Spedycja
Spedycja to działalność polegająca na organizowaniu przemieszczenia towaru.
Do wyodrębnienia działalności spedycyjnej, w ramach działającego systemu transportowego przyczyniły się dwie przesłanki:
handlowa - sprowadzająca się do efektu rozdzielenia się praw własności towaru od podjęcia się wykonawstwa usługi jego dystrybucji;
czynnościowa - doprowadzająca do powstania funkcji przewoźnika, reprezentującego struktury podażowe rynku usług transportowych, oraz funkcji zamawiającego usługę przemieszczania, który reprezentuje struktury popytowe rynku usług spedycyjnych.
Spedytorem jest osoba prawna lub fizyczna, której celem działania jest organizowanie przemieszczania ładunków.
Spedycją będzie zaś każda działalność gospodarcza polegająca na organizowaniu przemieszczania ładunków na zlecenie osoby prawnej lub fizycznej i na wykonaniu niezbędnej grupy czynności dodatkowych, wynikających ze specyfiki zlecenia.
Spedycja, jak każda działalność gospodarcza, podlega wielu klasyfikacjom.
Na otwartym rynku transportowym, na którym panuje konkurencja doskonała, wyjściowym podziałem spedycji staje się klasyfikacja według dostępności do jej nabycia.
Spedycja będąca usługą materialną, czyli przeznaczoną na sprzedaż, ma charakter działalności publicznej, do której dostęp, zgodnie z zasadami rynkowymi, musi być nieograniczony. Skorzystać z usługi spedycyjnej może każdy uczestnik rynku.
Spedycja jako świadczenie nieodpłatne jest elementem szerszego procesu gospodarczego, do którego dostęp ma wyłącznie jego bezpośredni wytwórca. Wywołuje on wówczas działanie spedycyjne, jednak zamyka się ono w ramach organizacji wykonującej pewien szerszy produkt finalny.
W praktyce gospodarczej spedycja taka ma nazwę spedycji własnej i jej cechą charakterystyczną jest brak ceny sprzedaży, a koszty z nią związane sa wkalkulowane w ciężar kosztów innej produkcji finalnej.
Z punktu widzenia złożoności procesu spedycyjnego istotnym podziałem tej działalności jest wyodrębnienie:
spedycji gałęziowej, w której całość pracy wykonywana jest przez użycie jednego rodzaju środka przewozowego;
spedycji intermodalnej, w ramach której angażuje się pracę nie jednej gałęzi transportu; spedytor występuje tu już w postaci tzw. operatora transportu multimodalnego (MTO), który bierze odpowiedzialność za kompleksową całkowitą obsługę przemieszczenia ładunku (od miejsca nadania do miejsca wydania), korzystając z jednego uniwersalnego dokumentu transportowego , pomimo korzystania z usług wielu różnych gałęzi przewozu.
W ramach spedycji gałęziowej wyróżniamy:
spedycję kolejową, spedycję lotniczą, spedycję morską, spedycję samochodową spedycję żeglugi śródlądowej.
Dla każdej z tych gałęzi stosuje się charakterystyczną dokumentację transportową.
Wyróżnia się również spedycję międzynarodową oraz spedycję krajową. Podział ten ma szczególne znaczenie w sposobach organizacji jednostek gospodarczych spedycji, z uwagi na fakt statutowych deklaracji przedsiębiorstw w sprawie zakresu świadczenia własnych usługi.
Działalność spedycyjna obejmuje swoim zasięgiem szereg czynności, które umownie dzieli się na :
czynności wykonywane przez spedytora - nazywane spedycją właściwą,
czynności organizowane przez spedytora, w skład których wchodzą czynności przemieszczania i czynności dodatkowe.
Za spedycję właściwą uważa się wykonywanie następujących czynności:
przyjmowanie zleceń spedycyjnych i udzielanie porad związanych z procesami spedycyjnymi,
wybór środka transportu,
zawieranie umów o przewóz,
ubezpieczanie przesyłki,
sporządzanie dokumentacji transportowej,
odbiór przesyłki od nadawcy,
przygotowanie przesyłki do przewozu,
nadanie przesyłki na środek transportu wraz z dokumentacją transportową,
odbiór przesyłki ze środka transportowego oraz właściwej dokumentacji,
przekazanie przesyłki odbiorcy.
Spedytor organizując czynności przemieszczania, staje się odpowiedzialny za wykonanie na rzecz przesyłki:
dowozu,
odwozu,
przewozu,
załadunku,
wyładunku,
przeładunku
Czynności dodatkowe
obejmują w sobie:
składowanie przesyłki,
podjęcie należności za dostarczoną przesyłkę,
przeprowadzenie cesji praw do przesyłki,
sprzedaż przesyłki.
W przypadku gdy firma spedycyjna wykonuje tylko czynności określone mianem spedycji właściwej, jest tzw. spedytorem czystym. Jeżeli natomiast jest w stanie własnym potencjałem wykonywać czynności przemieszczania oraz czynności dodatkowe, realizuje tzw. spedycję mieszaną.
Specyfiką działalności spedycyjnej są bez wątpienia zasady kształtowania cen za konkretne usługi i do pewnego stopnia przeprowadzany rachunek kosztów.
Ceny usług spedycyjnych
mają charakter stawek umownych, chociaż występują zarówno w postaci negocjowanej, jak i taryfowej.
Występują one w trzech postaciach:
ryczałtu spedycyjnego,
stawek czynnościowych,
prowizji spedytorskiej.
Ryczałt spedycyjny jest ceną negocjowaną, ustalaną na etapie zawierania umowy spedycyjnej. Nie zawiera kalkulacji szczegółowej i jest kwotą globalną.
O poziomie ryczałtu spedycyjnego decydują:
pracochłonność zleconego zadania spedycyjnego,
wielkość przesyłki i jego podatności transportowej,
relacja, na której odbywa się przemieszczenie ładunku i w związku z tym jego obsługa,
zakres czynności dodatkowych, które będą towarzyszyć przemieszczeniu.
Stawki czynnościowe są cenami za wykonanie ściśle określonych prac spedycyjnych. W związku z tym są taryfowane i w pewnym okresie nie ulegają zmianie. Taryfy stawek czynnościowych ogłaszają duże przedsiębiorstwa spedycyjne, o istotnym strumieniu jednorodnych zleceń. Negocjowanie każdorazowo ceny za wykonanie typowych usług spedytorskich nie jest ekonomicznie uzasadnione.
Prowizje spedytorskie stosuje się tylko w przypadkach, w których ujawnia się wartość transakcji handlowej bądź ostateczną wartość sprzedanych ładunków. Spedytor ma wtedy udział w całości operacji gospodarczej. Prowizja spedytorska zależy wówczas od sprawności przebiegu całego procesu transportu i handlu, jednak jest istotnym bodźcem dla szczególnie starannego wykonania swoich zadań.
