I. Jakie metody aktywizujące stosujesz na swoich lekcjach?
Metoda, to taki sposób pracy z uczniami, podczas którego osiąga się zaplanowane cele nauczania. W zreformowanym procesie nauczania ważne miejsce zajmują metody aktywizujące, które stwarzają możliwość zabawy na lekcji a tym samym pobudzają aktywność uczniów. Pozwalają one łatwiej przyswoić nowe wiadomości.
Uczą m.in.:
współdziałania w zespole,
komunikowania się,
planowania, organizowania,
stosowania zdobytej wiedzy w praktyce.
Sprawiają, że lekcje stają się ciekawsze. Różne badania wykazały, że najlepiej uczymy się poprzez pracę, działanie w zespole.
Stosowanie metod aktywizujących wymaga od nauczyciela bardzo dobrego przygotowania oraz pochłania dużo czasu na przygotowanie odpowiednich pomocy dydaktycznych.
Do aktywizujących metod nauczania i technik kształcenia, można zaliczyć:
rozmowę dydaktyczną - przy pomocy tej metody możemy wprowadzić nowy materiał, utrwalić pewne partie materiału, doskonalić zdobytą wiedzę. Wykorzystanie tej metody opiera się na założeniu, że uczniowie posiadają już znajomość pewnych elementów wiedzy, którą nauczyciel poda na lekcji. Stawiając wiele pytań nauczyciel pobudza uczniów do odkrywania, uporządkowania czy doskonalenia swojej wiedzy.
metodę projektów - ta metoda może być zastosowana w pracy dydaktycznej oraz wychowawczej. Polega na tym, że uczniowie samodzielnie realizują obszerne zadanie wg podanej instrukcji. Praca może być wykonywana indywidualnie lub zespołowo. Celem tej metody jest kształtowanie umiejętności planowania i organizowania pracy, zbierania i selekcjonowania informacji, rozwiązywania problemów, podejmowania decyzji, pracy w grupie, oceniania, komunikowania się.
gry dydaktyczne - możemy zastosować na lekcjach ćwiczeniowych, w części końcowej lekcji. Wprowadzenie do nauczania gier dydaktycznych, nie tylko uatrakcyjnia lekcję, ale poprzez pobudzenie ambicji ucznia, który pragnie wygrać z kolegą, powoduje zwiększenie wysiłku intelektualnego. Uczeń chcąc wygrać z kolegą musi sobie przyswoić określone pojęcia, jak również poprzez realizację zasad gry zdobywa nowe wiadomości. Przy wykorzystaniu tej metody nawet słabi uczniowie uzyskują lepsze oceny i bardziej interesują się wychowaniem komunikacyjnym. Gra dydaktyczna uczy dążenia do racjonalizacji, usprawnienia i uproszczenia działania w celu zwiększenia jego efektywności, łatwiejszego i szybszego osiągnięcia pożądanego wyniku.
mapy mentalne - jest to metoda wizualnego opracowania problemu z wykorzystaniem pojęć, skojarzeń, symboli. Pomaga uaktywnić wiedzę uczniów, pobudzić ich fantazję i wyobraźnię, uczyć się od koleżanek i kolegów z klasy. Nauczyciel przedstawia cel lekcji. Następnie rozdaje uczniom kartki z zaznaczonym hasłem wywoławczym w centrum oraz z promieniami odchodzącymi od hasła. Uczniowie na promieniach dopisują swoje skojarzenia. Po prezentacji sporządzonych map wykorzystujemy metodę kuli śniegowej. Uczniowie łączą się w małe, a potem stopniowo w coraz większe grupy aż stworzą na plakatach wspólną definicję pojęcia podanego przez nauczyciela.
burzę mózgów - jest to metoda twórczego rozwiązywania problemów. Rozwija sprawność umysłową, kreatywność, przełamuje opory przed przedstawianiem własnych pomysłów, pobudza wyobraźnię. Stosując tą metodę uczniowie zostają pobudzeni do aktywności, uczą się oni pow ściągliwości w ocenianiu wypowiedzi innych, słuchania innych. Można ją stosować n.p. podczas wprowadzania nowej partii materiału.
Zasady burzy mózgów:
każdy pomysł jest dobry, nawet ten najbardziej szalony
ważniejsza jest liczba pomysłów, niż ich jakość
inspirujemy swoimi pomysłami innych
każdy pomysł zapisujemy w formie podanej przez autora
nie komentujemy pomysłów
nie krytykujemy pomysłów
nie wtrącamy własnych propozycji do pomysłów innych
zabieramy głos na znak nauczyciela
wszyscy na równych prawach bierzemy udział w zgłaszaniu pomysłów
zgłaszamy pomysły przez ............... minut
Metody aktywizujące rozumiemy jako wskazówki, sposoby działania, które pomogą uczniom:
pogłębić zainteresowanie wspólną sprawą
przyswoić bez trudu nową wiedzę
rozwinąć własne pomysły
komunikować się
dyskutować i spierać się na różne tematy
Bardzo ważną rolę odgrywa przygotowanie nauczyciela do lekcji. Nauczyciel pracujący metodami aktywizującymi po pewnym czasie odchodzi od roli nauczyciela - eksperta w kierunku nauczyciela:
doradcy - który jest do dyspozycji uczniów, gdy mają problem z rozwiązaniem zadania
animatora - który przygotowuje materiał do pracy, inicjuje metody i objaśnia ich znaczenie, przedstawia cele uczenia się
obserwatora i słuchacza - który obserwuje uczniów podczas ich pracy na lekcji oraz dzieli się z nimi swoimi spostrzeżeniami
uczestnika procesu dydaktycznego - który musi być wzorem dla swoich uczniów
partnera - który modyfikuje przygotowaną wcześniej lekcję w zależności od zaistniałej sytuacji w klasie
Z punktu widzenia przyszłego dorosłego życia ucznia, ważne jest by:
umiał on współpracować i współdziałać w każdym zespole
potrafił nie tylko rozsądnie mówić, ale przede wszystkim słuchać co mówią inni
potrafił słuchać samego siebie
potrafił kierować, przewodniczyć pracy w grupie, ale potrafił też podporządkować się kierującemu
umiał rozmawiać, dyskutować używając argumentów
potrafił przekonywać i umiał docenić wagę padających kontrargumentów
W procesie dydaktycznym nie ma idealnych rozwiązań. Każda metoda ma swoje mocne i słabe strony. Nauczyciel i uczeń potrzebują zweryfikowanych w praktyce wskazówek, jak optymalnie wykorzystać dany pomysł, na co zwracać uwagę, czego unikać. Metody bez powiązania z celami, treściami, ramami organizacyjnymi, a przede wszystkim z potrzebami ucznia i preferencjami nauczyciela nie mają wartości. Efektem tego może być na lekcji:
hałas
brak czasu na sporządzenie notatki do zeszytu
brak kontroli nad pracą uczniów
rozmowa uczniów nie na temat
praca tylko uczniów zdolniejszych, (słabsi będą przeszkadzać)
Należą do nich następujące metody:
twórcze rozwiązywanie problemów (np. "burza mózgów", "technika 635"),
projekt,
drama, odgrywanie ról,
diagramy przyczynowo- skutkowe,
piramidy priorytetów,
drzewka decyzyjne,
mapy pojęciowe,
analizy gwiazdy pytań, pola sił...
działania terenowe,
przeprowadzanie doświadczeń,
ekspresja plastyczna, muzyczna, literacka, ruchowa,
i wiele innych.
Do bliższego omówienia wybrałam kilka ciekawszych metod.Jako pierwszą przedstawię metodę "TWÓRCZEGO ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW". Wszyscy ludzie mają pewien potencjał twórczy wyrażający się w każdej dziedzinie życia. Nauczyciel powinien pomagać uczniom w rozpoznawaniu ich potencjału twórczego i stylu wyrażania twórczości oraz w pełnym urzeczywistnieniu ich możliwości. W metodzie twórczego rozwiązywania problemów ważne jest, aby wiedzieć z której z 5 zasad twórczego myślenia chcemy skorzystać.
Zasada wartościowania z perspektywy czasowej (odroczonej oceny).
Zasada wielości - im więcej skojarzeń, tym lepiej.
Zasada wolnych skojarzeń.
Zasada kombinacji pomysłów .
Zasada stosowania analogii i metafor.
Jedną z technik twórczego rozwiązywania problemów , w której wykorzystuje się zasadę wielości skojarzeń jest "TECHNIKA 635". Polega ona na tym, że:
6 osób wypisuje na formularzach po
3 pomysły rozwiązania danego problemu
5 razy podaje się formularz z wypisanymi pomysłami sąsiadowi (z lewej strony).
Sesje generowania pomysłów trwają początkowo po 6 minut, później o minutę dłużej (7,8,9)
Możliwość odczytania pomysłów już zapisanych wcześniej jest czynnikiem stymulującym powstawanie nowych. Zaletą tej metody jest łatwość stosowania, a jednocześnie intensywność pracy .
"BURZA MÓZGÓW" jest metodą grupowego atakowania problemów, opracowana została przez A.Osborna, ma ona charakter sesji, podczas której uczestniczące w niej osoby zgłaszają wszystkie nasuwające się pomysły rozwiązania problemu{ zgodnie z zasadą wolności skojarzeń) , powstrzymując się od ich wartościowania i oceniania (zastosowana jest tu zasada odroczonej oceny). Metoda ta pobudza i ułatwia proces twórczego myślenia. Należy tutaj dodać, że jest to metoda niesłychanie żywiołowa, głośna i spontaniczna, dlatego nauczyciel podejmujący ją musi posiadać cechy organizatorskie, doskonałą podzielność uwagi i wielki takt pedagogiczny.
W technice 635 i "burzy mózgów" pomysły po zakończeniu fazy podlegają ewaluacji, czyli analizie, interpretacji i formułowania wniosków oraz ocenie i refleksji.
Inną ciekawą metodą pracy z uczniem jest "DRAMA". Jest to z kolei metoda bazująca na zachowaniach szczególnie bliskich dzieciom: zabawie, grach, umiejętności życia fikcją, improwizacji słownej, muzycznej, plastycznej i ruchowej. Drama to sposób pracy z uczniem, którego podstawą jest fikcja, wyobrażeniowa sytuacja, powstająca, gdy kilka osób we wspólnej przestrzeni przedstawia coś, co nie jest w danym czasie obecne, używając jako środków wyrazu swoich ciał i głosów. Istotą dramy jest odgrywanie ról. Wprowadzając na swoje zajęcia dramę nauczyciel musi dokładnie wiedzieć w jakim celu to robi. Drama służy realizowaniu celów związanych z rozwojem dziecka i nie może być "sztuką dla sztuki". Może w niej uczestniczyć cała klasa, powinna się odbywać w pomieszczeniach przestronnych i wolnych od mebli, albo w otwartej przestrzeni, która bardzo pobudza wyobraźnię i inspiruje dzieci do działania.
Sama drama jest formą improwizacji, lecz wymaga od nauczyciela starannego przemyślenia musi on ustalić wcześniej:
Jaki jest cel podejmowanego tematu?
Czy drama stanowić będzie tylko fragment analizy tematu, czy też cały blok zajęciowy?
Jak zaplanowana została struktura zajęć ?
Jakich użyje się technik podstawowych ?
Z jakich materiałów pomocniczych trzeba skorzystać ?
Drama opiera się na wyobrażeniu sobie określonych sytuacji. W celu wzmocnienia lub pobudzenia wyobraźni dobrze jest dodać realnie istniejący przedmiot, który do naszej rzeczywistości przedostał się jakby ze świata kreowanego. Na przykład przygotowując dramę na temat odkryć geograficznych można przynieść do klasy starą, omszałą butelkę, wewnątrz której znajduje się znaleziony po latach list, informujący o odkryciu nowej wyspy... Lekcję historii można rozpocząć od wykorzystania dokumentu, fotografii, fragmentu pamiętnika lub przedmiotu związanego z danym tematem. Na lekcjach nauczania zintegrowanego omawiając baśnie wykorzystać element stroju baśniowej postaci itp. Elementy te natychmiast pobudzą zainteresowanie uczniów. Na lekcjach matematyki przedstawiając wielokąty przygotować modele figur, a dla uczniów role wcielające się w poszczególne figury jako rodzinę.
W trakcie rozwijania dramy należy "iść za uczniem" śledząc jego tok myślenia i przekładanie go na działanie. Jeśli zdarzy się sytuacja, że kreowana sytuacja nie jest zgodna ze scenariuszem, jednak za jej pomocą można uzyskać ważne efekty wychowawcze czy poznawcze należy odejść od koncepcji. Natomiast kiedy sytuacja wymyka się spod kontroli należy zareagować, ale w taki sposób, aby uczniowie nie poczuli, że im coś zostaje narzucone wbrew woli.
Podczas dyskusji po dramie należy dać możliwość swobodnego wypowiadania się uczestnikom, ale pamiętać należy, że ważniejsze jest samo pobudzenie refleksji, niż tak zwane ostateczne wnioski. Efektem pracy metodą dramy w młodszych klasach może być:
pozbycie się strachu przed wystąpieniem przed klasą czy społecznością szkolną,
rozbudzenie zainteresowań sztuką, literaturą, teatrem, plastyką, muzyką,
rozbudzenie twórczej aktywności w wielu sferach działalności szkolnej i pozaszkolnej,
wzbogacanie zakresu słownictwa, umiejętności wyrażania myśli za pomocą języka, zintegrowanie uczniów w klasie,
wzrost dyscypliny, wykształcenie umiejętności podporządkowania własnych potrzeb potrzebom klasy,
nabywanie umiejętności samokontroli,
rozwój poczucia humoru, otwartej postawy wobec życia, życzliwości i serdeczności.
Techniki dramowe. Istnieje wiele technik dramowych wykorzystywanych szczególnie na lekcjach języka polskiego, ale z powodzeniem mogących mieć zastosowanie na matematyce, środowisku społeczno-przyrodniczym, muzyce, kulturze fizycznej, technice i plastyce. K.Pankowska wymienia następujące techniki dramy: rozgrzewka, gry, zabawy, etiudy dramowe, wywiady, rozmowy, dokumentowanie, sytuacje symulowane, improwizacje.
Według A.Dziedzic, najczęściej wykorzystywane są:
- rozmowa - polega ona na dawaniu i przyjmowaniu odpowiedzi;
- wywiad - może on być dwuosobowy, a także z grupą osób, np. jeden uczeń występuje w roli dziennikarza przeprowadzającego wywiad z uczestnikami wyprawy polarnej (przy okazji omawiania lektury A. i Cz.Centkiewiczów "Zaczarowana zagroda");
- ćwiczenia pantomimiczne - sprzyjają rozwijaniu plastyki ciała, koncentracji, fantazji itp. Są np. zmaganie z wiatrem, taniec na lodzie;
- improwizacje - oparte są często na osnowie opowiadania nauczyciela lub na podstawie utworu literackiego. Uczniowie działają w grupach, bez nastawiania się na efekty artystyczne;
- inscenizacje - w odróżnieniu od inscenizacji improwizowanej - opiera się na wyraźnym podziale na widzów i aktorów. uczniowie-aktorzy uczą się tekstów na podstawie scenariusza, a następnie działają pod kierunkiem reżysera;
- rzeźba - najprostszą formą rzeźby stanowi sytuacja, gdy uczeń przyjmuje określoną pozę zastygając w bezruchu, np. nauczyciel mówi: jesteś żabką z opowiadania "Skarbnik". Inną formą jest sytuacja, gdy jeden z uczniów jest rzeźbiarzem, a drugi materiałem. Jeden więc "lepi" żabkę ustawiając kolegę w różnych pozach, potem następuje zmiana ról;
- żywe obrazy - to obrazy stworzone z ludzi. Najważniejsze zdarzenie zostaje uchwycone w najbardziej dramatycznym momencie i zatrzymane w bezruchu (stop-klatka); mogą nimi być zjawiska abstrakcyjne, takie jak radość, smutek, samotność, a także konflikty w rodzinie, w szkole;
- rysunek - może być realistyczny, fantastyczny, odnosi się głównie do utworów literackich - może być uwarunkowany nastrojem, postaciami, elementami charakterystycznymi.
- ćwiczenia głosowe - ich celem jest rozwijanie barwy głosu, intonacji, korygowanie wad wymowy, mają na celu poprawienie oddechu, emisji i dykcji, mają więc nauczyć dzieci poprawnej wymowy; są to zabawy w naśladowaniu głosów zwierząt, odgłosów różnych przedmiotów, itp.;
- list - jest jedna z form bycia w roli. Odczytanie listu bohatera literackiego może stanowić punkt wyjścia do poznania utworu oraz zrozumienia motywów postępowania postaci literackich;
- dziennik lub pamiętnik - może być odczytany jako świadectwo minionej epoki.
Kolejną aktywną metodą pracy z uczniem jest "PROJEKT EDUKACYJNY". Jako metoda pracy w systemie klasowo - lekcyjnym i poza nim pełni wielorakie funkcje:
motywacyjną,
poznawczą,
kształcącą,
wychowawczą,
samokształceniową,
integracyjną,
i wiele innych.
Pracując tą metodą rozwijamy także u uczniów umiejętność współpracy w grupie, obserwowanie rzeczywistości i ustosunkowywanie się do niej, wdrażanie zdobytej wiedzy do praktycznego działania, samooceny i osiągania samodzielności. Metoda projektów to wspólne - grupowe wykonywanie jakiegoś przedsięwzięcia, którego ukończenie zaowocuje konkretnym, ma-terialnym wytworem. Szczególne zalety tej metody polegają na rozwijaniu umiejętności pracy grupowej, podejmowaniu różnych ról, komunikowaniu się w trakcie wykonywania projektu, przejmowaniu odpowiedzialności za własne uczenie się, korzystanie z różnych źródeł informacji, planowaniu działań oraz prezentacji wytworów.
Wyróżnić można kilka rodzajów działań w realizacji metody projektów :
Organizacja wypraw jako forma poszukiwań, badań, przeżywania przygód. Odchodzenie od "wycieczek klasowych'' na rzecz "wypraw" zawierających elementy przygody oraz dążenia do osiągnięcia określonego celu (np. plenery artystyczne, trasy zadaniowe, zajęcia w muzeach, zabytkach galeriach, zajęcia poszukiwawcze).
Projektowanie i budowanie wystawy jako formy prezentacji efektów działań projektowych (połączone z wyprawami, spotkaniami z rodzicami), gdzie dzieci wspólnie opracowują plan wystawy, dzielą się zadaniami oraz prezentują swe dokonania.
Tworzenie muzeum jako zbioru problemowego, formy odpowiedzi na wcześniej sformułowane pytania czy zagadnienia (Co znaczy, że jestem stąd? Jak jest zbudowany świat? "Moja miejscowość", "Ślady", Co wiem na temat...?, itp.).
Projekty badawcze, techniczne pozwalające dzieciom na samodzielne poszukiwanie rozwiązań, np. w jaki sposób zbudować maszynę z określonych elementów? Jak zrobić własną mapę świata z oznaczeniem występowania zwierząt występujących w charakterystycznych strefach klimatycznych? Jak wykonać album o mojej miejscowości? Jak zrobić drzewo genealogiczne? Jak wykonać makietę miejscowości?, itp.
