LGBT (z ang. Lesbians, Gays, Bisexuals, Transgenders) - skrótowiec odnoszący się do lesbijek, gejów, osób biseksualnych oraz osób transgenderycznych jako do całości. Do grupy osób transgenderycznych wlicza się również osoby transseksualne. W ogólnej definicji terminem tym określa się ogół osób, które tworzą mniejszości o odmiennej od heteroseksualnej orientacji seksualnej oraz osób o niezgodnej z biologiczną tożsamości płciowej (osoby transgenderyczne i transseksualne).
Termin powstał w latach 60. XX w. w USA. Do powszechnego użycia wszedł w latach 90[1].
Warianty terminu
Akronim ten jest spotykany również w wersjach LGTB i GLBT, które nie zmieniają jego znaczenia. Czasami stosuje się też skrót LGB oznaczający wyłącznie społeczność osób homo- i biseksualnych.
Dodatkowe litery
Akronim można spotkać także w wariancie z dodatkową literą Q (najczęściej LGBTQ i GLBTQ), pochodzącą od terminu queer (oznaczającego ogół osób nieheteroseksualnych) albo questioning (odnoszącego się do osób niepewnych swojej orientacji seksualnej lub poszukujących)[2] oraz z literą I (LGBTI) od słowa interseksualizm. Spotyka się także rozwinięcia tego akronimu w postaciach LGBTQF i LGBTQA, gdzie F (z ang. friends) oznacza przyjaciół takich osób, a A (z ang. allies) sprzymierzeńców w walce z homofobią[3] lub osoby aseksualne[4]. Istnieje trend obejmowania terminem kolejnych grup[5].
Społeczność LGBT - grupa społeczna, do której należą osoby określające siebie jako mniejszości seksualne: lesbijki, geje, biseksualiści i transseksualiści, w języku angielskim określana też wymiennie jako gay community lub LGBT community. W pojęciu szerszym niektórzy badacze w ostatnich latach używają tego terminu dla określenia także innych osób o nienormatywnej seksualności[1]. Zarys historii: płcie, gender, orientacje seksualne
Zjawisko homoseksualizmu, hermafrodytyzm (patrz też: Obojnactwo) a zwłaszcza biseksualizmu, funkcjonowało od początku istnienia ludzkości[2]. Jakkolwiek współczesna nazwa LGBT, jako termin pojawiła się w literaturze fachowej stosunkowo niedawno, społeczność i zagadnienia związane z tą nazwą sięgają czasów antycznych. Temat ten opisany został w monumentalnej monografii opracowanej przez ponad stu naukowców z wielu czołowych uniwersytetów Ameryki Północnej i Europy[3]. Jednak dopiero w połowie XX w. zaczęto je postrzegać jako alternatywny i równorzędny względem heteroseksualizmu wariant seksualności[4][5]. Zmiana tej optyki bazowała nie tylko na wprowadzeniu obiektywnych badań empirycznych z zakresu psychologii[6][7], socjologii[8] czy antropologii[9], ale także aktywności politycznej i społecznej samych osób LGBT[10]. Umożliwiło to tym osobom wyjście z ukrycia i utworzenie regularnej społeczności[11], której znaczenie ulega rozszerzeniu i zyskuje coraz większą akceptację wśród heteroseksualnej części społeczeństwa[12]. 19 grudnia 2008 r. Zgromadzenie Generalne ONZ przyjęło pierwszą w swej historii rezolucję wzywającą państwa członkowskie do uznania i gwarancji swobodnego rozwoju dla społeczności LGBT[13]. Polska była jednym z sygnatariuszy tej rezolucji.
Jak wykazują badania antropologiczne[14], konstruowanie podziału na heteroseksualną większość i homoseksualną mniejszość nie jest obecne we wszystkich kulturach i epokach historycznych. Przykładem może być antyczna kultura europejska, w której uważano, że każdy ma potencjalne predyspozycje do uprawiania seksu z osobami tej samej i przeciwnej płci[15]. W związku z tym mówienie o społeczności LGBT w takich kulturach bywa traktowane przez niektórych badaczy za nieadekwatne. Nie wyklucza to jednak opisywania samego zjawiska homoseksualizmu i osób homoseksualnych - jako takich, które wchodziły wyłącznie lub przede wszystkim w związki z osobą tej samej płci[16]. Warto zaznaczyć, że prekursorskie prace na tematy seksualności w nowożytnych i współczesnych społecznościach prymitywnych napisał na początku XX w. polski antropolog Bronisław Malinowski[17].