SPEDYCJA JAKO SAMODZIELNA DZIAŁALNOŚĆ
GOSPODARCZA
W czasie, gdy zaczął rozwijać się handel, czyli już w XVII i XVIII w., zaistniała potrzeba przemieszczania towarów. Miało to wpływ na wykształcenie się instytucji pośrednika w przewozach, który na zlecenie zajmował się wszystkimi czynnościami związanymi z przewozem rzeczy. Umowy przewozu zawierał on we własnym imieniu, ale na rachunek swego zleceniodawcy.
W drugiej połowie XVIII w. nastąpił szybki rozwój transportu kolejowego oaz żeglugi, co miało znaczący wpływ na rozwój spedycji. Należy dodać, że zawodowo świadczący swoje usługi, daje nam gwarancję fachowego wykonania, a przy dużej skali może zaoferować nam niewygórowaną cenę. Jest to opłacalne dla potencjalnych zleceniodawców, którzy nie muszą utrzymywać własnych pracowników odpowiedzialnych za sprawy spedycji.
DZIAŁALNOŚĆ SPEDYTOR W POLSCE I W INNYCH KRAJACH
Spedycja, umowa, na mocy, której spedytor zobowiązuje się za wynagrodzeniem, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, do wysyłania lub odbioru przesyłek albo do dokonania innych usług związanych z przewozem rzeczy.
Podstawowy zakres usług spedytora
W Polsce ustawa Kodeks cywilny formułując definicję umowy spedycji stanowi, iż przedmiotem tej umowy jest:
wysyłanie przesyłki,
jej odbiór ,
dokonanie innych usług związanych z przewozem przesyłki ( art.794 k.c).
Zakres usług spedycyjnych jest wiec szeroki i w zasadzie obejmuj wszystko to, co jest związane z przewozem przesyłki, za wyjątkiem samego przewozu.
Do najbardziej typowych usług, jakie może świadczyć spedytor w wykonaniu umowy spedycji, możemy zaliczyć:
poradnictwo spedycyjne, obejmujące m.in.: porady udzielane eksporterom, importerom i producentom ( np. w sprawach wyboru gestii transportowej, środka transportu, drogi przewozu, przygotowania ładunku do przewozu czyli: opakowanie, oznakowanie, ocechowanie, kompletowanie, formowanie jednostek ładunkowych itp.
Zorganizowanie dostawy towaru do miejsca załadunku na główny środek transportu i w tym zakresie opracowanie i przesyłanie wysyłającemu towar instrukcji wysyłkowej,
Zawieranie umów z przewoźnikami oraz innymi przedsiębiorstwami biorącymi udział w usłudze przemieszczania ładunku ( z przeładowcami, składownikami, kontrolerami, rzeczoznawcami itp.) zalecając im wykonanie koniecznych usług,
Sporządzanie lub/i kompletowanie dokumentów przewozowych i innych wymaganych kontraktem i przepisami krajów eksportera/importera oraz państw tranzytowych i ich dystrybucja zgodnie z życzeniami zleceniodawcy
W odniesieniu do przesyłek drobnych i konsolidowanych
Na życzenie zleceniodawcy- ubezpieczenie towarów
Organizowanie odprawy celnej towaru i załatwienie spraw związanych z obligatoryjnie obowiązującymi czynnościami kontrolnymi (standaryzacja, kontrola weterynaryjna i fitosanitarna itp.)
Monitorowanie czynności związanych z załadunkiem, przeładunkiem i przewozem towarów w eksporcie i awizowanie eksportera, względnie importera lub osób przez nich wskazanych o dokonanym załadunku na statek lub inny środek transportu, a w przypadku importu, awizowanie zleceniodawcy ( importera) o nadejściu przesyłki,
W odniesieniu do ładunków specjalnych ( ciężkich, ponad gabarytowych lub niebezpiecznych) opracowanie koncepcji przewozu,
Zabezpieczenie interesów zleceniodawcy (e./i.) w przypadku stwierdzenia uszkodzeń i ubytku towaru, względnie innych ewentualnych strat (np. wynikających z opóźnień dostawy) poprzez sporządzenie lub spowodowanie sporządzenia odpowiedniej dokumentacji szkodowej
Przy imporcie, kiedy gestia transportowa leży po stronie importera, utrzymanie kontaktu z dostawcą/eksporterem zagran. W celu ustalenia gotowości towaru do wysyłki i zorganizowanie jego odbioru i przewozu do miejsca wyznaczonego przez zleceniodawcę (imp.),
Regulowanie należności z tytułu kosztów przewozu oraz innych usług świadczonych na rzecz ładunku, jeżeli koszty te obciążają zleceniodawcę,
W wielu przyp. udział w realizacji bankowego inkasa dokumentowego.
Spedytor może wykonywać jedną kilka lub cały kompleks czynności spedycyjnych związanych z przewozem danego towaru. Decyduje o tym konkretna treść umowy spedycji. Usługi te może poprzedzać proces przewozu towaru, mogą być wykonywane w trakcie tego przewozu, w każdej jego fazie, jak również po nadejściu towaru do miejsca przeznaczenia.
Podstawowe funkcje z zakresu i rodzaju świadczonych usług spedycyjnych wynikają:
funkcja transportowo-doradcza ( doradztwo transportowe),
funkcja transportowo-dokumentacyjna ( sporządzanie, uzyskiwanie dok. wymaganych w transp., sprawdzanie dok. Itp.),
funkcja transportowo- organizacyjna ( m.in. wybór śr. transp. I przewoźników, czasu, trasy i sposobu przesłania ładunków,
funkcja transportowo- wykonawcza ( zachodzi, jeżeli spedytor sam dokonuje, np. przeładunku, magazynowania, liczenia, ważenia, konsolidacji, i dekonsolidacji towarów itp.),
funkcja transportowo- bankowa ( np. w przyp. regulowania przez spedytora na rachunek zleceniodawcy różnego rodzaju należności związanych z przewozem),
logistyczna, związana z kompleksową obsługą klientów.
PRZEPISY REGULUJĄCE UMOWĘ SPEDYCJI W POLSCE
Uregulowania dotyczące umowy spedycji znajdziemy w Kodeksie Cywilnym (art. 794 do 804 ). Przepisy te stosujemy jednak tylko wtedy, gdy nie ma odrębnych przepisów (w aktualnym stanie prawnym brak jest takich przepisów). Jeśli interesująca nas sprawa nie jest uregulowana ani w KC ani w innymi przepisami, stosujemy się wtedy odpowiednio do przepisów o umowie zleceniu. Jest też możliwość umownego stosowania przez strony Ogólnych Polskich Warunków Spedycyjnych (OPWS), zawierających szczegółowe regulacje z zakresu umowy spedycji. Warunki te obowiązują tylko wtedy, kiedy strony tak się umówiły, tzn. mają charakter fakultatywny.
