1.Powstanie socjologii jako nauki, przedstawiciele socjologii ?

PRZEDNAUKOWY - poglądy wybranych filozofów

• PLATON „ Państwo” podział ustrojów politycznych od najwyższych - republiki arystokratycznej i monarchii arystokratycznej, poprzez arystokrację rycerską, oligarchię / rządy bogatych/ aż do najniższych - demokracji / rządów ludu/ i tyranii / władzy despotycznej jednostki/

Poglądy Platona na temat idealnego państwa jako instytucji / dobro, prawda, piękno, sprawiedliwość/. Zachowanie podziału na klasy: rządzących i rządzonych. Państwo jako całość, liczy się tylko jego dobro nie liczy się szczęście jednostki. - antydemokratyczna, antyindywidualna.

• ARYSTOTELES - „ Polityka” - dokonuje podziału form ustroju politycznego na dobre / monarchia, arystokracja i politeja/ oraz złe / tyrania, oligarchia i demokracja/

Trzy klasy / bogatych, biednych, średnich/. Zachowanie równowagi. Dobro państwa rzecz najwazniejsza, nie może mieć przewagi nad dobrem społecznym. Zaspakajanie potrzeb poszczególnych obywateli realizuje dobra państwa

• Myśl chrześcijańska / średniowiecze/ - ŚW. AUGUSTYN „ O Państwie Bożym” - Podział państwa na : PAŃSTWO BOŻE - skupione wokół kościoła / pogarda dla doczesności/ PAŃSTWA ZIEMSKIEGO / ludzie dążący do własnych intersów - miłość własna/

• Myśl chrześcijańska - TOMASZ Z AKWINU - stanowe państwo - /STANY: wojujące - rycerze, panujące - władza, modlących

• NICCOLO MACHIAVELLI - „ Książe” - renesans, zaprojektował świeckie poglądy na temat państwa - rządza władzy i posiadania - motywem ludzkich działań, społeczeństwo skrajnie zindywidualizowane - jedyną więzią jest podległość władzy. Państwo jest wynikiem siły władzy, ma mocną władzę i potrafi narzucać wolę innym / efekt przymusu/, brak wewnętrznej więzi, obowiązek przyporządkowania się władzy państwowej. Dzięki przymusowi państwo zdolne jest utrzymać się - władza musi być silna - im silniejsza tym lepiej

• HERBERT SPENCER - „ Filozofia syntetyczna”, „ Nauka socjologii” - twórca podstawy badawczej zwanej funkcjonalizmem. Społeczeństwo jako pewna całość, organizm nie może funkcjonować bez swoich części.

• EMILE DURKHEIM - „ O podziale pracy społecznej”,” Zasady metody socjologicznej” „ Samobójstwo”, „ Elementarne formy życia religijnego”

- poglądy jego podobne do Comta - badanie faktów społecznych - język, moda, obyczaje - sposób działania będący czymś powszechnym - zdolnym do przymusu. Fakty społeczne są zobiektywizowane , nie istnieją bez ludzi, trzeba się poddać zewnętrznej obserwacji. ANOMIA - dewiacja, dezorganizacja, chaos, normatywizm, zanik regulacji społecznych, może przywieść jednostkę do samobójstwa

1.

• MAX WEBER - „ Etyka protestancka i duch kapitalizmu”, „ Ekonomia i społeczeństwo” - badał społeczeństwo,> Głosił odrębność socjologii wobec nauk przyrodniczych. Przedmiotem badań - działania społeczne - czynności zorientowane na zachowania ludzi. Twórca koncepcji LEGITYMIZACJI WŁADZY / usankcjonowania/ - skąd władza pochodzi. Źródłem jej może być: prawo - wolne wybory, tradycja - dziedziczenie, charyzma - władza zdobyta w sposób charyzmatyczny. Była popularna przed dojściem do władzy faszystów.

• FLORIAN ZNANIECKI - „ Chłop polski w Europie i Ameryce” - oparta na pamiętnikach i wspomnieniach, „ Wstęp do socjologii”, „ Metoda socjologii” - zaproponował nową metodę badań - AUTOGENETYCZNA, ANALIZA DOKUMENTÓW OSOBISTYCH, AUTOBIOGRAFICZNA - badał polaków , którzy wyjechali do USA

• LUDWIK GUMPLOWICZ - twórca teorii konfliktu społecznego jako źródła powstania państwa jako instytucji, grupa silniejsza ujarzmia grupę słabszą.

NAUKOWY - kształtowanie się nowej nauki socjologii - twórcą AUGUST COMT - XIX wiek

• AUGUST COMTE - nazwa socjologia pierwszy raz użyta w 1837 roku w dziele „ Kurs filozofii pozytywnej, - NOWA NAUKA - NAUKOWE BADANIE SPOŁECZEŃSTWA . Jego wkład w nową naukę:

• Nadał nowej nauce nazwę, szybko zaakceptowaną przez innych;

• Uznaje nowej nauki jako pełnowartościowej nauki

• Określenie przedmiotu badań socjologii

• Zaprezentowanie tej nauce nowych specyficznych metod badawczych - zaproponowane/ obserwacja, eksperyment, analiza historyczna, metoda porównawcza

Przedmiotem badań socjologii jest społeczeństwo jako pewna całość/ części nazwane przez Comta to grupy społeczne, rodziny.

2. Socjologia, elementy socjologii ?

ETYMOLOGIA SŁOWA:

Socjetes łac. - społeczeństwo

Logos - grec. - nauka, wiedza - połączenie NAUKA O SPOŁECZEŃSTWIE

PODZIAŁ SOCJOLOGII :

• SOCJOLOGIA OGÓLNA - ogólne informacje, dostarczenie poglądów, definicji, metod badawczych/ cała rzeczywistość społeczna - informacje ogólne/

• SOCJOLOGIA SZCZEGÓŁOWA - wyniki rzeczywiste - z badań, - wiedza z poszczególnych dziedzin ok. 30/,

Jedną z subdyscyplin socjologii jest socjologia edukacji, ponadto: s. pracy, polityki, wsi, miasta, wiedzy, nauki

PRZEFDMIOTEM BADAŃ SOCJOLOGII SĄ:

• Zjawiska i procesy tworzenia się różnych grup

• Struktura tych zbiorowisk

• Zjawiska i procesy zachodzące w tych zbiorowościach wynikające z wzajemnego oddziaływania ludzi na siebie,

• Siły skupiające i rozbijające te zbiorowości

• Przekształcenia i zmiany zachodzące w tych zbiorowościach

FUNKCJE SOCJOLOGII JAKO NAUKI:

1. POZNAWCZA - określenie mechanizmów i praw rządzących zbiorowości społecznych i ustalenie prawidłowości procesów społecznych - mechanizmów doprowadzających do konfliktów

2. DIAGNOSTYCZNA - ocena zjawiska lub procesu społecznego ze względu na warunki występowania i opiera się na mechanizmach i prawach dotyczących tego procesu społecznego

3. PROGNOSTYCZNA: polega na przewidywaniu zmian jakim ulegnie zjawisko lub proces pod wpływem określonych działań np. przewidywanie rzeczywistego wyniku wyborczego

4. DEMASKATORSKA: polega na odkrywaniu, ujawnianiu . Socjologia ujawnia w życiu społecznym czego istnienia zwykły człowiek nawet się nie domyśla/ to co jest niejawne, niezauważalne, wstydliwe.