Zdaniem niektórych teoretyków kultury[18], stworzenie późno-nowoczesnej społeczności LGBT jest sposobem manifestacji przekonania, że homoseksualizm czy biseksualizm to zjawiska znajdujące się w obrębie normy seksualnej na równi z heteroseksualizmem. Heteronormatywna kultura stara się wykluczyć mniejszości seksualne z dyskursu społecznego, udając, że nie uczestniczą one w dyskursie. Aby tego dokonać, posługuje się mechanizmami przemocy, mającymi na celu wywołać w osobach LGBT poczucie wstydu i osąd, że ich orientacja seksualna jest czymś mniej wartościowym lub wręcz diabolicznym. Przykładem tego były powszechnie używane pejoratywne określenia osób LGBT (pedał, faggot i inne). Grupy silnie konserwatywne organizowały polityczne akcje pozbawienia uprawnień cywilnych dla społeczności LGBT[19]. Społeczność LGBT prezentuje antytezę tego przekonania stwierdzając (w oparciu o źródła psychologiczne), że homoseksualizm jest zjawiskiem równorzędnym względem heteroseksualizmu. Przedstawiciele społeczności pokazują, że nie wstydzą się swojej orientacji seksualnej, np. poprzez organizowanie marszów Gay Pride (gejowskiej dumy). W ten sposób osoby te deregulują heteronormatywne założenie, że wśród uczestników dyskursu społecznego nie ma homoseksualistów, a on sam jest rodzajem degeneracji.
Konsolidacja społeczności LGBT sprawia, że staje się ona ważnym podmiotem, zauważanym na polu politycznym czy ekonomicznym. Partie polityczne określające siebie jako postępowe włączają w swe programy deklarację równouprawnienia osób LGBT - wychodząc w ten sposób na przeciw postulatom społeczności[20]. Obserwuje się także zainteresowanie siłą nabywczą mniejszości seksualnych, uwidaczniające się poprzez tworzenie reklam skierowanych do lesbijek i gejów (zob. pink dollar), lub otwieranie gay-friendly obiektów gastronomicznych lub innych punktów usługowych[21][22]. Jak wykazują badania niektórych ekonomistów, wielkość społeczności LGBT w danym mieście koreluje z jego dynamiką rozwoju[23].
Aleksander Macedoński - przykład historycznych odwołań
Przy opisie wszelkiej społeczności lub grupy jednym z podstawowych narzędzi jest uporządkowanie i systematyzacja biografii osób z daną grupą związanych. Taka kategoryzacja biografii, zwłaszcza w stosunku do społeczności, które były, a w pewnych obszarach kulturowych dalej są, marginalizowane i prześladowane nasuwa pytania natury moralnej i historycznej. Tam, gdzie wiedza i badania historyczne wskazują na długie okresy penalizacji i zagrożenia bezpieczeństwa osób LGBT, brak często miarodajnych źródeł o orientacji seksualnej danej postaci. Pamiętać należy, że od czasów średniowiecza po czasy nam współczesne większość z tych osób nie ujawniała się wobec innych w obawie o bezpieczeństwo osobiste, bezpieczeństwo mienia, a w najłagodniejszej odmianie - ostracyzm socjalny. Badania historyków, a w dużej mierze też badaczy literatury opierają się wielokrotnie na źródłach pochodnych. Przykładem takiej kategoryzacji biografii mogą być prace historyków Luca Brissona z okresu antyku i Cristiana Berco z XVII wiecznej Hiszpanii[24][25], Najczęściej spotykane przykłady kategorii biograficznych w literaturze naukowej i opisach społeczności LGBT, jakie się dziś spotyka to:
osoby, bez względu na ich orientację seksualną, które swą działalnością zawodową lub amatorską działały wewnątrz środowiska LGTB. A więc członkowie organizacji LGTB lub działający na rzecz tych organizacji i środowiska (np. politycy, aktywiści, naukowcy);
twórcy literatury i innych dziedzin sztuki (bez względu na ich orientacje seksualne) o tematyce homoerotycznej lub zbliżonej do którejś z kategorii LGBT;
osoby, które były (są) LGBT (lesbijki, geje, biseksualiści, transgenderyczni) i albo same tak się publicznie określają (self-outed), albo w przypadku osób nieżyjących, gdy istnieją na to wiarygodne źródła.
Ze względu na zasady prywatności oraz istniejące dalej w wielu krajach prawne i obyczajowe ostracyzmy, w kategoriach tych i literaturze podmiotu często nie podaje się nazwisk osób, które same się publicznie nie określiły jako LGBT. Charakterystyczny jest przykład znanej gwiazdy Hollywood, Rocka Hudsona, który był portretowany jako amant heteroseksualny, podczas gdy jego autentyczna orientacja seksualna była skrzętnie ukrywana przed opnią publiczną. Dopiero ciężka choroba (AIDS) upubliczniła jego autentyczne życie i wykazała fałszerstwa zorganizowanej propagandy przemysłu filmowego USA[26]. Olbrzymie zmiany światopoglądowe i rozwój tolerancji wobec rozmaitych mniejszości społecznych w ostatnich 20 latach spowodowały, że wiele tych ówczesnych tematów "tabu", jest dziś powszechnie dyskutowana, a następcy Rocka Hudsona w Hollywood często sami publicznie ogłaszają swoją przynależność do społeczności LGBT (patrz: sekcja Linki zewnętrzne).