PRAWNY CHARAKTER UMOWY SPEDYCJI
Przez umowę spedycji, spedytor zobowiązuje się za wynagrodzeniem, do wysłania lub odbioru przesyłki lub dokonania innych usług związanych z jej przewozem. Spedytor występuje albo w imieniu własnym, albo w imieniu dającego zlecenie. Umowa spedycji jest odmianą umowy zlecenia. Zalicza się ja do umów kwalifikowanych, co wynika z tego, że spedytor jest osobą posiadającą pewien status (świadczy usługi zarobkowo i zawodowo). Jest to umowa wzajemną, odpłatną i konsensualną (tzn., że do jej zawarcia wystarczy złożenie oświadczenia woli przez strony). Usługi spedycyjne mają pomocniczy charakter w stosunku do umowy przewozu. Umowa spedycyjna dotyczy przewozu przesyłek, a nie osób. Występuje tu zleceniodawca (gł. nadawca lub odbiorca) i spedytor.
DEFINICJA SPEDYTORA
Spedytorem jest ten, kto zawodowo i na zlecenie, w imieniu własnym lub zleceniodawcy i na jego rachunek, podejmuje się wysłania lub odbioru przesyłki oraz innych czynności związanych z jej przewozem. Gospodarcze skutki działania spedytora zawsze dotyczą zleceniodawcy.
RÓŻNICA W DZIAŁNIU SPEDYTORA WE WŁASNYM IMIENIU OD DZIAŁANIA W IMIENIU ZLECENIODAWCY
W przypadku działania spedytora we własnym imieniu, nie istnieje stosunek prawny pomiędzy np. przewoźnikiem, z którym spedytor zawiera umowę, a zleceniodawcą spedytora. Podmiotem praw i obowiązków takiej umowy jest wyłącznie spedytor. Dla przeniesienia na zleceniodawcę uprawnień z tyt. zawartej umowy przewozowej konieczne jest przelanie przez spedytora praw na rzecz zleceniodawcy. Gdy spedytor działa w imieniu dającego zlecenie, podmiotem praw i obowiązków zawartych przez spedytora w tym charakterze umów jest jego zleceniodawca.
ZAWARCIE UMOWY SPEDYCJI ORAZ ROLA ZLECENIA SPEDYCYJNEGO
Umowa spedycji jest umową konsensularną ( czyli do jej zawarcia wystarczające jest złożenie przez strony stosownych oświadczeń woli. Przepisy kodeksu cywilnego nie przewidują dla umowy spedycji żadnej szczególnej formy.
Umowa spedycji może być zawarta w formie ustnej, pisemnej, telegraficznej, telefonicznej, elektronicznej itp. Jeżeli wynagrodzenie spedytora będzie wynosiło powyżej kwoty 2000 zł, to ( na podst. Art.736 k.c.) umowa taka powinna być potwierdzona pismem dla celów dowodowych.
Umowa spedycji zostaje zawarta z reguły poprzez przyjęcie przez spedytora zlecenia spedycyjnego. Na mocy art.796 k.c. jeżeli spedytor nie chce przyjąć zlecenia jest on zobowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym dającego zlecenie. Brak takiego niezwłocznego zawiadomienia spowoduje, iż spedytor będzie ponosił odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną z tego tytułu zleceniodawcy. Zgodnie z $ 6 OPWS 1995 każde zlecenie przekazane faksem, telegraficznie, telefonicznie lub ustnie wymaga niezwłocznego potwierdzenia pisemnego.
ZLECENIE SPEDYCYJNE
Zlecenie spedycyjne jest dokumentem, na podstawie którego spedytor wykonuje zlecone mu czynności.
Zlecenie takie powinno zawierać wszelkie potrzebne dane, by spedytor organizują proces przemieszczania towaru mógł tak zorganizować proces, by nie wystąpiły w nim nieprawidłowości (realizacja płatności za towar, negatywny przebieg towaru). Zlecenie powinno zawierać:
zakres zleconej usługi,
jej rodzaj,
właściwości przesyłki,
znaki i numery poszczególnych sztuk oraz ich liczbę i ciężar, wymiary, kubaturę,
dane oraz dokumenty niezbędne do wykonania prawidłowego zlecenia.
INFORMACJE POTRZEBNE DO WYKONANIA ZLECENIA SPEDYCYJNEGO
Informacje potrzebne spedytorowi do wykonania zlecenia spedycyjnego różnią się w zależności od relacji (eksport/import), warunków kupna/sprzedaży ( gestii transportowej), środka, śr. transportu, którymi dany towar ma być przewożony oraz rodzaju i właściwości towaru będącego przedmiotem obsługi.
Zakres informacji w eksporcie:
nazwa i adres, telefon, faks, email eksportera, importera oraz dostawcy ( producenta) towaru,
nazwę towaru w języku polskim i obcym, zgodną z kontraktem ( akredytywa), jego opakowanie, oznakowanie, ilość opakowań, względnie sztuk, wagę, wymiary, wartość i właściwości ( ładunki specjalne), oraz warunki w jakich towar ten ma być przewożony,
termin dostawy,
miejsce załadowanie i przeznaczenia,
nazwę i adres odbiorcy jeżeli różni się od importera,
warunki sprzedaży,
warunki i termin ważności akredytywy, jeśli zastosowanie ma ta forma płatności,
dyspozycje dot. odprawy celnej towaru i zakresu ewentualnej kontroli ilościowej i jakościowej,
dyspozycje dot. rodzaju i sposobu wystawienia dok. Przewozowych i ewentualnie innych sposobów ich wystawienia.
Informacje dot. Dok. są szczególnie istotne przy organizacji dostawy towaru w eksporcie lądowo- morskim. Spedytor powinien wiedzieć co warunkuje uznanie przez banki lub importera dokumentów za zgodne z przyjętymi warunkami płatności i uruchomienie zapłaty za towar. Powinien wiedzieć jaki rodzaj konosamentu należy wystawić: imienny ( na okaziciela) czy na zlecenie ( i czyje), a także kto ma być wymieniony jako załadowca, jako odbiorca i kto w tzw. Notify ( adresie pomocniczym), czy fracht jest zapłacony w porcie załadunku, czy porcie przeznaczenia ( Freight prepaid/ freight payable at the destination), a także liczba oryginałów dokumentu.
W imporcie zakres informacji potrzebnych spedytorowi do wykonania prawidłowego zlecenia zależ głównie od tego czy zleceniodawca dysponuje gestią transportową, czy gestia leży po stronie eksportera zagranicznego.
Przy gestii obcej na eksporterze ciąży obowiązek wywiązania się z kontraktu handlowego i zorganizowania dostawy towaru zgodnie z ustalonymi w kontrakcie warunkami, natomiast spedytorowi działającemu na zlecenie importera przypada zorganizowanie odbioru ładunku, odprawy celnej, ewentualnych innych czynności ( kontroli urzędowych, kontroli ilości, wagi, jakości, zorganizowanie dostawy tych towarów do finalnego odbiorcy w kraju).