5. SOCJOTECHNICZNA - dostarcza wiedzy i informacji naukowych które są niezbędne do praktycznego działania podejmowania decyzji

• a. Struktura społeczna, b. elementy struktury społecznej, c. struktura klasowa i warstwowa, d. rozumienie struktury społecznej / funkcjonalne, dychotomiczne, gradacyjne?

SPOŁECZEŃSTWO

- podstawą istnienia społeczeństwa jest człowiek. Pomiędzy nowymi członkami społeczeństwa mogą zachodzić różnego rodzaju oddziaływania bez względu na przynależność tych osób do różnych grup

1. Struktura społeczna,

STRUKTURA SPOŁECZNA

Strukturą społeczną nazywamy zbiór elementów składowych społeczeństwa/ grupa, organizacja, instytucja społeczna, wspólnota terytorialna/, układ stosunków między tymi elementami/ rola społeczna rozumiana jako pozycja w społeczeństwie i status rozumiany jako pozycja danej osoby w strukturze społecznej/ oraz system społecznych zależności i dystansów./

CZYNNIKI WARUNKUJĄCE ISTNIENIE STRUKTURY SPOŁECZNEJ:

• EKONOMICZNE - ogólny poziom gospodarczy, wielkość dochodu narodowego i jego podział, potencjał siły roboczej i stosunki własności

• DEMOGRAFICZNE - podział według kryterium płci, wieku, miejsca zamieszkania i potencjał ludnościowy

• GEOGRAFICZNE - kształt i wielkość powierzchni, klimat, bogactwa naturalne.

• USTROJOWE - komunizm, kapitalizm, feudalizm, a w nich np. stosunek do stosunków własności

• KULTUROWE - sposób życia i poziom wykształcenia

ELEMENTY STRUKTURY SPOŁECZNEJ:

• DEMOGRAFICZNA - dzieli społeczeństwo na poszczególne kategorie wiekowe np. 0-18 lat, 18-60 lat, powyżej 60 lat, możliwości produkcyjne i kryterium płci.

• KLASOWA - Wynika z różnic społecznych, najczęściej ekonomicznych. Dzieli społeczeństwa na:

• Właścicieli środków produkcji i pracowników najemnych:

• Klasa feudałów i chłopów

• Kapitalistów i robotników

• Ludzie o różnych szansach życiowych na rynku kapitalistycznym

• Ludzi /klasy/ czerpiących korzyści materialne i niematerialne:/ prestiż, uznaie i władzę/ oraz ludzi /klasy/ nieczepiących korzyści; podział jest ten niezbędny dla utrzymania równowagi i ciągłości społeczeństwa

• Ludzi o podobnym stylu życia /podobne dochody/ i równocześnie poważaniu oraz szacunku społecznym/William L. Warner/; klasy wyższe, średnie, niższe

• Współczesny podział na 3do 5 klas wyznaczonych przez kryteria: dochodu, wykształcenia, wykonywanego zawodu, zajmowanego stanowiska i stylu życia, w nieznacznym stopniu pochodzenia

• WARSTWOWA - wynika z hierarchicznego układu grup wewnątrz społeczeństwa, kryterium miejsca w społeczeństwie wyznacza: wykształcenie, dochody, majątek, władza, prestiż społeczny. WARSTWA JEST ROZUMIANA W TROJAKI SPOSÓB:

• Część klasy społecznej np. wyższa klasa średnia / kryterium miejsca wewnątrz klasy/

• Kategoria społeczno - zawodowa / kryterium to miejsce i rola społeczna, charakter pracy/, np. inteligencja

• Grupa ludzi żyjących w podobnych warunkach, o podobnych obyczajach i stylu życia, np. zawodowi żołnierze, subkultury młodzieżowe

• ZAWODOWA

• Założenia podziału KLASOWEGO:

• KLASOWY: KAPITALISTÓW I ROBOTNIKÓW, FEŁDAŁÓW I OSÓB BEZ ZIEMI

• Ze względu na fakt , że ludzie należą do innych klas są wyżej lub niżej względem siebie z punku widzenia istotnej cechy położenia

• Fakt, że ludzie należący do innych klas różnią się między sobą tzw. świadomością treściami/ np. przekonania dotyczące swojej klasy/

• Klasa, to przykład zbiorowości względnie izolowanych w stosunkach do innych zbiorowości/ osoby innych klas nie komunikują się/

• Założenia podziału WARSTWOWEGO:

• Wynika z hierarchicznego układu grup społecznych , obejmuje nie tylko czynniki ekonomiczne, ale podział np. wykształcenie, prestiż społeczny

• Może to być kategoria społeczno - zawodowa

• STRUKTURA ZAWODOWA - wynika z zróżnicowania poszczególnych zawodów

d. rozumienie struktury społecznej / funkcjonalne, dychotomiczne, gradacyjne

• FUNKCJONALNY - zakłada, że społeczeństwo jest całością złożoną z wzajemnie zależnych równoważnych elementów, utrzymywaną w harmonii przez powtarzalne i przewidywalne procesy / założenie integracyjnej koncepcji społeczeństwa/. Interes całości jest ważniejszy od interesów poszczególnych tworzących ją części.

• DYCHOTOMICZNY - opiera się na konfliktowej teorii społeczeństwa, zakłada niestabilność społeczną / ład społeczny jest nieosiągalnym ideałem/ i ciągłe zmiany spowodowane przede wszystkim niesprawiedliwością społeczną / przywilejami grupowymi lub ich brakiem/. / dwudzielność, stosunek bieguny / - klasy ułożone względem siebie, obdarzone pewnymi cechami: bogaty - biedny/

• GRADACYJNY - klasy niższe i wyższe. Zakłada, że społeczeństwo jest złożone z wzajemnie się uzupełniających, ułożonych hierarchicznie warstw społecznych. Są one uporządkowane według pewnego kryterium: wykształcenia, władzy, prestiżu, dochodów i majątku. Warstwy są umieszczone pionowo, jedna nad drugą. Zwykle mamy do czynienia z gradacją złożoną uwzględniającą przede wszystkim prestiż społeczny.

Rodzaje ZBIORÓW LUDZI:

Podstawą istnienia społeczeństwa - to człowiek, a także funkcjonujące zbiory ludzi. Pomiędzy członkami mogą zachodzić różnego rodzaju oddziaływania

• PROSTE ZBIORY SPOŁECZNE

• Zbiorowiska społeczne

- zbiorowisko terytorialne np. mieszkańcy Poznania - /zbiór ludzi przebywających w skupieniu, gdzie możliwa jest styczność bezpośrednia osób ze sobą/

• Kategorie społeczne

- kategorie społeczno - demograficzne:

• Płci - ze względu na zróżnicowanie biologiczne między kobietą a mężczyzną, a także ze względu na różne wykonywanie roli dla kobiety lub mężczyzny, obowiązki społeczne

• Wieku - wynika z rozwoju człowieka, dlatego inne obowiązki i uprawnienia posiadaj ą osoby w różnym wieku

• Stanu cywilnego - każdy ma jakiś stan cywilny, przynależność osoby do danej rodziny i podlega Kodeksowi Cywilnemu, - informacje znajdują się w Urzędzie Stanu Cywilnego dane: urodzenie, fakt zawarcia związku małżeńskiego i akt zgonu.

