prawo9, INNE KIERUNKI, prawo

Społeczność międzynaro. a wspólnota międzynarodowa

W przypadku wspólnoty mamy do czynienia z wolą zasadniczą, a w przypadku społeczności z wolą arbitralną. Jeśli zastosujemy to rozróżnienie do stosunków międzynarod. To społeczeństwem jest w nich tzw. społeczność międzynar., tj.zbiór wszystkich państw w świecie i wszystkich narodów aspirujących do własnej państwowości. Wspólnotę tworzą natomiast tylko pewne zespoły państw i narodów jeśli rodzaj łączącej je więzi nie jest arbitralny lecz, lecz wykazuje się dużą intensywnością psychiczną. Wyróżniamy: wspólnotę państw latynoamerykańskich, zachodnioeuropejskich,arabskich,muzułmańskich, środkowoamerykańskich.

Polityka- w znaczeniu szerokim to zorganizowana dział. Zmierzająca do ściśle określonego celu. Dział. tę prowadzi państwo jako największa organizacja polityczna, a także te organy które funkcjonują w ramach państwa. Polityka- w węższym znaczeniu to rządzenie w dużej skali, w skali całego społeczeństwa, państwa, dużych grup społecznych; rządzenie bądź współrządzenie bądź wywieranie wpływu na rządzących. Polityka- to całokształt działań zmierzających do ukształtowania określonych relacji między podmiotami: państwami, organizacjami międzynarod. między narodami, mniejszościami narodowymi, klasa-mi, grupami itd. Polityka - to całokształt działań zmierzających do ukształtowania określonych relacji dominujących między podmiotami:

- w ramach jednego państwa bądź narodu czyli w stosunkach wewnętrznych,

- w ramach narodów czy państw w stosunkach zewnętrznych określanych mianem stosunków międzynarodowych.

Nauka polityczna jest szczególnym uogólnieniem tych przedmiotów, które są właściwe dla tzw. nauk szczegółowych polityki, tj.: - historii polit., - doktryny polit., - geografii polit., - ekonomii polit., - prawa polit., - socjologii polit.

Zasady stosunków międzynarodowych W wąskim znaczeniu - kiedy podmiotami są państwa, organizacje międzynarod., organizacje pozarządowe, stolica apostolska. W szerokim znaczeniu - to stosunki międzynarod. Między w/w podmiotami - stosunki między osobami fizycznymi i prawnymi, czyli takie, które rozgrywają się w ramach danego obszaru lub między różnymi obszarami.

- prawo międzynarod. - jest to dyscyplina szczegółowo badająca stosunki międzynarodowe,

- moralność międzynarod.

- kurtuazja międzynarod.

- normy zewnątrzpaństwowe - są to normy ulokowane, tkwiące w krajowych systemach prawnych, regulujące stos. międzynarod. Wychodzące poza granice danego państwa np. obywatelstwo

- międzynarod. normy polit. - są to przyrzeczenia polityczne, niski stopień normatywności, aby stały się normami pr. Międzynarod. musi wejść w życie traktat międzynarod., który rozwija pewne formuły ujęte w formie obowiązków polit., są to komunikaty z wizyt międzynarod. Państwowych, uzgodnione oświadczenia międzypaństwowe.

- międzynarod. normy prakseologiczne inaczej prakseologia międzynarod.

Prawo międzynarodowe dzieli się na:

1 pr. międzynarod. publiczne - regulują stosunki publicznoprawne, które w swych funkcjach i celach wykraczają poza granice danego państwa

2 pr. międzynarod. prywatne - reguluje stosunki prywatnoprawne, które w swych funkcjach i celach wykraczają poza granice danego państwa

to zespół norm regulujących stosunki publicznoprawne, które w swych funkcjach i cechach wykraczają poza granice danego państwa

4 międzynarod. pr. Administracyjne,

5 międzynarod. pr. karne.

Prawo międzynarod. Publiczne to zespół norm regulujących stosunki publicznoprawne, które w swych funkcjach i cechach wykraczają poza granice danego państwa

Prawo międzynarod. Prywatne to zespół norm regulujących stosunki prywatnoprawne, które w swych funkcjach i cechach wykraczają poza granice danego państwa.

Umiejscowienie pr. Międzynarod. prywatnego w systemie nauki prawa

Prawo międzynarod. prywatne jest:

- częścią pr. międzynarod. Publicznego

- częścią pr. krajowego, zwłaszcza cywilnego, a także pr. pracy

- odrębną gałęzią stanowiącą jeden z elementów porządku prawnomiędzynarod.

Prawo międzynarod. prywatne w wąskim znaczeniu to zespół norm prawnych obowiązujących na terytorium danego państwa, których przedmiotem jest wskazanie systemu prawnego własnego bądż obcego dla rozstrzygnięcia stosunku prywatnoprawnego z zakresu pr. cywilnego, rodzinnego. opiekuńczego, pr. Pracy, w którego stanie faktycznym jest zawarty element obcy.

Budowa normy kolizyjnej

- hipoteza - określenie różnego rodzaju stosunków,

- dyspozycja - w dyspozycji jest łącznik, który lokuje stos. prawne we właściwym systemie.

Norma kolizyjna występuje w sytuacji, w której występuje element obcy w stanie faktycznym stosunku prywatnoprawnego. Jedna ze stron stosunku prawnego posiada obywatelstwo obce, mieszka za granicą lub ma siedzibę. Gdy przedmiot stos. prawn. położony jest za granicą to czynność prawna, zdarzenie prawne i skutki tych czynności wybiegają za granicę.

Międzynarod. prawo gospodarcze - prawo to nie jest częścią pr. międzynarod. prywatnego , ani pr. międzynarod. Publicznego lecz nową gałęzią międzysystemową łączącą w sobie normy prawa międzynarod. publicznego o charakt. gospod., normy prawa międzynarod. prywatnego i normy wewnętrzne państw zwłaszcza cywilne, postępowania cywilnego, prawa administr., finansow., podatkowego.

Żródłami międzynarod. prawa gospod. są zatem źródła pochodz. międzynarod. - traktaty, zwyczaje, zasady ogólne prawa, uchwały organizacji międzyna-rod., a także żródła prawa krajowego - ustawy, rozporządzenia, zarządzenia itp.

Podmiotami międzynarod. prawa gospodarczego są podmioty prawa międzynarod. publicz. I prawa krajowego, a zatem: państwa, organizacje międzyna-rod., osoby fizyczne i prawne.

Międzynarod. prawo gospodarcze jest to zespół norm obowiązujących miądzy państwami, organizacjami międzynarod., osobami fizycznymi i prawnymi regulujących międzynarod. stosunki gospodarcze tzn. stosunki między gospodarkami narodowymi, grupami gospodarek narodowych oraz podmiotami w obrębie różnych gospodarek

Międzynarod. prawo karne - to zbiór norm prawnych określających zasady karania przez państwa bądż Trybunały Międzynarodowe osób winnych naruszenia prawa międzynarod. publicz., regulujące właściwości organów orzekających oraz zawierające normy proceduralne.

Częścią międzynarod. prawa karnego są również normy kolizyjne, wskazujące właściwe prawo karne jakiegoś państwa w związku z przestępstwami, w których stanie faktycznym zawiera się element zagraniczny. W przypadku naruszenia norm pr. Międzynarod. jest przestępstwo międzynarod.

Międzynarod. prawo karne to zespół norm pr. Międzynarod. Publicznego i norm pr. krajowego poszczególnych państw, które:

- określają pojęcia przestępstwa międzynarod.

- wskazują państwo, które właściwe jest do wykonywania jurysdykcji karnej

- regulują zasady międzynarod. pomocy prawnej w sprawach karnych

Międzynarod. pr. karne obejmuje normy materialne, proceduralne i kolizyjne. Wkracza w następujące dziedziny międzynarod. Porządku prawnego:

- podmiotowość, - ludność, - terytorium, - prawo wojenne, - prawo przeciwwojenne.

Normy materialne - składają się na nie zasady karania przez państwa i Trybunały międzynarod. osób winnych naruszenia norm prawa międzynarod. publicz., a także normy określające właściwości trybunaów czy poszczególnych pańsw.

Normy proceduralne - regulują postępowanie zmierzające do ukarania osób popełniających przestępstwa międzynarod.

Normy kolizyjne - wskazują właściwe prawo karne danego państwa do przestępstw międzynarod. takich, w których stanie faktycznym jest zawarty element obcy.

Słabością międzynarod. pr. karnego jest:

- brak stale funkcjonujących Trybun. międzynarod. karnych ,

- brak jest procedury karnej ściganie przestępstw

Międzynarod. prawo administracyjne wkracza w następujące dziedziny międzynarod. porządku prawnego:

- podmiotowość, - ludność, - terytorium, - władza najwyższa.

Międzynarod. pr. administr. - gałąź pr. publicznego badająca zjawiska prawne, których zbiór tworzy tzw. administr. międzynarod. Dążącą do ustalenia, określenia norm, które rządzą tą działalnością, a także do jej systematyzacji.

Międzynarod. pr. administr. składa się z 2 zasadn. elementów:

- pr. międzynarod. administr. - normy prawa międzynarod. publicz. Mające rodowód międzynarod. o charakterze administr.,

- prawo administr. międzynarod. - normy prawa krajowego administr. O charakt. międzynarod.

Źródła międzynarod. prawa administracyjnego:

- źródła pr. międzynarod. publicz. (traktat, umowa międzynarod., zwyczaj, uchwały ogólne organ. Międzynarod.)

- źródła pr. krajowego (ustawy , dekrety, rozporządzenia, orzecznictwo, doktryna).

Moralność międzynarodowa.

Całość norm można podzielić na dwie kategorie:

- normy moralne (etyczne)

- normy prawne - normy zewnątrz państwowe, normy pr. międzynarod.

Całokształt norm moralnych daje moralność międzynarod. (zespół norm moralnych, którym kierują się państwa, międzynarod. Organizacje).

Wszelka moralność jest jednostkowa - jedynymi podmiotami i twórcami norm moralnych są osoby fizyczne.

Moralność grupowa - moralność narodów, mniejszej grupy i moralność międzynarod. jako zespół norm wspólnych dla państw, organizacji międzynarod. itd.

Moralność międzynarod. można interpretować w dwóch ujęciach:

1 jako moralność w szerokim znaczeniu, czyli zespół norm moralnych, którymi kierują się państwa i inne podmioty stosunków międzynarod. , cudzoziemcy i państwa w stosunkach z cudzoziemcami.