Przy imporcie towarów z własną gestią transportową zlecenie spedycyjne oprócz informacji dotyczących odcinka krajowego, powinno zawierać dużo więcej informacji, ponieważ spedytor zobowiązany jest do zorganizowania odbioru przesyłki w kraju eksportera. ( Są to inf. Dot. M.in.informacji o eksporterze i dostawcy towaru, warunków na jakich towar został zakupiony itp.)
W zleceniu spedycyjnym dot. Importu towaru informacje odnoszące się do warunków płatności i rodzaju dokumentów transportowych, które powinny być wystawione nie odgrywają istotnej roli, jaką posiadają w przypadku zlecenia eksportowego, bowiem jest zmartwieniem eksportera, lub działającego na zlecenie spedytora, jakie dokumenty i w jakiej formie należy wystawić, by zrealizować należność za towar. Nie wywiązanie się z warunków kontraktu, lub akredytywy grozi eksporterowi brakiem możliwości otrzymania zapłaty za wysłany towar.
Informacje w zleceniach spedycyjnych dotyczących towarów, które wysyłane lub sprowadzane są droga lądową w zasadzie nie powinny różnić się od tych, które już przedstawiono. Ważne jest określenie rodzaju środka transportu, drogi przewozu i przejść granicznych, kogo i w jakiej formie zawiadomić o nadaniu przesyłki do przewozu.
W zleceniach spedycyjnych dotyczących przesyłek lotniczych zakres podstawowych informacji jest podobny jak w przypadku innych gałęzi transportu. Zakres informacji przy gestii transportowej importera, obejmuje dodatkowo dane dotyczące odcinka zagranicznego.
UJEDNOLICONE FORMULARZE ZLECEŃ SPEDYCYJNYCH
Ujednolicone formularze zleceń spedycyjnych zostały opracowane przez Polski Związek Spedytorów Międzynarodowych, który 1 maja 2002r przekształcony został w Polską Izbę Spedycji i Logistyki. Formularze to dotyczą wszystkich gałęzi transportu i w poszczególnych gałęziach wyglądają następująco:
Transport morski - zlecenie spedycyjne, import, eksport, odprawa celna, agencyjne
Transport drogowy - zlecenie spedycyjne, agencyjne, import, eksport, tranzyt, odprawa celna, tranzyt, odprawa celna
Eksport lotniczy - zlecenie spedycyjne
Import lotniczy - zlecenie spedycyjne
Transport kolejowy - zlecenie spedycyjne - eksport, import
Umowy zostały zawarta na warunkach OPWS, co widnieje na awersie wraz z tymi warunkami. Formularze te nie są jednak powszechnie stosowane, a zleceniodawcy udzielają zleceń w sposób dowolny. Zlecenie powinno zawierać zakres zlecanej usługi, znaki i numery poszczególnych sztuk, liczbę, ciężar, wymiary, kubaturę oraz wszelkie dokumenty potrzebne do prawidłowego wykonania zlecenia. Stosowanie ujednoliconych formularzy zleceń znacznie ułatwia przekazanie spedytorowi kompletu danych potrzebnych do prawidłowego wykonania zlecenia.
Samo przyjęcie przez spedytora zlecenia transportowego, oznacza że spedytor podjął się jego wykonania, co z kolei rozszerza jego odpowiedzialność. Konsekwencją przyjęcia przez spedytora zlecenia transportowego, jest obawa, że towarzystwo ubezpieczeniowe, z którym spedytor zawarł umowę ubezpieczenia OC spedytora, może odmówić wypłaty odszkodowania za szkody spowodowane przez spedytora, twierdząc iż występował on w tym przypadku jako przewoźnik, a nie spedytor. Sposobem na uniknięcie tego jest w przypadku otrzymania zlecenia transportowego zwrócenie zleceniodawcy uwagę na to, że otrzymane zlecenie traktowane jest jako spedycyjne, realizowane za warunkach OPWS.
PODSTAWOWE PRAWA I OBOWIĄZKI SPEDYTORA WYNIKAJĄCE Z UMOWY SPEDYCJI
Spedytor ma obowiązek wykonać swoje zobowiązania z należytą starannością, zgodnie z interesem zleceniodawcy. W przypadku występowania trudności, spedytor ma obowiązek poinformować zleceniodawcę o zaistniałej sytuacji i wspólnie ustalić dalsze działania. Gdy z różnych względów kontakt ze zleceniodawcą jest niemożliwy, spedytor sam podejmuje decyzję, kierując się interesem swojego klienta.
W Kodeksie Cywilnym wymienia się tylko niektóre obowiązki spedytora:
Podjęcie czynności niezbędnych do uzyskania zwrotu nienależnie pobranych sum z tyt przewoźnego, cła i innych należności związanych z przewozem. Spedytor powinien czuwać, aby opłaty, które w rezultacie obciążą jego zleceniodawcę, były naliczone prawidłowo
Spedytor ma obowiązek podjęcia czynności niezbędnych do zabezpieczenia praw zleceniodawcy lub osoby przez niego wskazanej, w każdym przypadku jeśli interes tych osób tego wymaga.
Zakaz używania przez spedytora rzeczy lub pieniędzy zleceniodawcy dla własnych celów.
Spedytor ma obowiązek stałego informowania zleceniodawcy o przebiegu spraw.
Spedytor może ubezpieczyć przesyłkę tylko na polecenie zleceniodawcy.
Spedytor ma obowiązek wykonania wszystkich czynności, które są niezbędne do wywiązania się z danej umowy, jednocześnie chroniąc zleceniodawcę od ponoszenia dodatkowych kosztów.
Spedytor ma natomiast następujące prawa:
Prawo do wynagrodzenia
Prawo do zwrotu wydatków, które spedytor poniósł w celu należytego wykonania umowy spedycji, łącznie z odsetkami
Prawo do żądania zaliczki
Spedytor może żądać współdziałania zleceniodawcy jeśli jest ono konieczne do prawidłowego wykonania zlecenia
Prawo zastawu na przesyłce w przypadku nie wywiązywania się przez zleceniodawcę z warunków umowy
Wynagrodzenie naliczane jest taryfowo, o ile w umowie nie widnieje inna forma. Jeśli nie ma taryfy oraz umowa nie reguluje tej kwestii, spedytorowi należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy. Wynagrodzenie należy się dopiero po wykonaniu zlecenia, chyba że co innego wynika z umowy lub przepisów szczególnych.
Jeśli spedytor sam dokonuje przewozu, ponosi on wówczas obowiązki i prawa przewoźnika.