• Pokrewieństwa - z więzów biologicznych, krwi, podział na LINIE I SYOPNIE

• LINIE PROSTE - wspólny przodek /wnuk- dziadek/, albo pochodzą jedno od drugiego /ojciec-syn/

• LINIE BOCZNE - wspólny przodek/ rodzeństwo/, albo nie pochodzą jeden od drugiego /siostrzeniec i wuj/

STOPNIE POKREWIEŃSTWA - LICZBA urodzeń dzielące dane osoby:

• W linii prostej: syn- ojciec - 1 stopień

• W linii bocznej: 1 stopień - nikt

2 stopień - rodzeństwo

Ważne w przypadku dziedziczenia, finansowe, zawieranie małżeństw

POWINOWACTWO - wynika z zawarcia związku małżeńskiego, dotąd trwa

dokąd trwa małżeństwo.

- kategorie społeczno - zawodowe:

• Zawodu - pewne wartościowanie fachowości i umiejętności w społeczeństwie; PRESTIŻ ZAWODOWY - to miejsce danego zawodu, jest to zmienne zależy od koniunktury

• Wykształcenia - podstawowe, średnie, wyższe, przygotowanie jednostki do pełnienia zawodu, wykonywania kompetencji oraz możliwość awansu.

• Dochodu - ze względu na osiągany dochód

• Typy psychospołeczne

• Ze względu na pewne właściwości i dyspozycje psychiczne, które są oceniane jako pozytywne i negatywne w obrębie danej grupy Ludzie: aktywni, bierni, odważni, tchórzliwi, władczy / podział ze względu na pewne właściwości, dyspozycje psychiczne, pozytywne lub negatywne dyspozycje w obrębie danej grupy

4. Osobowość społeczna, elementy osobowości społecznej, typy osobowości społecznej ?

OSOBOWOŚĆ SPOŁECZNA:

• Elementy biogenne - dziedziczone, wyposażenie biologiczne

• Elementy psychogenne - wyposażenie psychiczne

• Socjogenne - w toku socjalizacji

Kulturowy ideał osobowości - rola społeczna - względnie stały, wewnętrznie spójny system zachowań jako reakcja na zachowania innych przebiegająca według ustalonego wzoru:

• Jaźń subiektywna - własny obraz naszej osoby

• Jaźni odzwierciedlonej

Osobowość społeczna - struktura czynników biogennych, psychogennych / pamięć, wola, temperament, wyobraźnia, uczucia/ i socjogennych wpływająca na zachowania jednostki - wpływają na kształtowanie osoby społecznej

Największe znaczenie mają elementy socjogenne - przekazywane w toku socjalizacji:

1. KULTUROWY IDEAŁ OSOBOWOŚCI - narzucony przez społeczeństwo w toku wychowania, zespół cech .Przekazywana przez rodzinę, szkołę, grupy rówieśnicze

2. ROLA SPOŁECZNA:

• Jaźń subiektywna - jak postępować aby być w zgodzie z samym sobą

• Jaźń odzwierciedlona - cudzy obraz naszej osoby

Najlepiej jest gdy jaźń odzwierciedlona jest zgodna z jaźnią subiektywną, ale bywają rozbieżności:

• Jaźń obiektywna mniej korzystna niż jaźń subiektywna - staramy się wtedy bronić

• Gdy jaźń odzwierciedlona jest bardziej korzystna niż jaźń subiektywna

FLORIAN ZNANIECKI - TYPY OSOBOWOŚCI SPOŁECZNEJ:

• Człowiek dobrze wychowany - zabiega o pozytywną ocenę, ceni pracowitość, oszczędność, porządek

• Człowiek pracy - / zakład przemysłowy, warsztat rzemieślniczy

• Człowiek zabawy - /kręgi rówieśników/ - zabawą jest każda czynność dla pozytywnego zadowolenia jaką daje jej dokonanie

• Człowiek zboczeniec - odstępuje, nie przystosowuje się do przyjętych systemów norm kulturowych - osobowość dysfunkcyjna, patologiczna

ZYGMUNT BARMAN - TYPY OSOBOWOŚCI:

• Spacerowicz - żyje w tłumie ale się z nim nie identyfikuje, ograniczone i powierzchowne kontakty

• Włóczęga - spędza dużo czasu w drodze, lubi ciągłe zmiany, każda sytuacja jest przejściowa, ważniejsza jest sama droga niż dotarcie do celu, ciszy się chwilą obecną, lubi zmiany

• Turysta - nigdzie nie zapuszcza korzeni, nie przyzwyczaja się, patrzy na wszystko okiem przyjezdnego

• Gracz - lubi wyzwanie, ryzyko, stosuje wszystkie środki dozwolone i niedozwolone aby wygrać, jest przebiegły, sprytny

1. Grupy społeczne i podział grup społecznych?

GRUPY SPOŁECZNE

Grupa społeczna liczy minimum 2 osoby/ inni socjologowie twierdzą, że 3/ lub więcej osób, które łączy wspólny cel i interakcje społeczne, osoby te tworzą pewną strukturę / organizację wewnętrzną/, przestrzegaj a norm grupowych, mają poczucie wspólnoty i odrębności.

GRUPA SPOŁECZNA:

• CEL GRUPY - łączy członków grupy i uzasadnia jej istnienie

• INTERAKCJE SPOŁECZNE - między poszczególnymi członkami grupy zachodzą rozmaite relacje osobiste, co wzmacnia spójność grupy

• STRUKTURA GRUPY - kształtują ją instytucje, formy kontroli i wzory zachowań, które określają pozycję, prawa i obowiązki jednostki w grupie.

• NORMY GRUPOWE - wskazują, jakie rzeczy należy w danej grupie robić. Są to: idee, hasła, symbole, majątek, osoby przywódców, tradycje, lokal, przedmioty materialne, które określają trwałość grupy.

• POCZUCIE WSPÓLNOTY - zaspakaja najgłębsze potrzeby emocjonalne, np. potrzebę bezpieczeństwa. Uwarunkowane jest normami grupowymi.

• POCZUCIE ODRĘBNOŚCI - kształtowane jest przez różnice: ideologiczne, religijne, terytorialne w zainteresowaniach czy stylu życia; decyduje o wymaganiach stawianych osobom przyjmowanym do grupy, wpływa na wewnętrzną jednorodność grupy.

• ZBIOROWOŚCI SPOŁECZNE /GRUPY/

• Grupa społeczna - wielki zbiór ludzi, obejmujący co najmniej trzy osoby i wskazujący w swoim współżyciu i zachowaniu jakąś organizację społeczną

WYZNACZNIKI GRUPY - każda grupa społeczna winna posiadać:

1. Przynajmniej trzech członków pełniących pewne role w grupie

2. Własną odrębność od innych grup i różnych zbiorowości, wyrażoną świadomością „my”- musi mieć poczucie świadomości

3. Ośrodki skupienia w postaci pewnych wartości materialnych np. lokal, symbole, terytorium, wartości duchowe -niematerialne /idee/

4. Zadania i cele grupy

5. Organizację grupy / struktura/ - np. władza, pozycja, wzory działania

Każda grupa społeczna powinna dodatkowo posiadać więzi społeczne / rozumiane jako pozytywną świadomość przynależności do grupy, kult wspólnych wartości, świadomość wspólnych interesów

RODZAJE GRUP SPOŁECZNYCH

• Stopień formalizacji grupy

• Formalna - zespoły pracownicze, organizacje związkowe, społeczne

Powstaje na podstawie przepisów prawnych, istnieje możliwość ich kierowania

• Nieformalna - grupy koleżeńskie, gangi przestępcze, kliki pracownicze

Tworzone spontanicznie, występują więzi bezpośrednie między członkami, nie podlegają kontroli wewnętrznej