2 w ścisłym znaczeniu, jako coś, co kieruje zachowaniem tych ludzi, którzy zajmują kierownicze stanowiska w stosunkach międzynarod. (reprezentanci państwa).

Nie można utożsamiać moralności z pr. międzynarod. Nie wszystkie normy prawa międzynarod. Wynikają z norm moralnych.

Kryterium zachowania się podmiotów, które jest przedmiotem regulacji:

Jeżeli dane zachowanie ma charakter zewnętrzny, to mówimy o normie prawnej; jeżeli zachowanie ma charakt. wewnętrzny to mówimy o normie moralnej.

Kryterium - związek normy z sądownictwem:

Jeżeli niedochowanie danej normy stwarza możliwość wystąpienia z roszczeniem na drogę sądową - norma prawna.

Jeżeli niespełnienie danej normy nie stwarza takie-go roszczenia, to jest to norma moralna

W pr. międzynarod. Najważniejszym elementem normy jest dyspozycja, a największą wartością pokój i bezpieczeństwo międzynarod.

Normy moralne są normami jednostronnymi, obowiązkowymi, bez roszczeniowymi.

Normy prawne są normami dwustronnymi, obowiązkowo-roszczeniowymi, imperatywno - atrybutywne. Są one normami heteronomicznymi tzn. że ktoś inny jest twórcą, a ktoś inny adresatem.

Powiązania między moralnością, a pr. między-narodowym:

- zasada solidarności ludzkiej i międzynarod.

- zakaz wojny, - zasada wierności, - zasada umiarkowania, - zasada proporcjonalności.

Przykładem nienaruszania pr. Międzynarod. jest retorsja, która wynika z normy zwyczajowej.

Retorsje to nieprzyjazne działanie jednego państwa, będące odpowiedzią na wcześniejsze działanie drugie-go państwa, naruszające jego interesy.

Represalia to nieprzyjazne działanie jednego państwa, będące odpowiedzią na wcześniejsze działania drugiego państwa naruszające interesy tego pierwszego, ale polegające na naruszaniu prawa międzynarod.

Sankcje organizacyjne to zawieszenie lub wykluczenie z danej organizacji międzynarod.

1 zawieszenie - gdy przeciwko państwu zastosowano środki prewencji lub przymusu lub gdy państwo zalega z wpłatą składek za 2 lata.

2 wykluczenie - gdy państwo uporczywie łamie postanowienia Karty Narodów Zjednoczonych

Sankcje gospodarcze

1 embargo - zakaz handlu (całkowity i częściowy)

2 bojkot zarządzony przez Radę Bezpieczeństwa lub organizacje regionalne

3 blokada

4 całkowite lub częściowe zerwanie komunikacji kołowej, kolejowej, lotniczej, morskiej, telegraficznej (sankcje komunikacyjne)

Sankcje wojskowe

1 demonstracja - zmasowany przelot samolotów, okrętów wojennych

2 blokada

3 bezpośrednie użycie siły

Inne zasady moralne Zasada wolności i godności człowieka znajduje swój wymiar w podstawowych źródłach systemu praw człowieka.

Moralność jest źródłem materialnym pr. międzynarod., gdyż tym źródłem jest uzgodniona wola podmiotów tegoż systemu prawnego w sposób wyraźny bądż w sposób domniemany, dana w formie traktatowej lub w formie praktyki prawotwórczej mającej wymiar powszechny, regionalny.

Słuszność międzynarod. W statucie MTS pojawia się formuła ex equo et bono - zasady słuszności i sprawiedliwości, która staje się podstawą orzekania pod warunkiem, że państwa będące stronami w sporze wyrażą na to zgodę; dot. to sporów nieprawn. To co się nie mieści w pojęciu sporu prawnego jest sporem nieprawnym, który także powinien być rozstrz. Zatem do funkcji sądowej Trybunału, funkcji opiniodawczej została dołączona funkcja orzekająca jako sądu polubownego, dla którego charakterystyczne jest sięganie po środki pozaprawne. Jest to również charakt. dla koncyliacji. Cechą koncyliacji jest nie zawsze trzymanie się prawa, możliwe jest odwołanie się od słuszności - equity contra lege. Słuszność nie stanowi samodzielnego, samoistnego źródła prawa międzynarod., może jednak być samodzielną podst. Wyrokowania MTS pod warunkiem, że strony wyrażą na to zgodę. Słuszność może być widziana jako:

1 słuszność infra legem -środek łagodzący skutki zbyt sztywnego stosowania norm prawnych

2 słuszność preater legem - zapobiega niedostatkom prawa międzynarod., służy do wypełniania luk logicznych w pr. Międzynarod.

Słuszność może być też widziana jako zasada ogólna.

1 Prostopadłości szelfu kontynentalnego do wybrzeża,

2 Przedłużenia ogólnego kierunku granicy lądowej,

3 Nie wkraczania na naturalne przedłużenie drugiego państwa,

4 Nie może być mowy o poprawianiu geografii

5 Uwzględnienie istotnych okoliczności

6 Słuszność niekoniecznie oznacza równość

7 Nie może być mowy o sprawiedliwości rozdzielczej.

Zasada mediany Przyjęcie jako podstawy linii rozgraniczenia obszarów dwóch państw leżących naprzeciwko siebie linią środkową.

Zasada ekwidystansu Równych odległości. Rozgraniczenie obszarów morskich państw, które przylegają do siebie, obok siebie.

Przejawy występowania słuszności w pr. konwencyjnym.

Słuszność pojawia się jako podstawa załatwiania sporów międzynarod., konfliktów interesów między państwem nadbrzeżnym a państwami korzystającymi z wyłącznej strefy ekonomicznej. Chodzi tu w szczególności o wolności komunikacyjne takie jak:

- wolność kładzenia kabli i rurociągów,

- wolność żeglugi,

- wolność przelotu nad morzem otwartym,

- wyłączną strefę ekonomiczną.

Prakseologia międzynarodowa. Jest to zbiór reguł skutecznego działania obowiązujących w stosunkach międzynarod., niezależnie od tego czy są one zgodne z prawem międzynarod., czy pozostają w sprzeczno-ści. Prakseologia międzynarod. jest poj. Szerszym w stosunku do takich określeń jak:

1 socjotechnika międzynarod. - jest poj. węższym od prakseologi, zajmuje się ukształtowaniem modelu skutecznego działania, z punktu widzenia prawa, prawidłowości stwierdzonych przez socjologów.

2 polityka pr. międzynarod. - kształtuje instytucje, normy prawnomiędzynarod. jako odbicie rzeczywistości międzynarod. Ukształtowane w świadomości prawnej narodów.

3 dyplomacja - jako forma metody działania; jako polityka międzynarod. Uprawiana historycznie; jako zespół ludzki - dygnitarze itp.

Źródła prakseologi międzynarodowej

1 źródła pośrednie, do których zalicza się: monografie, rozprawy, studia poświęcone prakseologi, socjologi, polityce, dyplomacji, moralności stos. Międzynarod.

2 źródła bezpośrednie, wśród których należy wymienić: akty końcowe z konferencji międzynarod., spotkań dyplomatycznych, korespondencję dyplomatyczną, pamiętniki mężów stanu, dyplomatów.

Model sprawności działania odgrywa wyjątkowo ważną rolę w stos. Międzynarod. Ocenia się siłę własną, siłę przeciwnika, czyli siłę wojskową, ekonomiczną, demograficzną,.

Wzorcowy model sprawności działania Na ten model składają się następujące fazy, stadia:

1 Podejmowanie prób:

- próby diagnostyczne - mają na celu sprawdzenie możliwości działania i zawierają elementy sondażu, ma wykazać ta próba przeciwników, stanowisko sojuszników i inne zachowania się państw, które aprobują lub sprzeciwiają się,

- próby ćwiczebne - to kategoria prób mieszcząca się w stadium preparacji (czyli przygotowania), są to manewry wojskowe przeprowadzane w napiętej sytuacji międzynarod. kiedy państwo zamierzające zrealizować swój cel uruchamia swoje siły.

- próby konatywne - zmierzają bezpośrednio do realizacji wyznaczonego celu, chociaż nie wiadomo czy zamiar się powiedzie (duże ryzyko dlatego poprzedzane są grami strategicznymi)

2 Drugim stadium jest opracowanie planu działania. Powinien charakteryzować się;

- metodycznością - to przede wszystkim prowadz. Rokowań by stworzyć pozory, że chce się osiągnąć porozumienie.

- organicznością - przyjęcie przez podmioty współ-działające wspólnego celu,

- centralizacją - utworzenie org. centralnego, któremu podlegałyby wszystkie podmioty współdziałające. Org. kierujący ma doprowadzić do realizacji celu równocześnie licząc się z tym, że przeciwnik będzie stosował techniki negatywne.

Są pewne reguły prakseologiczne, które wykształciły się w zakresie rokowań międzynarod.:

a) reguła roszczenia przedmiotu rokowań, w taki sposób aby drugie państwo mogło odnieść korzyści,

b) reguła tajności rokowań, jednak rezultat rokowań powinien być utajniony. Termin ujawnienia zależy od rejestracji traktatu czy umowy międzynarod. Na umowę nie zarejestrowaną nie wolno się powoływać.

c) reguła prowadzenia rokowań w zespole państw aby zminimalizować skutki porażki.

d)reguła by nie rozszerzać przedmiotu rokowań, tak długo, gdy nie ma się pewności, że poprzednio wynegocjowane zobowiązania będą spełnione.

e) reguła prowadzenia rokowań na możliwie niskim szczeblu, umożliwia prowadzenie elastycznej polityki.

Nie tylko plan oparty na działaniu jest możliwy. Można go osiągnąć również poprzez minimalizację interwencji państwa, co przyjmuje postać tzw. zasady kunktacji i potencjalizacji.

Kunktacja - państwo oczekuje momentu aż realizacja celu nastąpi na skutek wydarzeń, zachowując jednak nad wszystkim kontrolę. Państwo oczekuje że cel będzie zdobyty, gdy przeciwnik będzie osłabiony i nie będzie w stanie przeciwstawić się.

Potencjalizacja - działa się groźbą czyniąc jawne przygotowania, aby dać do zrozumienia przeciwnikowi, że powinien się liczyć z interwencją zbrojną.

Prawo międzynarod. stara się ograniczyć techniki osiągania celów niezgodnych z pr. Międzynarod. Po-przez zakaz użycia siły, groźby jej użycia, zakaz prób diagnostycznych , ćwiczebnych, konatywnych (zakaz bezwzględny).

