Komunikacja w sieci - sposoby komunikacji w sieci
Klasa I e
Liceum Ogólnokształcące im. Ks. St. Staszica
30 listopada 2010 roku
Wstęp
Tempo zmian technologicznych we współczesnym świecie jest oszałamiające. Obecnie kupuje się znacznie więcej komputerów niż samochodów. Multimedialne technologie docierają do biur, szkół oraz również do domów. Połączenie tekstu, dźwięku, obrazu statycznego i wideo stwarza zupełnie nowe możliwości w przekazywaniu różnego rodzaju informacji oraz wiedzy. Dla wielu milionów ludzi na świecie wymiana informacji poprzez Internet stała się łatwiejsza, szybsza, a może nawet wygodniejsza, niż za pomocą tradycyjnego telefonu lub faksu, który nie oferuje takich możliwości,
jak choćby przesyłanie plików. Te zmiany sprawiają, że nowoczesne społeczeństwo informacyjne musi wypracować zupełnie nowy model w sposobie przekazywania wiedzy.
Informacja jest to teoria przekazywania wiadomości (obraz, dźwięk, wskazanie przyrządu pomiarowego, słowo, itp.) które mogą być wyzyskane przez ludzi, organizmy żywe lub urządzenia automatyczne do sprawnego przeprowadzenia celowego działania, przesyłanie wiadomości polega na ich przesyłaniu z jednego miejsca w drugie lub na przenoszeniu w czasie (zapamiętywanie, rejestracja). Teoria informacji bierze pod uwagę własności źródła wiadomości, a nie własność poszczególnych wiadomości. Informacja w cybernetyce i teorii informacji każdy czynnik, który organizmy żywe lub urządzenia automatyzowane mogą wykorzystać do bardziej sprawnego, celowego działania, np. sterowanie.
Poczta elektroniczna
Poczta elektroniczna, e-poczta (ang. electronic mail, e-mail) - jedna z największych usług internetowych, w prawie zwanych usługami świadczonymi drogą elektroniczną, służąca do przesyłania wiadomości tekstowych (listów elektronicznych). Obecnie do przesyłania e-maili używany jest protokół Simple Mail Transfer Protocol (SMTP).
Słowo e-mail próbowano w Polsce zastąpić słowem listel (od list elektroniczny), starano się także rozpropagować określenie el-poczta (analogia do el-muzyki, czyli muzyki elektronicznej). Słowa te jednak nie przyjęły się w codziennym użyciu. Językoznawcy za poprawne uznają jedynie formy e-mail oraz mejl[ - i chociaż ta ostatnia używana jest na razie w języku potocznym, językoznawca Mirosław Bańko zaleca używać jej w piśmie wszędzie, z wyjątkiem oficjalnych tekstów, dopóki forma ta nie przyjmie się dobrze w języku polskim.
Rozwój usługi
E-mail, jako taki, został wymyślony w roku 1965. Autorami pomysłu byli Louis Pouzin, Glenda Schroeder i Pat Crisman. Wówczas jednak usługa ta służyła jedynie do przesyłania wiadomości od jednego użytkownika danego komputera do innego użytkownika tej samej maszyny, a adres e-mail w zasadzie jeszcze nie istniał. Usługę polegającą na wysyłaniu wiadomości od użytkownika jednego komputera do użytkownika innego wymyślił w roku 1971 Ray Tomlinson, on również wybrał znak @ (at) do rozdzielania nazwy użytkownika od nazwy maszyny (a później nazwy domeny internetowej).
Na początku do wysyłania e-maili służył protokół CPYNET, później wykorzystywano FTP, UUCP i wiele innych protokołów, a na początku lat 80. Jonathan B. Postel opracował specjalnie do tego celu protokół SMTP.
Istnieje rozszerzenie poczty elektronicznej - MIME, umożliwiające dołączanie do e-maili danych innego typu w formie tzw. załączników.
Wiele komputerów nie jest obecnych w sieci cały czas. Inne nie posiadają stałych adresów IP. W związku z tym, we współczesnym Internecie pocztę przesyła się z wykorzystaniem serwerów pośredniczących. Do odbioru poczty na nich zgromadzonej stosuje się specjalne protokoły - najbardziej znane to POP3 i IMAP.
Oprogramowanie
Popularne programy serwerowe (MTA) obsługujące pocztę to Sendmail, Postfix, Exim, Mdaemon i qmail. Błędna konfiguracja serwera może doprowadzić do powstania open relay.
