanie złożonej oferty to rezygnacja z udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Wykonawca w tej sytuacji powinien poinformować zamawiającego o tym, że wycofuje złożoną ofertę. Zamawiający w razie wycofania przez wykonawcę oferty nie dokonuje już jej oceny w trybie dokonywania oceny złożonych ofert i wyboru najkorzystniejszej oferty. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że w przypadku wycofania oferty przez wykonawcę zamawiający ma obowiązek zwrócić złożone wadium na wniosek tego wykonawcy (art. 46 ust.2 pkt 1 PZP). Wykonawcy muszą pamiętać, że prawo do zmiany i wycofania oferty przysługuje jedynie wtedy, gdy nie upłynął termin związania ofertą. Bowiem po jego upływie żadna modyfikacja ofert nie jest dopuszczalna. Po tym terminie wykonawcy są związani złożoną ofertą przez czas określony przez zamawiającego w SIWZ.

Termin związania ofertą

Termin związania ofertą to czas, w którym zamawiający może od wykonawcy, który złożył ofertę, żądać zawarcia umowy. Należy ustalić od jakiego momentu biegnie termin związania ofertą złożoną w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Termin związania ofertą jest określony przez zamawiającego w SIWZ (art. 36 ust.1 pkt 9 PZP). Nie oznacza to jednak, że zamawiający ma w tym zakresie swobodę. Ustawodawca wprowadził bowiem w ograniczenia ustanawiając maksymalne terminy związania ofertą, które nie mogą być przez zamawiającego przekroczone. Z zawartością ofert nie można zapoznać się przed upływem terminu otwarcia ofert. Otwarcie ofert jest jawne i następuje bezpośrednio po upływie terminu do ich składania, z tym że dzień, w którym upływa termin składania ofert, jest dniem ich otwarcia. Bezpośrednio przed otwarciem ofert zamawiający podaje kwotę, jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Podczas otwarcia ofert podaje się nazwy (firmy) oraz adresy wykonawców, a także informacje dotyczące ceny, terminu wykonania zamówienia, okresu gwarancji i warunków płatności zawartych w ofertach.

Wyjaśnienia treści ofert

W toku badania i oceny ofert zamawiający może żądać od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści złożonych ofert. Niedopuszczalne jest prowadzenie między zamawiającym a wykonawcą negocjacji dotyczących złożonej oferty. W postępowaniu prowadzonym w trybie dialogu konkurencyjnego w toku badania i oceny ofert zamawiający może żądać od wykonawców sprecyzowania i dopracowania treści ofert oraz przedstawienia informacji dodatkowych, z tym że niedopuszczalne jest dokonywanie istotnych zmian w treści ofert oraz zmian wymagań zawartych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia). Zamawiający poprawia w ofercie:

1) oczywiste omyłki pisarskie,

2) oczywiste omyłki rachunkowe, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek,

3) inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty

- niezwłocznie zawiadamiając o tym wykonawcę, którego oferta została poprawiona (2).

Odrzucenie oferty

Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli:

1) jest niezgodna z ustawą;

2) jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, z zastrzeżeniem art. 87 ust. 2 pkt 3;

3) jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o

zwalczaniu nieuczciwej konkurencji;

4) zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia;

5) została złożona przez wykonawcę wykluczonego z udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub niezaproszonego do składania ofert;

6) zawiera błędy w obliczeniu ceny;

7) wykonawca w terminie 3 dni od dnia doręczenia zawiadomienia nie zgodził się na poprawienie omyłki, o której mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3;

8) jest nieważna na podstawie odrębnych przepisów.

Rażąco niska cena oferty

Zamawiający w celu ustalenia, czy oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, zwraca się do wykonawcy o udzielenie w określonym terminie wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny. Zamawiający, oceniając wyjaśnienia, bierze pod uwagę obiektywne czynniki, w szczególności oszczędność metody wykonania zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne dla wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy oraz wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów. Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie złożył wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.

10. Wybór najkorzystniejszej oferty

1. Zamawiający wybiera ofertę najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny ofert

określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Kryteriami oceny ofert są cena albo cena i inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia, w szczególności jakość, funkcjonalność, parametry techniczne, zastosowanie najlepszych dostępnych technologii w zakresie oddziaływania na środowisko, koszty eksploatacji, serwis oraz termin wykonania zamówienia.

Kryteria oceny ofert nie mogą dotyczyć właściwości wykonawcy, a w szczególności jego wiarygodności ekonomicznej, technicznej lub finansowej. Jeżeli złożono ofertę, której wybór prowadziłby do powstania obowiązku podatkowego zamawiającego zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług w zakresie dotyczącym wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, zamawiający w celu oceny takiej oferty dolicza do przedstawionej w niej ceny podatek od towarów i usług, który miałby obowiązek wpłacić zgodnie z obowiązującymi przepisami. Jeżeli nie można wybrać oferty najkorzystniejszej z uwagi na to, że dwie lub więcej ofert przedstawia taki sam bilans ceny i innych kryteriów oceny ofert, zamawiający spośród tych ofert wybiera ofertę z niższą ceną. Jeżeli w postępowaniu o udzielenie zamówienia, w którym jedynym kryterium oceny ofert jest cena, nie można dokonać wyboru oferty najkorzystniejszej ze względu na to, że zostały złożone oferty o takiej samej cenie, zamawiający wzywa wykonawców, którzy złożyli te oferty, do złożenia w terminie określonym przez zamawiającego ofert dodatkowych.

Wykonawcy, składając oferty dodatkowe, nie mogą zaoferować cen wyższych niż zaoferowane w złożonych ofertach.

Obligatoryjne i fakultatywne przesłanki unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego

Zamawiający unieważnia postępowanie o udzielenie zamówienia, jeżeli:

1) nie złożono żadnej oferty niepodlegającej odrzuceniu albo nie wpłynął żaden wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu od wykonawcy

niepodlegającego wykluczeniu, z zastrzeżeniem pkt 2 i 3;

2) w postępowaniu prowadzonym w trybie zapytania o cenę nie złożono co najmniej dwóch ofert nie podlegających odrzuceniu;

3) w postępowaniu prowadzonym w trybie licytacji elektronicznej wpłynęły mniej niż dwa wnioski o dopuszczenie do udziału w licytacji elektronicznej albo nie została złożona żadna oferta;

4) cena najkorzystniejszej oferty lub oferta z najniższą ceną przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, chyba że zamawiający może zwiększyć tę kwotę do ceny najkorzystniejszej

oferty;

5) w przypadkach, o których mowa w art. 91 ust. 5, zostały złożone oferty dodatkowe o takiej samej cenie;

6) wystąpiła istotna zmiana okoliczności powodująca, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można

było wcześniej przewidzieć;

7) postępowanie obarczone jest niemożliwą do usunięcia wadą uniemożliwiającą zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego.