Instytucje oparte na normach prakseologiczny

Często pr. międzynarod. Nie zostało dostosowane do wymogów przeciwstawiania się niebezpiecznym środkom działania, a inne dopiero doznają rozwoju,:

- instyt. stref bez atomowych zapobiegająca technice faktów dokonanych,

- instyt. kontroli (kontr. Międzynarod.),

- instyt. Gwarancji międzynarod..

Innymi gwarancjami są:

- demilitaryzacja - obowiązek wynikający z umowy międzynarod. zlikwidowania oraz zakaz budowy i utrzymywania w przyszłości urządzeń i obiektów wojskowych

- neutralizacja wojskowa - traktatowe wyłączenie obszaru z ewentualnych przyszłych działań wojennych i zakaz wykorzystywania tego terytorium w charakterze bazy np.: międzynarod. drogi wodne, strefa sanitarna,

- neutralność wieczysta - stan prawny, gdzie jedno państwo zobowiązuje się do nie uczestniczenia w żadnej wojnie, w zamian za neutralność. Neutralność nie wyklucza posiadania armii.

- neutralność wojenna - zbiór praw i obowiązków jakie posiadają państwa nie biorące udziału w wojnie wobec stron wojujących

Międzynarodowe normy polityczne. Międzynarodowość oznacza że są to normy społeczne obowiązujące w społeczności międzynarodowej, a społeczność międzynarod. jest rozumiana tutaj jak najszerzej. Nie tylko są to państwa i organizacje międzynarod., ale także os. fiz. i prawne i organizacje międzynarod. porządkowe. Polityczność należy rozumieć jako określenie stopnia natężenia woli na tyle głębokie by pewne reguły postępowania znalazły się w dok. Międzynarod., ale nie tak znaczne aby na tym tle powstały zobowiązania prawno międzynarod.

Międzynarod. normy polityczne to normy społeczne obowiązujące w stosunkach międzynarod., ukształtowane wskutek zbieżnej woli podmiotów tych stosunków międzynarod., o takim stopniu natężenia woli, że rodzą obowiązki polityczne, które są zabezpieczone sankcjami politycznymi: retorsje, reprymendy, wytknięcia naruszeń i pozbawione korzyści.

Źródłami międzynarod. Norm politycznych są kategorie, w których odnajdujemy poszczególne rodzaje przyrzeczeń politycznych:

- akty końcowe konferencji międzynarod.,

- uzgodnione oświadczenia międzypaństwowe,

- uzgodnione komunikaty z wizyt międzypaństwowych

- uchwały organizacji międzynarod. przede wszystkim pozarządowych, a także organizacji międzynarod.,

Przykłady norm polit. Tworzących międzynarod. ład ekonomiczny:

- zasada współzależności interesów krajów rozwiniętych i rozwijających się gospodarczo,

- zasada jak najszerszej współpracy międzynarod. między członkami społeczności oparta na zasadzie sprawiedliwości,

- zasada współzależności,

- zasada kompetencji do regulowania i kontrolowania działań przez każde państwo nad postępowaniem inwestorów zagranicznych,

- zasada rozstrzygania sporów nacjonalistycznych przed org. państwa nacjonalizującego,

- zasada sprawowania kontroli i nadzoru nad działalnością korporacji międzynarod. przez każde państwo.

Innym przykładem norm polit. jest akt końcowy KBWE z 1975r. 33 kraje europejskie, USA i Kanada. Nie jest on jednak umową międzynarod., nie podlega rejestracji i ratyfikacji. Ten akt składa się z trzech części.:

Dekalog zasad między państwami europejski-mi, USA i Kanadą.

A Część pierwsza reguluje kwestię bezpieczeństwa europejskiego. Wyróżniamy w niej dekalog zasad, który jest zastosowaniem zasad pr. Międzynarod.:

1 Zasada suwerennej równości i poszanowania praw z niej wynikającej.

- równość państw wobec prawa,

- zasada poszanowania integralności terytorialnej,

- zasada poszanowania niepodległości,

- zasada respektowania swobody wyboru ustroju,

- zasada swobody kształtowania stos. międzynarod.,

- zasada pokojowej modyfikacji granic,

2 zasada zakazu użycia siły przeciwko integralności terytorialnej,

3 zasada nienaruszalności granic (zas. autonomiczna),

4 zasada integralności terytorialnej państwa (z.auton),

5 zasada pokojowego załatwiania sporów

6 zasada nieingerencji w sprawy wewnętrzne państw,

7 zasada poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności ( zas. Autonomiczna),

8 zasada równouprawnienia i samostanowienia państw,

9 zasada współpracy między państwami,

10 zasada wykonywania w dobrej wierze zobowiązań prawno międzynarod.,

B Druga część to postanowienia regulujące współ-pracę w dziedzinie gosp., naukowo-tech.

C Trzecia część reguluje kryterium wartości celowości i skuteczności.

Kurtuazja międzynarodowa to też międzynarod. reguły społeczne obowiązujące między podmiotami stosunk. międzynarod., nie stwarzające roszczeń. W przypadku nie dochowania normy kurtuazyjnej, nie ma możliwości dochodzenia roszczenia u podstaw, którego jest wartość szacunku dla drugiego podmiotu. Przejawem kurtuazji międzynarod. są normy protokołu i ceremoniału dyplomatycznego i konsularnego. Są to zasady, normy postępowania w stosunkach oficjalnych, urzędowych między podmiotami stosunków międzynarod., zwłaszcza miedzy podmiotami pr. Międzynarod., organizacjami międzynarod. i org, które reprezentuje głowa państwa, szef rządu, min. spraw zagran. To zasady dobrego wychowania, postępowania w sposób uprzejmy, delikatny, a niekiedy i stanowczy, stosownie do okoliczności. Bardzo często normy kurtuazji międzynarod. określane są jako obyczaje, ale niektórzy mówią, że są to zwyczaje. Normy kurtuazji międzynarod. mogą przekształcać się w normy pr. międzynarod., co odbywa się w identyczny sposób jak w przypadku przekształcenia normy moralnej w normę pr. międzynarod.

Przywileje i immunitety dyplomatyczne przysługują przedstawicielowi dyplom. I jego rodzinie w czasie tranzytu przez teryt. państwa trzeciego, gdy udaje się z państwa wysyłającego do przyjmującego, do państwa w którym jest akredytowany. Do prze-strzegania norm kurtuazyjnych przywiązuje się wielką rangę. Nie przestrzeganie ich oznacza naruszenie form, które kompromitują dyplomatę i wpływaj na prestiż państwa. Mogą być uważane za akt mało przyjazny, ale nie pociągają za sobą odpowiedzialności prawno międzynarod. państwa.

Normy zewnątrz państwowe to normy, które możemy odszukać w Konstyt., w ustawach, dekretach, rozporządzeniach i zarządzeniach. Normy te mogą mieć charakter norm merytorycznych, jurysdykcyjnych i kolizyjnych, takich, których zadaniem jest usunięcie kolizji na tle stanu faktycznego. Normy zewnątrz państwowe możemy porządkować, stosownie do poniższej klasyfikacji, jako:

1 krajowe systemy prawa obcych, czyli jako prawo cudzoziemców,

2 prawo międzynarod. Prywatne,

3 administracyjne prawa międzynarod.,

4 prawo karne międzynarod.

5 normy postępowania cywilnego.

Normy zewnątrz państwowe występujące w Konstyt. :

1 normy regulujące kompetencje różnych organów w zakresie utrzymania stosunków międzynarod.

2 ogłoszenie stanu wojny, normy regulujące sprawę przyznawania azylu politycznego, sprawę ekstradycji,

3 podstawowe prawa i wolności człowieka, obywatelstwa

4 wolność żeglugi na rzekach,

5 monopol w handlu zagranicznym,

6 monopol w dziedzinie międzynarod. stosunków gosp

7 ogłaszanie stanu wojennego,

8 normy określające istotę władzy państwa na terytorium,

9 suwerenność,

10 normy przewidujące odpowiedzialność za zbrodnie międzynarod.

11 normy regulujące prawo opieki dyplomatycznej,

12 normy regulujące stosunek pr. wew. do pr. Międzynarod., czy stosunek normy ustawowej do normy traktatowej.

Wartość w aksjologii międzynarod. W prawie międzynarod. Akjsjologię należy traktować jako wartość to co spełnia normę społeczną w zbiorowościach. System norm moralnych jako swą podstawę przyjmuje wartość słuszności, system norm kurtuazyjnych wartość szacunku dla podmiotu stosunków międzynarod.

System norm pr. międzynarod. tworzy poj. legalności.

System norm prakseologicznych jako swą podstawę przyjmuje wartość efektywności osiągania zamierzonych celów politycznych przez wytwarzający je pod-miot. System norm politycznych za swą podstawę przyjmuje wartość celowości uzgodnionych zamierzeń zaś system norm zewnątrz państwowych opiera się na interesie państwowym.

Konflikt wartościowa. w stosun. Międzynarod.

Do konfliktu wartości między interesem narodowym, a innymi interesami przyjętymi w ramach wartości kreowanych przez pr. międzynarod. i moralność nie powinno dochodzić gdyż z jednej strony normy zewnątrz państwowe nie mogą być sprzeczne z normami pr. Międzynarod., a z drugiej strony pr. międzynarod. i moralność akceptują w charakterze naczelnej wartości suwerenną równość państw. Konflikty wartości roz-strzygają normy kolizyjne pomyślane dla sytuacji prawnych z elementem obcym.

Sprawiedliwość międzynarod. Konstrukcję sprawiedliwości charakteryzuje oparcie jej na zasadzie równości podmiotów pr. międzynarod. Przy czym równość ta nosi charakter sprawiedliwości formalnej. Występują jednak w prawie międzynarod. gospod. i pr. morza przejawy odstępowania od równości poprzez przyjęcie zasady uprzywilejowania niektórych podmiotów.

Prawo publiczne, a prawo natury. Ludzkie istoty stanowią centrum zainteresowania, nieustannego rozwoju, są one uprawnione do zdrowego i wydajnego życia w harmonii z naturą. Wśród zasad słusznościowych znalazły się stwierdzone przez MTS zasady, że natury poprawić nie można jak i geografii.

Źródła prawa międzynarod.

Systematyka żródeł pr. międzynarod. publicznego.