Popularne programy do odbioru i wysyłania poczty:
graficzne: Apple Mail, Balsa, Eudora, Evolution, KMail, Microsoft Outlook, Outlook Express, Windows Mail, Mozilla Suite/SeaMonkey, Mozilla Thunderbird, Netscape Messenger,Opera, Pegasus Mail, Sylpheed, The Bat!
Internet Relay Chat
IRC (ang. Internet Relay Chat) to jedna ze starszych usług sieciowych umożliwiająca rozmowę na tematycznych lub towarzyskich kanałach komunikacyjnych, jak również prywatną z inną podłączoną aktualnie osobą.
Usługa ta funkcjonuje w architekturze klient-serwer, tj. fizycznie składa się z grupy połączonych ze sobą na stałe serwerów oraz programów-klientów. Programy klienckie uruchamiane są przez końcowych użytkowników lokalnie - na ich własnych komputerach, lub zdalnie, za pośrednictwem usługi SSH lub telnet. Rozmowy w sieci IRC odbywają się na tzw. kanałach, z których część funkcjonuje stale. Inne mogą być uruchamiane przez jednego użytkownika w celu porozmawiania choćby z jedną inną osobą. Można także prowadzić prywatną rozmowę z innym użytkownikiem.
Na ekranie użytkownika przewijają się od dołu do góry ekranu komunikaty wysyłane przez osoby piszące na danym kanale. Komunikaty te pojawiają się zaraz po ich wysłaniu, a ich kolejność jest identyczna z kolejnością napływania do serwera. Uzyskuje się dzięki temu wrażenie rozmowy osób przebywających w jednym pomieszczeniu.
Uczestnicy nie używają zwykle w IRC swoich prawdziwych imion i nazwisk, lecz posługują się krótkimi pseudonimami. Pseudonimy te w gwarze IRC popularnie określa się jakonickname lub krócej nick.
Korzystanie z IRC-a
Aby skorzystać z IRC-a, należy pobrać z sieci program - klient IRC dla używanego przez siebie systemu operacyjnego, następnie to oprogramowanie trzeba skonfigurować, podając adres najbliższego serwera IRC z sieci, z której zamierza się korzystać, oraz pseudonim, pod jakim się chce być widocznym. Po połączeniu się z serwerem należy wybrać jakiś kanał. Nazwy kanałów zazwyczaj zaczynają się od znaku "#" (np. #polska), choć istnieją też kanały o innych właściwościach niż "#" z nazwami zaczynającymi się od znaków "!", "&" czy "+". Wejście na kanał odbywa się zwykle poprzez komendę /join #nazwa_kanału. Lista kanałów jest dostępna przez komendę "/list". Należy się nią jednak ostrożnie posługiwać, gdyż w większych sieciach występują tysiące kanałów. Próby ściągnięcia ich pełnej listy kończą się zazwyczaj odcięciem od serwera. Istnieją też liczne bramki IRC umożliwiające korzystanie z tej usługi przez strony WWW bez konieczności instalowania dodatkowego oprogramowania. Mają one jednak zwykle dużo mniejszą funkcjonalność od dedykowanych programów do IRC.
Opy,boty,splity i lagi
Oprócz tworzenia kanałów i rozmawiania w czasie rzeczywistym, protokół IRC umożliwia także przesyłanie plików do wybranych osób i daje szereg narzędzi pozwalających administrować kanałami. Osoba, która założy dany kanał uzyskuje na nim automatycznie prawa operatora (w skrócie op). Daje jej to możliwość zamykania ust (blokowania możliwości wysyłania komunikatów na kanał) a nawet wyrzucania (kick) i blokowania możliwości wejścia (ban) wybranym osobom. Operator może też nadawać prawa operatora innym użytkownikom, zrównując ich tym samym w prawach z sobą.
Na kanałach działających stale porządku czasem pilnują wyspecjalizowane programy, działające jak zwykłe klienty IRC (udające zwykłych użytkowników). Wykonują one automatycznie rozmaite funkcje porządkowe (np. wyrzucanie za wulgaryzmy). Programy te zwane są botami. Na wielu popularnych kanałach dochodzi często do rodzaju przepychanek między skłóconymi operatorami i właścicielami grup botów (tzw. botnetów), zwanych wojnami opowymi.
IRC cierpi też na dwie inne przypadłości - splity i lagi. Split to czasowe zerwanie łączności między serwerami. Lag zaś to spowolnienie pracy całej sieci, które powoduje, że komunikaty wysyłane przez użytkowników pojawią się u innych użytkowników dopiero po długim czasie i w niewłaściwej kolejności.