Zamawiający może unieważnić postępowanie o udzielenie zamówienia, jeżeli środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielonej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), które zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie całości lub części zamówienia, nie zostały mu przyznane, a możliwość unieważnienia postępowania na tej podstawie została przewidziana w:

1) ogłoszeniu o zamówieniu - w postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego, przetargu ograniczonego, negocjacji z ogłoszeniem, dialogu konkurencyjnego albo licytacji elektronicznej, albo

2) zaproszeniu do negocjacji - w postępowaniu prowadzonym w trybie negocjacji bez ogłoszenia albo zamówienia z wolnej ręki, albo

3) zaproszeniu do składania ofert - w postępowaniu prowadzonym w trybie zapytania o cenę.

11. Środki ochrony prawnej

Ustawodawca na mocy zmian wprowadzonych ustawą z dnia 2 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw zlikwidował instytucję protestu w systemie zamówień publicznych.

Środki ochrony prawnej określone w niniejszym dziale przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy. Środki ochrony prawnej wobec ogłoszenia o zamówieniu oraz specyfikacji istotnych warunków zamówienia przysługują również organizacjom wpisanym na listę, o której mowa w art. 154 pkt 5.

Odwołanie

Odwołanie przysługuje wyłącznie od niezgodnej z przepisami ustawy czynności zamawiającego podjętej w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub zaniechania czynności, do której zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy. Jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, odwołanie przysługuje wyłącznie wobec czynności:

1) wyboru trybu negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki lub zapytania o cenę;

2) opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu;

3) wykluczenia odwołującego z postępowania o udzielenie zamówienia;

4) odrzucenia oferty odwołującego.

3. Odwołanie powinno wskazywać czynność lub zaniechanie czynności zamawiającego, której zarzuca się niezgodność z przepisami ustawy, zawierać zwięzłe przedstawienie zarzutów, określać Ŝądanie oraz wskazywać okoliczności faktyczne i prawne uzasadniające wniesienie odwołania. Odwołanie wnosi się do Prezesa Izby w formie pisemnej albo elektronicznej opatrzonej bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Odwołujący przesyła kopię odwołania zamawiającemu przed upływem terminu do wniesienia odwołania w taki sposób, aby mógł on zapoznać się z jego treścią przed upływem tego terminu. Domniemywa się, iż zamawiający mógł zapoznać się z treścią odwołania przed upływem terminu do jego wniesienia, jeżeli przesłanie jego kopii nastąpiło przed upływem terminu do jego wniesienia za pomocą jednego ze sposobów określonych w art. 27 ust. 2.

Wykonawca lub uczestnik konkursu może w terminie przewidzianym do wniesienia odwołania poinformować zamawiającego o niezgodnej z przepisami ustawy czynności podjętej przez niego lub zaniechaniu czynności, do której jest on zobowiązany na podstawie ustawy, na które nie przysługuje odwołanie na podstawie art. 180 ust. 2.

W przypadku uznania zasadności przekazanej informacji zamawiający powtarza czynność albo dokonuje czynności zaniechanej, informując o tym wykonawców w sposób przewidziany w ustawie dla tej czynności. Na czynności, o których mowa w ust. 2, nie przysługuje odwołanie, z zastrzeżeniem art. 180 ust. 2.

Odwołanie wnosi się:

1) w terminie 10 dni od dnia przesłania informacji o czynności zamawiającego stanowiącej podstawę jego wniesienia - jeżeli zostały przesłane w sposób określony w art. 27 ust. 2, albo w terminie 15 dni - jeżeli zostały przesłane w inny sposób - w przypadku gdy wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8; 2) w terminie 5 dni od dnia przesłania informacji o czynności zamawiającego stanowiącej podstawę jego wniesienia - jeżeli zostały przesłane w sposób określony w art. 27 ust. 2, albo w terminie 10 dni - jeżeli zostały przesłane w inny sposób - w przypadku gdy wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8.

Odwołanie wobec treści ogłoszenia o zamówieniu, a jeżeli postępowanie jest prowadzone w trybie przetargu nieograniczonego, także wobec postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia, wnosi się w terminie: 1) 10 dni od dnia publikacji ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub zamieszczenia specyfikacji istotnych warunków zamówienia na stronie internetowej - jeżeli wartość zamówienia jest

równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8; 2) 5 dni od dnia zamieszczenia ogłoszenia w Biuletynie Zamówień Publicznych lub specyfikacji istotnych warunków zamówienia na stronie internetowej - jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8.

3. Odwołanie wobec czynności innych niż określone w ust. 1 i 2 wnosi się: 1) w przypadku zamówień, których wartość jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 - w terminie 10 dni od dnia, w którym powzięto lub przy zachowaniu należytej staranności można było powziąć wiadomość o okolicznościach stanowiących podstawę jego wniesienia; 2) w przypadku zamówień, których wartość jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 - w terminie 5 dni od dnia, w którym powzięto lub przy zachowaniu należytej staranności można było powziąć wiadomość o okolicznościach

stanowiących podstawę jego wniesienia. Jeżeli zamawiający nie opublikował ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy lub mimo takiego obowiązku nie przesłał wykonawcy zawiadomienia o wyborze oferty najkorzystniejszej lub nie zaprosił wykonawcy do złożenia oferty w ramach dynamicznego systemu zakupów lub umowy ramowej, odwołanie wnosi się nie później niż w terminie: 1) 15 dni od dnia zamieszczenia w Biuletynie Zamówień Publicznych albo 30 dni od dnia publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej ogłoszenia o udzieleniu zamówienia, a w przypadku udzielenia zamówienia w trybie negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki albo zapytania o cenę - ogłoszenia o udzieleniu zamówienia z uzasadnieniem; 2) 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy, jeżeli zamawiający: a) nie opublikował w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej ogłoszenia o udzieleniu zamówienia; albo b) opublikował w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej ogłoszenie o udzieleniu zamówienia, które nie zawiera uzasadnienia udzielenia zamówienia w trybie negocjacji bez ogłoszenia albo zamówienia z wolnej ręki; 3) 1 miesiąca od dnia zawarcia umowy, jeżeli zamawiający:

a) nie zamieścił w Biuletynie Zamówień Publicznych ogłoszenia o udzieleniu zamówienia; albo b) zamieścił w Biuletynie Zamówień Publicznych ogłoszenie o udzieleniu zamówienia, które nie zawiera uzasadnienia udzielenia zamówienia w trybie negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki albo zapytania o cenę. W przypadku wniesienia odwołania wobec treści ogłoszenia o zamówieniu lub postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia zamawiający może przedłużyć termin składania ofert lub termin składania wniosków.