• Typy więzi społecznych

• Pierwotna - np. rodzina, zabawowa, grupa rówieśników, grupa sąsiadów

W pierwszej kolejności stajemy się rodziną

• Wtórna - organizacje zawodowe, związkowe, polityczne

W dalszej kolejności szkoła

• Liczba członków

• Mała - rodzina, krąg sąsiedzki, grupa rówieśnicza

MAŁA GRUPA SPOŁECZNA - to zbiorowość od kilku do kilkudziesięciu osób złączonych względnie trwałą więzią na tle określonych wspólnych im wartości, zadań, przyjaźni, pomocy, stykających się ze sobą i oddziałujących mniej lub bardziej bezpośrednio wzajemnie na siebie, a tym świadomie wyodrębniających się z otoczenia

• Duża

Powyżej kilkudziesięciu osób, komunikująca się za pomocą pisma lub massmediów np. partie polityczne

• Stopień trwałości:

• Sporadyczne np. tłum, zbiegowisko

• Trwałe - cywilizacja, naród

• Stopień uzyskania członkostwa

• Inkluzyjne - nie są zamknięte

• Ekskluzywne - członek gdy osiągnie pewien dochód, ma urodzenie

• Ograniczone - z miejsca zamieszkania, wieku

• Na wolę przynależności

• Dobrowolne

• niedobrowolne

_____________________________________________________________________

• Rodzina

Podstawowa grupa społeczna, gdzie występują 3 więzi:

• Małżeńska / poprzez zawarcie związku małżeńskiego - rodzina formalna, są małżeństwa niezalegalizowane np. konkubinat, kohabitacja. Nasze prawo stoi na straży rodziny i małżeństwa

• Pokrewieństwa

• Powinowactwa

• Mała

• Duża

• Patriarchalna

• Matriarchalna

_____________________________________________________________________

• Zbiorowości o wspólnej kulturze

• Naród

• Plemię

• Grupy etniczne

_____________________________________________________________________

• Zbiorowości o podobnych zachowaniach

• Zbiegowisko

• Zbiór przypadkowych ludzi, przelotnie skupionych, zainteresowanych np. wypadkiem

• Skłonność do wymieniania opinii, pomocy

• To kilka lub kilkanaście osób

• Uczestnicy zbiegowiska niechętnie słuchają poleceń do rozejścia się

• Skłonność do zbiorowego, spontanicznego działania

• Tłum

• Kilkaset osób na przestrzeni dopuszczającej bezpośredni kontakt ze sobą

• Działanie spontaniczne

• Jednostka identyfikuje się z tłumem co prowadzi do dezindywidualizacji, co prowadzi z kolei do braku odpowiedzialności

• Tłum daje poczucie jednostce odwagi, siły/ sami byśmy się tak nie zachowywali/

• Nie ma reguł organizacyjnych

• Silne bodźce emocjonalne

• Przywódca - silna indywidualność, który kieruje tłumem

PODZIAŁ TŁUMÓW:

• AGRESYWNY - atakujący jednostkę, grupy społeczne, instytucje/ tłum linczujący - zbrodniczy/

• UCIEKAJĄCY - ogarnięty paniką w przypadku katastrof

• NABYWAJĄCY - poprzez kradzież nabywa, tłum rabujący w okresie kryzysu gospodarczego, grabiący

• DEMONSTRUJĄCY - w celu potępienia, protestu, może demonstrować także uznanie lub wdzięczność - ekspresyjny

• Publiczność

• Społeczna całość nie ma ograniczeń składu, który przez swój stosunek do jakiegoś zjawiska jest zainteresowany przez pewien czas , powiązana ze sobą więzami psychicznymi

• Podział:

• Publiczność ZEBRANA - osoby przebywają w jednym miejscu i w jednym czasie i zachowują się w podobny sposób np. w kinie, na meczu, pokazie

• Publiczność ROZPROSZONA - niezebrana, brak bezpośredniej łączności psychicznej i przestrzennej - wielka zbiorowość ludzi ze względu na swoje identyczne bodźce lub na podobne zainteresowania np. słuchają tych samych stacji, czytają takie same gazety

6. Rodzina jako grupa społeczna, więzi występujące w rodzinie, funkcje rodziny, formy małżeństwa i rodziny - rodzina jako środowisko edukacyjno - wychowawcze ?

FORMY MAŁŻEŃSTWA I RODZINY

Podstawę rodziny stanowi małżeństwo, które dzięki zawarciu ślubu cywilnego zostaje zalegalizowane i w ten sposób staje się umową prawną, na straży której stoi państwo. Spotyka się też małżeństwa niezalegalizowane, istniejące jedynie z mocy umowy prywatnej - tzw. konkubinaty/ koliabitacje/

FORMY MAŁŻEŃSTW:

PODZIAŁ WEDŁÓG KRYTERÓW:

• Liczba partnerów małżeńskich

• MONOGAMIA - / w Polsce/ - związek jednego mężczyzny z jedną kobietą

• POLIGAMIA - WIELOŻEŃSTWO:

• POLIGYNIA - wielożeństwo - związek jednego mężczyzny z wieloma kobietami

• POLIANDRIA - wielomęstwo - związek jednej kobiety z wieloma mężczyznami

• Zakres wyboru małżonka

• ENDOGAMIA - ekskluzywne, elitarne - wyboru małżonka dokonuje się w obrębie własnej zbiorowości społecznej/ np. zbiorowości etnicznej, klasowej, religijnej/, w obrębie tej samej miejscowości

• EGZOGAMIA - małżeństwa egzogamiczne lub inkluzyjne, egalitarne - wyboru małżonka dokonuje się poza obrębem własnej zbiorowości społecznej - z osobami z innej miejscowości lub innej klasy społecznej / przewaga takich małżeństw w Polsce/

• Miejsce zamieszkania po ślubie

• PATRYLOKALNE - zamieszkuje w domu rodzinnym męża

• MATRYLOKALNE - zamieszkuje w domu rodzinnym żony

• NEOLOKALNE - zamieszkują poza domem rodzinnym męża i żonynp. We własnym lub wynajętym mieszkaniu

• Dziedziczenie nazwiska prestiżu i majątku

• PATRYLINEARNE - dziedziczenie w linii ojca

• MATRYLINEARNE - dziedziczenie w linii matki

FORMY RODZINY

PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA KRYTERIA:

• LICZBA POKOLEŃ

• MAŁA / nuklearna, jednopokoleniowa/

• Pełna - rodzice + dzieci

• Niepełna - bezdzietna, jeden rodzic + dziecko, dzieci pod opieką pełnoletniego rodzeństwa jednego z małżonków

• Rozszerzona/ lub duża zredukowana/ - rodzina składająca się z męża i żony, ich dzieci, rodziców jednego z małżonków/ bądź jednego rodzica/ i ewentualnie niesamodzielnego rodzeństwa jednego z małżonków

• DUŻA / wielopokoleniowa/

• Pełna /Familia/ - rodzina składająca się z 3 pokoleń/ dziadkowie - rodzice obojga małżonków, dzieci, wnukowie/ a często także z krewnych z linii bocznej / wujowie, ciotki, kuzyni/, wszyscy żyją pod jednym dachem. Rodzina duża obejmuje również związki poligamiczne

• Rozproszona lub rozszerzona - związek rodzin małych/ nuklearnych/ prowadzące odrębne gospodarstwa domowe ale pozostających ze sobą w bliskich stosunkach, opartych na więziach krwi i pokrewieństwa. Członkowie rodzin mogą np. wspólnie opiekować się starszymi rodzicami bądź małymi dziećmi