Unikanie upubliczniania orientacji seksualnej osób, które same tego nie zrobiły dotyczy głównie osób żyjących lub zmarłych w niezbyt odległej przeszłości. Stąd otwarcie publikuje się dziś prace i studia historyczno-badawcze na temat orientacji LGBT znanych osób nieżyjących od dawna. Za przykłady służyć tu mogą takie postacie, jak: Leonarda da Vinci, Michała Anioła, Wiliama Szekspira, a z bardziej współczesnych: Witolda Gombrowicza, Jerzego Zawieyskiego i Jerzego Andrzejewskiego. Nie wszyscy historycy zgadzają się z wynikami a nawet podejmowaniem takich badań. Dla środowisk LGBT są one jednak niezwykle ważne ze względu na odzyskiwanie własnej tożsamości kulturowej i ciągłości historycznej. Często odwołania w badaniach historycznych, kulturowych do czasów antyku i legend mitycznych słuzy też odzyskiwaniu takiej ciągłości kulturowej. Postaciami często pojawiającymi się w twórczości artystycznej osób LGBT są m.in.: Aleksander Wielki, postacie legendarne, jak: Achilles i Patroklos, a nawet Gilgamesz i Enkidu oraz David.
Przykładem współczesnej organizacji społeczności LGBT w dużych miastach jest powstawanie gay villages, czyli dzielnic gejowskich. Do najbardziej znanych należą: w Toronto w okolicach Church Street; w Nowym Jorku w pobliżu Greenwich Village; w Vancouverze tzw. West End; w San Francisco wokól Castro Street. Charakterystyczne dla tych rejonów jest wprowadzenie na stałe do krajobrazu miejskiego ikonografii gejowskiej w postaci publicznych znaków graficznych tj.: tęczowe flagi, bary, restauracje i kluby specyficznie przeznaczone dla klienteli LGBT, sklepy i inne punkty sprzedaży detalicznej i usług, które w swoich witrynach często afiszują się jako gay-friendly lub inne symbole graficzne związane ze społecznościa LGBT. Na ulicach tych dzielnic jest zjawiskiem normalnym widok spacerujących par tej samej płci, obok par płci przeciwnej, nie jest rzadkością publiczne okazywanie uczuć. Pod koniec XX w. jedną z najważniejszych form organizacji życia społeczności było zapoczątkowanie równouprawnienia par LGBT w prawie małżeńskim.
Organizacje i ruch LGBT
Der Eigene - pierwszy homoseksualny periodyk, 1896
Istotną częścią życia społeczności jest organizowanie się w grupy, związki i stowarzyszenia o charakterze lokalnym, krajowym i międzynarodowym. W początkowej fazie organizowania się społeczności LGBT były to organizacje o wyraźnym charakterze protestu politycznego wobec opresji organów państwowych i ogólnej niechęci społeczeństwa heteronormatywnego wobec nowopojawiającego się partnera społeczno-politycznego w dyskursie politycznym i kulturowym. Pierwszą organizacją LGBT na świecie było COC Nederland powstałe w Holandii w 1946, ale istotnym impulsem do powstania ruchu na rzecz osób LGBT i organizowania się społeczności LGBT na szerszą skalę były zamieszki Stonewall w Nowym Jorku w 1969 roku. Tuż po tym wydarzeniu powstał m.in. Gay Liberation Front, którego strony archiwalne podsumowują genezę Gay Liberation w ten sposób:
W latach następnych powstał cały szereg najrózniejszych organizacji reprezentatywnych dla społeczności LGBT. Sa wśród nich czysto profesjonalne, zrzeszające osoby o podobnym zawodzie (np. lekarze LGBT[27]), stowarzyszenia oparte na zainteresowaniach i hobby (np. Medialny Program Sportowy LGBT[28]) i aktywne na arenie politycznej (np. ogólnoamerykańska Federacja Równości (Equality Federation)[29] czy Human Rights Campaign będąca political action committee).