Skarga do sądu

Na orzeczenie Izby stronom oraz uczestnikom postępowania odwoławczego przysługuje skarga do sądu. W postępowaniu toczącym się wskutek wniesienia skargi stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego o apelacji, jeżeli przepisy niniejszego rozdziału nie stanowią inaczej. Skargę wnosi się do sądu okręgowego właściwego dla siedziby albo miejsca

zamieszkania zamawiającego. Skargę wnosi się za pośrednictwem Prezesa Izby w terminie 7 dni od dnia doręczenia orzeczenia Izby, przesyłając jednocześnie jej odpis przeciwnikowi skargi. Prezes Izby przekazuje skargę wraz z aktami postępowania odwoławczego właściwemu sądowi w terminie 7 dni od dnia jej otrzymania. W terminie 21 dni od dnia wydania orzeczenia skargę może wnieść także Prezes Urzędu. Prezes Urzędu może także przystąpić do toczącego się postępowania. Skarga powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego oraz zawierać oznaczenie zaskarżonego orzeczenia, przytoczenie zarzutów, zwięzłe ich uzasadnienie, wskazanie dowodów, a także wniosek o uchylenie orzeczenia lub o zmianę orzeczenia w całości lub w części. Sąd na posiedzeniu niejawnym odrzuca skargę wniesioną po upływie terminu lub niedopuszczalną z innych przyczyn, jak również skargę, której braków strona nie uzupełniła w terminie. Sąd oddala skargę wyrokiem, jeżeli jest ona bezzasadna. W przypadku uwzględnienia skargi sąd zmienia zaskarżone orzeczenie i orzeka wyrokiem co do istoty sprawy, a w pozostałych sprawach wydaje postanowienie. Od wyroku sądu lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie nie przysługuje skarga kasacyjna.

KAZUSY

WARUNKI UDZIAŁU W POSTĘPOWANIU

Glosa do wyroku KIO z dnia 26 czerwca 2009 r. sygn. akt: KIO/UZP 744/09- aprobująca (LEX nr 102870- M.Sieradzka)

1. Wykonawca ma możliwość uzupełnienia dokumentów, ale mają one potwierdzać spełnienie warunków udziału w postępowaniu nie później, niż w dniu złożenia ofert (wniosków).

2. Nie ma znaczenia sama data wystawienia dokumentu, ale jego treść - dokument może być wystawiony po dacie składania ofert (wniosków), jednak znaczenie ma tylko to, czy potwierdza spełnienie warunków udziału w postępowaniu na dzień składania ofert (wniosków).

3. W pewnych sytuacjach data wystawienia dokumentu jest tożsama z dniem, na który dokument poświadcza spełnienie warunków udziału w postępowaniu: jeżeli zaświadczenie z KRK zostało wystawione po dniu otwarcia ofert (wniosków) Zamawiający na jego podstawie nie może jednoznacznie stwierdzić spełnienia przez Odwołującego warunków udziału w postępowaniu na dzień składania ofert (wniosków). Data wystawienia zaświadczenia z KRK nie miałaby znaczenia (mogłaby być datą po dacie składania wniosków) tylko wówczas, gdyby z treści dokumentu wyraźnie wynikało, że Odwołujący nie figurował w rejestrze na dzień składania wniosków.

4. Zamawiający winien badać przesłanki wykluczenia wykonawcy na każdym etapie postępowania (…), sytuacja wykonawcy, który nie wykazał spełnienia warunków udziału w postępowaniu na dzień składania wniosków, nie mogła być konwalidowana na skutek zaniechania przez Zamawiającego wykluczenia Odwołującego na tamtym etapie, ani przez późniejsze negocjacje z Odwołującym i zaproszenie go do składania ofert.

  1. Stan faktyczny sprawy

Przedmiotem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego było wykonanie zamówienia publicznego, którego przedmiot stanowiło zorganizowanie i przeprowadzenie serii szkoleń oraz opracowanie oraz wydanie publikacji podsumowującej i upowszechniającej rezultaty projektu oraz organizację 3 konferencji. Postępowanie prowadzone było w trybie negocjacji z ogłoszeniem na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2007r., Nr 223, poz.1655 z późn. zm., dalej PZP). Zamawiający NFZ C. wezwał wykonawcę UE we Wrocławiu w trybie art. 26 ust.3 PZP do uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu. Następnie zamawiający zawiadomił uczestników postępowania o unieważnieniu postępowania, z powodu wady uniemożliwiającej zawarcie ważnej umowy, która powstała w wyniku dostarczenia przez jednego z uczestników postępowania informacji z Krajowego Rejestru Karnego (KRK), wystawionej w późniejszej dacie, niż data składania wniosków. Od czynności unieważnienia postępowania wykonawca UE we Wrocławiu wniósł protest, a następnie od jego oddalenia odwołanie do KIO.

  1. Ustalenia KIO oraz konsekwencje wyroku

W wydanym wyroku KIO poczyniła rozważania dotyczące:

1) terminu składania dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego,

2) różnicy pomiędzy datą wystawienia dokumentu potwierdzającego spełnienie warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego a jego merytoryczną treścią,

3) podstawy unieważnienia postępowania w sytuacji stwierdzenia przez zamawiającego braku spełnienia warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.

Należy wskazać, że wydany wyrok ma istotne znaczenie praktyczne z uwagi na dokonanie przez KIO wykładni art. 26 ust.3 PZP w świetle zmian wynikających z nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych (ustawa z dnia 4.9.2008 r., Dz.U.Nr 171, poz.1058). Przed wejściem w życie nowelizacji tj. przed 24.10.2008 r. wykonawca mógł, w trybie art. 26 ust. 3 PZP, złożyć dokumenty potwierdzające spełnienie warunków udziału w postępowaniu na dzień wyznaczony przez zamawiającego w wezwaniu. Natomiast po nowelizacji wykonawca nadal posiada prawo do uzupełnienia dokumentów, ale mają one potwierdzać spełnienie warunków udziału w postępowaniu w określonym terminie- nie później, niż w dniu złożenia ofert (wniosków).

Warunki udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego zostały określone w art. 22 PZP. Powołany przepis stanowi, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy:

  1. posiadają uprawnienia do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień;

  2. posiadają niezbędną wiedzę i doświadczenie oraz dysponują potencjałem technicznym i osobami zdolnymi do wykonania zamówienia lub przedstawią pisemne zobowiązanie innych podmiotów do udostępnienia potencjału technicznego i osób zdolnych do wykonania zamówienia;

  3. znajdują się w sytuacji ekonomicznej i finansowej zapewniającej wykonanie zamówienia;

  4. nie podlegają wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia.

Możliwość uzupełnienia niekompletnych dokumentów po terminie składania ofert (wniosków) należy rozumieć jako dostarczenie zamawiającemu już po tym okresie dokumentów potwierdzających warunki udziału w postępowaniu. Oznacza to, że dostarczone później potwierdzenie warunków udziału w postępowaniu ma stwierdzać fakt ich spełniania już na etapie składania ofert (wniosków). Bowiem wykonawcy muszą spełniać warunki udziału w postępowaniu na każdym jego etapie.

Powyższy pogląd znajduje potwierdzenie we wcześniejszym orzecznictwie KIO; w wyroku z dnia 17 lipca 2008 r. KIO wskazała, że norma z art. 22 ust.1 PZP adresowana jest do wykonawców w rozumieniu art. 2 pkt 11 PZP. Warunki udziału w postępowaniu muszą być spełnione przez podmiot, który ubiega się o udzielenie zamówienia, złożył ofertę lub zawarł umowę w sprawie zamówienia publicznego (KIO/UZP 680/08, LEX nr 443405).