O źródłach prawa międzynarod. można mówić w 3 zasadni. Znaczeniach:

1 w rozumieniu materialnym - jest to zespół czynników, który prowadzi do powstania konkretnych norm pr. Międzynarod. Są to: współpraca, współzawodnictwo, takżę wojna może doprowadzić do kształtowania się norm pr. międzynarod. np. rozw.gospod.

2 w rozumieniu formalnym - to formy egzystencji uzgodnionej woli podmiotów prawa międzynarod.

3 w rozumieniu poznawczym - to zbiór źródeł formal.

Doktryny prawa międzynarod. Wykształcił się szereg doktryn dotyczących źródeł pr. międzynarod. Wyróżnia się dwie:

A) doktryny pozytywistyczne (woluntarystyczne)

B) doktryny naturalistyczne (obiektywistyczne)

ad b) Naturalizm wystąpił jako pierwszy. Zalicza się:

- nakazy rozumu ludzkiego, - solidarność społeczna,

- przyrodzony porządek rzeczy, - prawo boskie.

ad A) Pozytywizm - źródeł prawa należy upatrywać w zwyczaju międzynarod. i umowie międzynarod.

Źródła w znaczeniu formalnym są po prostu rodzajami pr. międzynarod. Publicznego. Żródła główne:

1 Traktaty międzynarod., umowy międzynarod., o charakterze ogólnym bądź partykularnym

2 Zwyczaje międzynarod. - jako dowód istnienia ogólnej praktyki uznanej za prawo.

3 Zasady ogólne prawa - umowy uznane przez narody cywilizowane

4 Uchwały organizacji międzynarod., gdyż nie można ich traktować jako środka pomocniczego dla lepszego ustalenia norm traktatowych zwłaszcza statutów międzynarod.

Źródła pomocnicze:

1 Orzeczenia trybunałów wewnętrznych, międzynarod. zwłaszcza MTS-u.

2 Doktryny pr. międzynarod. publicznego, poglądy posiadających najwyższe kwalifikacje pisarzy różnych narodów w zakresie pr. Międzynarod. jako pomocniczy środek ustalenia norm prawnych. Zasady słuszności i sprawiedliwości nie są źródłami prawa.

Zwyczaj międzynarodowy oznacza zgodne postępowanie państw tworzące prawo. Wyróżniamy dwa elementy składowe zwyczaju międzynarod.:

A) zgodna praktyka podmiotów pr. międzynarod. (ele-ment obiektywny, materialny zwyczaju międzynarod.)

B) uznanie tej praktyki za prawo (element subiektywny, psychologiczny, świadomość prawna).

ad A) Bada się praktykę podmiotów pr. międzynarod. Wprzypadku państw będzie to praktyka tych org., które występują w stosunkach międzynarod. np. głowa państwa, rządu, min. spraw zagr.

Powszechność praktyki będzie jeżeli wystąpi:

- zgodne postępowanie pewnej liczby państw w określonej sferze stosunków międzynarod.

- praktyka ta będzie powtarzana przez dłuższy czas,

- będzie istniało przekonanie, że ta praktyka tworzy prawo,

- brak sprzeciwu ze strony innych państw.

Należy pamiętać, że obok zwyczaju międzynarod. istnieje także zwyczaj miejscowy.

Formy zwyczaju międzynarod.:

a) zwyczaj regionalny

b) zwyczaj dwustronny

Zasady ogólne pr. Uznane przez narody cywiliz. Chodzi tu o zasady uznane przez narody cywilizowane. Wszystkie zasady można by sprowadzić do kilku następujących:

- są to reguły rozumowania prawnego

- zasady pr. międzynarod.,

- zasady i normy stanowiące uogólnienie norm wyższego rzędu,

- normy wspólne dla systemów prawnych w większości państw świata.

Zasada poszanowania praw nabytych

Wyróżniamy 4 zasadnicze zasady:

1 zasada reguły myślenia prawniczego,

2 zasada prawa międzynarod.,

3 zasady stanowiące postępowe uzgodnienie norm prawa międzynarod.,

4 zasady ogólne prawa stanowią normy wspólne dla systemów prawnych większości państw świata.

Poza ww zasadami wyróżniamy jeszcze następujące zasady ogólne:

- zas. powagi rzeczy osądzonej,

- zas. zakazu nadużycia prawa,

- zas. obowiązku udzielenia odszkodowania za wyrządzoną szkodę,

- zas. poszanowania praw nabytych,

- zas. dobrej wiary,

- zas. umów należy dotrzymywać,

- zas. słuszności,

- zas. skuteczności.

Uchwały organizacji międzynarod. Jest to źródło prawa. Można podzielić na dwie kategorie:

A) decyzje - tworzą prawo wew. Organizacji międzynarod., które wiążą organy organizacji, państwa członkowskie.

B) zalecenia - wydawane na podstawie odpowiedniego postanowienia:

- statutu, czyli aktu tworzącego daną organiz. Międzynarod.

- umowy - postanowienia wpisanego w umowę międzynarod. zawartą między tymi samymi państwami członkowskimi.

Uchwały mogą być podejmowane w trojaki sposób:

- w drodze jednomyślności

- Kontracting out ( na zewnątrz) Uchwały zapadają większością głosów i wiążą wszystkich członków organizacji, chyba że członek nie zgadzający się z nimi odrzuci ustanowione w tym trybie normy lub wniesie do nich zastrzeżenia.

- większościowy - jest właściwy dla wspólnot zachodnioeuropejskich.

Umowa międzynarodowa jest głównym źródłem prawa międzynarod. Umowy międzynarod. rzadko tworzą normy prawa powszechnego.

Umowa międzynarod. jest wszelkim porozumieniem zawieranym przez co najmniej dwa państwa i regulowanym przez prawo międzynarod.

Tradycyjnie przyjmuje się def., że umowa międzynarod. jest to wyraźne oświadczenie woli dwóch lub więcej państw, na podstawie którego stwarzają one między sobą węzeł obligacyjny i związane z nim skutki prawne.

Umowy międzynarod. można dzielić ze względu na przedmiot regulacji wyróżniając np. umowy polityczne, gospodarcze, kulturalne, lotnicze, rzeczowe itp. Innym podziałem jest podział na umowy główne i wykonawcze. Wyróżnia się także umowy wielostronne - w tym uniwersalne, powszechne , regionalne - oraz umowy dwustronne. Pewne znaczenie ma także podział na umowy zamknięte, półotwarte i otwarte.

Budowa umowy międzynarod. Umowa powinna być sporządzona na piśmie. Zgodnie z regułami kurtuazji międzynarod. umowa międzynarod. składa się z 4 części: tytułu, wstępu, części merytorycznej oraz postanowień końcowych.

Tytuł zawiera oznacz. rodz. umowy, wskazanie stron umowy oraz określenie przedmiotu umowy.

Wstęp umowy określa org. w imieniu, których jest ona zawierana lub wymienia państwa, podaje motywy którymi kierują się strony przy zawieraniu umowy.

Część merytoryczna umowy międzynarod. nazywana jest dyspozycją lub osnową. Na tę część składają się przeważnie numerowane artykuły, uporządkowane czasami wg działów i rozdziałów. Ponadto spotyka się także klauzule czyli jednobrzmiące postanowienia. Do takich klauzul zaliczymy klauzule największego uprzywilejowania, klauzulę wzajemności i klauz. narodową.

W części końcowej zawiera się również wiele klauzul. Umowa międzynarod. może mieć klauzulę stanowiącą o jej wejściu w życie przez podpisanie. Tę klauzulę spotyka się obecnie najczęściej, bowiem umowy za-warte przez podpisanie stanowią obok wymiany not częsty sposób ich zawarcia. Spotyka się klauzulę ratyfikacyjną, w której stwierdza się, że umowa wy-maga lub podlega ratyfikacji oraz określa miejsce gdzie ma nastąpić wymiana dok. Ratyfikacyjnych. Prawie zawsze traktat zawiera klauzulę o wejściu umowy w życie. Przede wszystkim chodzi tu o ustalenie okresu między uprawomocnieniem się umowy, a jej wejściem w życie który to okres jest niezbędny dla właściwej realizacji umowy międzynarod. Ostatecznie w zakończeniu umowy zawierają się następ. elem.: stwierdzenie miejsca i daty podpisania, ilość egzemplarzy, język w jakim ją sformułowano. Umowa dwustronna zazwyczaj sporządzona jest w dwóch egzemplarzach.

Zawarcie umowy międzynarod. Zanim umowa wejdzie w życie następują stadia:

- rokowania,

- wyrażenie zgody na związanie się traktatem; obejmuje to podpisanie, wymianę dok., ratyfikacje lub zatwierdzenie, przystąpienie.

Rokowania prowadzi się bądź w drodze dyplomatycznej, na konferencjach międzynarod. lub przy odwołaniu się do struktur organiz. międzynarod.

Interpretacja umowy międzynarod. ma na celu ustalenie znaczenia treści traktatu. Wyróżnia się interpret. Autentyczną - dokonywaną przez org wskazany w samej umowie; gramatyczną, historyczną - gdy uwzględnia się prace przygotowawcze do umowy międzynarod.; logiczną, teologiczną - w kontekście i funkcjonalną - gdy ze środków wnioskuje się o celu umowy.

Ogólna zasada interpretacji brzmi: traktat musi być interpretowany w dobrej wierze.

Zmiana umowy międzynarod. Każdy traktat może być poprawiony, jeśli nie przewiduje inaczej lub zastąpiony przez inną umowę, która określi stosunek do poprzedniej umowy.

Umowa staje się nieważna gdy:

- przedstawiciel naruszył w sposób ewidentny normy prawa wewnętrz. dot. kompetencji do zawierania umów międzynarod.,

- jeśli w traktacie zawiera się błąd dot. faktu albo sytuacji którą państwo zauważyło za istniejącą w chwili zawierania umowy międzynarod., a która stanowiła zasadniczą podstawę jego zgody na związanie traktatem,

- gdy zastosowano podstęp,

- jeśli bezpośrednim lub pośrednim działaniem innego państwa uczestniczącego w rokowaniach przekupiono przedstawiciela państwa,

- gdy w stosunku do przedstawiciela państwa zastosowano przymus za pomocą skierowanych przeciwko niemu czynów lub gróźb,

- gdy przymus zastosowano wobec państwa w drodze groźby lub użycia siły,

- gdy traktaty są sprzeczne z bezwzględnie obowiązującą normą prawa międzynarod.

