Prawo Służby Publicznej
Prawo służby publicznej - definicja - Ogół norm prawnych regulujących sytuacje prawną wszystkich grup administracji publicznej dotyczących kształtowania stosunków zatrudnienia.
Formy zatrudnienia - pojecie szersze od form pracy. Jest to odpłatna praca na rzecz określonego podmiotu. Stosunki prawne są podzbiorem stosunków zatrudnienia, bo poza odpłatnością i na rzecz określonego podmiotu jest jeszcze podporządkowanie.
Są formy zatrudnienia poza Kodeksem Pracy, Np. z Kodeksu Cywilnego
Status pracowniczy + status szczególny
Pracownicy urzędów państwowych
Pracownicy samorządowi
Korpus Służby Cywilnej
Źródła prawa pracy (krajowe powszechne akty prawne)
- Kodeks Pracy
- Ustawy uzupełniające Kodeks Pracy (ustawy szczególne)
- pragmatyki - ustawy poświęcone konkretnie określonym grupom zawodowym, np. Karta Nauczyciela, Karta Górnika. Stosowane przed Kodeksem Pracy. Pragmatyki służbowe - o pracownikach urzędów państwowych, pracownikach urzędów samorządowych, korpusie Służby Publicznej.
Mówiąc o „służbie publicznej” posługujemy się językiem publicystycznym, prawniczym ale nie językiem prawnym (językiem aktów prawnych).W ustawie nie ma definicji tego pojęcia. Definicja występuje w doktrynie, w literaturze. Pojęcie „pracownicy służby publicznej” to też pojęcie ogólne.
Kryteria zaliczania do przedmiotu zainteresowania
pełnione funkcje
Jeżeli dana osoba pełni funkcje publiczną, będzie zaliczana do przedmiotów służby publicznej
Jeżeli wykonuje zadania publiczne, tez w niektórych sytuacjach będzie zaliczana do służby publicznej
Ustawy zazwyczaj posługują się pojęciem „miejsca zatrudnienia” i są traktowani jako urzędnicy służby publicznej, ale tam bywają zatrudnione inne osoby nie pełniące określonych funkcji, więc nie mogą być traktowani jako urzędnicy służby publicznej.
Podstawy zatrudnienia - jest ich wiele, podstawowe znaczenie ma:
Cel zatrudnienia
Fachowe,
Stałe,
nieprzerwane wykonywanie Funkcji państwowych.
Modele służby publicznej
Model kariery służbowej - był realizowany w Prusach, częściowo jest realizowany we Francji. Mamy tu do czynienia z zatrudnieniem administracyjno - prawnym. Urzędnik nie jest pracownikiem. Jest to model który ma najstarsze korzenie (prawo pracy ma około 150 lat, prawo urzędnicze - kilka tysięcy lat).
Stałość i gwarancja zatrudnienia (charakterystyczne dla tego modelu), ale w ramach gwarancji zatrudnienia mamy podporządkowanie służbowe (bardzo silne). Poza tym jest obowiązek dokształcania, bo to model kariery i w związku z tym co jakiś czas wiedza jest weryfikowana.
Model zatrudnienia służbowego - Pojawił się w Polsce ( i wracamy do niego) - w tym modelu urzędnik jest pracownikiem. Nie ma statusu szczególnego, urzędniczego.
W praktyce funkcjonują modele pośrednie. W Polsce też niektórzy pracownicy mają status wyższy, a niektórzy są pracownikami.
Modele zatrudnienia są związane z modelami funkcjonowania administracji:
Model angielski - podstawowa zasada to zasada praworządności. Funkcjonowanie administracji podlega orzecznictwu sądów powszechnych. Występuje tu głównie model zatrudnienia pracowniczego.
Model francuski - podstawową cecha aparatu urzędniczego jest fachowość. Zakłada niezależność administracji od władzy na zasadzie hasła: „rządy przechodzą, administracja zostaje”.
Model niemiecki - mamy do czynienia z fachowa i niezależną administracją. Różni się od modelu francuskiego tym, że mamy model federalny. Federalizm ma istotny wpływ na strukturę administracji
Model szwedzki - bardzo mocno postawiono na decentralizację zadań, co ma wpływ na to, ja funkcjonuje i jak zatrudniana jest kadra w administracji
Model amerykański - określany jako „system łupów”. Ten który wygra, przenosi ze sobą cała administrację. Nie ma stałej fachowej administracji.
Służba publiczna w Polsce:
Mamy do czynienia z modelem mieszanym (pracownicy o szczególnym statusie i Ci co podlegają przepisom prawa pracy).
Art. 60 Konstytucji RP - prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach, oznacza, że na równych zasadach możemy się ubiegać o zatrudnienie.
Istnieje podział na korpus tzw. polityczny (obsadzany według klucza politycznego; Zatrudnienie opiera się na innych zasadach niż w prawie urzędniczym) oraz korpus wykonawczy (urzędnicy którzy w sposób fachowy zapewniają niezależna obsługę państwa)
Regulacje prawne dotyczące korpusu
- zawarte w prawie urzędniczym (prawa służby publicznej)
- powszechne prawo pracy (np. przepisy BHP)
- inne gałęzie prawa: np. prawo socjalne (prawo ubezpieczeń społecznych powstało dla pracowników, ale podlegają mu też urzędnicy)
Zasady prawa urzędniczego
Nacisk (chociaż często formalny) na jakość i fachowość zatrudnionych podmiotów. Z tym wiąże się katalog szczególnych wymogów dot. W ramach zatrudnienia, w ramach tej służby (np. nieskazitelny charakter, wiek, obywatelstwo) Zatrudnienie w administracji jest w traktatach unijnych wprost wyłączone z zasady swobodnego przepływu pracowników
Szczególne obowiązki pracowników - polegają przede wszystkim na rozszerzonej podległości, daleko idącą dyspozycyjność( która ma swoje dobre strony - np. trwałość zatrudnienia, ale też złe strony - np. zmiana miejsca) Poza tym występuje wzmocniona pozycja prawna (dotyczy wzmocnionej treści zatrudnienia, np. trwałość, ale także wzmocnienie stosowania np. prawa karnego.
Szczególne obowiązki pracowników - np. zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, obowiązek składania oświadczeń majątkowych.
Zasady odnoszą się do osób zatrudnionych w administracji:
Wyraźny rozdział pomiędzy stanowiskami urzędniczymi a politycznymi
Zasada otwartego dostępu
Zasada równości (wszyscy kandydaci muszą być traktowani w ten sam sposób; te same kryteria postępowania kwalifikacyjnego)
w…. przewidują wyjątki:
- zwolnieni są absolwenci Krajowej Szkoły Administracji Publicznej.
Zasada konkurencyjności( postępowanie kwalifikacyjne i awanse powinny odbywać się tak, aby można było porównać kandydatów i wybrać najlepszych)
Zasada profesjonalizmu - przy kwalifikacjach podstawowym kryterium jest wiedza i przygotowanie merytoryczne kandydata
Złożoność statusu prawnego podmiotu
KRYTERIUM:
Mianowanie - podstawowa forma zatrudnienia w administracji. Powierza część władzy i nawiązuje stosunek pracy tzw. Pracownicze stosunki służbowe (element władztwa i stosunek pracy) W tym przypadku podlegają kontroli sądów powszechnych (z wyjątkami).
- kryterium podmiotowe:
Osoby, które wykonują czynności publiczno - prawne.
Osoby zatrudnione przy wykonywaniu czynności publiczno - prawnych (miejsce zatrudnienia + funkcje)
Z przedmiotowego punktu widzenia będzie nas interesował szczególny charakter obowiązków i uprawnień.
1. Nawiązanie stosunku pracy
2. szczególne zagadnienia jego treści
3. Możliwość zmiany treści stosunku prawnego
4. Rozwiązanie stosunków pracy
5. Szczególne rodzaje odpowiedzialności
Wykład 28.02.2007
Historia prawa służby publicznej
Prawo urzędnicze - najstarsze, starożytność. Łatwo było zarządzać małym państwem, a im bardziej państwa rosły tym było to trudniejsze.
1. Imperium rzymskie
Urzędnik = to mówiące prawo, ustawa
Prawo = wierny urzędnik
Prawo pochodziło od władzy, a urzędnik był organem do wykonywania prawa (stosowania). Administracja często była dysfunkcjonalna, panował chaos
Początki nowożytnej administracji - XVIII wiek - powstanie monarchii absolutnych - oparte na silnym systemie administracji.
Zaczęto tworzyć modele administracji. System biurokratyczny opierał się na zasadach:
profesjonalizm - fachowe zajmowanie się określonymi wycinkami życia społecznego
Podział pracy
- według kryterium rzeczowego - specjalizacja
- podział hierarchiczny - w znaczeniu pionowym = jasne wskazanie hierarchii (np. właściwość sądów)
Kiedy mamy hierarchię, mamy też podległość służbową = bardzo wyraźne reguły zachowania się, bardzo czytelne rozpisanie kompetencji, procedur.
Podział rzeczowy i hierarchiczny prowadził do komplikacji zadań pojawiły się kolejne dziedziny, które powinny być realizowane przez państwo (kiedyś podstawą była ochrona granic, dziś - np. polityka społeczna).
Od 1918 - regularne prawo dotyczące urzędników
Ustawa z 17 lutego 1922 o państwowej służbie cywilnej - stosunkowo późno, pierwsze akty dotyczące prawa pracy to już 1918 rok.
W okresie II RP istniał długo podział administracji według określonego klucza zawodowego. Dopiero wprow ta ustawą……….
Statuowała stosunki służbowe, administracyjno - prawne. Podstawą tego stosunku było mianowanie (nominacja) było aktem administracyjnego powierzenia władzy. Zakładała ścisłe
hierarchiczne podporządkowanie przełożonemu. Uzupełnieniem tego była odpowiedzialność dyscyplinarna przed komisjami dyscyplinarnymi
W ramach tej ustawy funkcjonują dwa rodzaje zatrudnienia podmiotów:
1. urzędnicy - zatrudnieni na stałe w ramach mianowani
2. niżsi funkcjonariusze - umowa o pracę.
Urzędnicy zajmowali się:
Wykonywaniem ustaw (podejmowaniem decyzji)
Kierownictwo
Kontrola.
Niżsi funkcjonariusze wykonywali funkcje mechaniczne (wykonawstwo) - przyjmowali petentów , formułowali pisma.
Wymagania w stosunku do urzędników:
Wymóg wykształcenia: - dzieli się na 3 kategorie
- urzędnicy o wykształceniu wyższym
- urzędnicy o wykształceniu średnim
- urzędnicy o wykształceniu niepełnym średnim
podlegali corocznej ocenie kwalifikacyjnej, która mogła rzutować na ich karierę lub odpowiedzialność.
Obowiązki urzędników:
wierność (urzędnik służy państwu)
zasada legalizmu
gorliwość
sumienność
bezstronność
dbanie o powagę stanowiska (szczególny obowiązek wiążący osoby zajmujące wysokie stanowiska). Dziś ustawy dodają: w czasie pracy poza nią.
zachowanie tajemnicy
informowanie o ewentualnych przeszkodach w pełnieniu służby
informowanie o dodatkowym zatrudnieniu i ewentualne zaniechanie dodatkowego zatrudnienia na żądanie przełożonych.
Obostrzenia obowiązków:
zakaz przynależności do związków zawodowych
zakaz wyrażania własnych poglądów (urzędnik ma być ustami ustawy)
zakaz pełnienia służby w warunkach podległości służbowej między krewnymi
bardzo daleko idąca swoboda przełożonych, jeżeli chodzi o zatrudnienie i robienie kariery. Zarzucano, że ustawa umożliwiała pełne upolitycznienie. W okresie PRL-u wszystkie wady tej ustawy zostały utrzymane
„Plusy ustawy”, …….. :
stabilność wynagrodzenia
krótsze okresy nabywania uprawnień emerytalnych
dłuższe niż w powszechnym prawie pracy okresy urlopu wypoczynkowego
prawo do uposażenia w trakcie niezdolności do pracy w okresie choroby
prawo do opieki lekarskiej
zniżki kolejowe
Model odpowiedzialności:
Odpowiedzialność służbowa dzieliła się na:
Odpowiedzialność porządkowa - gdy urzędnik dopuszczał się wykroczenia służbowego. Katalog kar: upomnienie, skrócenie urlopu, odmowa udzielenia urlopu. To kary porządkowe, mniej dolegliwe.
Odpowiedzialność dyscyplinarna - gdy urzędnik dopuścił się występku służbowego. Kary: nagana, odliczenie od stażu pracy do 3 lat, obniżenie grupy uposażenia, przeniesienie w stan spoczynku (dziś sędziowie), wydalenie ze służby.
Występek - takie naruszenie obowiązków które powodowało obrazę interesu publicznego lub naraziło dobro publiczne na szkodę.
Po II wojnie światowej zmieniły się stosunki społeczne i polityczne. Nowa władza przejęła przepisy prawne po II RP (szczególnie przepisy które w ogóle nie obowiązywały)
Ustawa z 1922 przetrwała do roku 1946 w niezmienionej formie.
w 1946 roku dodano do niej możliwość wypowiedzenia stosunku pracy z mianowania. Utrzymano stan prawny, ale zmieniono jego treść, co powodowało daleko idące zmiany. Władza zachowała ta ustawę.
1948 - wprowadzono dekretem radykalne zmiany. Jako podstawę zatrudnienia zdefiniowano umowę o pracę. Nie było urzędnika, ale pracownik państwowy (umysłowy). Zmniejszono różnice między urzędnikiem a robotnikiem. Utrzymano mianowanie, ale tylko dla stanowisk wyższych, kierowniczych. ALE TYLKO WYJĄTKOWO.