PODSTAWOWE OBOWIĄZKI ZLECENIODAWCY SPEDYTORA
Uprawnieniom spedytora odpowiadają obowiązki jego zleceniodawcy. Do podstawowych obowiązków zleceniodawcy należy więc:
zapłata wynagrodzenia za wykonane przez spedytora usługi,
zwrot spedytorowi wydatków, które poczynił w celu należytego wykonania zlecenia, wraz z odsetkami ustawowymi oraz zwolnienie spedytora od zobowiązań, które ten w powyższym celu zaciągnął w imieniu własnym
udzielenie na zlecenie spedytora odpowiedniej zaliczki.
Zleceniodawca jest zobowiązany do współdziałania ze spedytorem w zakresie niezbędnym do prawidłowego wykonania umowy spedycji
ODPOWIEDZIALNOŚĆ STRON UMOWY SPEDYCJI
Strony umowy spedycji ponoszą odpowiedzialność z tytułu niewykonania lub nie należytego wykonania umowy ( na zasadach art.471 k.c.)
Spedytor nie odpowiada przewoźników i dalszych spedytorów, którymi posłużył się podczas wykonywania zlecenia, jeżeli nie ponosi winy w ich wyborze. ( Wina po stronie spedytora będzie wówczas, gdy ten zawarł umowę z przewoźnikiem drogowym nie posiadającym ubezpieczenia OC).
Przeprowadzenie dowodu, iż spedytor dochował należytej staranności w wymienionych czynnościach leży po jego stronie.
Sytuacji dalszego spedytora nie należy identyfikować z tzw. Spedytorem zastępczym, któremu spedytor powierza wykonanie zlecenia. Przyjmujący zlecenie może powierzyć wykonanie zlecenia osobie trzeciej tylko wtedy, gdy wynika to z umowy bądź gdy jest do tego zmuszony przez okoliczności ( w takim przyp jest zmuszony powiadomić niezwłocznie dającego zlecenie o zastępcy).
Zgodnie z art. 801 k.c. odszkodowanie za utratę, ubytek, uszkodzenie przesyłki w czasie od jej przyjęcia aż do wydania przewoźnikowi, dalszemu spedytorowi, , nie może przewyższać zwykłej wartości przesyłki, chyba, że szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa spedytora. Spedytor nie ponosi odpowiedzialności za ubytek nie przekraczający granic ustalonych we właściwych przepisach, za utratę, uszkodzenie pieniędzy, kosztowności, papierów wartościowych albo rzeczy szczególnie cennych spedytor ponosi odpowiedzialność jedynie wtedy, gdy właściwości przesyłki były podane przy zawarciu umowy ( chyba, że szkoda wynikła z niedbalstwa, bądź winy umyślnej). W przypadku wyrządzenia krzywdy czynem niedozwolonym, każda ze stron ponosi odpow. Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego.(art415)
TERMIN PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ Z UMOWY SPEDYCYJNEJ
Roszczenie z umowy spedycyjnej przedawnia się z upływem roku. Termin przedawnienia zaczyna biec:
W wypadku roszczeń z tytułu uszkodzenia lub ubytku przesyłki - od dnia dostarczenia
W wypadku utraty przesyłki lub jej dostarczenia z opóźnieniem - od dnia, w którym przesyłka miała być dostarczona
We wszystkich innych wypadkach - od dnia wykonania zlecenia
Roszczenia przysługujące spedytorowi przeciwko przewoźnikom i dalszym spedytorom, ulegają przedawnieniu w okresie 6 miesięcy od czasu gdy spedytor naprawił szkodę, albo od dnia kiedy wytoczono przeciwko niemu powództwo.
WYPOWIEDZENIE UMOWY SPEDYCJI
Zleceniodawca może wypowiedzieć umowę w każdej chwili, powinien tylko zwrócić spedytorowi poniesione koszty, a także uiścić część wynagrodzenia, która byłaby odpowiednia za dotychczas wykonane czynności. W wypadku gdy wypowiedzenie umowy nastąpiło bez ważnego powodu, zleceniodawca powinien też naprawić szkodę.
Spedytor może wypowiedzieć umowę, w każdym czasie, jeśli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, spedytor odpowiada za szkodę.
CHARAKTER UMOWY SPEDYCJI W INNYCH KRAJACH
Nie ma uniwersalnej, prawnej definicji umowy spedycji, która obowiązywałaby na całym świecie.
We Francji kodeks handlowy przyjmuje umowę spedycji jako rodzaj komisu tzw. komis transportowy, który charakteryzuje się tym, że przyjmujący zlecenie (komisant) zawiera umowy kupna-sprzedaży rzeczy na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym. Również system niemiecki nawiązuje do modelu francuskiego, traktując spedycję jako czynność prawnie wyodrębnioną. W systemie iberyjskim traktuje się spedycję jako rodzaj usług transportowych. Natomiast w Anglii umowa spedycji jest umową agencyjną, w związku z czym spedytor (agent) ma prawa i obowiązki agenta, o ile nie występuje w charakterze przewoźnika lub nie jest za niego uważany.
CHARAKTER PRAWNY OGÓLNYCH POLSKICH WARUNKÓW SPEDYCYJNYCH
OPWS Są zbiorem norm regulujących prawa i obowiązki stron umowy spedycji i maja charakter fakultatywny ( obowiązują wówczas, gdy strony tak się umówią), mogą być stosowane w obrotach krajowych i międzynarodowych.
PRZEDMIOT REGULACJI OPWS
Aktualnie obowiązujące Ogólne Polskie Warunki Spedycyjne zostały opracowane w 1995r. Przez Polski Związek Spedytorów Międzynarodowych, przekształcony 1 lutego 2002r. w Polską Izbę Spedycji i Logistyki. Warunki te zostały zaakceptowane przez Krajową Izbę Gospodarczą.
Warunki te określają prawa i obowiązki stron umowy spedycji, bazując na prawach zawartych w kodeksie cywilnym. Dotyczy to głównie definicji spedytora, korespondującej z definicją umowy spedycji, zasad wynagradzania, prawa zastawu, podstawowych zasad odpowiedzialności spedytora z pewnymi modyfikacjami, przedawnienia roszczeń z umowy spedycji. Głównym celem OPWS z 1995 było uproszczenie stosunków prawnych między spedytorem a zleceniodawcą. Miało temu służyć wprowadzone kompleksowe, szczegółowe i jasne określenie praw i obowiązków stron umowy spedycji. OPWS składa się z dwunastu części:
Przepisy ogólne - regulują sprawy natury ogólnej np. informują, że OPWS mają stosujemy tylko w stosunkach spedytor - zleceniodawca, formułują definicję spedytora, podkreślają główne obowiązki i prawa spedytora, zaznaczają, że OPWS nie mają zastosowania do spedycji pieniędzy, papierów wartościowych, dokumentów, kosztowności i innych przedmiotów szczególnie cennych.