Wygaśnięcie traktatów

a) zaistnienie okoliczności obiektywnej, którą sam traktat przewidział - polega na upływie czasu na jaki zawarto traktat lub ziszczeniu się warunku zamieszczonego w traktacie.

b) zaistnienie okoliczności obiektywnej, której traktat nie przewidział - konw. wied. wyróżnia 3 sytuacje:

- trwałe zniknięcie lub zniszczenie przedmiotu niezbędnego dla wykonania traktatu;

- zasadnicza zmiana okoliczności ;

- powstanie nowej formy o charakterze - ius cogens- sprzecznej z normami umowy;

c) działanie zgodnej woli stron traktatu - zgodna wola do wygaśnięcia traktatu może przejawiać się bądź wyraźnie bądź w sposób dorozumiany przez zawarcie nowego traktatu o takim samym zakresie rzeczowym ale różnej w stosunku do dawnej treści;

d) działanie woli jednej ze stron traktatu - konwencja mówi o wypowiedzeniu traktatu oraz o możności wycofania się z traktatu.

Wpływ konfliktu zbrojnego na umowy międzynarod. Zasadą ogólną jest, że umowy zawarte na wypadek konfliktu zbrojnego nie wygasają. Umowy takie winny być w miarę możności przestrzegane, a jeśli to niemożliwe ulegają zawieszeniu. Na okres wojny ulegają zawieszeniu umowy traktujące o sytuacji cudzoziemców, z wyjątkiem klauzul na wypadek wojny. W stosunku do umów należących do kategorii umów niewojennych panuje zasada, że wygasają wszystkie, a pewna liczba ulega zawieszeniu.

Norma prawa międzynarod. Podstawową jednostką tworzącą prawo międzynarod. jest norma. Definiować ją można jako regułę postępowania określającą granice i formy działania podmiotów prawa międzynarod. tj. państw i organizacji międzynarod. Z punktu widzenia norm prawa międzynarod. jest na ogół nietypowa - posiada dyspozycję, sankcje są w domyśle. Normy mają charakter autonomiczny. Państwo czy organizacje są ich twórcami, gwarantami a zarazem adresatami.

Zasady prawa międzynarod. są to reguły postępowania o charakterze przewodnim w odniesieniu do zakresu stos. międzynarod., których dotyczą, same nie znajdując się w stosunku podrzędnym w odniesieniu do wszystkich innych reguł dotyczących tego samego zakresu. Są one najważniejszymi normami prawa międzynarod.

Dekalog zasad między państwami europej., USA i Kanadą

A Część pierwsza reguluje kwestię bezpieczeństwa europejskiego. Wyróżniamy w niej dekalog zasad, który jest zastosowaniem zasad pr. międzynarod.:

1 Zasada suwerennej równości i poszanowania praw z niej wynikającej.

- równość państw wobec prawa,

- zasada poszanowania integralności terytorialnej,

- zasada poszanowania niepodległości,

- zasada respektowania swobody wyboru ustroju,

- zasada swobody kształtowania stos. międzynarod.,

- zasada pokojowej modyfikacji granic,

2 zasada zakazu użycia siły przeciwko integralności terytorialnej,

3 zasada nienaruszalności granic (zas. Autonomiczna),

4 zasada integralności terytorialnej państwa (z.auton),

5 zasada pokojowego załatwiania sporów

6 zasada nieingerencji w sprawy wewnętrzne państw,

7 zasada poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności ( zas. autonomiczna),

8 zasada równouprawnienia i samostanowienia państw,

9 zasada współpracy między państwami,

10 zasada wykonywania w dobrej wierze zobowiązań prawno międzynarod.,

Normy skodyfikowane, stopniowo rozwinięte i międzynarod. ujednolicone. Normami skodyfikowanymi są w wysokim stopniu nor-my prawa wojennego, pokojowego rozstrzygania sporów, międzynarod. prawa morza, prawa dyplomatycznego i konsularnego. Normy międzynarod. ujednolicone należy odróżnić od norm skodyfikowanych i norm postępowo rozwijających prawa międzynarod. Pierwsze z nich są normami regulującymi prawa i obowiązki osób fiz. i pra. Dwa dalsze zespoły norm określają prawa i obowiązki podmiotów prawa międzynarod. Publicznego. Norma międzynarod. ujednolicona nie będzie normą skodyfikowaną pr. międzynarod. publ. lecz może stanowić normę postępowania rozwijającą pr. międzynarod.

Charakterysryka porządku wspólnotowego w prawie pierwotnym. Normami, które przenikają z pr. wew. i pr. Międzynarod. są:

1 uchwały prawotwórcze niektórych organizacji międzynarod., w których obowiąz. system concreting out.

2 uchwały organizacji integracyjnych zachodnio europejskiego modelu integracji gospodarczej

3 uchwały UE

4 normy międzynarod. ujednolicone - są to normy, które regulują prawa i obowiązki państw oraz os. fizycznych i prawnych .

1.Społeczność międzynaro. a wspólnota międzynarodowa

2. Polityka

3. Nauka polityczna

Systemowe określenie stosunku normy pr. międzynarod. do normy pr. wewn. Regulacje pr. Międzynarod. w Konstytucji. Konstytucja Marcowa jak i z 1952r. oraz Mała Konstytucja z 1992r. nie regulowały wzajemnej relacji między pr. Międzynarod., a pr. krajowym. Po raz pierwszy stosunek pr . wew. do pr. Międzynarod. znalanł swe uregulowanie w Konstytucji RP z 2.04.1997r. Nie jest jednak uregulowaniem pełnym. Obejmuje bowiem tylko relacje między traktatami podlegającymi ratyfikacji a ustawodawstwem krajowym. Umowy międzynarod., w stosunku do których dokonano ratyfikacji należą do źródeł prawa powszechnego obok Konst., ustaw, i rozporządzeń. Wobec niektórych umów międzynarod. wymagana jest zgoda w formie ustawy przez sejm i senat - zarówno dla ratyfikacji jak i wypowiedzenia. Są to następuj. Kategorie umów międzynarod.: traktaty pokoju, umowy sojusznicze, umowy polityczne lub wojskowe. Umowy międzynarod. ratyfikowane za uprzednią zgodą w formie ustawy mają moc nadrzędną nad ustawami. Ta zasada ma zastosowanie do uchwał podejmowanych przez org. UE. Jeżeli to wynika z aktu konstytuującego organizację międzynarod., wówczas w wypadku kolizji, prawo przez nią stanowione ma pierwszeństwo przed ustawą.

Dualizm Jako pogląd w doktrynie pr. Międzynarod. ujmujący zależność między prawem międzynarod. i pr. krajowym, jako dwa niezależne od siebie systemy.

Oba systemy dysponują odrębnymi kategoriami:

1 pr. Wew. to pr. stanowione, niekiedy zwyczajowe;

2 pr. międzynarod. to traktat, umowa międzynarod., zwyczaj międzynarod., zasady ogólne prawa, uchwały organizacji międzynarod.

Oba te systemy regulują odrębne stosunki prawne. Normy te są skierowane do odrębnych kategorii adresatów. Na gruncie pr. Wew. Adresatami są osoby fiz. i prawne, na gruncie pr. Międzynarod. - państwo. Dla pr międzynarod. pr. Krajowe jest jedynie faktem i równocześnie wyrazem oświadczenia woli.

Monizm występuje w dwóch wymiarach.

1 monizm internacjonalistyczny - z prymatem pr. międzynarod. Nad pr. Krajowym. Prawo międzynarod. jest wyrazem solidarności społecznej, ale równocześnie zwalczana jest konstrukcja państwa. Jednostka jest podmiotem prawa międzynarod., a nie państwo.

2 monizm nacjonalistyczny - jest to nihilizm prawno międzynarod., tzn. odrzucenie, negowanie prawa międzynarod. Są to rozważania doktrynalne, mające znaczenie pomocnicze. W prawie międzynarod. brak jest norm, które w sposób generalny ujmowałyby wzajemny stosunek między prawem międzynarod., a prawem krajowym.

1.ZASADY PRAWA WSPÓLNOTOWEGO

1.zasady prymatu prawa wspólnotowego

2 zas. bezpośredniego skutku os.fiz.i pr. mają przyznane uprawnienia i mogą się powoływać przed organami stosujące prawo, 3.zasada bezpośredniego stosowania

4.zasada autonomii pr. Wspólnotowego

5.zasada skuteczności, 6.zasada jednolitości

Prawo wspólnotowe stanowi autonomiczny porządek prawny zintegrowany z systemu pr. krajowego państw członkowskich

Na rzecz którego ograniczyły prawa suwerenne.

2. PODMIOTOWOŚĆ PRAWA MIĘDZYNAROD.

Pr. Międzyn. jest to system norm prawnych regulujących stosunki wzajemne między podmiotami tego systemu prawnego.

Współcześnie przyjmuję się że o podmiotowości decydują inne kryteria:

1.międzynarodowa zdolność prawna

2.międzynarodowa zdolność do czynności prawnych

Podmiotami prawa międz. Publ. są podmioty stosunków międzynar. których postępowanie jest bezpośrednio regulowane normami pr. międzynar.

Podmiotowość prawa międzynar. - jest to zdolność bezpośredniego nabywania praw i zaciągania zobow. Prawno międzynar.

3.KRYTERIA WŁAŚCIWE DO WYZNACZANIA PODMIO-TOWOSCI PRAWNEJ MIEDZ:

a)międzynar. zdolnosć prawna-jest analogicznie określana jako w prawie zewnętrznym

b)międzynar. Zdolność do czynności prawnych- zdolność do bezpośredniego wywoływania skutków prawnych poprzez własne działania.

4.PRZEJAW MIĘDZYNAR.ZDOL. DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH SĄ DLA PAŃSTW.

ONZ posiada międzyn. Zdolność do czynności prawnych w następujących strefach:

1.może zawierać umowy międzynar. Z innymi organizacjami

2.może zawierać umowy z państwami o następującej treści:

-umowy ws przekazania obszaru pod powiernictwo

-umowy ws dostarczenia kontyngentów narodowych sił zbrojnych do sił zbrojnych ONZ

-umowy ws ułatwień logistycznych

3.korzysta z przywilejów immunitet. dot. Funkcjonariu.

4.posiada zdolność prawotwórczą ale tylko w zakresie tzw. prawa wewnętrz

5.ma możność podnoszenia roszczenia międzynar.

6.sama ponosi odpowiedzialność z tytułu roszczenia.