• MIEJSCE ZAMIESZKANIA

• Wielkomiejska

• Małomiasteczkowa

• wiejska

• PRZYNALEŻNOŚĆ KLASOWA

• Inteligencka

• Rzemieślnicza

• Chłopska

• robotnicza

• GŁÓWNE ŹRÓDŁA UTRZYMANIA

• Rodzina wytwórców - rodzina pracująca wspólnie w rodzinnym przedsiębiorstwie wytwarzając dobra i usługi na rynek/ np. warsztat rzemieślniczy, gospodarstwo chłopskie, rodzinny biznes/

• Rodzina konsumentów - rodzina nie posiadająca rodzinnego przedsiębiorstwa, życie rodzinne koncentruje się w sferze konsumpcji

FUNKCJE RODZINY:

• Materialno - ekonomiczna - polega na prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego, gromadzeniu majątku itp. Zabezpieczeniu bytu swojego i dzieci

• Opiekuńczo - zabezpieczająca - konieczność opieki nad osobami małoletnimi lub starszymi

• prokreacyjna- potrzeba utrzymania ciągłości biologicznej, społeczeństwa

• Seksualna -

• Legalizacyjno - kontrolna - rodzina powinna zapobiegać pewnym odstępstwom od ogólnie przyjętych zasad w społeczeństwie / uwaga na niewłaściwe zachowanie/

• Socjalizacyjna - przygotowanie dzieci i młodzieży do pełnienia funkcji w społeczeństwie

• Stratyfikacyjna - miejsce rodziny decyduje o przynależności poszczególnych członków do danej społeczności, klasy/ podział społeczeństwa/ może się zmienić

• Kulturalna - przekazywanie pewnych wzorców kulturowych i obyczajowych

• Rekreacyjno - towarzyska - zaspokajanie wypoczynku i towarzyskiego obcowania

• Emocjonalno - ekspresyjna - w rodzinie zaspokajanie pomocy w razie potrzeby emocjonalnej, rodzina powinna zabezpieczyć bezpieczeństwo psychiczne

DYSFUNKCJA / DEZORGANIZACJA/ RODZINY - gdy nie wypełnia swoich

Funkcji.

- zanik wykonywania przez rodzinę swoich funkcji - / patologia rodziny/

PRZEJAWY:

• ROZBICIE RODZINY - rozwód, separacja, gdy jeden z małżonków odchodzi, gdy dziecko opuszcza dom przed usamodzielnieniem się.

• URODZENIA POZAMAŁŻEŃSKIE - status dzieci - mają takie same uprawnienia w świetle prawa, ale pozamałżeńskiej wg statystyki częściej w Domu dziecka

• POZBAWIENIE WŁADZY RODZICIELSKIEJ - wtedy gdy rodzice zaniedbują obowiązków względem dziecka lub wtedy gdy je nadużywają / bicie , wykorzystywanie do pracy/

• KONFLIKTY POMIĘDZY CZŁONKAMI RODZINY - rodzina nie spełnia funkcji opiekuńczo - wychowawczej, rywalizacja między członkami rodziny

KONFLIKT NA TLE WARTOŚCI - ŹRÓDŁA KONFLIKTÓW RODZINNYCH:

• Niespełnienie oczekiwań z okresu narzeczeństwa

• Rozbieżność przyniesionych ze swoich domów wzorców - kulturowe

• Dewiacyjne zachowania jednego z małżonków

• Trudne warunki mieszkaniowe, finansowe

• Utrata przez któregoś z małżonków źródła utrzymania

PRZEMOC W RODZINIE:

• ZNĘCANIE SIĘ NAD DZIEĆMI, ZANIEDBANIA

• ZNĘCANIE SIĘ NAD WSPÓŁMAŁÓŻONKIEM

• ZNĘCANIE SIĘ NAD OSOBAMI STARSZYMI/ fizyczna, psychiczna, wykorzystywanie finansowe, aktywne lub pasywne zaniedbania

7. System edukacyjny, poziom systemu edukacyjnego, dekompozycja systemu edukacyjnego ?

SYSTEM EDUKACYJNY:

EDUKACJA - jest procesem edukacyjnym, który zachodzi między edukatorami i edukowanymi.

SYSTEM EDUKACYJNY - to całość złożona z następujących podsystemów - instytucjonalno - grupowego, dydaktycznego i wychowawczego, które występują na poziomie makrostruktur, mezostruktur, i mikrostruktur

• System instytucjonalno - grupowego - dekompozycja systemu edukacyjnego

• edukacji naturalnej - powstaje samoistnie - rodzina, grupa rówieśnicza

• edukacji bezpośredniej - powołany do pełnienia funkcji edukacyjnych, szkoła, pozaszkolne

• edukacji pośredniej - obejmuje instytucje - np. zakład pracy - funkcje edukacyjne nie są wówczas główne

• System dydaktyczny - obejmuje

• cele - podstawowym celem zapewnienie osobie edukowanej optymalnego rozwoju intelektualnego - cel ogólny, cel zawodowy; cel szczegółowy - wiedza o poszczególnych dziedzinach,

• zasady - normy postępowania pedagogicznego, dzięki którym nauczyciel może zaznajomić uczniów np. z wiedzą, rozwijać ich zainteresowania poznawcze, dążyć do samokształcenia, poglądowości, systematyczności, wiązania teorii z praktyką, przystępności, świadomego udziału w procesie nauczania

• treści/ np.

• Encyklopedyzm - dobór treści kształcenia w procesie dydaktycznym; szkoła powinna przekazać uczniom możliwie największy zasób wiedzy z możliwie z jak największej liczby przedmiotów ,

• formalizm dydaktyczny - szkoła koncentruje się na rozwijaniu zdolności i zainteresowań poznawczych uczniów,

• utylitaryzm dydaktyczny - łączenie pracy z zabawą, umiejętności praktyczne, aktywizowanie uczniów

• metody - stosowany sposób pracy nauczyciela z uczniami, umożliwiające uczniom zdobycie wiedzy i umiejętności posługiwania się nimi w praaktyce /np. oparte na obserwacji, oparte na posługiwaniu się słowem, oparte na działalności praktycznej uczniów, metody gier losowych/,

• środki dydaktyczne / pomoce naukowe, indywidualne

wyposażenie uczniów, urządzenia sportowe/, które są ukierunkowane na

kształcenie.

Dydaktyka - proces nauczania innych i uczenia siebie - kształcenie

• System wychowawczy - zbiór zamierzonych i niezamierzonych oddziaływań wychowawczych, które wywołują względnie trwałe zmiany w osobowości wychowanka w różnych sferach./ aksjologicznej/

teoria oddziaływań indywidualnych, teoria oddziaływań grupowych

INDYWIDUALNE METODY WYCHOWAWCZE:

• METODA NAGRADZANIA - tworzenie pozytywnych, atrakcyjnych dla wychowanka następstw w celu wzmocnienia tendencji reagowania na daną sytuację określonym zachowaniem

• Pozytywne wzmocnienie - powoduje atrakcyjne następstwo po dobrym zachowaniu np. dobra ocena

• Negatywne wzmocnienie - pozbawienie nieporządanych skutków np. skreślenie wcześniejszej 2 za dobrą odpowiedź

• METODA KARANIA - tworzenie negatywnych następstw w celu zahamowania tendencji do reagowania określonych zachowań na określoną sytuację

• Kara pozytywna

• Kara negatywna - skreślenie oceny wcześniej postawionej

• METODA MODELOWANIA - dostarczenie wychowankowi określonych sytuacji np. modelu w celu by wystąpiły pożądane zmiany.