1968 rok - ustawa z 15 lipca - o pracownikach Rad Nadzorczych. Podkreślano w niej znaczenie umowy o pracę - jedyna forma nawiązywania stosunków pracy. Wprowadziła zasadę (dotyczącą tylko zatrudnienia w RN), że dotychczasowe mianowania przestają nimi być i przekształcają się w umowę o pracę na czas nieokreślony.
1974 rok - potwierdzał w/w ustawę. Ustawa z 26 czerwca 1974 roku Kodeks Pracy (wszedł w życie 1 VII 1975)
- Potwierdził zasadę, że wyłącznie zatrudnienie na podstawie umowy o pracę
- dotychczasowe mianowania = umowa o pracę na czas nieokreślony
- nowa forma zatrudnienia na stanowisku kierowniczym: POWOŁANIE
Cechy: brak trwałości tego stosunku pracy (można w każdym czasie odwołać). Osoby zatrudnione na podstawie powołanie - politycznie uzależnione od zwierzchnika.
W literaturze mówi się, że w roku 1974 prawo urzędnicze zakończyło swój byt. Tadeusz Zieliński nazwał to przejściem od elitarnego w zawód demokratyczny. Oznaczało to także obniżenie statusu pracowniczego.
Ustawa z 16 września 1982 roku (obowiązuje do dziś) o pracownikach urzędów państwowych - w ramach tej Ustawy pojawia się mianowanie. Odrębny status prawa urzędnika państwowego, ale równolegle występuje umowa o pracę (stanowiska wykonawcze) i powołanie (stanowiska kierownicze) Zmiana wynika z tego, że władza musi zapewnić sobie ludzi którzy będą wykonywali….
1994 / 1995 rok - ustawa zmieniająca ustawę z roku 1982 - Likwiduje mianowania przechodząc do umowy o pracę ( aby zlikwidować mianowania urzędników PRL)
Ustawa z 1982 roku - dwie kategorie pracowników:
- urzędnicy państwowi na podstawie mianowania
- pracownicy nie będący urzędnikami
Urzędnicy mianowani - od 1982 roku pojawia się staż (tzw. Aplikacja urzędnicza), co oznacza nacisk na profesjonalizm.
W stosunku do urzędników mianowanych pojawiają się zamknięte katalogi przyczyn uzasadniających rozwiązanie stosunku pracy (to mianowanie stało się stosunkiem pracy). Są katalogi kiedy można wypowiedzieć i kiedy trzeba (z mocy prawa).Dodatkowo występują odwołania do Kodeksu Pracy. Np. do art. 53 (rozwianie stosunku pracy z przyczyn ….. przez pracownika).
1998 - Ustawa o pracownikach sądów i prokuratur.
2001 Ustawa o służbie zagranicznej - reguluje rzeczy …. Do Ustawy z 1982 roku
1990 i 1991 - Ustawa o pracownikach samorządowych - żadne z rozwiązań tej ustawy…………………………….
Ustawa wprowadza 4 podstawy rozwiązania stosunku pracy:
- umowa (kierowana do najszerszego kręgu)
- powołanie
- wybór
- mianowanie (przetrwało, mimo, że je usunięto z Ustawy o pracownikach ….. … tylko wtedy, gdy przewiduje to statut gminy)
Literaturze nazwano ta pragmatykę ustawą odsyłającą. Ta ustawą chciano osiągnąć podkreślenie hasła „jesteśmy wreszcie we własnym domu”
1996 rok - ustawa o Służbie Cywilnej - wprowadzająca jako podstawę zatrudnienia mianowanie. Nie przetrwała długo, bo tylko do roku 1998.
1998 rok - nowa Ustawa o Służbie Cywilnej - Podtrzymuje mianowanie.
Art. 110 - (przepisy przejściowe) Stosunki pracy na podstawie mianowania w ustawie o pracownikach pozostają w mocy do 31 grudnia 2007, a od 1 stycznia 2008 przekształcają się w umowę o pracę na czas nieokreślony - koniec mianowania dla urzędników państwowych. Minowanie - tylko dla Służby Cywilnej.
W przepisach przejściowych likwiduje to, co było najważniejsze dla Służby Cywilnej - apolityczność. Likwiduje urząd Szefa Służby Cywilnej- jego funkcje pełni szef kancelarii Prezesa RM, premier RP. Zlikwidowano Radę Służby Cywilnej. Obecnie jedynym podmiotem władczym w Służbie Cywilnej jest Premier. Powrócono do umowy o pracę.
Wykład 07.03.2007
Zakres podmiotowy służby publicznej
Według ustawy z 16 IX 1982 o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U. z 2001 Nr 96, poz. 953).
Ustawa stanowi o rozdziale na:
- urzędników państwowych
- innych pracowników (w stosunku do nich powszechne prawo pracy).
Urzędnik państwowy zdefiniowany poprzez miejsce zatrudnienia:
kancelaria Sejmu
Kancelaria Senatu
kancelaria Prezydenta RP - osoby zatrudnione tam na stanowiskach urzędniczych (według klucza fachowości) są urzędnikami państwowymi.
urzędnicy zatrudnieni w Sądzie Najwyższym (obsługa SN na stanowiskach urzędniczych)
Rozmaite biura: Biuro TK, Biuro RPO, Biuro RP Dziecka, Biuro Rzecznika Interesu Publicznego (jeżeli jeszcze istnieje)
Krajowe Biuro Wyborcze
Państwowa Inspekcja Pracy
Regionalne Izby Obrachunkowe
Biuro Generalnego Inspektora Ochrony danych Osobowych
Instytut Pamięci Narodowej
Inne osoby (art. ust. 2), które nie mają statusu urzędników, ale ich status prawny jest szczególny i regulowany przez ta ustawę:
osoby zatrudnione w Kancelarii Prezesa RM
osoby zatrudnione w Urzędach Ministrów
osoby zatrudnione w urzędach centralnych, organach administracji rządowej
Zatrudnieni w urzędach wojewódzkich
zatrudnieni w innych jednostkach
Rządowe Centrum Legislacji
rozmaitych komendach i inspektoratach zespolonych służb, inspekcji i straży
biuro Nasiennictwa leśnego
Kto jest urzędnikiem, a kto jest innym pracownikiem? - ustawa odwołuje się do rozporządzenia RM
Dodatkowo ustawa poszerza zakres podmiotowy w art. 43 o pracowników cywilnych żandarmerii wojskowej. W art. 44 o pracowników administracji - techniczni i obsługa sądów i prokuratury.
Według ustawy z 24 VIII 2006 roku o Służbie Cywilnej (Dz. U. z 2006 Nr 170, poz. 1218).
Wprowadza trzy pojęcia:
pojęcie szerokie: Członek Korpusu SC - to pojęcie obejmuje 2 kategorie osób zatrudnionych w SC:
urzędników SC - osoby zatrudnione na podstawie mianowania (a znosi mianowanie w innych urzędach)
pracownicy SC - osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę.
W odniesieniu do obydwu grup ta ustawa zawiera przepisy szczególne.
Art. 1 ustawy o SC definiuje po co SC została powołana: S.C. została powołana aby wykonywać zadania państwa (wykonywanie imperium):
w sposób zawodowy - profesjonalny
w sposób rzetelny (sumiennie i starannie)
w sposób bezstronny
w sposób politycznie neutralny.
Członkowie SC są zatrudniani: Pracownicy na stanowiskach urzędniczych ( i to zarówno urzędnicy SC jak i pracownicy SC). Kluczem jest tu miejsce zatrudnienia, a nie sposób zatrudnienia.
Ustawa wymienia 5 rodzajów urzędniczych stanowisk:
Średni szczebel zarządzania (mają nad sobą kierujących - zazwyczaj zatrudniani na podstawie powołania, według klucza politycznego).
Stanowiska koordynujące
Stanowiska samodzielne
Stanowiska specjalistyczne
Stanowiska wspomagające
Służba Cywilna według miejsca zatrudnienia:
Kancelaria Prezesa RM
Urzędy Ministrów
Urzędy Przewodniczących Komitetów Wchodzących w skład RM, Centralne urzędy administracji rządowej
Urzędy wojewódzkie i inne pomocnicze jednostki
Rozmaite komendy, inspektoraty zespolonych służb, inspekcji i straży
Inni, np. powiatowi i graniczni lekarze weterynarii
Ustawa w art. 2 ust. 3 i 4 stanowi o tym, że stanowiska urzędnicze mogą również zajmować bliżej niesprecyzowane osoby oddelegowane lub przeniesione ze swojej jednostki macierzystej, w tym także pracownicy urzędów państwowych i pracownicy samorządowi.
W ramach ustawy z 1998 roku, aż do nowelizacji w 2006 roku funkcjonował w ramach S.C. odrębny urząd: Szef SC (posiadał kompetencje nadzorcze) Obecnie brak tego urzędu; nadzór sprawuje Prezes RM.
Według ustawy z 27 VII 2001 o służbie zagranicznej (Dz. U. z 2001 Nr 128, poz. 1403). (ustawa szczególna do ustawy o S.C.) - dlatego, że stosuje się ona do części członków korpusu S.C.
Art. 3 ustawy podkreśla szczególny charakter służby zagranicznej.
Służba zagraniczna to:
członkowie korpusu S.C. zatrudnieni w MSZ
osoby, które nie są członkami Korpusu S.C., ale zatrudnione w służbie zagranicznej z następującymi wyjątkami:
- osoby zatrudnione w placówce zagranicznej na podstawie umowy o pracę zgodnej z prawem państwa przyjmującego
- osoby zatrudnione celem wykonywania funkcji przez członka rodziny, członka służby zagranicznej
- konsul honorowy
3. pełnomocni przedstawiciele RP - Ambasadorowie
Według ustawy z 22 III 1990 roku o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2001 Nr 142, poz. 1593).
Ustawa mówi o osobach zatrudnionych w określonych miejscach abstrahując od wykonywanych przez nich funkcji. Według ustawy takimi samymi pracownikami samorządowymi są prezydent i palacz w kotłowni.
Pracownicy samorządowi SA zatrudniani w:
Podział według miejsca zatrudnienia:
Urząd Marszałkowski
Wojewódzkie Samorządowe Jednostki organizacyjne
Starostwo Powiatowe
powiatowe jednostki organizacyjne
urząd gminy
Jednostki pomocnicze gminy (np. dzielnice)
Gminne jednostki i zakłady budżetowe
Biura związków jednostek samorządu terytorialnego (np. Związek Miast Polskich), oraz powołane przez nie zakłady budżetowe
biura jednostek administracyjnych jednostek samorządu terytorialnego
Podział według podstawy zatrudnienia:
- Poza umowne podstawy zatrudnienia:
1. Wybór: wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, wicestarosta, marszałek, wiceprzewodniczący zarządu, dalsi członkowie zarządu ( w zależności od statusu), przewodniczący związków
2. mianowanie
- na podstawie minowania nawiązujemy stosunki pracy wyłącznie w gminie lub związku międzygminnym.
- na podstawie minowania nawiązujemy stosunki pracy tylko wtedy, gdy przewiduje to statut danej gminy lub związku.
3. powołanie: zastępca wójta, burmistrza, prezydenta miasta, sekretarz i skarbnik - na wszystkich szczeblach, główny księgowy samorządu terytorialnego.
Powołanie to ta podstawa, która daje największe możliwości manipulacji politycznych.
Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę
Ustawa o pracownikach samorządowych w istocie nie wprowadza nic nowego, a przede wszystkim stanowi odwołania. Nazywana jest tzw. „pragmatyka odsyłającą”
Pojecie funkcjonariusza publicznego pojawia się w innych aktach prawnych:
Art. 115 § 13 Kodeksu Karnego (tzw. Słowniczek) Kategoria piąta:
- pracownicy administracji rządowej
- pracownicy organu państwowego
- pracownicy samorządu terytorialnego
- inne organy upoważnione do wydawania decyzji administracyjnych
KK odsyła nie do miejsca zatrudnienia, ale do wykonywanych funkcji, co wiąże się z ochroną dla funkcjonariusza publicznego, ale tez z odpowiedzialnością.
Kodeks Cywilny - art. 417. odpowiedzialność odszkodowawcza, w tym odpowiedzialność szczególna funkcjonariuszy publicznych. Kiedyś przepis ten regulował definicję funkcjonariusza publicznego, teraz mówi o odszkodowaniu przy wykonywaniu władzy.
Pracownik administracji, pracownik S.C. to:
Osoba wykonująca czynności związane z funkcjonowaniem administracji publicznej
osoby wykonujące czynności administracyjne w urzędach (miejsce wykonywania czynności)
Bez znaczenia jest podstawa nawiązania stosunku pracy
Ustawa z 24 VIII 2006 o Państwowym Zasobie Kadrowym i wysokich stanowiskach państwowych (Dz. U. z 2006 Nr 170, poz. 1217). - ustawa definiuje kierownicze stanowiska państwowe (stanowiska wysokie).
Art. 4:
kierownicy Centralnych Urzędów administracji rządowej i ich zastępcy
prezesi agencji państwowych i ich zastępcy
prezesi zarządów państwowych funduszy i ich zastępcy
prezes NFZ
Sekretarz RM
Główny Inspektor Audytu Wewnętrznego
wojewódzcy Lekarze weterynarii i ich zastępcy
kierownicy państwowych jednostek organizacyjnych
dyrektorzy generalni urzędów
osoby kierujące departamentami i komórkami równorzędnymi w ministerstwach i urzędach centralnych
osoby zatrudnione na stanowiskach kierowniczych w służbie zagranicznej
osoby zatrudnione na w/w stanowiskach - MIANOWANIE.