W Polsce po odzyskaniu suwerenności w 1989 powstał szereg organizacji LGBT; pierwszą z nich był Warszawski Ruch Homoseksualny. W 2006 ukazała się książka Ireneusza Krzemińskiego opisująca polski ruch na rzecz osób LGBT
Organizacje LGBT w Polsce
Kampania Przeciw Homofobii (KPH)[2] - ogólnopolska organizacja pozarządowa zajmująca się promowaniem postaw tolerancji wobec przedstawicieli mniejszości seksualnych w polskim społeczeństwie, organizowaniem akcji mającym na celu przeciwdziałanie homofobii oraz walką o prawa osób LGBT. Posiada status organizacji pożytku publicznego (OPP). Organizacja dawniej (do 2011) posiada następujące oddziały:
KPH Białystok (grupa inicjatywna)
KPH Kraków
KPH Kielce
KPH Lublin
KPH Olsztyn
KPH Opole (grupa inicjatywna)
KPH Jelenia Góra (grupa lokalna)
KPH Poznań
KPH Rzeszów (Podkarpacie)
KPH Łódź (przekształcona w Fabrykę Równości w lutym 2012r)
KPH Szczecin
KPH Śląsk
KPH Trójmiasto
KPH Wałbrzych
KPH Wrocław
KPH Warszawa
KPH Zielona Góra
KPH Nowy Jork
Stowarzyszenia Lambda (Stowarzyszenia Lambda są niezależnymi od siebie organizacjami):
Lambda Bydgoszcz
Lambda Kraków
Lambda Poznań
Lambda Szczecin
Lambda Zielona Góra
Fabryka Równości (największa w Łodzi i regionie organizacja kulturalno-edukacyjna LGBTQ)
Fundacja Równości - były (2005-2010) organizator corocznej Parady Równości w Warszawie
Fundacja Kultura dla Tolerancji - organizator krakowskiego Festiwalu Kultura dla Tolerancji oraz Marszów Tolerancji
Trans-Fuzja - fundacja na rzecz osób transpłciowych
Stowarzyszenie Pracownia Różnorodności - organizacja LGBT z siedzibą w Toruniu
Fundacja Wolontariat Równości - organizator Parady Równości od 2012 roku.
Fundacja Pryzmat Różnorodności - krakowska fundacja LGBT
Organizacje historyczne
Warszawski Ruch Homoseksualny (WRH) (1987-1988)
Stowarzyszenie Grup Lambda (SGL) (1990-1997)
Ruch Lesbijek i Gejów - zarejestrowany w 1994 roku
Towarzystwo Młodych i Wolnych Tolersex - założone w 1994 roku
Inicjatywa Gdańska (IG)[3] - zarejestrowana w 1995 roku
Międzynarodowe Stowarzyszenie Gejów i Lesbijek na Rzecz Kultury w Polsce (ILGCN Polska)
Towarzystwo Ekonomiczne na rzecz Gejów i Lesbijek (TEGL) - pierwsze w Europie Środkowej i Wschodniej stowarzyszenie ekonomiczne zajmujące się segmentem LGBT. TEGL było organizacją afiliowaną przy Stowarzyszeniu Lambda Warszawa. Prowadziło m.in. projekt Corporate Equality Index Polska (CEIP), promujący firmy przyjazne gejom i lesbijkom oraz przyznawało nagrody TEGL Media Awards, najbardziej cenionym mediom przez LGBT oraz dziennikarzom za wkład w rozwój biznesu LGBT, a także patronowało badaniom marketingowym w segmencie LGBT.
Wspólnoty religijne
Poniższa lista wspólnot religijnych zawiera te istniejące w Polsce, w pełni akceptujące osoby homo- i biseksualne oraz udzielające błogosławieństw parom osób tej samej płci (więcej w Religie a homoseksualizm):
Wolny Kościół Reformowany[4] - wspólnota wyznaniowa tradycji protestanckiej w Polsce należąca do Centrum Progresywnego Chrześcijaństwa (The Center For Progressive Christianity), działająca głównie na terenie Warszawy.
I Ogólnopolskie Spotkanie Organizacji LGBTQ
27 stycznia 2008 roku miało miejsce Ogólnopolskie Spotkanie Organizacji LGBTQ w Krakowie[6]. Przedstawiciele 18 organizacji LGBT z całego kraju przyjęli za wspólny cel szereg postulatów, z których za najważniejsze uznano:
wprowadzenie do systemu edukacji wycofanego przez byłego ministra edukacji Romana Giertycha podręcznika Rady Europy "Kompas";
wprowadzenie do szkół obowiązkowego przedmiotu o nazwie "Edukacja seksualna", o programie nauczania dostosowanym do wieku uczniów;
uwzględnianie przez podręczniki szkolne i programy nauczania aktualnej wiedzy na temat rozwoju człowieka i jego tożsamości;
zmiany paragrafów 256 i 257 Kodeksu Karnego, ich rozszerzenie w taki sposób, aby obejmowały ochronę przed dyskryminacją z uwagi na orientację psychoseksualną;
wprowadzenie do prawa instytucji związków partnerskich, możliwych do zawarcia przez osoby tej samej bądź odmiennej płci;
rozwiązanie kwestii prawnych związanych z dziećmi wychowywanymi przez pary homoseksualne;
przywrócenie prawa do całkowitej refundacji kosztów leczenia osób transseksualnych, obejmującej zarówno koszty operacji, jak i kuracji przed i pooperacyjnej.