Zatem za bezzasadne należy uznać twierdzenie przez odwołującego, że dopuszczenie przez zamawiającego możliwości uzupełnienia dokumentów po terminie składania wniosków jest równoznaczne z dopuszczeniem wystawiania ich po tym terminie. Przyjęcie takiej interpretacji powodowałoby nadinterpretację art. 26 ust.3 PZP oraz naruszenie zasady równego traktowania wykonawców. Możemy wyobrazić sobie sytuację, w której wykonawca na etapie przystępowania do postępowania o udzielenie zamówienia publicznego nie spełnia np. warunku w postaci uprawnienia do wykonywania określonej działalności gospodarczej. Natomiast później, po złożeniu oferty, ten warunek jest już przez niego spełniony, gdyż np. uzyskał koncesję na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Ustawodawca nie dopuszcza sanowania braków w zakresie spełnienia warunków udziału w postępowaniu. Wykonawca może bowiem dokonać jedynie uzupełnienia w zakresie braku dokumentów potwierdzających ich spełnienie, ale warunek udziału musi być spełniony na etapie składania ofert (wniosków). Już począwszy od tego etapu wykonawca musi legitymować się spełnieniem tych warunków, a brak ich spełnienia jest przyczyną wykluczenia wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

W omawianym stanie faktycznym sprawy zamawiający uznał, że odwołujący się wykonawca nieprawidłowo uzupełnił dokument w trybie art. 26 ust.3 PZP. Zdaniem zamawiającego zaświadczenie z KRK nie może mieć daty późniejszej niż data składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. W rozpatrywanej sprawie chodziło o zaświadczenie z KRK w odniesieniu do którego data jego wystawienia była późniejsza niż data otwarcia ofert. Zamawiający na podstawie takiego dokumentu nie mógł jednoznacznie stwierdzić spełnienia przez odwołującego warunków udziału w postępowaniu na dzień składania ofert (wniosków). Należy w tym miejscu podkreślić, że te dokumenty (potwierdzające spełnienie warunków udziału w postępowaniu - p.a.) nie powinny pozostawiać dowolności interpretacyjnych, a wynikające z nich potwierdzenie spełnienia warunków nie można oprzeć na domniemaniach i przypuszczeniach (tak wyrok KIO z dnia 2 września 2008 r., KIO/UZP 854/08 (LEX nr 448657).

KIO słusznie wskazała na nowe brzmienie art. 26 ust.3 PZP nadane w drodze nowelizacji z dnia 4 września 2008 r. (Dz.U.Nr 171, poz. 1058, która weszła w życie 24.10.2008 r.). W jej wyniku nie ma już żadnych wątpliwości co do okresu, z którym przepisy wiążą domniemanie prawdziwości dokumentu. Końcem okresu, z którym ustawa wiąże prawdziwość dokumentu jest bowiem data składania ofert (wniosków) w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Zatem każdy dokument potwierdzający spełnienie warunków udziału w postępowaniu, który posiada datę późniejszą niż data składania ofert (wniosków) nie może być traktowany jako potwierdzenie spełnienia warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.

Istotne znaczenie ma fakt, iż KIO dokonała wyraźnego rozróżnienia pomiędzy datą wystawienia dokumentu potwierdzającego spełnienie warunków udziału w postępowaniu, a jego treścią, czyli potwierdzeniem spełnienia warunków udziału w postępowaniu. Należy wskazać, że data wystawienia dokumentu potwierdzającego spełnienie warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego może być późniejsza niż upływ terminu składania ofert (wniosków). Będzie tak w sytuacji, gdy np. wykonawca zwróci się o wydanie zaświadczenia do urzędu, wówczas będzie ono zawierać datę jego wystawienia. Kluczowe znaczenie ma jednak nie data wystawienia dokumentu, tylko fakt spełnienia warunków, jako jego treści. Za dopuszczalną należy zatem uznać sytuację, gdy dokument będzie wystawiony z datą późniejszy niż termin składania ofert. Istotne jest, aby taki dokument potwierdzał spełnienie warunków udziału w postępowaniu na dzień składania ofert (wniosków).

Odnosząc powyższe rozważania do glosowanego wyroku należy zauważyć- jeśli treścią zaświadczenia byłoby wskazanie, że wykonawca nie figurował w rejestrze, to wówczas należałoby traktować je jako potwierdzenia spełnienia warunków, o którym mowa w art. 26 ust.3 PZP. Jednak, jak słusznie zauważyła KIO wykonawca nie wykazał, że spełnia warunki udziału w postępowaniu na dzień składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Tym samym podlegał wykluczeniu z postępowania na podstawie art. 24 ust.2 pkt 3 PZP, a jego oferta powinna zostać odrzucona (zgodnie z art. 24 ust.4 PZP ofertę wykonawcy wykluczonego uznaje się za odrzuconą). Wskazany przepis stanowi, że z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wyklucza się wykonawców, którzy nie złożyli oświadczenia o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub dokumentów potwierdzających spełnianie tych warunków, lub złożone dokumenty zawierają błędy (z zastrzeżeniem art. 26 ust.3 PZP).

KIO stwierdziła także, że unieważnienie przez zamawiającego postępowania było prawidłowe, jednak zamawiający niewłaściwie podał podstawę prawną unieważnienia, wskazując art. 93 ust. 1 pkt 7 PZP, czyli, iż jest ono obarczone wadą uniemożliwiającą zawarcie ważnej umowy, która powstała w wyniku dostarczenia przez jednego z uczestników postępowania informacji z Krajowego Rejestru Karnego (KRK), wystawionej w późniejszej dacie, niż data składania wniosków. Zdaniem KIO właściwą podstawą prawną unieważnienia postępowania powinien być art. 93 ust.1 pkt 1 PZP. Zamawiający winien był unieważnić postępowanie właśnie w oparciu o ten przepis, gdyż nie złożono żadnej oferty niepodlegającej odrzuceniu -oferta odwołującego była jedyną ofertą złożoną w postępowaniu.

Glosowany wyrok ma również istotne znaczenie praktyczne z punktu widzenia stosowania przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. z dnia 24 maja 2006 r.) w brzmieniu nadanym przez rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 16.10.2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz.U.Nr 188, poz.1155). Powołane rozporządzenie wskazuje bowiem jakie dokumenty może żądać zamawiający w celu potwierdzenia spełnienia warunków udziału w postępowaniu określonych w art. 22 PZP. Należy wskazać, że zamawiający nie może żądać od wykonawców innych dokumentów niż wyspecyfikowane w tym rozporządzeniu. Dodatkowo art. 26 ust.3 PZP zawiera postanowienie dotyczące okresu, z którym przepisy wiążą domniemanie prawdziwości dokumentu. Początkiem okresu, z którym przepisy wiążą domniemanie prawdziwości dokumentu (potwierdzającego spełnienie warunków z art. 22 PZP), jest data wskazana w rozporządzeniu, a nieprzekraczalnym końcem tego okresu -data składania wniosków (ofert).