Wykład 14.03.2007
Zatrudnianie pracowników, urzędników
Art., 60 Konstytucji: KP - zasada równego dostępu obywateli do służby publicznej - oznacza to, że każdy obywatel ma prawo ubiegać się, ale nie zwalnia go z obowiązku posiadania odpowiednich kwalifikacji. Zasada to sprowadza się do upubliczniania informacji o naborze.
Upublicznienie następuje w 2 formach:
- wywieszenie stosownych ogłoszeń w siedzibie urzędu
- obowiązek upublicznienia w BIP-ie
Ustawa o pracownikach urzędów państwowych
Art. 3 wymienia szereg wymogów które muszą być spełnione łącznie, aby dana osoba mogła zostać urzędnikiem państwowym.
Przesłanki obiektywne, łatwo stwierdzalne, łatwo zweryfikować
obywatelstwo polskie (traktat WE wyłącza przepływ osób, pracowników administracji)
ukończenie 18 roku życia
Pełna zdolność do czynności prawnych
Korzystanie z pełni praw publicznych (nie jest nigdzie zdefiniowane, przyjmuje się, że dotyczy prawa wyborczego czynnego i biernego)
Przesłanki obiektywne, trudno zweryfikować:
Odpowiednie wykształcenie - co do stopnia ukończonej szkoły ( średnie, wyższe itd.); co do kierunku
Aplikacja administracyjna (dotyczy tylko urzędników)
Stan zdrowia pozwalający na zatrudnienie na danym stanowisku
nieskazitelny charakter (wprowadzone, gdyż chodzi o to, aby osoba zatrudniona na stanowisku publicznym mogła sprawować to stanowisko)
Art. 9 - zakaz zatrudniania małżonków, krewnych do 2-go stopnia i powinowatych do 1-go stopnia.
Dotyczy zatrudniania ich w tym samym urzędzie jeżeli pomiędzy tymi osobami powstałby stosunek służbowej podległości.
Pokrewieństwo - według jednej linii krwi
Powinowaci - krewni żony dla męża i odwrotnie
Stopień - zależy od ilości urodzeń.
Stosunek podległości służbowej - problem związany z tym zakazem, bo może to być istniejący faktycznie lub hipotetycznie. Problem może wystąpić w sytuacji, gdy osoby już pracujące staja się małżeństwem.
Aplikacja administracyjna - jest pewnego rodzaju stanem. Ma miejsce jeszcze przed zatrudnieniem. Reguluje ja art. 7
Polega ona na tym, jej celem jest:
Teoretyczne; Praktyczne przygotowanie pracownika po raz pierwszy podejmującego pracę w urzędzie państwowym do należytego wykonywania obowiązków urzędnika państwowego.
Trwa 12 miesięcy, w uzasadnionych przypadkach może skrócona do 6 a na poczet pozostałych 6 może być zaliczone uprzednie zatrudnienie aplikanta (np. zatrudnienie jako pracownik a nie urzędnik). Na zakończenie wystawiana jest aplikantowi ocena kwalifikacyjna. Może być pozytywna lub negatywna:
Pozytywna - pracownik powinien (ustawa pozostawia to do oceny dyrektora generalnego urzędu) być zatrudniony na stanowisko na które się przygotowywał
Negatywna - pracownik może być zatrudniony, ale tylko w odniesieniu do stanowiska, gdzie aplikacja nie jest wymagana.
Ustawa nakazuje powtórzenie oceny kwalifikacyjnej po roku pracy, ale nie precyzuje, co od tej oceny zależy
Aplikacja legislacyjna art. 7 ze znaczkiem 1
Gdy mamy do czynienia z urzędnikiem, który ma wyższe wykształcenie prawnicze, może taka osoba być skierowana na aplikację legislacyjną. Warunki tej aplikacji określa umowa zawarta pomiędzy urzędnikiem a dyrektorem.
Ustawa o służbie cywilnej
Najszersze, najbogatsze opisanie warunków dotyczących zatrudniania oraz trybów naboru.
Kryteria, kto może być zatrudniony w S.C. - art. 4:
- wymóg obywatelstwa polskiego
- pełnia praw publicznych ( ustawa nie wskazuje na pełnoletniości i pełniej zdolności do czynności prawnych, bo zawierają się one w pełni praw publicznych)
- kwalifikacje wymagana w S.C.
- niekaralność za przestępstwo umyślne, lub za umyślne przestępstwo skarbowe
- nieposzlakowana opinia (a nieskazitelny charakter - to zupełnie co innego niż charakter. Charakter to pojecie bardziej zobiektywizowane. Opinia - pojecie subiektywne - zależy od tego kto je wydaje.
Służbę Cywilną tworzą 2 grupy: pracownicy i urzędnicy S.C. Ustawa o S.C. określa także kwestie związane z pracownikami.
Nabór do S.C. - ustawa reguluje go precyzyjne, odwołuje się do zasady równego dostępu do S.C.
Ogłoszenie informacji o wolnych stanowiskach
- przepisy regulują, co w takiej informacji powinno się zawrzeć
- termin składnia dokumentów od upublicznienia
- kwestie związane z procedurą prowadzenia naboru.
W ramach procedury są obowiązki:
- upowszechnienie listy kandydatów
- upowszechnienie protokołu z przeprowadzonego naboru, który ma określać:
1. stanowisko pracy o jakie się ubiegano
2. liczbę kandydatów, jacy się zgłosili
3. dane dotyczące 5-ciu najlepszych kandydatów (imię, nazwisko, miejsce zamieszkania)
4. informacje o zastosowanych metodach i technikach naboru
5. uzasadnienie dokonanego wyboru
Ten obowiązek ma służyć temu, aby wybór był obiektywny, opierał się na fachowości itd.
Dlaczego 5 osób? - bo w sytuacji gdyby stosunek pracy z osobą wybraną ustał w ciągu 3 miesięcy, sięgamy do osób „rezerwowych”, ale nie jest to obowiązek. Dyrektor może przeprowadzić nowy nabór.
„stosunek pracy ustał” - to nazwa wspólna dla rozwiązania stosunku pracy i dla wygaśnięcia
Ustawa o pracownikach samorządowych
Art. 3 reguluje kto może być pracownikiem samorządowym, Kryteria:
Kryterium obiektywne:
obywatelstwo polskie,
skończone 18 lat
pełna zdolność do czynności prawnych
stan zdrowia pozwalający na zatrudnienie na określonym stanowisku
pełnia praw publicznych
wymóg dotyczący przygotowania zawodowego
pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę
pracownik na stanowisku urzędniczym ( w rzeczywistości jest tak, że może być obsadzone przez pracownika na podstawie umowy o pracę, dlatego kluczem jest funkcja)
Osoby zatrudnione na kierowniczych stanowiskach urzędniczych (również na podstawie umowy o pracę)
Ad 1. - w ich przypadku ustawa rezygnuje z wymogu posiadania polskiego obywatelstwa (ma znaczenie zamieszkanie na terenie gminy). Zatrudnione mogą być osoby, które mają ukończonych 18 lat, nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych, nie mają pełni praw publicznych - ustawa w bardzo szeroki sposób reguluje kto jest pracownikiem samorządowym, to nie tylko pracownicy administracji, ale też pracownicy zakładów budżetowych itd. Mogą być zatrudniani młodociani celem przygotowania zawodowego.
Ad. 2 - to mianowanie lub omowa o pracę. I dodatkowo do wymogów z art. 3 ustawa wymaga wykształcenie średnie. Ustawa dodaje warunek - niekaralność za przestępstwo umyślne. Dodaje przesłankę - nieposzlakowana opinia.
Ad,. 3 - dodatkowo do wymienionych wymogów dla pracowników urzędniczych: - wykształcenie wyższe, wymóg stażu pracy - na stanowiskach urzędniczych lub równolegle w S.C., służbie zagranicznej, urzędach państwowych. Powinien być co najmniej 2 letni. Ustawa odsyła do rozporządzeń, które mają określać kwalifikacje. W rzeczywistości zawierają tabele wynagrodzeń i jeżeli chodzi o wymogi, to zawsze wykształcenie wyższe, tylko w niektórych przypadkach określa wymogi…….
Ad. 3a i następne - precyzuje na czym polega zatrudnienie w ramach procedury naboru. Nabór ma być otwarty (odesłanie do art. 60 Konstytucji; przejawia się w upublicznieniu informacji) i konkurencyjny (to nie to samo co konkurs - osoba która wygrywa konkurs ma roszczenie o nawiązanie stosunku pracy; nabór konkurencyjny oznacza dążenie do wyboru osoby najlepszej, ale nie oznacza obowiązku zatrudnienia)
Elementy wyboru:
upublicznienie informacji o wolnych stanowiskach
upublicznienie listy kandydatów
upublicznienie protokołu (zawarte te same informacje co w ustawie o S.C.)
Różnica:
Ustawa o S.C. nie przewidywała takiego wypadku, a ustawa o pracownikach samorządowych przewiduje, że w drodze naboru nie zostanie zatrudniony żaden z kandydatów i protokół musi zawierać uzasadnienie tego niezatrudnieni.
W przypadku pracowników samorządowych obowiązuje zakaz zatrudnienia małżeństw, krewnych do 2-go stopnia i powinowatych do 1-go stopnia. Dotyczy zatrudnienia w przypadku bezpośredniej podległości służbowej (czyli gdy jest nie o 1 stopień to można zatrudnić).
Wykład 28.03.2007
Zgodnie z art. 60 Konstytucji każdy obywatel ma prawo dostępu do S.C. Z tek zasady wynikają obowiązki:
upublicznienie informacji o wolnych miejscach
dostęp do procedury kwalifikacyjnej
w przypadku S.C. należy uwzględnić zasadę równego dostępu i zasadę konkurencyjności - zatrudnieni muszą być najlepsi.
Procedura naboru - nabór ten dotyczy także absolwentów KSAP-u
Art. 11 - obowiązek upowszechnienia informacji o wolnych stanowiskach pracy - dotyczy BIP - musza być zawarte wszystkie wolne miejsca stanowiska - to te nowo utworzone i te nie obsadzone (np. gdy ktoś jest na urlopie macierzyńskim); w przypadku PO - również ……. O stanowisku wolnym, bo nie jest obsadzone w sposób odpowiedni.
Awans - ………
Art. 11 ust. 2 - ogłoszenie o naborze powinno zawierać m.in.:
- wymagania związane ze stanowiskiem pracy (powinien wyznaczyć pracodawca); mogą pojawić się pewne dookreślenia cech rekrutacyjnych
- termin nadsyłania zgłoszeń (nie krótszy niż 10 dni od dnia ogłoszenia publicznego)
Gdy zgłaszamy się od naboru, to po zakończeniu wszystkie informacje dotyczące kandydatów sa ogłaszane w BIP
Procedura naboru
Generalny dyrektor urzędu decyduje w jaki sposób przeprowadzi procedurę kwalifikacyjną.
Po przeprowadzonym naborze istnieje obowiązek sporządzenia i upublicznienia PROTOKOŁU:
- zawiera uszeregowanych kandydatów od najlepszego do najgorszego. 5 najlepszych
- jakie techniki naboru wykorzystano
- uzasadnienie dokonanego wyboru
Gdy wybór nie został dokonany - ustawa o S.C. nie przewiduje w ogóle takie sytuacji, ale ustawa o pracownikach samorządowych zakłada obowiązek uzasadnienia.
Gdy jest wybrana osoba - zawiązanie stosunku pracy
I Pracownik
- umowa o pracę na czas określony - maksymalnie 3 lata
- umowa o pracę na czas nieokreślony
Przy pierwszym zatrudnieniu zawsze umowa na czas określony (ustawa nie przewiduje zatrudnienia na czas próby)
W sytuacji gdy:
Wybrany kandydat w ciągu 3 miesięcy przestaje pracować - art. 15 - dyrektor generalny może zatrudni kolejną osobę z listy.
Ustanie stosunku pracy - rozwiązanie lub wygaśnięcie (śmierć)
Dyrektor generalny może ale nie musi zatrudnić następna osobę z listy
Art. 17 - wprowadza pojęcie służby przygotowawczej. Jest nawiązaniem do aplikacji administracyjnej, bo na celu teoretyczne i praktyczne przygotowanie do należytego wykonywania obowiązków służbowych.
Ale aplikacja administracyjna jest obowiązkowa, a służba przygotowawcza nie jest obowiązkowa - dyrektor generalny może, ale nie musi skierować pracownika do wzięcia udziału w takiej służbie. Może on skierować wtedy jeżeli wiedza i doświadczenie zawodowe… Traktuje się ja jako przeszkolenie techniczne, zapoznawcze. Trwa do 3 miesięcy.
Jest to niepokojące, bo wskazuje, że coraz mniejszą wagę przywiązuje się do fachowego przygotowania. Ukończenie służby przygotowawczej nie kończy się oceną.
Kiedy pracownik ma odbyć służbę przygotowawczą - przed czy w trakcie nawiązania stosunku pracy?
Ktoś, kto przeszedł nabór zostaje zatrudniony w trakcie zatrudnienia, ewentualnie zostaje wysłany na służbę przygotowawczą
Absolwenci KSAP-u
- mają z definicji z ustawy wskazane miejsce, które mają objąć
- nie muszą sami tych miejsc wyszukiwać - art. 18 - Prezes RM wskazuje pierwsze miejsce pracy.