Projekty artystyczne - wernisaże, formy teatralne (te, które samodzielnie przygotowują dzieci wchodząc w role aktorów, scenografów, charakteryzatorów, itp.), muzyczne, działania konstrukcyjne realizujące wyraźne, sformułowane przez dzieci cele (np. wehikuł czasu, ba-śniolot, bal tematyczny, itp.).
Projekty literackie - tworzenie książek, drukowanie i włączenie do zbiorów biblioteki (np. antologia tekstów o psie, "zbiór bzdur", humor zeszytów klasowych, własna opowieść, opowieść dla przybysza za 100 lat, itp.).
Metoda projektów daje szczególne możliwości dla działań długofalowych. Swoim zasięgiem może objąć zespół nauczycieli lub uczniów całej społeczności szkolnej realizujący np. projekt "Moja miejscowość", "Muzeum sztuki ludowej", albo projekt wychowawczy "Zdrowa klasa".
Ostatnia omawiana metoda aktywna to "EKSPRESJA ARTYSTYCZNA. Poprzez twórczość artystyczną dzieci wyrażają swoje uczucia, wyobrażenia i przekazują swoją wiedzę. Ekspresja artystyczna stwarza równocześnie sprzyjające warunki dla rozwoju emocjonalnego i społecznego dziecka, doskonali jego procesy poznawcze oraz wpływa na ćwiczenie jego zmysłów i motoryki. Wzbogaca osobowość dziecka i daje niepowtarzalną okazję do doświadczania radości, tworzenia oraz cieszenia się efektem swojej pracy. Wyniki takie można osiągnąć w następujących formach poprzez:
działalność plastyczną,
ekspresję muzyczną,
twórczość literacką,
ekspresję ruchową.
oraz inne formy będące połączeniem dwu lub kilku wcześniej wymienionych.
W proponowanych zajęciach twórczych stosuje się różnorodne sposoby pobudzania wyobraźni i wrażliwości dzieci. Sięgnąć można do tekstów literackich, utworów muzycznych, dzieł plastycznych, zapewniając równocześnie kontakt z dziełami sztuki. Można także odwołać się do obserwacji otaczającej nas rzeczywistości, ćwicząc u dzieci spostrzegawczość, pamięć, koncentrację uwagi i zaspokajając naturalną ciekawość świata. Nauczyciel powinien zaznajomić uczniów z bogactwem środków wyrazu i technik oraz zaproponować korzystanie z różnych materiałów, narzędzi, instrumentów. Podczas zajęć powinna panować swobodna i bezpieczna atmosfera pracy twórczej, aby dzieci mogły rozmawiać i wymieniać poglądy, dzielić się doświadczeniem i samodzielnie decydować o tym , kiedy praca jest skończona, albo spróbować ponownie , jeśli nie są zadowolone ze swego dzieła.
Zaproponowanie dzieciom pracy w grupach stworzy im możliwość samodzielnego organizowania swojej pracy, doskonalenia umiejętności komunikowania się z innymi, wzajemnego inspirowania się i wspierania nawzajem. Powstaje szansa stworzenia wspólnego dzieła, z którym wszyscy się identyfikują i cieszą.Po każdych takich zajęciach należy wytwory dzieci, ich dzieła wyeksponować i zaprezentować, można utrwalić na fotografiach lub przechowywać w teczkach uczniów. Zamiast oceniania dobrze jest zaproponować omówienie prac, zinterpretowanie, bądź wybór naj-piękniejszej pracy.
DRZEWKO DECYZYJNE
Metoda ta służy rozwijaniu umiejętności dokonywania wyboru i podejmowania decyzji z pełną świadomością skutków, które ta decyzja może przynieść. Uczy dostrzegania związków między różnymi możliwościami rozwiązań rozważanego problemu, ich konsekwencjami oraz wartościami uznawanymi przez osobę podejmującą decyzję. Rozwiązanie problemu przedstawia się w sposób graficzny na schemacie drzewka decyzyjnego. Jest to praca w grupach. Przebieg:
Postawienie problemu do rozwiązania.
Dyskusja na temat tego problemu: dlaczego tak się stało?, jakie były powody takiego postępowania?
Wypełnianie drzewka zaczyna się od dołu, od wpisania problemu.
Uczniowie proponują trzy najefektywniejsze i najszybsze według nich rozwiązania problemu.
Następnie grupy analizują pozytywne i negatywne skutki zaproponowanych rozwiązań i zapisują je.
Na końcu uczniowie określają cele i wartości proponowanych rozwiązań.
Poszczególne grupy prezentują wyniki swojej pracy na forum klasy.
Metoda ta zajmuje całą jednostkę lekcyjną. Rolą nauczyciela jest czuwanie nad prawidłowym wykorzystaniem czasu, natomiast nie podsuwa on uczniom argumentów, nie ocenia i nie komentuje ich w trakcie pracy.
Najważniejszym elementem zajęć aktywizujących jest fakt, że dziecko samodzielnie, lub w grupie wykonuje jakieś działanie, które sprawia mu satysfakcję, a nie zdaje sobie sprawy z faktu, że w ten sposób uczy się i rozwiązuje problemy. Dlatego tak ważne jest stosowanie metod aktywizujących w procesie dydaktycznym.
II. W jaki sposób indywidualizujesz pracę swoich uczniów?
W nauczaniu zindywidualizowanym prowadzący zajęcia kieruje swoją uwagę na poszczególnych uczniów i dostosowuje nauczanie do ich predyspozycji. W takim trybie każdy uczeń w klasie pracuje w swoim własnym rytmie i na odpowiednim dla siebie poziomie.
Zasadę indywidualizacji nauczania nauczyciel można realizować na różne sposoby np.
przez prowadzenie lekcji na kilku poziomach nauczania,
Rozróżniamy dwa rodzaje pracy grupowej:
Każda grupa składa się z uczniów o zróżnicowanych uzdolnieniach i wiadomościach. Pozwala to nauczycielowi na lepsze wykorzystanie możliwości młodzieży, większe zaangażowanie ich w pracę i zwiększenie różnorodności przekazywanej wiedzy. Dodatkowo uczniowie mniej zdolni współpracując z uczniami zdolniejszymi uczą się także od nich. Na początku tak prowadzonych zajęć uczniowie słabi często tylko przysłuchują się wypowiedziom swoich kolegów w zespole i powtarzają ich wnioski, ale stopniowo rozpoczynają także próbę własnych sił. Dzięki udanemu udziałowi w pracach i osiągnięciach grupy uczniowie mniej zdolni nabierają więc wiary we własne możliwości i uzupełniają brakujące wiadomości. Praca każdego ucznia w zespole wdraża go do logicznego myślenia i poprawnego formułowania myśli, wniosków, a to m.in. decyduje o jego powodzeniu i rozwoju w klasie. Referowanie wyników pracy grupy nauczyciel może polecić najsłabszemu uczniowi w zespole, a jego wypowiedź inni koledzy będą ewentualnie uzupełniać.
Drugi rodzaj pracy grupowej polega na prowadzeniu zajęć z zespołami jednorodnymi, tzn. każdą grupę tworzą uczniowie o zbliżonym poziomie wiedzy i podobnych kompetencjach matematycznych. Pozwala to nauczycielowi na zróżnicowanie zadań stawianych przed poszczególnymi grupami i taki ich dobór, aby jak najlepiej były one dopasowane do możliwości uczniów wchodzących w skład danego zespołu. Jest to szczególnie użyteczna technika w wypadku lekcji o charakterze ćwiczeniowym oraz lekcji powtórzeniowych.
poprzez urządzanie kółek pozalekcyjnych dla młodzieży,
Ta forma pracy z uczniami może polegać na stworzeniu kółka dla młodzieży zdolnej (można z takimi uczniami realizować program klas wyższych, rozwiązywać zadania konkursowe, olimpijskie itp.) lub na zorganizowaniu spotkań uczniów mniej uzdolnionych (tzw. zajęcia wyrównawcze, na których nauczyciel powtarza z uczniami słabo opanowane partie materiału).
Poprzez prowadzenie zajęć wyrównawczych przez zróżnicowane zadawanie prac domowych
Praca domowa to druga, po zajęciach lekcyjnych, ważna forma pracy dydaktyczno-wychowawczej. Ma ona rozbudzać i kształtować zainteresowania uczniów. Indywidualizacja pracy domowej pod względem stopnia trudności oraz nadawanie jej problemowego charakteru jest bardzo trudne i czasochłonne, ale ma duży wpływ na stosunek uczniów do przedmiotu (szczególnie tych najzdolniejszych). Dobrze dobrana praca domowa może także zachęcić uczniów słabych do odrabiania zadań domowych.
poprzez stosowanie na lekcjach kart dydaktycznych,
Stosowanie kart dydaktycznych ma na celu umożliwienie każdemu uczniowi przerabianie kolejnych partii materiału w swoim własnym tempie. Liczba i poziom wykonywanych przez ucznia ćwiczeń zależy od niego samego - dokonuje on samodzielnego wyboru z propozycji przedstawionych w karcie przez nauczyciela.
przez organizowanie różnych konkursów przedmiotowych,
przez wprowadzenie na lekcje gier dydaktycznych, zabaw, łamigłówek, krzyżówek, domina itp.
III. Wymień co najmniej dwa kryteria wymagań na oceny szkolne.
IV. Jakie cechy dobrego nauczyciela są Ci najbliższe?
Umiejętność jasnego tłumaczenia, precyzyjnego przekazywania treści
Inteligencja
Dojrzałość emocjonalna
Poczucie odpowiedzialności
Sprawiedliwość, obiektywizm, bezstronność
Entuzjazm do pracy, zaangażowanie, pasja nauczycielska, motywacja do pracy
Łagodność, cierpliwość
Zdyscyplinowanie
Umiejętności organizacyjne
Dobry wygląd zewnętrzny, kultura osobista
Umiejętność słuchania
Poczucie humoru
Otwartość poznawcza i emocjonalna
Rozumienie innych także drogą pozaintelektualna - wczuwanie się, empatia
Umiejętność korzystania z informacji na swój temat
V. Jakie dokumenty regulują prace szkoły?
plan rozwoju szkoły
wewnątrzszkolny system oceniania
statut szkoły
plan dydaktyczno-wychowawczy szkoły
regulamin Rady Pedagogicznej,
Wewnątrzszkolny system oceniania,
Kalendarium,
Szkolny Program Wychowawczy,
Program profilaktyki,
Plany nauczania
VI. Co bierzesz pod uwagę oceniając uczniów?
zaangażowanie ucznia,
wkład pracy i staranność wykonania,
zgodność z tematem i zagadnieniem,
poprawność merytoryczna odpowiedzi uczniów
stan wiedzy ucznia
język którym się posługuje
możliwości ucznia
VII. Jakie osiągnięcie zawodowe sprawiło ci największą satysfakcję?
VIII. W jakiej formie pracy pozalekcyjnej spełniasz się najlepiej?
Prowadzenie koła matematycznego w szkole podstawowej.
IX. Jakie metody prowadzenia zajęć wydają Ci się najlepsze?
metody aktywizujące, metoda w grupach lekcje z grami dydaktycznymi
X. Jak dążysz do ukształtowania wychowanka zgodnie z wizją absolwenta?
Z punktu widzenia psychologii uczeń kończący gimnazjum znajduje się w połowie fazy dojrzewania. Osiąga stabilizację emocjonalną i dojrzałość społeczną. Uczestnicząc w procesie wychowania i będąc w nim podmiotem działań pedagogiczno - psychologicznych powinien być dobrze przygotowany:
do pełnienia dalszych ról społecznych ,
przemyślanego wyboru stylu życia ,
owocnego poszukiwania kierunku kształcenia .
Zgodnie z oczekiwaniami, absolwent Gimnazjum będzie realizował i cenił wartości wpajane uczniom przez pracowników szkoły w trakcie wychowywania i nauczania.
Będzie rzetelnie wykonywał swoją pracę, będzie wrażliwy na piękno, będzie reagował na krzywdę innych.
W dalszej pracy nad sobą zwracać będzie uwagę na samodzielność, opanowanie, prawdę. Absolwent naszego gimnazjum przejawiać będzie zainteresowanie życiem społecznym i politycznym w Polsce i na świecie, a wkrótce stanie się aktywnym członkiem społeczeństwa obywatelskiego. Chętnie będzie uczestniczył w życiu kulturalnym i w różnych jego formach będzie realizował potrzeby samorealizacji.
Absolwent będzie znał, rozumiał i akceptował normy i zasady społecznie uznawane. Będzie dostrzegał korzyści, ale i zagrożenia płynące z demokracji i wolności. Umiejętnie wykorzysta wiedzę i umiejętności, zdobyte podczas 3-letniej nauki, dla dobra swojego, innych i ojczyzny.
XI. Jak planujesz i wdrażasz współpracę z rodzicami?
Nauczyciele powinni zabiegać o stałe kontakty z domem rodzinnym, gdyż są one gwarancją powodzenia w prowadzeniu dobrze pojętych oddziaływań wychowawczych. Najważniejsze są kontakty stałe, bezpośrednie i indywidualne. To właśnie rozmowa jest często pierwszym osobistym kontaktem między nauczycielem a rodzicem. Poprawnie przebiegająca rozmowa może dać obu stronom wiele korzyści, np: lepiej się poznać, wzbudzić zaufanie, ograniczyć błędy wychowawcze rodziców i nauczycieli, pomóc w jednolitym oddziaływaniu. Nawiązywane są one z reguły, kiedy uczeń znajduje się w sytuacji trudnej, której nie może pokonać.
Przepis na dobrą współpracę z rodzicami:
Zawsze pamiętaj o odpowiednim powitaniu i uśmiechu.
Przygotuj program spotkania i staraj się trzymać dyscyplinę czasową, podziękuj za obecność.
Zaplanuj spotkania umożliwiające wzajemną identyfikację i poznanie siebie.
Przedstaw misję i wizję pracy placówki. Podkreślaj mocne strony.
Bądź pozytywny, dobrze przygotowany, przekonujący i zaangażowany.
Słuchaj rodziców i na końcu wyciągaj wnioski.
Podkreślaj w rozmowie z rodzicami znaczenie dobrych chęci dziecka , wysiłku i gotowości do pracy.
Wyznaczaj granice poufałości i partnerstwa.
Podtrzymuj rodziców w ich roli opiekuna i wychowawcy dziecka, nie krytykuj ich działań i nie narzucaj własnego punktu widzenia.
Rozmawiaj, a nie wygłaszaj mowy i nie przekazuj samych komunikatów.
Od pierwszych chwil spotkania z rodzicami dbaj o porozumienie na płaszczyźnie wspólnych wartości.
Mów dobrze o innych nauczycielach, podkreślaj ich mocne strony.
Staraj się dyplomatycznie rozwiązać problem.
Zadbaj o dostarczenie rodzicom dobrej informacji.
Bądź życzliwym doradca edukacyjnym i rozwojowym dziecka, a nie egzekutorem jego wiedzy i umiejętności.
W trakcie indywidualnych spotkań i rozmów z rodzicami nauczyciel powinien:
Wybrać miejsce do rozmowy, w którym rodzic czuje się dobrze.
Nawiązać kontakt wzrokowy, który będzie wspierał rodzica.
Wykazać zainteresowanie problemem zgłaszanym przez rodzica.
Powtarzać istotne dla rozmowy słowa.
Zadawać pytania otwarte.
Wypowiadać ponownie wyrażone przez rodzica poglądy w celu ich uporządkowania.
Nie okazywać znudzenia, zniecierpliwienia, czy wrogości.
Pozwolić rodzicowi wypowiedzieć się do końca.
Nie wyciągać wniosków zanim rodzic nie skończy swojej wypowiedzi.
Nie osądzać.
Nie mówić za dużo.
Nie przerywać rodzicowi.
Nie zadawać wielu pytań, gdy rodzic zastanawia się nad odpowiedzią.
XII. Jakie korzyści wyniosłeś z obserwowanych zajęć prowadzonych przez opiekuna stażu i jak wykorzystasz je w prowadzeniu swoich zajęć?
Uczestniczenie na zajęciach opiekuna stażu oraz prowadzenie lekcji w jego obecności, pozwoliło mi na korygowanie błędów popełnianych podczas zajęć,
wzbogaciłam swój warsztat pracy o nowe formy i metody pracy,
poznałam swoje mocne i słabe strony jako nauczyciel poprzez omawianie lekcji prowadzonych w obecności opiekuna stażu,
doskonaliłam umiejętności organizacyjne,
analizowałam podjęte zadania
XIII. Scharakteryzuj wybraną trudną sytuację wychowawczą i sposób jej rozwiązania.
Opis i analiza przypadku problemu edukacyjno - wychowawczego.
Identyfikacja problemu
Zjawisko, którym się zajęłam, to "Uczeń klasy VI szkoły podstawowej mający trudności w nauce"
Chłopiec jest sympatycznym, wesołym, lubianym i akceptowanym przez kolegów.
Należy do grupy uczniów osiągających bardzo słabe wyniki w nauce. W klasie VI po rozmowie z matką, uczeń został przebadany przez Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną w Wojniczu i otrzymał opinię dotyczącą obniżenia wymagań. Rok wydania 2004r. W domu pomocą w nauce zajmowała się dotychczas matka. W szkole otoczony był z mojej strony i ze strony innych nauczycieli dodatkową opieką ze względu na trudności w nauce. Uczęszczał na dodatkowe zajęcia, które prowadziłam z matematyki. Osiągał słabe wyniki w nauce, ale nie był dotychczas zagrożony z żadnego przedmiotu. Uczeń w miarę możliwości udzielał się do prac społecznych, dbał o wygląd klasy, nie sprawiał problemów wychowawczych.Do szkoły przychodzi zawsze matka. Matka uczestniczyła we wszystkich spotkaniach z wychowawcą, kontaktowała się również w innych terminach.
Na istnienie problemu wskazują:
zagrożenie ocenami niedostatecznymi na I półrocze z przedmiotów: , język angielski, matematyka.
bardzo niskie oceny cząstkowe,
uwagi w zeszycie wychowawcy klasowego o bardzo częstym nie przygotowaniu do lekcji.
Zwróciłam uwagę na ten problem, ponieważ jestem wychowawca klasy, do której uczęszcza ten uczeń. Chcę mu pomóc w przezwyciężaniu trudności w nauce i otrzymaniu promocji do następnej klasy. Jest to również mój obowiązek.
Geneza i dynamika zjawiska
Przeanalizowałam następujące dokumenty szkolne:
dziennik lekcyjny ze szkoły podstawowej klas I - III
arkusze ocen
zeszyty przedmiotowe ucznia,
zeszyty ćwiczeń,
prace klasowe,
opinię Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej.
Przeprowadziłam rozmowy z nauczycielami, którzy uczyli chłopca w klasach I - III oraz z tymi, którzy uczą obecnie. Przeanalizowałam opinię wydaną przez poradnie. Prowadziłam ukrytą obserwację ucznia. Pomagali mi w tym nauczyciele różnych przedmiotów. Prowadzono obserwację na zajęciach z następujących przedmiotów: język polski, język angielski, matematyka, historia. Byłam w bezpośrednim kontakcie z nauczycielami uczącymi w danej klasie, prowadziłam rozmowy z uczniami.
Przeprowadziłam rozmowę z matką.