Zlecenia, oferty i informacje - uregulowano tu prawa i obowiązki stron umowy spedycji, związane ze zleceniem spedycyjnym. Postanowienia tej części uściślają, kiedy umowę spedycyjną uważać należy za zawartą, wprowadzają obowiązek niezwłocznego pisemnego potwierdzenia zleceń przekazywanych faksem, teleksem, telefonicznie lub ustnie, ustalają zawartość zlecenia spedycyjnego, określają obowiązki zleceniodawcy przy spedycji towarów niebezpiecznych oraz regulują sprawę wynagrodzenia spedytora w wypadku wymówienia umowy bez winy spedytora.
Zasadnicze czynnosci spedytora - reguluje takie sprawy jak: akwizycja przesyłek, udzielanie przez spedytora informacji i porad w związku z wykonywanym zleceniem spedycyjnym, sporządzanie spedycyjnych uzyskiwanie dokumentów wymaganych w transporcie, udzielanie instrukcji wysyłkowych, zabezpieczanie przez spedytora praw zleceniodawcy w stosunku do osób trzecich przypadku stwierdzenia uszkodzenia lub braku w przesyłce, obowiązku wysłania przez spedytora dokumentów, zawiadomień za potwierdzeniem, a także określa w jaki sposób ma działać spedytor w przypadku braku szczegółowych wskazówek ze strony zleceniodawcy lub trudności w ich uzyskaniu.
Ubezpieczenia - spedytor ubezpiecza przesyłkę tylko na wyraźne polecenie zleceniodawcy.
Skladowanie - spedytor składając powierzone mu przesyłki na składach swoich lub osób trzecich, zobowiązany jest powiadomić o tym zleceniodawcę z uwzględnieniem nazwy składu i warunków składowania.
Przeszkody w wykonywaniu czynnosci spedycyjnych - określa sposób zachowania się spedytora w przypadku wystąpienia przeszkód w wykonywaniu powierzonych mu czynności.
Wynagrodzenie spedytora i zwrot poniesionych kosztów - regulują wymienione już wcześniej sprawy związane z wynagrodzeniem spedytora i zwrotem poniesionych przez niego kosztów. Podkreślają, że udzielenie spedytorowi zlecenia na rachunek osoby trzeciej, nie zwalnia zleceniodawcy od obowiązku zapłaty należności związanej z wykonaniem zlecenia, postanawiają, że retaksację kolejowych listów przewozowych wykonuje spedytor jedynie na żądanie zleceniodawcy i za osobnym wynagrodzeniem,
Reklamacje - określa uprawnienie zleceniodawcy do składania reklamacji z tytułu zleconych usług spedycyjnych. Zleceniodawca ma w tej sytuacji obowiązek dokumentowania reklamacji wniesionych do spedytora, a ten z kolei musi udzielić odpowiedzi na reklamacje w terminie 14 dni od daty jej otrzymania.
Prawo zastawu - określa zakres i warunki przysługującego spedytorowi prawa do zastawu na przesyłce.
Odpowiedzialność spedytora - określa osoby za które spedytor odpowiada (przewoźnicy, dalsi spedytorzy, składownicy, przeładowcy i inne osoby, którymi spedytor posługuje się przy wykonaniu zlecenia), ustalono tu także zasady odpowiedzialności spedytora z tytułu opóźnienia dostawy (zakres odpowiedzialności spedytora z tytułu opóźnienia dostawy w czasie nie może przekroczyć normalnej wartości przesyłki oraz, że spedytor nie odpowiada za opóźnienia jeśli termin dostawy nie był określony w umowie). Spedytor ma obowiązek pomóc zleceniodawcy w dochodzeniu roszczeń od osób biorących udział w wykonaniu zlecenia, chociaż za ich działania lub zaniechania spedytor niekoniecznie musi ponosić odpowiedzialność.
Przedawnienie - określono tu terminy przedawnienia roszczeń.
Rozstrzyganie sporów i prawo właściwe - ustalono tu w jaki sposób, w braku odmiennej umowy stron, będą rozstrzygane spory wynikające z umowy spedycji, do której mają zastosowanie OPWS 1995 i jakie prawo materialne, w braku odmiennej umowy, w danym przypadku będzie miało zastosowanie. Tego rodzaju uregulowania są bardzo istotne zważywszy, że OPWS 1995 mogą mieć zastosowanie zarówno obrocie krajowym, jak i międzynarodowym.
FIATA
CHARAKTER PRAWNY MODELOWYCH WARUNKÓW SPEDYCYJNYCH FIATA
W wielu krajach brak jest uregulowań prawnych w zakresie spedycji lub uregulowania te są niewystarczające, więc nie spełniają swojej roli. Ta okoliczność skłoniła FIATA (Międzynarodową Federacje Zrzeszeń Spedytorów) do opracowania modelowego zbioru norm regulujących prawa i obowiązki stron umowy spedycji tj. spedytora i jego zleceniodawcy. Warunki te mogą być adoptowane w całości lub w części przez członków FIATA, którzy nie posiadają własnych, narodowych Ogólnych Warunków Spedycyjnych, a nawet jeżeli je posiadają, to widzą potrzebę ich nowelizacji lub uzupełnień. Członkowie FIATA mogą z nich korzystać, ale nie jest to ich obowiązkiem. W szczególności określają co należy rozumieć pod pojęciem świadczenia spedycji, kogo nazywamy spedytorem, określają zasady odpowiedzialności spedytora, obowiązki i odpowiedzialność zleceniodawcy spedytora, a także sposób rozstrzygania sporów i prawo obligatoryjne.
RÓŻNICE MIĘDZY OPWS 1995 A WARUNKAMI SPEDYCYJNYMI FIATA
Podstawowe uregulowania przyjęte w OPWS 1995 wynikają i znajdują uzasadnienie w obowiązującym w naszym kraju systemie prawnym. Modelowe Warunki Spedycyjne FIATA, które nie są związane z naszym systemem prawnym znacząco różnią się od OPWS 1995.
Przykłady różnic między Modelowymi Warunkami Spedycyjnymi FIATA a Ogólnymi Polskimi Warunkami Spedycyjnymi 1995
Definicja spedytora wg FIATA oznacza osobę zawierającą umowę spedycji z klientem. Nie ma tu wymogów, że musi być to osoba zawodowo i zarobkowo wykonująca działalność spedycyjna. (Warunki takie wynikają z definicji umowy spedycji przyjętej w polskim kodeksie cywilnym).
Działania i odpowiedzialność spedytora jako przewoźnika umownego. Spedytor sam nie wykonując przewozu przejmuje na siebie w sposób oczywisty, lub domniemany odpowiedzialność przewoźnika. Przypadki działania spedytora w charakterze przewoźnika umownego występują w praktyce polskich spedytorów. (Nie ma regulacji w OPWS 1995).
Odpowiedzialność spedytora jako bezpośredniego wykonawcy za takie usługi jak składowanie, przeładunek, pakowanie, itp. Jeżeli spedytor, który nie wykonywał sam tych usług, w sposób oczywisty, lub domniemany przejął na siebie odpowiedzialność bezpośredniego wykonawcy.