II Urzędnik
Ubieganie się o mianowanie, Wymogi (podstawowe):
trzeba być pracownikiem S.C.
co najmniej 3 letni staż w S.C., warunkowo skrócony do 2 lat
tytuł magistra lub równorzędny
co najmniej 1 język obcy spośród języków roboczych UE
jest żołnierzem rezerwy lub nie podlega obowiązkowi służby wojskowej
Obsadzanie stanowisk - postępowanie kwalifikacyjne:
- czas na złożenie stosownego wniosku pomiędzy 1I ,a 31 V
- podanie, wniosek składają absolwenci KSAP-u, ale są zwolnieni z udziału w postępowaniu kwalifikacyjnym (powinien je prowadzić właśnie KSAP - dlatego nie sprawdza się po raz drugi wiedzy absolwentów)
W ramach postępowania kwalifikacyjnego sprawdza się:
1. wiedzę
2. umiejętności
3. predyspozycje kierownicze niezbędne do wypełniania zadań S.C.
Te kryteria ocenia się punktowo, ale obecnie brak jest w tym zakresie rozporządzenia wykonawczego. Postępowanie kwalifikacyjne związane jest z opłatą w wysokości połowy minimalnego wynagrodzenia. Po zakończeniu postępowania - ustawiani sa kandydaci od najlepszych.
W poprzednim rozporządzeni można było otrzymać punkty bonusowe: za znajomość języków obcych, za stopnie naukowe, za studia podyplomowe. W przypadku absolwentów KSAP sprawdzenie wiedzy i umiejętności następuje w trakcie nauki i jest potwierdzone dyplomem.
Mianowanie:
nie otrzymuje go każdy, kto się ubiegał,
udzielone w ramach limitu - limit mianowań na dany rok przewidziany jest w ustawie budżetowej
najpierw bierze się pod uwagę absolwentów KSAP-u
następnie osoby, które ukończyły postępowanie kwalifikacyjne i miały najwięcej punktów
Mianowania dokonuje się tylko w stosunku do osób, które w danym roku ukończyły postępowanie kwalifikacyjne więc, jeśli się przejdzie postępowanie, a nie zostanie się mianowanym to w następnym roku trzeb postępowanie powtórzyć.
Gdy otrzymujemy mianowanie - stosunek pracy przekształca się (nie jest to nowy). Zgodnie z art. 29 - obowiązek złożenia ślubowania w terminie 7 dni od mianowania. Otrzymuje się najniższy stopień służbowy.
Art. 27 ust. 5
Osoba, która otrzymała mianowanie, oraz posiada 5-cio letni staż pracy otrzymuje świadectwo potwierdzające kwalifikacje do pracy na wysokich stanowiskach.
Ustawa z 24 sierpnia 2006 - o państwowym zasobie kadrowym i wysokich stanowiskach państwowych (Dz. U. nr 170, poz. 1217)
Ten zasób kadrowy tworzą:
Urzędnicy S.C. o 5-letnim stażu pracy
Osoby spoza służby - obowiązek złożenia egzaminu
Warunki przystąpienia do egzaminu:
Przynależność do zasobu kadrowego trwa przez okres 5 lat od momentu wejścia, a ponowne wejście uzależnione jest od złożenia egzaminu także w przypadku urzędników mianowanych - jest to procedura odświeżenia kadr.
Zasady egzaminu:
zasada obiektywności
zasada wszechstronnej oceny: wiedza, umiejętności, predyspozycje kierownicze,
zasada powszechności dostępu (nawiązanie do zasad konstytucyjnych)
zasada jawności wyników
Może zdarzyć się tak, że mimo naboru nie mamy osoby na dane stanowisko - art. 8 - ustawa przewiduje wyjątkowo możliwość przeprowadzenia konkursu (przeprowadza KSAP)
Wymogi dotyczące osoby:
formalne (art. 7)2
ogłoszenie o konkursie musi precyzować, uszczególniać te wymogi. Nie jest możliwe ich ograniczenie.
Ustawa o pracownikach samorządowych
Obecnie art. 3a i następne regulują kwestie przeprowadzenia naboru w obrębie pracowników samorządowych.
Przeszkody:
nabór na stanowiska wyłącznie urzędnicze (a pragmatyka samorządowa reguluje wszystkie stanowiska, nie tylko urzędnicze)
pragmatyka samorządowa wymienia wszystkie możliwości zawarcia stosunku pracy (mianowanie tylko w gminach i gdy to ustalono w statucie)
nabór powinien być:
- otwarty
- konkurencyjny (ale nie oznacza to, że chodzi o konkurs)
- prowadzony wyłącznie na stanowiska wolne (ustawodawca milczy o możliwości przenoszenia wewnętrznego pracowników, a więc tego nie przewiduje
- upublicznienie ogłoszenia o naborze w BIP i na tablicy ogłoszeń
- obowiązek stworzenia listy kandydatów ( którzy spełniają wymogi formalne) i jej upublicznienie
- przeprowadzenie naboru i protokół - wskazuje na jakie stanowisko, 5 najlepszych, opis technik rekrutacyjnych, uzasadnienie dokonanego wyboru (uzasadnienie nie wybrania żadnego)
- na podstawie protokołu upublicznia się informacje o wynikach naboru (nie podaje się tylko technik selekcji)
Art. 3e
Jeżeli stosunek pracy ustał w terminie 3 miesięcy możliwe jest zatrudnienie kolejnej osoby wymienionej w protokole
Art.
Możliwość przeniesienia na stanowisko urzędnicze w tym kierownicze - członka korpusu S.C. na zasadzie porozumienia pracodawców (jedyne możliwe przeniesienie)
Gdy procedura naboru zostaje zakończona - zatrudnienie:
- na podstawie umowy o pracę
- mianowanie (w urzędzie gminy) - łączy się z obowiązkiem ślubowania.
Wykład 04.04.2007
Treść stosunku zatrudnienia:
Ustawa o pracownikach urzędów państwowych:
Obowiązki: Art. 17 i następne: - 3 podstawowe
ochrona interesów państwa (tzw. metaobowiązek i wynikające z niego obowiązki szczególne)
ochrona praw obywateli
ochrona słusznych interesów obywateli
Prawa - wolności gwarantowane przez ustawy itd.
Interesy - np. spór o podwyżkę - mogę się domagać, bo prawo mi pozwala
Słuszne interesy - ……
Art. 17 ust. 2
- przestrzeganie Konstytucji i przepisów praw - zasada legalizmu
- strzec autorytetu RP (autorytet RP podkreślać a nie deprecjonować)
- obowiązek racjonalnego gospodarowania środkami publicznymi - należy rozstrzygać w 2 płaszczyznach:
1. „mikro” - rzeczy powierzone, rzeczy powierzone (np. spinacze)
2. „makro” - racjonalne wydawanie decyzji, (racjonalne = zgodne z logika, co nie oznacza, że najtańszego)
- wykonywanie zadań powierzonych urzędnikowi:
1. rzetelne (możliwie jak najlepiej obiektywnie i subiektywnie),
2. bezstronnie
3. sprawnie (możliwie jak najszybciej)
4. terminowo ( w terminie wyznaczonym przez ustawę
- dochowanie tajemnicy państwowej i służbowej
- rozwijanie wiedzy zawodowej urzędnika (samokształcenie)
- godne zachowanie w pracy oraz poza pracą (ustawa ingeruje w Zycie osobiste urzędnika)
- obowiązek złożenia oświadczenia o stanie majątkowym
Obowiązki dotyczące wykonywania poleceń służbowych:
Polecenie służbowe powinno być co do zasady wykonane z wyjątkiem gdy w przekonaniu (każdorazowo, gdy urzędnik otrzyma polecenie ma obowiązek zweryfikowania polecenia, czy nie zachodzi 1 z 3 możliwości) urzędnika dane polecenie jest:
niezgodne z prawem,
polecenie godzi w interes społeczny (urzędnik powinien być wyczulony na kontrowersje)
polecenie może zawierać znamiona pomyłki
Gdy jedna z w/w okoliczności zachodzi urzędnik ma obowiązek przedstawić przełożonemu zastrzeżenia i czekać na pisemne potwierdzenie polecenia. Gdy takie otrzyma, ma obowiązek polecenie wykonać, ale równolegle i niezwłocznie ma poinformować kierownika danego urzędu (gdy polecenie wydał kierownik to organ nadrzędny)
Zakaz wykonywania poleceń gdy:
- wykonanie stanowiłoby przestępstwo
- wykonanie groziłoby niepowetowanymi stratami
Obowiązki: Art.
- zakaz podejmowania dodatkowego zatrudnienia (dotyczy to zarówno formy stosunku pracy, umów cywilnoprawnych oraz prowadzenia działalności gospodarczej) - ewentualnie uzależnione od zgody kierownik urzędu
- art. 19 ust. 3 - zakaz wykonywania zajęć, które pozostawałyby w sprzeczności z obowiązkami albo mogłyby wywołać podejrzenie o stronniczość lub interesowność (zajęcia, które nie mają formy zatrudnienia np. przedstawienie opinii)
Jest to ograniczenie zasady wolności pracy (wolność konstytucyjna)
- urzędnik nie może uczestniczyć w strajkach lub innych akcjach utrudniających pracę urzędu (ograniczenie wolności konstytucyjnej)
- zakaz działalności sprzecznej z obowiązkami urzędnika państwowego
W większości sytuacji praktycznych obowiązki te nie są stosowane
Uprawnienia
wynagrodzenie - zależne od:
- zajmowanego stanowiska (funkcjonują tabele wynagrodzeń - rozporządzenia ministerialne lub zarządzenia dyrektora urzędu)
- posiadane kwalifikacje zawodowe, łącznie ze stażem pracy - w grupie tych samych stanowisk wynagrodzeni jest zmienne
- jakość pracy
2. Możliwość awansu w odniesieniu do pracowników którzy: wykazują inicjatywę, sumiennie wykonują swoje obowiązki
3. Dodatek za wieloletnia pracę tzw. stażowy. Po 5 latach pracy - +5% a co roku dodatkowy 1%
4. Nagrody jubileuszowe - po przepracowaniu 20 lat w wysokości 75% wynagrodzenia miesięcznego, po 45 latach - 400% wynagrodzenia miesięcznego.
5. Prawo do nagrody (różnica premia - nagrody)
Premia - przyznawana obligatoryjnie - związane z regulaminem premiowania
Nagroda - tzw. premia uznaniowa, decyzja pracodawcy, nie jest obowiązkowa.
Art. 24 - obligatoryjny fundusz nagród - wynosi 8,5% funduszy płac ( w skali roku jest to dodatkowa pensja)
zwrot kosztów podróży służbowej
Możliwe jest przeniesienie pracowników do innej miejscowości - ustawa przewiduje zwrot kosztów
Uprawnienia zawiązane ze świadczeniami emerytalnymi i rentowymi
Od 1999 roku jeden wspólny system, Możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę: M - 60 lat; K - 55 lat, gdy w grę wchodzi:
- likwidacja urzędu
- reorganizacja, która uniemożliwia dalsze zatrudnienie
- niezawiniona utrata uprawnień
- trwała utrata zdolności do pracy na danym stanowisku
9. odprawa (po 20 latach - 6 miesięczne wynagrodzenie)
Urzędnik minowany: ustawa przewiduje system okresowych ocen kwalifikacyjnych; dokonuje jej kierownik na podstawie:
1. informacji od bezpośredniego przełożonego
2. opinii zakładowej organizacji związkowej
Ocena zostaje przekazana urzędnikowi, który był oceniany. Ma on prawo odwołania się. Podwójna/dwukrotna negatywna ocena - może stanowić podstawę wypowiedzenia umowy o pracę.
Czas pracy:
Podstawowy system czasu pracy:
- 8h / dobę,
średnio 40h tygodniowo
okres rozliczeniowy wynosi 8 tygodni (nie mam mowy o ilości dni w tygodniu - co oznacza, że urzędnik może pracować przez 6 dni w tygodniu, bo wolne są tylko niedziele)
W określonych okolicznościach ustawa przewiduje możliwość wprowadzenia równoważnego czasu pracy:
- dobowy wymiar 13h / dobę
- średnia w tygodniu 40h
- okres rozliczeniowy ..
Dotyczy to głownie funkcjonariuszy straży
Zatrudnienie poza normalnymi godzinami pracy - nadgodziny - w ty w nocy oraz w niedziele i święta (w wyjątkowych przypadkach)
Godziny nadliczbowe - co do zasady, do wyboru pracownika wynagrodzenia lub czas wolny.
Czas wolny - może być wykorzystany tylko przy urlopie wypoczynkowym (bezpośrednio przed lub bezpośrednio po)
Zatrudnieni na stanowisku kierowniczym lub samodzielnym - przysługuje tylko czas wolny i tylko za prace w niedziele i święta.
Art. 30 ze znaczkiem 1
Urzędnicy państwowi mogą być zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy.
Wykład 11.04.2007
- Urzędnicy i pracownicy S.C.