Wyniki arkusza obserwacji, ankiet, wywiadów były bardzo zbliżone do siebie. Chłopiec jest często nieprzygotowany do lekcji, aczkolwiek odrabia prace domowe, nie przynosi na lekcję potrzebnych przyborów tłumacząc się, że zapomniał. W pracach domowych zawsze pomaga mu matka, często uzupełnia mu zeszyt ćwiczeń z matematyki i innych przedmiotów.
Na podstawie analizy dokumentów szkolnych, ankiet, arkuszy obserwacji, wywiadów, rozmów, stwierdziłam, że ten problem istniał już w klasie I szkoły podstawowej.
Nasilenie problemu było różne. W pierwszym półroczu klasy V, wtedy uczeń był zagrożony na półrocze dwoma ocenami niedostateczne. W następnym roku szkolnym uczeń został przebadany w Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej. Wyniki tych badań wykazały na obniżony poziom zdolności umysłowych chłopca poniżej norm wiekowych. Tak samo jak i poziom inteligencji słownej. Obniżony poziom bezpośredniej pamięci wzrokowej struktur graficznych oraz poniżej norm wiekowych jego sprawność grafomotoryczną.
Uczeń wskazuje trudności zarówno w zadaniach intelektualnych jak i wykonaniowych. Dotyczą one zwłaszcza rozumowania logicznego, arytmetycznego, tworzenia abstrakcji, posługiwania się analogią i uogólnieniami, rozumienia obowiązujących norm społecznych. Uczeń nieco lepiej radzi sobie z ujmowaniem związków przyczynowo - skutkowych na podstawie materiału obrazkowego. Dysponuje dobrą pamięcią bezpośrednią (świeżą), ale nie zawsze umie korzystać z tych funkcji. Aktywność poznawcza jest nie wielka stąd niski poziom wiedzy ogólnej i praktycznej o świecie, ograniczony zasób słownictwa, słaba zdolność wysławiania. Funkcje wzrokowo - ruchowe są zaburzone szczególnie w analizie i syntezie wzrokowej, pamięci figur geometrycznych, adekwatności spostrzegania. Wskazane było:
obniżenie wymagań edukacyjnych,
zapewnienie bieżącej pomoc w nauce oraz stosowanie pochwał, nagród aby wzmocnić motywację ucznia
kształtowanie samodzielności, właściwej samooceny oraz chęci do nauki poprzez wzmacnianie jego dobrych stron.
Natomiast matce udzielono wskazówek do pracy z dzieckiem w domu, zalecono dyscyplinę, stałe pory odrabiania lekcji oraz pisanie z pamięci.
Hipoteza: Niepowodzenia ucznia mają ścisły związek z trudnościami opanowania materiału nauczania, wynikającymi z obniżonego poziomu zdolności umysłowych
Znaczenie problemu
Niepowodzenia w nauce szkolnej mają ogromne znaczenie dla ucznia, ale również dla klasy i szkoły. Uczeń otrzymując oceny niedostateczne może powtarzać klasę, co w rezultacie doprowadzi do wydłużenia nauki szkolnej. Negatywne oceny mogą przyczynić się do tego, że powstanie uraz w psychice i przestanie się uczyć. Nie zawsze oceny niedostateczne motywują do większego wysiłku. Jest to uzależnione od odporności psychicznej dziecka.
Problem dotyczy również klasy, ponieważ zostanie obniżona średnia klasy i wszyscy uczniowie będą niezadowoleni z takiego stanu rzeczy.
Wpływa to również na ogólny wizerunek szkoły. Uczniowie chętniej uczęszczają do takiej szkoły, w której 100% uczniów zdaje do klasy programowo wyższej. Zadaniem wychowawcy jest podjąć takie działania aby uczeń mógł pokonać trudności szkolne i zdać do klasy programowo wyższej. Pozostawienie tego problemu bez jakichkolwiek działań mogłoby doprowadzić do jeszcze większych zaległości u chłopca, a w rezultacie musiałby powtarzać klasę.
Prognoza
Na podstawie własnych doświadczeń oraz fachowej literatury wiem, że zastosowane działania nie zawsze przynoszą rezultat, ale zaniechanie ich pogłębiłoby jeszcze problem. Uważam, że zastosowane formy pomocy przyniosą zamierzony skutek. Chłopiec chętniej będzie uczęszczał do szkolne, uwierzy we własne siły i włoży maksimum wysiłku, aby jego oceny cząstkowe i końcoworoczne były pozytywne, a w rezultacie otrzyma promocję do następnej klasy.
Proponowane rozwiązania
Cel: Pomoc uczniowi w przezwyciężaniu trudności w nauce
Zadania:
bieżąca pomoc koleżeńska z przedmiotów, z których uczeń miał oceny niedostateczne - wychowawca klasy, uczniowie tej klasy,
indywidualizacji wymagań - nauczyciele przedmiotów,
ścisła współpraca z domem rodzicielskim - wychowawca klasy,
motywowanie ucznia do wzmożonej pracy - wychowawca klasy, nauczyciele.
Wdrażanie oddziaływań
Jako wychowawca klasy przeprowadziłam rozmowę z nauczycielami i zaproponowałam wyżej wymienione działania jako środki mające pomóc chłopcu w nauce. Wszyscy nauczyciele chętnie zgodzili się na moją propozycję. Na lekcjach zaczęli indywidualizować wymagania, dostosowując je do możliwości ucznia. Oceniali także wysiłek włożony w przygotowanie zadań. Najmniejsze nawet pozytywne efekty zauważali i nagradzali pochwałą.
Następnie przeprowadziłam rozmowę z klasą. Uświadomiłam młodzieży, że ich kolega potrzebuje pomocy w nauce. Do pomocy zgłosili się ochotnicy. Ustaliliśmy konkretne dni, w których będzie odbywała się pomoc. Mogłam więc tego dopilnować i pomóc uczniom wyjaśnić niezrozumiałe treści.
Rozmawiałam również z matką chłopca, która bardzo chętnie współpracuje ze szkołą i wyraziła chęć by uczniowie pomagali synowi w domu. Ponadto matka nadal miała pomagać w odrabianiu prac domowych oraz kontrolować przygotowanie do zajęć lekcyjnych. Wspólnie ustaliliśmy, że rodzice będą się kontaktować z wychowawcą raz w miesiącu, a jeśli zajdzie potrzeba to częściej. Przeprowadziłam wiele rozmów z uczniem zwracając szczególną uwagę na zmotywowanie go do dalszej pracy. Wspólnie analizowaliśmy jego osiągnięcia oraz porażki starając się wyciągnąć wnioski do dalszego działania. Starał się zdobyć zaufanie dziecka, by mógł bez przeszkód zwrócić się do mnie o pomoc, gdy tego potrzebował.
Na godzinach do dyspozycji wychowawcy klasowego zastosowałam ćwiczenia oraz prowadziłam rozmowy mające na celu rozwijanie poczucia odpowiedzialności za swoje postępowanie. Ponieważ uczeń bardzo często zapominał co ma się nauczyć na następna lekcje wprowadziłam kartki na których jedna z uczennic, która najczęściej pomagała mu z języka angielskiego, zapisywała materiał który był do opanowania. W ten sposób matka mogła kontrolować na bieżąco braki w nauce i im przeciwdziałać systematycznie ćwicząc z dzieckiem.
Efekty oddziaływań
Już po miesiącu intensywnej pracy widać było efekty. Liczba niedostatecznych ocen cząstkowych wyraźnie zmalała. Uczeń sam przypominał o zajęciach z kolegami i koleżankami. Chętnie przychodził do szkoły. Zaczął zgłaszać się na lekcjach. Uwierzył, że może przezwyciężyć trudności. Często opowiadał z zadowoleniem o swoich "nowych" pozytywnych ocenach podczas lekcji przeznaczonych do dyspozycji wychowawcy.
W maju przeprowadziłam rozmowy z nauczycielami, wszyscy stwierdzili znaczną poprawę wyników chłopca, jednak zauważyli że nie uzupełnił jeszcze wszystkich braków. Ustaliliśmy, że podjęte zadania należy dalej wdrażać, gdyż uczeń wciąż potrzebuje pomocy. Na podstawie analizy dokumentów szklonych, rozmów z nauczycielami stwierdzam, że uczeń otrzyma promocje do klasy programowo wyższej.
Uważam, że zastosowane przeze mnie oddziaływania przyniosły zamierzone efekty. Uczeń uwierzył we własne siły. Jego motywacja do nauki zwiększyła się czego efektem, były lepsze oceny cząstkowe oraz promocja do następnej klasy.
XIV. W jaki sposób dokonuje się korekt w dokumentacji szkolnej np: w dzienniku lekcyjnym, arkuszach ocen?
Rozporządzenie MEN i S z dnia 19 lutego 2002r w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji. Sprostowania błędu i oczywistej pomyłki w dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej dokonuje się przez skreślenie kolorem czerwonym nieprawidłowego zapisu i czytelne wpisanie nad skreślonymi wyrazami właściwych danych oraz złożenie czytelnego podpisu przez dyrektora przedszkola, szkoły lub placówki albo osobę upoważnioną przez dyrektora do dokonania sprostowania.
XV. Jaki program nauczania wybrałeś i dlaczego ten, a nie inny? Wybrałam program nauczania "Matematyka wokół nas" (programy odpowiadają podręcznikom) ponieważ jest on dostosowany do wiedzy uczniów i odpowiada wymaganiom egzaminów gimnazjalnym oraz sprawdzianom po klasie VI . Obejmuje wszystkie umiejętności, jakie będą im potrzebne , dość dobrze rozbudowany zeszyt ćwiczeń i zbiór zadań itd można powiedzieć również że rozwija w uczniach umiejętność pracy samodzielnej itp itd.
XVI. Wymień dokumenty wewnątrzszkolne i omów jeden z nich.
Statut,
Program Wychowawczy,
Plan rozwoju,
Plan Pracy,
Wewnątrzszkolny system oceniania,
Program profilaktyczny,
Regulaminy ucznia,
Regulamin Rady pedagogicznej,
regulamin samorządu uczniowskiego,
Statut szkoły znajduje się w nim:
nazwa i typ szkoły oraz jej cele i zadania,
organ prowadzący szkołę,
organy szkoły: dyrektor, rada pedagogiczna, samorząd uczniowski, rada szkoły oraz ich kompetencje,
zakres zadań nauczyciela oraz innych pracowników szkoły,
zasady rekrutacji uczniów,
prawa i obowiązki ucznia
Status określa w sposób ramowy
organizację szkoły,
zasady tworzenia i organizacji oddziałów szkoły,
zasady oraz przypadki podziału na grupy,
ustalenie czasu trwania zajęć edukacyjnych,
zasady oceniania,
zasady zajęć dodatkowych dla uczniów
XVII. Wyjaśnij kwestię czasu pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze.
Art. 42.
1. Czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień.
Art. 42a.
1. Dyrektor za zgodą organu prowadzącego szkołę lub placówkę może nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć obniżyć tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć, na czas określony lub do odwołania, ze względu na doskonalenie się, wykonywanie pracy naukowej, albo prac zleconych przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny lub organ prowadzący szkołę lub placówkę albo ze względu na szczególne warunki pracy nauczyciela w szkole lub placówce.
2. Obniżenie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nie może spowodować zmniejszenia wynagrodzenia oraz ograniczenia innych uprawnień nauczyciela.
3. Nauczyciel korzystający z obniżonego tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nie może mieć godzin ponadwymiarowych, z wyjątkiem nauczycieli, o których mowa w art. 42 ust. 6. Nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć obowiązuje pięciodniowy tydzień pracy. Nauczycielom dokształcającym się, wykonującym inne ważne społecznie zadania lub - jeżeli to wynika z organizacji pracy w szkole - dyrektor szkoły może ustalić czterodniowy tydzień pracy.
XVIII. W jaki sposób można wykorzystać komputer na lekcjach matematyki?
podczas lekcji powtórzeniowych lub ćwiczeniowych np. wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego Excel do utrwalenia działań na ułamkach dziesiętnych, tabliczka mnożenia
prezentacje multimedialne na lekcjach powtórzeniowych lub wprowadzających nowe zagadnienia
lekcje ze statystyki opisowej wykonywanie diagramów w programie EXCEL
Internet jako źródło informacji np. o wielkich matematykach,
opracowanie testów sprawdzających za pomocą języka programowania Wisual Beizik w Excelu
wykorzystanie stron www.wsip.pl gdzie znajdują się testy i zadania sprawdzające wiedzę uczniów wraz z punktacją oraz prezentacje multimedialne.
XIX. Jak rozwiązujesz konflikty powstające w zespole klasowym?
Poprzez:
rozmowy indywidualne z uczniami
pogadanki na godz. z wychowawcą
ćwiczenia integracyjne wg dostępnych na rynku pozycji książkowych dot. metod. wychowawczych (mam na myśli książki ze scenariuszami lekcji) pomoc innych nauczycieli i rodziców (rozmowy indyw., lekcje)
XX. Kto powołuje dyrektora placówki? Art. 36a
1. Stanowisko dyrektora szkoły lub placówki, z zastrzeżeniem ust. 2, powierza organ prowadzący szkołę lub placówkę.
2. Powierzenie przez organ prowadzący stanowiska dyrektora szkoły lub placówki może nastąpić, jeżeli organ sprawujący nadzór pedagogiczny nie zgłosi, w terminie 14 dni od przedstawienia kandydata na to stanowisko, umotywowanego zastrzeżenia.
3. Kandydata na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki wyłania się w drodze konkursu. Kandydatowi nie można odmówić powierzenia stanowiska dyrektora, chyba że organ sprawujący nadzór pedagogiczny zgłosił zastrzeżenie, o którym mowa w ust. 2. 3a. Wymogu przeprowadzania konkursu na stanowisko dyrektora nie stosuje się do szkół prowadzonych przez osoby fizyczne lub osoby prawne nie będące jednostkami samorządu terytorialnego.
4. Jeżeli do konkursu nie zgłosi się żaden kandydat albo w wyniku konkursu nie wyłoniono kandydata, organ prowadzący powierza to stanowisko ustalonemu przez siebie kandydatowi, po zasięgnięciu opinii rady szkoły lub placówki i rady pedagogicznej. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio.
5. W celu przeprowadzenia konkursu organ prowadzący szkołę lub placówkę określa regulamin konkursu oraz powołuje komisję konkursową w składzie:
po dwóch przedstawicieli:
organu prowadzącego szkołę lub placówkę,
organu sprawującego nadzór pedagogiczny, o ile nie jest nim organ prowadzący szkołę,
rady pedagogicznej,
rodziców, a w przypadku placówek opieki całkowitej - rady placówki,
po jednym przedstawicielu zakładowych organizacji związkowych.
6. W przypadku szkół i placówek nowo zakładanych skład komisji konkursowej określa organ prowadzący tę szkołę lub placówkę w uzgodnieniu z organem sprawującym nadzór pedagogiczny.
7. W przypadku szkół i placówek, o którym mowa w art. 44 i art. 52 ust. 1, w skład komisji nie wchodzą odpowiednio przedstawiciele rady pedagogicznej i rodziców.
8. Stanowisko dyrektora szkoły lub placówki powierza się na 5 lat szkolnych. W uzasadnionych przypadkach można powierzyć to stanowisko na krótszy okres, jednak nie krótszy niż 1 rok szkolny.
9. Po upływie okresu, o którym mowa w ust. 8, organ prowadzący po zasięgnięciu opinii rady szkoły lub placówki i rady pedagogicznej może przedłużyć powierzenie stanowiska na kolejny okres wymieniony w ust. 8. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio.
10. Przepisy ust. 1-9 i art. 37 nie dotyczą szkół prowadzonych przez ministrów: właściwego do spraw obrony narodowej i właściwego do spraw sprawiedliwości lub podporządkowane im organy.
XXI. Jak długo trwa rok szkolny?
odpowiedź: do 31 sierpnia
XXII. Na jakiej podstawie nawiązuje się stosunek pracy z nauczycielem np. kontraktowym?
Art. 10.
1. Stosunek pracy z nauczycielem nawiązuje się w szkole na podstawie umowy o pracę lub mianowania, z zastrzeżeniem ust. 8.
2. Z osobą posiadającą wymagane kwalifikacje, z zastrzeżeniem ust. 3, i rozpoczynającą pracę w szkole stosunek pracy nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony na jeden rok szkolny w celu odbycia stażu wymaganego do uzyskania awansu na stopień nauczyciela kontraktowego, z zastrzeżeniem ust. 7. W przypadkach, o których mowa w art. 9c ust. 11 i art. 9g ust. 8, w razie ustalenia dodatkowego stażu, z nauczycielem stażystą nawiązuje się stosunek pracy na czas określony na kolejny jeden rok szkolny.
3. W szczególnych przypadkach uzasadnionych potrzebami szkoły z osobą, o której mowa w ust. 2, legitymującą się wymaganym poziomem wykształcenia, lecz nieposiadającą przygotowania pedagogicznego, dopuszczalne jest nawiązanie stosunku pracy, o ile osoba ta zobowiąże się do uzyskania przygotowania pedagogicznego w trakcie odbywania stażu. W przypadku gdy nauczyciel w ciągu pierwszego roku pracy w szkole nie uzyska przygotowania pedagogicznego z przyczyn od niego niezależnych, z nauczycielem może być zawarta umowa o pracę na kolejny jeden rok szkolny. Staż wymagany do ubiegania się o awans na stopień nauczyciela kontraktowego przedłuża się do czasu uzyskania przygotowania pedagogicznego.
4. Stosunek pracy z nauczycielem kontraktowym nawiązuje się na podstawie umowy o pracę zawieranej na czas nieokreślony, z zastrzeżeniem ust. 7.
4a. (uchylony).
5. Stosunek pracy z nauczycielem mianowanym i z nauczycielem dyplomowanym nawiązuje się na podstawie mianowania, jeżeli:
posiada obywatelstwo polskie, z tym że wymóg ten nie dotyczy obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
ma pełną zdolność do czynności prawnych i korzysta z praw publicznych;
nie toczy się przeciwko niemu postępowanie karne lub dyscyplinarne, lub postępowanie o ubezwłasnowolnienie;
nie był karany za przestępstwo popełnione umyślnie;
posiada kwalifikacje wymagane do zajmowania danego stanowiska;
istnieją warunki do zatrudnienia nauczyciela w szkole w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony.
5a. Stosunek pracy nawiązany na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony przekształca się w stosunek pracy na podstawie mianowania z pierwszym dniem miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym:
nauczyciel uzyskał stopień nauczyciela mianowanego, o ile spełnione są warunki określone w ust. 5;
w przypadku nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego w czasie trwania umowy o pracę zostały spełnione warunki, o których mowa w ust. 5.
5b. Przekształcenie podstawy prawnej stosunku pracy, o którym mowa w ust. 5a, potwierdza na piśmie dyrektor szkoły.