Prawa i obowiązki spedytora określone są w przypadku jego odpowiedzialności przepisami prawa odnoszącymi się do danej gałęzi względnie rodzaju transportu, lub usługi, jak również dodatkowymi warunkami wyraźnie uzgodnionymi w umowie. Przy zachowaniu tych warunków odpowiedzialność spedytora za utratę lub uszkodzenie towaru ograniczona jest do równowartości 2 SDR za jeden kilogram wagi brutto towaru uszkodzonego lub utraconego, chyba, że od osoby za którą odpowiada spedytor uzyskane zostanie wyższe odszkodowanie. Może być również wprowadzone na tych samych zasadach kwotowe ograniczenie odpowiedzialności spedytora z innych tytułów niż utraty i uszkodzenia towaru oraz opóźnienia dostawy, do określonej łącznej sumy w SDR za każde zdarzenie, chyba, ze od osoby za która odpowiada spedytor uzyskane zostanie wyższe odszkodowanie. ( Takie ograniczenia nie występują w OPWS)
Spedytor nie będzie ponosił odpowiedzialności m.in. za stratę spowodowaną opóźnieniem, chyba ze uzgodniono pisemnie inaczej, a w przypadku gdy spedytor jest odpowiedzialny za szkodę wynikła z opóźnienia, odpowiedzialność ta jest ograniczona do sumy nie przekraczającej wynagrodzenia odnoszącego się do usługi z której wynikło opóźnienie. ( Uregulowanie to różni się od OPWS)
Konkretne terminy zgłaszania spedytorowi pisemnych zawiadomień o stracie lub szkodzie w towarze przez osoby uprawnione do odbioru towaru, a także termin zgłaszania roszczeń przez zleceniodawcę spedytora, ustalając przy tym rygoru z tytułu uchybienia tych terminów aż do odrzucenia roszczeń włącznie. ( Nie występuje w OPWS)
Termin przedawnienia roszczeń w stosunku do spedytora wynosi 9 miesięcy ( w przyp OPWS wynosi jeden rok).
Wszelkie roszczenia wynikają z umowy, a także z czynu niedozwolonego ( OPWS reguluje tylko odpowiedzialność z umowy)
Możliwość stosowania przez zleceniodawcę spedytora kompensa ( potrąceń) jego należności lub roszczeń z sumami należnymi spedytorowi ( W OPWS nie występuje).
WARUNKI PODEJMOWANIA W POLSCE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ W ZAKRESIE SPEDYCJI
Zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Polski oraz zadania organów administracji rządowej i organów jednostek samorządu terytorialnego w zakresie działalności gospodarczej określa Prawo o działalności gospodarczej, która weszła w życie dnia 1 stycznia 2001 r.
PRZEDSIĘBIORCA - osoba fizyczna, osoba prawna, oraz nie mająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą. Za P. uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gosp.
PRZEDSIĘBIORCA może podjąć działalność gosp. po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców.
Tworzenie, organizację, funkcjonowanie spółek handlowych reguluje ustawa Kodeks spółek handlowych, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2001 r.
Obowiązujące przepisy ni wymagają przy podejmowaniu działalności gosp. w zakresie spedycji uzyskania koncesji czy zezwolenia.
FORMY ORGANIZACYJNO-PRAWNE W JAKICH MOGĄ DZIAŁAĆ FIRMY SPEDYCYJNE
Usługi spedycyjne mogą być świadczone w ramach każdej formy organizacyjnej, w której jest możliwe prowadzenie działalności gosp. Nie ma tu jeżeli chodzi o spedycję szczególnych wymogów.
Przedsiębiorstwa państwowe,
Spółki prawa handlowego ( jawne, komandytowe, komandytowo - akcyjne, s. Z o. o., akcyjne),
Osoby fizyczne ( także w formie s. Cywilnej).
Podstawową zasadą w przypadku spedycji jest to, iż przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą, a mianowicie na zasadach uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów.
FIATA I JEJ ZADANIA
FIATA (z fr.) to Międzynarodowa Federacja Zrzeszeń Spedytorów. Jest to organizacja, która swoją siedzibę ma w Zurychu. Organizacja ta ma ogólnoświatowy zasięg, zrzesza 93 narodowe organizacje spedytorów 84 krajów oraz około 2800 członków indywidualnych. FIATA reprezentowana jest w 149 krajach (przez członków grupowych, zrzeszenia krajowe i członków indywidualnych). Polscy spedytorzy międzynarodowi byli członkami założycielami FIATA w 1926r. w Wiedniu. W latach 1994-2001 polskich spedytorów reprezentował FIATA PZSM, a od 2002r. Polska Izba Spedycji i Logistyki. Członkostwo indywidualne ma ponad 20 firm spedycyjnych. Zasadniczą działalność FIATA prowadzą jej organy statutowe, Zgromadzenie ogólne członków, Zarząd i jego prezydium, a przede wszystkim jego stałe robocze ciała kolegialne oraz powoływane ad hoc komisje.
Zadaniem FIATA jest ochrona i reprezentowanie interesów zawodowych spedytorów oraz zapewnienie profesjonalnego poziomu usług świadczonych przez jej członków. W tym celu FIATA zajmuje się standaryzowaniem i opracowywaniem dokumentów wykorzystywanych przez spedytorów, warunki świadczenia usług spedycyjnych, współpracuje z wieloma organizacjami międzynarodowymi, których działalność wiąże się ze światowym handlem i transportem. FIATA opracowała też warunki przyznawania międzynarodowego dyplomu zawodowego FIATA (Diploma In Freight Forwarding).
POLSKIE ORGANIZACJE ZRZESZAJĄCE FIRMY SPEDYCYJNE
Zrzeszenia polskich firm spedycyjnych istniały w Polsce już przed II wojną światową. Jednym z członków założycielskich FIATA był Związek Spedytorów Lwowskich. Lwowskich 1928r. powstał Związek Gdyńskich Ekspedytorów Portowych (reaktywował on swoją działalność w latach 1945-1948). Tego typu organizacje istniały również po zakończeniu wojny. W latach 1950-1989 nie istniała konieczność zrzeszania się, co wynikało z państwowego monopolu. Dopiero w wyniku zmian polskiego systemu gospodarczego, stwierdzono potrzebę powołania zrzeszenia, którego celem miało być reprezentowanie interesów rozwijającego się sektora usług spedycyjnych. W lutym 1993r. 11 firm spedycyjnych powołało Polski Związek Spedytorów Międzynarodowych (PZSM), z siedzibą w Gdyni, do którego celów należało:
Ochrona praw i reprezentowanie interesów członków wobec organów władzy państwowej, organów samorządu terytorialnego, związków zawodowych
Reprezentowanie interesów członków wobec międzynarodowych organizacji spedytorów, załadowców przewoźników
Zapewnienie profesjonalnego poziomu usług Świadczonych przez członków na rzecz kontrahenta
Kształtowanie zasad etyki zawodowej
Popieranie poczynań zmierzających do zaciśnienia współpracy spedytorów zrzeszonych
Służenie pradnictwem
Współdziałanie przy ustalaniu Ogólnych Warunków Spedycyjnych oraz zwyczajów dotyczących spraw związanych z transportem i spedycją międzynarodową
Prace nad ujednolicaniem dokumentacji spedycyjnej, usprawnienie zasad i form współpracy międzynarodowej
Propagowanie nowoczesnych form i technik pracy
Członkowie PZSM dla polepszenia warunków zdecydowali się utworzyć Polską Izbę Spedycji i Logistyki, jako kontynuatorkę swojej działalności o znacznie poszerzonym zakresie działania. PISiL została powołana 7 listopada 2001r. w Gdyni, założycielami było 111 firm. PISiL ma takie same cele jakie miało PZSM z tą różnicą, że wykazuje się ona znacznie większą skutecznością.