Obowiązki 1-3, 1-7 (art. 47)
Obowiązki dotyczące wykonywania poleceń służbowych:
obowiązek złożenia pisemnego
- w jego opinii polecenie jest niezgodne z prawem
- obowiązek dokonywania oceny poleceń służbowych
- otrzymane polecenie zawiera znamiona pomyłki
Po otrzymaniu potwierdzenia pisemnego, polecenie musi zostać wykonane
bezwzględny zakaz wykonywania polecenia
- gdy wykonanie polecenia stanowiłoby przestępstwo
- gdy stanowiłoby wykroczenie
Art. 49
zakaz kierowania się interesem jednostkowym lub grupowym (nakaz bezstronności)
zakaz publicznego manifestowania poglądów politycznych
zakaz uczestnictwa w strajku lub innych akcjach zakłócających normalne funkcjonowanie urzędu
zakaz łączenia pracy w S.C. z mandatem radnego
zakaz tworzenia partii politycznych
zakaz pełnienia funkcji w związkach zawodowych (ograniczeni prawa biernego)
- ograniczeni prawa samorządności
- ustawa nie przewiduje sankcji w tym sankcji nieważności
Art. 50 - zakaz powstania podległości pomiędzy małżonkami, krewnymi i powinowatymi
Ograniczenia w podejmowaniu dodatkowego zatrudnienia
- możliwe po uzyskaniu pisemnej zgody dyrektora generalnego
- zakaz podejmowania zajęć dodatkowych bez pisemnej zgody dyrektora generalnego (chodzi tu raczej o umowy cywilnoprawne, umowę o dzieło)
- zakaz wykonywania czynności i zajęć sprzecznych z obowiązkami wynikającymi z ustawy lub podważającymi zaufanie do S.C.
W odniesieniu do urzędników
1. obowiązek dokonania oceny urzędnika
- nie częściej niż co 12 miesięcy
- nie rzadziej niż co 24 miesiące
Oceny musi dokonać przełożony
Na taką ocenę można złożyć odwołanie do dyrektora generalnego. Jeżeli sprzeciw nie zostaje uwzględniony lub rozpatrzony urzędnikowi przysługuje odwołanie do sądu pracy.
- ścisłe podporządkowanie hierarchiczne
- możliwość odwołania do sądu
2. uczestnictwo w szkoleniach
Kodeks pracy - art. 17 - pracodawca ma umożliwiać podnoszenia kwalifikacji
Prawo służby publicznej - art. 70 - obowiązek członka korpusu uczestniczenia w szkoleniach - model kariery służbowej.
4 rodzaje szkoleń
1. szkolenia centralne - organizowane i planowane oraz nadzorowane przez szef kancelarii Prezesa RM
2. szkolenia powszechne - organizowane i planowane oraz nadzorowane przez dyrektora generalnego
3. szkolenia w ramach indywidualnego programu rozwoju zawodowego - dyrektor generalny dla każdego pracownika musi przygotować indywidualny program (ustalany po określeniu predyspozycji)
Indywidualny program oparty jest na:
- ocenach okresowych (pokazują co się umie i czego się nie umie)
- perspektywach wykonywania pracy zawodowej
Potrzebach i możliwościach urzędnika
- potrzebach i możliwościach urzędu w zakresie zatrudnienia
4. szkolenia specjalistyczne
- są związane z zadaniami danego urzędu
- uczestnictwo jest równorzędne z wykonywaniem obowiązków (uzyskuje wynagrodzenie i nie ponosi kosztów szkolenia)
- mogą odbywać się inne szkolenia
Aplikacja legislacyjna
- dla pracowników z wykształceniem prawniczym
- dla urzędników
- warunki zawarte w umowie pomiędzy dyrektorem generalnym a członkiem
- aplikacja kończy się egzaminem
1. wynagrodzeni pracownika - suma 3 elementów:
- wynagrodzenie zasadnicze
- dodatek specjalny (funkia z przepisów szczególnych)
- dodatek za wieloletnia pracę - stażowe 1 rok - 1%, do 20 roku
2. wynagrodzenie urzędnika:
- wynagrodzenie zasadnicze
- dodatek specjalny (funkia z przepisów szczególnych)
- dodatek za wieloletnia pracę- stażowe 1 rok - 1%, do 20 roku
- dodatek z posiadanego stopnia służbowego
Awans
uzależniony od otrzymania pozytywnej oceny
po złożeniu przez przełożonego umotywowanego wniosku
fakt otrzymania od ostatniego awansu dwukrotnej pozytywnej oceny na najwyższym poziomie powoduje automatyczny awans na kolejny stopień służbowy
Nagroda jubileuszowa
Dodatkowe wynagrodzenie roczne (13-tka)
Możliwość otrzymania nagrody (przepis nakazuje obligatoryjne tworzenie funduszu, ale 3%)
Zwrot kosztów przeniesienia
Odprawa rentowa lub emerytalna
Czas pracy:
- 8h / dobę
- średnio 40h / tydzień
- okres rozliczeniowy 8 tygodniowy
Art. 67 ust. 2 - równoważny system pracy - czyli przedłużenie do 12h /dobę; średnio 40h/tydzień, okres rozliczeniowy 12 tygodniowy.
Rozkład czasu pracy ustala dyrektor generalny (rozporządzenie)
Godziny nadliczbowe - ust. 5 daje możliwość zlecenia pracy w nocy i w święta w wyjątkowych wypadkach:
dla pracowników:
- za pracę w godzinach nadliczbowych przysługuje wolne w tym samy wymiarze czasu
- wolne na wniosek pracownika złożony przed lub po wykonaniu
2. dla urzędnika
- tylko wolne wtedy, gdy pracował w nocy, niedzielę lub święta; (jeżeli w innym dniu wykonywał pracę to nie przysługuje nic.
Pracownicy samorządowi
1, 2, 3, - (interesy indywidualne)
4.
5.
6.
7.
8. zachowanie życzliwości w kontaktach z podwładnym
9. obowiązek wykonywania poleceń
- ocena polecenia
- możliwość złożenia zastrzeżeń - kiedy polecenie jest niezgodne z prawem
Bezwzględny zakaz wykonywania
- gdy wykonanie powodowałoby przestępstwo
- gdy groziłoby niepowetowanymi stratami
10. ocena okresowa
- dotyczy urzędników mianowanych i urzędników zatrudnionych w ramach umowy o pracę.
1. może prowadzić do rozwiązania stosunku pracy jeśli jest to stanowisko inne niż urzędnicze
2. niezwłoczne rozwiązanie (a więc obowiązek)
- możliwość odwołania, ale ni do sądu pracy.
Art. 18 - zakaz wykonywania zajęć mogących budzić …
Zakaz wykonywania zajęć tożsamych (taki sam, identyczny) - a więc po pracy nie mogą wykonywać tej samej pracy u kogoś innego.
W momencie naruszenia - sankcja natychmiastowego rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia
11. obowiązek składania oświadczeń o stanie majątkowym i prowadzeniu działalności gospodarczej - a więc mogą prowadzić działalność tylko musi być deklaracja.
Uprawnienia
wynagrodzenie - ustawa określa maksymalne stawki wynagrodzeń organów wybieranych w drodze wyborów - 7 krotność kwoty bazowej.
dodatek za wieloletnią pracę
nagroda jubileuszowa
jednorazowe odprawy (ustawa)
Czas pracy - równoważny
Wykład 18.04.2007
Ustawa z 21 sierpnia 1997 roku - o ograniczeniu działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (Dz. U. nr 106 poz. 679)
- Podmioty, na które ustawa nakłada obowiązki:
Kierownicze stanowiska państwowe
Sędziowie TK
Pracownicy urzędów państwowych i członkowie korpusu S.C. na stanowiskach urzędniczych
Stanowiska równorzędne ze stanowiskami pod względem płacowym
Urząd ministra właściwego ds. finansów publicznych
NIK (jej pracownicy podejmujący czynności kontrolne lub nadzorcze)
Komisja nadzoru finansowego (wyższe stanowiska)
RPO (wyższe stanowiska)
SKO (wyższe stanowiska)
Wójt, burmistrz, prezydent, ich zastępcy
Skarbnicy i sekretarze
Pracownicy banków państwowych
Pracownicy przedsiębiorstw państwowych
Pracownicy agencji państwowych
Osoby wskazane w ustawach szczególnych
Art. 4 - zakazy:
- zakaz pełnienia funkcji w zarządach, radach nadzorczych i komisjach rewizyjnych spółek prawa handlowego
- zakaz zatrudniania lub wykonywania jakichkolwiek innych zajęć w spółkach gdy mogłoby to wywołać podejrzenie o stronniczość lub interesowność
- zakaz uczestnictwa w organach spółdzielni lub fundacji prowadzących działalność gospodarczą
- zakaz posiadania więcej niż 10% akcji lub udziałów kapitału spółek prawa handlowego
- zakaz prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek samodzielnie lub z innymi podmiotami (nie dotyczy prowadzenia działalności gospodarczej w ramach rolnego gospodarstwa rodzinnego)
Sankcje:
- w przypadku urzędników - naruszenie zakazów traktowane jak przewinienie służbowe (jest podstawą do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego
- pracownik zatrudniony na podstawie powołania. Naruszenie zakazów - podstawa do odwołania
- zatrudnieni w drodze wyboru - naruszenie zakazów oznacza wygaśnięcie mandatu z mocy prawa
Zakaz zajmowania stanowisk w organach spółek nie dotyczy osób, które zostały tam delegowane przez skarb państwa, państwowych osób prawnych, spółek z udziałem min 50% Skarbu Państwa (ustawa przewiduje dla takich osób odrębne wynagrodzenie)
Art. 7. - druga grupa zakazów
- zakaz zatrudniania i wykonywania innych zajęć u przedsiębiorcy w momencie gdy dany urzędnik brał udział w rozstrzygnięciu spraw dotyczących tego przedsiębiorcy (przez rok po ustaniu stosunku pracy)
Wyjątek: nie dotyczy decyzji administracyjnych dotyczących wymiaru podatków lokalnych
Art. 8
- osoby na stanowiskach państwowych zobowiązane są do złożenia oświadczenia o prowadzonej działalności gospodarczej przez małżonka.
Art. 10
- obowiązek złożenia oświadczenia o stanie majątkowym (dotyczy także wszystkich urzędników S.C., niezależnie od zajmowanego stanowiska)
W oświadczeniu powinno być zawarte:
1. majątek odrębny,
2. majątek objęty ustrojem wspólności majątkowej
3. posiadane zasoby pieniężne
4. nieruchomości
5. udziały i akcje w spółkach praw handlowego
6 informacja o mieniu, które zostało nabyte w drodze przetargu
7. dane, informacje o prowadzeni działalności gospodarczej lub pełnieniu funkcji w spółkach lub spółdzielniach
Podmiot właściwy do sprawdzenia jest CBA
Art. 12 rejestr korzyści - służy do ujawniania informacji dotyczącej w/w osób i ich małżonków.
W rejestrze należy ujawnić:
1. wszelkie stanowiska i zajęcia z tytułu których pobiera się wynagrodzenie
2. informacje o faktach materialnego wspierania prowadzonej działalności publicznej
3. każdą darowiznę otrzymaną od podmiotów krajowych lub zagranicznych (ujawniamy darowizny, których wartość przekracza wartość minimalnego wynagrodzenia = 936 zł brutto)
4. wyjazdy krajowe i zagraniczne niezwiązane z pełniona funkcją publiczną
5. wszelki inne uzyskane korzyści w momencie, gdy przekraczają barierę połowy wynagrodzeni minimalnego
6. wszystkie zajęcia związane z udziałem w organach fundacji, spółek, spółdzielni nawet, gdy nie mają charakteru odpłatnego
Art. 13 - sankcje
- w odniesieniu do urzędników - odpowiedzialność służbowa
Art. 14 - odpowiedzialność karna - za podanie nieprawdy w oświadczeniu - zagrożenie do 5 lat
Ustawa z 3 marca 200 o wynagrodzeniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (tzw. ustawa kominowa - ustawa miła likwidować kominy płacowe) Dz. U. z 2000. nr 26, poz. 306.
Art. 13 Kodeks Pracy - prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę
Ustawę stosujemy do podmiotów:
przedsiębiorstwa państwowe
państwowe jednostki organizacyjne
samorządowe jednostki organizacyjne
jednoosobowe spółki Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego
spółki w których co najmniej 50 % posiada Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub ich jednoosobowe spółki
agencje państwowe, jednostki badawczo rozwojowe
fundacje (gdy w wysokości min 25% są finansowane ze środków publicznych
fundusze celowe
państwowe jednostki lub zakłady budżetowe
samodzielne publiczne ZOZ-y
Ustawa znajduje zastosowanie do:
- kierowników
- dyrektorów
- prezesów
- zarządów
- osób zarządzających na podstawie umów cywilnoprawnych (kontrakty menadżerski)
- członkowie organów zarządzających (zwłaszcza członkowie zarządów)
- główni księgowi
- ewentualnie likwidatorzy takich podmiotów
Tzw. kontrakty menadżerskie zawierane są z osobami fizycznymi, ale mogą być zawierane z osobami prawnymi.
Art. 3 - stanowi, że ustawa ma zastosowanie także do umów zawieranych zosoabmi prawnymi
Ograniczenie wysokości wynagrodzenia - art. 8 określa wielokrotność wynagrodzenia średniego.
Dodatkowe ograniczenia - zakaz wypłacania dodatków (zwłaszcza nie przysługuje prowizja od zysku, udziałów w zysku czy nadwyżce bilansowej) czy bonusów z wyjątkiem świadczeń socjalnych.
Ustawa przewiduje w art.9:
Prezes RM w drodze rozporządzenia może ustalić wykaz podmiotów o szczególnym znaczeniu dla państwa. Osoby zatrudnione dla tych podmiotów mogą mieć podwyższone o 50 % wynagrodzenie w stosunku do limitów. Ustawa nakazuje wziąć pod uwagę:
rodzaj świadczonych usług i przedmiot,
zasięg działania podmiotu
wielkość obrotów
liczba pracowników zatrudnionych w danym podmiocie
Gdy przepisy ustawy nie będą przestrzegane - sankcje
Art. 13 - postanowienia umów, które ustalają wynagrodzenie i inne dodatki w wysokości wyższej są z mocy prawa nieważne
- w przypadku nieprzestrzegania przepisów ustawy, organy nadzorcze jednostek ulegają rozwiązaniu z mocy prawa.