II Ogólnopolskie Spotkanie Organizacji LGBTQ
Stowarzyszenie Lambda Warszawa podjęło się organizacji II Ogólnopolskiego Spotkania, którego termin zaplanowano na 19-21.września 2008 r.[7]
III Ogólnopolskie Spotkanie Organizacji LGBTQ
W weekend 9-10 czerwca tego roku w Toruniu odbyło się trzecie w historii ogólnopolskie spotkanie organizacji LGBTQ[8].
Do Torunia na zaproszenie Stowarzyszenia Pracownia Różnorodności przybyły osoby reprezentujące 13 organizacji LGBTQ: Stowarzyszenie Kampania Przeciw Homofobii, Stowarzyszenie Lambda Warszawa, Stowarzyszenie Lambda Zielona Góra, Stowarzyszenie Lambda Bydgoszcz, Grupę IRIS, Stowarzyszenie Otwarte Forum, Fundację Trans-Fuzja, Fundację Autonomia, Fundację Wolontariat Równości, Stowarzyszenie Tęczówka, Zjednoczenie Pozytywni w Tęczy, Fabrykę Równości i Fundację Kultura dla Tolerancji. Głównym tematem spotkania była współpraca między organizacjami. Efektem spotkania jest m.in. planowane utworzenie elektronicznej platformy współpracy polskich organizacji LGBTQ. Jej celem ma być nie tylko zacieśnienie kontaktów i stworzenie płaszczyzny informowania, współpracy czy wsparcia, ale również zapewnienie bazy wiedzy, informacji i kontaktów dla nowopowstających organizacji i inicjatyw, które borykają się ze szczególnymi trudnościami.
Organizacje LGBT na świecie (wybór)
LitwaLitewska Liga Gejów Lietuvos Gėjų Lyga (LGL)
Human Rights Campaign (HRC)
Organizacje międzynarodowe
Gay and Lesbian Medical Association - organizacja lekarzy
International Gay and Lesbian Travel Association (IGLTA) - organizacja turystyczna
Organizacje historyczne
ANSO (Association of Nordic and Pol-Balt Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender and Queer Student Organizations) - Stowarzyszenie organizacji studenckich LGBTQ krajów skandynawskich, bałtyckich oraz Polski. Głównymi zadaniami ANSO jest walka z dyskryminacją opartą na homo- i transfobii na uczelniach wyższych, a celem jest zwiększenie jakości wyższej edukacji przez zwalczanie heteronormatywności. Stara się wspierać lokalne organizacje studenckie, aby były bezpieczną przestrzenią dla osób nieheteronormatywnych oraz by odgrywały istotną rolę w środowisku uniwersyteckim. Stowarzyszenie stara się wypracowywać współpracę między organizacjami z różnych krajów i walczy o prawa osób LGBTQ. ANSO należy do IGLYO (2006) i ILGA (2007)[1].
Historia
Początkowo ANSO miała swoją siedzibę na Wyspach Owczych. Od 2006 jest zarejestrowane jako duńska organizacja, chociaż swoją siedzibę ma w Sztokholmie. W 2005 to właśnie ANSO zorganizowała pierwszą paradę LGBT na Wyspach Owczych. Aktywnie włącza się również w organizację Baltic Pride.
Do 2009 roku nosiła nazwę Association of Nordic LGBT Student Organizations, ale podczas AGM (Annual General Meeting) uczestnicy uznali, że po włączeniu organizacji z regionów Bałtyckich i Polski należy zmienić nazwę, by odzwierciedlała stan faktyczny krajów tworzących stowarzyszenie.
Projekty
Projekty stałe
the Queer Survival Kit (zestaw przetrwania queera) - zestaw narzędzi, które kwestionują heteronormatywność oraz wspierają rozwój organizacji LGBTQ
Projekty jednorazowe
Sesja edukacyjna: "Gender Queer University: Questioning Norms in Higher Education" (Queerowo-genderowy uniwersytert: kwestionowanie norm w wyższej edukacji) - Strasburg, Francja, styczeń. We współpracy z the Council of Europe's European Youth Centre (Radą Europy Europejskiego Centrum Młodzieży) w Strasbourgu.
Sesja edukacyjna: "Loosening the Grip of Heteronormativity: How Students Can Make a Change" (Zmniejszanie władzy heteronormatywności: Jak studenci mogą coś zmienić) - Strasburg, Francja, styczeń. We współpracy z the Council of Europe's European Youth Centre (Radą Europy Europejskiego Centrum Młodzieży) w Strasbourgu.