Wszystkie te niedoskonałości tworzą rodzaj folkloru, a stali użytkownicy IRC-a tolerują je albo nawet lubią.
Sieci IRC i ich krótka historia
Protokół i architekturę IRC wymyślił w 1988 roku Jarkko Oikarinen z Finlandii, w ramach swojej pracy doktorskiej o możliwości prowadzenia teledyskusji za pomocą Internetu. Oikarinen uważał to tylko za rodzaj niezbyt dopracowanego przykładu jednego z możliwych sposobów prowadzenia takiej dyskusji.
Zabawa spodobała się jednak studentom na Uniwersytecie Oulu, którzy uruchomili pierwszy serwer IRC (tolsun.oulu.fi, dziś już nieczynny). Następnie rozesłali do zaprzyjaźnionych administratorów na całym świecie kod źródłowy serwera i klienta IRC.
Powstała w ten sposób pierwsza sieć IRC.
EFNet
Pierwsza sieć IRC pozwalała dołączać się dowolnym serwerom, co po pewnym czasie zaczęło sprawiać kłopoty. W 1990 roku większość administratorów zgodziła się na zmianę zasady otwartości. Pozostała garstka, której przewodził administrator serwera eris.berkeley.edu, została odłączona, a reformatorzy nadali sobie nazwę EFNet (Eris Free Network). Odłączeni nazwali się ANet (Anarchy Net), jednak niedługo potem przestali istnieć. Sieć EFNet jest jedną z czterech największych sieci IRC na świecie.
Pierwszy polski serwer IRC został przyłączony w 1993 właśnie do sieci EFNet.
IRCnet
W 1996 roku operatorzy IRC nie mogli dojść do porozumienia w sprawie kierunku dalszego rozwoju sieci. Na to nałożyły się problemy z łączem Europa-Ameryka oraz prywatne animozje między administratorami. Skończyło się to tzw. "Wielkim Splitem" - większość serwerów europejskich i azjatyckich odłączyła się od EFNetu i argumentując, że kolebka IRC jest właśnie w Europie, przybrali nazwę "sieć IRC", czyli IRCnet. Sieć pozwala na nicki od 1 do 15 znaków.
Z IRCnetu obecnie korzysta jednocześnie ok. 100 000 użytkowników - jest jedną z czterech największych sieci IRC na świecie, a także najpopularniejszą siecią IRC w Polsce.
Undernet
To historycznie druga z sieci ogólnoświatowych, powstała w 1993 roku, na początku jako sieć testowa dla botów i deweloperów serwera IRC, potem szybko rozrosła się i jest teraz jedną z czterech największych.
Sieć ta na początku była obsługiwana przez te same serwery IRC co serwery EFnetu, ale wymogi dodatkowych możliwości (m.in. umożliwiających rejestrowanie pseudonimów, kanałów i wzywanie specjalnego bota pilnującego stale porządku na kanale, dzięki czemu nie ma w tej sieci potrzeby stawiania własnych botów) wymusiły zmianę protokołu IRC, opartego w Undernecie na tzw. znacznikach czasu (timestamp).
QuakeNet
QuakeNet to czwarta i najmłodsza z wielkich sieci IRC. Powstała w 1997 roku jako niewielka sieć dla graczy Quake i Quakeworld. Charakterystyczne dla QuakeNetu są boty sieciowe "Q" i "S" oraz nastawienie na graczy online. Posiada też stałe kanały służące kojarzeniu graczy i meczów w grach sieciowych.
DALnet, USANet i inne
Na bazie pomysłu Undernetu zaczęły od 1995 roku powstawać kolejne nie połączone ze sobą sieci, z których największą jest chyba DALnet. Mają one zwykle możliwość rejestrowania pseudonimów i kanałów oraz są odporniejsze na splity i lagi, nie cieszą się jednak takim powodzeniem jak IRCnet czy Undernet. Wiele z nich, jak USANet, ma charakter czysto lokalny.
Freenode
Freenode powstała w 2002 r. na bazie serwera irc.openprojects.net, istniejącego od 1998 r. freenode jest siecią skupiającą użytkowników i programistów wolnego oprogramowania, działającą na protokole zbliżonym do DALnetu.
MindForge
MindForge powstała 15 marca 2005 r. i stała się siecią do pomocy w programie eMule i innych projektów Open Source.