Art. 14 ust 2 - zakaz powoływania takich osób na następną kadencję jako przedstawiciele Skarbu Państwa lub JST.
Odprawa - świadczenia związane z rozwiązaniem stosunku pracy.
Art. 12 - w razie odwołania za stanowiska lub rozwiązania umowy może być przyznana odprawa w wysokości 3 krotności wynagrodzenia miesięcznego. Nie ma możliwości umownego podwyższenia wysokości odprawy.
Wykład z 25.04.2007
Zmiana treści stosunku pracy
Metody zmiany:
Porozumienie stron - strony porozumiewają się, zwierają umowę o zmianie dotychczasowej umowy.
wypowiedzenie zmieniające art. 42 kodeksu pracy
wypowiedzenie - czynność prawna jednostronna, jeden podmiot samodzielnie kształtuje sytuacje prawną drugiego. Jest to wyłącznie kompetencja pracodawcy:
- polepszenie warunków pracy - za porozumieniem
- pogorszenie warunków pracy - za wypowiedzeniem
Wypowiedzenie zmieniające ma na ogół nakierowanie na pogorszenie stosunków pracy.
Odbywa się:
Pracodawca wypowiada dotychczasowe warunki pracy lub płacy (np. stanowisko, wynagrodzenie, czas, miejsce pracy)
zaproponowanie nowych (gorszych ) warunków
pouczenie - informowanie pracownika o jego uprawnieniach w związku z wypowiedzeniem.
Pracownik może zaproponowane warunki przyjąć, dochodzi do odpowiedniej zmiany w treści stosunku pracy
Pracownik może warunki odrzucić - wypowiedzenie zmieniające zmienia się w wypowiedzenie definitywne. Stosunek pracy wygasa po upływie okresu wypowiedzenia.
Pracodawca ma obowiązek uzasadnić wypowiedzenie zmieniające. Musi podać przyczynę, która powoduje zmianę warunków.
Art. 42 & 4 Kodeksu pracy
Pracodawca nie zawsze musi dokonywać wypowiedzenia zmieniającego, a może zmienić warunki zatrudnienia pracownika. Ma to miejsce w sytuacji szczególnej - czasowe przesuniecie do innej pracy:
maksymalnie na okres 3 miesięcy w ciągu roku kalendarzowego
tylko w ramach szczególnych potrzeb pracodawcy
nie może ulec zmianie wynagrodzenie dotychczasowe
art. 42 & 4 pokazuje pojecie dyspozycyjności - podlegania jednostronnym decyzjom pracodawcy, co do miejsca, czasu, sposobu wykonywania obowiązków. Dyspozycyjność jest norma, podstawą zatrudnienia w przypadku zatrudnienia w S.C. Wyznacz treść stosunku pracy urzędnik mianowanego.
Ustawa o pracownikach urzędów państwowych:
Art. 10 ust.1
Jeżeli wymagają tego potrzeby urzędu, urzędnikowi (mianowanemu i zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę) można zlecić wykonywanie innej pracy niż wskazana w akcie minowania lub umowie o pracę.
Ograniczenia
czasowe - maksymalnie 3 miesiące w roku
praca która ma być zlecona musi być zgodna z jego kwalifikacjami
kwalifikacje - są dwa stanowiska
- jeżeli ktoś jest zatrudniony na wysokim stanowisku, to oznacza, że może wykonywać pracę na stanowiskach niższych bo są prostsze
- jeżeli ktoś jest zatrudniony na wysokim stanowisku, to nie oznacza, że może wykonywać pracę na stanowiskach drastycznie niższych, ale na pokrewnych.
3. wynagrodzenie nie niższe od dotychczasowego
Przeniesienie na inne stanowisko służbowe jest możliwe gdy zachodzą przesłanki:
dochodzi do reorganizacji urzędu
reorganizacja powoduje likwidację jego stanowiska pracy
reorganizacja i likwidacja powodują, że nie jest możliwe dalsze zatrudnienie go w tym urzędzie.
Można urzędnik przenieść na inne stanowisko odpowiadające kwalifikacjom urzędnika
Wynagrodzenie nie powinno być niższe od dotychczasowego, ale tylko przez pierwsze 6 miesięcy
- możliwość przeniesienia na inne stanowisko odpowiadające kwalifikacjom w sytuacji „szczególnych potrzeb urzędu”.
Szczególne potrzeby urzędu - klauzula generalna - brak definicji ustawowej, ewentualne orzecznictwo, doktryna. Rozpoznaje ją za każdym razem dyrektor generalny urzędu.
Jest to przeniesienie na odpowiednie stanowisko, co zapewnia gwarancję odpowiedniego wynagrodzenia ( w takiej samej wysokości)
- możliwość przeniesienia do pracy w innym urzędzie ( w tej samej lub innej miejscowości)
Taka zmiana jest możliwa:
na wniosek pracownia. Wniosek + zgoda = porozumienie stron
za zgodą pracownika. Porozumienie stron
w uzasadnionych przypadkach jednostronna decyzją dyrektor generalny może przenieść pracownika, Wówczas pojawiają się gwarancje:
- wynagrodzenie nie niższe od dotychczasowego/
Ograniczenia:
- takie przeniesienie jest możliwe nie częściej niż raz na 2 lata
- przenoszenie do pracy w innej miejscowości nie jest możliwe:
W odniesieni do kobiet w ciąży,
W przypadku opieki nad dzieckiem w wieku do 14 lat
Gdy na przeszkodzie stoją ważne względy rodzinne lub osobiste - klauzula generalna, ustawa nie przewiduje
Przeniesienie urzędnika na niżesz stanowisko. Możliwe jest, gdy zostaną spełnione łącznie:
Przesłanka obiektywna - trwała utrata zdolności do pracy na zajmowanym stanowisku
zgoda pracownika
W powszechnym prawie pracy trwała utrata zdolności jest podstawa do rozwiązania stosunku pracy.
Dyspozycyjność pracowników urzędów państwowych łączy się z trwałości zatrudnienia.
Przeniesieni na nisz stanowisko wiąże się z obniżeniem dotychczasowego wynagrodzenia, ale dopiero po 3 miesiącach od momentu przeniesienia, a gdy pracownik poddał się rehabilitacji, dopiero po 12 miesiącach
Zawieszenie w pełnieniu obowiązków - stosunek pracy nie rozwiązuje się. Są 2 możliwości:
zawieszeni obligatoryjne (art. 11) z mocy prawa. Ma miejsce w przypadku tymczasowego aresztowania pracownika, trwa do momentu wygaśnięcia stosunku pracy. Pracownika nadal prawo do wynagrodzenia - jest ograniczone do połowy
zawieszenie fakultatywne - zależy do decyzji kierownik urzędu. Możliwe jest, gdy wszczęto przeciwko pracownikowi postępowanie dyscyplinarne, gdy istnieje zagrożenie wysoka karą dyscyplinarną. W ramach tego zawieszenia przysługuje prawo do wynagrodzenia w pełniej wysokości. Zawieszenie może trwać max 3 miesiące.
Pracownicy samorządowi
Zgodnie z art. 7 wszystko co dotyczy przeniesienia pracowników urzędów państwowych dotyczy także pracowników samorządowych. Ale występują tez regulacje autonomiczne
- możliwość delegowania mianowanego urzędnika samorządowego do innego pracodawcy samorządowego
- możliwość delegowania mianowanego urzędnika samorządowego na stanowisko urzędnicze w S.C. (zgodnie z art. 34. ustawy o S.C. pracownicy ci z dniem przeniesienia stają się pracownikami S.C.- jest to ominięcie selekcji)
- przenoszenie pracownika mianowanego do pracy w tym samym lub innym urzędzie do pracy w tej samej lub innej miejscowości (raz na 2 lata - tak samo jak w przypadku pracowników urzędów państwowych)
Zawieszenie:
- obligatoryjne zawieszenie w przypadku tymczasowego aresztowania urzędnika mianowanego (art. 8)
- fakultatywne (art. 9) jak w przypadku urzędników państwowych.
Ustawa o S.C.
Część przepisów adresowana jest wyłącznie do urzędników mianowanych, część do pracowników zatrudnionych w ramach umowy o pracę
- możliwość przeniesienia na inne stanowisko w tym samym urzędzie - możliwe jest gdy jest uzasadnione potrzebami urzędu.
Jest to autonomiczna decyzja dyrektora generalnego. Dyrektor generalny może przenieść pracownika, aj emu przysługuje prawo do wynagrodzenia dotychczasowego przez 3 miesiące
Jest to instytucja inna niż wypowiedzenie zmieniające
- możliwość przeniesienia urzędnika do innego urzędu w tej samej miejscowości. Możliwe:
1. na wniosek lub zgodę urzędnika / pracownika (porozumienie stron)
2. gdy przemawia za tym interes S.C.
Przeniesienia tego dokonuje Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
- przeniesienie urzędnika do innego urzędu w innej miejscowości
Możliwe:
wniosek lub zgoda urzędnika
gdy przemawia za tym szczególny interes S.C.
Przeniesienia dokonuje Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
Takiego przeniesienia nie można dokonać:
- kobietom w ciąży
- osobom opiekującym się dzieckiem do 15 roku życia
- ze względu na szczególnie ważne względy osobiste lub rodzinne.
Szczególne świadczenia
- obowiązek zapewnienia odpowiednich warunków mieszkaniowych z uwzględnieniem sytuacji rodzinnej
- przeniesienie może być max 2 razy w czasie całego stosunku pracy
Art. 34 - z dniem przeniesienia pracownicy urzędów państwowych pracowników samorządowych staja się pracownikami S.C. (nie dotyczą ich przepisy o urzędnikach)
- przeniesienie do innego urzędu. W tej samej lub innej miejscowości. Możliwe w sytuacji likwidacji urzędu lub reorganizacji uniemożliwiającej dalsze zatrudnienie
Dyrektor generalny tego urzędu jest zobowiązany do wyznaczenia takiemu urzędnikowi właściwego stanowisk (nawet gdy takiego stanowiska nie ma, to należy je utworzyć. Dyspozycyjność = troska)
Zawieszenie stosunku pracy
- obligatoryjne - w przypadku tymczasowego aresztowania. Wynagrodzenie w tym okresie to połowa wynagrodzenia
- fakultatywne - w momencie, gdy zostało wszczęte postępowanie dyscyplinarne lub gdy zostało wszczęte postępowanie karne. Wynagrodzenie przysługuje w pełnej wysokości. Zawieszenie max 3 miesiące.
Te uprawnienia przysługują dyrektorowi generalnemu w odniesienie do urzędników i pracowników S.C.
Przeniesienie pracowników S.C. - ustawa przewiduje na wniosek lub zgodę (porozumie stron)
9.05.2007r.
USTANIE STOSUNKU PRACY
Powszechne prawo pracy
Metody ustania stosunku pracy:
I czynności prawne (są działaniami człowieka)
II zdarzenia prawne (nie są działaniem człowieka, to pewne fakty, zdarzenia)
Ad I Ustanie stosunku pracy w drodze czynności prawnej:
czynności prawne dwustronne - porozumienie stron (co do zasady nie ma ograniczeń prawnych, jedynym ograniczeniem jest zasada swobody umówi ogólne przepisy dotyczące oświadczeń woli)
czynności prawne jednostronne:
Uprawnienie do składania czynności jednostronnej wynika co do zasady z ustawy, z wyjątkiem wypowiadania stosunku pracy na czas określony.
Rozwiązanie stosunku pracy za WYPOWIEDZENIEM:
skutek złożonego oświadczenia woli następuje po upływie czasu określanego okresem wypowiedzenia (to pierwsza metoda ochrony pracownika)
powszechna ochrona przed wypowiedzeniem - ogranicza się wyłącznie do osób zatrudnionych na czas nieokreślony (osoby zatrudnione na umowy terminowe z tej ochrony nie korzystają). Polega na stosowaniu 2 elementów:
konsultacja związkowa - pracodawca planując wypowiedzenie stosunku pracy ma obowiązek poinformować o tym fakcie organizację związkową funkcjonującą w zakładzie (konsultacja nie ma większego znaczenia praktycznego, bo opinia związkowa nie jest wiążąca dla pracodawcy),
obowiązek uzasadnienia dokonanego wypowiedzenia
Można wyróżnić grupy przyczyn:
przyczyny dotyczące pracownika:
wszystkie okoliczności przez niego zawinione (np. notoryczne spóźnianie)
okoliczności przez pracownika nie zawinione, ale od niego zależne (np. brak określonych kwalifikacji)
orzecznictwo dopuszcza wypowiadanie stosunku pracy z przyczyn niezależnych od pracownika (np. choroby, utrata zaufania)
przyczyny niedotyczące pracownika ( ustawa o szczególnych zasadach zwalniania pracowników z przyczyn niedotyczących pracowników, tzw. Ustawa o zwolnieniach grupowych).
Powszechna ochrona przed wypowiedzeniem dotyczy jedynie umów na czas nieokreślony. Art. 33 k.p. - aby wypowiedzieć umowę na czas określony muszą zajść dwa warunki:
umowa jest zawarta na czas dłuższy niż 6 miesięcy
strony muszą przewidzieć możliwość wypowiedzenia tej umowy
rozwiązanie stosunku pracy BEZ WYPOWIEDZENIA
Nie występuje tu okres wypowiedzenia, nie ma okresu, który chroni pracownika. W momencie złożenia oświadczenia o rozwiązaniu, stosunek pracy ustaje.
Związane jest ze wskazaniem w k.p. zamkniętych katalogów przyczyn (art. 52 i 53 k.