Formalnie PISiL działa od 1 lutego 2002r. a na forum międzynarodowym funkcjonuje pod tą samą nazwą co PZSM a mianowicie Polish International Freight Forwarders Association.
WSPÓŁPRACE POLSKIEJ IZBY LOGISTYKI I SPEDYCJI Z INNYMI ORGANIZACJAMI I KORZYŚCI Z TEGO WYNIKAJĄCE
Na terenie kraju PISiL współpracuje ściśle z Krajową Izbą Gospodarczą (KIG), której jest członkiem, a przewodniczący Rady PISiL wchodzi w skład Rady KIG.
KORZYŚCI:
Śledzenie na bieżąco wydarzeń w gospodarce Polski
Branie udziału w opiniowaniu projektów, aktów prawnych i możliwość wpływania w pewnym stopniu na ich kształt tych obszarach, które dotyczą spraw interesujących środowisko spedytorów
prawo celne,
prawo o działalności gosp.
ustawa i rozporządzenia ministra finansów w sprawie podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym.
PISiL współpracuje również z Krajową Izbą Gospodarki Morskiej oraz Ogólnopolskim Zrzeszeniem Agencji Celnych, jako że interesy środowisk tam reprezentowanych są również obiektem zainteresowania spedytorów.
Na arenie międzynarodowej PISiL współpracuje z międzynarodową organizacją spedytorów FIATA. Uczestniczy w komisjach, ciałach doradczych i grupach roboczych FIATA.
KORZYŚCI:
wpływa na pracę swoich gremiów,
ma dostęp do informacji o sprawach interesujących światowe środowisko spedytorów,
może korzystać z dokumentów tworzonych przez FIATA,
posiada licencje na szkolenie zawodowe wg programu uzgodnionego z FIATA, umożliwiającego uzyskanie, wysoko cenionego w międzynarodowym środowisku spedytorów dyplomu zawodowego FIATA Diploma in Freight Forwarding. PISiL jest członkiem CLECAT.
CLECAT
To EUROPEJSKA FEDERACJA SPEDYTORÓW utworzona w 1958 r., która zrzesza narodowe organizacje spedytorskie 15 krajów Unii Europejskiej.
Głównym zadaniem CELCAT jest
ochrona i promocja interesów zawodowych spedytorów zUE. Czyni to głównie na forum i poprzez instytujce UE, wobec których ma status konsultacyjno - doradczy.
Pełni role Lobby wobec władz Unii.
PRZESŁANKI FIATY PRZY TWORZENIU DOKUMENTÓW SPEDYTORSKICH
Przesłanki FIATY przy tworzeniu dokumentów spedytorskich:
spedytor pragnąc utrzymać się na rynku musi reagować na wszelkie zachodzące zmiany i dostosowywać paletę swoich usług do aktualnych wymagań rynku. Stosowanie do indywidualnego zapotrzebowania klienta musi mieć możliwość zaoferowania usługi kompleksowej wzbogaconej o czynności, które w dotychczasowym procesie przemieszczania ładunku wykonywali zatrudnieni przez niego podwykonawcy ( przeładowcy, przewoźnicy, składownicy).
Dla wykonania takich zadań i umożliwienia spedytorowi wykonania tych cząstkowych usług we własnym zakresie potrzebne są mu dokumenty uniezależniające go od innych podmiotów gosp., takich jak przewoźnicy czy składownicy.
Ujednolicenie dokumentów spedytorskich, które spełniałyby wymogi rynku w zakresie sprawnej i kompleksowej obsługi obrotu towaru.
Standaryzacja dokumentów sprzyja ujednoliceniu praktyki obrotu międzynarodowego
DOKUMENTY OPRACOWANE PRZEZ FIATA
FBL- Negotiable FIATA Combined Transport Bill of Fading, zastąpiony w 1994r przez Negotiable FIATA Multimodal Transport Bill of Lading - zbywalny multimodalny konosament FIATA
FIATA FCR - Forwarders Certificate of Recept - spedytorskie zaświadczenie przejęcia towaru
FIATA FCT - Forwarders Certificate of Transport - spedytorskie zaświadczenie transportowe
AIR WAYBILL (non negotiable) - lotniczy list przewozowy (niezbywalny) rekomendowany przez FIATA dla użytku spedytorów
FWB - non negotiable - FIATA Multimodal Transport Waybill - niezbywalny multimodalny list przewozowy FIATA
FWR - FIATA Warehouse Receipt - kwit składowy FIATA
FIATA SDT - Shippers Declaration for the Transport of Dangerous Goods - deklaracja załadowców dotycząca przewozu towarów niebezpiecznych
FIATA SIC - Shippers Intermodal Weight Certification- certyfikat załadowcy dotyczący wagi towaru w kontenerze
FEI - FIATA Forwarding Instruction - zlecenie spedycyjne
Dokumenty te mogą być drukowane tylko przez FIATA oraz krajowe zrzeszenia spedytorów, będące jego członkami, w tym PISiL, a posługiwać się nimi mogą członkowie tych zrzeszeń. Klienci i kontrahenci spedytora, mając do czynienia z tymi dokumentami, mają pewność, że firmy spedycyjne z nich korzystające są w pewien sposób sprawdzone, muszą one bowiem podpisać zobowiązanie o przestrzeganiu wymogów FIATA i krajowego zrzeszenia, dotyczących korzystania z poszczególnych dokumentów. PISiL udostępnia swoim członkom wszystkie dokumenty opracowane przez FIATA.
FBL
Umożliwia spedytorowi występowanie w roli przewoźnika morskiego w przewozach port - port oraz operatora multimodalnego, oferującego kompleksową usługę przemieszczania towaru od miejsca jego produkcji do miejsca przeznaczenia, bez względu na to iloma środkami transportu oraz jakimi towar będzie przewożony.
1