Projekt: "Students for transgender inclusion" (Studenckie włączanie osób transtranspłciowych). Wsparcie ze strony Youth in Action Programme (Dania) i NORDBUK. Odbyła się również trans-konferencja w Aarhus w Danii w maju.
Faroe Pride (Parada Wysp Owczych) - Thorshavn, Wyspy Owcze, sierpień. Wsparcie ze strony Youth in Action Programme i NORDBUK. Była to część projektu: "Nordic Diversity - Are we all equally equal?" (Skandynawska różnorodność - czy jesteśmy równie równi?)
Konferencja: "A Queer Perspective on European Students" (Queerowa perspektywa na studentów europejskich) - Sztokholm, Szwecja, lipiec. Wsparcie ze strony Youth in Action Programme (Szwecja).
Konferencja: "Sexual and gender minorities: Services, subcultures, community, networking and happiness" (Seksualne i genderowe mniejszości: usługi, subkultura, społeczność, sieci społeczne i szczęście) - Turku, Finlandia, sierpień. Wsparcie ze strony Youth in Action Programme (Finlandia).
Faroe Pride (Parada Wysp Owczych) - Thorshavn, Wyspy Owcze, sierpień. Parada odbyła się tam po raz pierwszy.
Powstanie ANSO.
Spotkanie: Store Heddinge, Dania.
Spotkanie: Reykjavík, Islandia, styczeń.
Happeningi
Stowarzyszenie znane jest z organizacji szeregu happeningów i organizowania wieców i manifestacji o charekterze politycznym. Z głośniejszych były m.in:
akcja Studenckie całowanie przeciwko litewskiej homofobii[3] - grupa działaczy ANSO oraz innych organizacji LGBTQ całowało się przed Parlamentem Litewskim 26 listopada 2009, by wyrazić swój sprzeciw dotyczący ustawy o ochronie nieletnich przed szkodliwym wpływem informacji dostępnych publicznie;
akcja Zakończmy państwową homofobię na Litwie![5]; 17.05.2009 (IDAHO)
Organizacje członkowskie
ANSO ma 14 członków (w nawiasie rok przystąpienia):
Friðarbogin - Thorshavn - [3] (2004)
Homoglobiini - Turku, Finland - [4] (2004)
Telehpy - Helsinki, Finland - [5] (2008)
OVI ry - Helsinki, Finland (2010)
KPH - Kampania Przeciw Homofobii - Warszawa - [12] (2007)
Trans-Fuzja - Warszawa [13] (2010)
Gay and Lesbian Medical Association (GLMA, tłum. Stowarzyszenie medyczne gejów i lesbijek) - międzynarodowa organizacja skupiająca około 1000 lekarzy i studentów medycyny o orientacji homo-, bi- lub transseskualnej oraz ich zwolenników w większości stanów USA i kilku innych państwach. Założona w 1981 jako American Association of Physicians for Human Rights (tłum. Amerykańskie stowarzyszenie lekarzy na rzecz praw człowieka). Nazwę zmieniono na Gay and Lesbian Medical Association w 1994. GLMA wydaje Journal of the Gay and Lesbian Medical Association.
Historia
Organizacja powstała oryginalnie jako grupa skupiająca przedstawicieli zawodów medycznych w celu ich edukacji i przygotowania zawodowego dla specyficznych potrzeb społeczności LGBT. W początkowym okresie istnienia jednym z głównych celów organizacji były badania i opieka związane z zakażeniem wirusem HIV oraz związanymi z tym wirusem komplikacjami zdrowotnymi. Obecnie organizacja ta przygotowuje kadry medyczne do kompleksowego oferowania opieki medycznej dla osób LGBT oraz doskonalenia i kształcenia kadry medycznej, edukacji wsród pacjentów, edukacji czynników politycznych i administracyjnych. Wśród członków GLMA znajdują się reprezentanci wielu specjalizacji: internistów, pediatrów, neurologów, onkologów, położników i ginekologów po przedstawicieli opieki zdrowia psychicznego: psychiatrów i psychologów[1].
Międzynarodowe Stowarzyszenie Lesbijek i Gejów
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
Międzynarodowe Stowarzyszenie Lesbijek i Gejów (ILGA - International Lesbian and Gay Association). Światowa organizacja non-profit, zrzeszająca pozarządowe, polityczne organizacje środowisk LGBT.
Została założona 8 sierpnia 1978 r. w Coventry w Anglii przez przedstawicieli organizacji gejowskich z 10 krajów Europy. Pierwotna nazwa: Międzynarodowe Stowarzyszenie Gejów (IGA). W roku 1986 r. do stowarzyszenia dołączyły organizacje lesbijek - w wyniku tego IGA przekształcono w Międzynarodowe Stowarzyszenie Lesbijek i Gejów. W latach późniejszych ILGA obejmowała opieką organizacje skupione w ruchu LGBT.