Art. 53 - dotyczy okoliczności niezawinionych przez pracownika, które sprowadzają się do okresów nieobecności w pracy, usprawiedliwionych, ale przekraczających określone przepisami okresy czasu.
Art. 52 - katalog zawinionych przez pracownika okoliczności, które uzasadniają rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia:
Ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków.
Przestępstwo popełnione tylko w trakcie zatrudnienia i uniemożliwiające dalsze zatrudnienie na danym stanowisku. Przestępstwo to musi być stwierdzone prawomocnym wyrokiem lub musi być oczywiste.
Zawiniona utrata uprawnień, które są niezbędne do wykonywania pracy na danym stanowisku.
Zarówno wypowiedzenie i rozwiązanie bez wypowiedzenia może być dokonane przez obie strony stosunku pracy. Jest to uprawnienie, a nie obowiązek.
Do wypowiedzenia i rozwiązania bez wypowiedzenia odnosi się tzw. OCHRONA SZCZEGÓLNA - adresowana do wybranych podmiotów, które dzielimy na 2 grupy:
podmioty objęte ochroną ze względu na sytuację osobistą lub rodzinną (np. nieobecność chorobowa - chroni tylko przed wypowiedzeniem; kobiety w ciązy - zakaz wypowiadania i rozwiązania stosunku pracy art. 177k.p.)
podmioty chronione ze względu na pełnione przez nich funkcje (np. parlamentarzyści - aby rozwiązać stosunek pracy w trakcie kadencji potrzebna jest zgoda prezydium izby; funkcjonariusze związkowi - konieczne jest uzyskanie zgody od odpowiedniego organu związkowego).
Ad II Zdarzenia prawne:
Zdarzenia prawne, które strony stosunku pracy przewidziały i uwzględniły, że będą one miały wpływ na łączący je stosunek pracy:
Upływ czasu w umowie na czas określony,
Wykonanie określonej pracy,
Powrót osoby zastępowanej
Zdarzenia prawne, których strony nie przewidują w kontekście stosunku pracy:
Śmierć pracownika,,
Śmierć pracodawcy,
Upływ 3 miesięcy tymczasowego aresztowania.
Ustanie stosunku pracy obejmuje:
Rozwiązanie stosunku pracy - w drodze czynności prawnych i w drodze zdarzeń prawnych przewidzianych
Wygaśnięcie stosunku pracy - w drodze zdarzeń prawnych, których strony nie przewidziały
Ustawa o pracownikach urzędów państwowych
Art. 13 reguluje wypowiadanie stosunku pracy urzędników mianowanych (do niemianowanych stosuje się przepisy powszechnego prawa pracy).
Art. 13 zawiera zamknięty katalog przyczyn uzasadniających wypowiedzenie (jest to element stabilizacji stosunku pracy), przyczyny:
Ujemna ocena kwalifikacyjna potwierdzona ponowną ujemną oceną - może dojść do wypowiedzenia stosunku pracy, ale nie musi.
Likwidacja urzędu lub reorganizacja urzędu, gdy nie jest możliwe przeniesienie go na inne stanowisko.
Niezawiniona utrata uprawnień niezbędnych do pacy na danym stanowisku (głownie dotyczy kwestii wieku), pracodawca powinien znaleźć inne stanowisko odpowiadające kwalifikacjom.
Trwała utrata zdolności fizycznej lub psychicznej do pracy na danym stanowisku, gdy nie ma możliwości zatrudnienia na innym stanowisku odpowiednim do jego zdolności fizycznej lub psychicznej.
Nabycie prawa do emerytury (ustanie stosunku pracy i nabycie prawa do emerytury jest uzależnione od wniosku pracownika).
Ustawa odsyła do art. 38 k.p. - konsultacja związkowa.
Art. 13 zawiera przyczyny dotyczące pracownika i urzędu. W przypadku przyczyn dotyczących urzędu, urzędnikowi państwowemu przysługuje z budżetu państwa świadczenie za okres pomiędzy likwidacją lub reorganizacją urzędu, a…
Ten okres nie może być dłuższy niż 6 miesięcy.
Art. 14 - ROZWIĄZANIE STOSUNKU PRACY Z UIRZĘDNIKIEM MIANOWANYM BEZ WYPOWIEDZENIA
Rozwiązanie bez wypowiedzenia z mocy prawa, nie jest to ani uprawnienie pracodawcy, ani jego obowiązek, ale gdy zajdą przesłanki stosunek pracy rozwiązuje się:
Prawomocne skazanie na karę pozbawienia praw publicznych lub utraty uprawnień….
Prawomocne ukaranie karą dyscyplinarną wydalenia z pracy.
Zawiniona utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy (konieczna jest opinia organu, który tą utratę stwierdzi i czy jest zawiniona czy nie).
Utrata obywatelstwa polskiego.
Ustawa o pracownikach urzędów państwowych odrębnie mówi, że stosunek pracy urzędnika wygasa zgodnie z przepisami k.p.
Ponadto pracodawca może rozwiązać stosunek pracy przez wypowiedzenie w przypadku nieobecności z powodu choroby trwającej dłużej niż rok.
Urzędnik państwowy może rozstać się z urzędem w drodze porozumienia stron.
Wypowiedzenie może być dokonane przez urzędnika bez wskazania przyczyn.
Długość okresu wypowiedzenia zawsze wynosi 3 miesiące (w powszechnym prawie pracy długość okresu wypowiedzenia uzależniona jest od rodzaju umowy o pracę i długości trwania okresu zatrudnienia).
Niezależnie od przepisów ustawy stosuje się w pełni przepisy dotyczące ochrony szczególnej.
Tryb postępowania:
W powszechnym prawie pracy pracownik może odwołać się do sądu pracy.
W przypadku urzędników państwowych - mianowany urzędnik państwowy od decyzji w sprawie wypowiedzenia, rozwiązania bez wypowiedzenia, przeniesienia, zlecenia wykonywania innej pracy, względnie zawieszenia w pełnieniu obowiązków może wnieść odwołanie do kierownika urzędu nadrzędnego (ścieżka administracyjno - prawna), wszelkie inne roszczenia zgodnie z przepisami kodeksu pracy.
Wykład z 23.05.2007
Ustanie stosunku pracy c.d.
- Ustawa o S.C.
Reguluje w sposób szczegółowy ustanie stosunku pracy członków korpusu S.C.; skupia się na urzędnikach S.C.
Art. 40 - katalog sytuacji, kiedy dochodzi do wygaśnięcia stosunku pracy urzędników S.C.
Wygaśnięcie następuje:
1. w momencie, kiedy urzędnik odmówi złożenia ślubowania
2. zrzeczenie się obywatelstwa polskiego
- w odniesieniu do urzędników S.C. obywatelstwo jest bardzo ważnym elementem
- dotyczy to sytuacji, kiedy urzędnik obywatelstwa się zrzeka, a nie kiedy utraci np. w drodze orzeczenia sądowego
3. prawomocne orzeczenie kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby
4. prawomocne skazanie za przestępstwo umyślne oraz przestępstwo skarbowe
5. prawomocne orzeczenie utraty praw publicznych, względnie zakaz wykonywania zawodu urzędnika
6. upływ 3 miesięcy z tytułu tymczasowego aresztowania
7 odmowa wykonania decyzji w sprawie przeniesienia do innego urzędu do innego miasta
Mimo, że ustawa nie mówi o tym wprost, to w oparciu o powszechne prawo pracy stosunek wygasa w przypadku śmierci urzędnika
Rozwiązanie stosunku pracy w skutek czynności prawnych:
Art. 41 - rozwiązanie za wypowiedzeniem
Dwa katalogi przyczyn wypowiedzenia:
wypowiedzenie obligatoryjne
- dwukrotna następująca po sobie negatywna ocena
- stwierdzenie przez lekarza orzecznika trwałej niezdolności od pracy
- utrata nieposzlakowanej opinii ( w praktyce niemożliwe do wykonania)
- przeciwko urzędnikowi toczy się postępowanie karne przez okres co najmniej 3 miesięcy
Okres wypowiedzenia - art. 41 ust. 1 - 3 miesiące (także przy wypowiedzeniu fakultatywnym - art. 41 ust. 2)
Wypowiedzenie fakultatywne:
- osiągnięcie wieku 65 lat i uzyskanie prawa do nabycia emerytury - te przesłanki musza być spełnione łącznie
- odmowa poddania się badaniom przez lekarza orzecznika
- likwidacja urzędu, gdy nie ma możliwości przeniesienia urzędnika do innego urzędu
Rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia:
z przyczyn niezawinionych (art. 41 ust. 3) - rozwiązanie bez wypowiedzenia może nastąpić w przypadku nieobecności z powodu choroby trwającej dłużej niż rok ( w przypadku pow. Pracy maksymalnie 9 miesięcy)
art. 41 ust. 7 - przyczyny zawinione
Ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków, jeżeli wina urzędnika jest oczywista
Popełnione przestępstwa: w trakcie zatrudnienia, uniemożliwiające dalsze zatrudnienie, oczywiste lub stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
Zawiniona utrata uprawnień (tylko wtedy, gdy nie jest możliwe przeniesienie urzędnik na inne stanowisko
zawiniona utrata uprawnień (tylko wtedy gdy nie jest możliwe przeniesienie urzędnika na inne stanowisko
Rozwiązanie bez wypowiedzenia nie może nastąpić powyżej miesiąca od dnia uzyskania wiadomości o okoliczności, która by to uzasadniała.
- członkom korpusu przysługuje szczególna ochrona
- możliwe jest rozwiązanie stosunku pracy w drodze porozumienia stron
- urzędnik jest upoważniony do złożenia rezygnacji - 3 miesięczny okres wypowiedzenia i rozwiązuje się.
Art. 43 - W okresie wypowiedzenia członek korpusu może być zwolniony z obowiązków zachowując prawo do wynagrodzenia
Specjalne świadczenie, gdy dochodzi do likwidacji urzędu - za okres pomiędzy likwidacją a podejściem pracy lub działalności gospodarczej przysługuje w wysokości za okres 6 miesięcy.
Ustawa o pracownikach samorządowych
Przepisy o rozwiązaniu stosunku pracy tej ustawy adresowane są do pracowników mianowanych
W przypadku powołania nie istnieje ochrona stosunku pracy
Pracownik mianowany:
Art. 10 - katalog przyczyn uzasadniających wypowiedzenie stosunku pracy
likwidacja lub reorganizacja urzędu połączona ze zmniejszeniem zatrudnienia (muszą być spełnione łącznie)
niezawiniona utrata uprawnień koniecznych na zajmowanym stanowisku
trwała utrata zdolności fizycznej lub psychicznej do pracy
nabycie prawa do emerytury lub renty
- okres wypowiedzenia : 3 miesiące
- istnieje możliwość zwolnienia w okresie wypowiedzenia z obowiązków świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
- pracownik mianowany może wypowiedzieć stosunek pracy z 3 miesięcznym okresem wypowiedzenia
- gdy dojdzie do likwidacji lub reorganizacji urzędu obowiązek wypłacania świadczeń za 6 miesięcy pozostawania bez pracy
Art. 14 ust. 1 - katalog obowiązkowego rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia:
prawomocne skazanie na karę pozbawienia wolności lub zakaz wykonywania zawodu
prawomocne ukaranie karą dyscyplinarną wydalenia z pracy w urzędzie
zawiniona utrata uprawnień
utrata obywatelstwa polskiego
Brakuje tu sytuacji, które powodują, że są ostre obostrzenia przy zatrudnianiu, a później gdy wystąpią, to nie ma regulacji (np. utrata nieposzlakowanej opinii; zakaz zatrudniania małżonków - podległość)
Art. 14 ust. 2 - fakultatywne rozwiązanie stosunku pracy „prawdopodobnie” bez wypowiedzenia:
nieobecność w pracy z powodu choroby trwającej dłużej niż rok
odesłanie do art. 53 Kodeksu Pracy
Wygaśnięcie stosunku pracy - odesłanie do Kodeksu Pracy:
- śmierć pracownika
- 3 miesięczna nieobecność z tytułu tymczasowego aresztowania
Art. 14a - dotyczy pracowników zatrudnionych na podstawie wyboru
Rozwiązanie z upływem kadencji łączy się z odprawą 3 miesięcznego wynagrodzenia, nie może przekroczyć wysokości 20 - krotnego wynagrodzenia minimalnego
Ust. 3 - w momencie gdy pracownik zostanie ponownie zatrudniony na podstawie stosunku z wyboru - prawo do odprawy mu nie przysługuje
Odpowiedzialność porządkowa i dyscyplinarna w S.C.
Odpowiedzialność dyscyplinarna występuje tylko w S.C. i w służbach mundurowych, nie występuje w powszechnym prawie pracy ( w powszechnym prawie pracy występuje tzw. odpowiedzialność porządkowa)
Odpowiedzialność porządkowa:
odpowiedzialność o charakterze represyjnym, jej celem jest nałożenia kary, aby wpłynąć na pracownika - może wystąpić równolegle obok innych odpowiedzialności, np. majątkowej
to uprawnienie pracodawcy
jest regulowana w kodeksie pracy w sposób bezwzględnie obowiązujący (nie można jej zaostrzyć, zmienić)
Wchodzi w grę wtedy, gdy pracownik narusza porządek pracy, jej wewnętrzna organizacje, przepisy BHP, PPoż.
Przepisy porządkowe mogą wynikać częściowo z ustawy, częściowo z umowy, a najczęściej z regulaminu.
W momencie gdy dojdzie do naruszenia porządku i organizacji pracy pracodawca może zastosować kary porządkowe:
1. niemajątkowe - upomnienie; nagana
2. majątkowe ( w formie kary pieniężnej). Ustawa ogranicza możliwość jej nałożenia do 3 sytuacji:
- naruszenie przepisów BP i Ppoż.