XXIII. W jaki sposób diagnozujesz problemy środowiskowe w swojej szkole?
zebrania z rodzicami (proszę rodziców, którzy mają problemy np. finansowe o pozostanie po zebraniu i oferuję im skorzystanie z pomocy socjalnej oferowanej przez szkołę)
wywiad z poszczególnymi uczniami
ankiety i kwestionariusze z książek ze scenariuszami lekcji wych. i kursu dot. wychowawczych spraw w którym brałam udział wywiad rodzinny,
ankietowanie uczniów i rodziców
badania socjometrycznego grupy uczniowskiej
XXIV. Jak motywujesz uczniów do pracy?
dodatkowymi ocenami za udział w konkursach czy uczęszczanie na kółko matematyczne
dodatkowymi ocenami za przygotowanie coś extra (ponad program czy zajęcia lekcyjne)
poprzez metody aktywizujące (debaty, dyskusje, burza mózgów) i pochwały
XXV. Kto powołuje komisję na egzamin dla nauczycieli ubiegających się o stopień nauczyciela mianowanego?
Komisję egzaminacyjną dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień nauczyciela mianowanego powołuje organ prowadzący szkołę. W skład komisji wchodzą:
przedstawiciel organu prowadzącego szkołę, jako jej przewodniczący;
przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny;
dyrektor szkoły;
dwaj eksperci z listy ekspertów ustalonej przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.
na wniosek nauczyciela przedstawiciel związków zawodowych
XXVI. Czym są i jaki jest sens stosowania celów operacyjnych?
Uświadamianie uczniom celów operacyjnych wpływa bezpośrednio na ich motywację.. jeśli mówimy uczniowi, że np. dzisiaj nauczy się pisać rozprawkę i uczeń widzi cel tego i efekty, sprawia to że chętniej bierze udział w zajęciach; uczeń musi wiedzieć po co cos robi.. jeśli nie wie, może wydawać mu się to bez sensu i zdemotywować go..
Cele operacyjne są to jasno wyrażone, zamierzone osiągnięcia uczniów. Składają się one z trzech części (składniki konstytutywne):
1a. Zachowanie (czynność) ucznia
1b. Treść czynności
opis zachowania końcowego ucznia wyrażony czasownikiem operacyjnym;
przedmiot - temat - materiał, którego działanie dotyczy
2. Warunki
okoliczności, w jakich działanie ucznia ma mieć miejsce (dane, środki, ograniczenia)
3. Kryterium (ilościowe lub jakościowe)
XXVII. Jakie znaczenie ma doskonalenie nauczyciela, jakie znasz formy doskonalenia zawodowego?
Krótkie szkolenia wspomagające i podnoszące jakość pracy nauczycieli,
Kursy doskonalące i kwalifikacyjne prowadzone w ramach kształcenia ustawicznego nauczycieli,
Wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli, wynikające z planów rozwoju zawodowego nauczycieli szkół,
Doradztwo zawodowe organizowane przez nauczycieli doradców przedmiotowo-metodycznych, dla nauczycieli określonych specjalności na danym terenie, w celu podnoszenia jakości pracy nauczycieli,
Konferencje, seminaria i inne spotkania organizowane przez nauczycieli doradców, nauczycieli konsultantów lub innych ekspertów w systemie oświaty w celu podnoszenia jakości pracy nauczycieli i szkół.
XXVIII. Dyskusja na temat jednej z przeczytanych lektur.
XXVIII. Ile wynosi tygodniowy czas pracy nauczyciela? Czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień.
§ 22.
1.Czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień.
2. W ramach czasu pracy, o którym mowa w ust. 1 oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest realizować:
zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, w wymiarze określonym w ust. 3 art. 42 KN lub ustalonym na podstawie ust. 4a albo ust. 7 art. 42 KN.
inne czynności wynikające z zadań statutowych szkoły,
zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.
3. Normy tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami nauczycieli określa Karta Nauczyciela.
4. Tygodniowy rozkład zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych ustala dyrektor szkoły na podstawie zatwierdzonego arkusza organizacyjnego po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej.
§ 23.
1. Nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć można obniżyć tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć, na czas określony lub do odwołania, ze względu na doskonalenie się, wykonywanie pracy naukowej albo prac zleconych przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny lub organ prowadzący szkołę za zgodą organu sprawującego nadzór pedagogiczny albo ze względu na szczególne warunki pracy nauczyciela w szkole.
2. Obniżenie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nie może spowodować zmniejszenia wynagrodzenia oraz ograniczenia innych uprawnień nauczyciela.
3. Nauczyciel korzystający z obniżonego tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nie może mieć godzin ponadwymiarowych, z wyjątkiem nauczycieli, o których mowa w art. 42 ust.6 KN:
Dyrektorowi i wicedyrektorowi szkoły obniża się tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć określonych w ust. 3 art.42 KN w zależności od wielkości i typu szkoły oraz warunków pracy lub zwalnia się ich od obowiązku realizacji tych zajęć. Dotyczy to również nauczyciela, który obowiązki kierownika pełni w zastępstwie nauczyciela, któremu powierzono stanowisko kierownika.
§ 24.
1. Nauczyciel może być obowiązany do realizacji tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć wychowawczych także w porze nocnej.
2. Za każdą godzinę pracy w porze nocnej nauczycielowi przysługuje dodatkowe wynagrodzenie w wysokości określonej w przepisach o wynagrodzeniu nauczycieli.
§ 25. Nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć obowiązuje pięciodniowy tydzień pracy z wyjątkami przewidzianymi przepisami Karty Nauczyciela.
XXX. Czym charakteryzują się aktywizujące metody nauczania? Omów jedną z nich.
Metody nauczania zwiększające czynny udział uczących się w zajęciach dydaktycznych i ograniczające rolę nauczyciela do pomagania uczącym się w realizacji celów kształcenia i kontroli postępów.
Zalety metod aktywnych.
umożliwiają uczniom dopuszczenie do głosu w czasie lekcji
rozwijają myślenie
duża trwałość wiedzy zdobytej w sposób aktywny 50-75%
integruje grupę w czasie wspólnej pracy, zabawy
rozwija dzieci intelektualnie i emocjonalnie
metod aktywizujących zwracają z kolei uwagę na samodzielne dochodzenie uczniów do wiedzy, co powoduje, że staje się ona bardziej trwała, a także zaangażowanie w tok lekcji wszystkich uczniów, pogłębienie ich umiejętności pracy w grupie, wyrażanie własnych sądów, argumentowanie,
Metoda projektu
Projekt to metoda nauczania, której istotą jest samodzielna praca uczniów, w trakcie której mają oni możliwość stosowania swych podstawowych umiejętności. Uczniowie samodzielnie realizują zaplanowane przez nauczyciela zadanie powiązane z programem nauczania. Metoda ta ma szczególne znaczenie w nauczaniu przedmiotów ekonomicznych, stając się elementem przygotowania uczniów do kariery zawodowej.
Polega ona na zebraniu i usystematyzowaniu informacji o pewnych zagadnieniach. Przystępując do realizacji zadania uczniowie otrzymują jego opis ( instrukcję) zawierający cele, sposoby pracy, kryteria oceniania. Nauczyciel określa więc jedynie "ramy" projektu. Rezultaty projektu mogą przybrać formę różnego rodzaju opracowań: esejów, rysunków, albumów, gier, inscenizacji, modeli. Gotowe opracowania prezentowane są na forum klasy, szkoły, rodziców. Projekt może być przedsięwzięciem indywidualnym lub grupowym. W przypadku projektu indywidualnego u uczniów rozwija się poczucie indywidualnej odpowiedzialności za wyniki pracy, natomiast projekt grupowy uczy umiejętności współdziałania, wyrażania własnych opinii i słuchania innych oraz poszukiwania kompromisu.
Metoda projektów daje szansę rozbudzania zainteresowań uczniów danym zagadnieniem, pozwala rozwijać umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji ,krytycznego analizowana faktów i oceny ich wiarygodności.
Projekt jest koordynowany przez nauczyciela, a kryteria jego oceniania ustalane wspólnie z uczniami i w trakcie jego realizacji nie mogą ulec zmianie.
Etapy pracy nad projektem:
zainicjowanie i wybór projektu,
opis projektu i spisanie kontraktu,
realizacja projektu,
prezentacja projektu,
ocena projektu.
XXXI. Jaki sukces dydaktyczny lub wychowawczy odniosłeś w okresie stażu?
XXXII. Czy nauczyciel kontraktowy może uczyć według własnego programu?
Nie
XXXIII. Podaj przykłady realizacji ścieżek edukacyjnych na swoich zajęciach?
Ja realizowałam scieżkę filozoficzną i przedstawiłem uczniom starożytnych matematyków i filozofów.
ŚCIEŻKA: EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA
Wykresy ,Procenty
Przygotowanie materiałów do lekcji, referatów
Fałszowanie informacji w reklamach i nieprecyzyjność ich określania w ogłoszeniach
Podstawowe wiadomości o dziejach języka, alfabetu, pisma
Formy komunikatów medialnych: słowne, pisemne, obrazowe, filmowe i multimedialne
Zbieranie danych statystycznych i informacji na określony temat
Wykorzystanie książek, kaset video, TV, komputera, internetu w zdobywaniu nowych wiadomości
ŚCIEŻKA: EDUKACJA PROZDROWOTNA
Wdrażanie do refleksji i logicznego myślenia
Zachęcanie do zadawania pytań
Zapoznanie z osiągnięciami wybitnych myślicieli starożytnej Grecji m.in. Platona, Pitagorasa, Archimedesa, Euklidesa oraz Talesa
Zadania tekstowe
Wykresy i funkcje
Figury geometryczne płaskie i przestrzenne
Tw. Pitagorasa
Tw. Talesa
Konstrukcje geometryczne
Równania i układy równań
Liczby pierwsze.
Liczby niewymierne
Wykorzystanie wiedzy do analizy danej sytuacji i współczesnych problemów
Bryły platońskie-poglądy myślicieli starożytnych
Stosunek objętości kuli do opisanego na niej walca
Krótkie sylwetki matematyków starożytnych
3 konstrukcyjne zadania starożytności
Zadania historyczne
Liczba pi i inne liczby niewymierne
Przygotowanie do korzystania z różnych źródeł informacji
Umiejętność segregowania informacji i krytycznego ich odbioru
Analizowanie komunikatów medialnych, odczytywanie znaków i kodów
Przygotowanie do pracy samokształceniowej i wykorzystania mediów jako narzędzi pracy intelektualnej
Wykresy
Procenty
Różne tematy
Przygotowanie materiałów do lekcji, referatów
Fałszowanie informacji w reklamach i nieprecyzyjność ich określania w ogłoszeniach
Podstawowe wiadomości o dziejach języka, alfabetu, pisma
Formy komunikatów medialnych: słowne, pisemne, obrazowe, filmowe i multimedialne
Zbieranie danych statystycznych i informacji na określony temat
Wykorzystanie książek, kaset video, TV, komputera, internetu w zdobywaniu nowych wiadomości
Kształtowanie zdrowego stylu życia
Szacowanie
Procenty
Liczby rzeczywiste
Wyrażenia algebraiczne
Żywność i żywienie:
Układanie jadłospisów (waga, wartość kaloryczna i zawartość składników w produktach)
Zapotrzebowanie organizmów na białko w różnych okresach życia, ustalanie zestawu potraw z uwzględnieniem zawartości białka w produktach
Diagramy
Wykresy
Procenty
Szacowanie
Liczby wymierne
Proporcje
Wyrażenia algebraiczne
Aktywność ruchowa i umysłowa:
Sporządzanie diagramów ilustrujących ile czasu zajmują różne zajęcia w ciągu całej doby
Zależność koncentracji człowieka wykonującego pracę umysłową od czasu wykonywania tej pracy
Higiena odpoczynku -długość snu
Ilość powietrza w sali na 1 osobę
Wspinaczki górskie
Kultura fizyczna - treningi
Diagramy
Liczby wymierne
Zależność zachorowań na raka od ilości wypalanych papierosów
Skutki przebywania w pomieszczeniu z palącymi
Uświadamianie zagrożeń środowiska przyrodniczego występu
Kompetencje rady pedagogicznej (stanowiące i opiniujące)
3. Kto jest członkiem rady pedagogicznej
4. Kto ma większe kompetencje rada rodziców czy rada pedagogiczna
5. Organy szkoły
Organy przedszkola i ich kompetencje
§ 5
1. Organami przedszkola są:
1) dyrektor przedszkola
2) rada pedagogiczna
3) rada rodziców
§ 6
1. Dyrektor przedszkola:
1) prowadzi i zarządza przedszkolem, reprezentuje je na zewnątrz, dokonuje czynności prawnych w ramach zatwierdzonego planu finansowego na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez Prezydenta Miasta Głogowa, w szczególności:
a) dysponuje środkami określonymi w planie finansowym przedszkola zaopiniowanym przez radę pedagogiczną i radę rodziców przedszkola i ponosi odpowiedzialność za ich prawidłowe wykorzystanie,
b) organizuje administracyjną, finansową i gospodarczą obsługę przedszkola,
c) podejmuje decyzje o bieżących remontach,
d) ustanawia dalszych pełnomocników do czynności określonych w Pełnomocnictwie Prezydenta Miasta Głogowa,
e) dba o dobry wizerunek przedszkola;
2) wykonuje zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa i higieny w przedszkolu, w szczególności:
a) określa zasady sprawowania opieki nad dziećmi w przedszkolu, podczas pobytu na świeżym powietrzu, a także podczas spacerów i wycieczek,
b) organizuje okresowe przeglądy techniczne obiektu przedszkola, okresowe przeglądy sprawności i eksploatacji urządzeń znajdujących się w przedszkolu,
c) organizuje badania profilaktyczne pracowników przedszkola, szkolenia w zakresie bhp, p.poż oraz inne, a także zapewnia odzież i sprzęt ochrony osobistej;
d) dba o racjonalne żywienie dzieci ;
3) planuje, organizuje i wspomaga proces dydaktyczny, wychowawczy i opiekuńczy, ponosi odpowiedzialność za osiągane efekty kształcenia, w szczególności:
a) na wniosek nauczyciela lub nauczycieli dopuszcza do użytku w przedszkolu program wychowania przedszkolnego,
b) tworzy warunki umożliwiające harmonijny rozwój każdego dziecka zgodnie z jego wrodzonym potencjałem, indywidualnymi potrzebami i możliwościami, z uwzględnieniem zasad zdrowego stylu życia oraz proporcji zagospodarowania czasu pobytu dziecka w przedszkolu,
c) inspiruje nauczycieli do stosowania innowacyjnych koncepcji, modeli, rozwiązań organizacyjnych oraz metod i form pracy z dzieckiem,
d) w porozumieniu z organem prowadzącym, organizuje pomoc psychologiczno-pedagogiczną dzieciom posiadającym opinię , orzeczenie poradni psychologiczno-pedagogicznej lub na wniosek pracowników upoważnionych do inicjowania tej pomocy, dla konkretnego dziecka powołuje zespół składający się z wychowawców i specjalistów, wyznacza osobę (lub osoby) koordynującą pracę zespołu;
e) informuje rodziców o miejscu, dacie i godzinie posiedzenia zespołu udzielającego jego dziecku pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz na piśmie informuje rodzica o ustalonych przez zespół formach i sposobach udzielanej pomocy;
4) kieruje zespołem pracowników zatrudnionych w przedszkolu:
a) z pracownikami zawiera i rozwiązuje umowy o pracę, określa zakresy obowiązków, zadań i odpowiedzialności,
b) dokonuje oceny pracy pracowników pedagogicznych oraz zatrudnionych na stanowisku pracowników samorządowych,
c) przyznaje pracownikom nagrody, wyróżnia oraz wymierza kary w ramach obowiązującego prawa,
d) występuje z wnioskami do organu prowadzącego, organu sprawującego nadzór pedagogiczny o przyznanie nagród o odznaczeń,
e) wydaje zarządzenia o charakterze wewnętrznym, regulujące prawidłowe funkcjonowanie przedszkola zgodnie z obowiązującym prawem,
f) planuje i wspomaga rozwój zawodowy nauczycieli oraz pracowników niepedagogicznych poprzez organizowanie szkoleń, narad, konferencji w ramach posiadanych środków finansowych
5) planuje i sprawuje nadzór pedagogiczny, w szczególności:
a) do 15 września każdego roku szkolnego opracowuje i przedstawia radzie pedagogicznej plan nadzoru pedagogicznego,
b) do 31 sierpnia każdego roku przedstawia radzie pedagogicznej wyniki i wnioski ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego,
6) realizuje uchwały i wnioski rady pedagogicznej, podjęte w ramach jej kompetencji stanowiących oraz zarządzenia organów nadzorujących przedszkole, a także wstrzymuje realizację uchwał, o ile są one sprzeczne z prawem,
7) stwarza warunki do działania w przedszkolu: wolontariuszy, stowarzyszeń i innych organizacji, których celem statutowym jest działalność wychowawcza lub rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej przedszkola
8) dyrektor placówki podczas wykonywania swoich zadań współpracuje z radą pedagogiczną, rodzicami, organem prowadzącym przedszkole oraz innymi instytucjami, w szczególności:
a) zawiadamia dyrektorów szkół podstawowych o spełnianiu przez dzieci rocznego obowiązkowego wychowania przedszkolnego,
b) zasięga opinii organów przedszkola w ramach ich kompetencji opiniujących,
c) w organizacji praktyk studentów i uczniów
9) doskonali swoje umiejętności i kompetencje zawodowe w celu podniesienia jakości i osiągania dobrych efektów pracy przedszkola,
10) wykonuje inne zadania wynikające z przepisów szczególnych,
11) w przypadku usprawiedliwionej nieobecności dyrektora jego kompetencje delegowane są wskazanemu przez niego nauczycielowi,
12) delegowania obowiązków za nieobecnego dyrektora udziela Prezydent Miasta Głogowa.
§ 7
1. Rada pedagogiczna jest kolegialnym organem przedszkola, w zakresie realizacji zadań statutowych.
2. Członkami rady pedagogicznej są wszyscy nauczyciele zatrudnieni w przedszkolu, dla których praca wychowawczo - opiekuńczo - dydaktyczna stanowi podstawowe zajęcie.
3. Przewodniczącym rady pedagogicznej jest dyrektor przedszkola. W uzasadnionych przypadkach dyrektor powierza przewodniczenie radzie innemu nauczycielowi zatrudnionemu w przedszkolu.
4. Na wniosek dyrektora lub rady pedagogicznej w zebraniach rady pedagogicznej biorą udział z głosem doradczym osoby zaproszone.
5. Zebrania plenarne rady pedagogicznej organizowane są nie rzadziej niż jeden raz na pół roku i w miarę potrzeb.
6. Zebrania są organizowane na wniosek:
1) organu sprawującego nadzór pedagogiczny,
2) organu prowadzącego przedszkole,
3) co najmniej 1/3 członków rady pedagogicznej,
4) dyrektora.
1. Przewodniczący przygotowuje i prowadzi zebrania rady pedagogicznej oraz jest odpowiedzialny za zawiadomienie wszystkich jej członków o terminie i porządku zebrania zgodnie z regulaminem rady.
2. W ramach kompetencji stanowiących rada pedagogiczna:
1) zatwierdza program pracy przedszkola,
2) podejmuje uchwały w sprawie innowacji i eksperymentów pedagogicznych,
3) ustala organizację doskonalenia zawodowego nauczycieli,
4) podejmuje uchwały w sprawie skreślenia dziecka z listy wychowanków,
5) przygotowuje projekt statutu lub jego zmian, uchwala statut oraz jego nowelizację,
6) ustala regulamin swojej działalności.