Polskie sieci IRC
Pierwsze serwery IRC w Polsce połączone były do sieci EFnet. Po podziale sieci EFnet na EFnet i IRCnet polska część pozostała przy sieci IRCnet. Pierwszy serwer został założony przez Grzegorza Aksamita na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w 1993 roku. W ramach tej sieci obecnie pracują w Polsce dwa serwery - krakowski (krakow.irc.pl) i lubelski (lublin.irc.pl) - które są spięte do hub.irc.pl - będącego wyjściem polskiej części IRCnet w świat. Aktualnym koordynatorem polskiej części sieci IRCnet jest Piotr „Beeth” Kucharski .
Drugą pod względem średniej liczby użytkowników siecią IRC w Polsce jest EFnet, posiadający od grudnia 2000 roku uruchomiony przez ATM S.A. polski serwer - irc.efnet.pl . Wciąż trudno tam natrafić na kanały polskich społeczności, niemniej sieć ciągle się rozwija. EFnet jest szczególnie popularny w środowiskach uniwersyteckich oraz Polonii z USA i Australii, których serwery po „Wielkim Splicie” pozostały w sieci EFnet. irc.efnet.pl jest obecnie największym serwerem w kraju pod względem liczby użytkowników. Koordynatorem sieci Efnet w Polsce jest Andrzej Karpiński, były operator sieci IRCnet.
Oprócz tego istnieją rdzennie polskie publiczne sieci IRC nie powiązane z sieciami międzynarodowymi. Prawdopodobnie największa tego rodzaju sieć to PolNet, do ok. 900 użytkowników. Działa w oparciu o oprogramowanie InspIRCd. Oferuje serwisy, statystki oraz spoofy ukrywające host.
Czat
Czat (z ang. chat - rozmowa, czytaj ([tʃæt]), używana jest również angielska pisownia chat - rodzaj internetowej pogawędki i jedna z usług internetowych.
Wyraz czat (chat), będący zapożyczeniem, zagnieździł się w slangu informatycznym. Najpowszechniejszym znaczeniem tego słowa jest serwis internetowy służący do komunikacji wielu osób w tzw. pokojach. Zwykle istnieją dwa rodzaje rozmowy - prywatna, której przebieg mogą śledzić tylko dwie osoby, oraz publiczna, dostępna dla wszystkich zalogowanych użytkowników. W części czatów dostępne są również graficzne emotikony, stworzone dla ułatwienia ekspresji emocji. Taka forma czatu jest w większości oparta o aplet Java.
Podobną funkcjonalność oferuje IRC. W stosunku do wielu serwisów czatowych ma on dużo lepiej rozbudowane mechanizmy zarządzania pokojami (tam nazywanymi kanałami) oraz uprawnieniami użytkowników.
Od słowa czat powstały inne wyrażenia, takie jak czatownik (ewentualnie chatownik) - osoba korzystająca z czatu (chatu), oraz czatować (chatować) - rozmawiać za pośrednictwem czatu.
Shoutbox
Shoutbox - element serwisów internetowych umożliwiający odwiedzającym szybką (i zazwyczaj lekką) wymianę zdań bez potrzeby wysyłania trwałych wiadomości na standardowymforum dyskusyjnym lub użycia oddzielnego mechanizmu takiego jak IRC.
W swojej najprostszej postaci shoutbox jest listą krótkich wiadomości tekstowych - ewentualnie zawierającą także daty wysłania oraz informacje na temat autorów - zazwyczaj automatycznie odświeżaną po określonym czasie w celu utrzymania nowych wiadomości w polu widzenia odbiorcy. Starsze wpisy mogą zostać usuwane po pojawieniu się odpowiedniej ilości nowych dla zachowania pamięci dyskowej.
Utrzymanie shoutboxów przebiega podobnie do zarządzania forami dyskusyjnymi - moderatorzy mogą usuwać wpisy oraz banować określonych użytkowników lub numery IP. Okazjonalnie napotkać można dodatkowe funkcje, takie jak zabezpieczenie antyfloodowe, cenzura wybranych słów oraz obsługa graficznych emotikon.
Komunikator internetowy
Komunikator internetowy (ang. Instant Messenger, od tego skrót IM) - program komputerowy pozwalający na przesyłanie natychmiastowych komunikatów (komunikacja natychmiastowa - ang. Instant Messaging) pomiędzy dwoma lub więcej komputerami, poprzez sieć komputerową, zazwyczaj Internet (dlatego komunikatory internetowe). Od poczty elektronicznej różni się tym, że oprócz samej wiadomości, przesyłane są także informacje o obecności użytkowników, co zwiększa znacznie szansę na prowadzenie bezpośredniej konwersacji.