Jest jedyną organizacją pozarządową na świecie zajmującą się problemami łamania praw człowieka i dyskryminacji na podstawie orientacji seksualnej.
Organizacja współpracuje ściśle z Amnesty International w zakresie nagłaśniania przypadków prześladowania osób ze środowisk LGBT. ILGA wspierała Światową Organizację Zdrowia (WHO) w procesie skreślenia homoseksualizmu z wykazu chorób.
Organizacja uczestniczy w pracach ONZ. Przedstawiciele ILGA brali udział w II Światowej Konferencji Praw Człowieka w Wiedniu w 1993 r. oraz w IV Światowej Konferencji ds. Kobiet w Pekinie w 1995 r. W 1998 r. ILGA uzyskała status konsultanta przy Radzie Europy. Głos ILGA brany jest pod uwagę na różnych szczeblach decyzyjnych w strukturach Unii Europejskiej. Na konferencji ILGA w Portugalii obecny był ówczesny przewodniczący Parlamentu Europejskiego, Pat Cox.
Podczas głosowania 23 stycznia 2006 Rady Gospodarczej i Społecznej ONZ, głosami USA, Kuby, Iranu, Zimbabwe i Sudanu odrzucono wniosek ILGA o przyznanie statusu stałego doradcy jako organizacji pozarządowej.
Od grudnia 2006 ILGA-Europe stała się stałą organizacją doradczą Rady Gospodarczej i Społecznej ONZ.
Warszawski Ruch Homoseksualny był pierwszą polską organizacją, która była przyjęta w poczet ILGA w 1987 r. Do ILGA należą obecnie następujące polskie organizacje środowisk LGBT: Kampania Przeciw Homofobii, Lambda Warszawa, Fundacja Równości oraz krakowska Fundacja Kultura dla Tolerancji.
Obecnie ILGA zrzesza 600 organizacji z 90 krajów świata.
Międzynarodowe Stowarzyszenie Turystyczne Gejów i Lesbijek
(Przekierowano z International Gay and Lesbian Travel Association)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
Międzynarodowe Stowarzyszenie Turystyczne Gejów i Lesbijek (z ang. International Gay & Lesbian Travel Association, IGLTA) - największa na świecie organizacja wspierająca i rozwijająca turystykę osób LGBT poprzez edukację, promocję i wspólne działania.
Organizacja została założona w 1983 roku przez 25 członków. Główna siedziba IGLTA znajduje się w Fort Lauderdale na Florydzie. IGLTA jest aktualnie tworzone przez ponad 1500 firm z branży turystycznej w 55 krajach na całym świecie, w tym również w tak niezwykłych jak Bhutan, Bułgaria, Chiny, Kuba, Cypr, Egipt, Estonia, Ghana, Izrael, Jordania, Kazachstan, Łotwa, Liban, Litwa, Nepal czy Nigeria[1]. Do organizacji należą:
kwaterodawcy (hotele, B&B, ośrodki, pensjonaty, itp.),
gestorzy atrakcji turystycznych,
firmy wynajmujące samochody,
firmy marketingowe,
mass media, dziennikarze, wydawcy,
biura podróży, biura promocji i informacji turystycznej,
agencje turystyczne, touroperatorzy,
inne przedsiębiorstwa związane z turystyką.
Z IGLTA stowarzyszone są ponadto organizacje non-profit oraz pozabranżowe: bary i kluby nocne, kawiarnie, muzea, organizatorzy pride'ów, restauracje, sklepy, ośrodki spa, teatry oraz inne podmioty oraz usługodawcy ukierunkowani na potrzeby społeczności LGBT[1]. IGLTA jest afiliowana przy World Tourism Organization w ONZ[2]
Ze względu na dynamiczny rozwój turystyki gejowskiej w Europie International Gay & Lesbian Travel Assosiation (IGLTA) powołało w styczniu 2008 roku swojego pierwszego polskiego Ambasadora, którym został Piotr Wójcik[3
Daughters of Bilitis
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
Córki Bilitis (ang. Daughters of Bilitis, DOB) - pierwsza polityczna i społeczna organizacja lesbijska w Stanach Zjednoczonych, powstała w San Francisco w 1955. Nazwa organizacji wywodzi się od "Pieśni Bilitis" autorstwa francuskiego poety Pierre'a Louÿsa.