7) stanowi w sprawach wynikających z odrębnych przepisów.
3. Rada pedagogiczna opiniuje:
1) organizację pracy przedszkola, w tym zwłaszcza tygodniowy rozkład zajęć,
2) projekt planu finansowego przedszkola oraz przedstawia wnioski w sprawie rocznego planu środków specjalnych,
3) wnioski dyrektora przedszkola o przyznanie odznaczeń, nagród i innych wyróżnień nauczycielom oraz innym pracownikom,
4) propozycje dyrektora przedszkola w sprawach przydziału nauczycielom dodatkowych czynności i zajęć związanych z organizacją procesu dydaktyczno - wychowawczo - opiekuńczego w ramach przysługującego im wynagrodzenia,
5) powierzenie stanowiska dyrektora przedszkola kandydatowi ustalonemu przez organ prowadzący w przypadku, jeżeli do konkursu nie zgłosi się żaden kandydat, albo w wyniku konkursu nie wyłoniono kandydata,
6) przedłużenie powierzenia stanowiska dyrektora przedszkola na kolejny okres,
7) rada pedagogiczna wyraża opinię związaną z dokonywaniem oceny pracy dyrektora przedszkola,
8) opiniuje program pracy przedszkola, projekty innowacji i eksperymentów pedagogicznych oraz inne istotne sprawy dla przedszkola,
9) opiniuje w sprawach wynikających z odrębnych przepisów;
4. występuje do organu sprawującego nadzór pedagogiczny z wnioskami o zbadanie i dokonanie oceny działalności przedszkola, jego dyrektora lub innego nauczyciela zatrudnionego w przedszkolu,
5. z własnej inicjatywy ocenia sytuację oraz stan placówki i może występować do dyrektora, organu prowadzącego przedszkole w szczególności w sprawach zajęć dodatkowych,
6. rada pedagogiczna może wystąpić z wnioskiem do organu prowadzącego przedszkole o odwołanie nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w przedszkolu,
7. uchwały rady pedagogicznej są podejmowane w głosowaniu tajnym albo jawnym zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy jej członków. W sprawach personalnych i innych uzasadnionych, głosowanie jest tajne,
8. dyrektor przedszkola wstrzymuje wykonanie uchwał niezgodnych z przepisami prawa. O wstrzymaniu uchwały dyrektor niezwłocznie zawiadamia organ prowadzący przedszkole oraz organ sprawujący nadzór pedagogiczny. Organ sprawujący nadzór pedagogiczny uchyla uchwałę w razie stwierdzenia jej niezgodności z przepisami prawa po zasięgnięciu opinii organu prowadzącego przedszkole. Rozstrzygnięcie organu sprawującego nadzór pedagogiczny jest ostateczne,
9. rada pedagogiczna ustala regulamin swojej działalności, który nie może być sprzeczny ze statutem,
10. zebrania rady są protokołowane,
11. nauczyciele zobowiązani są do nie ujawniania spraw poruszanych na posiedzeniu rady pedagogicznej, które mogą naruszać dobro osobiste dzieci, rodziców, a także nauczycieli i innych pracowników
§ 8
1. Rada rodziców jest społecznym organem przedszkola, który stanowi reprezentację rodziców dzieci uczęszczających do przedszkola.
2. Rada rodziców uchwala regulamin swojej działalności, określający wewnętrzną strukturę i tryb pracy oraz powoływania rad grupowych i rady przedszkola, który nie może być sprzeczny ze statutem.
3. Rada rodziców może występować do dyrektora i innych organów przedszkola, organu prowadzącego przedszkole oraz organu sprawującego nadzór pedagogiczny z wnioskami i opiniami we wszystkich sprawach przedszkola.
4. Do kompetencji rady rodziców należy:
1) uchwalanie w porozumieniu z radą pedagogiczną:
a) programu wychowawczego szkoły obejmującego wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do dzieci, realizowanego przez nauczycieli,
b) programu profilaktyki dostosowanego do potrzeb rozwojowych dzieci oraz potrzeb danego środowiska, obejmującego wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do dzieci, nauczycieli i rodziców;
2) opiniowanie programu i harmonogramu poprawy efektywności wychowania przedszkola w przypadku uzyskania przez przedszkole niskiej oceny ewaluacji zewnętrznej;
3) opiniowanie projektu planu finansowego składanego przez dyrektora szkoły.
5. Rada rodziców może wyrażać opinie:
1) na wniosek dyrektora przedszkola o pracy nauczycieli: stażyście, kontraktowym i mianowanym, ubiegającym się o awans zawodowy. Rada rodziców powinna przedstawić swoją opinię w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o dokonywanej ocenie dorobku zawodowego nauczycieli,
2) rada rodziców opiniuje plan finansowy przedszkola,
3) rada rodziców opiniuje przedstawiony przez radę pedagogiczną zestaw programów wychowania przedszkolnego.
6. W celu wspierania działalności statutowej przedszkola, rada rodziców może gromadzić fundusze z dobrowolnych składek oraz innych źródeł. Zasady wydatkowania funduszy rady rodziców określa jej regulamin.
§ 9
1. Organy działające w przedszkolu współdziałają ze sobą tak, aby:
1) zapewnić każdemu z nich możliwość działania i podejmowania decyzji w granicach kompetencji określonych ustawą,
2) umożliwić rozwiązywanie sytuacji konfliktowych wewnątrz przedszkola,
3) zapewnić bieżącą wymianę informacji pomiędzy organami przedszkola o podejmowanych działaniach lub decyzjach.
2. Każdy organ przedszkola może włączyć się do rozwiązywania konkretnych problemów przedszkola, proponując swoją opinię lub stanowisko w danej sprawie, nie naruszając kompetencji organu uprawnionego.
3. Organy przedszkola w miarę potrzeb spotykają się w celu poinformowania się o realizowanych zadaniach oraz oczekiwanej współpracy w danym roku szkolnym.
4. Współdziałanie organów ma na celu stworzenie jak najlepszych warunków rozwoju wychowankom, przestrzegania Konwencji Praw Dziecka i podnoszenie poziomu pracy placówki.
5. Spory kompetencyjne między organami przedszkola rozstrzyga komisja powołana do tego celu. W jej skład wchodzą zwaśnione strony.
6. Organy przedszkola zaistniałe między sobą spory rozwiązują:
1) w drodze negocjacji i mediacji z zachowaniem swobodnego działania w ramach swoich kompetencji,
2) z zastosowaniem przepisów szczegółowych dotyczących rozwiązywania sporów.
§ 10
1. Każdy członek społeczności przedszkolnej oraz inne osoby mogą składać do dyrektora przedszkola skargi i wnioski dotyczące, w szczególności pracy przedszkola i wykonywanych zadań statutowych.
2. W przypadku wniesienia skargi ustnej, osoba przyjmująca zgłoszenie sporządza protokół, który powinien zawierać w szczególności:
1) datę przyjęcia skargi;
2) dane osobowe zgłaszającego;
3) zwięzły opis sprawy;
4) podpis osoby wnoszącej skargę;
5) podpis osoby przyjmującej skargę.
3. Jeżeli wnioskodawca tego zażąda, osoba odbierająca skargę potwierdza fakt jej przyjęcia.
4. Skargi anonimowe pozostawia się bez rozpoznania.
5. Jeżeli z treści skargi nie można ustalić jej przedmiotu, niezwłocznie wzywa się wnoszącego do złożenia dodatkowych wyjaśnień i uzupełnienia wniosku terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania. Jeżeli nie uczyni tego w wyznaczonym terminie, jego skarga pozostanie bez rozpoznania.
1. Po wpłynięciu skargi dyrektor przedszkola niezwłocznie podejmuje niezbędne kroki w celu przeanalizowania, wyjaśnienia i zbadania zarzutów.
2. Jeżeli po zbadaniu i przeanalizowaniu sprawy dyrektor stwierdzi zaistniałe uchybienia i nieprawidłowości, wydaje polecenie lub podejmuje inne stosowne środki w celu ich usunięcia.
3. Treść decyzji wraz z uzasadnieniem dyrektor przekazuje wnioskodawcy na piśmie w terminie 14 dni (w szczególnie uzasadnionych przypadkach 30 dni) od daty wpłynięcia skargi.
4. Od decyzji dyrektora wnioskodawca może się odwołać do organu prowadzącego przedszkole, za pośrednictwem dyrektora przedszkola, w terminie 14 dni od daty jej otrzymania.
5. Skarga dotycząca określonej osoby nie może być przekazana do rozpatrzenia tej osobie, ani też innej osobie, wobec której pozostaje ona w stosunku nadrzędności służbowej.
6. Księga skarg i wniosków znajduje się w kancelarii przedszkola.
7. Kto jest władzą wykonawczą a kto wykonawczą w mieście
Wykonawczą - prezydent miasta
Władza ustawodawcza, uchwałodawcza (prawodawcza, legislatywa) stanowi, obok władzy wykonawczej i sądowniczej, jeden z trzech filarów nowoczesnego, demokratycznego państwa. Jej zasadniczą rolą jest ustanawianie obowiązującego prawa.
Na poziomie krajowym rolę tę spełnia parlament, który jest jedynym organem upoważnionym do tworzenia najwyższych aktów prawnych - ustaw, na podstawie których ustala się inne akty prawne.
Ze względu na przekazanie wielu kompetencji (uprawnień) samorządom terytorialnym - wspólnotom mieszkańców, którzy mogą dzięki temu sami decydować o lokalnych sprawach, konieczne są także organy stanowiące (uchwałodawcze) na poziomie lokalnym. Ich rolą jest stanowienie lokalnego prawa (na przykład podatki i opłaty lokalne, plany zagospodarowania przestrzennego), a także uchwalanie budżetu jednostki samorządu terytorialnego, dysponowanie majątkiem, zaciąganie wieloletnich zobowiązań, uchwalanie lokalnych i regionalnych programów i strategii. Organy uchwałodawcze to np. rada gminy, rada miasta, rada powiatu, sejmik wojewódzki.
8. Kto powołuje radę rodziców i jakie są jej kompetencje
9. W jakich wyborach wybierany jest prezydent miasta
Prezydent miasta - w Polsce organ władzy wykonawczej gminy wybierany w wyborach bezpośrednich
10. Jaki dokument mówi o obowiązkach nauczyciela (nr artykułu)
USTAWA z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela
Rozdział 2
Obowiązki nauczycieli
Art. 6. Nauczyciel obowiązany jest:
1) rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę;
2) wspierać każdego ucznia w jego rozwoju;
3) dążyć do pełni własnego rozwoju osobowego;
4) kształcić i wychowywać młodzież w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka;
5) dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów.
Art. 6a. 1. Praca nauczyciela, z wyjątkiem pracy nauczyciela stażysty, podlega ocenie. Ocena pracy nauczyciela może być dokonana w każdym czasie, nie wcześniej jednak niż po upływie roku od dokonania oceny poprzedniej lub oceny dorobku zawodowego, o której mowa w art. 9c ust. 6, z inicjatywy dyrektora szkoły lub na wniosek:
1) nauczyciela;
2) organu sprawującego nadzór pedagogiczny;
3) organu prowadzącego szkołę;
4) rady szkoły;
5) rady rodziców.
2. Dyrektor szkoły jest obowiązany dokonać oceny pracy nauczyciela w okresie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia złożenia wniosku, z zastrzeżeniem terminu określonego w ust. 1.
3. (uchylony).
4. Ocena pracy nauczyciela ma charakter opisowy i jest zakończona stwierdzeniem uogólniającym:
1) ocena wyróżniająca;
2) ocena dobra;
3) ocena negatywna.
5. Oceny pracy nauczyciela dokonuje dyrektor szkoły, który przy jej dokonywaniu może zasięgnąć opinii samorządu uczniowskiego.
6. Oceny pracy dyrektora szkoły oraz nauczyciela, któremu czasowo powierzono pełnienie obowiązków dyrektora szkoły, dokonuje organ prowadzący szkołę w porozumieniu z organem sprawującym nadzór pedagogiczny.
7. Organ, o którym mowa w ust. 6, dokonuje oceny pracy dyrektora szkoły po zasięgnięciu opinii rady szkoły i zakładowych organizacji związkowych działających w tej szkole. Przy ocenie pracy dyrektora przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio.
8. Ocenę pracy ustala się po zapoznaniu nauczyciela z jej projektem oraz wysłuchaniu jego uwag i zastrzeżeń.
9. Od ustalonej oceny pracy, w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia, przysługuje:
1) nauczycielowi - prawo wniesienia odwołania, za pośrednictwem dyrektora szkoły, do organu sprawującego nadzór pedagogiczny nad szkołą;
2) dyrektorowi szkoły oraz nauczycielowi, któremu czasowo powierzono pełnienie obowiązków dyrektora szkoły - prawo złożenia wniosku o ponowne ustalenie oceny jego pracy do organu, który tę ocenę ustalił.
10. Organ, o którym mowa w ust. 9, powołuje w celu rozpatrzenia odwołania lub wniosku zespół oceniający. Od oceny dokonanej przez zespół oceniający nie przysługuje odwołanie.
11. (uchylony).
12. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, a w stosunku do nauczycieli szkół artystycznych, zakładów poprawczych, schronisk dla nieletnich i rodzinnych ośrodków diagnostyczno-konsultacyjnych odpowiednio - minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego oraz Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania, określą, w drodze rozporządzeń, kryteria i tryb dokonywania oceny pracy nauczyciela, tryb postępowania odwoławczego oraz skład i sposób powoływania zespołu oceniającego, mając na uwadze zapewnienie odpowiedniego poziomu wykonywania pracy przez nauczyciela.
13. Praca nauczyciela zatrudnionego w przedszkolu, placówce lub szkole, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2, podlega ocenie w każdym czasie na jego wniosek, a także z inicjatywy dyrektora lub na wniosek organu prowadzącego. Praca nauczyciela, któremu powierzono stanowisko dyrektora w przedszkolu, placówce lub szkole, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2, podlega ocenie na jego wniosek lub na wniosek organu prowadzącego. W przypadku gdy dyrektorem przedszkola, placówki lub szkoły jest osoba nieposiadająca kwalifikacji pedagogicznych, oceny pracy nauczycieli dokonuje nauczyciel upoważniony przez organ prowadzący. Przepisy ust. 4-10 i 12 stosuje się odpowiednio.
Art. 7. 1. Szkołą kieruje dyrektor, który jest jej przedstawicielem na zewnątrz, przełożonym służbowym wszystkich pracowników szkoły, przewodniczącym rady pedagogicznej. Dyrektor sprawuje opiekę nad dziećmi i młodzieżą uczącą się w szkole.
2. Dyrektor szkoły odpowiedzialny jest w szczególności za:
1) dydaktyczny i wychowawczy poziom szkoły;
2) realizację zadań zgodnie z uchwałami rady pedagogicznej i rady szkoły, podjętymi w ramach ich kompetencji stanowiących, oraz zarządzeniami organów nadzorujących szkołę;
3) tworzenie warunków do rozwijania samorządnej i samodzielnej pracy uczniów i wychowanków;
4) zapewnienie pomocy nauczycielom w realizacji ich zadań i ich doskonaleniu zawodowym;
5) zapewnienie w miarę możliwości odpowiednich warunków organizacyjnych do realizacji zadań dydaktycznych i opiekuńczo-wychowawczych;
6) zapewnienie bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę.
3. (uchylony).
Art. 8. Organy uprawnione do sprawowania nadzoru pedagogicznego oraz zasady sprawowania tego nadzoru określają odrębne przepisy.
11. Czy szkoła promuje się na zewnątrz
12. Pani sukcesy wychowawcze i dydaktyczne
13. Pani słabe strony
14. Jak pani pracuje z uczniem słabym
15. Jakie stosuje pani kary
16. Jak wykorzystuje pani we własnej pracy problematykę środowiska lokalnego
17. Jaka może być ocena pracy nauczyciela
18. Pani plany zawodowe
19. Różnica miedzy ustawą a rozporządzeniem jako aktem wykonawczym
20. Kompetencje rady pedagogicznej w zakresie opiniowania i uchwalania decyzji
21. Dokumentacja szkolna
22. Program wychowawczy szkoły
23. Jakim karą podlega nauczyciel mianowany
Nauczyciel, który uchybia godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom, jakie nakłada na niego Karta Nauczyciela, musi liczyć się z odpowiedzialnością dyscyplinarną. Od 1 września 2009 r. odpowiedzialności tej podlegają wszyscy nauczyciele - bez względu na podstawę nawiązania stosunku pracy, a nie tylko tak jak dotychczas nauczyciele zatrudnieni na podstawie mianowania (mianowani i dyplomowani).
24. Co dobrego daje tytuł nauczyciela mianowanego
Nauczyciel kontraktowy posiada już pewne doświadczenie dydaktyczno- wychowawcze. Często ubiega się on o awans na nauczyciela mianowanego, który daje mu satysfakcję finansową, stabilizację i potwierdzenie kompetencji. By ubiegać się o taki awans musi wpierw przepracować w szkole co najmniej 2 lata. Dopiero po takim czasie na własny wniosek skierowany do dyrektora szkoły może rozpocząć w dniu 1 września staż na nauczyciela mianowanego.
27. Co powinien zawierać konspekt
28. Jak pani bogaci swój warsztat
30. Rodzaje dramy
W procesie twórczym dziecko korzysta z doświadczenia społecznego, ale głównie własnego, które ciągle wzbogaca. Przez te doświadczenia odkrywa dla siebie coś nowego, co z reguły wzbudza w nim silne przeżycia emocjonalne.
Aby proces dydaktyczny nie był dla uczniów nudny, powinni oni przyswajać wiedzę, zdobywać umiejętności, angażując się emocjonalnie. Pedagog francuski, Celestyn Freinet, proponuje takie kontakty nauczyciela z uczniami, by pobudzać zdolności kreatywne dzieci.
Również podobną szansę na przyswajanie wiedzy, uzyskiwanie kompetencji w sposób niekonwencjonalny, daje drama (bliska freinetowskiemu teatrowi). Jest to rodzaj improwizowanej inscenizacji, służącej nauce.
"Drama ułatwia i przyspiesza naukę oraz wszechstronne dojrzewanie dziecka do społecznego i twórczego życia. Umożliwia aktywne zdobywanie indywidualnych i zespołowych doświadczeń w prezentacji i rozwiązywaniu różnorodnych problemów, świadomą refleksję i podejmowanie decyzji".
Drama jest sposobem poznawania świata za pomocą działania. Jest metodą pedagogiczną, w której wchodzenie w określone role, improwizacje nauczyciela i uczniów pozwalają kreować rzeczywistość. Opiera się na naturalnej skłonności człowieka do naśladownictwa i zabawy oraz umiejętności życia fikcją literacką. Ta fikcja dramy pozwala na otwarcie się, sprzyja zatem poznawaniu i rozwijaniu swoich możliwości. Służy więc realizacji nadrzędnego celu dramy, jakim jest rozwijanie człowieka, dokonywanie w nim pozytywnych zmian. Dzięki dramie można "bezboleśnie" zmieniać złe nawyki w zachowaniu uczniów oraz uwrażliwić ich na problemy otaczającego świata.