Kluczowe znaczenie ma także dokonanie przez KIO wyraźnego rozdzielenia dwóch terminów- daty wystawienia dokumentu potwierdzającego spełnienie warunków udziału w postępowaniu i jego treści. KIO potwierdziła również- po raz kolejny- znaczenie przepisu art. 22 PZP, w którym ustawodawca wyspecyfikował warunki udziału w postępowaniu, które musi spełnić wykonawca, niezależnie od etapu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Wskazane warunki muszą być spełnione na etapie ubiegania się o udzielenie zamówienia, składania ofert oraz zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego (zob. m.in. wyrok z 17.7.2008 r., KIO/UZP 680/08, LEX nr 443405; wyrok KIO z 3.4.2008 r., KIO/UZP 250/08; wyrok KIO z 15.2.2008 r., KIO/UZP 80/08). Na zakończenie warto zacytować wyrok KIO z dnia 2 września 2008 r., KIO/UZP 854/08 (LEX nr 448657), w którym KIO rozważała znaczenie dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu: ,,Dokumenty przedstawiane a potwierdzenie spełnienia warunków udziału w postępowaniu winny w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości potwierdzać spełnienie wymagań określonych przez zamawiającego. Dokumenty na podstawie których dokonuje się kwalifikacji wykonawców do udziału w postępowaniu nie powinny pozostawiać dowolności interpretacyjnych, a wynikające z nich potwierdzenie spełnienia warunków nie można oprzeć na domniemaniach i przypuszczeniach”.

UZUPEŁNIENIE DOKUMENTÓW POTWIERDZAJĄCYCH- Glosa do wyroku KIO z dnia z dnia 26 czerwca 2009 r. sygn. akt: KIO/UZP 744/09- aprobująca- LEX/el = M.Sieradzka

  1. Stan faktyczny sprawy

Przedmiotem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego było wykonanie zamówienia publicznego, którego przedmiot stanowiło zorganizowanie i przeprowadzenie serii szkoleń oraz opracowanie oraz wydanie publikacji podsumowującej i upowszechniającej rezultaty projektu oraz organizację 3 konferencji. Postępowanie prowadzone było w trybie negocjacji z ogłoszeniem na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2007r., Nr 223, poz.1655 z późn. zm., dalej PZP). Zamawiający NFZ C. wezwał wykonawcę UE we Wrocławiu w trybie art. 26 ust.3 PZP do uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu. Następnie zamawiający zawiadomił uczestników postępowania o unieważnieniu postępowania, z powodu wady uniemożliwiającej zawarcie ważnej umowy, która powstała w wyniku dostarczenia przez jednego z uczestników postępowania informacji z Krajowego Rejestru Karnego (KRK), wystawionej w późniejszej dacie, niż data składania wniosków. Od czynności unieważnienia postępowania wykonawca UE we Wrocławiu wniósł protest, a następnie od jego oddalenia odwołanie do KIO.

  1. Ustalenia KIO oraz konsekwencje wyroku

W wydanym wyroku KIO poczyniła rozważania dotyczące:

1) terminu składania dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego,

2) różnicy pomiędzy datą wystawienia dokumentu potwierdzającego spełnienie warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego a jego merytoryczną treścią,

3) podstawy unieważnienia postępowania w sytuacji stwierdzenia przez zamawiającego braku spełnienia warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.

Należy wskazać, że wydany wyrok ma istotne znaczenie praktyczne z uwagi na dokonanie przez KIO wykładni art. 26 ust.3 PZP w świetle zmian wynikających z nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych (ustawa z dnia 4.9.2008 r., Dz.U.Nr 171, poz.1058). Przed wejściem w życie nowelizacji tj. przed 24.10.2008 r. wykonawca mógł, w trybie art. 26 ust. 3 PZP, złożyć dokumenty potwierdzające spełnienie warunków udziału w postępowaniu na dzień wyznaczony przez zamawiającego w wezwaniu. Natomiast po nowelizacji wykonawca nadal posiada prawo do uzupełnienia dokumentów, ale mają one potwierdzać spełnienie warunków udziału w postępowaniu w określonym terminie- nie później, niż w dniu złożenia ofert (wniosków).

Warunki udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego zostały określone w art. 22 PZP. Powołany przepis stanowi, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy:

  1. posiadają uprawnienia do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień;

  2. posiadają niezbędną wiedzę i doświadczenie oraz dysponują potencjałem technicznym i osobami zdolnymi do wykonania zamówienia lub przedstawią pisemne zobowiązanie innych podmiotów do udostępnienia potencjału technicznego i osób zdolnych do wykonania zamówienia;

  3. znajdują się w sytuacji ekonomicznej i finansowej zapewniającej wykonanie zamówienia;

  4. nie podlegają wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia.

Możliwość uzupełnienia niekompletnych dokumentów po terminie składania ofert (wniosków) należy rozumieć jako dostarczenie zamawiającemu już po tym okresie dokumentów potwierdzających warunki udziału w postępowaniu. Oznacza to, że dostarczone później potwierdzenie warunków udziału w postępowaniu ma stwierdzać fakt ich spełniania już na etapie składania ofert (wniosków). Bowiem wykonawcy muszą spełniać warunki udziału w postępowaniu na każdym jego etapie.

Powyższy pogląd znajduje potwierdzenie we wcześniejszym orzecznictwie KIO; w wyroku z dnia 17 lipca 2008 r. KIO wskazała, że norma z art. 22 ust.1 PZP adresowana jest do wykonawców w rozumieniu art. 2 pkt 11 PZP. Warunki udziału w postępowaniu muszą być spełnione przez podmiot, który ubiega się o udzielenie zamówienia, złożył ofertę lub zawarł umowę w sprawie zamówienia publicznego (KIO/UZP 680/08, LEX nr 443405).

Zatem za bezzasadne należy uznać twierdzenie przez odwołującego, że dopuszczenie przez zamawiającego możliwości uzupełnienia dokumentów po terminie składania wniosków jest równoznaczne z dopuszczeniem wystawiania ich po tym terminie. Przyjęcie takiej interpretacji powodowałoby nadinterpretację art. 26 ust.3 PZP oraz naruszenie zasady równego traktowania wykonawców. Możemy wyobrazić sobie sytuację, w której wykonawca na etapie przystępowania do postępowania o udzielenie zamówienia publicznego nie spełnia np. warunku w postaci uprawnienia do wykonywania określonej działalności gospodarczej. Natomiast później, po złożeniu oferty, ten warunek jest już przez niego spełniony, gdyż np. uzyskał koncesję na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Ustawodawca nie dopuszcza sanowania braków w zakresie spełnienia warunków udziału w postępowaniu. Wykonawca może bowiem dokonać jedynie uzupełnienia w zakresie braku dokumentów potwierdzających ich spełnienie, ale warunek udziału musi być spełniony na etapie składania ofert (wniosków). Już począwszy od tego etapu wykonawca musi legitymować się spełnieniem tych warunków, a brak ich spełnienia jest przyczyną wykluczenia wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

W omawianym stanie faktycznym sprawy zamawiający uznał, że odwołujący się wykonawca nieprawidłowo uzupełnił dokument w trybie art. 26 ust.3 PZP. Zdaniem zamawiającego zaświadczenie z KRK nie może mieć daty późniejszej niż data składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. W rozpatrywanej sprawie chodziło o zaświadczenie z KRK w odniesieniu do którego data jego wystawienia była późniejsza niż data otwarcia ofert. Zamawiający na podstawie takiego dokumentu nie mógł jednoznacznie stwierdzić spełnienia przez odwołującego warunków udziału w postępowaniu na dzień składania ofert (wniosków). Należy w tym miejscu podkreślić, że te dokumenty (potwierdzające spełnienie warunków udziału w postępowaniu - p.a.) nie powinny pozostawiać dowolności interpretacyjnych, a wynikające z nich potwierdzenie spełnienia warunków nie można oprzeć na domniemaniach i przypuszczeniach (tak wyrok KIO z dnia 2 września 2008 r., KIO/UZP 854/08 (LEX nr 448657).