Historia
Organizacja została założona przez Del Martin i Phyllis Lyon oraz kilka innych kobiet, które spotykały się, aby omawiać kwestie lesbijskie. Dopiero później, pod wpływem organizacji gejowskich, przyjęła także cele polityczne. Od 1956 roku organizacja zaczęła wydawać własny miesięcznik - The Ladder (ang. Drabina). Był on ówcześnie dość konserwatywny - unikał wszelkich politycznych i wojowniczych materiałów, publikował za to prozę, poezję, eseje, raporty badań oraz teksty naukowców dotyczące homoseksualizmu. Jednocześnie zniechęcał do wszelkich form odróżniania się lesbijek od heteroseksualnej większości takich jak rozwijanie związków opartych o role butch i femme. Działalność organizacji obejmowała organizowanie publicznych dyskusji na temat homoseksualizmu, wspieranie wykluczonych, zamężnych lub mających dzieci lesbijek oraz prowadzenie badań. W 1958 roku organizacja miała już oddziały w Nowym Jorku, Los Angeles, Chicago i Rhode Island, ale nie przyciągnęła takiej ilości członkiń, jak organizacje gejowskie w latach 50. i 60. Przyczyną tego stanu rzeczy był najprawdopodobniej fakt, że organizacja skupiała głównie białe kobiety wywodzące się ze średniej klasy - a takie były ówcześnie grupą mającą najwięcej do stracenia po zdeklarowaniu się jako lesbijki w czasach, kiedy nękanie przez policję oraz zwolnienia z pracy wobec jawnych lesbijek były powszechne. Próby przyciągnięcia lesbijek wywodzących się z innych klas i grup społecznych nie powiodły się. We wczesnych latach 60. The Ladder osiągał nakład około 500 sztuk, a DOB miało w 1960 roku nieco ponad 100 członkiń.
Rozpad
Od połowy lat 60., wraz z rozpoczęciem się drugiej fali feminizmu, organizacja pod przewodnictwem nowych liderek, Rity Laporte i Barbary Grier, stała się zdecydowanie bardziej feministyczna. Spowodowało to konflikt wewnętrzny, gdyż ówcześnie wiele kobiet ze środowisk feministycznych było nieprzychylnych lesbijkom. Było to również sprzeczne z kierunkiem działalności DOB wyznaczonym przez Martin i Lyon. W tym okresie, pod redakcją Barbary Gittings, The Ladder stał się bardziej wojowniczy. Ostatecznie Laporte i Grier odeszły, zawłaszczając w 1970 The Ladder, a niedługo potem oddziały organizacji uniezależniły się, tworząc odrębne organizacje. Jedynie oddział krajowy kontynuował działalność jako Daughters of Bilitis. Z powodów finansowych zaprzestano wydawania The Ladder w 1972; był on już w tych czasach czasopismem traktującym o wyzwoleniu kobiet. Jego nakład wynosił wówczas 7 200 sztuk[1].
Mattachine Society
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
Mattachine Society - amerykańska organizacja "homofilna" (uznawano wówczas, iż określenie to jest mniej prowokacyjne od określenia "homoseksualny", ponieważ kładzie nacisk na uczucia i relacje[1]) powstała w 1950 w Los Angeles. Jedna z pierwszych organizacji osób homoseksualnych w Stanach Zjednoczonych.
Nazwa
Nazwa organizacji odnosi się do Société Mattachine - średniowiecznej, francuskiej grupy teatralnej występującej w maskach, która rzekomo podróżowała od wsi do wsi przedstawiając utwory eksponujące społeczną nierówność. Geje i lesbijki lat 50. XX wieku mieli również "nosić maski, być nieznani i anonimowi".
Historia i profil działalności
Organizacja została założona przez Harry'ego Haya oraz siedmiu innych homoseksualnych mężczyzn. Podobnie jak w przypadku Daughters of Bilitis - lesbijskiej organizacji powstałej w latach 50., przed zamieszkami w Stonewall uznawanymi za początek światowego ruchu walczącego o prawa dla LGBT - celem Mattachine Society nie była walka o jakiekolwiek prawa, a stworzenie płaszczyzny do kontaktów i swobodnego dzielenia się doświadczeniami oraz przyjaznego środowiska dla osób homoseksualnych[1]. W późniejszym okresie organizacja zajęła się między innymi protestami przeciw opresyjnym działaniom policji wobec gejów oraz wydawaniem publikacji, w tym ukazującego się w latach 1955-1965 The Mattachine Review. Organizacja szybko rozrosła się; przykładowo w 1953 kalifornijski oddział liczył ponad 2000 członków, a na dyskusjach zjawiało się około 100 osób[2].
W latach 60., a więc epoce apogeum ruchu przeciw dyskryminacji Afroamerykanów, również działacze na rzecz LGBT zradykalizowali swoje cele, domagając się zrównania praw. Ostrożna, niekonfrontacyjna postawa Mattachine Society przestała być wystarczająca, co przyczyniło się do odpływu członków. Ogólnokrajowe struktury organizacji rozwiązano w 1961; oddziały lokalne istniały jeszcze przez kilka najbliższych lat, kończąc działalność po powstaniu ruchu Gay Liberation[3].