Komunikatory przesyłają informacje według zasad ustalonych przez protokoły komunikacyjne tak, że publicznie udokumentowane protokoły są zwykle implementowane przez wiele komunikatorów, zapewniając prawie nieograniczone grono odbiorców, podczas gdy protokoły utajnione zmuszają użytkowników do korzystania z programów przygotowanych przez producentów, ograniczając tym samym możliwość komunikacji.
Komunikatory bardzo często łączą użytkowników przez serwery, do których przyłączają się, i od których działania są uzależnione. Niekiedy tak skrajnie, że użytkownik skazany jest na reklamy emitowane przez producenta aplikacji.
Historia
Wiele pomysłów zastosowanych w komunikatorach internetowych pochodzi ze starszego, lecz ciągle popularnego protokołu służącego do rozmów przez internet - IRC.
Wczesne programy do komunikacji natychmiastowej wyświetlały znaki w miarę jak były wpisywane przez rozmówców - komunikacja wtedy bardziej przypominała rozmowę telefoniczną niż wymianę wiadomości. Działa tak uniksowe polecenie talk, bardzo popularne w latach 80. i wczesnych latach 90. XX wieku. W obecnych komunikatorach rozmowa polega zazwyczaj na wymianie linii tekstu.
Prosta forma komunikacji natychmiastowej została zaimplementowana w systemie PLATO we wczesnych latach 70. XX wieku. W późniejszych latach do komunikacji poprzez Internetinżynierowie i pracownicy akademiccy używali programu talk. Pierwszym komunikatorem w postaci, w jakiej znamy je dzisiaj, do tego pracujący pod systemami innymi niż Unix/Linux, był ICQ, udostępniony w listopadzie 1996. Po jego premierze powstało wiele podobnych programów do komunikacji natychmiastowej, pracujących w różnych sieciach.
Najnowsze komunikatory oferują wideokonferencje czy rozmowy głosowe (VoIP), tak więc granica między tymi usługami się zaciera.
19 grudnia 2002 r. AOL Time Warner, firma, która wykupiła Mirabilis, twórcę ICQ, ogłosiła uzyskanie amerykańskiego patentu na komunikację natychmiastową, ale jednocześnie oznajmiła, że nie ma zamiaru w chwili obecnej egzekwować tego patentu.Termin "instant messenger" jest znakiem zastrzeżonym firmy AOL Time Warner i nie może być używane w oprogramowaniu niezwiązanym z AOL. Z tego powodu komunikator znany jako GAIM czy gAIM (później Gaim lub gaim) obecnie nazywa się Pidgin.
Identyfikatory
Użytkownicy w sieciach IM posiadają jednoznaczne identyfikatory, które pozwalają na precyzyjne określenie odbiorcy komunikatów. Część sieci (np. ICQ, Gadu-Gadu) przydziela swoim użytkownikom identyfikatory liczbowe, zazwyczaj metodą "pierwszy wolny". Inne, np. Tlen, MSN czy Yahoo umożliwiają wybranie własnej nazwy. Szczególnym rozszerzeniem tego sposobu jest identyfikowanie użytkowników w sieci Jabber/XMPP. Jako że nie ma w nim centralnego serwera, niezbędne jest określenie w identyfikatorze nazwy serwera na którym zarejestrowany jest użytkownik - identyfikatory w Jabberze przypominają adresy poczty elektronicznej (np. użytkownik@example.com).
Statusy
Pierwsze komunikatory z graficznym interfejsem użytkownika pozwalały na wybranie jednego z kilku "stanów" - informowały one innych użytkowników danej sieci IM co w danej chwili robi użytkownik (zazwyczaj - "dostępny", "zajęty", "nie przy klawiaturze", "rozłączony"; część komunikatorów oferowała także stan "niewidoczny" pozwalający obserwować innych użytkowników, nie pokazując swojej dostępności). W późniejszych wersjach ilość dostępnych stanów została zwiększona, a także dodano możliwość zamieszczania tekstowych komentarzy do statusów. W założeniu miały być to informacje tłumaczące stan (na przykład "wracam za 10 minut" jako komentarz do nieobecności przy klawiaturze), lecz obecnie stanowią także formę określania stanu emocjonalnego użytkownika, informację czego aktualnie użytkownik słucha, czasem do prowadzenia rozmów, a czasem po prostu zamieszczania cytatów czy innych tekstów.