- opuszczenie miejsca pracy bez usprawiedliwienia
- spożywanie alkoholu w czasie i miejscu pracy (czas spożywania alkoholu nie jest czasem pracy i jej wykonywania)
Kara pieniężna za jedno naganne zachowanie nie może przekraczać dniówki. Dochód z kar pracodawca powinien przekazać na poprawę warunków BHP
Tryb nakładania kar porządkowych:
- stwierdzenia zajścia naruszenia - 2 tygodnie od uzyskania informacji, nie później niż 3 miesiące
- gdy pracodawca dowiedział się i w terminach się mieści powinien wysłuchać pracownika. Po wypowiedzeniu się pracownika, pracodawca podejmuje decyzję. Tą decyzję oznajmia się pracownikowi TYLKO NA PIŚMIE i opis informujący o ukaraniu porządkowym umieszcza się w aktach osobowych.
Pracownik może od nałożonej kary się odwołać = wnieść sprzeciw do pracodawcy. Wtedy pracodawca ma obowiązek skonsultowania się związkami zawodowymi (opinia związków jest niewiążąca) gdy pracodawca oddali sprzeciw, to pracownik może odwołać się do sądu pracy.
Zatarcie kary - po roku pracy od nałożenia kary porządkowej usuwa się karę z akt osobowych.
Różnice w odpowiedzialności porządkowej w powszechnym prawie pracy, a służbie publicznej:
skromny katalog kar
relacja pracownik - pracodawca
odrębne tryby dotyczące stwierdzenia i trybu
odpowiedzialność porządkowa w powszechnym prawie pracy związana jest z porządkiem i organizacją pracy, a odpowiedzialność porządkowa i dyscyplinarna w służbie publicznej dotyczy obowiązków wykonywanych pracy.
Wykład 30.05.2007
Ustawa o urzędnikach państwowych
Art. 34 i następne - odpowiedzialność porządkowa i dyscyplinarna mianowanych urzędników państwowych (inni niż mianowani - przepisy powszechnego prawa pracy)
Dwa rodzaje odpowiedzialności urzędników mianowanych:
odpowiedzialność porządkowa
Stosowana w przypadku popełnienia przez urzędnika przewinienia mniejszej wagi (sformułowanie nieostre, ustawa tego nie precyzuje). Odpowiedzialność tz związana jest z przewinieniami, nie ogranicza się do naruszenia porządku i organizacji pracy - szerzej niż w powszechnym prawie pracy. Przewidziana jest jedna kara porządkowa - upomnienie:
- udziela kierownik urzędu
- przepisy nie precyzują trybu udzielania
- w ciągu 3 dni można się od upomnienia odwołać do kierownika jednostki nadrzędnej
2. odpowiedzialność dyscyplinarna, katalog kar:
1. nagana
2. nagana z ostrzeżeniem (kwalifikowana forma nagany)
3. nagana z pozbawieniem możliwości awansowania (przez okres 3 lat nie można awansować na stanowisko wyższe i wyższe wynagrodzenie)
4. przeniesienie na niższe stanowisko
5. wydalanie z pracy w urzędzie
To kary znacznie bardziej dolegliwe niż kary porządkowe
W sprawach dyscyplinarnych o zastosowaniu kary orzekają specjalne komisje dyscyplinarne 1 i 2 stopnia
Tradycyjnie odpowiedzialność porządkowa - to domena pracodawcy. Odpowiedzialność dyscyplinarna - nie przysługuje pracodawcy
Komisja Dyscyplinarna 1 instancji:
- członków powołuje kierownik urzędu na 4-letnie kadencję, opiniuje ten krok ze związkami zawodowymi
- członkami komisji SA sami urzędnicy mianowani
- to taki jakby „samorząd”
- - członkiem może być urzędnik mianowany, zatrudniony w danym urzędzie co najmniej 5 lat ( zna realia danego urzędu) i powinien dawać rękojmie (nie może być np. osoba ukarana) należytego wykonywania tej funkcji
- komisje funkcjonują we wszystkich urzędach państwowych
- do orzekania powołuje się skład 3-osobowy
Komisje 2 instancji- na podobnych zasadach są powoływane przy naczelnych organach państwowych (art. 36 ust. 5)
Członkowie komisji SA w zakresie swojego orzekania niezawiśli i podlegają jedynie ustawom. W praktyce jest gorzej, bo:
- to urzędnicy, którzy pracują z osobą która ma być ukarana
- pracodawca może stosować naciski, aby załatwiać swoje sprawy: mieć czyste ręce.
Szczegóły dotyczące komisji, powoływania i odwoływania członków - reguluje odrębne rozporządzenie
Tryb procedury komisji:
- art. 37 ze znaczkiem 1 - odsyła do KPK
- podmioty:
1. komisja - quasi sąd
2. obwiniony
3. rzecznik dyscyplinarny (podmiot którego nie zna odpowiedzialność porządkowa) - łączy cechy podmiotu, który wyjaśnia (quasi policjant) i jednocześnie występuje w charakterze strony (quasi oskarżyciel)
Jest powoływany przez kierownika urzędu spośród urzędników mianowanych
Rzecznik dyscyplinarny:
- prowadzi postępowanie wyjaśniające i czyni to na polecenie kierownika urzędu
- po przeprowadzonym postępowaniu wyjaśniającym przekazuje jego wyniki do kierownika urzędu - decyduje o wszczęciu lub nie postępowania dyscyplinarnego. Gdy kierownik decyduję o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego:
- RD występuje w postępowaniu w charakterze strony i jest aktywnym podmiotem, wolno mu wnosić odwołania od decyzji komisji dyscyplinarnej
RD - gdy wszczyna postępowanie wyjaśniające ma obowiązek poinformować urzędnik, który będzie występować w charakterze obwinionego
W postępowaniu dyscyplinarnym przestrzegana jest zasada kontradyktoryjności - aktywnego prowadzenia sporu (obwiniony - RD) Komisja tylko orzeka
W związku z tym w pełni respektowane jest prawo do obrony obwinionego urzędnika. Obwiniony ma prawo wybrać sobie obrońcę
Gdy obrońcy nie wybierze, a grozi mu kara wydalenia z pracy - istnieje przymus przydzielenia obrońcy z urzędu.
Obrońcą może być mianowany urzędnik państwowy
Prac komisji nie wstrzymuje nieusprawiedliwiona nieobecność obwinionego lub obrońcy
Ogłoszenie orzeczenia:
- bezpośrednio po naradzie
- przekazanie stronom z uzasadnieniem
Strony maja 14 dni na wniesienie odwołania i do tego czasu nie podległo wykonaniu
Gdy wniesiono odwołanie - sprawa trafia do 2 instancji na takich samych zasadach
Orzecznictwo 2 instancji może być przedmiotem odwołania- do sądu apelacyjnego, sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, zgodnie z przepisami KPC.
W momencie gdy środki odwoławcze nie przysługują orzeczenie staje się prawomocne i podlega wykonaniu. Odpis decyzji trafia do akt osobowych.
Zatarcie skazania:
- kara dyscyplinarna uważana jest za niebyłą po upływie 2 lat od uprawomocnienia się orzeczenia (nie ma przesłanki nienagannego zachowania)
- kara wydalenia z pracy urzędnika - można ją uznać za niebyłą po upływie 5 lat od skazania; prawdopodobnie chodzi tu o fikcje prawną rozwiązującą stosunek pracy
Okres przedawnienia:
- postępowanie dyscyplinarne nie może być wszczęte po upływie miesiąca od wiadomości o popełnieniu czynu, ani po upływie roku od dnia popełnienia danego czynu
Nieobecność pracownika- nie powoduje wstrzymania pracy komisji.
Gdy czyn spełnia przesłanki przestępstwa - okresy nie mogą być krótsze niż przewidziane za te przestępstwo.
- ustawa o S.C.
- odpowiedzialność porządkowa i dyscyplinarna dotyczy wszystkich członków korpusu S.C. (zarówno mianowanych urzędników jak i pracowników)
odpowiedzialność porządkowa - art. 82
Przewidziana w przypadku naruszenia obowiązków mniejszej wagi. Przewidziana tylko jedna kara - upomnienie na piśmie. Ukaranie może być poprzedzone postępowaniem wyjaśniającym, ale nie musi. Będzie to zależało od podmiotu nakładającego kary - Dyrektor Generalny urzędu.
Gdy członek korpusu zostanie taka kara ukarany, może wnieść sprzeciw do dyrektora Generalnego
Dyrektor generalny nie rozpoznaje sprawy ponownie, a ma obowiązek przekazać Rzecznikowi Dyscyplinarnemu, a ten wszczyna postępowanie wyjaśniające.
odpowiedzialność dyscyplinarna
- dotyczy naruszenia obowiązków członka korpusu (nie tylko obowiązków porządkowych czy organizacyjnych)
Są 2 katalogi kar:
dla urzędników
- upomnienie
- nagana
- pozbawienie możliwość awansu przez okres 2 lat na wyższy stopień służbowy.
- obniżenie wynagrodzenia zasadniczego nie więcej niż o 25% tylko na okres do 6 miesięcy
- obniżenie stopnia służbowego (bezterminowo)
- wydalenie ze S.C.
katalog dla pracowników
- upomnienie
- nagana
- obniżenie wynagrodzenia zasadniczego
- wydalenie z pracy w urzędzie
Zarówno w stosunku do urzędników jak i pracowników orzeczeni kary wydalenia skutkuje także zakazem ubiegania się o zatrudnienie w S.C. przez okres 5 lat
Organy:
- komisja dyscyplinarna 1 stopnia - są tworzone przez Szefa Kancelarii Prezesa RM. Pod jedna komisję podlega kilka urzędów
Członkowie komisji = członkowie korpusu S.C., dla jednej komisji wybiera się 10 na okres 3 lat
- komisja 2 instancji - jest jedna: Wyższa Komisja Dyscyplinarna - powoływana jest przez Premiera na 6 lat w liczbie 15 członków, wyłącznie urzędników.
Tryb pracy komisji - określony regulaminem wydawanym przez WKD
Ustawa potwierdza i podkreśla niezawisłość członków komisji i precyzuje skład, jeżeli chodzi o orzekanie:
Komisja 1 instancji:
- skład 3 osobowy
- skład 5 osobowy. Przewodniczącym powinna być osoba posiadająca wykształcenie wyższe prawnicze, gdy zagrożone karą wydalenia
Komisja 2 instancji: w przypadku zagrożenia karą wydalenia - 5 członków, minimum 2 z wykształceniem prawniczym
Rzecznik dyscyplinarny - powoływany dla każdego urzędu oddzielnie przez dyrektora Generalnego urzędu, spośród członków korpusu.
Na polecenie Dyrektora Generalnego wszczyna postępowanie wyjaśniające; ma obowiązek poinformować osobę której to dotyczy.
Rzecznik dyscyplinarny decyduje, czy na podstawie wyjaśnień zostanie wszczęte, czy nie postępowanie dyscyplinarne. Gdy zadecyduje o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego, mamy do czynienia z postępowaniem kontradyktoryjnym, zagwarantowane prawo do obrony (gdy zagrożone karą wydalenia - obowiązek Oborny z urzędu spośród członków korpusu).
Komisja podejmuje decyzję o jawnej rozprawie.
Orzeczenie - 14 dni na odwołanie do WKD (procesuje w taki sam sposób, od jej orzeczenia możliwość apelacji do sądu apelacyjnego, sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.
Umieszczenie w aktach osobowych.
Zatarcie kary:
- po upływie 3 lat, wyjątkowo po upływie 2 lat
Jeżeli w międzyczasie członek zostanie ponownie ukarany dyscyplinarnie to termin lat 3 liczy się od doręczenia informacji o ostatnim ukaraniu
Przedawnienie:
- nie może być wszczęte po upływie 3 miesięcy od powzięcia wiadomości, ani po upływie 2 lat od dokonanej czynności
- gdy czyn ma znaczniki przestępstwa przedawnienia nie może nastąpić wcześniej niż regulują przepisy prawa karnego.
- ustawa o pracownikach samorządowych
Art. 25 - odsyła do przepisów o pracownikach urzędów państwowych (co do kar przedawnienia)
Różnice:
odpowiedzialność porządkowa za przewinienie mniejszej wagi w formie upomnienia wymierzana przez bezpośredniego przełożonego
odpowiedzialność dyscyplinarna:
- kary takie same jak urzędnicy państwowi
- różnice funkcjonowania organów:
Komisje dyscyplinarne 1 instancji wybierane przez Radę Gminy spośród pracowników samorządowych, z wyjątkiem pracowników zatrudnionych z wyboru i zatrudnionych na podstawie umowy o pracę ( w praktyce może nie być osób, które by to mogły pełnić).
Komisje dyscyplinarne 2 instancji - obsadza Rada Gminy spośród radnych
Ustawa przewiduje możliwość powoływania komisji dyscyplinarnych dla kilku urzędów łącznie.
Rzecznik Dyscyplinarny - wybierany przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta spośród mianowanych urzędników samorządowych
Odpowiedzialność dyscyplinarna - znacznie szerszy katalog kar; bardzo dotkliwych
- nakładanie kar przez niezależne i niezawisłe komisje dyscyplinarne
- odrębny tryb postępowania (quasi sądowy) na podstawie KPK
Dlatego jest to szczególny rodzaj odpowiedzialności, przewidziany dla pracowników mianowanych ( z wyjątkiem S.C.).
KONIEC
52
dotyczy umów terminowych
Wygaśnięcie stosunku pracy