Mianem organizacji wyspecjalizowanej określa się różnego rodzaju instytucje wyspecjalizowane, utworzone na podstawie porozumień zawartych między państwami i posiadające na mocy statutów rozległe kompetencje międzynarod. W dziedzinie gospodarczej, społecznej, kulturalnej, wychowawczej, zdrowia publ. i innych dziedzinach pokrewnych uznanych przez ONZ w specjalnych umowach zawartych z organizacją.

Do międzynarod. organizacji wyspecjalizowanych systemu ONZ zalicza się m.in.: Międzenarod. Organiz. Pracy; Organiz. Wyżywienia i Rolnictwa; Organiz. ds. Wychowania, Nauki i Kultury; Organiz. Lotnictwa Cywilnego; Międzynarod. Bank Odbudowy i Rozwoju; Międzynarod. Fundusz walutowy; Powszechny Związek Pocztowy; Światową Organiz. Zdrowia; Międzynarod. Związek Telekomunikac.; Światową Organiz. Meteorologiczną; Międzynarod. Organiz. Morską; Międzynarod. Stowarzyszenie Rozwoju; Międzynarod. Towarzystwo Finansowe; Światową Organiz. Turystyczną. Cechą organiz. Wyspecjaliz. jest to, że są one powiązane z Radą Gospodarczo-społeczną. Umowy są zawierane między daną organizacją wyspecjalizowaną a Radą Gosp - społ.

Wśród innych org. Międzynarod. warto wymienić te, które posiadają podmiotowość prawno- międzynarod. i są powoływane do utrzymywania pokoju i bezpieczeństwa międzynarod. w danym regionie, należą do nich m.in.: Organizacja Państw Amerykańskich, Organizacja Jedności Afrykańskiej, Liga Państw Arabskich. Jest także Organizacja Paktu Północno atlanty. NATO oraz zachodnio europ. Organizacje integracyjne takie jak: Europejska Wspólnota Energii Atomowej, Wspólnota Europejska.

Z organizacji pozarządowych podmiotowość prawną międzynarod. posiada Międzynarodowy Czerwony Krzyż (powst. w 1859r.), w którego skład wchodzi: Komitet Międzynarod. (tylko Szwajcarzy), Liga Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża, Stowarzyszania Narodowe Czerwonego Krzyża. Oprócz Stowarzyszeń CK istnieją Stowarzyszenia Czerwonego Półksiężyca.

Wyróżnia się nast. Kategorie państw:

1 państwa jednolite (suwerenne) - na poj. Suwerenności składają się dwa elementy:

- całowładność - wyłączna kompetencja regulowania wszelkich spraw wewn. przez państwo;

- samowładność - prawna niezależność od jakichkolwiek czynników zewnętrznych.

2 państwa złożone (także suwerenne) - podział suwerenności między całość. Wśród państw złożonych występują:

- państwa związkowe (tzw. federacje) - całość jest podmiotem prawa międzynarod. i całość posiada z zasady centralne org. Mające międzynarod. Zdolność do działań.

5.PODMIOTOWOSĆ ZSRR

Powszechnie przyjmowano, że ZSRR był federacją .Do kompetencji federacji należały takie sprawy jak:

- prowadzenie polityki zagranicznej

- utrzymywanie stosunków międzynar.

- sprawy wojny

- sprawy pokoju

Protektorat międzynar.- inna kategoria państw zależnych oparta na umowie międzynar. Do protektoratów zalicza się Andorę,Monako,San Marino.

6.PODMIOTOWOŚĆ PRAWNO-MIĘDZYNARODO-WA STOLICY APOSTOLSKIEJ

Podmiotem pr. międzyn. jest Stolica Apostolska ,przez którą należy rozumieć zgodnie z prawem kanonicznym i zgodnie z praktyką międzyn. i normą zwyczajową te-go prawa papieża wraz z zespołem podległych mu urzędów. Podmiotowość prawno-międzynarodowa a raczej zdolność papieża do występowania w stosunkach międzynar. była powszechnie uznawana od czasów wczesnego średniowiecza. Wynikało to z dwóch zasadniczych motywów:

1.z faktu pełnienia przez papieża tytułu Głowy Kościoła Katolickiego.

2.z faktu istnienia państwa kościelnego ,które zostało zlikwidowane w wyniku procesu zjednoczenia Włoch.

W praktyce międzynar. zdolność do czynności prawnej przejawia się następująco:

-s. a. zawiera umowy międzynarodowe-konkordaty

-s. a. utrzymuje dyplomatyczne stosunki z innymi państwami

-s. a. uczestniczy w pracach konferencji międzynarod.

7.PODMIOTOWOŚĆ OSÓB FIZYCZNYCH

W prawie międzynar. Brak jest norm ,które by precyzyjnie określały podmioty prawa międzynar. Klasyczna doktryna pr. międzynar nawiązująca do tego systemu prawnego przyjmowała zasadę, że jednostka nie jest podmiotem prawa międzynar. Można wykluczyć że w intencji zamiarem stron umowy może być przyznanie praw czy nałożenie obowiązków na osoby fizyczne, które będą podlegały stosowaniu przez sądy.

Są wyjątkowe sytuacje kiedy osoba fiz. może być traktowana jako podmiot prawa międzynar. Kiedy ma uprawnienia i obowiązki płynące z prawa międzynar. a nawet uzyskuje zdolność do działań prawnych w pła-szczyźnie międzynar. Są to uprawnienia procesowe przeciwko własnemu państwu przykładem podmiotowości prawno-międzynar. Jest zrealizowanie odpowiedz. osób fiz. za zbrodnie przeciwko pokojowi i ludzko.

8.POWSTANIE I UPADEK\ PAŃSTWA

Powstanie państwa jest zjawiskiem socjologicznym. Muszą występować trzy składniki by mieć do czynienia a państwem: ludności, terytorium i władza najwyższa. Decydujące znaczenie posiada jednak władza najwy-ższa, której stawia się wymóg efektywności. Władza najwyższa wykazywać się będzie znacznym stopniem efektywności to państwo nie przestanie istnieć. Współcześnie państwo nie może upaść wskutek aneksji ze względu na zakaz użycia siły w stosunkach międzynarodowych. Upadek państwa nie następuje wskutek sprzecznej z prawem międzynarodowym utraty terytorium, w okolicznościach gdy uznawany jest rząd tego państwa.

9.IMMUNITET PAŃSTWA

Oznacza że państwo i jego organy nie mogą być pozwane przed organy sądowe innego państwa a także jego własności nie może podlegać zajęcia (immunitet egzekucyjny).

Umowa i ustawy potwierdzają zasady immunitetu państwowego, lecz przewiduje, że nie przysługuje on gdy państwo zgodzi się poddać jurysdykcji obcego sądu jeśli postępowanie dotyczy jakiejkolwiek handlow. działal. Szkody lub utraty własności, roszczeń wobec statków handlowych. Immunitet egzekucyjny nie jest regulowany jednolicie przez ustawy lub konwencje.

10.ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE

Organizacja międzynarodowa to takie stowarzyszenie zawiązane na podstawie umowy międzynar. lub innej umowy i dysponujące stałymi org. Które ze względu na skład członkowski, skład organów i określenie fun-kcji stawia sobie cele w zakresie stosunków międzynarodowych. By odróżnić organizacje międzynarodowe międzypaństwowe od pozarządowych można przyjąć następujące definicje, że organizacja międzynarodowa międzypaństwowa to stowarzyszenie państw utworzone na podstawie umowy międzynarodowej. Taka umowa lub uchwała stanowi jej statut.

Organizacja międzynar. pozarządowa to stowarzyszenie osób fizycznych i prawnych działających na podstawie umów tych podmiotów, niezależnie od tego czy zarejestrowane jest w jakimś państwie czy organizacji.

11.FUNKCJE ORGANIZACJI MIĘDZYNARODOW.

Wyróżniamy: regulacyjne, kontrolne, operacyjne. Do f-kcji kontrolnych w ścisłym znaczeniu umieszczono w tym przedziale f-kcji z zakresu rozstrzygania sporów międzynarodowych. Do f-kcji operacyjnych zalicza się płaszczyznę operacji dla utrzymania pokoju.

12.ORGANY ORGANIZACJI MIEDZYNARODOW. Klasyfikację przeprowadza się opierając się na kryterium charakteru ONZ posiada międzyn. Zdolność do czynności prawnych w następujących strefach:

1.może zawierać umowy międzynar. Z innymi organizacjami

2.może zawierać umowy z państwami o następującej treści:

-umowy ws przekazania obszaru pod powiernictwo

-umowy ws dostarczenia kontyngentów narodowych sił zbrojnych do sił zbrojnych ONZ

-umowy ws ułatwień logistycznych

3.korzysta z przywilejów immunitet. dot. Funkcjonariu.

4.posiada zdolność prawotwórczą ale tylko w zakresie tzw. prawa wewnętrz

5.ma możność podnoszenia roszczenia międzynar.

6.sama ponosi odpowiedzialność z tytułu roszczenia.

Mianem organizacji wyspecjalizowanej określa się różnego rodzaju instytucje wyspecjalizowane, utworzone na podstawie porozumień zawartych między państwami i posiadające na mocy statutów rozległe kompetencje międzynarod. W dziedzinie gospodarczej, społecznej, kulturalnej, wychowawczej, zdrowia publ. I innych dziedzinach pokrewnych uznanych przez ONZ w specjalnych umowach zawartych z organizacją.

Do międzynarod. organizacji wyspecjalizowanych systemu ONZ zalicza się m.in.: Międzenarod. Organiz. Pracy; Organiz. Wyżywienia i Rolnictwa; Organiz. ds. Wychowania, Nauki i Kultury; Organiz. Lotnictwa Cywilnego; Międzynarod. Bank Odbudowy i Rozwoju; Międzynarod. Fundusz walutowy; Powszechny Związek Pocztowy; Światową Organiz. Zdrowia; Międzynarod. Związek Telekomunikac.; Światową Organiz. Meteorologiczną; Międzynarod. Organiz. Morską; Międzynarod. Stowarzyszenie Rozwoju; Międzynarod. Towarzystwo Finansowe; Światową Organiz. Turystyczną. Cechą organiz. Wyspecjaliz. Jest to, że są one powiązane z Radą Gospodarczo-społeczną. Umowy są zawierane między daną organizacją wyspecjalizowaną a Radą Gosp -społ.

Wyróżnia się nast. Kategorie państw:

1 państwa jednolite (suwerenne) - na poj. Suwerenności składają się dwa elementy:

- całowładność - wyłączna kompetencja regulowania wszelkich spraw wewn. Przez państwo;

- samowładność - prawna niezależność od jakichkolwiek czynników zewnętrznych.