Emotikony
Obecnie produkowane komunikatory oferują wklejane ikony sytuacyjne np. łapanie się za głowę, uśmieszki itp. Obrazki takie pojawiają się automatycznie podczas czytania a także można je wklejać podczas pisania. W rzeczywistości obrazki pojawiają się zamiast ustalonych fragmentów tekstu takich jak "<olaboga>" albo ":-)" i nie są w ogóle przesyłane między użytkownikami, więc intensywne używanie emotikonek może rodzić problemy interpretacyjne, gdy odbiorca posiada inny zestaw emotikonek.
Forum dyskusyjne
Forum dyskusyjne to przeniesiona do struktury stron WWW forma grup dyskusyjnych, która służy do wymiany informacji i poglądów między osobami o podobnych zainteresowaniach przy użyciu przeglądarki internetowej.
Fora dyskusyjne są obecnie bardzo popularną formą grup dyskusyjnych w Internecie. Prowadzą je praktycznie wszystkie portale, większość wortali, znaczna liczba ISP. Są one także powszechne na stronach wielu instytucji, czasopism, przedsiębiorstw, uczelni itp. a także spotykane są liczne fora zakładane zupełnie prywatnie.
Zasady działania typowego forum
Fora dyskusyjne od strony technicznej są zazwyczaj rozbudowanymi skryptami działającymi w technologii CGI, PHP lub ASP, które tworzą osobiście administratorzy stron WWW lub też adaptują z gotowych skryptów, z których wiele jest dostępnych jako wolne oprogramowanie.
Zazwyczaj oprogramowanie do prowadzenia forum pozwala zdefiniować jego właścicielowi lub administratorowi kilka początkowych forów, które są podzielone na tematy zwane równieżwątkami. Wątki te mogą już zazwyczaj tworzyć sami użytkownicy poprzez napisanie nowej wiadomości do danego forum. Następnie inni użytkownicy mogą odpisywać na wiadomość, która rozpoczęła wątek, co prowadzi do kontynuacji wątku.
Wybranym, szczególnie aktywnym użytkownikom, administrator może przydzielać uprawnienia moderatora, które pozwalają im tworzyć nowe fora, edytować i kasować wiadomości innych użytkowników, blokować wątki itp. zazwyczaj zgodnie z obowiązującymi na danym forum regułami postępowania (użytkownicy muszą stosować się do przyjętego regulaminu). Na wielu rozbudowanych forach istnieją całe hierarchie moderatorów, o różnym zakresie praw i obowiązków, kontrolowane przez administratorów forów, z kolei na innych moderatorzy są demokratycznie wybierani przez ogół użytkowników lub nawet po prostu losowo wybierani. Na niektórych, głównie bardzo małych forach, wystarczy nawet zgłosić się, a zostanie się moderatorem.
Rodzaje forów
Podstawowe rodzaje forów to:
fora anonimowe - które nie wymagają od użytkownika rejestracji;
fora pół-anonimowe - w których dopuszcza się użytkowników całkowicie anonimowych, zaś proces rejestracji jest uproszczony i nie zawiera w sobie procedury potwierdzenia tożsamości (tego rodzaju fora są obecnie najczęściej spotykane, nieraz wymagają podania adresu e-mail);
fora restrykcyjne - wymagające od użytkownika zarejestrowania się, przy czym proces rejestracji jest tak skonstruowany, że wymaga potwierdzenia tożsamości poprzez np. odesłanie zwrotnego maila;
fora prywatne - tworzone z myślą o z góry określonej grupie użytkowników i niedostępne dla osób postronnych.
Oprócz tego, fora mogą być:
płaskie - tzn. składające się z jednego forum, na którym wszystkie kolejno pojawiające się wątki są sortowane chronologicznie lub alfabetycznie;
ustrukturalizowane - czyli składające się z jedno- lub wielowarstwowej struktury forów, stworzonej zazwyczaj przez administratora.
Można je podzielić ze względu na treść:
forum wielotematyczne - forum, na którym poruszanych jest wiele tematów podzielonych na kategorie;
forum ogólnotematyczne - forum, na którym poruszane są wszystkie tematy w jednej kategorii.
Serwisy społecznościowe
Serwis społecznościowy (inaczej: portal społecznościowy) - rodzaj interaktywnych stron WWW, które są współtworzone przez sieci społeczne osób podzielających wspólne zainteresowania lub chcących poznać zainteresowania innych. Większość portali społecznościowych dostarcza użytkownikom wielu sposobów komunikacji, np.: czaty, komunikatory,listy dyskusyjne, blogi, fora dyskusyjne, itp.