Drama uczy więc myślenia, rozwija emocje, wyobraźnię i fantazję, a także elokwencję i sposoby wyrażania myśli, uczuć, ruchem i ciałem. Ważną zaletą tej metody jest również kształtowanie umiejętności współdziałanie w grupie.
Według "Słownika terminów literackich" drama to miano, jakie w okresie rozwoju teatru w pierwszej połowie XIX wieku nadawano utworom scenicznym, przedstawieniom klasycznych i pseudoklasycznych tragedii i komedii. W dramach nie obowiązywała zasada jedności czasu i miejsca, bohaterzy z najrozmaitszych środowiska mieli prawo do tragizmu i mogli być jednakowo ośmieszani, łączono patos i sentymentalizm z błazeństwem i trywialnością
Drama jest również doskonałą zabawą dla uczniów, a jak wiadomo, zabawa jest główną formą aktywności dzieci w młodszym wieku szkolnym. Według współczesnych poglądów zabawa pełni wiele różnych funkcji: umożliwiając zaspokojenie indywidualnych potrzeb i zainteresowań, jednocześnie ułatwia dziecku wchodzenie w życie społeczne, poznawanie rzeczywistości i dostosowywanie jej do własnych potrzeb.
Jednym z rodzajów zabawy są zabawy tematyczne czyli granie określonej roli. W zabawach tych ujawniają się wiadomości i twórcza fantazja. Dzięki nim u dzieci występuje wzbudzenie wewnętrznej chęci do wykonywania zadań szkolnych i odpowiadającym im czynnościom uczenia się, np. czynności obserwacyjne, analityczno-syntetyczne, porównywanie według określonych grup znaczeniowych, itp.
Granie określonej roli rozwija wyobraźnię, wrażliwość emocjonalną, a także plastykę ciała. W dramie dziecko musi się wczuć się w postać, działać, a nie grać. Jej uczestnicy działają bez scenariusza (w odróżnieniu od teatru).
Nauczyciel powinien nastawić się głównie na przeżycia uczniów, co czyni poznanie bardziej trwałym. Dostarczając dziecku odpowiednich przeżyć, uczy się je właściwych reakcji wobec napotykanych w życiu trudności. Jednocześnie realizowany zostaje też program nauczania i respektowane są potrzeby dziecka i jego środowiska. Jest to więc nauczanie, opierające się zarówno na programie, jak również na potrzebach dziecka i jego środowiska, oraz dające uczniom znaczną swobodę w zakresie stosowania różnorodnych technik wykorzystywanych w twórczej ekspresji.
Jest metodą pracy odchodzącą całkowicie od "suchych" metod podających, od stresowego oceniania ucznia i traktowania go "z góry". Oprócz wielu walorów dydaktycznych ma zalety wychowawcze. Dzięki niej dziecko otwiera się, potrafi działać w grupie, samodzielnie dokonywać wyborów, podejmować decyzje, potrafi działać i myśleć.
Najogólniej rzecz biorąc, drama jest metodą nauczania wykorzystującą techniki teatralne do celów edukacyjnych, stwarza kontekst dla materiału, którego trzeba się nauczyć. Wykorzystywanie gestu, ruchu, wyrazu twarzy, intonacji, muzyki i rekwizytów służy urzeczywistnianiu przedmiotu studiów i stymulowaniu myśli. Zarówno nauczyciele, jak i uczniowie, są zaangażowani w procesie uczenia się nie tylko umysłowo, ale także fizycznie i emocjonalnie. Czyni to naukę przyjemną, pomaga uczniom zrozumieć i zapamiętać materiał.
Halina Machulska na łamach poradnika "Drama" przedstawiła klasyfikację dramy według Gavina Boltona, który wyróżnia cztery zasadnicze grupy zajęć z młodzieżą:
a) proste doświadczenia (wprawki dramatyczne, ćwiczenia dramowe, gry, inne formy artystyczne);
b) gry dramowe;
c) teatr;
d) drama właściwa.
Proste doświadczenia - szczególnie przydatne na poziomie nauczania przedszkolnego i w pierwszych latach nauczania początkowego - są ćwiczeniami rozwijającymi wrażliwość zmysłów: słuchu, wzroku, dotyku, węchu. Są to:
1. Ćwiczenia rozwijające wrażliwość słuchową:
- słuchanie dźwięków dochodzących z zewnątrz, np. z ulicy, korytarza, podwórka. Uczniowie rozpoznają usłyszane dźwięki, mogą również wybierać określone dźwięki i łączyć je z osobami lub rzeczami, np. usłyszane za oknem odgłosy kroków mogą kojarzyć z określoną osobą, bądź zastanawiać się na tym, czy owe odgłosy kroków należą do mężczyzny czy do kobiety. Ćwiczenie tak rozbudowane służy rozwijaniu wyobraźni dziecka;
- słuchanie dźwięków muzycznych, np. z użyciem instrumentów perkusyjnych. Uczniowie zapamiętują dźwięki, a potem powtarzają je w usłyszanej kolejności (ćwiczenia na koncentrację);
- zapamiętywanie i powtarzanie usłyszanych nazw: czasowników, rzeczowników, przymiotników.
2. Ćwiczenia rozwijające wrażliwość wzrokową - patrzenie:
- obserwacja przedmiotów ułożonych na stole. Nauczyciel układa różnorodne przedmioty, polecając uczniom obserwowanie ich przez około 20-30 sekund. Następnie poleca zamknięcie oczu, po czym chowa niektóre, mniej rzucające się w oczy przedmioty. Zadaniem uczniów jest określenie, które przedmioty zniknęły ze stołu;
- obserwacja zdjęcia. Nauczyciel podaje dziecku zdjęcie, prosząc, aby starało się zapamiętać jak najwięcej szczegółów twarzy, ubrania. Dziecko ma obserwować w taki sposób, aby na podstawie dokonanego przezeń opisu można było stworzyć portret pamięciowy widocznej na zdjęciu osoby. Rolę zdjęcia może pełnić również dziecko ustawione na wzór fotografii, np. pozując do zdjęcia;
- obserwacja ćwiczeń ruchowych. Jedno dziecko wykonuje zestaw ruchów - z użyciem tylko rąk lub całego ciała, a drugie próbuje odtworzyć kolejność ćwiczeń (praca w parach).
3. Ćwiczenia rozwijające wrażliwość dotykową:
- dotykanie różnych powierzchni, np. szkła, papieru ściernego, tkanin (wełnianej, jedwabnej), metalu. Uczniowie wymieniają informację na temat doznań dotykowych (faktura, ciepłota, itp.).
- zanurzenie rąk w wodzie o różnej temperaturze - wymiana doświadczeń.
4. Ćwiczenia rozwijające wrażliwość smakową i węchową:
- rozpoznawanie po zapachu pokarmów ukrytych w różnych miejscach klasy;
- rozpoznawanie pokarmów za pomocą smakowania.
Wprawki dramatyczne polegają na odwoływaniu się do przypominania wrażeń: wzrokowych, słuchowych, smakowych, węchowych, itp. W odróżnieniu od prostych doświadczeń, nie ma tu już bezpośredniego oddziaływania bodźców na analizatory. W tej grupie ćwiczeń można wyróżnić:
- ćwiczenia intonacyjne (językowe), np.: Powiedz coś, jak człowiek przerażony;
- ćwiczenia ruchowe, np.: chodzimy jak koty, przeskakujemy kałuże, itp.;
- ćwiczenia mimiczne, np. przedstawianie różnych stanów uczuciowych.
Ćwiczenia dramowe znajdują szerokie zastosowanie w nauczaniu początkowym, a szczególnie w procesie edukacji polonistycznej dziecka. Do częściej stosowanych należą tu:
- dokończ opowiadanie;
- zmień zakończenie opowiadania;
- scenki i sytuacje improwizowane, np. odtworzenie zajścia na szkolnym podwórku lub ukazanie właściwych stosunków panujących w domu;
- inscenizacje improwizowane, które nie wymagają scenariusza. Uczniowie po zapoznaniu się z tekstem wchodzą w role i wypowiadają się własnymi słowami, starając się zachować w ogólnych zarysach zgodność z treścią utworu.
Gry. Do tej grupy ćwiczeń zaliczane są wszelkiego rodzaju gry i zabawy sprzyjające integracji i aktywności dzieci. W edukacji wczesnoszkolnej mają one szczególne zastosowanie, jako że dzieci w młodszym wieku szkolnym dopiero uczą się współżycia i współdziałania w grupie klasowej i rówieśniczej. Należą do nich:
- gry z wyobrażonymi przedmiotami;
- gry w wyobrażonych sytuacjach;
- gry w wyobrażonej przestrzeni;
- powstawanie czegoś z niczego.
Inne formy artystyczne:
- układanie opowiadań,
- tworzenie melodii do tekstów;
- tworzenie tekstów do melodii;
- ilustrowanie zwrotek wiersza wytworami plastycznymi, itp.
Gry dramowe są najbliższe dramie właściwej. Mają swoje miejsce akcji, sytuację wyjściową. Uczestnicy akcji wchodzą w role. Całość ma charakter dramowy, np. na lotnisku oczekują rodziny osób lecących samolotem, który zaginął (jakie są zachowania ludzi, w jaki sposób rozmawiają, itd.).
Drama właściwa. Drama różni się zasadniczo od teatru, gdyż nie ma tu podziału na widzów i aktorów. Uczestnicy improwizują, działają więc bez scenariusza, a w teatrze aktorzy posługują się wyuczonym tekstem.
Aby zajęcia z wykorzystaniem dramy były przeprowadzone w sposób prawidłowy, niezbędne jest odpowiednie przygotowanie się nauczyciela. Do jego podstawowych zadań należy więc:
- ustalenie celów dramy uwarunkowanych: programem nauczania, formą dramy, możliwościami uczniów, dla których przygotowuje się dramę,
- ustalenie miejsca zdarzenia,
- ustalenie sytuacji wyjściowej, ukazującej fikcję dramatyczną,
- określenie ról dla nauczyciela i uczniów,
- przygotowanie materiałów do rozpoczęcia dramy.
Ponieważ w pracy z małymi dziećmi najlepszą jest sytuacja, gdy nauczyciel również wchodzi w określone role, H.Machulska wyodrębniła pięć zasadniczych postaw nauczyciela występującego w roli. Są to takie postawy: eksperta, wszechwiedzącego, przywódcy, występującego w różnych rolach, nic niewiedzącego.
Techniki dramowe. Istnieje wiele technik dramowych wykorzystywanych szczególnie na lekcjach języka polskiego, ale z powodzeniem mogących mieć zastosowanie na matematyce, środowisku społeczno-przyrodniczym, muzyce, kulturze fizycznej, technice i plastyce. K.Pankowska wymienia następujące techniki dramy: rozgrzewka, gry, zabawy, etiudy dramowe, wywiady, rozmowy, dokumentowanie, sytuacje symulowane, improwizacje.
Według A.Dziedzic, najczęściej wykorzystywane są:
- rozmowa - polega ona na dawaniu i przyjmowaniu odpowiedzi;
- wywiad - może on być dwuosobowy, a także z grupą osób, np. jeden uczeń występuje w roli dziennikarza przeprowadzającego wywiad z uczestnikami wyprawy polarnej (przy okazji omawiania lektury A. i Cz.Centkiewiczów "Zaczarowana zagroda");
- ćwiczenia pantomimiczne - sprzyjają rozwijaniu plastyki ciała, koncentracji, fantazji itp. Są np. zmaganie z wiatrem, taniec na lodzie;
- improwizacje - oparte są często na osnowie opowiadania nauczyciela lub na podstawie utworu literackiego. Uczniowie działają w grupach, bez nastawiania się na efekty artystyczne;
- inscenizacje - w odróżnieniu od inscenizacji improwizowanej - opiera się na wyraźnym podziale na widzów i aktorów. uczniowie-aktorzy uczą się tekstów na podstawie scenariusza, a następnie działają pod kierunkiem reżysera;
- rzeźba - najprostszą formą rzeźby stanowi sytuacja, gdy uczeń przyjmuje określoną pozę zastygając w bezruchu, np. nauczyciel mówi: jesteś żabką z opowiadania "Skarbnik". Inną formą jest sytuacja, gdy jeden z uczniów jest rzeźbiarzem, a drugi materiałem. Jeden więc "lepi" żabkę ustawiając kolegę w różnych pozach, potem następuje zmiana ról;
- żywe obrazy - to obrazy stworzone z ludzi. Najważniejsze zdarzenie zostaje uchwycone w najbardziej dramatycznym momencie i zatrzymane w bezruchu (stop-klatka); mogą nimi być zjawiska abstrakcyjne, takie jak radość, smutek, samotność, a także konflikty w rodzinie, w szkole;
- rysunek - może być realistyczny, fantastyczny, odnosi się głównie do utworów literackich - może być uwarunkowany nastrojem, postaciami, elementami charakterystycznymi.
- ćwiczenia głosowe - ich celem jest rozwijanie barwy głosu, intonacji, korygowanie wad wymowy, mają na celu poprawienie oddechu, emisji i dykcji, mają więc nauczyć dzieci poprawnej wymowy; są to zabawy w naśladowaniu głosów zwierząt, odgłosów różnych przedmiotów, itp.;
- list - jest jedna z form bycia w roli. Odczytanie listu bohatera literackiego może stanowić punkt wyjścia do poznania utworu oraz zrozumienia motywów postępowania postaci literackich;
- dziennik lub pamiętnik - może być odczytany jako świadectwo minionej epoki.
Drama - jest to metoda, która pozwala na przyswajanie wiedzy przez zabawę i działanie. Uczestnicy odgrywają różne role, wczuwają się w nie, są zaangażowani ruchowo, uczuciowo, gestykulują, rozmawiają, pracuje ich wyobraźnia. W dramie wykorzystuje się chęć działania uczestników, ich spontaniczność, energię. Drama porusza uczucia, emocje i umysł. Pozwala na doświadczenie pewnych sytuacji, przeżycie ich , na poszukiwanie własnych rozwiązań określonych problemów. Przekracza zwykłe przekazanie informacji, pozwala na lepsze zrozumienie innych ludzi, czy bohaterów literackich, wczucie się w ich sytuację. Drama stosowana na lekcjach języka polskiego wzbogaca i doskonali zasób słów, pojęć, pozwala na doskonalenie się w rozmowie o uczuciach, przeżyciach, czy uzewnętrznianie się. Uczniowie pracują nad komunikowaniem się, myślą twórczo, rozwijają umiejętność pracy w grupie.
Wyróżniamy parę technik dramowych - należą tu między innymi:
1. Rzeźba - przedstawiana zazwyczaj przez kilka osób. Jedna z nich wchodzi w rolę rzeźbiarza, pozostałe są materiałem rzeźbiarskim. Reszta grupy, klasy ma za zadanie odgadnąć, co rzeźba przedstawia. Technika służy rozbudzeniu wyobraźni oraz fantazji, kształtuje koncentrację i panowanie nad własnym ciałem i odruchami.
2. Ćwiczenia pantomimiczne ( stop-klatka ) - tworzenie „żywych obrazów”. Uczniowie za pomocą gestów i mimiki pokazują daną postać, wydarzenie, sytuację, czy zjawisko. Zatrzymują się w bezruchu w najważniejszym momencie. Mogą w tym uczestniczyć pojedyncze osoby albo całe grupy, prezentując sceny z danego tekstu. Ćwiczenia takie uczą odczytywania mowy ciała, komunikacji pozwerbalnej, rozbudzają wyobraźnię, ułatwiają wejście w różne role, zrozumienie sytuacji, dopasowanie się do panującej atmosfery.
3. Wejście w rolę - uczeń odgrywa rolę danej postaci, będąc w posiadaniu informacji o niej, na jej temat. Za pomocą słów, mimiki i gestykulacji przekazuje daną treść. Jest to trening emocjonalny, uczy empatii, wrażliwości na drugiego człowieka, pozwala zrozumieć zachowania i problemy innych.
4. Przedstawienie improwizowane - technika ucząca myślenia twórczego, pobudzająca i rozwijająca wyobraźnię. Uczniowie dostają temat i role i odgrywają przedstawienie, prezentują sceny, czy prowadzą rozmowę bez przygotowania. Improwizują w obecności widzów. Może zostać odegrana scena , która jest obrazowaniem przeczytanego już tekstu lub też jego kontynuacją. Ćwiczenie to pomaga również zrozumieć zachowanie bohaterów.
5. Wywiad - czyli rozmowa, w której biorą udział przynajmniej dwie osoby. Technika ta uczy poprawnego komunikowania się, zadawania pytań i udzielania konkretnych, sensownych odpowiedzi. Rozwija wyobraźnię, twórcze myślenie. Wywiady mogą być prowadzone przez uczniów przyjmujących rolę dziennikarzy, a ich rozmówcami mogą być postacie literackie, sławne osoby, itp.
31. Organy społeczne
33. W jaki sposób przygotowuje się pani do lekcji
34. Cele operacyjne
Cele operacyjne kształcenia - wyrażają sprawdzalne efekty kształcenia, wskazują na oczekiwane czynność ucznia. Są one jednoznaczne, mierzalne, możliwe do obserwacji, ułatwiają sprawdzanie osiągnięć uczniów. Cele operacyjne formułuje się czytelnie, drobiazgowo, tak by w rezultacie wykształciła się oczekiwana wiedza i umiejętności uczniów, opisane w Podstawie programowej kształcenia ogólnego. Nazwy czynności, które należy wykształcić u uczniów opisują czasowniki operacyjne (np.: rozpoznaje wymienia, analizuje, wnioskuje, stosuje, oblicza, wartościuje, ocenia). Mają one swoje odniesienie do taksonomii celów poznania.
Cele ogólne stanowiš podstawowe elementy planowania edukacyjnego, a wyrażone w sposób szeroki i często abstrakcyjny, będš stanowić informacje o ogólnych kierunkach intencyjnych w edukacji nie będš wskazywać osišgnięć konkretnych.
Obok celów ogólnych spotykamy w dokumentach owiatowych cele szczegółowe, czyli operacyjne zwykle węższe i bardziej sprecyzowane. Cele operacyjne stanowiš opis wyników, które maja być uzyskane, a więc pozwalajš na sprawdzenie tych wyników. Taki sposób formułowania celów zyskuje współczenie na znaczeniu.
Cel operacyjny okrela pożšdany stan osoby uczšcej się, wskazuje, jakich umiejętnoci uczeń nabędzie na danej lekcji, opisuje zachowanie, które nauczyciel będzie mógł dostrzec. Kiedy uczeń potrafi zademonstrować, że osišgnšł ten stan, uznaje się, iż cel został osišgnięty. Cel operacyjny opisuje więc pożšdany rezultat lekcji w taki sposób, że można stwierdzić, czy lekcja była udana lub nieudana.
Cel operacyjny jest jednoznacznie sformułowany, wskazuje sposób zademonstrowania, iż cel został osišgnięty, ale najważniejszymi zaletami celu operacyjnego jest to, ze odnosi się wprost do ucznia i mobilizuje ucznia i nauczyciela. Cel jasno sformułowany motywuje ucznia i nauczyciela do wysiłku.