2 państwa złożone (także suwerenne) - podział suwerenności między całość. Wśród państw złożonych występują:

- państwa związkowe (tzw. federacje) - całość jest podmiotem prawa międzynarod. i całość posiada z zasady centralne org. mające międzynarod. zdolność do działań.

- związki państw (tzw. Konfederacje) - o tym kto po-siada podmiotowość prawną międzynarod. decyduje statut połączenia, tj. umowa międzynarod. Zazwyczaj jest tak, że podmiotowość prawno-międzynarod. po-siadają człony składowe konfederacji. Statut połączenia może jednak określać także, że podmiotowość prawno-międzynarod. Posiada całość połączenia. Przeprowadza się opierając się na kryterium charakteru prawnego ich członków ,bądź na kryt. funkcji org. bądź na kryt. ich ważności. Wyróżnia się org. deliberujace, wykonawcze, administr., kontrolne, rozstrzygania i załatwiania sporów, konsultacyjne i doradcze. Można wyróżnić organy główne i pomocnicze. Nadto można wyróżnić występowanie organów tworzonych ad hoc.

13.ZASADY GŁOSOWANIA W ORGANIZACJACH

Zasadą głosowania jest zasada przyznawania jednemu członkowi jednego głosu, stanowi rozwinięcie zasady suwerennej równości państw. W org. takich jak Unia Europejska zasada ta nie jest stosowana gdyż członkowie dysponują różna ilością głosów w zależności od wkładów finansowych czy znaczenia gospodarczego. Istotnym ograniczeniem znaczenia zasady jedno państwo jeden głos jest fakt istnienia w organizacjach międzynar. organów wykonawczych o węższym składzie członków niż skład członków organizacji. Spotyka się także zasadę złagodzonej jednomyślności przyjmującą że uchwały mogą zapaść jednomyślnie a państwa które zgłoszą brak zainteresowania daną sprawą nie uczestniczą w głosowaniu. Najczęściej jednak uchwały w organiz. międzynarod zapadają większością głosów.

14.LIGA NARODÓW

Projektodawcą LN był Prezydent USA W. Wilson. Zasada rozbrojenia miała stanowić jeden z fundamentów projektowanej LN. Przede wszystkim pakt legalizował odwołanie się do wojny w pewnych okolicznościach, wadą było stosowanie jednomyślności w głównych organach ligi. Głównymi organami było zgromadzenie, rada i sekretariat. Rada ligi została powołana w 1920 w składzie 4 stałych członków Wlk. Brytani, Francji, Włoch, Japonii oraz członków niestałych. Ligę rozwiązano w 1946r.

15.CELE I ZASADY KARTY NARODÓW ZJEDNO.

Cele NZ:

-utrzymanie międzynarodowy pokój i bezpieczeństwo stosując środki zbiorowe dla zapobiegania zagrożeniom pokoju i ich usuwania

-rozwijać przyjazne stosunki między narodami oparte na poszanowaniu zasady równouprawnienia i samo-stanowienia narodów i stosować inne odpowiednie środki dla wzmocnienia powszechnego pokoju

-doprowadzić do współdziałania międzynarodowego w rozwiązaniu zagadnień o charakterze gospodarczym, społecznym, kulturalnym lub humanitarnym .

-być ośrodkiem uzgadniającym działalność międzynaro zmierzająca do osiągnięcia tych wspólnych celów.

Dla osiągnięcia celów, organizacja i jej członkowie postępować będą wg następujących zasad:

1.organiz.opiera się na zasadzie suwerennej równości wszystkich członków

2.wszyscy członkowie w celu zapewnienia sobie praw i korzyści wynikających z członkostwa, wykonywać będą w dobrej wierze zobow. przyjęte przez nich zgodnie z nin. Karta

3.wszyscy członkowie powstrzymają się w swych stosunkach międzynar. Od stosowania groźby lub użycia siły przeciwko całości terytorialnej lub niepodległości któregokolwiek państwa.

4.czlonkowie okażą jej wszelka pomoc w każdej akcji podjętej zgodnie z nin. Kartą i powstrzymają się od udzielenia pomocy jakiemukolwiek państwu przeciwko któremu organizacja zastosowała akcję prewencji lub przymusu

16.CZŁONKOWSTWO

Pierwotnymi członkami org.NZ są państwa które bądź uczestniczyły w konferencji NZ bądź uprzednio podpisały Deklarację NZ z\1945 oraz podpiszą niniejszą Kartę i ratyfikują ją zgodnie z art. 110. Do Org.NZ mogą być przyjęte wszystkie inne państwa miłujące pokój które przyjmą zobowiązania zawarte w nin. Karcie i zadaniem Organizacji zdolne są i pragną zobowiązanie te wykonywać.

17.RADA BEZPIECZEŃSTWA

Jest organem o zasadniczych kompetencjach w dziedzinie utrzymywania pokoju i bezpieczeństwa międzynar. Liczy ona 15 członków w tym 5 stałych do których zalicza się USA,Rosję,Chiny,Francję oraz Zjednoczone Królestwo.

18.FUNKCJE I KOMP. RADY GOSPODARCZEJ

Rada może badać zagadnienia kulturalne, wychowawcze, zdrowia i pokrewne oraz opracowywać sprawo-zdania w tym zakresie. Rada odbywa 2 sesje zwyczajne w roku. Swą działalność prowadzi opierając się również na komisjach i komitetach. Uchwały zapadają zwykle większością głosów i maja charakter zaleceń .

19.RADA POWIERICZA

Utworzona w związku z poddaniem powiernictwu NZ byłych obszarów mandatowych oraz niektórych obszarów jakie zostały odłączone od byłych państw nieprzyjacielskich, a także z teoretyczna możliwością dobro-wolnego poddania pod powiernictwo innych terytoriów przez państwa za ich administrację.

20.PRZYWILEJE I IMMUNITETY NZ ORAZ JEJ FUNKCJONARIUSZY

ONZ posiada zdolność prawną konieczną do wykonywania jej funkcji i osiągania zamierzonych celów na terytorium każdego państwa członka. Przyznanie przywilejów i immunitetów przedstawicielom członków i funkcjonariusza ONZ uzasadniono koniecznością nie-zależnego wykonywania funkcji związanej z organizacją. Delegatom państw członkowskich w czasie wykonywania funkcji i podczas podróży na miejsce spotkania przysługuje wolność od aresztu osobistego i zatrzymania, immunitet sądowy w związku z przemówieniami.

21.ORGANIZACJE WYSPECJALIZOWANE SYSTE-MÓW ONZ

Spośród organ. międzynar. podmiotowość prawno-międzynar. posiadają przede wszystkim organizacje wyspecjalizowane w systemie ONZ. Do organiz. Wyspecjalizowanych systemu ONZ zalicza się m.in.: Mię-dzynarodową Organizację Pracy, Organizację Wyżywienia i Rolnictwa, Międzyn. Bank Odbudowy i Rozwoju itp. Cechą organiz. wyspecjalizowanych jest to że są one powiązane z Radą Gospodarczo -Społeczną. Umowy są zawierane między daną organiz. Wyspecjalizowaną a Radą Gosp-Społeczną. Zatwierdzenie tych umów następuje ratyfikacją dokonywaną przez Zgromadzenie Ogólne ONZ.

22.MIĘDZYN.ORGANIZ.POZARZĄDOWE

Rada Gosp-Społ. może nawiązać odpowiednie stosunki z pozarządowymi organizacjami które zajmują się sprawami wchodzącymi w zakres jej właściwości, w celu przeprowadzenia z nimi konsultacji. Do realizacji tych postanowień Rada powołuje specjalny organ pomocniczy, który nosi nazwę Komitetu ds. organiz. Pozarządowych. Status konsultacyjny kateg. I mają organiz., których zakres działania obejmuje większość spraw należących do kompetencji Rady G-S. Do II kateg. Zaliczane są organiz. o specjalnych kompetencjach dotyczących pewnych tylko wycinków działal. Rady. Trzecią grupę stanowią organiz. Grupy R, które okazyjnie mogą udzielać konsultacji.

23.ORGANIZACJE PAKTU PÓŁNOCNOATLA-NTYCKIEGO - NATO

Przykładem instytucji samoobrony zbiorowej jest NATO, utworzone 04.04.49 przez 12 państw, wśród których znalazły się także Kanada i USA. Osnową zobowiąz. Paktu jest przyrzeczenie że udzieli on pomocy stronie lub stronom napadniętym, podejmując natychmiast indywidualne w porozumieniu z innymi stronami akcję taka jaką uzna za konieczną.

24.UNIA EUROPEJSKA

Powstała z przekształcenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, EWG i Euratomu. Organami są rada ministrów państw członkowskich. Rada Europejska nieformalny organ przedstawicieli państw członkowskich na szczeblu głów państwa oraz komisji składająca się z przedstawicieli państw. Źródłami prawa UE są źródła pierwotne. Prawo UE określić należy jako rodzaj prawa międzyn. I obowiązuje bezpośrednio w porządku prawnych państw członkowskich.

25.UZNANIE MIĘDZYNARODOWE

Przez uznanie międzyn. Rozumiemy stwierdzenie przez podmiot uznający istnienia podmiotu uznawanego. Podmiotem uznającym może być każdy podmiot pr. Międzyn. tj. państwo i niektóre organiz. międzyn.. Wśród podmiotów uznania wymienia się państwo, rząd ,naród, zasady ogólne prawa, prawo obce i orzeczenia obcych sądów. Istnienie również zasady ogónej prawa jest też niezależnie od uznania. Jako przedmiot uznania utrzymało się przede wszystkim państwo i rząd a także systemy prawa, o czym traktuje teoria pr. m. Prywatnego, na tle instytucji uznania prawa obcego i uznania obcych orzeczeń sądowych. Skutki uznania w zależności od przedmiotu uznania są bądź konstytutywne bądź deklaratywne. Zagadnienie uznania rządu stanowi odrębny problem tylko wówczas, gdy rząd uznawany doszedł do władzy drogą poza konstytucyjną. Generalnie uznanie następuje bowiem wraz z powstaniem państwa.

26.SUKCESJA

Przez sukcesję w pr. m. rozumieć można bądź objęcie suwerenności na terytorium, które przedtem podlegało suwerenności innego podmiotu pr. m., bądź wstąpienie w miejsce drugiego podmiotu pr. m. w jego prawa i obowiązki. Synonimem sukcesji w pr. m. jest więc sukcesja państwowa.