• METODA PERSFAZJI - przekazywanie komunikatów słownych w celu zmiany jego przekonania

• METODA ZADANIOWA - wywołanie aktywności wychowanka w celu zmiany jego osobowości

• METODA KSZTAŁTOWANIA ODNIESIENIA PORÓWNAWCZEGO

GRUPOWE METODY WYCHOWAWCZE:

• Metoda kształcenia nacisku grupowego

• Metoda kształtowania systemu ról

• Metoda kształtowania wzorów życia

8. Socjologia, a socjologia edukacji, socjologia edukacji a pedagogika?

SOCJOLOGIA EDUKACJI - nauka o działalności edukacyjnej człowieka, tzn. jej podmiocie, procesie oraz o relacjach społecznych, jakie są generowane wskutek tej działalności

Działalność socjologii w edukacji w 3 płaszczyznach:

• Podmiot - edukacji to system oświaty, czyli nauczyciele

• Proces - to kształcenie czy wychowywanie

• Obiekt - to uczeń albo student

Obie dyscypliny: socjologia edukacji i pedagogika są częścią teorii, łączy je społeczeństwo

Różnice między socjologią edukacji a pedagogiką - są względem siebie uzupełniające:

Socjologia edukacji - większą uwagę zwraca na czynniki społeczne, towarzyszące edukacji

Pedagogika - nacisk na wychowanie, na proces dydaktyczny.

Analiza socjologii edukacji mogą być wykorzystywane przez pedagogów. Socjologom trudno zrozumieć, że wychowanie to nie wszystko, że wychowanie ma swoje … oraz wagę czynników indywidualności wobec opisujących, wyjaśniających, a nie akceptująca.

Pedagog musi mieć wartości.

9. System oświaty w Polsce, podział szkół, wychowanie przedszkolne, obowiązek szkolny i obowiązek nauki?

OBOWIĄZEK SZKOLNY

• Obowiązek nauki - do 18 roku życia

• Rozpoczyna się gdy DZIECKO KOŃCZY 7 LAT W ROKU KALENDARZOWYM, do gimnazjum, ale także dłużej do 18 r.ż.

WYCHOWANIE PRZEDSZKOLNE:

• Trwa od 3-6 lat

• Dziecko 6 letnie objęte jest rocznym przygotowaniem przedszkolnym / przedszkole lub szkoła klasy /

• Gdy jest orzeczenie lekarskie dziecko może przebywać w przedszkolu do 10 r. ż. ale nie dłużej

OBOWIĄZKI RODZICÓW:

• ZAPISAĆ DZIECKO DO SZKOŁY

• UMOŻLIWIĆ UCZESTNICZENIE W ZAJĘCIACH SZKOLNYCH

• WARUNKI DO NAUKI

• POWIADOMIENIE Gminy że dziecko uczy się dalej od 16 - 18 r.ż.

• NIESPEŁNIENIE OBOWIĄZKU SZKOLNEGO PODLEGA EGZEKUCJI PRZEZ GMINĘ - GRZYWNA

• Kontrolę nad wykonywaniem obowiązku szkolnego sprawdzają dyrektorzy szkół, zgłaszają do gminy ile dzieci nie chodzi / podstawówka, gimnazjum

• Władze samorządowe czuwają nad wypełnianiem obowiązku szkolnego - uczniów szkół ponadgimnazjalnych

10. System szkolny - skład systemu szkolnego ?

SYSTEM SZKOLNY

- szkoły, baza materialna szkoły, zbiorowość uczniowska bądź studencka, grono nauczycielskie bądź zespół wykładowców, administracja, organizacje rodziców i przedstawicieli społeczności lokalnej- TO CAŁOŚĆ - złożona z części

SZKOŁA - instytucja edukacyjna realizująca proces dydaktyczny i wychowawczy w oparciu o określony program, wiąże się z kierunkiem wiedzy

SZKOŁA - z greckiego wypoczynek, czas wolny gdzie poszerzono swoje doświadczenia własną osobowość

11. Szkoła, funkcje szkoły, modele szkoły, style współpracy szkoły ze środowiskiem. Struktura szkoły?

FUNKCJE SZKOŁY:

• ZEWNĘTRZNA - Narzucone przez instytucje powołującą szkołę do istnienia /państwo/ i zapewniające jej warunki działalności np. zapewnienie ciągłości kultury narodowej - nowe kierunki kształcenia, - profilowanie nauczania

• WEWNĘTRZNA - wynikają z istoty szkoły działającej w danym środowisku społecznym, np. dydaktyczne - przekazywanie określonej wiedzy i umiejętności, opiekuńczo - wychowawcze - diagnozowanie sytuacji dziecka w rodzinie, adaptacyjno - integracyjna

MODELE SZKOŁY:

• Szkoła skoncentrowana na KSIĄŻCE - szkoła przeszłości, powinna przekazywać jak najwięcej informacji podręcznikowych w oderwaniu od rzeczywistego życia. Nauczyciel przekazuje pojęcia, uczeń ma przyswoić i przedstawić co zapamiętał:

• Szkoła powszechna - wiadomości elementarne

• Szkoła średnia - wiadomości specjalistyczne w zakresie związanych ze sobą przedmiotów

• Szkoła skoncentrowana na DZIECKU - ma za zadanie wywołanie w uczniach emocjonalnego obcowania świata, optymalny rozwój osobowości społecznej. Stara się izolować dziecko od negatywnych wpływów środowiska

• Szkoła skoncentrowana na ŻYCIU SPOŁECZNYM - skierowana na życie społeczne; zadaniem jej jest wprowadzenie dziecka w kulturę społeczną, w kulturę społeczności lokalnej

MODEL - jest to przedstawienie obiektu fizycznego w jakim stopniu jest do niego podobne.

MODEL SZKOŁY - rzeczywisty - odzwierciedla jaka szkoła jest

- Postulowany - jaka powinna być

MODELE SZKOŁY SKONCENTROWANEJ NA ŻYCIU SPOŁECZNYM

• PODEJMOWANIE MINIMUM ZADAŃ - w praktyce szkoła podejmuje funkcje kształcenia, a zaniedbuje wychowanie. Kontakty z rodzicami szablonowe, sporadyczne / wywiadówki, imprezy okolicznościowe

• SPONTANICZNE WIĄZANIE SIĘ ZE ŚRODOWISKIEM - pojawia się w sytuacji konkretnej potrzeby np. w momencie budowy szkoły. Kontakty szkoły i środowiska trwają tak długo jak długo istnieje np. problem, potrzeby

• PLANOWA WSPÓŁPRACA ZE ŚRODOWISKIEM:

• Jednokierunkowość - środowisko świadczy usługi na rzecz szkoły np. udostępnienie budynków gminnych

• Wzajemność świadczeń - szkoła odwzajemnia się współpracą na rzecz środowiska lokalnego

MODELE SZKOŁY PREFEROWANE PRZEZ UCZNIÓW I NAUCZYCIELI:

• Model nauczający

• Model nauczając a - wychowujący,

• Model instrumentalny

• Szkoła jako miejsce realizacji potrzeb osobowościowych

ORGANIZACJA SZKOŁY - 2 ELEMENTY:

• FORMALNA STRUKTURA SZKOŁY:

• Schemat szkolny /organizacyjny/ :

• Pion nauczycielski

• Pion uczniowski

• Pion pośredni

• Przepisy prawne

• Statut

• Regulamin

• Ustawa o systemie oświaty IX.1991

• Depersonalizacja funkcji stanowisk

• Zadania

• Obowiązki dotyczące stanowiska pracy, a nie osoby tam

zatrudnionej

• NIEFORMALNA STRUKTURA SZKOŁY

• Grupy nieformalne - uczniowskie i nauczycielskie, tworzą się w

zależności od stażu pracy, zainteresowań.