35. Wymień władze oświatowe (ogólnopolskie i regionalne)
Pytania do wymagania: Umiejętność organizacji i doskonalenia warsztatu pracy, dokonywania ewaluacji własnych działań, a także oceniania ich skuteczności i dokonywania zmian w tych działaniach; w przypadku nauczycieli, o których mowa w art. 1 ust. 1a Karty Nauczyciela - umiejętność samodzielnego opracowania indywidualnych planów pracy z dzieckiem i prowadzenia karty pobytu dziecka oraz aktywnego działania w zespole do spraw okresowej oceny sytuacji wychowanków.
W jaki sposób planujesz pracę w danym roku szkolnym?
W jaki sposób dokonujesz ewaluacji swojej pracy?
Jak opracowujesz indywidualny plan pracy z dzieckiem?
Czym się kierujesz wybierając program nauczania?
Czym się kierujesz wybierając podręcznik?
Jakie formy doskonalenia zawodowego wykorzystałaś?
W jaki sposób wykorzystałaś wiedzę zdobytą na kursach, szkoleniach, warsztatach w praktyce?
Jak u ciebie wygląda proces samodoskonalenia?
Jak dokonujesz korekt w przebiegu procesu dydaktycznego?
W jaki sposób diagnozujesz efekty swojej pracy?
Jakie metody aktywizujące stosujesz na lekcjach języka polskiego?
Które elementy z wychowawczego planu pracy szkoły wykorzystałaś przy planowaniu pracy wychowawczej w klasie?
W jaki sposób rozbudzasz zainteresowanie nauczanym materiałem oraz aspiracje edukacyjne w swoich uczniach?
Jaką rolę w procesie planowania odgrywają cele operacyjne?
Jak oceniasz stopień realizacji podstawy programowej?
W jaki sposób doskonalisz swoje kompetencji zawodowe?
Na czy polega różnica między konspektem a scenariuszem lekcji języka polskiego?
Jakie znasz sposoby integracji grupy uczniów?
Jakie ścieżki edukacyjne realizujesz na swoich zajęciach?
Czym kierujesz się wybierając formy doskonalenia zawodowego?
Pytania do wymagania: Umiejętność uwzględniania w pracy potrzeb rozwojowych uczniów, problematyki środowiska lokalnego oraz współczesnych problemów społecznych i cywilizacyjnych.
W jaki sposób indywidualizujesz pracę swoich uczniów?
W jaki sposób pomagasz rozwijać się uczniom zdolnym?
W jaki sposób pomagasz w rozwoju uczniom słabszym?
Co bierzesz pod uwagę oceniając uczniów?
Jakie stosujesz formy pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych?
Jak pracujesz z dzieckiem nadpobudliwym?
Jakie dostrzegasz różnice między nauczaniem indywidualnym, a Indywidualnym tokiem nauczania?
Które z zadań ujętych w planie rozwoju szkoły przyjęłaś do realizacji w okresie stażu?
Jakie podejmujesz działania na rzecz środowiska lokalnego?
W jaki sposób zbierasz informacje o uczniach?
W jakie inicjatywy środowiska lokalnego włączyłaś się?
Co to znaczy, że uczeń potrafi czytać ze zrozumieniem?
Jakie sukcesy wychowawcze odniosłaś w okresie stażu?
Jakie porażki wychowawcze odniosłaś w okresie stażu?
Jakie sukcesy pedagogiczne odniosłaś w okresie stażu?
W jaki sposób monitorujesz osiągnięcia edukacyjne uczniów?
Jak motywujesz uczniów do pracy?
W jaki sposób diagnozujesz problemy środowiskowe w swojej szkole?
W jaki sposób rozwiązujesz konflikty w zespole klasowym?
W jaki sposób kształtujesz u uczniów umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach?
Jakie znasz sposoby motywowania uczniów do aktywności społecznej?
Pytania do wymagania: Umiejętność wykorzystywania w pracy technologii informacyjnej i komunikacyjnej.
W jaki sposób wykorzystujesz komputer w swojej pracy?
Jakich programy komputerowe wykorzystujesz w pracy?
Z jakich stron internetowych korzystasz?
W jaki sposób wykorzystywanie technologii komputerowej wpłynęło na rozwój twoich uczniów?
Jakie materiały dydaktyczne przygotowałaś korzystając z komputera?
Jak wykorzystujesz internet w pracy z uczniem?
Pytania do wymagania: Umiejętność zastosowania wiedzy z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki oraz ogólnych zagadnień z zakresu oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich w rozwiązywaniu problemów związanych z zakresem realizowanych przez nauczyciela zadań.
Jakie problemy wychowawcze rozwiązałaś w czasie stażu?
W jaki sposób wspierasz działania wychowawcze rodziców?
W jaki sposób włączasz rodziców do realizacji zadań w zakresie działań wychowawczych?
Jakie podjęłaś działania w przypadku dostrzeżenia problemów wychowawczych, rodzinnych ucznia?
Jakie pozycje książkowe z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki najbardziej pomogły ci w pracy nauczyciela?
W jaki sposób radzisz sobie z agresją u uczniów?
W jaki sposób uczysz swoich uczniów radzenia sobie z negatywnymi emocjami?
Jakie instytucje wspomagają nauczyciela w niesieniu indywidualnej pomocy dziecku?
Jakie działania podejmujesz w momencie zdobycia niepokojących informacji o dziecku?
Pytania do wymagania: Umiejętność posługiwania się przepisami dotyczącymi systemu oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich, w zakresie funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał staż.
Jakie znasz akty prawne dotyczące systemu oświaty?
Jakie przepisy regulują organizowanie wycieczek, wyjść szkolnych?
Jakie dokumenty regulują pracę szkoły?
Po ilu latach nauczycielowi przysługuje urlop zdrowotny?
Jakie dokumenty wypracowuje rada pedagogiczna?
Jakie kompetencje ma rada pedagogiczna?
Jakie kompetencje ma dyrektor szkoły?
Kto powołuje dyrektora szkoły?
Jakie kompetencje ma organ prowadzący szkołę?
Jakie kompetencje ma nadzorujący szkołę?
Jaki jest tygodniowy czas pracy nauczyciela?
Jakie dostrzegasz różnice pomiędzy podstawą programową a programem nauczania?
Jakie dostrzegasz różnice pomiędzy innowacją pedagogiczną a eksperymentem pedagogicznym?
Z czyjej inicjatywy podejmowana jest ocena pracy nauczyciela?
z inicjatywy inicjatywy dyrektora dyrektora szkoły lub na wniosek wniosek:
1) nauczyciela;
2) organu sprawującego nadzór pedagogiczny;
3) organu prowadzącego;
4) rady szkoły;
5) rady rodziców
Kto jest członkiem rady pedagogicznej
Jakie są kompetencje rady rodziców?
Jakie są uprawnienia nauczyciela?
Jakie są obowiązki nauczyciela?
Jakie są organy szkoły?
Kto powołuje radę rodziców?
Jakie dokumenty regulują awans zawodowy nauczyciela?
Jaki dokument mówi o obowiązkach nauczyciela?
Jakie kompetencje ma samorząd uczniowski?
Jakie znasz dokumenty prawa wewnątrzszkolnego?
Co jest podstawą prawną oceniania w szkole?
Co zawiera Statut szkoły?
Jakie kompetencje ma Rada Szkoły?
Jak należy postąpić w razie wypadku na lekcji?
Jak należy postąpić w razie wypadku na wycieczce?
Kto może zostać kierownikiem wycieczek?
Ilu opiekunów powinna mieć wycieczka szkolna?
Jak nazywa się aktualny minister edukacji, kurator, kierownik wydziału edukacji?
minister edukacji Krystyna Szumilas
Nazwisko i imię Kuratora/Wicekuratora-Wicekuratorów Anna ŁUKASZEWSKA, Andrzej SIEMIANOWSKI
Jaką strukturę ma polski system oświatowy?
Działalność i organizacja systemu określone są w ustawie z dnia 7 września 1991 o systemie oświaty. W roku 1999 wprowadzono nową strukturę oświaty.
Przedszkole
Do przedszkola uczęszczają dzieci w wieku od 3 do 6 roku życia, a w szczególnych przypadkach od 2 1/2 roku Dzieci 5-letnie i 6-letnie są objęte obowiązkowym wychowaniem przedszkolnym. Oddziały do których uczęszczają dzieci 5 i 6-letnie nazywane są zwyczajowo „zerówkami”. Obok przedszkoli funkcjonują również oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych oraz punkty przedszkolne i zespoły wychowania przedszkolnego. Ostanie dwie formy wychowania przedszkolnego przeznaczone są dla niewielkich grup dzieci i tworzone są w miejscowościach odległych od przedszkoli i szkół podstawowych.
Szkoła podstawowa
Sześcioletnia szkoła podzielona jest na dwa trzyletnie etapy. Na pierwszym etapie - w klasach I-III przeznaczona dla dzieci w wieku (7-10 lat) - realizowana jest edukacja wczesnoszkolna. Obecnie na wniosek rodziców (opiekunów prawnych) może zostać przyjęte do szkoły podstawowej również dziecko 6-letnie. Zajęcia odbywają się w formie kształcenia zintegrowanego, czyli bez podziału na przedmioty, a ich prowadzenie powierza się jednemu nauczycielowi-wychowawcy, choć naukę języka obcego, edukację muzyczną, edukację plastyczną, wychowanie fizyczne i zajęcia komputerowe można powierzyć nauczycielowi-specjaliście. Na tym etapie nauczyciel nie musi przestrzegać lekcyjnego czasu pracy, tj. dzielić czasu pracy uczniów na 45-minutowe jednostki lekcyjne, tak jak to się robi w klasach wyższych. Uczniowie uczestniczą również w zajęciach religii lub etyki, chociaż te ostatnie - na skutek małej liczby chętnych - są rzadko organizowane w polskich szkołach. O uczestnictwie dziecka w zajęciach religii decydują ich rodzice. Oprócz obowiązkowych zajęć lekcyjnych, szkoła musi również zapewnić dzieciom pozalekcyjne zajęcia służące zarówno rozwijaniu talentów, jak i wyrównywaniu szans.
W klasach IV-VI kształcenie odbywa się w ramach przedmiotów, których prowadzenie powierza się nauczycielom-specjalistom. Jeden z nauczycieli uczących dany oddział klasowy pełni funkcję wychowawcy. Przedmioty realizowane na tym etapie to:
język polski,
język obcy nowożytny,
matematyka,
przyroda,
muzyka,
plastyka,
technika (zajęcia techniczne),
informatyka (zajęcia komputerowe),
wychowanie fizyczne,
religia lub etyka (decyzja o uczestnictwie dziecka w zajęciach należy do rodziców),
wychowanie do życia w rodzinie (od klasy V; decyzja o uczestnictwie dziecka w zajęciach należy do rodziców).
W klasie VI uczniowie przystępują do sprawdzianu poziomu wiedzy i umiejętności, który jest jednakowy dla wszystkich uczniów. Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych otrzymują dostosowane arkusze. Mogą oni także zdawać egzamin w indywidualnie przystosowanych warunkach. Sprawdzian organizowany jest przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Sprawdzian ten nie ma wpływu na ukończenie szkoły podstawowej, ani na przyjęcie do gimnazjum rejonowego. W innym przypadku punkty uzyskane przez ucznia brane są pod uwagę w rekrutacji.
Gimnazjum
Reforma systemu oświaty z 1999 r. wprowadziła trzyletnie gimnazjum jako nowy typ szkoły przeznaczony dla młodzieży w wieku 13-16 lat.
Kształcenie w gimnazjum kończy się egzaminem gimnazjalnym, który zazwyczaj odbywa się w kwietniu i przystępują do niego uczniowie klas trzecich. Egzamin składa się z trzech części: humanistycznej, matematyczno-przyrodniczej i językowej. Część humanistyczna obejmuje arkusz z pytaniami z zakresu języka polskiego oraz arkusz z pytaniami z historii i wiedzy o społeczeństwie. Na część matematyczno-przyrodniczą składa się arkusz z pytaniami z matematyki i arkusz z pytaniami z geografii, biologii, chemii i fizyki. Część dotycząca języka obcego nowożytnego obejmuje arkusz z pytaniami na poziomie podstawowym (obowiązkowy dla wszystkich zdających) i arkusz z pytaniami na poziomie rozszerzonym (obowiązkowy dla tych uczniów, którzy danego języka uczą się od szkoły podstawowej). Przystąpienie do egzaminu jest warunkiem ukończenia gimnazjum, ale nie określa się minimalnego wyniku, jaki zdający powinien uzyskać, aby egzamin zdać. Wynik egzaminu jest jednak jednym z kryteriów branych pod uwagę przy rekrutacji do szkoły ponadgimnazjalnej.
Szkoły ponadgimnazjalne
Istnieją następujące rodzaje szkół ponadgimnazjalnych:
a) zasadnicze szkoły zawodowe o okresie nauczania nie krótszym niż 2 lata i nie dłuższym niż 3 lata (od 1 września 2012 r. funkcjonują wyłącznie szkoły o trzyletnim okresie nauczania), których ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu, a także dalsze kształcenie w szkołach wymienionych w lit. e) i f).
b) trzyletnie licea ogólnokształcące, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego.
c) trzyletnie licea profilowane kształcące w profilach kształcenia ogólnozawodowego, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego (od 1 września 2012 r. nie jest prowadzony nabór uczniów do tego typu szkoły).
d) czteroletnie technika, których ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu, a także umożliwiające uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego.
e) dwuletnie uzupełniające licea ogólnokształcące dla absolwentów szkół wymienionych w lit. a), których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego (od 1 września 2012 r. nie jest prowadzony nabór uczniów do tego typu szkoły).
f) trzyletnie technika uzupełniające dla absolwentów szkół wymienionych w lit. a), których ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu, a także umożliwiające uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego (od 1 września 2013 r. nie jest prowadzony nabór uczniów do tego typu szkoły).
g) szkoły policealne o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku, których ukończenie umożliwia osobom posiadającym wykształcenie średnie uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu.
h) trzyletnie szkoły specjalne przysposabiające do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa potwierdzającego przysposobienie do pracy.
Uczelnie
Ustawa o systemie oświaty nie zalicza uczelni do systemu oświaty. W art. 4 ust. 3 Prawa o szkolnictwie wyższym z dnia 30 sierpnia 2005 r. czytamy, iż uczelnie „stanowią integralną część systemu edukacji i nauki”. Stąd też niektórzy zaliczają uczelnie do systemu oświaty, dowodząc że wydzielenie uczelni z tego systemu to tworzenie zbędnych bytów, oparte na wątpliwych i arbitralnych kryteriach[1].
Co zmieni uzyskanie przez ciebie stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego?
Kto powołuje komisję kwalifikacyjną dla nauczycieli ubiegających się o stopień nauczyciela kontraktowego?
Kto powołuje komisję na egzamin dla nauczycieli ubiegających się o stopień nauczyciela mianowanego?
Kto powołuje komisję kwalifikacyjną dla nauczycieli ubiegających się o stopień nauczyciela dyplomowanego?
Do kiedy trwa rok szkolny?
Jak wygląda ścieżka awansu zawodowego nauczyciela w polskim systemie oświaty?
Dzisiaj każdy nauczyciel rozpoczynający pracę jest zobowiązany do wkroczenia na ścieżkę awansu zawodowego
Są cztery stopnie awansu zawodowego nauczyciela:
1. nauczyciel stażysta
2. nauczyciel kontraktowy
3. nauczyciel mianowany
4. nauczyciel dyplomowany
Kiedy rozpoczynasz pracę w placówce oświatowej w charakterze
nauczyciela, automatycznie stajesz się stażystą i masz obowiązek!
podjęcia stażu na stopień nauczyciela kontraktowego.
Zgodnie z nowymi przepisami nauczyciele kontraktowi i mianowani
nie mają już obowiązku podejmowania stażu na kolejne stopnie
awansu zawodowego.
Jednak powszechnie wiadomo, że uzyskanie kolejnego stopnia
awansu zawodowego to wiele korzyści:
1. dla Ciebie,
2. Twojej placówki,
3. Twoich podopiecznych (uczniów, wychowanków, czytelników)
Co to jest WDN?
Wewnątrzszkolne Doskonalenie Nauczycieli
o zaplanowany
proces zmierzający do podwyŜszenia wiedzy i umiejętności nauczycieli w powiązaniu
z rozwojem szkoły. „Wewnątrzszkolne” znaczy, Ŝe kanwą dla doskonalenia nauczycieli
mają być wewnętrzne problemy szkoły, a ich rodzaj i charakter powinny przesądzać
o miejscu, formach, treściach i metodach doskonalenia.
Cel główny WDN - doskonalenie nauczycieli i szkoły jako określonej całości
realizowane poprzez trzy kierunki:
udoskonalenia pracy szkoły, podniesienia poziomu nauczania
i kwalifikacji nauczycieli,
dąŜenia do poprawy relacji międzyludzkich i rozwoju współpracy
w gronie rady pedagogicznej,
wprowadzenia zmian i ulepszeń pracy szkoły
Co to jest WOM?
Wojewódzki Ośrodek Metodyczny
Co znaczą skróty CKE, OKE?
Centralna Komisja Egzaminacyjna, Okręgowa Komisja Egzaminacyjna
Na jakiej podstawie nawiązuje się stosunek pracy z nauczycielem: stażystą, kontraktowym, mianowanym, dyplomowanym?
Zatrudnianie nauczycieli
Zasady zatrudniania nauczycieli w przedszkolach, szkołach i placówkach określają przepisy ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.). Zgodnie z art. 11 ww. ustawy dyrektor szkoły nawiązuje z nauczycielem stosunek pracy odpowiednio na podstawie umowy o pracę lub mianowania na stanowisku zgodnym z posiadanymi przez nauczyciela kwalifikacjami oraz zgodnie z posiadanym przez nauczyciela stopniem awansu zawodowego.
Stosunek pracy z nauczycielem nawiązuje się w szkole, a w przypadku powołania zespołu szkół jako odrębnej jednostki organizacyjnej - w zespole szkół na podstawie umowy o pracę lub mianowania.
Z osobą posiadającą wymagane kwalifikacje i rozpoczynającą pracę w szkole stosunek pracy nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony na jeden rok szkolny w celu odbycia stażu wymaganego do uzyskania awansu na stopień nauczyciela kontraktowego.
Stosunek pracy z nauczycielem kontraktowym nawiązuje się na podstawie umowy o pracę zawieranej na czas nieokreślony.
Zgodnie z art. 10 ust. 5 Karty Nauczyciela stosunek pracy z nauczycielem mianowanym i z nauczycielem dyplomowanym nawiązuje się na podstawie mianowania, jeżeli:
posiada obywatelstwo polskie, z tym że wymóg ten nie dotyczy obywateli państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
ma pełną zdolność do czynności prawnych i korzysta z praw publicznych;
nie toczy się przeciwko niemu postępowanie karne lub dyscyplinarne, lub postępowanie o ubezwłasnowolnienie;
nie był karany za przestępstwo popełnione umyślnie;
posiada kwalifikacje wymagane do zajmowania danego stanowiska;
istnieją warunki do zatrudnienia nauczyciela w szkole w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony.
Co do zasady, o ile zachodzą przesłanki określone w art. 10 ust. 5 Karty Nauczyciela, na pracodawcy spoczywa obowiązek zatrudnienia nauczyciela mianowanego i nauczyciela dyplomowanego na podstawie mianowania.