Konwencja ustanowiła następujące modele sukcesji: cesja, powstanie państwa niepodległego, powstanie takiego państwa z kilku terytoriów zależnych, rozpad i zjednoczenie państwa. W przypadku cesji terytorium oparto się na zasadzie przesuwalności granic obowiązywania traktatów, a więc w momencie cesji przesta-ją obowiązywać w stosunku do cedowanego terytorium traktaty zawarte przez państwo-poprzednika i zaczynają na tym terytorium obowiązywać traktaty zawarte przez państwo sukcesora. Sukcesja nie wywiera wpływu na własność, prawa i interesy, które w momencie sukcesji są zlokalizowane na terytorium państwa-poprzednika. W przypadku cesji przejścia własności z państwa - poprzednika na państwa sukcesora winno następować na podstawie umowy między obu państwami.

27.ODPOWIEDZIALNOŚĆ PAŃSTWA

Podmioty stosunku prawno międzynar. Dzieli się w związku z odpowiedz. na podmioty delikatu międzynar. (bezprawne czyny) i podmioty międzynar. Roszczeń. W doktrynie pr. m. pierwsze określa się jako podmioty czynne a drugie jako bierne. Płaszczyzny odpowiedzialności mogą być trojakie: moralna, polityczna, materialna. Formy odpowiedzialności: satysfakcja, która polega na udzieleniu przez ponoszacego odpo-wiedzialność zadośćuczynienia i może znajdować wyraz w oficjalnych przeprosinach, restytucja, czyli przywrócenie stanu sprzed naruszenia prawa, reparacja, oznacza wyrównanie strat poniesionych przez jakiś podmiot wskutek bezprawnego postępowania innego podmiotu w formie dostaw towaru, wypłaty pieniędzy. Szczególną formą odpowiedz. jest odpowiedz. karna os. fizycznych.

28.TERYTORIUM Klasyfikacja i istota terytorium państwowego.

Terytorium dzieli się na następujące części:

a) teryt. Państwowe - stanowi rozciąganie się nań suwerenności

b)teryt. Powszechnego użytku to teryt., które mają prawo badać i eksploatować wszystkie państwa z których każde oddzielnie wykonuje jurysdykcję w zakresie swej działalności

c)teryt. Wspólne takie które zależy od społeczności międzyn., która nim zarządza przez specjalne organ.

Międzynarodowe.

d) teryt. Niczyje

W doktrynie prawa międzyn. Sformułowane zostały w tej mierze następujące teorie prawnicze:

a) przedmiotowa - teryt. stanowi przedmiot (obiekt) przy czym władzę tę przedstawia się bądź jako dominium publicum bądź jako imperium (suwerenność)

b)podmiotowa - zakłada że teryt. stanowi istotę państwa a stosunek do teryt. Jest więc stosunkiem państwa do siebie samego

c)przestrzenna zakłada że teryt. jest przestrzenią w obrębie której władza państwowa istnieje i działa

d)kompetencji zakłada że teryr. obowiązuje porządek prawny państwa

29.GRANICE PAŃSTWOWE

Granice teryt. Państwowego muszą być ustalone w stosunku do państw sąsiednich i morze otwartego jako również w górę w stosunku do przestrzeni kosmicznej która stanowi rzecz powszechnego użytku. Zastosowanie jakichś zasad ogólnych do konkretnej granicy następujące najczęściej w trakcie międzynarod. Nazywa się technicznie określenie granicy. Dalszą fazą jest demarkacja stanowiąca szczegółowe wytyczenie granicy w terenie, oznakowania i naniesienie tych znaków na mapie. Granica może bowiem przebiegać jednym z brzegów, środkiem rzeki lub głównym nurtem. Specyfiką wykazuje się także delimitacja granicy państwowej w górach. Granica może bowiem biec szczytami lub działami wodnymi.

30.MIĘDZYNARODOWE PRAWO RZECZNE

Prawo rzeczne jest prawem traktatowym , a więc obowiązki w zakresie współpracy rzecznej powstają w granicach zakreślonych umowami międzynarodowymi. Większość klasyfikacji dokonywana była przy założe-niu że rzeki są szlakami komunikacyjnymi, a więc przy uznaniu prymatu zagadnienia żeglugi. W związku ze wzrostem znaczenia niekomunikacyjnych sposobów wykorzystywania rzek zmienia się także punkt widzenia doktryny prawa międzynarodowego na zagadnie-nie klasyfikacji rzek. Można przyjąć następujące definicje rzek:

a)rzeki które w całym swym biegiem nie wykraczają poza tert. państwa

b)rzeki przedzielające lub przecinające różne państwa i zarządzane przez każde z nich na narodowym odcinku są rzekami wspólnymi

c)rzeki przedzielające lub przecinające różne państwa.

31.STATUS DUNAJU

Dunaj jest rzeką międzynarodową. Status jego reguluje konwencja belgradzka dotycząca ustroju żeglugi na Dunaju z 18.08.48r. Konwencja ta przewiduje że żegluga na Dunaju będzie wolna i dostępna dla obywateli, statków handlowych i towarów wszystkich państw. Do najważniejszych zadań Komisji Dunaju na-leży czuwanie nad wykonaniem postanowień konwencji belgradzkiej opracowywanie planu ogólnego wielkich robót technicznych koniecznych ze względu na żeglugę i wprowadzenie w całej części żeglownej. W związku z żeglugą wykonywaną przez statki na Dunaju mogą być pobierane opłaty: specjalne, opłaty od żeglugi i opłaty szczególne.

32.STATUS RENU

Status uregulowały zasady ustalone w akcie końcowym kongresu wiedeńskiego zastąpione przez normę konwencje 1931 z Monguncji. Konwencja zagwarantowała również wolność tranzytu na całym żaglowym odcinku Renu od Bazylei do morza.

33.OGRANICZENIE WYKONYWANIA ZWIE-RZCHNICTWA TERYTORIALNEGO

Serwitut międzynarodowy występuje wtedy gdy istnieje teryt. obciążone i teryt. uprawnione. Uprawnienie serwitutowe w myśl założeń doktryny klasycznej miało charakter trwały, być respektowane przez państwa trzecie, gdyby wskutek zmian terytorialnych nabyły one właściwe terytoria. Rzeczowy charakter serwitutu międzyn. Wyraża się w fakcie iż prawo międzyn. Prze-widuje pewne normy tworzące prawo jakiegoś pań-stwa do używania w jakiś sposób teryt. należącego do innego państwa.

34.TRANZYT

Mianem komunikacji tranzytowej określa się komunikację której początek i koniec położone są poza teryt. uważanym za tranzytowe. Umowy tranz. Zawierane są na określony czas co sprawia że tranzyt nie ma charakteru absolutnego i stałego zjawiska. Przez istotę tranzytu międzyn. należy rozumieć zespół ułatwień, przywilejów komunikacyjnych, gosp, i celnych a także immunitetów udzielonych przez jakieś państwo lub państwa wg standardu traktowania odbiegającego od ułatwień przywilejów i immunitetu udzielonych zazwyczaj przez państwa w celu umożliwienia transportu, którego zarówno początek jak i koniec są poza teryt. należącym do kraju tranzytowego.

35.DZIERŻAWA I BAZY WOJSKOWE

Dzierżawa polega na czasowym użytkow. teryt jakiegoś państwa przez inne państwa dla celów określonych w umowie międzyn. na warunkach odpłatności. Przykładem dzierżawy jest umowa między Finlandią a ZSRR dot. Kanału sejmskiego i Wyspy Mały Wysocki

36.DEMILITARYZACJA I NEUTRALIZACJA

Demilitaryzacja jest to przewidziane przez umowę międzyn. Działanie zmierzające do zniszczenia wyburzenia lub przekazania na cele pokojowe stałych urządzeń wojskowych i zakładów produkcji wojskowej oraz utrzymywania wskazanego stanu zbrojeń przez określony czas. Od demilitaryzacji i strefy zdemilitaryzowanej odróżnić należy neutralizację tj. wyłączenie określonej części teryt. z ewentualnych przeszłych działań wojennych. Zneutralizowane są kanały międzynarodowe Sueski i Panamski.

37.ZMIANA TERYTORIUM PAŃSTWOWEGO

Pojęciem zmian teryt. obejmuje się tylko takie nabytki, utratę lub zmianę teryt. wskutek których nie przestaje istnieć podmiot pr. międzyn.- państwo ani też nie powstaje nowe.

37.NABYCIE TERYTORIUM

Najważniejszym sposobem nabycia teryt. jest cesja. Oznacza ona traktatowe przekazanie zwierzchnictwa tert. w stosunku do jakiegoś tert. przez 1 państwo innemu państwu. Pierwsze z nich nazywa się cedenten a drugie cesjonariuszem. Od momentu cesji odróżniać należy moment faktycznego przekazania tert. Momenty te mogą się pokrywać ale najczęściej faktyczne przekazanie przewidywane jest po upływie pewnego czasu od momentu zawarcia umowy międzynar. Prze-kazanie tert. nie jest jednak warunkiem wystąpienia cesji lecz wykonaniem cesji. Stad z chwilą wejścia umowy międzynar. Cesjonariusz staje się suwerenem stosownego odcinka tert. Gdy cesja następuje w wyniku zasądzenia zgoda cesjonariusza i cedenta przyjmuje kształt zgody na rozpatrzenie sytuacji tert. I może konkretyzować się w umowie kompromisowej klauzuli arbitrażowej czy sądowej lub członkostwie jakiś organ. międzynar. Innym sposobem nabycia tert. jest zasiedzenie które oznacza nabycie tyt. Prawnego do tert. Na podstawie długotrwałego i niezakłóconego posiadania. Efektywność zasiedzenia polega na ciągłości i pokojowym charkt. posiadania.

38.UTRATA TERYTORIUM

Sposobami utraty teryt. są zasiedzenia i cesja, a dawniej debellacja. Cesja oznacza traktatowe przekazanie zwierzchnictwa tert. w stosunku do jakiegoś tert. przez jedno państwo innemu państwu. Zasiedzenie oznacza nabycie tyt. prawnego do teryt. Na pod-stawie długotrwałego i nie zakłóconego posiadania. Efektywność zasiedzenia polega na ciągłości i pokojowym charakt. posiadania. Utrata teryt. Może nastąpić również w skutek pokojowej okupacji. W raz z rozwo-jem zasad prawa międzynar. Wzmacniających ochronę integralności tert. i nienaruszalności granic współcześnie pokojowa okupacja nie może prowadzić do utraty tert.

Wyszukiwarka