• Przestrzeń społeczna - układ stosunków społecznych , wyrażający się

zróżnicowaniem dystansu psychicznego

pomiędzy jednostki :

• O dużym dystansie

• Brak dystansu

• Przestrzeń fizyczna / przestrzeń społeczna istnieje w powiązaniu z

przestrzenią fizyczną/ - to przestrzeń:

• Indywidualna - własne miejsce w ławce

• Instytucjonalna - klasa szkolna, pokój nauczycielski, budynki przyszkolne

• Międzyludzka - sąsiedztwo w klasie, kontakty w klasie lub ich unikanie/ spotkania twarzą w twarz/ - spotkania bezpośrednie

12. Klasa szkolna - model ucznia?

KLASA SZKOLNA

- tworzy się w sposób sformalizowany na początku, z czasem tworzą się przyjaźnie,

grupy nieformalne, mała grupa społeczna o dwoistej strukturze społecznej, sformalizowana

stanowi dla uczniów grupę znaczącą z następujących przyczyn:

• Socjalizacja - szkoła uczestniczy w socjalizacji ucznia

• Miejsce zaspokojenia podstawowych potrzeb dziecka - realizuje potrzebę uznania

• Obejmuje kontrolą wiele sfer życia dzieci i młodzieży

• Dysponuje mechanizmami nacisku wobec jednostki

MODELE UCZNIA:

• UCZEŃ DOSKONAŁY - model postulowany - oczekiwania wobec ucznia;

• Ma dobrze się uczyć

• Duży poziom etyczny

• Ma być uspołeczniony

• UCZEŃ ZNORMALIZOWANY - uczeń pod jednym względem jest lepszy, z innej gorszy, ale zawsze mieści się w normie / nie przekracza pewnych ustalonych reguł/

• UCZEŃ NONKONFORMISTA - model ucznia protestującego przeciwko złym przejawom życia szkolnego, rzeczywistych lub wyimaginowanych / dobre wyniki w nauce, a złe zachowanie/ - uczeń pragnie rozpocząć własne życie.

• UCZEŃ NIEDOSTOSOWANY - uczeń źle się uczy i ma złe wyniki z zachowania

13. Postawy zawodowe nauczycieli wobec szkoły?

NAUCZYCIELE

- powody, dla których człowiek podejmuje pracę jako nauczyciel:

• Czynniki statusu nauczyciela - prestiż

• POSTAWY ZAWODOWE NAUCZYCIELI:

• POSTAWA NEGATYWNA - nauczyciel nie lubi szkoły, traktuje ją jako okres przejściowy/ usprawiedliwia swoje zachowanie/

• POSTAWA OBOJETNA - brak zainteresowania zawodem wskutek złego wyboru, skoncentrowanie zainteresowań poza szkołą

• POSTAWA AMBIWALENTNA - z jednej strony lubi szkołę/ rozwija swoje zainteresowania/, ale z innych powodów nie przepada za nią / np. z powodu złych stosunków koleżeńskich/

• POSTAWA ENTYZJASTYCZNA - totalna akceptacja wszystkiego co wiąże się ze szkołą

• POSTAWA „ DOBREJ WOLI” - nauczyciel stara się wywiązywać dobrze ze swoich obowiązków, ale nie przejawia szczególnych zdolności do profesji nauczyciela

• POSTAWA IDENTYFIKACJI ZE SZKOŁĄ „JAKO” NAUCZYCIEL - najkorzystniejsza , nauczyciel posiada kompetencje i wykonuje pracę z pełnym zaangażowaniem. Nauczyciel też poza szkołą dba o opinię swoją i szkoły.

14. Grupy rówieśnicze, rodzaje grup rówieśniczych, edukacyjne funkcje grup rówieśniczych ?

GRUPY RÓWIEŚNICZE:

GRUPA RÓWIESNICZA - najważniejsza instytucja edukacji narodowej, liczba osób - przynajmniej 3 osoby, których członkowie znajdują się w podobnym stadium, określają wspólny cel, a także system postępowania.

PODZIAŁ GRUP :

• Sformalizowane - działające jawnie

• Nieformalne - dziecięce grupy zawodowe

CECHY NIEFORMALNYCH GRUP:

• Powstają w sposób spontaniczny, w wyniku zaspokojenia potrzeb i zainteresowań w okresie dzieciństwa i adolescencji

• Oznaczają się niskim stopniem organizacji

• Występuje wysoka identyfikacja członka grupy z systemem wartości jakimi hołduje dana grupa

RODZAJE GRUP RÓWIESNICZYCH:

1. DZIECIĘCE GRUPY ZABAWOWE

- minimum 3-4 osoby, umożliwiają potrzebę zabawy zespołowej, początkowo dobór przypadkowy, z czasem względne stałe grupy zabawowe, występuje podział funkcji - uczą się funkcji od dorosłych poprzez naśladownictwo i wyobraźnię

2. PACZKI RÓWIEŚNIKÓW

- kilku osobowa, na zasadzie kontaktów koleżeńskich i sąsiedzkich np. uczniowie jednej klasy, występuje silna więź i wysoki stopień solidarności.

3. KLIKA

• Klika symbiotyczna

• Klika pasożytnicza

• Klika obronna

• Klika agresywna

• Klika przypadkowa

4. BANDY /GANGI/

- grupy o charakterze przestępczym, działają w sposób niejawny, charakter konfliktowy do osób dorosłych i innych grup rówieśników:

• Dobrze zorganizowane - członkowie mają swoje funkcje, duża rola przywódcy

• Osobowość bezkompromisowa

• W różny sposób się wyróżniają: fryzura, przydomki czyli SUBKULTURA BAND

CECHY

• Kult zabawy i antyspołecznej agresywności

• Biegunowa negatywność - to co powszechnie uchodzi za słuszne w gangach nic nie jest warte

• Różnorodność popełnianych przestępstw - w sposób okazjonalny, z wyjątkiem tych, którzy pracują z gangami dorosłych

• Krótkotrwały hedonizm - cele, które dają doraźne korzyści i przyjemności, działań nie planują

• Autonomia grupy - nie ma przymusu zewnętrznego tylko przymus wewnętrzny np. przywódcy

PRZYWÓDCY W GRUPIE RÓWIEŚNICZEJ - TYPY:

- przewodniczący

- przywódcy formalni

- prowodyrzy

EDUKACYJNE FUNKCJE GRUP RÓWIEŚNICZYCH:

- można mówić o pozytywnym i negatywnym oddziaływaniu grup rówieśniczych. To zależy od składu, od motywów tworzenia grupy

POZYTYWNE PRZYKŁADY GRUP:

• Chęć zaspokojenia potrzeb społecznych / przynależność , uznanie/

• Jednostka pozbywa się uczucia osamotnienia

• Stanowi czynnik socjalizacji

• Rozwija szereg pozytywnych cech osobowościowych /lojalność/

• Rozszerza zakres doświadczeń i zasób informacji

NEGATYWNE PRZYKŁADY GRUP:

• Wpływa na naruszanie więzi rodzinnej i zasad współżycia rodzinnego

• Ma tendencje do zawłaszczania wolnego i nie wolnego czasu swoich członków

• Możliwość przekształcenia się akceptowanych społecznie grup rówieśniczych np. w bandy lub kliki

15. Młodzieżowe grupy alternatywne?

MŁODZIEŻOWE GRUPY ALTERNATYWNE;

• Hippisi

• Poppersi /szpanerzy/

• Punki

• Skinheadzi

• Chuligani:

• Chuligańskie grupy zabawowo - sportowe,

• Chuligańskie grupy pośrednie

• Grupy zdecydowanie chuligańskie

• Gitowcy

16. Ideologie edukacyjne?

17. Paradygmaty / sposoby podejścia do szkoły?

18. Prawa i obowiązki ucznia, skreślenie z listy uczniów, zasady usprawiedliwiania nieobecności w szkole, zasady oceniania, status szkoły?