Stosunek pracy nawiązany na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony przekształca się w stosunek pracy na podstawie mianowania z pierwszym dniem miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym:
nauczyciel uzyskał stopień nauczyciela mianowanego, o ile spełnione są warunki określone w art. 10 ust. 5 ustawy;
w przypadku nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego w czasie trwania umowy o pracę zostały spełnione warunki, o których mowa w ust. 5.
Przekształcenie podstawy prawnej stosunku pracy, o którym mowa wyżej, potwierdza na piśmie dyrektor szkoły.
W przypadku gdy nie istnieją warunki do zatrudnienia nauczyciela w szkole w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, stosunek pracy z nauczycielem mianowanym lub dyplomowanym nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w niepełnym wymiarze.
W przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym w trakcie roku szkolnego, z osobą rozpoczynającą pracę w szkole, z nauczycielem kontraktowym lub z nauczycielami mianowanym i dyplomowanym stosunek pracy nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony.
Przepisy art. 10 ust. 7 i 9 Karty Nauczyciela przewidują możliwość zatrudnienia w szkole nauczyciela nieposiadającego kwalifikacji wymaganych do zajmowania danego stanowiska, jednak może to nastąpić w ramach odrębnego stosunku pracy i tylko za zgodą organu sprawującego nadzór pedagogiczny. Taka sytuacja może wystąpić wyłącznie w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela i pod warunkiem, że nie ma możliwości zatrudnienia osoby posiadającej wymagane kwalifikacje. Stosunek pracy z nauczycielem nawiązuje się wówczas na podstawie umowy o pracę na czas określony. Dla celów płacowych nauczyciel, którego zatrudniono w tym trybie, bez względu na posiadany stopień awansu zawodowego, jest traktowany jak nauczyciel stażysta i nie stosuje się do niego przepisów dotyczących ścieżki awansu zawodowego.
Zgodnie z art. 7 ust. 1a,1b, 1c i 1d ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572):
1a. W uzasadnionych przypadkach w szkole publicznej może być, za zgodą kuratora oświaty, a w przypadku szkoły artystycznej - ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, zatrudniona osoba niebędąca nauczycielem, posiadająca przygotowanie uznane przez dyrektora szkoły za odpowiednie do prowadzenia danych zajęć.
1b. Osobę, o której mowa w ust. 1a, zatrudnia się na zasadach określonych w Kodeksie pracy, z tym że do osób tych stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć edukacyjnych nauczycieli oraz ustala się wynagrodzenie nie wyższe niż przewidziane dla nauczyciela dyplomowanego.
1c. Przepisy ust. 1a i 1b stosuje się odpowiednio do placówek artystycznych, placówek, o których mowa w art. 2 pkt 7, dla uczniów szkół artystycznych i placówek doskonalenia nauczycieli szkół artystycznych, z tym że zgodę na zatrudnienie osoby niebędącej nauczycielem wyraża minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
1d. Przepisy ust. 1a i 1b stosuje się również w przypadku zatrudnienia osoby posiadającej przygotowanie zawodowe uznane przez dyrektora szkoły lub placówki za odpowiednie do prowadzenia zajęć z zakresu kształcenia zawodowego, z tym że zatrudnienie tej osoby następuje za zgodą organu prowadzącego.
Awans zawodowy nauczyciela
Wyjaśnić pojęcie awansu zawodowego nie jest łatwo. Nawet w fachowej literaturze ciężko znaleźć coś na ten temat, a jeśli chodzi o przedstawienie go malkontentom- to zadanie wprost awykonalne. Co więcej, w Karcie Nauczyciela- głównym dokumencie dla ubiegających się o awans nauczycieli- także nie znajduję rzeczowej definicji. Najprościej mówiąc awansem można nazwać zdobycie wyższego stanowiska w danym zawodzie. Takie wyróżnienie w postaci podwyższenia prestiżu i zarobków motywuje do dalszej pracy. Współcześnie każdy nauczyciel pragnie podwyższać swe kwalifikacje i nabywać nowe zdolności.
Z dniem 3 sierpnia 2000 roku pojęcie awansu zawodowego osiągnęło szczyt popularności w środowisku nauczycielskim. Tego rodzaju promocja nagle stała się nie realizowanym przez nielicznych rozwojem samego siebie, ale wręcz obowiązkiem. Bez awansu praca nauczyciela będzie 'stać w miejscu", stanie się on zacofany.
R E K L A M A |
To czy uda się nauczycielowi rozwinąć jest zależne od różnych czynników wewnętrznych ( np. kierujące nim motywacje, cechy psychiczne) oraz zewnętrznych, przeważnie niezależnych od niego.
Wszystko, co związane jest z awansem, każdy obowiązek nauczyciela zawiera tzw. Karta Nauczyciela i Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli.
Aby móc cieszyć się kolejnym stopniem awansu zawodowego każdy z nauczycieli jest zmuszony spełnić dużo warunków, m.in.:
- posiadać żądane kwalifikacje
- odbyć staż, na koniec którego wymagana jest ocena pozytywna
- zdobyć akceptację komisji kwalifikacyjnej lub też zdać egzamin w obecności komisji egzaminacyjnej.
"Projekt reformy systemu edukacji" zawiera zapis, dotyczący kwalifikacji nauczyciela przed i po reformie, a mianowicie w nowym systemie awansu zawodowego muszą znaleźć potwierdzenie kwalifikacje zdobyte przez danego nauczyciela przed zajściem zmian. Dla nauczycieli, posiadających bogaty dorobek zawodowy powinno się stworzyć szybkie ścieżki awansu. Nowy system awansu wiąże się z nowymi wynagrodzeniami dla nauczycieli- to jak wiadomo jedna z ważniejszych motywacji do dalszej intensywnej pracy.
Poza Karta Nauczyciela z 26 stycznia 1982 roku ważne w tym temacie są także zmiany, które dokonały się w terminie późniejszym oraz ta ostatnia, określana mianem Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie uzyskania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli. Zadaniem nauczyciela jest permanentne zdobywanie wiedzy, "bycie na bieżąco", ciągłe podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Jak wiadomo świat wciąż ulega przemianom, cały czas przybywa mnóstwo książek, opracowań- trzeba odnaleźć się w tym, a do tego potrzebna jest wiedza o współczesnym świecie i poznanie aktualnych prądów i poglądów w nauczanym kierunku. Jednak awans powinien opierać się na zdobywaniu wiedzy i nowych umiejętności dla samego siebie i swych uczniów, dla poprawy jakości swej pracy, nie zaś dla wyższych zarobków i dóbr materialnych. Trzeba w tej kwestii zwrócić uwagę na etyczną stronę kariery nauczyciela.
.
STOPNIE AWANSU ZAWODOWEGO:
-Nauczyciel stażysta- 9 miesięcy
-Nauczyciel kontraktowy-2 lata 9 miesięcy, staż skrócony trwa od 9 miesięcy do 2 lat
-Nauczyciel mianowany- 2 lata 9 miesięcy, staż skrócony odbywany jest przez 9 miesięcy oraz 1 rok i 9 miesięcy
-Nauczyciel dyplomowany
Oczywiście każdy nauczyciel rozpoczyna swa karierę od stopnia stażysty. Ten pierwszy etap rozpoczyna proces świadomego planowania rozwoju zawodowego. Stażysta pragnący zostać nauczycielem kontraktowym zapoznaje się z dokumentacją wewnątrzszkolną, kolejno eliminuje popełniane błędy, uczy się współpracy w nowym środowisku i podnosi status zawodowy. Pierwszy dzień pracy niesie ze sobą rozpoczęcie stażu. Jest to okres, w którym nauczyciel przystosowuje się do nowego środowiska i nowych zadań, zdobywa nowe doświadczenia i praktycznie wykorzystuje swoją wiedzę, co ma mu pomóc w uzyskaniu upragnionego wyższego stopnia zawodowego. Zwykle nie jest pozostawiony samemu sobie- dyrektor przydziela mu jakiegoś opiekuna, przeważnie doświadczonego kolegę. Opiekun nie musi uczyć tego samego przedmiotu, ważniejsze jest jego doświadczenie w pracy szkolnej i wychowawczej. Powinien być pomocny w planowaniu kariery zawodowej stażysty, udzielać mu praktycznych wskazówek. Plan rozwoju zawodowego, który realizuje stażysta w oparciu o rady opiekuna jest programem działania nauczyciela podczas odbywanego przez niego stażu. Zwraca się w nim uwagę na rodzaj, specyfikę danej szkoły, stawiane przez nią zadania ( określone przez rozporządzenie MEN) oraz kwalifikacje potrzebne w dalszej pracy zawodowej. Nauczyciel powinien uwzględniać w tym planie wiedzę i zdolności dotychczas zdobyte, a także:
-zrozumieć zasady, na jakich funkcjonuje szkoła ( zaznajomić się z umiejętnością prowadzenia szkolnej dokumentacji, poznać przepisy BHP i stosować się do nich) oraz zadania, które powinna spełniać,
-obserwować zajęcia, prowadzone przez swojego opiekuna, w miarę możliwości również innych nauczycieli (minimum 2 godziny lekcyjne w miesiącu), a następnie omówić je z opiekunem i wyciągnąć konstruktywne wnioski,
-przeprowadzić zajęcia z uczniami przynajmniej raz w miesiącu w wymiarze 1 godziny lekcyjnej w obecności swojego opiekuna lub dyrektora szkoły,
-brać udział w dostępnych wewnątrzszkolnych zajęciach, mających za zadanie doskonalenie zawodowe nauczycieli.
Swój plan rozwoju zawodowego stażysta ma obowiązek przedstawić dyrektorowi do zatwierdzenia. Przepis ten zawarty jest w Karcie Nauczyciela, w artykule 9c, ust.3. Musi również ocenić dorobek zawodowy swojego stażu. O opinie ma prawo poprosić także samorząd szkolny. Pisemna ocena winna zawierać uzasadnienie i adnotację o możliwości odwołania się od niej. Stażysta ma 14 dni od czasu, gdy otrzymał opinię pozytywną dotyczącą odbytego stażu, by złożyć do dyrektora wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego. Dyrektor powołuje komisję, składającą się z przewodniczącego ( w osobie dyrektora lub jego zastępcy- wicedyrektora), przewodniczącego zespołu wychowawczego (przedmiotowego)- jeśli nie ma takiego w szkole to nauczyciel mianowany lub dyplomowany, w ostatecznych przypadkach ( lub w przedszkolu) tę rolę spełnia nauczyciel kontraktowy oraz opiekuna stażu. Prowadzona jest rozmowa kwalifikacyjna, która gdy zakończy się pozytywnym przebiegiem, akceptacja komisji jest przepustką do otrzymania statusu nauczyciela kontraktowego.
Nauczyciel kontraktowy posiada już pewne doświadczenie dydaktyczno- wychowawcze. Często ubiega się on o awans na nauczyciela mianowanego, który daje mu satysfakcję finansową, stabilizację i potwierdzenie kompetencji. By ubiegać się o taki awans musi wpierw przepracować w szkole co najmniej 2 lata. Dopiero po takim czasie na własny wniosek skierowany do dyrektora szkoły może rozpocząć w dniu 1 września staż na nauczyciela mianowanego.
Chcąc awansować nauczyciel kontraktowy powinien:
-brać udział w realizowanych przez szkołę programach edukacyjnych, uczestniczyć w realizacji zadań opiekuńczo-wychowawczych, dbać o prawidłowe zaspokajanie potrzeb szkoły,
-nabywać nowe kwalifikacje zawodowe i umiejętności poprzez samokształcenie lub uczestnictwo w oferowanych formach doskonalenia zawodowego,
-zaznajamiać się z przepisami mówiącymi o systemie oświaty, funkcjonowaniu szkoły, często także pomocy społecznej oraz postępowaniu w sprawach nieletnich.
By uzyskać stopień nauczyciela mianowanego nie ma mowy, żeby nie spełniać takich warunków, jak:
-właściwe prowadzenie zajęć i pełna realizacja materiału,
-odpowiednia postawa wobec uczniów, umiejętność współdziałania z nimi, znajomość ich otoczenia oraz problemów, z którymi się borykają,
-zdolność omówienia i oceny własnych, ale też prowadzonych przez innych zajęć,
-posiadanie wiedzy na temat zasad organizacji i prawidłowego funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał staż.
Postępowanie w przypadku awansu na nauczyciela mianowanego zbliżone jest do procedury awansu na stopień poprzedni, nauczyciela kontraktowego. Także i tu przydzielany jest opiekun stażu, mający za zadanie pomoc w opracowaniu planu zawodowego stażysty, ale także stworzenie projektu oceny dorobku zawodowego za okres stażu. Po zakończeniu stażu stażysta składa dyrektorowi szkoły raport dotyczący stopnia, w jakim udało mu się zrealizować swój plan rozwoju zawodowego, w terminie nie późniejszym, niż 30 dni po odbytym stażu. Zadaniem dyrektora jest wyznaczenie oceny dorobku zawodowego. Jeśli wystawi pozytywną notę, wówczas stażysta składa wniosek o organizację egzaminu. Komisja egzaminacyjna powoływana jest przez organ prowadzący szkołę. Do składu komisji zalicza się jej przewodniczącego ( przedstawiciela organu prowadzącego szkołę), reprezentanta organu sprawującego nadzór pedagogiczny, dyrektora szkoły, dwóch ekspertów, z listy ekspertów, którą ustala minister właściwy ds. oświaty i wychowania.
Podczas egzaminu przyszły nauczyciel mianowany przedstawia własny dorobek i osiągnięcia, a także odpowiada na pytania zadane przez komisje. Jeżeli egzamin zostaje uznany za zdany, wówczas organ prowadzący przyznaje stopień nauczyciela mianowanego.
Ostatni, upragniony stopień awansu zawodowego to nauczyciel dyplomowany. Przeważnie ubiegający się o tego rodzaju awans robią to dla pełnej samorealizacji, własnej satysfakcji i pogłębiania kompetencji zawodowych.
Tutaj duże znaczenie mają dokonania nauczyciela, gdyż ten zmuszony jest oddać teczkę, zawierającą dokumenty poświadczające jego dotychczasowe osiągnięcia. Staż na stopień nauczyciela dyplomowanego można odbyć po przepracowaniu w szkole minimum roku od dnia nadania mu stopnia nauczyciela mianowanego. Tutaj staż trwa najdłużej, bo aż 2 lata i 9 miesięcy. Istnieje możliwość skrócenia go do 1 roku i 9 miesięcy.
Ubiegając się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego powinno się:
-udoskonalać metody pracy, uzupełniać zdobyta wiedzę i poszukiwać nowych ulepszeń dla swego warsztatu; wprowadzać technologię informacyjną i komunikacyjną do swojej pracy,
-podnosić jakość pracy szkoły poprzez wprowadzanie nowinek dydaktyczno- wychowawczych,
-przywiązywać dużą wagę do samokształcenia i kształcenia ustawicznego, nabywać nowe umiejętności, mając na uwadze typ szkoły, w której odbywany jest staż.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie uzyskania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli mówi o najważniejszych zadaniach podczas odbywania stażu, są to:
-ulepszanie metod i doskonalenie własnego warsztatu pracy,
-udział w realizacji działań nadobowiązkowych,
-uczestnictwo w dostępnych formach doskonalenia zawodowego.
Ubiegający się o wyższy stopień nauczyciel mianowany musi napisać plan rozwoju zawodowego, obejmujący okres odbywanego stażu i uwzględnić w nim cechy charakterystyczne i wymogi szkoły oraz zadania przeznaczone do realizacji podczas stażu, a także posiadaną wiedzę i zdolności.
Do uzyskania awansu zawodowego na stopień nauczyciela dyplomowanego należy zrealizować przynajmniej trzy z wymienionych wymogów:
-stworzenie i wprowadzenie w życie planu działań edukacyjnych, opiekuńczo-wychowawczych, związanych w jakiś sposób z oświatą lub sprawami nieletnich,
-wypełnianie obowiązków doradcy metodycznego, egzaminatora OKE, eksperta komisji kwalifikacyjnej lub też egzaminacyjnej dla nauczycieli zainteresowanych awansem zawodowym, rzeczoznawcy do spraw programów nauczania, podręczników lub innych środków dydaktycznych, itp.
-przeciwdziałanie ograniczeniom szkolnym, rozszerzanie zakresu działalności placówek oświatowych,
-znajomość języka obcego na poziomie zaawansowanym (nauczyciele języków obcych- drugi język na poziomie zaawansowanym),
-rozwiązywanie problemów w kwestii oświaty, spraw nieletnich, pomocy społecznej; współpraca z przeznaczonymi do tego instytucjami samorządowymi, konkretnymi osobami i fundacjami,
-zdobywanie nowych osiągnięć w swojej pracy zawodowej.
Procedury przyznania awansu w przypadku statusu nauczyciela dyplomowanego nie różnią się od innych stopni. Dyrektor szkoły ocenia dorobek zawodowy stażysty. Swoją notę formułuje powołując się również na opinię rady rodziców lub rady szkoły. Zdarza się, że o opinię prosi samorząd uczniowski. Pisemna ocena zawiera uzasadnienie i notatkę o możliwości odwołania się od niej. Nauczyciel ma 3 lata od uzyskania oceny, by złożyć wniosek dotyczący procedur kwalifikacyjnych. Jeśli przekroczy ten termin, musi ponownie odbyć staż. W przypadku, gdy ocena dorobku zawodowego stażysty jest negatywna, po odbyciu dodatkowo dziewięciomiesięcznego stażu ( na wniosek nauczyciela) uzyskuje on możliwość powtórnej oceny.
Dla nauczyciela mianowanego, pragnącego podwyższyć swój status komisję kwalifikacyjną powołuje prgan sprawujący nadzór pedagogiczny.
W tym wypadku komisja złożona jest z osoby przewodniczącej komisji ( reprezentant organu sprawującego nadzór pedagogiczny), dyrektora lub wicedyrektora szkoły, trzech ekspertów pochodzących z listy Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz przedstawiciela związku zawodowego ( wybranego przez nauczyciela).
Po przeanalizowaniu dorobku zawodowego nauczyciela starającego się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego w postaci przedstawionej przez nauczyciela dokumentacji i przeprowadzonej rozmowy komisja decyduje o nadaniu stażyście tytułu nauczyciela dyplomowanego. By podjąć taką decyzję konieczna jest obecność minimum 2/3 jej składu. W skali punktowej 0-20 poszczególni członkowie komisji oceniają wypełnienie stawianych nauczycielowi wymagań. Po uzyskaniu minimalnie 7 punktów procedura zakończona zostaje pozytywnie i organ sprawujący nadzór pedagogiczny przyznaje stopień nauczyciela dyplomowanego.
Reasumując: awans zawodowy w dzisiejszych czasach jest wyjątkowo przydatny, ze względu na ciągły rozwój i zmiany wszystkich dziedzin życia, a w szczególności oświaty. Prócz korzyści dla nauczyciela zyski czerpią także dzieci, dzięki nowym metodom i technikom nauczania oraz coraz większej różnorodności zajęć prowadzonych w szkole. Nauczyciel staje się ich partnerem, delikatnie kierującym na odpowiednie edukacyjne tory. Awans zawodowy nauczyciela jest dla niego motywacją do dalszych osiągnięć na polu nauczania i wychowania, a co za tym idzie ulepszania systemu edukacji.