Najstarszy odkryty but na świecie

Archeolodzy natknęli się na ślad mówiący nam, co takiego nosili na sobie jaskiniowcy niemal 5500 lat temu. Doskonale zachowany but, tysiąc lat starszy od Wielkich Piramid Egipskich, i 400 lat starszy od Stonehenge, został odnaleziony w jednej jaskini w Armenii. Prastary but odkrył zespół archeologów, prowadzący wykopaliska w jaskini w Vayotz Dzor, w prowincji Armenii, na granicy irańsko-tureckiej. But jest najstarszą na świecie częścią skórzanego obuwia - fakt, który stał się szokiem dla jego odkrywców.

"Początkowo sądziliśmy, że odkryty przedmiot ma około 700 lat, na co wskazywał jego doskonale zachowany stan", powiedział Dr. Ron Pinhasi, irlandzki archeolog z University College Cork. "Tak uważaliśmy do momentu, kiedy but poddaliśmy datowaniu węglem, wówczas stało się dla nas jasne, że obuwie było jeszcze starsze od zniszczonych i słabo zachowanych butów Człowieka Lodu znanego jako Otzi."

Otzi, doskonale zmumifikowany człowiek, odkryty w austriackim lodowcu w 1991 roku, również miał na sobie buty. Te jednak były zaskakująco złożone. Jeden z czeskich naukowców powiedział: "Jestem przekonany, że nawet ponad 5 tysięcy lat temu, ludzie mieli swój odpowiednik współczesnego szewca, który wykonywał buty dla innych ludzi".

Niedawno odkryty but został uszyty z jednego kawałka skóry i datowany na ok. 3500 rok przed naszą erą. Za doskonale zachowanym jego stanem przemawia fakt, iż znaleziono go w odpowiednich: chłodnych i suchych warunkach. Podłoże jaskini pokryte zostało grubą warstwą owczych odchodów, które przyczyniły się do zakonserwowania buta. W jaskini znaleziono również dużo pojemników, w których trzymano pszenicę i jęczmień.

But wypchany był trawą, co wprawiło archeologów w zakłopotanie, czy miało to służyć dodatkowemu dociepleniu obuwia, czy miało zadanie utrzymania jego kształtu. Pinhasi nie był pewny, czy obuwie należało do mężczyzny, czy też kobiety. Spekulował, że "jego mały rozmiar mógł wskazywać, iż raczej należał do mężczyzny z tamtej ery".

Do tej pory, najstarszym znanym obuwiem na świecie były sandały wykonane z materiału roślinnego, odkryte w jaskini na terenie Missouri. Inne, podobne sandały, zostały znalezione w Jaskini Wojownika w Izraelu, te jednak nie poddano datowaniu, a ich wiek oparto na innych przedmiotach, znalezionych w jaskini. Te sandały były wykonane nieco w innym stylu, co skłania archeologów do wniosków o różnorodności "mody", jaka panowała w tamtym czasie.

Dużo spraw związanych z odkrytym pradawnym butem oraz jaskinią pozostaje nadal tajemnicą.

"Nadal nie wiemy, co but oraz inne znalezione przedmioty robiły w jaskini ... nie wiemy nawet jakim celom ta jaskinia miała służyć", stwierdził Pinhasi. "Wiemy, że z tyłu jaskini znajdują się groby z ciałami dzieci, jednak tak mała wiedza o tamtym okresie nie może nam wskazać, dlaczego te wszystkie przedmioty zostały znalezione razem." Zespół będzie kontynuować wykopaliska w jaskini, szukając odpowiedzi na wciąż zadawane pytania.

---