KIO słusznie wskazała na nowe brzmienie art. 26 ust.3 PZP nadane w drodze nowelizacji z dnia 4 września 2008 r. (Dz.U.Nr 171, poz. 1058, która weszła w życie 24.10.2008 r.). W jej wyniku nie ma już żadnych wątpliwości co do okresu, z którym przepisy wiążą domniemanie prawdziwości dokumentu. Końcem okresu, z którym ustawa wiąże prawdziwość dokumentu jest bowiem data składania ofert (wniosków) w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Zatem każdy dokument potwierdzający spełnienie warunków udziału w postępowaniu, który posiada datę późniejszą niż data składania ofert (wniosków) nie może być traktowany jako potwierdzenie spełnienia warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.

Istotne znaczenie ma fakt, iż KIO dokonała wyraźnego rozróżnienia pomiędzy datą wystawienia dokumentu potwierdzającego spełnienie warunków udziału w postępowaniu, a jego treścią, czyli potwierdzeniem spełnienia warunków udziału w postępowaniu. Należy wskazać, że data wystawienia dokumentu potwierdzającego spełnienie warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego może być późniejsza niż upływ terminu składania ofert (wniosków). Będzie tak w sytuacji, gdy np. wykonawca zwróci się o wydanie zaświadczenia do urzędu, wówczas będzie ono zawierać datę jego wystawienia. Kluczowe znaczenie ma jednak nie data wystawienia dokumentu, tylko fakt spełnienia warunków, jako jego treści. Za dopuszczalną należy zatem uznać sytuację, gdy dokument będzie wystawiony z datą późniejszy niż termin składania ofert. Istotne jest, aby taki dokument potwierdzał spełnienie warunków udziału w postępowaniu na dzień składania ofert (wniosków).

Odnosząc powyższe rozważania do glosowanego wyroku należy zauważyć- jeśli treścią zaświadczenia byłoby wskazanie, że wykonawca nie figurował w rejestrze, to wówczas należałoby traktować je jako potwierdzenia spełnienia warunków, o którym mowa w art. 26 ust.3 PZP. Jednak, jak słusznie zauważyła KIO wykonawca nie wykazał, że spełnia warunki udziału w postępowaniu na dzień składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Tym samym podlegał wykluczeniu z postępowania na podstawie art. 24 ust.2 pkt 3 PZP, a jego oferta powinna zostać odrzucona (zgodnie z art. 24 ust.4 PZP ofertę wykonawcy wykluczonego uznaje się za odrzuconą). Wskazany przepis stanowi, że z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wyklucza się wykonawców, którzy nie złożyli oświadczenia o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub dokumentów potwierdzających spełnianie tych warunków, lub złożone dokumenty zawierają błędy (z zastrzeżeniem art. 26 ust.3 PZP).

KIO stwierdziła także, że unieważnienie przez zamawiającego postępowania było prawidłowe, jednak zamawiający niewłaściwie podał podstawę prawną unieważnienia, wskazując art. 93 ust. 1 pkt 7 PZP, czyli, iż jest ono obarczone wadą uniemożliwiającą zawarcie ważnej umowy, która powstała w wyniku dostarczenia przez jednego z uczestników postępowania informacji z Krajowego Rejestru Karnego (KRK), wystawionej w późniejszej dacie, niż data składania wniosków. Zdaniem KIO właściwą podstawą prawną unieważnienia postępowania powinien być art. 93 ust.1 pkt 1 PZP. Zamawiający winien był unieważnić postępowanie właśnie w oparciu o ten przepis, gdyż nie złożono żadnej oferty niepodlegającej odrzuceniu -oferta odwołującego była jedyną ofertą złożoną w postępowaniu.

Glosowany wyrok ma również istotne znaczenie praktyczne z punktu widzenia stosowania przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. z dnia 24 maja 2006 r.) w brzmieniu nadanym przez rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 16.10.2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz.U.Nr 188, poz.1155). Powołane rozporządzenie wskazuje bowiem jakie dokumenty może żądać zamawiający w celu potwierdzenia spełnienia warunków udziału w postępowaniu określonych w art. 22 PZP. Należy wskazać, że zamawiający nie może żądać od wykonawców innych dokumentów niż wyspecyfikowane w tym rozporządzeniu. Dodatkowo art. 26 ust.3 PZP zawiera postanowienie dotyczące okresu, z którym przepisy wiążą domniemanie prawdziwości dokumentu. Początkiem okresu, z którym przepisy wiążą domniemanie prawdziwości dokumentu (potwierdzającego spełnienie warunków z art. 22 PZP), jest data wskazana w rozporządzeniu, a nieprzekraczalnym końcem tego okresu -data składania wniosków (ofert).

Kluczowe znaczenie ma także dokonanie przez KIO wyraźnego rozdzielenia dwóch terminów- daty wystawienia dokumentu potwierdzającego spełnienie warunków udziału w postępowaniu i jego treści. KIO potwierdziła również- po raz kolejny- znaczenie przepisu art. 22 PZP, w którym ustawodawca wyspecyfikował warunki udziału w postępowaniu, które musi spełnić wykonawca, niezależnie od etapu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Wskazane warunki muszą być spełnione na etapie ubiegania się o udzielenie zamówienia, składania ofert oraz zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego (zob. m.in. wyrok z 17.7.2008 r., KIO/UZP 680/08, LEX nr 443405; wyrok KIO z 3.4.2008 r., KIO/UZP 250/08; wyrok KIO z 15.2.2008 r., KIO/UZP 80/08). Na zakończenie warto zacytować wyrok KIO z dnia 2 września 2008 r., KIO/UZP 854/08 (LEX nr 448657), w którym KIO rozważała znaczenie dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu: ,,Dokumenty przedstawiane a potwierdzenie spełnienia warunków udziału w postępowaniu winny w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości potwierdzać spełnienie wymagań określonych przez zamawiającego. Dokumenty na podstawie których dokonuje się kwalifikacji wykonawców do udziału w postępowaniu nie powinny pozostawiać dowolności interpretacyjnych, a wynikające z nich potwierdzenie spełnienia warunków nie można oprzeć na domniemaniach i przypuszczeniach”.