Próby znormalizowania serwisów społecznościowych, w celu wyeliminowania konieczności powtarzania tych samych wpisów na różnych serwisach, wywołały obawy dotyczące prywatności (zob. FOAF - schemat formatowania, który służy do opisu danej osoby; oraz Open Source Initiative - organizacja zajmująca się promocją oprogramowania open source).
Wiosną 2008 roku do najpopularniejszych tego rodzaju serwisów w Stanach Zjednoczonych należały MySpace i Facebook. Najpopularniejsze w Europie były: Bebo, MySpace, Skyrock Blog, Facebook i Hi5, oraz Orkut i Hi5 w Ameryce Łacińskiej, aFriendster, Orkut i CyWorld na terenie Azji oraz Wysp Australii i Oceanii. W Polsce najpopularniejszymi serwisami są Facebook i Naszaklasa.
Główne rodzaje serwisów społecznościowych
skierowane do konkretnych grup społecznych (na przykład byłych uczniów - polskim przykładem takiego portalu jest nk.pl)
łączące grupy zamknięte, do których można dostać się poprzez zaproszenie od innego użytkownika (np. kiedyś Grono.net)
dające internautom możliwość prowadzenia własnych profili - stron (np. Friends.pl, myspace.com)
przeznaczone do prezentowania opinii i recenzowania (np. Filmweb.pl, biblionetka.pl, nuta.pl, opiniuj.pl, dood.pl, Yelp.com)
branżowe
tematyczne
Oprócz tego elementy serwisów społecznościowych adaptują też często portale oferujące innego rodzaju usługi, np. zajmujące się handlem on-line (Amazon.com) czy dostarczające głównie informacje prasowe (gazeta.pl) lub oferujące katalogi branżowe: firm i produktów wzbogacone panelem społecznościowym.
Prywatność
Rosną obawy, że użytkownicy serwisów społecznościowych podają zbyt wiele informacji osobistych, co może zwiększyć liczbę przestępstw, w tym przestępstw na tle seksualnym. Bez względu na to, jak często duże serwisy społecznościowe (jak MySpace) współpracują z organami ścigania, aby zapobiec tego typu incydentom, użytkownicy takich serwisów muszą być świadomi zagrożeń jakie czyhają na nich w sieci: działania złodziei danych osobowych oraz wirusy komputerowe.
Istnieje również zagrożenie naruszenia prywatności związane z zamieszczanie zbyt szczegółowych danych osobowych na stronach wielkich przedsiębiorstw lub organizacji rządowych, które mają możliwość stworzenia profilu osobistego. Problem stanowi również kwestia dotycząca kontroli danych, ponieważ informacje zmienione, bądź usunięte przez użytkownika mogą zostać odtworzone i trafić w ręce innych osób. Uwagę na problem kontroli danych zwróciła sprawa kontrowersyjnego portalu Quechup, który wysyłał spam na adresy poczty elektronicznej pozyskane od swoich użytkowników. Pozyskiwanie informacji od podmiotów badanych poprzez ankiety dotyczące zdrowia i naukowe na temat zwyczajów życia codziennego jest ściśle kontrolowane przez specjalne komisje rewizyjne, by upewnić się, że osoby nieletnie i ich rodzice wyrazili zgodę na przeprowadzenie badania. Jednak nie jest jasne, czy takie same zasady dotyczą zbierających informacje w serwisach społecznościowych. W tego typu serwisach często zamieszczane są personalia, które trudno byłoby uzyskać w tradycyjny sposób. Mimo że dane znajdujące się w serwisach społecznościowych są publiczne, posługiwanie się nimi w pracach naukowych jest naruszeniem prywatności ich użytkowników.
Największe serwisy społecznościowe
Serwis społecznościowy, w ramach którego zarejestrowani użytkownicy mogą tworzyć sieci i grupy, dzielić się wiadomościami i zdjęciami oraz korzystać z aplikacji, będących własnością Facebook, Inc. z siedzibą w Palo Alto. W kwietniu 2010 liczba użytkowników na całym świecie szacowana była na 450 mln[1], a co miesiąc wgrywany jest ponad 1 mld zdjęć oraz 10 mln filmów[2].
Projekt został uruchomiony 4 lutego 2004 w Harvard (w stanie Massachusetts) i był początkowo przeznaczony przede wszystkim dla uczniów szkół średnich i studentów szkół wyższych (college'ów, uniwersytetów). Jego głównym autorem jest Mark Zuckerberg (obecnie zasiada on na stanowisku CEO). Serwis zatrudnia ok. 1000 pracowników (stan na sierpień 2009)[3]. Jego przychody przekraczają 150 mln USD (szacunkowo)[4]. We wrześniu 2009 założyciel Facebooka poinformował na swoim blogu, że Facebook po raz pierwszy przestał przynosić straty i zaczął pokrywać swoje koszty operacyjne oraz inwestycje w nowe serwery.