SZKOŁA W DZIAŁANIU

• PRAWA I OBOWIĄZKI UCZNIA: - nie ma jednego źródła, są częścią Praw człowieka. Wynikają z dokumentów ZEWNĘTRZNYCH - konstytucja, Konwencja Praw dziecka, Konwencja Praw Obywatelskich

WEWNĘTRZNA - np. regulamin szkoły

• PRAWA W SZKOLE:

• PRAWO DO NAUKI - który łączy się z obowiązkiem nauki, konstytucja wskazuje prawo i obowiązek nauki do 18 roku życia. Istnieje SWOBODA DO ZAJĘĆ SZKOLNYCH/ nauczyciel nie ma prawa wyprosić ucznia z lekcji, nie wolno zamykać szkoły przed uczniami/

• PRAWO DO INFORMACJI - szkła musi poinformować ucznia o jego prawach i odwołaniu się w sprawach konfliktowych. Nie można zabronić uczniowi dostępu do informacji na jego temat/ mają dostęp do swoich danych, klasówek/

• PRAWO DO SWOBODY MYŚLI, SUMIENIA, WYZNANIA

• PRAWO DO WOLNOŚCI WYPOWIEDZI - nauczyciel nie może podjąć decyzji w sprawie ucznia, nim go nie wysłucha.

• PRAWO DO OCHRONY PRYWATNOŚCI - nie mogą być rozpowszechniane publicznie sprawy dotyczące jego spraw np. rodzinnych

• PRAWO DO ŻYCIA BEZ PRZEMOCY

• PRAWO DO ODPOCZYNKU, ZABAWY

SKREŚLENIE Z LISTY UCZNIÓW:

• Można skreślić tyko ucznia nie objętego obowiązkiem szkolnym / szkoła pondgimnazjalna lub ucznia szkoły niepublicznej/.

• Obowiązek szkolny jest tylko do gimnazjum

• O skreśleniu decyduje tylko DYREKTOR SZKOŁY lub placówki:

• DYREKTOR DECYDUJE NA PODSTAWIE UCHWAŁY Rady Pedagogicznej po zasięgnięciu opinii Samorządu Uczniowskiego - opinia winna być wydana pisemnie / uczeń winien się od niej odwołać w ciągu 7 dni/

• Od postępowania administracyjnego uczeń może się odwołać do Kuratora w ciągu 14 dni

• Uczeń może uczestniczyć w zajęciach w trakcie trwania postępowania, chyba, że został zawieszony / nie uczestniczy w dodatkowych, w obowiązkowych tak/

• Przeniesienie ucznia do innej szkoły - gdy nie można go skreślić z listy uczniów

• SKREŚLENIE NASTĘPUJE W PRZYPADKACH:

• STATUT SZKOŁY - określa zasady, ustala przypadki, kto może być skreślony

• Uczeń musi być poinformowany, dlaczego został skreślony, a szkoła powinna co jakiś czas przypominać jakie uczniowie mają obowiązki

• Skreślenie - DECYZJA ADMINISTRACYJNA NA PODSTAWIE KODEKSU POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO

STSTUT SZKOŁY

• Tworzony jest przez Radę Pedagogiczną na podstawie ogólnego statusu i rozporządzenia MEN z 21.03.2001 r./

• Statut uchwala Rada Szkolna lub Rada Pedagogiczna, gdy niema Rady Szkoły

• Szkoła ma obowiązek zapoznania ucznia ze Statutem

• STATUT SZKOŁY POWINIEN ZAWIERAĆ:

• Obowiązki i prawa ucznia - zaczerpnięte z Konwencji Praw Dziecka

• Nagrody i kary wobec ucznia / możliwości wnoszenia odwołania, przypadki skreślenia z listy uczniów

• Kompetencje Rady Pedagogicznej

• Sprawy dotyczące bezpieczeństwa

• Wewnętrzny system oceniania

• Ilość klasówek w danym dniu, tygodniu

• Zasady korzystania np. z pracowni komputerowej

ZWOLNIENIA Z ZAJĘĆ UCZNIA:

• Do 18 roku życia władza rodzicielska - odpowiedzialność rodziców za dzieci, jedynymi osobami, którzy mogą usprawiedliwiać nieobecności są rodzice

• Wyjątkiem jest choroba zakaźna dziecka, wtedy kategorycznie nie mogą posyłać dziecka do szkoły, w innym przypadkach mogą.

• Nie ma przepisu wydawania przez lekarza zaświadczeń lekarskich w wyniku choroby dziecka WYJĄTEK:

• EGAZMIN KOŃCOWY - wymagane w razie nieobecności: oświadczenie rodzica + zaświadczenie lekarskie

• Zwolnienia z w-f - dłuższe zwolnienia muszą być poświadczone zaświadczeniem lekarskim, sporadycznie - usprawiedliwia rodzic

• Uczeń, który kończy 18 lat może się usprawiedliwiać samodzielnie

ZASADY OCENIANIA

• Kryteria oceniania:

• Osiągnięcia z poszczególnych przedmiotów

• Ocena z zachowania

• W klasach I - III - ocena opisowa

• OD IVKLASY- skala 6 stopniowa oceniania. Ocena winna być JAWNA,

• Ocena z zachowania nie powinna mieć na ocenę z przedmiotów

• Oceny z przedmiotów artystycznych powinny uwzględniać wysiłek włożony przez ucznia, jego zaangażowanie, wywiązanie się z obowiązku, wkład ucznia - nie każdy uczeń ma uzdolnienia w tym kierunku

• Oceny z innych przedmiotów:

• jawne, ostateczne, z wyjątkiem oceny ndst.

• Rodzice mogą się od niej odwołać w ciągu 7 dni

• W razie oceny niedostatecznej uczeń może podchodzić do EGZAMINU POPRAWKOWEGO:

• Musi to być jedna jedynka z jednego przedmiotu

• Na 2 egzaminy musi wyrazić zgodę Rada Pedagogiczna

• Może go zdawać tylko raz, na danym etapie nauczania może być promowany do następnej klasy, ale z tylko z tego przedmiotu, który jest kontynuowany w następnej klasie

• EGZAMIN KLASYFIKACYJNY:

• Podchodzi do egzaminu gdy ma nieobecności - połowa obecności na zajęciach, ale są one usprawiedliwione

• Musi być zgoda Rady Pedagogicznej, gdy obecności są nieusprawiedliwione

• Uczeń może być niesklasyfikowany z powodu ocen niedostatecznych z 1 lub kilku przedmiotów

• Uczeń zdaje egzamin ustny i pisemny

• System oceniania zawarty winien być w Statusie Szkoły

---