  1. Konsekwencje - Wykonawca ma możliwość uzupełnienia dokumentów, ale mają one potwierdzać spełnienie warunków udziału w postępowaniu nie później, niż w dniu złożenia ofert (wniosków). Nie ma znaczenia sama data wystawienia dokumentu, ale jego treść - dokument może być wystawiony po dacie składania ofert (wniosków), jednak znaczenie ma tylko to, czy potwierdza spełnienie warunków udziału w postępowaniu na dzień składania ofert (wniosków). W pewnych sytuacjach data wystawienia dokumentu jest tożsama z dniem, na który dokument poświadcza spełnienie warunków udziału w postępowaniu: jeżeli zaświadczenie z KRK zostało wystawione po dniu otwarcia ofert (wniosków) Zamawiający na jego podstawie nie może jednoznacznie stwierdzić spełnienia przez Odwołującego warunków udziału w postępowaniu na dzień składania ofert (wniosków). Data wystawienia zaświadczenia z KRK nie miałaby znaczenia (mogłaby być datą po dacie składania wniosków) tylko wówczas, gdyby z treści dokumentu wyraźnie wynikało, że Odwołujący nie figurował w rejestrze na dzień składania wniosków. Zamawiający winien badać przesłanki wykluczenia wykonawcy na każdym etapie postępowania (…), sytuacja wykonawcy, który nie wykazał spełnienia warunków udziału w postępowaniu na dzień składania wniosków, nie mogła być konwalidowana na skutek zaniechania przez Zamawiającego wykluczenia Odwołującego na tamtym etapie, ani przez późniejsze negocjacje z Odwołującym i zaproszenie go do składania ofert.

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA PUBLICZNEGO- ZASADA UCZCIWEJ KONKURENCJI Glosa do wyroku KIO z dnia z dnia 27 maja 2009 r. KIO/UZP 619/09- aprobująca (LEX/el. 104548)- M.Sieradzka

1. Stan faktyczny sprawy

Samodzielny Publiczny Specjalistyczny ZOZ w Elblągu ogłosił przetarg, którego przedmiotem była dostawa aparatu cyfrowego RTG oraz systemu PACS/RIS. Wymagania ustanowione przez zamawiającego w specyfikacji istotnych warunków zamówienia zostały oprotestowane przez jednego z wykonawców- spółkę z o.o. C. Spółka wniosła protest na czynność zamawiającego polegającą na niewłaściwym opisie przedmiotu zamówienia. W proteście odwołujący zarzucił zamawiającemu, że ustalone przez niego parametry techniczne przedmiotu zamówienia były ustalone na zbyt wysokim poziomie i tym samym, zdaniem wykonawcy preferowały jedną firmę- S. Odwołujący się zarzucił zamawiającemu naruszenie przepisów art. 7 ust. 1 oraz art. 29 ust. 2 w związku z art. 30 ustawy PZP, tj. dokonanie opisu przedmiotu zamówienia z naruszeniem zasad uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców poprzez wskazanie rozwiązań technicznych przedmiotu zamówienia preferujących konkretnego producenta (wykonawcę).

Zamawiający oddalił protest wykonawcy jako bezzasadny. Zdaniem zamawiającego na rynku istnieje kilka firm, które oferują urządzenia RTG o wskazanych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia przez zamawiającego parametrach technicznych. Od czynności oddalenia protestu wykonawca wniósł odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej przy Prezesie Urzędu Zamówień.

2. Konsekwencje wyroku

W wydanym wyroku KIO po raz kolejny dokonała wykładni zasady uczciwej konkurencji wyartykułowanej w art. 7 ustawy z dnia 29 stycznia 2009 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U.z 2007 r., Nr 223, poz.1655 ze zm.). Należy podkreślić, że zasada uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców ma fundamentalne znaczenie dla całego systemu zamówień publicznych.

W omawianym stanie faktycznym sprawy naruszenie zakazu uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców miało polegać na takim opisie przedmiotu zamówienia, który wskazywał konkretne rozwiązanie techniczne dotyczące parametru pojemności cieplnej anody lampy, preferując w ten sposób konkretnego producenta (wykonawcę)- firmę S. Krajowa Izba Odwoławcza badała w glosowanym wyroku, czy zamawiający utrudnił uczciwą konkurencję przez takie określenie warunków, które mogą spełnić nieliczni wykonawcy. W wydanym wyroku odniosła się także do kwestii dowodzenia w postępowaniu odwoławczym. Potwierdziła pogląd, że wykonawca ma jedynie obowiązek ,,uprawdopodobnienia”, iż opis przedmiotu zamówienia utrudnia uczciwą konkurencję. KIO słusznie jednak zauważyła, że w sytuacji, gdy zamawiający przedstawił dowody na poparcie słuszności swoich działań, to odwołujący się winien udowodnić, że tak nie jest. Powyższe znajduje zresztą potwierdzenie w przepisie art. 188 ust. 1 zd. 1 ustawy PZP, który stanowi, że strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Analizując wyrok KIO kluczowego znaczenia nabiera jednak ustalenie, czy dokonany przez zamawiającego opis przedmiotu zamówienia narusza wyartykułowaną w art. 7 ustawy PZP zasadę uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców.

Zgodnie z art. 29 PZP przedmiot zamówienia powinien być opisany w sposób jednoznaczny i wyczerpujący za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniający wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. Zamawiający nie może opisywać przedmiotu zamówienia przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, chyba że jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia i zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych określeń, a wskazaniu temu towarzyszą wyrazy ,,lub równoważny”. Dodatkowo ust. 2 art. 29 PZP zawiera wyraźny zakaz dokonywania opisu przedmiotu zamówienia w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję.

W omawianym stanie faktycznym sprawy zamawiający opisał przedmiot zamówienia w sposób jasny i jednoznaczny, dodatkowo należy stwierdzić że wymóg w postaci pojemności cieplnej anody lampy nie mniejszej niż 550 kHU nie narusza zasady uczciwej konkurencji. Na rynku istnieją bowiem firmy działające w danej branży, które spełniają wymogi zamawiającego. W tym miejscu warto podkreślić, że zamawiający ma prawo kierować się przy opisywaniu przedmiotu zamówienia wysokimi oczekiwanymi wymaganiami względem przedmiotu zamówienia.

Opis przedmiotu zamówienia i kryteriów oceny ofert powinien być zgodny z zasadą uczciwej konkurencji (art. 7 PZP oraz art. 29 ust.1 i 2 PZP). Można wskazać dyrektywy, którymi zamawiający powinien kierować się przy dokonywaniu opisu przedmiotu zamówienia, tak aby był on zgodny z zasadą uczciwej konkurencji. Opis przedmiotu zamówienia powinien być zgodny z:

  1. dyrektywą jednoznaczności, która wskazuje, że przedmiot zamówienia powinien być opisany w sposób jasny i wyczerpujący za pomocą jednoznacznych i wyczerpujących (dostatecznie dokładnych i zrozumiałych) określeń;

  2. dyrektywą neutralności, zgodnie z którą przy opisie przedmiotu zamówienia zamawiający nie może w żaden sposób (zarówno zatem bezpośrednio, jak i pośrednio) dyskryminować, jak i uprzywilejowywać niektórych wykonawców;

  3. dyrektywą obiektywizmu wskazującą, że przy opisie przedmiotu zamówienia nie wolno wskazywać na konkretne oznaczenie, czy parametry identyfikujące określony produkt lub dostawcę.