W marcu 2008 autor portalu, 23-letni Mark Zuckerberg, plasując się na 735. miejscu rankingu Forbesa zestawiającego najbogatszych ludzi świata, został najmłodszym miliarderem świata (1,5 mld USD)[4][5].
W październiku 2010 na ekrany kin wszedł film „The Social Network” ekranizujący historię Facebooka (pierwotnego TheFacebooka) i jego założycieli. W zakończeniu filmu podano szacunkową wartość portalu i wynosiła ona 25 mld USD.
darmowy serwis społecznościowy udostępniający usługę mikroblogowania umożliwiającą użytkownikom wysyłanie oraz odczytywanie tak zwanych tweetów. Tweet to krótka, nieprzekraczająca 140 znaków wiadomość tekstowa wyświetlana na stronie użytkownika oraz dostarczana pozostałym użytkownikom, którzy obserwują dany profil[1]. Użytkownicy mogą dodawać krótkie wiadomości do swojego profilu z poziomu strony głównej serwisu, wysyłając SMS-y lub korzystając z zewnętrznych aplikacji.
Twitter został założony w 2006 roku przez Jacka Dorseya, Ev Williamsa oraz Biza Stonea.
W połowie lipca 2009 serwis został zaatakowany przez hackerów, którzy wykradli dokumenty dotyczące działalności serwisu.
W dniu 7 sierpnia 2009 r. Twitter ponownie padł ofiarą ataku hakerów. W wyniku ataku serwis nie działał przez dwie godziny. Następnego dnia, dziennik New York Times podał, że atak mógł być odpryskiem konfliktu na Kaukazie i został przeprowadzony z terenu Abchazji.
18 grudnia 2009 r. Twitter został zaatakowany przez "Irańską Cyberarmię", ok. godz. 6 czasu polskiego na stronie głównej pojawiła się informacja iż ataku dokonała ta właśnie "armia" . Hakerzy w języku perskim zasugerowali możliwość kolejnych ataków na strony amerykańskich firm i organizacji.
My space
MySpace (ang. "moja przestrzeń") - serwis społeczności internetowej założony w 2003 roku przez Toma Andersona i Chrisa DeWolfe'a, będący do 15 czerwca 2009 na 11. miejscu wśród najbardziej popularnych stron WWW w Internecie.
Serwis ten umożliwia przede wszystkim komunikację pomiędzy internautami i nawiązywanie drogą elektroniczną znajomości. Szczególnie pomocny jest w tym tzw. profil, czyli prywatna strona użytkownika, na której może on krótko napisać o sobie i swoich zainteresowaniach. Serwis oferuje między innymi prowadzenie bloga, czy też możliwość tworzenia własnych galerii zdjęć oraz profili muzycznych.
Jak podają twórcy portalu, konta założyło już ponad 250 milionów osób z całego świata. Szybko doceniono możliwości reklamowe, które prezentuje MySpace. Korzysta na tym przede wszystkim branża muzyczna, filmowa i telewizyjna. Jest to szczególnie skuteczna forma promocji dla młodych grup muzycznych, które umieszczają próbki swojej twórczości w miejscu łatwo dostępnym dla potencjalnych nabywców.
W MySpace swoje profile mają również osoby znane, ze swojej działalności, głównie artyści (piosenkarze, aktorzy).
W 2005 roku MySpace został zakupiony przez medialnego potentata Ruperta Murdocha za 580 milionów dolarów.
W 2006 tygodnik Time nazwał serwis MySpace "metropolią on-line" i uznał (wspólnie z Wikipedią oraz YouTube) za wzorową społeczność internetową, nadając tytuł "Człowieka Roku 2006".
W czerwcu 2008 pojawiła się polska wersja MySpace, w marcu 2009 roku podjęto decyzję o zamknięciu polskiego biura i zarządzaniu polską wersją z Berlina. W kwietniu tego samego roku podjęto jednak decyzję o kontynuacji działań serwisu z Polski. Osobą odpowiedzialną za zarządzanie polskojęzyczną wersją witryny został najmłodszy członek dawnego zespołu, Sebastian Huber, który objął stanowisko Content & Music Managera MySpace Polska.
Wyszukiwarka