Wszystkim trzem wymienionym dyrektywom powinien przyświecać jeden cel opisu przedmiotu zamówienia, a mianowicie- pełne zaspokojenie potrzeb zamawiającego. Opis przez zamawiającego przedmiotu zamówienia to bowiem nic innego jak właśnie odzwierciedlenie jego potrzeb. Zamawiający dokonując opisu przedmiotu zamówienia ma określone oczekiwania, kieruje się zatem własnymi potrzebami. Może tym samym określić wysokie wymagania dla wykonawców, jeśli są one niezbędne dla realizacji zamówienia publicznego. Opis przedmiotu zamówienia oraz warunki udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego mają zapewnić zamawiającemu odpowiedni efekt w postaci roboty budowlanej, usługi czy dostawy (tak wyrok KIO z dnia 8.4.2008 r., KIO/UZP 259/08 LEX nr 395901).

Tym samym fakt, iż potrzeby zamawiającego jest w stanie spełnić tylko niewielka liczba wykonawców nie przesądza, że doszło do złamania zasady uczciwej konkurencji.

W tym zakresie bowiem niezbędna jest ocena konkretnego stanu faktycznego sprawy. Po pierwsze należy zbadać, czy są wykonawcy, którzy mogą sprostać wymaganiom zamawiającego. Precyzując należy ustalić, czy wymaganiom (parametrom, warunkom) ustalonym przez zamawiającego mogą również sprostać inne firmy działające na rynku. Jeśli bowiem warunki zamówienia są określone w sposób wskazujący albo wprost na konkretnego wykonawcę, albo przez takie określenie wymogów i parametrów dla przedmiotu zamówienia, że może je spełnić tylko określony oferent, to mamy do czynienia z naruszeniem zasad uczciwej konkurencji (zob. wyrok ZAUZP z dnia 27.7.2007 r., UZP/ZO/0-899/07, LEX nr 342087). Po drugie trzeba określić, czy zamawiający przy opisie przedmiotu zamówienia rzeczywiście dążył do wyeliminowania konkurencji.

Fakt, iż zamawiający ustanowił wysokie wymagania dotyczące przedmiotu zamówienia publicznego, w szczególności w zakresie jakości, wykonania itp. nie oznacza automatycznie, iż przy opisie przedmiotu zamówienia doszło do złamania zasady uczciwej konkurencji.

KIO słusznie zatem wskazała w wydanym wyroku, że ,,zakaz utrudniania uczciwej konkurencji jest naruszony, gdy przy opisie przedmiotu zamówienia zamawiający użyje oznaczeń czy parametrów wskazujących konkretnego producenta (dostawcę) lub konkretny produkt, działając w ten sposób wbrew zasadzie obiektywizmu i równego traktowania wszystkich podmiotów ubiegających się o zamówienie publiczne”.

W świetle powyższego przedmiot zamówienia może być zatem opisany w sposób rygorystyczny, prowadzący do sytuacji, gdy tylko nieliczni wykonawcy mogą sprostać wymaganiom zamawiającego. Konieczne jest jednak spełnienie jednego warunku: takie opisanie przedmiotu zamówienia musi być uzasadnione celem, jakiemu służy. Zamawiający ma bowiem prawo do takiego opisania przedmiotu zamówienia oraz warunków udziału w postępowaniu, aby zapewnić realizację postawionego sobie celu tzn. wyłonienia wykonawcy, który będzie w stanie należycie wykonać zamówienie. Granicę kompetencji zamawiającego w tym zakresie ustanawiają właśnie zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców zawarte w art. 7 ustawy Prawo zamówień publicznych (wyrok z dnia 5.2.2008 r. KIO/UZP 27/08, LEX nr 393447). Bowiem to zamawiający ustanawia wymogi w zakresie predyspozycji do należytej realizacji zamówienia, kierując się rzeczywistymi potrzebami w odniesieniu do ilości i jakości zamawianego świadczenia (tak R.Szostak, Udzielenie zamówienia publicznego w trybie zapytania o cenę, St.Praw 2007/2/55; wyrok KIO z 8.4.2008 r., KIO/UZP 259/08).

Należy wskazać, że zamawiający ma także prawo ustanowić dla wykonawców wysokie wymagania np. żądając wyższych parametrów niż przewidywane normą, jeśli uzna to za uzasadnione (wyrok KIO z 11.4.2008 r., KIO/UZP 272/08, LEX nr 395883). Wysokie wymagania dla wykonawców, jeśli tylko są racjonalne, nie mogą być uznane automatycznie za naruszające zasadę uczciwej konkurencji. Zamawiający ma bowiem prawo określić przedmiot zamówienia oraz warunki udziału w postępowaniu w sposób odpowiadający jego indywidualnym potrzebom (wyrok KIO z 20.3.2008 r. KIO/UZP 2004/08, LEX nr 396067; wyrok KIO z 1.11.2008 r., KIO/UZP 33/07, LEX nr 393439). Fakt, że wymogi zostały przez zamawiającego określone w taki sposób, że wziąć udział w postępowaniu może tylko wąska grupa podmiotów, nie przesądza, że doszło do naruszenia zasady uczciwej konkurencji (wyrok ZAUZP z 7.3.2007 r. UZP/ZO/0-207/07, LEX Nr 286191).

Reasumując, zamawiający ma prawo określić przedmiot zamówienia publicznego w sposób odpowiadający jego potrzebom, jeśli tylko takie określenie nie narusza zasady uczciwej konkurencji wskazując na konkretne rozwiązanie techniczne, które oferuje tylko jeden oferent (wykonawca).

Lub załącznikach XVII A i XVII B do dyrektywy 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. koordynującej procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorze gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych.

Tak E.Norek…, s. 24.

Zob. wyrok z dnia 3 marca 2005 r. w sprawach połączonych C-21/03 i C-34/03 Fabricom, Zb.Orz. s. I-1559, pkt 33, 35.

Wyrok KIO z 28 maja 2009 r. KIO/UZP 641/09, LEX nr 508626; wyrok SO w Warszawie z 12 maja 2006 r., V Ca 110/06; wyrok KIO z dnia 13 sierpnia 2009 r. KIO/UZP 972/09, LEX nr 512938; wyrok KIO z 17 lipca 2009 r. KIO/UZP 857/09.

Wyrok KIO z dnia 27 maja 2009 r. KIO/UZP 619/09, LEX nr 508622

Wyrok SO w Gdańsku z 29.4.2005 r., IX Ga 119/05.

0x01 graphic

0x01 graphic

1

0x01 graphic



Wyszukiwarka